maar TEXTIEL gedeeltelijk komt vrij S mokkelschip van Lie in de val Van „Kistje" tot Constellation Jantjes op de „Boeroe" gaven geen kamp Culiuur en Benelux Men zal toch eindelijk moeten gaan praten over de kanalen Na 15 October in Kamer en Senaat Om 12.000 grensarbeiders Duits „Volkscongres" Vrijdag bijeen Vrees voor besmet telijke ziekten Schietpartijep te Praag NU DE VOORUNIE OP KOMST IS Nieuwe maatregelen in Tsjeclio-Slowakije De Belgische koningskwestie De heren Rhodes en Shaw komen weer eens uit de lucht gevallen Kabinet Eyskens blijft zonder socialisten Zeven communisten in het kabinet Weinig verandering 15 jaar voor Viebahn en Rühl Zeeleeuw contra krokodil Opwindende jacht in Straat Malakka JOHN LIE WAS NIET AAN BOORD Nederland wil R.I.S. f 500 millioen vlottende schuld kwijtschelden WE, VERNAMEN nog de volgende bijzonderheden over het Neder landse standpunt ten aanzien van de financiëel-economische problemen der R. T. C. VIJFDE JAARGANG No. 1501 Uitgave: N.V. Uitgevers Mij. Neerlandta. Verschijnt elke werkdag. Bureau: Breda, Reigerstraat 16, Tel.: Redactie 8181, Admini stratie 8778. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts, C. J. v, Hootegem. A E. Langenhorst, Mr. Dr. A. J. J. M. Mes, Mr. H" B L. de Rechter. Hoofd redacteur: J. J. H. A. Bruna Abonnements prijs bij vooruitbetaling 3.90 per kwartaal, per post 4.75. per week (uitsluitend bij niet- postbestelling) 0.30. Losse nummers 8 cent. Postrek. no. 278841 Prijzen van buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt. Wa5 Voor God, Koningin en Vaderland WOENSDAG 5 OCTOBER 1949 Advertentieprijs voor de gehele oplage: 0.25 per m/m. (Ingezonden Mededelingen 0.60 per m/m). Voor advertenties van plaatselijke aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse editie 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede delingen 0.25 per m/m). Staatwerk 3 cent per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor prijzen van de rubriek ,,'t Kleintje wordt verwezen naar de desbetreffende rubriek. Inzendingen op advertenties, welke de uit gevers om redenen te hunner beoordeling wet verlangen af te geven, worden vernietigd. Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 75. Telefoon 2236 Bureau voor Zeeuws-Vlaanderen: HULST. Dubbele Poort 7. Telefoon 102. (Bijbureaux: OOSTBURG, Nieuwstraat 22. Telefoon 35; TERNEUZEN, Axelsestraat 45. Telefoon 234,) Voor-Unie wordt deze week ver- ook thans wordt deze naam weer druk _iioto dofiriitiofe IC PT DE INWERKINGTREDING van de Voor-Unie wordt vandaag of mor gen verwacht. Er verluidt, volgens de Nieuwe Gids. dat 'n accoord tot stand is gekomen voor de drie laatste maan den van 1949, waarbij ongeveer 20 procent van de Belgische uitvoer naar Nederland wordt vrijgegeven (vnl. bouwmaterialen). De meerwaarde van de Marshall- gelden, als gevolg van de her waardering van de dollar, zal die nen om een vrij ruime invoer van afgewerkte textielproducten mogelijk te maken. Rond 1 Januari 1950 zouden ook de metaalproducten volledig vrij komen en tegen 1 Juli 1950 de tex tielproducten. Vooral wat de textiel aangaat is het niet datgene wat de Belgen zo ernstig verlangden: een onmiddellijk en volledig vrij geven van de invoer in Nederland, wijl hun textielindus trie in ernstige moeilijkheden verkeert. Maar men schijnt zich dan toch te willen neerleggen bij dit uitstel. DE COMMISSIE. genoemd, doch