Is persbureau Tass een onschendbare
dienst der Sovjet-Unie?
Onze jongens in Indonesië De Provide
De cameradraaide op Walcheren
en in de Diesbosch
Antwerpen zoekt ai vier cLagen uit het bij Oslo verongelukte Neder-
Bsmbardsmeni van
hagelstenen
BLOZENDE SCHONEN VAN WESTKAPPELLE OP DE FILM
De tragische geschiedenis van prof. Krajina
Onthullingen in Brits Hogerhuis
Buitengewone
Partijraad op 17 Dec.
Brand in. kerk van
H. Graf te Jeruzalem
Poolse spionnage in
Frankrijk
Gaat prins Karei zich
verloven?
Isaac Allal wil piloot
worden
Up weg naar school door vreemde man ontvoerd Hij wordt met bloemen en lekkers
Schooltas uit het water
opgevist
Cocaïne-smokkel van
groot formaat
Tsjecho-Slowaakse
Bisschoppen retireren
niet
Mannentaal
van Adenauer
Benelux-Ministers
zijn het eens
„De dijk is dicht" binnenkort in roulatie
Veel bewolking
Met dit rapport is het vraagstuk
van plaats en taak der Provin
cie weer eens in de aandacht ge
bracht. Ook hier in het Zuiden wil
men dit geluid gaarne versterken.
Nederlandse pater
moest Tsj.-Slowakije
verlaten
Zal Pakenham ontslag
nemen?
ZESDE JAARGANG No. 1545
Uitgave: N.V. Uitgevers Mij. Neerlandla
Verschijnt elke werkdag Bureau: Breda,
Reigerstraat 16, Tel.: Redactie 8181, Admini
stratie 8778. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts.
C. J. v. Hootegem. A E. Langenhorst, Mr. Dr.
A. J. J. M. Mes. Mr. HBL.de Rechter. Hoofd
redacteur* J. J. H. A Bruna Abonnements
prijs by vooruitbetaling 3.90 per kwartaal,
per post 4.75. per week (uitsluitend bij niet-
postbestelllng) 0.30. Losse nummers 8 cent.
Postrek no 278841 Prijzen van buitenlandse
abonnementen worden op aanvraag verstrekt
Voor God, Koningin en Vaderland
Advertentieprijs voor de gehele oplage: 0.25
per m/m. (Ingezonden Mededelingen 0.60
per m/m). Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen 0.25 per m/m). Staatwerk 3 cent
per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek ,,'t Kleintje" wordt
verwezen naar de desbetreffende rubriek.
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling niet
verlangen ai te geven, worden vernietigd-
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 75. Telefoon 2236
- Bureau voor Zeeuws-Vlaanderen: HULST^Dubbele Poort 7. Telefoon 102. - (B,j bureaux. OOSTBURG, Nieuwstraat 22. Telefoon 35; TERNEUZEN, Axel^straat 45. Telefoon 2347)
JAE SOVJET-UNIE heeft in de mees-
te landen een agentschap van haar
eigen, officiële persbureau Tass. In Ne
derland is het gevestigd te den Haag.
in het gebouw van het A.N.P. aan de
Parkstraat.
Het Engelse agentschap te Londen
heeft in het Hogerhuis een felle aan
val te verduren gehad van de zijde van
Lord Vanslttart. Lord Kanselier Jowitt.
stelde het onderwerp aan de orde door
het Hogerhuis de vraag voor te leggen
of men kon voortgaan, dit persbureau
alle voorrechten te doen genieten die
het tot nog toe (door de Staats-on-
schendbaarheid) geschonken waren.
Lord Vansittart verklaarde er zich
tegen en lichtte zijn standpunt toe
door de geschiedenis te onhullen van
zekere Professor Krajina, thans ver
bonden aan de British Columbia Uni
versiteit in Canada.
ONDERGRONDSE PROF.
I^RAJINA, zei Vansittart, is een
Tsjech, die gedurende de oorlog de
geallieerden ondergronds hielp. Hij gaf
de uitgeweken Tsjechische regering
allerlei waardevolle inlichtingen. Hij
waarschuwde voor de Duitse invallen
in Scandinavië, de Lage Landen en
Frankrijk, Hij deelde plannen mede,
die nuttig bleven voor onszelf en voor
IJsland en onthulde de Duitse plannen
ten opzichte van de Balkan. Hij deelde
ons mede, dat de Duitsers Rusland wil
den binnentrekken. Maar de Russische
kluizenaars lachten om zijn waarschu
wingen, zoals zij lachten om de onze.
