Een netwerk van .vertrouwden'
Nieuwe koers bij de Nationale Reserve
Militaire vorm voor de vitale bedrijven
Brand in A'damse electrische centrale
Koning Leopold
accoord met 55 pet.
GROTE
3PIKGEN
De kloek met de kuikens
Verzoenende verklaring van Sukarno
De
„WIJ BULDEN JOEGO-SLAVIE NIET
in de Veiligheidsraad"
Antwerpen contra
Rotterdam
commissie
een
wasmiddel
ontvelling «v
son"
1
ff
Gecommandeerd door
eigen mensen
Priesters moeten eed
van trouw afleggen
Op de Europese kermis
Borrels en likeuren
worden duurder
Geen communisten
meer in
Noors Parlement
Persconferentie Visjinsky
Hilversumse zenders
zonder stroom
Nog krachtige wind
Nu René Mayer
formateur
Republikeinen ter
R.T.C.
eind October terug
IN HET CONCENTRATIEKAMP TSJECHO-SLOW AKI JE
Spionnen moeten diefstal van particulier
bezit voorbereiden
Leiders van tien
ZIJ ^LLEN op sjacheraars en an-
deren uit de rijen der stervende
kourgoisie letten, die een wederrech-
telijk bestaan leiden, aldus het blad.
Gearresteerde Neder
landse ambtenaren uit
Zwitserland gewezen
Nederlands-Republi
keinse contactposten
in Oost-Java
door Radion
>verd. Radion
enen is niet
Weg met al
ar Uw goed,
zelf, gebruik
sgoed.
RAD «-0I1S
:vreden zijn met iets
eral verkrijgbaar is
soorten vervaardigde
zonneglans in Uw
'endien Uw kostbare
gevreesde houtworm,
osol, het zeer doel-
huisinsecten.
oduct, dus goed!
f E IC. AMERSFOORT
53651, Amsterdam.
17, Tel. 88837 A'dam
19 October in Café-
,La Bellevue", Noord-
J. M. de Kok.
|ig 20 October in „De
anje", Nieuwstraat 49
IJ. M. de Kok.
October in Café „De
in", Huybergsestr. 14.
r H. J. Laurijssen.
ngen bezichtigen van
ran 4—5 uur.
n grote partij nieuwe
e.
itvellen, geschikt vóór
35-o
W VAN DER STEEN
l erg vorstelijk, zoals bej
e Uil betaamt, op zijn
onder een troonhemeltje.
Oor bezorgt hem nog
ivige pijnen.
VIJFDE JAARGANG No. 1514
Uitgave: N.V. Uitgevers Mij. Neerlantüa.
Verschijnt elke werkdag. Bureau: Breda,
Reigerstraat 16, Tel.: Redactie 8181, Admini
stratie 8778. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts.
C. J. v. Hootegem. A E. Langenhorst, Mr. Dr!
A. J. J. M. Mes. Mr. H. B L. de Rechter. Hoofd
redacteur: J. J. H. A. Bruna. Abonnements
prijs bij vooruitbetaling 3.90 per kwartaal,
per post 4.75. per week (uitsluitend bij niet-
postbestelling) 0.30. Losse nummers 8 cent.
Postrek. no. 278841 Prijzen van buitenlandse
abonnementen worden op aanvraag verstrekt.
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 75.
Voor God, Koningin en Vaderland
WOENSDAG 19 OCTOBER 1949
Advertentieprijs voor de gehele oplage: 0.25
per m/m. (Ingezonden Mededelingen 0.60
per m/m). Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen 0.25 per m/m). Staatwerk 3 cent
per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek ,,'t Kleintje" wordt
verwezen naar de desbetreffende rubriek.
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling niet
verlangen af te geven, worden vernietigd.
7. Telefoon 102. (Bijbureaux: OOSTBURG, Nieuwstraat 22. Telefoon 35; TERNEUZEN, Axelsestraat 45. Telefoon 2347)
ff
DE GEMEENSCHAP dient zichzelf te beveiligen door strijd
bare burgers, die, bezield door een nationale geest, arm
in arm ingaan tegen datgene, wat ons voortbestaan bedreigt".