iets definitiefs is er nog altijd niet over te zeggen. Het is trouwens ook helemaal niet uitgeslo ten, dat er in de aanwijzing van de Nederlandse afgevaardigden wijziging komt. De stemmen uit Brabant en Zeeland, die pleitten voor een verte genwoordiging in de commissie, zijn niet zonder meer verklonken. Den Haag piekert daar ernstig over. In dit stadium lijkt het ons niet gepast na men te noemen van mensen, die in aanmerking komen. Ook hieromtrent zijn nog geen definitieve besluiten ge vallen. Doch binnenkort zullen we al licht meer weten. HET TRACé. door wordt gediend en zijn industria lisatie bevorderd. Dat ook generlei be volkingscentrum daardoor wordt ge- isoleerd en het wegenverkeersnet er niet door ontwricht wordt. T?R WORDT in het kader van de Nederlands-Belgische verhoudin gen binnenkort nog iets anders ver wacht. Namelijk de samenstelling van een gemengde technische commissie, om tezamen het vraagstuk van de Antwerpen-Rijn-verbinding te bestu deren. Men weet, dat daaromtrent reeds afspraken zijn gemaakt op de Bene- lux-conferentie van dit vóórjaar. Ne derland wees zelfs onmiddellijk zijn afvaardiging voor deze commissie aan, t. w. de heren Ooyevaar, Directeur van de Scheepvaart, Schaepman van het Ministerie van Buitenlandse Za ken, en Brautigam, oud-wethouder van Rotterdam. Be aanwijzing van de laatste wekte nogal verzet in Bel gië, met name in Antwerpen. Men vond, dat hij inzake de kar.alenk.wes- tie te zeer een belast verleden had, dat hij te zeer de man van Rotterdam was. Van Belgische zijde heeft men diensvolgens altijd nog getalmd ver tegenwoordigers voor die •commissie aan te wijzen. Er is veel geschermd met de naam van Frans van Cauwe- laert als tegenpool van Brautlgara en EEN BANKBEDIENDE, 58 jaar, heeft in de loop van de laatste 20 jaar een ton verduisterd. Zijn systeem liep vast en hij gaf zichzelf aan bij de Haagse politie. DE MAAN zal op 7 October om even voor 4 uur in de morgen totaal ver duisterd zijn. ■pN DAN KOMT de aloude kwestie van het kanalentracé weer op het tapijt. De plannen voor een verbin ding van het Belgische kanalenstelsel met de Rijn door middel van een kanaal, dat via Aken naar Düsseldorf zou lopen, wil men in Antwerpen niet als een bruikbaar alternatief beschou wen. Het is dezer dagen nog gebleken door een artikel in „Het Handelsblad van Antwerpen". Neen, men blijft de blik richten naar het Noorden en de verschillende projecten, welke reeds bestaan, wellicht aangevuld met nieuwe, zullen op de tafel van „de technische commissie" komen te liggen. West-Brabant hoopt van harte, dat tenslotte een zodanig project zal wor den gekozen, dat zijn afwatering er Naar een „nationale Kath. Kerk" LIET Tsjechoslowaakse Kabinet heeft een voorstel goedgekeurd, strek kend tot het instellen van een nieuw regeringsdepartement, dat tot taak zal krijgen „eenheid" te brengen in de bemoeienis door de Staat met kerke lijke aangelegenheden. Ook werd de tekst van een wetsontwerp goedge keurd, dat voorziet in regeringscon trole over de aangelegenheden van alle kerkelijke genootschappen, zoals het benoemen van priesters en het vast stellen van hun salarissen. In een regeringsverklaring wordt ge zegd, dat het „de taak" van de nieuwe Minister zal zijn erop toe te zien, dat de ontwikkeling van Kerk en gods dienstig leven in Tsjechoslowakije zich voltrekt in overeenstemming met de