In November 1942 liet de Tsjechi
sche regering van Londen drie para
chutisten neer in Tsjecho-Slowakijè.
De communisten die hen hielpen, wa
ren bekend met de Gestapo. Zo ge
beurde het, dat twee parachutisten
gevangen werden genomen en afge
slacht werden. De derde moest ons val
se berichten doorgeven. Het was weer
prof. Krajina die alles achterhaalde en
de Londense regering waarschuwde.
MET DE „TABINTA". die, onvoor
ziene omstandigheden voorbehouden,
omstreeks 29 Nov. te Amsterdam ver
wacht wordt, repatrieert o.a. de le
hulp verbandplaats afdeling, onder
deel van de 7 December-divisie. Deze
afd. kwam 7 Mei 1946 onder de wa
penen.
165 PERSONEN zijn er thans in ons
land, die levenslange gevangenisstraf
moeten ondergaan. Hieronder zijn 155
politieke delinquenten.
TWEE Amsterdamse jongens van 15
en 17 jaar hebben zich door het in
slaan van een ruit van een wapen
winkel meester weten te maken van
3 pistolen. De jongens zijn gegrepen
maar hebben nog niet willen vertel
len waarvoor zij de wapens nodig
hadden.
VANDAAG staakt vrijwel geheel
Frankrijk 24 uur. Dit in verband met
de door de arbeiders geëiste opheffing
van de loonstop.
TEGEN BOEREN to Tsjecho-Slowa-
kijë worden harde maatregelen geno
men als zij niet de vereiste hoeveel
heid graan en aardappelen leveren.
Gevangenisstraf, hoge boeten en con
fiscatie der boerderijen staan de boe
ren in de heilstaat te wachten.
71TO HOOPT, dat de geschillen tus
sen de Kath. Kerk en zijn regering
spoedig zullen opgelost worden. Die
hoop heeft Tito gisterenavond uitge
sproken in een radio-rede,
IN BELGIE zal het werk aan de we
gen met behulp van 't Marshallplan
zo krachtig ter hand genomen worden
dat kan worden verwacht dat eind '49
niet minder dan 55.000 en eind 1950
zelfs 100.000 werklozen bij dit werk
zullen 2ijn ingeschakeld.
DOOR DE Nederlandsche regering is
een ontwerp-garantiewet burgerlijk
overheidspersoneel Indonesië aan
vaard, welk wetsontwerp zo spoedig
mogelijk: bij de Staten-Generaal ter
behandeling zal worden ingediend.
IN DE SOVJET-ZONE van Duits
land zal de militaire dienstplicht in
April 1950 ingevoerd worden, zo
meldt ,,Der Abend", dat met Ameri
kaanse vergunning verschijnt.
IN WEST-DUITSLAND zijn in de
oorlog ongeveer vier millioen wonin
gen verwoest.
HONGARIJE zal bij gelegenheid van
de zeventigste verjaardag van Stalin
een postzegelserie uitgeven met zijn
beeltenis.
POSITIES TROEPENSCHEPEN: Vo-
lendam 23-11 op 70 mijl West-Kaap
Degata. Kota Inten 24-11 te Batavia
van Rotterdam. Oranje passeerde 23-
11 Malta. Tabinta passeerde 23-11
Malta. Zuiderkruis 23-11 van Sura-
baja naar Batavia.
OP DE DODENLIJST.
I ATER vatten de communisten het
plan op, om Krajina te likwideren
en ze beschuldigden hem van datgene,
wat ze zelf hadden gedaan: samenwer
king met de Gestapo en verraad van
kameraden. Maar een onder/oeklngs-
commissie kwam tot conclusies, die
overweldigend ten gunste van Krajina
waren en hij kreeg de twee hoogste
Tsjechische onderscheidingen.
In September ontdekte Krajina een
communistisch complot om drie Tsje
chische ministers, w.o. Jan Masaryk,
te vermoorden. Als door een wonder
ontsnapte Krajina het land, toen hij
ervaren had, dat het communisme er
ger was dan het nazisme.