Dat is de stelregel van de onlangs benoemde directeur van de
Nationale Reserve, kolonel J. Termaten, die gisteren het een
en ander vertelde overde nieuwe koers van de Nationale
Reserve. Een nieuwe koers, want al is het doel gelijk gebeven
bescherming van land en volk tegen een vijfde kolonne, de
methode om dit doel te bereiken is door kolonel Termaten
ingrijpend gewijzigd.
De WERVINGSACTIE richt zich nu
niet meer op de afzonderlijke in
dividuen. Indachtig de spreuk „de
kloek met de kuikens" wendt men
zich thans tot de leidende figuren in
de gemeenschap om door hen gro
tere groepen te kunnen bereiken.
Kolonel Termaten is van oordeel,
dat de vitale bedrijven in Nederland
een innerlijke militaire vorm moeten
krijgen en wel met een organisatie
van eigen mensen, gecommandeerd
door degenen, die ook in het dage
lijkse leven leiding geven.
,.De natuurlijke leiders van 't volk
moeten ook de leiders zijn in de Na
tionale Reserve". Een andere vorm
dus dan in het leger, maar een vorm
waarvan kolonel Termaten juist voor
het volksleger der Nationale Reserve
succes verwacht.
Een tweede verandering is de tot
stand gebrachte eenheid van hande
len tussen het instituut „Steun Wet
tig Gezag" (SWG), het burgerlijke
propaganda-apparaat en het directo
raat van de Nationale Reserve. Tegen
1 November zullen het secretariaat
van het SWG en de werkstaf van het
directoraat gezamelijk een pand in
Utrecht betrekken om van dit cen
traal gelegen, punt uit doeltreffender
te kunnen optreden. Deze werkstaf
van het directoraat is ook iets nieuws
Kolonel Termaten heeft zijn staf
opgebouwd uit zijn eigen mensen,
militairen, uit vertegenwoordigers der
kerken, veldprediker en aalmoeze
nier, van de Partij van de Arbeid,
van weerbaarheidscorpsen en van de
oorlogsvrijwilligers. Al deze mensen
kunnen beter dan wie ook bij hun
eigen geloofs- en partijgenoten, in
eigen kring, begrip kweken voor de
noodzaak strijdbare burgers te zijn.
GROEI-PROCES.
JQE RESULTATEN van deze nieuwe
geest in de nationale reserve zijn
nog niet onmiddellijk aanwijsbaar,
want het begrip „strijdbare burgers"
kan eerst langzaam aan in alle lagen
der bevolking doordringen een
groeiproces, waarbij kolonel Terma
ten grote steun hoopt te krijgen van
de vrouwenorganisaties. Hij noemde
het echter een hoopvol verschijnsel,
dat overal in den lande actie wordt
ontplooid.
In 150 oefenverbanden wordt thans
geoefend. Rond de jaarwisseling zul
len ongeveer 6000 vrijwilligers er een
opleiding krijgen. Op 1 November
wordt begonnen met de opleiding van
officieren en onderofficieren van de
luchtdoelartillerie der Nationale Re
serve.
Kolonl Termaten' verwacht, dat, dit
kader, wanneer de opleiding in Maart
1950 afgelopen zal zijn, ruim 15000
man voor de luchtdoelbescherming
zal kunnen gaan opleiden. Verder zal
vrijwilligers, o.m. een bataljon Stoot
troepen, proberen of het mogelijk is
de oorlogsvrijwilligers in hun eigen
verband in de Nationale Reserve op
te nemen.
Kolonel Termaten gelooft, dat het
mogelijk is. Hij is verder zeer tevre
den over de geest onder de vrijwil
ligers. In het belang van hun geoe
fendheid acht hij het noodzakelijk,
dat zij gedurende enkele weken per
jaar in verschillende kampen oefe
ningen in groter verband kunnen mee
maken. Ook worden er thans bespre
kingen gevoerd over de bouw van
een aantal goedkope schietbanen.
Moeilijkheden met de bewapening
en aankleding zijn er niet. Daarvan
zal het welslagen van de Nationale
Reserve dus niet afhangen. Alleen
het Nederlandse volk zelf, zo zegt
kolonel Termaten, kan de Nationale
Reserve, haar eigen bescherming, tot
een strijdbare macht maken.
„Met de steun van de leiders van
ons volk zullen we slagen", zo be
sloot hij.