Grondwet en met de beginselen, wel ke aan het volksdemocratische bewind ten grondslag liggen".' Te Praag is men van mening dat het tot wet verheffen van het wets ontwerp voor de regering de mogelijk heid zou openen in Tsjechoslowakije een „nationale katholieke kerk" te stichten, die onafhankelijk zou zijn van het Vaticaan, TYE BELGISCHE Senaatscommissies voor Justitie en Binnenlandse Za ken hebben gisteren de besprekingen over het wetsvoorstel Struye betref fende het houden van een volksraad pleging inzake de terugkeer van Ko ning Leopold voortgezet. Zoals be kend hebben de beide Senaatscom missies in een vorige bijeenkomst in principe hun goedkeuring gehecht aan het hcudcn van een dergelijke volksraadpleging, waarbij de socialis tische k'den t?gen stemden en de li beralen zich van stemming onthiel den. De besprekingen van gisteren gin gen voornamelijk over hel vaststel len van de uitvoeringsbepalingen van j de volksraadpleging. Een bepaalde j beslissing is nog niet genomen. De moeilijkheid blijkt vooral hier in te schuilen, dat sommige leden een nationale volksraadpleging wensen met telling der stemmen in Brussel, terwijl anderen de voorkeur geven aan een stemming per arrondisse ment. Vooral de vertegenwoordigers der Waalse provincies zijn voorstan der van het laatste, daar volgens hen uit de verkiezingen duidelijk moet blijken, dat Koning Leopold door de Walen niet langer als Vorst wordt erkend. Van een bepaald percentage stem men, dat de Belgische Vorst zou moe ten behalen om naar België te kun nen terugkeren, wordt in het voorstel Struye geen gewag gemaakt, doch men verwacht, dat met betrekking hiertoe een amendement zal worden ingediend. De socialisten eisen, dat 66 procent der Belgische bevolking zich ten gunste van hem moet uitspre ken. De Katholieken blijken 55 pro cent te hebben voorgesteld, terwijl de liberalen een middenpositie innemen met 60 procent. Het wetsvoorstel zal war*schijn lek in de tweede helft van deze maand, na het beëindigen der parle mentaire vacantie, in Kamer en Se naat worden behandeld. TVT ORGENMIDDAG om kwart voor 2 zullen de heren Rhodes redacteur van het weekblad „News of the World" en Shaw, oud-piloot, samen uit een vliegtuig stappen. Dat is hun al eens meer overkomen, nl. op 17 Mei 1920, om kwart voor één. Dat deze heren na bijna dertig jaar samen dezelfde reis Londen-Schiphol maken is geen toeval. Overmorgen viert nl. de KLM haar 30-jarig bestaan en reeds een half jaar na haar oprichting alles gaat daar, om in stijl te blijven, vliegens vlug begon zij een internationale dienst (de eerste ter wereld!): de lijn Londen-Amsterdam. De piloot Shaw klom toen in zijn „kist", een samenstel hout, buizen en zeildoek, en koos met zijn passagiers O'Brien en Rhodes het wijde lucht ruim. dat echter allesbehalve stra lend was. „Zeer slecht weer O.K." te kende Shaw in zijn logboek aan. Op het Amsterdamse vliegveld werden de passagiers hartelijk verwelkomd door de toenmalige administrateur Albert Plesman. ALS EEN FILM. TvERTIG JAREN is maar kort. En wat heeft die KLM in die korte tijd al niet meegemaakt. We behoe ven maar te denken aan die roem rijke vlucht van de „Pelikaan" die in ruim 4 dagen met de Kerstpost naar Batavia vloog en op Oudejaarsavond weer op Schiphol neerstreek. We her inneren ons nog, hoe we daar op die koude, mistige avond al wachtend ijsbeerden in het stationsgebouw