Mensen en Muzen
Alleen 's Zaterdags venten
Gezelle overleed 50 jaar
geleden
LAXEEft-AKKERTJES
Café's voortaan een uur langer open
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 13 OCTOBER 1949
VLISSINGEN
MIDDELBURG
GOES
Ged. Staten bezochten
Nieuw-Namen
TERNEUZEN
Raad van Sas van Gent
Lams waarde
Koewacht
Priester, mens en dichter
Nieuu) tijdschrift
In het donker
Trage darmwerking
Maatschappelijk werk
ten plattelande
AGENDA
FILMPROGRAMMA
Hieronder volgen de katholieke
keuringseisen voor de films, welke
deze week lopen. Xn de adverten
tiekolommen worden de rijkskeu
ringseisen genoemd.
Electro Bioscoop, Middelburg:
Are de Triomphe. (18 jaar.
Schouwburg. Middelburg: Ver
geten bruidje. (18 jaar.)
Grand Theater, Goes: Marian-
del. (18 jaar.)
Alhambra Theater, Vlissingen:
Het onstuimige blondje. (18 jaar.)
Luxor Theater, Vlissingen: Hu
welijk in de schaduw. (18 jaar.)
P. C. SCHARP DE VISSER
OVERLEDEN
De heer P. C. Scharp de Visser,
plaatsvervangend hoofd van de
persdienst van het ministerie van
economische zaken, is na een vrij
langdurig ziekbed overleden.
De ontslapene was op 2 Septem
ber 1896 te Middelburg geboren.
SCHEEPVAART GESTREMD
De scheepvaart door de sluizen
te Sas van Gent zal zijn gestremd
op Zondag 16 October a.s. van 6 u.
tot 19 uur.
DE BEURTDIENST ROTTER
DAM—MIDDELBURG
Naar de Middelburgse Maat
schappij van Stoomvaart N.V. me
dedeelt, zal de salonboot Koningin
Wilhelmina uit de vaart worden
genomen, omdat het personenver
voer steeds in betekenis afneemt,
Reeds lang was het zo, dat deze
boot ook werd gebruikt voor goe
derenvervoer. Dit goederenvervoer
zal nu worden overgenomen door
het m.s. Christina, dat dan teza
men met het m.s. Valk 5 de beurt-
dienst Rotterdam-Middelburg zal
onderhouden.
Men kon ons nog niet medede
len, hoe de komende zomer het
personenvervoer zal worden ge
regeld.
DE BUSDIENST BRESKENS-
BIERVLIET
Tot veler verwondering is de
Z.V.T.M. overgegaan tot verhoging
van het bustarief op het traject
Rreskens-Biervliet. Door deze prijs
stijging, die 20 cent bedraagt, be
talen de reizigers Biervliet-Bres-
kens 75 cent. Retourkaarten zijn
er niet. Het meest zijn hierdoor
gedupeerd de bewoners van Bier
vliet, die te Breskens werken of el
ders, in Vlissingen of Middelburg
b.v. studeren.
Als motief voor deze verhoging
gaf de Z.V.T.M. op, dat de brug bij
Nummer-Eén slecht is en niet met
bussen bereden mag worden. De
buslijn gaat nu van Breskens over
Schoondijke.
TELEVISIE - UITZENDINGEN
OPGEVANGEN
Voor de eerste maal in Neder
land, voor zover thans bekend, is
de Franse televisie-uitzending uit
Parijs in Nederland opgevangen.
Dit gelukte een amateur te Mid
delburg, de heer J. van der Hiele,
die enige tijd geleden een eigen
apparatuur bouwde en sedertdien
zich avond aan avond bezig houdt
met experimenteren. Hij slaagde er
in de Parijse uitzending volkomen
duidelijk op te vangen, evenals de
uitzending uit Londen.
NEDERLANDSE SLEEP NAAR
HET SUEZKANAAL
De sleepboot „Zwarte Zee" is van
Vlissingen naar Suez vertrokken
met een sleep, bestaande uit 2 bok
ken en een zandzuiger, die bij de
verbreding van het Suezkanaal
zullen worden gebruikt. Men hoopt
de tocht binnen 20 dagen te vol
brengen.
MIDDELBURGSE ZWANEN
MAAKTEN UITSTAPJE
De trots der Middelburgse bol
werken wordt gevormd door een
aantal zwanen. Geen wonder, dat
de ontsteltenis groot was, toen men
deze dieren miste. Het raadsel is
thans opgelost: door het fraaie
weer verleid, meenden zij het (uit
gebreide) weekend beter In de bad
plaats Vlissingen te kunnen door
brengen. Thans zwemmen zij weer
in de Middelburgse wateren rond,
maar in Vlissingen verwacht men
stellig, dat deze (evenals andere)
gasten nog eens zullen terugkeren.
BISAMRAT GEVANGEN TE
KLOOSTERZANDE
Aan de z.g. Meethoek nabij de
Schelde te Kloosterzande is door
ambtenaren van de Plantenziekte-
kundige dienst een bisamrat ge
vangen.
Het gevreesde dier voor dijken en
zeeweringen had een afmeting van
ong. 60 cm.