Toen gingen de communisten tot
hun gewone taktiek over en ze veroor
deelden hem bij verstek tot 25 jaar
gevangenisstraf.
Maar „het beest van de sluipschut
ters" Tass kon zelfs niet wachten tot
het vonnis was geveld. Hij bracht de
hem door Tass aangedane belediging
voor de rechter en verloor het proces.
Ook in hoger beroep en zo bleef hem
slechts over een beroep te doen op het
Hogerhuis. Die procesvoering en dat
recht van beroep is apekool, want men
kan toch niet verwachten dat een van
have en goed beroofde politieke vluch
teling het geld kan opbrengen voor
kostbare processen.
ONSCHENDBARE
SPIONNEN.
vermeldende dat zij een afdeling zijn
van de Unie der Sovjet-Republieken.
Welnu, dat is gebeurd en vanaf dit
moment kan iedere communist in dit
land ieder vrijelijk beledigen, wanneer
hij maar zo'n document weet te be
machtigen. Ik heb altijd gedacht, dat
onschendbaarheid zich uitsluitend be
perkte tot het diplomatieke corps. Er
is niets dat de Sovjet-regering kan
verhinderen, een mantel van diploma
tieke onschendbaarheid te hangen om
de schouders van elke spion."
De rede van Vansittart had dit ef
fect, dat de Lord Kanselier zeide: „Wij
zullen het rapport van de commissie
hierover afwachten en wellicht geeft
dat aanleiding de wet op de onschend
baarheid te wijzigen."
Wij voegen hieraan toe, ciat het hier
gaat niet over de zuiver diplomatieke
onschendbaarheid, maar over een an
dere soort onschendbaarheid, die in
Engeland bestaat: de zgn. Staats-on-
schendbaarheid, waarop het Sovjet
persbureau Tass een beroep deed.
Andere landen hebben en hadden die
onschendbaarheid niet. Wij herinne
ren ons een gesprek, dat wij in Hitler-
Duitsland hadden met de vertegen
woordiger van de New York Times te
Berlijn. Julius Berger, die ons mede
deelde, meermalen een beroep te heb
ben gedaan op de Amerikaanse am
bassade. wanr.eer hem onaangenaam
heden dreigden. Twee weken nadat wij
hem (in 1934) hadden verlaten, lazen
wij het bericht, dat hem door de Duit
se regering gelast was, Duitsland bin
nen 24 uur te verlaten. Hij vertrok
terstond naar Engeland, waar hij kort
daarna stierf.
JTN HOE is het mogelijk, dat Tass
hier eenvoudig iemands goede
naam door het slijk kan halen? Toen
de professor zijn actie begon, zochten
de sluipschutters hun heil bij de Sov
jet-ambassade. Men wendde zich tot
het Kremlin en dit antwoordde: de
zaak is in orde. Geef hun een papier,
QP 17 DECEMBER a.s. zal te Utrecht
in het Jaarbeursrestaurant een
buitengewone vergadering van de
Partijraad plaats vinden, welke uit
sluitend gewijd zal zijn aan een be
spreking van het Indonesisch vraag
stuk. Prof. Romme zal in een rede
de Partijraadsleden voorlichten, waar
na de gedachtenwisseling een aan
vang neemt.
Alle kostbaarheden gered
JN DE KOEPEL ran de kerk van het
H. Graf te Jeruzalem is Woensdag
nacht een hevige brand uitgebroken,
die eerst na middernacht kon worden
bedwongen, Alle kostbaarheden van
het heiligdom konden in veiligheid
gebracht worden. Het H Graf is onbe
schadigd gebleven.
De brand is per ongeluk ontstaan
door het gebruik van een acetyleen
brander bij reparatiewerkzaamheden
aan de koepel. Volgens niet-officiële
berichten uit Jeruzalem is het eeuwen
oude houtwerk van de koepel voor
twee-derde gedeelte vernield.
pEN HONDERDTAL Parijse politie-
mannen heeft bij een controle op
de Poolse organisaties te Parijs een
inval gedaan in het Poolse Roode
Kruis en van de Poolse oud-strijders.