De Kerkvervolging in
Tsjecho- Slowakij e
TIET Tsjecho-Slowaakse Kabinet
heeft gisteren bekend gemaakt,
dat van alle Tsjecho-Slow, priesters
geëist zal worden, dat zij na 1 No
vember de eed van trouw aan het
„Volksdemocratische regiem" afleg
gen. Zij zullen dit moeten doen om
hun honoraria van de Staat te krij
gen. Het Kabinet keurde een aantal
besluiten goed. waarbij de nieuwe
kerkwetten, die verleden week Vrij
dag door de Nationale Vergadering
werden goedgekeurd, van kracht wor
den. Krachtens deze wetten wordt
toezicht op de kerken aan een nieuw
bij regeringsbesluit in te stellen De
men bij een drietal bataljons oorlogs- partement, toevertrouwd.
DE VERZOENINGSCOMMISSIE voor
de Balkan heeft aan de V. N. gerap
porteerd, dat de pogingen zijn mis
lukt.
HEINRICH BOERE, lid van het be
ruchte commando Feldmeyer uit
Maastricht, is bij verstek ter dood
veroordeeld.
DE ZWEEDSE schrijver Torstensson
heeft 3000 kronen uitgeloofd voor
ieder, die het authentieke bewijs kan
leveren voor de juiste naam en ge
boortedatum van Stalin en van Tito.
DR. FIGL is door het nieuwe Oosten
rijkse Parlement herkozen als pre
mier.
CHURCILL'S DOCHTER Sarah, ac
trice, is gisteren in het huwelijk ge
treden met de sociëty-fotograaf An-
thonie Beauchamp.
IN EEN SPEELHOL in Amsterdam
werd geklaverjast. De politie deed 'n
inval, nam fiches en f 3000 in beslag
en deelde tenslotte de nodige pro
eessen-verbaal uit.
EEN VAL vanaf het tweede platform
van de Eiffeltoren te Parijs (126 me
ter) kostte het Amerikaanse meisje
Patricia Hunter (27 jaar) het leven.
DRIE ontdekkingsreizigers uit Enge
land hebben bekend gemaakt, dat zij
drie bergen in Canada hebben ont
dekt, die tot dan toe door de Cana
dezen over het hoofd waren gezien.
DE KATH. VOLKSPARTIJEN uit de
Beneluxlanden zijn Maandag, onder
voorzitterschap van Auguste de Schrij
ver te Brussel in vergadering bijeen
gekomen. Aan de besprekingen namen
de partij-voorzitters, de vice-voorzit-
ters en de secretarissen deel.
ALLE GEVANGENEN met een straf
tijd van minder dan 6 maanden krij
gen in W.-Duitsland amnestie. Boe
ten beneden 5000 mark komen te ver
vallen.
H.K.H. PRINSES WILHELMINA heeft
namens H. M. de Koningin de centrale
begraafplaats der Oorlogsgravenstich
ting te Loenen geopend. Prof. mr. R.
Kranenburg hield een rede.
DE VROUW is volgens de wet hande
lingsonbekwaam. Een nieuw wetsont
werp beoogt daaraan een einde te
maken en regelt de gevolgen hier
van.
DE REISVISA tussen Nederland en
Italië zijn met ingang van 15 October
afgeschaft, volgens een te Rome ge
sloten overeenkomst.
Republikeinse delegatie ter
R.T.C. optimistisch
PRESIDENT SUKARNO heeft de
Republikeinse delegatie ter R.T.C
ervan in kennis gesteld, dat hij al
het mogelijke zal doen om de bestaan
de moeilijkheden met betrekking tot
de militaire situatie op Oost-Java uit
de weg te ruimen.
In leidende kringen van de Re
publikeinse delegatie verklaarde men
ervan overtuigd te zijn dat een vre
delievende oplossing zou gevonden
worden. Men voegde hieraan toe dat
gezien de verhoudingen ter conferen
tie de opmerking van de Sultan met
betrekking tot de mogelijkheid van
een derde Nederlandse militaire actie
te somber was. Zij vestigden de aan
dacht op het feit dat minister Drees
gisteren een ontmoeting had met vi
ce-president Hatta, bij welke gelegen
heid de stand van zaken ter Confe
rentie werd besproken en tevens de
militaire situatie op Java een onder
werp van bespreking was.