DEENS MOTORSCHIP AAN
GROND GELOPEN
Het Deense motorschip „Lalan-
dia", groot 4913 bruto registerton,
van de East Asiatic Company te
Kopenhagen, komende van Ant
werpen. bestemd voor Rotterdam,
is bli Terneuzen aan de grond ge
varen. Later op de dag is het op
eigen kracht vlot gekomen.
digd, dat ze niet gebruikt kunnen wor
den. Ofschoon het'openen der buiten
keersluizen risico's met zich brengt, o-
pent men deze eenmaal per etmaal,
omdat er anders geen verbinding met
het binnenhavencomplex zou bestaan.
Gedurende twee en een half uur per
dag onder gunstige omstandigheden
kunnen de schepen dan in- en uit
varen. Is de waterstand echter hoger
dan 2'/z meter N.A.P., dan is het
openen der sluizen onmogelijk. In 1949
was dit tijdens 71 etmalen het geval,
in 1948 tijdens 74 etmalen. Als regel
is het verscheidene dagen achtereen
hoog water. Bovendien komt het voor-
ai in de wintermaanden voor dat het
hoogwatertij twee maal tijdens een
etmaal in het donker valt, hetgeen
voor de scheepvaart grote risico's met
zich brengt. Vooral de Kon. Mij. „De
Schelde" ondervindt hiervan de nade
lige gevolgen. De Steenkolen-Handels
vereniging heeft bijzondere en kostbare
maatregelen moeten treffen om haar
kolenlichters, die via het Kanaal door
Walcheren komen, te bereiken. Ook de
beurtschippers met bestemming
Zeeuwsch—Vlaanderen, die langs de
zelfde weg naar Vlissingen komen, on
dervinden grote stagnatie.
CURSUS VOOR AANNEMERS
EN BOUWKUNDIG OPZICHTERS
Zaterdag 15 October a.s. zal in het
gebouw der Ambachtsschool een cur
sus worden geopend, voor boven
staande vakken welke wordt gegeven
onder auspiciën van de Algemene
Nederlandse Bond van Aannemerspa
troons en het Bestuur der Ver. „De
Ambachtsschool" te Middelburg.
CHR. KLEUTERSCHOOL IN
NIEUW BOUWPLAN
Het bestuur der chr. kleuterschool
heeft enkele percelen grond aan de
Anjelierstraat gekocht met de bedoe
ling daar een nfeuwe kleuterschool
te bouwen, ten behoeve van de vele
jonge gezinnen die in dat nieuwe
bouwplan zich gevestigd hebben.
STADGENOOT HAD EEN
ONGELUK IN BELGIë.
De chauffeur K. v. P., van de ex
pediteursfirma v. d. Endt alhier,
heeft nabij Brussel een minder aan
genaam avontuur gehad. Hij keerde
terug uit Frankrijk, waarheen hij een
vracht Yersekse mosselen had ge
bracht, met een lege wagen en liep
toen in volle vaart op een langs de
weg staande zwaar beladen 15-ton-
ner, die onvoldoende of in het ge
heel geen achterlicht had. Hij zelf
wist achter het stuur te blijven en
kwam er met lichte verwondingen
af, maar de naast hem zittende
knecht van de Yersekse handelaar
Biersteker, werd door de voorruit
naar buiten geslingerd en liep zware
kwetsuren op, zodat hij naar een zie
kenhuis moest worden vervoerd.
Het voorste deel der auto van de
Goese firma was ineengedrukt.
PLAATJES KIJKEN BIJ DE
K.R.O.
Het programma, waarmee het KRO-
gezelschap een tournee maakt door
Zeeland, is iets minder uitbundig dan
dat van twee jaar geleden; wel was
het vrolijker attractiever en in de
eerste plaats nog fijner.
Zo werd het een lust om de prach
tige serie prentbriefkaarten, welke
Ger de Roos en de zijnen het Beve-
lands publiek in Schuttershof voor
legde, te bekijken en te bewonderen.
Het merendeel was even gloednieuw
en fris als de „ansichtkarte aus Oes-
terrich" met de „Grüsse von Marian-
del", maar met niet minder animo
werden de vergeelde plaatjes anno
1900 bekeken.
De verfijning waarover wij in de
aanvang schreven kan op de rekening
gebracht worden van de musici. Het
orkest excelleerde en niet minder was
dat het geval met solisten als Jo
Budie, Fred Roozendaal, Ben de
Gooyer en vooral de violist Henk
Goris, ook de „drie musketiers" wa
ren in top-vorm en zongen regelma
tig de zaal stil van bewondering.
Voor het vrolijk gedeelte zorgden
met grote virtuositeit Roland Wag-
ter, vechter op vele wapens en de
krachtig-komische Toby Rix, die de
dood had gezworen aan de ernst en
WOENSDAGMIDDAG bezocht net
volledig college van Ged. Staten
Niellw-Namen. Het bracht een bezoek
aan de haven en het schorrengebied,
dat ontegenzeggelijk indruk maakte.
Bij het jachthuis aan de Noord, in
de Hedwigpolded. bekeek men de nau
we verbinding tussen Zeeland en
Noord-Brabant (Ossendrecht). Ook de
griffier der Staten, dr. Tellegen, en de
burgemeester van Clinge, de heer Ver-
cauteren, maakten het bezoek mee.
op verrassende wijze allerlei offen
sieve opende.