van Schiphol en de pick-up om de tijd te korten héél toepasselijk „Twee oogjes zo blauw" speelde. En die Pe likaan, die maar cirkelde om in de mist aan de grond te kunnen komen. En aan de Uiver, de eerste geheel TE^XOLGE ,DE DEVALUATIE kwamen 12000 Belgische grensar- metalen KLM-vogel, die als eerste de handicap en als tweede de snelheids race won bij de Londen-Melbourne- wedstrijd, die we toen heel oneer biedig de Melkboerenrace noemden. En de Snip, die in 1934 voor het eerst de verbinding tot stand bracht tussen Nederland en West-Indië. VAN 12 TOT 13.000. 1%/rET EEN dozijn mensen is de KLM begonnen. Nu zijn er 13.000 em- ployé's. En wenst u nog meer cijfers? Het luchtnet was in 1920 1013 km. lang. Het net van thans meet 138.000 km. Dertig jaar geleden waren vier toestellen in bedrijf. Thans 81 en ''an moet men nog niet meetellen de 26 vliegtuigen van het bedrijf in Indone sië. (dat ook door de KLM wordt ge ëxploiteerd). In '20 vervoerde de KLM 345 pasagiers, in 1948: 630.000. De KLM is in die 30 jaren van haar bestaan geworden tot een dier grote lichamen die de Nederlandse naam eer aandoen. Schiphol bij nacht; enige vliegtui gen tegen de achtergrond van het restaurant, waar ook 's nachts grote bedrijvigheid heerst. AL ENKELE DAGEN doet in Brus- sel het gerucht de rondo, dat on derhandelingen gaande zouden zijn over een socialistische deelneming aan de Regering. Het dagelijks bestuur van de Belgische socialistische partij dementeert dit gerucht in „Le Peu- ple" nadrukkelijk. Het katholieke blad „La Métropole" schrijft, dat het kabinet Eyskens niet zo wankel staat als aanvankelijk werd vermoed. Het blad zegt in dit ver band, „dat wat de subsidies aan de Belgische spoorwegen betreft de on derhandelingen thans na vijf weken heel wat verder gevorderd zijn dan onder de vorige regering na twee en een half jaar" en dat een herziening der tarieven te verwachten is. „La Métropole" meent hieruit te mogen afleiden, dat de nieuwe regering een goede start gemaakt heeft. T/OLGENS welingelichte Duitse krin- gen zal het onder communistische leiding staande Oostduitse „Volkscon gres" Vrijdag te Berlijn bijeenkomen om de vorming van een „regering voor geheel Duitsland" voor te bereiden. Het met Franse toeestmming ver schijnende blad Kurier meldt, dat de voornaamste partijen van de Sowjet- zone reeds zijn overeengekomen de voormalige sociaal-democraat Grotwohl die met de communist Pieck gezamen lijk voorzitter van de socialistische Eenheidspartij is, minister-president in de nieuwe regering zal worden. De vorming van een Oostduitse re gering in de loop dezer week is offici eel bevestigd door Dr Otto Nuschke, ondervoorzitter van de Volksraad en voorzitter van de chritelijk-democrati- sche partij (C.D.U.) in de Sowjetzone. Berichten uit betrouwbare Duitse beiders in moeilijkheden. Het loon in Nederlands geld werd, omgerekend Oostduitse staat Vrijdag in het vroe ger gebouw van het nationaal-sociaiis- -gei geuuuw van ugi, iiaiioiiaai-suuiaiis- in Belgische francs met een vijfde deel in waarde verminderd, hetgeen be- £jsche Ministeiie van Propaganda offi- tolrnnrlo Hof r*o r,ï„ ...