Dergelijke ontmoetingen op het
hoogste niveau worden in Republi
keinse kringen veelvuldiger ver
wacht nu de Conferentie zich beweegt
naar het stadium der definitieve be
slissingen.
VERKLARING SULTAN HAMID
„Tnformeel is reeds gesproken over
'n datum voor de overdracht van de
souvereiniteit. Wij zouden wensen,
dat deze datum ongeveer midden De
cember is" zo verklaarde Sultan
Hamid op het Perscentrum in Den
Haag.
„Deze datum is echter nog niet
vastgesteld", zo voegde hij hieraan
toe. Voorts deelde de voorzitter van
de B.F.O. mee, dat op de vergadering
in een prettige sfeer van gedachte
was gewisseld over de situatie op
Java.
Sultan Hamid gaf ook als zijn me
ning te kennen, dat er goede hoop
bestond, dat de Conferentie omtrent
de hoofdzaken deze maand tot goede
resultaten zou komen, waarna dan
punten van minder belang later kon
den worden geregeld, eventueel met
kleiner delegaties, die in Nederland
zouden kunnen achterblijven na het
sluiten van de conferentie.
De sultan bevestigde nogmaals, dat
de voorlopige staatsregeling van de
R.I.S. deze week geheel gereed zou
zijn.
Men meent in Den Haag te weten
dat de Nederlandse regering alles in
het werk zal stellen de souvereini
teit over te dragen op een datum ge
legen tussen midden en eind Decem
ber.
(Die Weltwoche).
Naar ons uit goede bron wordt mee
gedeeld, zal binnenkort de accijns op
alcoholhoudende dranken worden ver
hoogd van 3.20 op 5.96 per liter van
50 pet. Dit betekent dus, dat een literse
fles oude klare enkele guldens duurder
wordt. De maatregel houdt verband
met de nieuwe bepalingen inzake de
Benelux-samenwerking,
TAE communistische partij in Noor-
wegen zal in het nieuwe Parlement
niet vertegenwoordigd zijn, zo wordt
officiëel bevestigd. Bij hertelling van
de stemmen is gebleken, dat in het
stadje Hedmark 51 stemmen, die op
de socialisten waren uitgebracht, abu
sievelijk als communistische stem
men zijn gerekend.
De verdeling der zetels in het nieu
we parlement is dus als volgt: socia
listen 85 (voorheen 76), conservatie
ven 23 (25), liberalen 21 (20), agra
riërs 12 (10), christelijke volkspartij
9 (8) en communisten 0 (11).
ANDREJ VISJINSKY, de Sovjet-
Russische minister van Buiten
landse Zaken, heeft gisteren op een
persconferentie te Lake Success
zijn eerste persconferentie als Minis
ter verklaard, dat iedere poging
om Joego-Slavië in de Veiligheidsraad
te brengen „een ernstige verslechte
ring van de betrekkingen tussen Oost
en West" zal veroorzaken.
Hij verklaarde, dat een dergelijke
stap tot complicaties in de Verenigde
Naties zou leiden en haar basis zou
ondermijnen.
Hij noemde iedere steun aan Joego
slavië poging om 'n zetel in de Vei
ligheidsraad te verkrijgen „een uit
daging van de Sovjet-Unie" en ver
klaarde, dat de verkiezing van Joego-
Slavië in de Raad niet als wettig of
rechtvaardig zal worden erkend.
„De Sovjet-Unie zal zich nooit ver
zoenen met een dergelijke schending
van het Handvest der V. N." zo zei-
de Visjinsky.
Men vroeg hem of de Sovjet-Unie
QMSTREEKS tien voor negen ging
gisteravond in enige wijken van
Amsterdam plotseling het electrisch
licht uit. Even later werd melding ge
geven, dat in de electrische centrale
aan de Hoogte Kadijk een middel-
brand was uitgebroken, waardoor het
grootste gedeelte van Amsterdam zon
der electriciteit is gekomen. De beide
Hilversumse zenders vielen uit, want
ook het Gooi wordt gevoed vanuit de
Amsterdamse centrale.