Het attractieve nam goeddeels Dick
Harris voor zijn rekening door al
goochelend iets goeds en al jongle
rend iets fabelachtigs te brengen.
Het programma was deskundig in
eengestoken en vond zijn climax in
een finale, die klonk als een klok en
stormachtige reflecties uit de zaal op
riep.
Even verzorgd als de inkleding,
was de aankleding.
Vlak voor de pauze heeft de propa
gandist van de K.R.O., de heer Her
mans raak en kernachtig verteld wat
de „boze plannen" zijn van de radio-
raad. Gelukkig zijn die zo verregaand,
dat het KRO-bestuur niet geloven
kan, dat regering en kamers ze aan
vaarden zullen. Krachtig spoorde
spreker de katholieken aan, achter
hun prinicipiële omroep te. gaan
staan, evenmin als God uit de
scholen, uit de pers en uit het ver
enigingsleven mag gebannen worden
kan men dit doen bij de radio. De
enige wijze waarop men nu nog ach
ter de KRO kan gaan staan is 't ne
men van een abonnement op de gids,
waardoor men automatisch wordt in-
ingelijfd bij de KRO-gemeenschap.
JUDO-KAMPIOEN
De heer C. Matthijssen heeft op de
in Bergen op Zoom gehouden Judo
wedstrijden om het kampioenschap
van Bergen op Zoom en omgeving, na
een beslissingspartij, het kampioen
schap behaald.
Bevorderd. De heer S. Frenkel
is aan de gemeentelijke universiteit
van Amsterdam bevorderd tot arts.
Strodorpe
Kampioenbolling. De bolclub
sloot haar seizoen met een grote kam
pioenbolling. Het waren weer de ou
dere spelers, die toonden nog wat 'u
hun mars te hebben, en op een spor
tieve wijze wisten te zegevieren. Na
een spannende eindsprint versloeg G.
van de Steen zijn naaste rivaal J.
Dubbeldam, en kwam hierdoor in het
bezit van de kampioenstitel 1949. Bij
ontsteltenis van de voorzitter sprak
de heer Rijckaert gelukwensen uit en
overhandigde hem namens het bestuur
een grote taart. Ook de heer Dubbel
dam wachtte een verrassing in de
vorm van een tulband.
Electriscli net. Men is thans druk
doende om van het Kadaster de straat
en woningen op te meten. Zoals men
aan de bewoners mededeelde houdt dit
verband met een nieuw te leggen ka
bel van het electrisch net. Deze kabel
zal onder de grond komen te liggen.
Een welkome verbetering.
Hansweert
Weer thuis. Maandag keerde onze
dorpsgenoot W. Back uit Indonesië te
rug in de ouderlijke woning. Daar de
terugkomende een goed lid was van de
Harmonieveren. „Scheldegalm" en van
de Voetbalveren. „Hansw. Boys" ge
noot hij een buitengewone grote be
langstelling. Van vele woningen wap
perde dan ook de vlag reeds van Zon
dag af. De harmonie bracht des avonds
een serenade. Na de serenda trok
„Scheldegalm" door het dorp met ach
ter zich alle familieleden en kennissen
welke bij de terugkomst aanwezig wa
ren.
Burgerlijke Stand. Geboren: Hui-
berdina, dv. J. Kuijk—Leunis; Jacob,
zv. W. Oppeneerde Later; Johannes,
zv. P. van der HooftLauret; Willem,
zv. A. de Feijter—Cattoir.
Overleden: O. M. Meert, 50 jaar,
echtg. van V, A. de Vleesschauwer.
Philippine
Een flink suikerklontje. Er zijn al
tijd mensen en zaken die de aandacht
willen trekken. Zo is het ook met een
suikerbiet van de landbouwer Dobbe
laar uit de Clarapolder. Deze heeft
zich wel bijzonder willen onderschei
den wat het gewicht betreft. Het bietje
weegt maar eventjes 8 kilo. Men vond
het jammer om deze aan de fabriek
te leveren, daarom is ze tentoongesteld
in hotel Au Port.
Zuiddorpe
BEVRIJDINGSGEDENKTEKEN.
Op de plaats waar de oude lelijke
gemeentepemp staat komt een mooie
grote dorpspomp met daarom heen een
rustbank van steen met houten zit
ting, zulks als gedenkteke'n der be
vrijding.
Nieuws voor ouden van dagen. Het
Gesticht van Onze Lieve Vrouw van
Lourdes heeft een belangrijke uitbrei
ding ondergaan: de lege grote zolder
verdieping is ingericht als slaapgele
genheid. Hiermede zal in dit gesticht
een blijvende afdeling worden opgeno
men voor Ouden van Dagen waaraan
in deze gemeente een grote behoefte
bestond.
Dorpsverfraaiing. Het ontsierende
aanplakbord onder de Linden is van
plaats veranderd, het staat nu tegen
een muurtje van een woning midden
in de kom der gemeente. Of de eige
naar van het huis er mede in zijn
schik Is, staat nog te bezien.