Tien personen zijn meegenomen naar
het hoofdbureau van politie voor een
verhoor, doch geen van hen werd vast
gehouden. Ook dit is als een reactie
te beschouwen op de arrestaties van
een Poolse consultatiebeambte in Wai-
SCfl8.ll
Later zijn 25 arrestaties verricht op
grond van spionnage. Er schijnen ook
documenten die in die richting wijzen,
gevonden te zijn.
TN BRUSSEL doet het gerucht de
ronde, dat Prins-regent Karei
zich zou gaan verloven met prinses
Maria-Theresia van Orleans-Bragan-
za, schoonzuster van de graaf van
Parijs. Het paleis te Brussel heeft ge
weigerd zich hierover uit te laten.
Hieronder J. van Meel uit Woensdrecht
tijdens een rustig ogenblikje te Makas
sar. De harmonika op de achtergrond is
't welsprekendst teken van de opgewek
te geest.
LIET MEERENDEEL van de slacht-
offers van het vliegtuigongeluk is
brweken aan een schedelbreuk of aan
de gevolgen van indrukking van de
borstkas en niets wettigt het vermoe
den, dat zij niet op slag gedood zijn
i 1*1*^ geweest", zo heeft prof. Waaier ver-
landse vliegtuig zijn gehaald.
De begrafenis der kinderen zal ge-
riOOf* MöflTötl-ÜÏVSaTr fllCÏ1 schieden in Tunis. De slachtoffers zul-
IICCU llC uCll A Aflik-C-HS <L> len waarschijnlijk Zondag per vliegtuig
«i vervoerd worden.
iii De kleine Isaac Allal voelt zich best.
overstelpt. De Knaap zal over enkele
T/* AND A AG is het al vier dagen
geleden, dat de 9-jarige José
Janssens, een vrolijk fris meisje uit
Borgerhont (gemeente Antwerpen)
door een vreemde man op de fiets
is meegenomen. Sindsdien heeft men
van het meisje niets meer gehoord.
Even heeft men gedacht, dat de
man, van wie een vaag signalement
is. verschaft door een groentewinke
lier, die een schunnig gekleed iemand
zag, het kind in het dok van Merksem
verdronken had. Doch dit is totnutoe
niet juist gebleken.
Wel heeft men de schooltas van
het meisje uit het water opgevist,
maar ondanks alle 'dreggen, heeft
men geen nader spoor van het
meisje in het water gevonden.
OP FIETS GESLEURD
JJET MEISJE is een kind uit een
gezin met 5 kinderen, waarvan
de oudste jongen al getrouwd is. Te
zamen met haar 11-jarig broertje en
haar kleiner zusje ging 't kind altijd
naar school. Op de morgen, dat haar
broertje echter niet meeging, doch
alleen haar zusje, heeft de vreemde
man het kind aangegrepen, haar op
de fiets gesleurd en is er vandoor ge
gaan. Het jongere zusje is in tranen
uitgebroken en is naar huis terugge
gaan waar het meisje haar moeder
van het gebeurde op de hoogte heeft
gesteld. Onmiddellijk heeft deze toen
de politie gewaarschuwd.
Dag in dag uit, nacht in nacht uit
heeft de politie alles in het werk ge
steld om het ontvoerde kind terug te
vinden.
De wanhopige vader en de oudste
jongen, daarbij geholpen door buurt
bewoners, hebben begrijpelijkerwijs
zelf ook alles geprobeerd. In de par
ken, in de bossen en in het water
hebben zij gezocht, maar alles tever
geefs.
Ook heeft de „helderziende" Peter
Hurkos zijn krachten beproefd, maar
verder dan „een lange man met een
grijze pet, hetend Francois" heeft hij
het nog niet kunnen brengen
TWEE JAAR GELEDEN OOK
A/TERKWAARDIG is wel, dat José
twee jaar geleden ook is ont
voerd. Het meisje is toen 2 uur weg
geweest en kwam thuis terug met
10 francs en een zakje bonbons. Er is
haar toen niets overkomen.
Het schijnt niet onmogelijk, dat de
zelfde man het kind thans weer heeft
ontvoerd. Met welk doel? Daarover
is uiteraard nog geen enkele zeker
heid, maar het is begrijpelijk, dat de
ouders in hoge mate ongerust zijn.