In Zaandam was even een korte
storing, die slechts enkele tellen
DE SITUATIE OP OOST JAVA
geldig
tot
Weersverwachting,
vanavond:
Krachtige, in de kustgebieden
harde Zuidelijke tot Zuidweste
lijke wind. Zwaar bewolkt met
enkele regenbuien,, voornamelijk
in het Westen van het land. On
geveer dezelfde temperatuur als
gisteren.
Vandaag: zon onder 17,39 uur.
Maan onder 16,32 uur. Morgen:
zon op 7,12 uur. Maan op 4,56 uur.
TAE BELGISCHE PERS wijdt artike
len aan de gevolgen, die de de
valuatie voor de Antwerpse haven
heeft gehad. De wanverhouding tus
sen Antwerpen en Rotterdam, die
toch reeds scherpe vormen had aan
genomen, is als gevolg van de onge
lijke herwaardering van gulden en
frank, nog groter geworden, aldus
schrijven de bladen. Zweedse ertsen,
die voor de Luikse zware industrie
bestemd zijn, kosten 15 fres. per ton
minder wanneer zij over Nederland
se havens, dan wanneer zij over Ant
werpen worden vervoerd.
Doorvoer uit Duitsland kost via
Rotterdam zeven francs per ton, via
Antwerpen 15 francs, per ton. Een
scheepshersteller verdient te Antwer
pen 41 francs per uur, te Rotterdam
14 fres., havenarbeid kost in Antwer
pen 41,67 francs per uur, in Rotter
dam 18,48 francs.
Na erop gewezen te hebben, dat in
het kader van de Benelux een aan
passing der lonen noodzakelijk is om
déloyale concurrentie te vermijden,
en op sociaal gebied geen achteruit
gang mogelijk is, zegt een der bladen
dat Nederland hieruit zijn conclusies
moet trekken en het blad besluit met
de vraag: "Zullen de lonen in Rot
terdam verhoogd kunnen worden, zon
der dat dit tot een algemene verho
ging der lonen in Nederland aanlei
ding geeft?"
De Franse Kabinetscrisis
DENE MAYER (Radicaal) heeft na
een kort onderhoud met pre
dent Auriol in beginsel de opdracht
tot vorming van een regering aan
vaard, nadat Queuille had geweigerd
René Mayer zal pas een definitief
antwoord geven na het gebruikelijke
overleg, waarmee hij gisterenavond
nog is begonnen.
duurde.
Een ontploffing in een van de trans
formatoren van de electriciteitscentrale
was de oorzaak. De ontploffing heeft
geen persoonlijke ongelukken veroor
zaakt.
De trams in Amsterdam konden
blijven rijden.
Er ontstond brand in een oliebad
(isolatie van de grote transformator).
De duizenden liters olie brandden ne-
vig. De brandweer heeft met drie
zandstralen de brand gedoofd. Hoofd
ingenieur Faber verklaarde, dat de
gevolgen van de ontploffing van deze
transformator zeer ernstig zullen zijn.
Van kwart voor tien af kwamen uit
de stad en verscheidene plaatsen uit
de omgeving geleidelijk aan berichten
binnen dat de lampen weer 'brandden
en ook de radioprogramma's weer kon
den worden ontvangen.
Van 20.47 tot 21.45 uur zijn de beide
Hilversumse zenders uit de aether
geweest.
„TAE REPUBLIKEINSE delegatie zal
eind October Van de R.T.C. te
rugkeren, ongeacht of deze al dan
niet slaagt", aldus heeft dr. Sukiman,
die in Djokja is aangekomen, medege
deeld. Hij verklaarde overigens opti
mistisch te blijven en groot ver
trouwen te hebben, dat de R.T.C. met
succes zal worden bekroond.
JJET BLAD van de Tsjecho-Slowaakse vakverenigingen, „Prace" heeft ont-
huld, ^dat plaatselijke comité's een netwerk zullen organiseren van „ver
trouwden", wier plicht het is rapport uit te brengen over hun buren. „Prace"
deelt mee, dat deze „vertrouwden" inlichtingen zullen verstrekken over per
sonen, die te grote étages bewonen en vijandelijk jegens het regiem schijnen.
Dit artikel beschouwt men als een
gedeeltelijke verklaring voor de sinds
September in gang zijnde arrestaties,
in het bijzonder onder leden van de
middenstand.