Voordelen van een droog najaar.
Op de losplaats van de Z.V.T.M. liggen
er bergen suikerbieten. Hoe deze daar
zo plotseling gekomen zijn heeft nie
mand opgemerkt. Dat komt doordat
wegens het buitengewoon mooie na
jaarsweer er niemand last van heeft
gehad, want de wegen zijn alsof er
geen boerenkar over gereden heeft.
Woningbouw. Al was deze ge
meente geen bouwvolume toegewezen,
toch is er van de Woningverbetering
met Overheidssteun n.l. f 1440.— pre
mie per verbeterde woning, druk ge
bruik gemaakt. Een zestal krotten van
woningen zijn thans herschapen in zeer
nette en gerieflijke huizen, zodat -'r
wel vele afgunstigen zijn die er spijt
van hebben niet van zo'n gelegenheid
te hebben geprofiteerd.
De Nieuwe weg. De straatbelas
ting heeft onder de gemeentenaren
heel wat stof doen opwaaien!
Deze is- in het leven geroepen voor
de vernieuwing van de hoofdweg Noord
en Zuid met de kom.
Al is het 1949, het betreft nog de
belasting 1948.
De vraag is of het belastingjaar 1950
er niet nog eerder is dan de aan te
leggen nieuwe weg.
Nieuw-Namen
R.K. Leesbibliotheek. Onze plaat
selijke bibliotheek is gedurende de
wintermaanden wederom voor het pu
bliek geopend Er is een prachtige sor
tering toeken voor elk wat 'Vils. Reeds
bij de opening was er een grote be
langstelling.
Hoofdplaat
Welkom thuis. Met de Zuider
kruis debarkeerde onze dorpsgenoot
Ch. de Smit. Om de bekende redenen
kwam hij jn plaats van Zondag eerst
Maandag thuis. Vriendelijke buren-
handen, versierden de straat en de wo
ning van de Smit. 's Avonds bracht het
muziekgezelschap een serenade.
Kloosterzande
LIET VERZOEKSCHRIFT van de
Sasse Vereniging van Nering
doenden tot beperking van de
straatverkoop was door B. en W
besproken.
Men had zijn licht opgestoken bij
andere gemeenten in Zeeuwsch-
Vlaanderen en in navolging daar-
van was het voorstel om de Re
dactie van het betreffende artikel in
de politieverordening aan te vullen
met het verbod om te venten behalve
met aan bederf onderhevige levens
middelen als groenten, fruit, vis enz.
Ventvergunningen voor andere goe
deren zullen alleen afgegeven worden
voor de Zaterdagen.
VOORTAAN CAFé'S OPEN
TOT 24 UUR.
Vonder hoofdelijke stemming werd
het verzoek van de Sasse Vereni
ging van Neringdoenden om het slui
tingsuur van de café's van 23 op 24
uur te bepalen ingewilligd. De he
ren Rog. de Cooker en L. J. M Ma.
zairac kregen op hun verzoek onthef
fing voor een 14 jaar in de aanslag
op de hondenbelasting. In verband
met de nieuwbouw aan de Juliana-
straat enz. moet een transformator
station worden gebouwd, waartoe de,
P.Z.E.M grond in erfpacht wordt
toegewezen tegen erfpacht canon van
12 cent per M2. Van de heer A. v. d.
Velde werd daarmede in verband de
landpacht ingetrokken voor betref
fend perceel. Het recht van erfpacht
van M. A. J. de Roos werd verlengd
tot 31 December 1999 voor het perceel
gemeentegrond aan de Westdam Sec
tie C 2703.
De heer R. Hoefmans kan het bij
hem in huur zijnde gedcolte van de
voormalige O. L. school kopen voor
f 1000— en krijgt de daarbij beho
rende grond in erfpacht tot 31 De
cember 1999.
GEEN SUBSIDIE AAN
ZEEUWSE WIT - GELE
KRUIS.
Ljaar naar het oordeel van B. en W.
in deze streek geen tekort is aan
vroedvrouwen en bakers, voor welk
doel hoofdzakelijk, een subsidie werd
gevraagd van f 150.per jaar door
het Zeeuwse Wit-Gele Kruis te Kloos
terzande, werd hierop afwijzend be
schikt.
Het bleek dat het salaris van mej.
A. A. de Caluwé-Inghels, schoon
maakster der O. L„ School aan de
lage kant was. Daarom werd haar
loon gebracht op f 600.per jaar
plus kinderbijslag.
Als leden van de commissie van
advies woonruimtewet 1947 werden
herbenoemd de heren H. Scheffer, C.
A. Aarsen, M. Aartse, J de Braai,
H. van Assche.
GEEN SPEELTUIN OP DE
MOLENBERG
en om een subsidie uit de gemeente
kas voor eenmaal f 5000- voor dat
doel.
Daar de exploitatie zo onzeker is
en in het uitbreidingsplan dat in
aanmaak is, een vrije speeltuin en
terrein is geprojecteerd, werd be
sloten afwijzend op het verzoek te
beslissen.