Wel gaat nog het gerucht, dat de
ouders een brief zouden hebben ont
vangen waarin gezegd wordt op een
bepaalde tijd en op epr. bepaalde
plaats los geld te leggen., maa>- het
staat nog niet '-ast of dit juist is.
IAE CGCAINE-ZWENDEL, waarvan
wij reeds melding hebben ge
maakt, blijkt thans veel grotere vor
men aan te nemen, dan oorspronke
lijk werd verondersteld. Zowel in
Parijs, Ger.-t en Brussel zijn er ver
schillende mensen gearresteerd. Ook
is er in Antwerpen, Brugge en Oos
tende een grote hoeveelheid cocairo
in beslag genomen. Vast is komen
te staan, dat de producten vanuit
Parijs, over Ryssel en Eupen naar
Duitsland werden gesmokkeld.
dagen naar een vacantiekolonie te
Grefsrud of naar een joods tehuis to
Frankrijk worden overgebracht.
Toen hem gevraagd werd, wat hij
wilde worden, antwoordde hij: piloot.
Hij vertelde, dat hij geen broertjes
of zusjes in het vliegtuig had. hoewel
drie andere kinderen dezelfde ach
ternaam hadden als hij.
In Tunis zei Isaacs vader, een arme
kleermaker: „Hij moet dadelijk terug
komen of laat men mij terstond naar
hem toe brengen".
£J|E ROOMS-KATHOLIEKE Tsjecho-
Slowaakse bisschoppen hebben 'n
verklaring uitgegeven, waarin zij op
nieuw het recht opeisen van controle
over de benoemingen en het met op
drachten belasten van priesters. Zij
roepen de priesters op hen te steu
nen om te voorkomen, dat „de Kerk
in handen valt van leken en afval
ligen".
Deze bisschoppelijke verklaring
werdt beschouwd als een antwoord
op de regeringsdecreten, waarbij de
controle over kerkelijke benoemin
gen aan de staat werd gegeven.
Jn een rede, die door alle leden van
het Duitse parlement behalve so-
cicalisten en communisten luide werd
toegejuicht, heeft de Duitse bondskan
selier Adenauer verklaard, 'dat Duits
land door de ondertekening fan het
Ruhr-protocol voor het eerst sinds de
capitulatie als gelijkwaardige mogend
heid is erkend.
Adenauer deed een hartstochtelijk
beroep op de Duitsers om te besef
fen, dat een land zonder macht, dat
wegens zijn nationaal-socialistisch
verleden door wantrouwen omgeven
wordt, slechts stap voor stap het
internationaal vertrouwen kon her
winnen.
Het Ruhr-protocol voorziet in het
vrijstellen van 20 Duitse fabrieken
va:i ontmanteling. West-Duitsland
mag koopvaardijschepen oouwen met
een inhoud van ten hoogste 7200 ton,
kan toetreden tot de Raad van Europa
en kan consulaire ambtenaren in net
buitenland aanstellen.
In de Franse Nationale vergadering
heeft Robert Schuman de Franse mi
nister van Buitenlandse Zaken, na
drukkelijk verklaard, dat geen der
drie Westelijke geallieerden de moge
üjkheid om Duitsland opnieuw te be
wapenen in overweging heeft geno
men, waarmee hij de meeste Fransen
een pak van het hart heeft genomen.
r>UDENS ae besprekingen, gister
op het ministerie van Buitenland
se zaken, te den Haag, tussen de Bel
gische minister van Buitenlandse za
ken van Zeeland, de Luxemburgse
minister van Buitenlandse zaken
Bech en de Nederlandse ministers
van Buitenlandse zaken, van Econo
mische zaken en van Financiën, heeft
men de verschillende problemen, die
zich voordoen op het gebied van
Europese samenwerking bestudeerd.
In het bijzonder met het oog op de
a.s. bijeenkomsten te Parijs, die op
initiatief van de Franse regering bin
nenkort daar zullen* worden gehou
den, Het overleg geschiedde in een
gaest van goede samenwerking,
waarbij bleek, dat over de belangrij
ke vraagstukken die er in dit ver
band zijn, tussen de betrokken mi
nisters eenstemmigheid van inzicht
bestaat.