Vele gearresteerden bezaten hui
zen. flats en kleine zaken. Berichten
uit de eerste hand tonen, dat in vele
gevallen confiscatie en onteigening
volgden op de arrestaties. Dezelfde
dingen zijn in Brno, hoofdstad van
Moravië, en in de industriestad Pilsen
gebeurd. Aan het begin van dit jaar
werden niet-werkenden verzocht haar
woonplaatsen buiten de stad te „emi
greren".
Het stelsel van „vertrouwden" zou
veel gelijkenis vertonen met het com
munistische systeem van de „Leiders
van tien", dat volgens uit communis
tische bron verkregen inlichtingen,
over het gehele land voorbereid is.
Deze vertrouwde communisten zyn
verantwoordelijk voor de ideologie
van de groep of cel en hebben even
eens opdracht de „betrouwbaarheid"
van de personen uit hun omgeving in
het oog te houden.
„Prace" zegt in dit artikel, dat de
„vertrouwden" zouden weten „dat
persoonlijk belang moet wijken voor
het algemeen belang".
Uit berichten over een vergadering
van vooraanstaande leiders in de Sa-
kol, de nationale sportorganisatie,
maakt men op, dat een nieuwe zui
vering in deze organisatie te wachten
staat.
Het was nodig, zo had men op de
vergadering gezegd, om „reactionnai-
re en incompetente functionarissen"
te verwijderen.
Het zou geen bezwaar zijn, als zulks
ten koste ging van sportieve over
winningen. Naar gemeld wordt zijn
drie van de beste ijshockeyers van
de trainingslijst gevoerd „wegens on
betrouwbaarheid".
„EEN ZWEEP
ACTIE".
VOOR DE RE-
•pEN FUNCTIONARIS van het Mi-
nisterie van Defensie schrijft in
het legerorgaan „Obrana Lidu", dat
500 juristen aan nieuwe strafwetboe
ken werken, „die een zweep voor de
reactie zullen zijn".
Ook de militaire wet zou vernieuwd
worden. De nieuwe wetten zouden
trachten verband te leggen tussen de
aard van de misdaad of misdrijf en
hun gevolgen voor de „opbouw van
het socialisme".
De gerechtshoven zouden de mis
dadiger niet meer „idealistisch" be
zien en ophouden „muffe antiqui
teitswinkels te zijn waar men misda
den met oude uitspraken beoordeelt".
Volgens de nieuwe militaire wetten
zouden de rechters bijdragen tot ver
sterking der discipline en er voor
zorgen dat het leger „een schild voor
de werkende klasse is, terwijl zij be
zig is met de bouw van het socialis
me". Er zou geen differentiatie zijn
tussen misdaden en misdrijven. „Wij
zijn medogenloos tegenover verraders
en klassevijanden. De commandant,
die niet waakzaam is in vredestijd,
is niet in staat betrouwbaar in oor
logstijd te zijn". De militaire rechters
zouden dicht naast de soldaten moe
ten leven om toe te kunnen zien, dat
de orders nageleefd worden „zoals in
het bevrijdende Sovjet-leger". De
schrijver van dit artikel is een zekere
kolonel Rasla.
zou wteigeren langer zitting in de
Veiligheidsraad te nemen, als Joego-
Slavië gekozen werd. Visjinsky ant
woordde, dat de verkiezing van Joego-
Slavië niet als wettig zou worden er
kend. De Sovjet-Unie zou echter niet
te voren aankondigen, wat zij voor
nemens is te doen.
De Belgische volksraadpleging
■yAN LIBERALE zijde is bevestigd
dat Koning Leopold bij zijn be
sprekingen met premier Eyskens er in
heeft toegestemd, dat het percentage
stemmen dat hij voor zijn terugkeer
naar België tenminste op zich moet
verenigen, op minimaal 55 procent
wordt vastgesteld.
Dit is het percentage, dat door de
liberalen is voorgesteld. Zoals be
kend eisen de socialisten, dat de Ko
ning 66 procent van het totaal der
stemmen behaalt om opnieuw zijn
prerogatieven te kunnen uitoefenen.