Op 1 Jan. a.s. loopt de deelname aan
de waarborgsregeling van de Vereni
gig Frauderisico onderlinge van Ge
meenten. F.O.G, af. Besloten werd
deze twee aan te gaan tot een bedrag
van f 12000 tot 1 Jan. 1952.
GROTE VERBETERING
TY/Tet algemene instemming werd het
voorstel tot aankoop van een
gedeelte van 't, pand hoek Stations
straatWestkade alhier van de heer
E A. van Waes te Westdorpe, door
de raad begroet. Na moeizame onder
handelingen was men eindelijk met
de eigenaar tot een accoord gekomen
voor f 7500. Daarin zit dan de aan
koop van het pand en het afbreken
en ir het orde maken van het andere
gedeelte opgesloten. Dit betekent een
grote verbetering voor het verkeer,
te meer daar straks de smalspoor-
lijnen aldaar zullen worden opgebro
ken in verband met de verplaatsing
van de graanelevator. De tractie van
het graan voor de „Walzmolen" zal
dan per kip-auto geschieden.
De bedoelde hoek is steeds een
doorn in het oog geweest voor een
ieder niet alleen uit schoonheids
oogpunt maar vooral vanwege het
gevaar voor het snelverkeer.
DRINKWATER VOOR DE
SCHIPPERS.
Weer thuis. Marinier Rob. Kint
keerde na een verblijf van pl.m. 2 jaar
in de tropen in z'^n familiekring terug.
Rappe handen hudden aan de ouder
lijke woning de nodige versiering aan
gebracht. Tengevolge van de mist wel
ke de reis stagneerde, werden ouders,
broers en zusters nog een dag op de
proef gesteld. Van harte welkom Rob.
Fietsfeest. Het jaarlijkse fiets-
feest heeft weer het nodige vertier ge
bracht. Aug. Vonck uit Heikant won
bij de verloting de eerste prijs. Zijn
club haalde de eerste prijs als grootste
vereniging. In de café was het erg
druk. 24 schutters namen aan de schie
ting deel.
Alom werd het betreurd, dat er niet
mocht worden gedanst.
Wielerfeest. De fietsclub „Wilhel
mina" hield weer als voor de oorlog
haar wielerfeest, wat weer enige be
drijvigheid in ons dorp bracht.
De hoofdprijs een herenrijwiel -r
was voor A. Vonck, te Heikant.
T ang en gunstig hadden B. en W.
zich beraden over het verzoek
schrift van de heren J. Ramondt, E.
J. Wynacker en M. Fermont om de
z.g. Molenberg aan hen te willen
verhuren voor 25 jaar tot het oprich
ten en exploiteren van een speeltuin
Behouden thuiskomst. Met het
troepenschip „Zuiderkruis" repatrieer
de onze dorpsgenoot Jos. Hoop. In de
loop van de dag hadden vlugge han
den de woning een passende versiering
gegeven, terwijl de thuiskomende aan
de boot te Perkpolder werd afgehaald
door zijn ouders en kapelaan de Bak
ker namens Katholiek Thuisfront.
Des avonds werd namens de buurt
als blijk van waardering een bloemen
mand aangeboden.
Bracht de mist Zondag een kink in
de kabel. Maandag was het het elec
trisch licht dat weigerde, zodat de
feestvierenden met een stallantaarn »n
enkele kaarsen moesten tevreden zijn.
Dit nam echter niet weg dat het
voor de huisgenoten en familie een
gezellige avond is geweest.
Schieting. Aan de schieting bij
Al. v. Driessche ter gelegenheid van
het wielerfeest namen 31 schutters deel
De hogevogel was voor Const. Bogaert,
die tevens neg een der zijvogels voor
zijn rekening nam.
De allerlaatste vogel schoot de oud
ste deelnemer, n.l. Corn. Verschuren,
die voor deze prestatie nog een harte
lijk applausje in ontvangst te nemen
kreeg.
T\e heer De Braai informeert bij de
rondvraag hoe het stond met de
eventuele aankoop van het toestel
voor ter aarde bestellen van afgestor
venen, waarop voorzitter hem mede-
deeld dat dit besteld is.
Op een vraag van de heer De
Braai om verstrekking van drinkwa
ter aan de schippers ontwikkelde zich
■een lange discussie, met als resultaat
Rat met de heer Heida in overleg zal
worden getreden tot eventuele over
nemen van een bestaande water
kraan nabij de Hypel-Glucosefabriek
voor dit doel.
De heer Van de Spiegel vraagt de
aandacht voor het gevaar dat is ge
schapen door het uitdelven van een
sloot aan de hoek Suikerdijk-Poeldijk
en zou daar een afrastering willen
laten plaatsen. Dit zal worden onder
zocht.
Benoemd. Aan de R.K. Jongens
school alhier als onderwijzer in tijde
lijke dienst benoemd de heer O. Dehul-
sters te Westdorpe.
Aardenburg
Aanbesteding. Op het gemeente
huis vond de aanbesteding plaats, van
het maken van een bestrating van te
gels en bijkomende werken van het
schoolplein op de Markt, dat gebruikt
wordt door de leerlingen van de open
bare school en van de R.K. Jongens
school. De uitslag w'as als volgt: 1 L.
de Bruijn Zonen, Aardenburg ƒ7583;
2 G. E. Dierick, Aardenburg 7790;
3 K. Lucasse en G. Sponselee, Wals
oorden 7799; 4 Ach. Standaert, Eede
7870; 5 N. V. Panagro, Warmond
f 8750; 6 Gebr. de Ruijsscher, Bier
vliet 8900; 7 M. Wandel, Souburg,
9022.