Ontzettend noodweer in
Pretoria
DIJ EEN ontzettend noodweer, dat
als besluit van dagenlange onon
derbroken regen te Pretoria (Trans
vaal)) heeft gewoed, heeft zich bo
ven de stad een hagelbui ontlast met
een bombardement van stenen, wier
grootte varieerde tussen die van een
vuist, een golfbal en een sinaasappel.
De schade was navenant. Auto's
werden van de weg geslingerd, hui
zen werden verwoest, gehele wijken
zijn zonder glas, aangezien de ven
sters onder het elementair geweld van
storm en hagtllcogels als poeder in
elkaar werden geslagen. De onschul
dige Aapjesrivier die ingedamd, dwars
door Pretoria pruttelt, werd in een
ommezien tot een kokende stroom.
Telefonische verbindingen en stroom
voorziening werden ernstig gestoord,
78 personen werden gewond en een
gedood. Meer dan 500 auto's zijn be
schadigd of vernield. De totale scha
de wordt geraamd op meer dan
500.000 pond.
Weersverwachting, geldig tot
Vrijdagavond:
Zwaar bewolkt en nevelig met
plaatselijk enige regen of mot
regen. Zwakke tot matige Noord
oostelijke wind. Ongeveer dezelf
de temperatuur als gisteren.
Heden zon onder 16,38 u„ maan
""der 21,15 u. Zaterdag zon op
8,17, maan op 13,45 uur.
MUZIEK IN WESTKAPELLEIn de enige bont met slingers ver
sierde zaal, die het verwoeste dorp rijk is wordt er een vrolijk bal
gehouden. Jonge en oude mannen, jonge en oude vrouwen in Walcherse
klederdracht, zingen en zwaaien zwieren door de zaal. Het zangkoor
kweelt een stuk of wat lustige liederen en de fanfare „Oefening Kweekt
Kunst" doet niet zozeer aan kunst, maar blaast levensmoedig allerhande
dingen. Want het is feest, groot feest om de herwinning van het Wal
cherse land. En het is nog wel een apart groot feest, want de camera
komt er bij te pas.
TNDERDAAD de camera, want het
leutig geheel is een scène uit de
film: „De dijk is dicht", een nieuwe
Nederlandse speelfilm, de eerste „op-
bouwfilm", die in Nederland door
Polygoon-Profilti wordt gemaakt.
Daar waar in October 1944 de Wal
cherse dijken omwille van het oor
logsbelang zijn vernield, waarna „Zee-
lands Tuin" door de zee werd ver
zwolgen. is in de afgelopen dagen en
nachten met medewerking van een
groot deel van de Westkappelse be
volking het slot van de film opgeno
men. Met grote toewijding en zelf
beheersing hebben de Westkapellers
zich gericht naar de aanwijzingen van
regisseur A. Koolhaas Eindeloos is ge
repeteerd, gearrangeerd, herhaald,
gedraaid en overgedraaid, net zolang
tot iedereen in het holst van de nacht
naar huis kon met de stellige over
tuiging, dat het gedane werk goed
was.
PIEPERS WERDEN GAAR.
De erfvijand van Walcheren is weer bedwongen; de dijk b|j Wcstkapelle
houdt de zee in toom
TPNORME
stroom
lampen
hoeveelheden electrische
zijn door de tientallen
en schijnwerpers in de tot
studio gepromoveerde cantine van het
vroegere werkkamp verslonden. Een
speciale kabel zorgde voor de toe
voer. Dit werk vergde zoveel stroom
dat er voor de Westkappelers bui
ten de studio bijna niets overschoot.
Tijdens avondopnamen zat het dorp
van tweeduizend zielen dan ook vrij
wel in donker. Natuurlijk waren bij
zondere maatregelen genomen om de
bevolking niet al te zeer te ontrieven
Aangezien men in dit el van het
land voornamelijk electrisch kookt,
mocht de studio overdag tussen elf
en een en van vier tot zeven 's avonds
geen stroom gebruiken. Anders wer
den de piepers niet gaar
En dat zou de enthousiaste West
kappelers toch te ver zijn gegaan,
hoewel ze voor het tot stand komen
van „hun film" alles hebben overge
had.