De leider van de liberale senaats
fractie, Dierck, heeft op een fractie
vergadering verklaard, dat Koning
Leopold „heeft toegestemd in het
houden van een volksraadpleging en
zijn abdicatie onder de ogen zou zien
als hij minder dan 55 procent van de
stemmen krijgt".
PERSCONFERENTIE EYSKENS.
/AP EEN persconferentie heeft Eys
kens verklaard dat de regering
het noodzakelijk acht. zonder verwijl
het Koningsvraagstuk op te lossen.
De regering heeft te dien einde haar
goedkeuring gehecht aan de organisa
tie van een volksraadpleging, die een
zuiver consultatief karakter zal dra
gen en er slechts toe zal strekken
de Koning en de wetgevende kamers
in de gelegenheid te stellen met vol
ledige kennis van de gezindheid der
bevolking een uitspraak te doen.
De regering acht het verkieselijk,
stemming per arrondissement, zoals
bij de wetgevende verkiezingen te
houden, teneinde op deze wijze een
juist inzicht te krijgen van de gezind
heid ten aanzien van de Vorst in de
verschillende landsdelen.
Geraadpleegd omtrent de draag
wijdte van de „onbetwistbare meer
derheid", waarover hij wenst te be
schikken, zei de Koning, dat hij er
niet aan dacht de uitoefening van zijn
prerogatieven weder op te nemen, in
dien het getal gunstige stemmen niet
een minimum van 55 pet. der geldige
stemmen bedroeg.
De eerste Minister heeft verklaard
dat, indien het Parlement het wets
ontwerp houdende de instelling van
een volksraadpleging goedkeurde, de
Regering voornemens is zo spoedig
mogelijk tot de verwezenlijking daar
van over te gaan.
TIET ZWITSERSE Kabinet heeft be
sloten de drie gearresteerde
ambtenaren van het Nederlandse Mi
nisterie van Financiën uit te wijzen.
De ambtenaren kwamen een week
geleden naar Zwitserland om de daar
wonende Nederlander G., te onder
vragen. Het zou hier gaan om een
ongeoorloofde overbrengen van Ne
derlandse aandelen en gelden naar
Zwitserland. Zij werden gearresteerd
op grond van een verbod, in de
Zwitserse wet om vreemdelingen in
Zwitserland te ondervragen zonder
toestemming van de autoriteiten.
Het kabinetsbesluit volgt op de
overhandiging van een Nederlandse
nota waarin verontschuldigingen
worden aangeboden voor het gebeur
de. Mogelijk zullen de drie ambtena
ren, de heren van der Poel, hoofdin
specteur van de belastingen, Vogel, in
specteur v. d. douane-recherchedienst,
en van Eek, accountant, heden door'
de politie naar de grens begeleid
worden.
Een Zwitserse woordvoerder heeft
verklaard, dat de Zwitserse Regering
na de uitwijzing het incident als ge
sloten zal beschouwen.
TAE ALOUDE kanalenkwestie heeft
thans haar commissie. Het heeft
lang geduurd, eer ze samengesteld
was. Dat kwam, omdat men in de
aanvang een verschillende visie had
op haar aard en doelstelling. Ne
derland was in Maart meteen klaar
met het aanwijzen van een afvaar
diging: twee hoge ambtenaren en
de Rotterdammer Brautigam. Den
Haag had blijkbaar de bedoeling, de
commissie zo veel mogelijk een
technisch-deskundig karakter te
verlenen. Het trof echter slecht, dat
de socialistische pers juist een rap
port over het Rijn-Scheldeprobleem
p- liceerde, dat door de heer Brau
tigam ter voorlichting van de P.v.
d.A, was opgesteld. Dat rapport ging
rechtdraads in tegen de Antwerpse
inzichten en in de Scheldestad sloeg
men alarm tegen zulk een benoe
ming. We weten niet, of de heer
Brautigam er iets aan kon doen, dat
het rapport juist op dat tijdstip in
de krant kwam, doch ontactisch was
het in ieder geval. Los daarvan ech
ter kon men in de benoeming van
Brautigam toch niet met goede re
den iets aanstootgevends zien. Hij
is ongetwijfeld deskundig. En dat
hij een bepaalde visie heeft op het
vraagstuk, kan men hem toch ook
moeilijk kwalijk nemen. Wel echter
rees in Brabant dadelijk de vraag,
waarom in de commissie ook niet
iemand zitting had, die meer in het
bijzonder op de hoogte was van de
behoeften en wensen, welke ter za
ke van dit vraagstuk in dit ge
west leven. Den Haag wierp daar
tegen in: geen vertegenwoordigers
van bepaalde belangen in de com
missie, slechts deskundigen.