Kieldrecht
Been gebroken. Toen de meca
nicien E. V„ na volbrachte dagtaak
per motor huiswaarts keerde reed hij
in de polder boven op een paard dat
plotseling dwars de weg overstak. De
jongen viel van de motor en bekwam
ernstige verwondigen over gans het
lichaam en een beenbreuk. Hij werd
naar het gasthuis te Beveren overge
bracht. Zijn toestand is redelijk wel.
De politie stelde een onderzoek in.
Drukte in de bietencampagne
Na enkele jaren onderbreking is het
thans aan de Kon. Emmahaven en
Hertogin Hedwighaven weer druk met
het aanvoeren en verschepen van
LIET IS ongetwijfeld een goede gewoonte om bij bijzondere gelegenheden
degenen te eren, die ons dierbaar zijn, en een plaats innemen in ons
leven, sinds zij zijn heengegaan. Wanneer wij de dag gedenken dat b.v. een
goede vriend overleed en ons op die dag in het bijzonder in herinnering
roepen, wat deze voor ons heeft betekend, hoeveel meer reden hebben wij
dan om op zulk een bijzondere dag een ogenblik stil te staan bü de ver
diensten van die allergrootsten onder de mensen, die niet alleen betekenis
hebben voor een bepaalde familie of een bepaalde groep, maar voor een
heel volk, niet alleen van deze tijd, maar ook van tijden, die komen zullen.
Zulk een figuur was Guido Gezelle, die op 27 November 1899 te Brugge
stierf, nu vijftig jaar geleden. Daarom is het goed een ogenblik stil te staan
bij de herinnering aan deze priester, mens en dichter, wiens ziel in zijn
gedichten heeft geweend en gezongen op een verrassende, onverwachte aan
grijpende wijze.
HERSTEL VAN DE HAVENS
Het, herstel van de havens vordert
gestaag. De buitenhaven is vrij van
wrakken. De beide binnenhavens zullen
dit najaar, ten koste van grote bedra
gen, weer geheel bruikbaar zijn. Aan
de eerste binnenhaven zal een nieuw
betonningsmagazijn voor het loodswe
zen .aan de tweede binnenhaven de re
paratiewerkplaats der provinciale boot
diensten verrijzen.
De schutsluizen zijn zodanig bescha
UiEZELLE werd op 1 Mei 1830 ge
boren te Brugge, het handels
stadje in het verarmde West-Vlaan-
deren, waar de invoering van de ma
chine onder koning Willem I werke
loosheid en armoe bracht, voor de
vele wevers. Guido's vader, de volks-
eenvoudige, vrolijke Pieter Jan Ge
zelle, was hovenier van een adelijk
persoon, die met zijn schuwe, stille,
en teruggetrokken vrouw, Monica de
Vrieze, aan de rand van de stad
woonde, waar dagelijks het landsvolk
en de kooplui passeerden. Aan de ene
kant: Brugge, het trotse Vlaamse ver
leden met zijn stedenschoon en ar
me, maar nijvere volk, aan de
andere kant: het golvende West.
Vlaamse land met zijn akkers en
weiden en boomgaarden. Hieruit ken
nen wij de latere Gezelle terug. Van
zijn vader had hij de vrolijke, opge
wekte aard met zijn liefde voor het
eigen van taal en volk; van zijn
moeder de stille teruggetrokkenheid,
de eerbied voor het schoone woord en
de rijmklank. Gezelle is niet alleen
de simpele ziel, die de dingen neer
schrijft, zoals hij ze waarneemt. Hij
kent de tegenstrijdigheid van hoofd
èn hart, als ieder groot kunstenaar.
Het hechte, diepe geloof van zijn
Vlaamse volk, het Katholicisme heeft
hem de heerlijke eenheid gebracht,
maar niet dan nadat hij een leven
lang heeft gevochten en gestreden.
Het heeft van hem de grote, zuivere
kunstenaar gemaakt, wiens sterfdag
wij dit jaar gedenken, en die op zijn
sterfbed kon zeggen: „Ik heb geleefd
in simplicitate cordis et veritate: „in
eenvoud des harten en in waarheid
In het „Getouwe" spreekt hij zijn
droefheid uit om deze twee-eenheid
in zijn wezen, waar hij zegt;
„En mocht ik maar
twee zielen hebben,
'n mocht ik maar
twee mensen zijn."