Men vond het werk zeer interessant
en was er niet zuinig trots op, dat
met de heer Koolhaas de vlieger Vi-
ruly, die voor nieuwe instrumenten
van de fanfare heeft gezorgd, de lei
ding had. Viruly is immers uit het
burgemeestershuis van Westkapelle
geboortig. Koolhaas en Viruly zijn op
het denkbeeld gekomen in een film
de wedergeboorte van Westkapelle en
daarmee het herstel van land en volk
uit te beelden. Thans, een jaar na
dien, is dit plan gerealiseerd. De film
zal binnen enkele maanden in rou
latie komen.
KORTE INHOUD.
XTEES BRUSSE speelt in deze film
een jonggetrouwd man. die tij
dens de „Dolle Dinsdagdagen" zijn
vrouw bij een familie in Westkapelle
achterlaat om naar zijn werk in Rot
terdam terug te keren Na het mis
lukken van de aanval op de Rijn,
tracht hij met behulp van illegale
vrienden de Biesbosch over te trek
ken. Deze poging mislukt. Hij wordt
gegrepen en naar een werkkamp ge
sleept. Hij hoort daar, dat de Wal
cherse dijk vernield is en na de be
vrijding wordt het bange vermoeden
bewaarheid, dat zijn jonge vrouw bij
deze ramp om het leven is gekomen.
Hij wordt door een depressie bevan
gen, maar na het dichten van de dijk
(najaar 1945) keert zijn levensmoed
terug.
13 Nederlandse actrices en acteurs
vervullen grotere en kleinere rollen
in „De dijk is dicht". Jan Teulings,
Cor Hermus. Henk van Buren, Piet
Bron en Jules Verstraete vertolken
naast Kees Brusse de mannelijke
rollen. Coba Keiling, Mieke Flink,
Anneke Rekker, Mya Horna, Antoi
nette de Visser, Henny Alma en Kit
ty Knappert zijn de actrices die de
vrouwelijke rollen in handen hebben
De veertiende uit deze „cast" is
Kees Visser, die een belangrijke rol
in de illegale arbeid rond en in de
Biesbosch heeft gespeeld. Hij doet in
deze film hetzelfde werk als hij tij
dens de oorlog heeft verricht.
WATER- EN SLIJK-BALLET.
TN DE afgelopen zomer zijn de bui
tenopnamen in de Biesbosch ge
maakt. Men spreekt hierover nog
steeds als het „water- en slijkballet".
Spelers, regisseur en technische staf
hebben vaak tot aan de hals in het
natte element gezeten. De zwem
broek was bij dit werk dan ook een
favoriet kledingstuk. Andere buiten
opnamen zijn in de laatste maanden in
Zeeland gemaakt.
Het studiowerk is voor het overgro
te deel in den Haag gedaan.
De Zeeuwse vereniging in de resi
dentie heeft hierbij veel hulp gebo
den. Alleen de laatste scènes zijn in
de geïmproviseerde studio te West
kapelle gemaakt. Het heeft vrij wat
moeite gekost om voldoende Zeeuwse
costumes met bijbehorende pronk bij
een te brengen. Dat is gelukt en zo
konden de Zeeuwse meisjes van West
kapelle de gouden krullen en klaver
blaadjes op de witte kanten mutsen
vrolijk zegevierend in het helle licht
der schijnwerpers laten schitteren.
Met blozende, lachende gezichtjes bo
ven hun mooiste kleren, spottend met
de grimeur, die aan al deze fleur en
vrolijkheid beroepshalve nog een ex
tra veegje moest toevoegen, deden zij
hun werk.
TN DE randprovincies bezint men
zich het meest op de taak van
de provincie in het nationale ge
heel. Men is er niet tevreden met
de positie, welke de Provincie kreeg
na de Franse overheersing. Men
was toen belast met de ervaring
van de Pepubliek der Verenigde
Nederlanden, die als eenheid nogal
rammelde. Men had ook iets te pak
ken gekregen van de centralistische
opvattingen, welke het revolutio
naire Frankrijk predikte. En daar
om zocht men vooral naar eenheid,
eenheid, eenheid met de provincie
indeling als een soort van ornament
Die opvatting is gelukkig in dit
tijdsgewricht verzwakt. Men heeft
de gewesten en het gewestelijk le
ven weer als iets natuurlijks en
iets levends leren beschouwen. Deze
ontwikkeling in de gedachten is
ook wel eens gepaard gegaan met
enige romantische overspanning,
maar dat was geen argument tegen
de gedachte op zich.