Hiermede was echter het Bra
bantse verlangen mistekend. Men
wilde natuurlijk geen commissie,
waarin belanghebbenden slechts aan
het touwtrekken zouden gaan,
waarin een koehandeltje zou wor
den gedreven. Men vreesde echter,
dat de grote belangen, welke hier
speciaal voor West Brabant op het
spel staan, te veel buiten de ge
zichtskring van al die Westelijke he
ren lagen. Onbedoeld en onbewust
maar toch feitelijk.
TAERGELIJKE moeilijkheden schij
nen een spoedige samenstelling
van de Belgische afvaardiging te
hebben belemmerd. De behoeften
en wensen van Gent, Antwerpen
en Luik lopen nu eenmaal niet
evenwijdig. De aanwijzing van Van
Cauwelaert, oud-burgemeester van
Antwerpen, viel niet in goede aar
de bij andere belanghebbenden. In
Den Haag schijnt men tegenover
Minister van Zeeland toen nog eens
de gedachte geopperd te hebben:
laten we er toch maar een commis
sie van uitsluitend technici van ma
ken. Van Cauwelaert en Brautigam
zouden dan beiden niet in aanmer
king komen.
Het andere inzicht heeft echter
gezegevierd. We zien in de Neder
landse afvaardiging iemand uit Am
sterdam, uit Rottterdam en uit Bra
bant. En in de Belgische afvaardi
ging mensen, die speciaal op de
hoogte zijn met de visie van Gent,
Antwerpen en Luik.
zal dit een vruchtbaar werken
van de commissie in de weg
staan?
We geloven het niet.
Bij de behandeling van zulke om
streden vraagstukken moet men nu
eenmaal met de realiteit rekening
houden. Dat er zich namelijk op
dit veld van onderzoek tal van be
langen, wensen, historische inzich
ten, gevoeligheden, ressentimenten
kruisen. Het is ook goed, als die
zich kunnen uitspreken. Daardoor
kan beter 't pad naar overeenstem
ming geëffend worden dan wan
neer boven de werkelijkheid der
belangen tronende technische des
kundigen aan het werk gaan.
In Luxemburg moet Minister Se-
gers, oud-schepen van Antwerpen,
gezegd hebben: „We hebben geen
bezwaar tegen een eerlijk tegen
stander als de heer Brautigam".
Zie, daaruit spreekt de goede
geest. Een heel wat betere geest,
dan uit een schampere opmerking
van het Handelsblad van Antwer
pen: „Als het maar geen eerste-klas-
begrafenis wordt"....
Van Nederlandse zijde heeft men
met de stelling aanvaard, dat de
Benelux zou staan of vallen met
een bevredigende oplossing van dit
vraagstuk.
We geloven echter wel, dat de
uitslag van de behandeling van dit
vraagstuk een toetssteen is voor de
innerlijke kracht van de Benelux-
idee. We hopen van harte, dat de
zes mannen zullen tonen, dat het
schier onoplosbare op te lossen
blijkt te zijn in een voor allen aan
vaardbaar accoord. Dat niemand
koppigheid, welke ieder compromis
zou versmaden, voor wijsheid ver
slijt.
Voor onze gewesten is het niet
het minst van enorm belang, dat
het geen eerste-klas-begrafenis,
maar een eerste-klas-bruiloft wordt.
jQE CENTRALE gemengde commis-
sie onder voorzitterschap van de
UNCI heeft met betrekking tot de
toestand in Oost-Java (Surabaja) be
richt ontvangen, dat beide partijen
door dit gehele gebied kleine contact-
posten in de regentschappen en grote
contact-posten in de residenties ves
tigen, waartussen verbinding bestaat.
Deze hebben ten doel. onmiddellijk
en direct maatregelen te nemen om
incidenten te voorkomen en, indien
noodzakelijk, gezamenlijk op te tre
den tegen ordeverstorende elementen.