Door hulp van vrienden en kennis
sen mocht Gezelle naar het seminarie,
eerst te Brugge, later te Roesselaere,
waar hij om zijn studie te bekostigen
portiers-diensten verrichtte naast zijn
dagtaak als student. Juist in deze ja
ren, waar het gevaar zo groot was,
onder te gaan in de eigen eenzaam
heid en schuwe verlatenheid de
rijke boerenzoons keken neer op de
tuinmanszoon heeft hij het contact
met de taal en het volk van West-
Vlaanderen bewaard aan de poort van
het seminarie, waar hij velen te woord
moest staan. De beslissing om priester
te worden is zwaar geweest voor
Guido, maar zijn vader schreef hem
„zich in de handen van God te stel
len als potaarde in de handen van de
pottenbakker". Dit kloeke woord
heeft de doorslag gegeven en in een
rechte lijn gaat Gezelle nu naar zijn
priesterschap. Hij bezingt de Moeder
maagd in „Quae est ista?" „Wie is
't die..?" en hij bezingt de natuur in
klare, heldere zangen. Hij wordt
priester gewijd, en gaat litteratuur-
lessen geven aan het Roesselaere-
seminarie.
Groots moeten die lessen geweest
zijn volgens de getuigenissen van zijn
leerlingen: groots, maar moeilijk. Zo
hoog vaak, dat sommigen hem niet
konden voigen. Bij zijn bewonderaars
was hij populair, maar hij had voor
keur voor begaafde leerlingen. Hij
improviseerde en was niet methodisch
in zijn lessen. Hij kweekte krachtige
individuen, maar zijn Overheid be
greep noch waardeerde dit. In 1860
moet hij terug naar Brugge. Dan
door de droefheid om het gemis van
zijn pupillen versombert de lichte
toon der eerste verzen, en tenslotte
zwijgt hij als dichter geheel. Hdj wordt
kapelaan, rector etc. en wijdt zich aan
taalkundige en folkloristische studie.
Van deze tijd dateert het aangrijpende
vers; „Gij badt op enen berg alleen",
waarin hij zich klein weet tegenover
de machtige God, en waarin hij klaagt
over het eigen onvolmaakt zijn:
„Gij badt op enen berg alleen
enJesus, ik en vind er geen
waar 'k hoog genoeg kan klimmen
om U alleen te vinden:
De wereld wilt mij achterna
alwaar ik ga
of sta
of ooit mijn ogen sla
Groot is in deze tijd Gezelles leed
geweest. Als symbool van het opperste
leed, waardoor tenslotte bevrijding
komt, zag hij het Kruis, zoals hij
schreef in zijn bekende gedicht: „Het
Kruis in top".
In deze tijd ook komt de beschou
wende kant van zijn, door het leed
gevormde persoon meer naar voren
en kan hij schrijven:
Als de ziele luistert
Spreekt het al een taal, dat leeft.
Als hij In 1893 voor het eerst weer
een nieuw groot werk publiceert,
blijkt hoe zijn door pijn en verdriet
gezuiverde persoonlijkheid met on
eindige diepte de dingen aanvoelt.
Ragfijn wordt zijn vers, klaar en sim
pel als een kristalglas. Het is de ziel
die spreekt: „Gebenedijd zijt Gij".
Troostrijk zijn die verzen uit de
bundel „Tijdkrans", troostrijk voor
Gezelle, troostrijk ook voor ons. Wij
zijn vergeten waarin wij leven. Het
leed maakt ons bedroefd, maar lees
Gezelles
„Het leven is een krijgsbanier
door goede en kwade dagen
gescheurd, gevlekt, ontvallen
schier
kloekmoedig voortwaarts dragen".
Men vindt er de troost, die ieder
Christen zoekt in zijn dienstbaarheid
aan de Allerhoogste.
Nog is hij niet aan het summum
van zijn dichterlijk kunnen. Hij moet
nog meer doen. Hij is niet alleen dich
ter, hij is ook profeet. In „Rijmsnoer"
horen we de bezwerende stem van de
grijze profeet, die waarschuwt voor
revoluties, een pleidooi houdt voor
het eeuwige, waar het tijdelijke wan
kelt. Ja, de zachte, kinderlijke stem
van Gezelle dondert hier:
VerwaandenEn nochtans
zie 'k zonne- en maneschijven,
zie 'k sterren ongeroerd
en onveranderd blijven.
Dan nadert het einde, de dood. Wij
zien de oude dichter zich gaan ge
reedmaken om voor Hem te ver
schijnen, die hem verwacht, In 1899
wordt hij door zijn bisschop terugge
roepen naar Brugge. Hij was te oud,
te uitgeput. Op 27 November stierf
hij. Uit alle rangen en standen heeft
men die mistige Novemberdag om de
groeve gestaan om hem te eren als
de grote verjonger der Vlaamse let
teren, als de waarlijk grote geest,
die gestaan had midden tussen het
simpele, gelovige volk.
Veel is er hier onvermeld gelaten;
het is ook niet de plaats om Gezelle
te herdenken in de volle betekenis
van zijn grootheid. Wij wezen op de
priester, de mens en de dichter, die
zei:
„Het leven is een kruisbanier
tot in Gods handen dragen",
en over zichzelf in alle eenvoud des
harten en in waarheid schrijven kon:
„Ik ben 'n blomme
en bloeie voor uw ogen,
Geweldig Zonnelicht".