Versterking van de provinciale
nuanceringen kan het Nederlandse
beeld aan schoonheid en rijkdom
doen winnen.
De voortgang op de goede weg
is intussen nog lang niet bevredi
gend. In Den Haag doet men soms
nog erg rare dingen. Het eigen pro
vinciale leven wordt nog gekort
wiekt door bestaande wetten, wordt
vooral ook gekortwiekt door on
zelfstandigheid en krapte inzake de
financiën.
Een commissie uit de Provinciale
Staten van Groningen heeft dit nog
eens duidelijk beredeneerd in een
door haar uitgebracht rapport.
Een lager orgaan staat dichter bij
de burgers, zegt het rapport terecht,
het is beter op de hoogte van plaat
selijke toestanden. Daarom is het
zo onzinnig, dat men nu nog taken
wil ontnemen aan de provincies,
welke ze totnutoe goed hebben ver
vuld, bijvoorbeeld de provinciale
keuringsdiensten.
De huidige methode van voorzie
ning in de financiën der provincie,
merkt het rapport verder op, voor
een groot deel bestaande in de ver
deling van rijkswege van een be
paald bedrag, afhankelijk van de
opbrengst van verschillende rijksbe
lastingen, volgens drie verdelings
maatstaven, maakt de gewesten on
geveer tot onderdelen van 't staats
apparaat. Aangezien de provincies
slechts een zeer beperkt eigen be
lastinggebied hebben, kunnen zij
niet zelfstandig de inkomsten ver
werven, die zij naar eigen inzicht
nodig hebben om de kosten der
provinciale huishouding te dekken.
Het gevolg is gebrek aan armslag,
waardoor de gewestelijke besturen
niet die nieuwe taken kunnen aan
vatten, welke zij menen te moeten
vervullen.
Het rapport der commissie geeft
een aantal gebieden aan, waar het
Provinciaal Bestuur meer zeggen
schap moest hebben. O.a. bepleit
de commissie:
het laten vervallen van de Kon.
goedkeuring van besluiten, die de
geldmiddelen der provincie aan
gaan, alsmede van provinciale ver
ordeningen met uitzondering van
de belastingverordeningen en de re
glementen van waterschappen,
veenpolders;
mogelijkheid van uitbreiding van
het aantal Statenzittingen;
instelling van provinciale dien
sten voor de volkshuisvesting;
instelling van een zorgvuldig on
derzoek naar de gevallen, waarin
de provincie domeinen doelmatiger
zou kunnen beheren dan de Rijks
dienst der domeinen.
De Provincie heeft nog lang niet
de armslag, welke zij behoeft. Den
Haag bevoogdt haar nog te veel. Er
is nog een hele weg af te leggen,
aleer men kan zeggen, dat de ge
zonde decentralisatie is voltooid.
T»IJ ZIJN FAMILIE in Alkmaar ar-
riveerde Pater M. Punt, provin
ciaal overste van de paters Calasan
tijnen in Tsjecho-Slowakije. Hij is
door de Tsjechische regering het lano
uitgewezen. Hij vertelde slechts drie
dagen tijd te hebben gehad om orde
op zijn zaken te stellen. Een verzoek
tot verlenging van zijn verblijfsver
gunning werd afgewezen.
In een onderhoud, dat een verslag
gever van de Maasbode met pater Punt
heeft gehad, deelde de pater mee,
dat Mgr. Beran hem gezegd heeft:
„Als er verteld wordt, dat ik een
overeenkomst met de regering van
Tsjecho-Slowakije heb getekend, ge
loof het dan niet; liever laat ik mij
het hoofd afhakken".
TN LONDEN wordt gezegd, dat pre
mier Attlee aan minister Paken
ham zal vragen uiteen te zetten waar
om hij het oneens is met het rapport
over het ongeluk met de „Nijmegen"
te Prestwick. (De minister wil de
schuld van het ongeluk op de piloot
leggen, hetgeen volgens het onder
zoek onjuist is).
Men gelooft, dat de mogelijkheid
dat lord Pakenham ontslag zal vra
gen. niet geheel kan worden ver
waarloosd. In parlementaire kringen
is men van mening, dat lord Paken-
hams optreden premier Attlee veel
zorg geeft.