JAN VAN DE VEN,
70ALS BEKEND bestaat er in
Breda een Paedagogisch Cen
trum. Het wil voorlichting en hulp
bieden aan de ouders, het wil de
samenwerking tussen gezin en
school bevorderen en ook de volks
gezondheid op het terrein van de
opvoeding behartigen. Dit alles op
de grondslag van de katholieke be
ginselen. Een der vormen van acti
viteit van dit Centrum Is nu het
uitgeven van een tweemaandelijks
tü'dschrft. Het eerste numer ligt
voor ons. Als titel had men geko
zen „Raad en Daad", maar die ti
tel bleek niet meer vrij te zijn. Het
tijdschrift heet nu zakelijk: Op
voeding, Onderwijs, Gezondheids
zorg. In de medewerkerslijst staan
heel wat bekende namen op pae
dagogisch gebied: Prof. Dr. Jos.
Gielen, Dr. Chr. Mol, Sis Heyster,
Pater Paschasius, de inspecteurs
Aarts en Eggermont, enz. Het eer
ste numer bevat meest inleidende
artikelen, waaruit blijkt, dat men
veelzijdig wil voorlichten. Zelfs de
film heeft een aparte rubriek. Het
tijdschrift zij een gelukkige vaart
toegewenst met veel abonné's aan
boord. Boekhandel Plantijn te Den
Haag is de uitgever.
£EN TREIN in het Zuiden. Er zit
als gewoonlijk maar één twee
de-klaswagon in. In de schemer
avond staat hij donker. Men stapt
er met zijn krantje in, hopend, dat
er rijdend wel wat licht komt. Het
blijft donker. De conducteur komt
met een lantaarn op de borst de
kaartjes knippen.
„Krijgen we geen licht van
daag?
„Nee meneer, ik heb geen gas
kunnen krijgen".
De couRé-bewoners, die in het
donker hebben zitten suffen, ont
waken in een critische stemming.
„Zoiets is voor het Zuiden goed
genoegJa ja, het donkere
ZuidenNiks beter als in de
oorlogMoet je in het Wes
ten zien, waar niets dan prachtige
treinen rijden
Over een half jaar hebben we
electrisehe treinen, gooit er een
tussendoor.
„Ja, electrisehe treinen", scham
pert een der critici, „dezelfde rot-
wagons met een electrisehe loco
motief ervoor
Aan de Spoorwegen is het, om
deze voorspelling te beschamen.
SWWUWWW!A%Vrt
suikerbieten. Zeer vele bieten wor
den op de havenlosplaatsen gebracht
en er is voor vele handen werk.
Ook komt dit de neringdoenden al
daar ten goede.
De klokken in de toren. Door de
firma Petit en Fritzen zijn Dinsdag
j.l. de klokken in de toren gehangen.
Dit werk had veel bekijks. Alles
verliep vlot en zonder tegenslag. Groot
was de vreugde van de parochianen
toen de klokken begonnen te lui
den na een onderbreking van zes
jaar.
Sluis
Dodenherdenking. 11 October is
de dag. waarop katholiek Sluis bidt
voor zijn overleden herder, pastoor
Dierick en voor zijn overleden mede
parochianen, die op 11 October 1944
door oorlogsgeweld om het leven zijn
gekomen.
Zo ook werd eergisteren een plech
tige requiem mis opgedragen tot hun
ner gedachtenis, waarna men gezame-
lijk naar het kerkhof toqg om te mid
den van de vele graven te bidden voor
hun eeuwige zielerust.
(Advertentie.)
is schadelijk voor Uw gestel.
Neem zonder kans op gewenning
Tentoonstelling te St. Jansteen
geopend
TE ST. JANSTEEN werd Woensdag
avond onder grote belangstelling
door de voorzitter van het comité R.K.
Maatschappelijke Gezinszorg in Oost-
Zeeuwsch-Vlaanderen. de heer v. Hoo-
tegem, de tentoonstelling van maat
schappelijk werk ten plattelande ge
opend. Deze zette in het kort het be
lang voor het gewest uiteen en heette
bovendien de talrijke aanwezigen van
harte welkom. Niet alleen uit St. Jan
steen, maar ook uit Koewacht en
Heikant was de belangstelling zeer
groot. Kerkelijke en wereldlijk gezag
van beide gemeenten waren aanwezig.
Op deze tentoonstelling werd het
woord gevoerd door burgemeester Geir-
naerdt van St. Jansteen, door pastoor
Preyers van St. Jansteen, door het lid
van Ged. Staten Alb. Lockefeer, door
mej. Dijkstra namens het Departe
ment van Sociale Zaken en door mej.
v. d. Heuvel, districtsleidster in Oost-
Zeeuwsch-Vlaanderen. Allen beklem
toonden het belang van deze tentoon
stelling en wekten de aanwezigen op er
aan mede te werken, dat dit culturele
werk in brede kring instemming zou
mogen vinden.
Na het officiële gedeelte werd een
rondgang gemaakt, waarbij door be
voegde personen uitleg gegeven werd.
Naast „Maatschappelijk werk ten plat
telande" exposeerden ook de vlassers-
school en de roterij uit Koewacht bene
vens de R.K. Woningbouwvereniging
in Zeeuwsch-VIaanderen.
SAS VAN GENT. Vrijdag 14 Oct.
Niwin-cabaret voor de Kerstpakket
ten-acte 1949 in zaal „Reseda".