„.11„11..T *1T» 1 staande uit vertegenwoordigers van al le legale partijen uit de Sowjet-zone en massa-organisaties, zichzelf tot het voorlopige parlement van de „Duitse democratische republiek" verklaren en vervolgens een Regering kiezen. Zeven van de 14 kabinetszetels zou den aan leden van de S.E.D. toegewe zen en de overige onder de christen democraten, liberaal-democraten en nationaal democraten verdeeld worden. EEN RADIO-ONTVANGER in uw auto? Dat moet op uw nationaliteits- bewijs staan vermeld, wilt u tenmin ste bij eventuele terugkeer uit het buitenland geen last krijgen met de douane. DE BRIEFCENSUUR op binnenland se post is door de Sovjets in Oosten rijk weer hervat. De geallieerde Raad (Sovjets inbegrepen) had per 27 Sep tember de censuur afgeschaft. DE KAASMARKT te Bodegraven werd gisteren het toneel van een con flict met de CCD. De boeren wilden zich niet aan de prijsstop houden, omdat op andere markten een andere prijsstop geldt. Toen de boeren wel handel dreven, maar geen prijs be kend maakten, nam de CCD verschil lende partijen in beslag. DR. ANTON PFEIFFNER, de 61-jari- ge Chr. socialistische Beierse leider, is benoemd tot West-Duitse staatsse cretaris voor internationale betrek kingen. VYSJINSKY heeft gezegd, dat de S.U. bereid was de Assemblée van de V.N. in 1953 te ontvangen in Moskou. HET CIRCUS MULLENS is te Scha- gen verblijd met de geboorte van vier jonge leeuwtjes. Gedurende de laat ste tournée zijn in totaal elf leeuwtjes in Circus Mullens geboren hetgeen 'n record betekent. DE WERELDBEVOLKING is de laat ste 30 jaar met 600 millioen mensen gestegen. Het aantal katholieken steeg van 304 tot 432 millioen. DE Johan van Oldebarneveldt heeft een oponthoud te Lissabon wegens op gelopen schade aan een dynamo. Het schip vertrok 1 October met 1200 pas sagiers van Amsterdam naar Indonesië De overstroming in Z.-Italië Weersverwachting, vanavond geldig tot Plaatselijk ochtendmist of laag hangende bewolking, overigens wei nig bewolking en droog weer. Zwakke tot matige wind, hoofd zakelijk tussen Oost en Zuid. Wei nig verandering in temperatuur. Vandaag: Zon onder 18.10 uur. Maan op 17.51 uur. Morgen: Zon op 6.48 uur. Maan onder 5.54 uur. DIJNA veertig personen hebben vol gens officiële schattingen de dood gevonden bij de verschrikke lijke overstroming, die Zondag 2500 vierkante kilometer van Zuid-Italië onder water zette. In het stadje Benevento, op 65 km. van Napels, moesten de 20.000 inwo ners gisteren kniediep door de mod der in de straten waden om te zoe ken naar bezittingen, die door het water uit hun huizen was gesleurd. De schade, die naar schatting 50 millioen gulden bedraagt, heeft alle herstel van de oorlogsschade teniet gedaan. De kracht van het overbt'omings- water was zo groot, dat een bur van de weg werd geslagen en vijf kilo meter meegesleurd. Toen een eenzame boerenwoning in de vroege Zondagochtend werd overstroomd, werden de boer, zijn vrouw en zeven kinderen door het water meegevoerd naar hun dood. Slechts het lijkje van het jongste kind, een jongentje van 2 jaar, is ge vonden. Het had nauwelijks een schram, wat erop wijst, dat de moe der haar kind in de armen had ge klemd. Gisteren scheen de zon weer, „odat men reden heeft te hopen, dat de modder spoedig zal zijn opgedroogd. Men vreest voor ziekten, zodat voor rang wordt gegeven aan de voorzie ning met drinkwater aan gebieden, waar het drinkwater bedorven is. JJET BIJZONDER GERECHTSHOF te Amsterdam, onder praesidium van prof. mr. J. A. van Hamel, ver oordeelde gisterenmorgen de 45-jari- ge Emil Rühl en de 39-jarige Fried- "cb Y1,e^?hn' 016 gedurende de be- m,>iigl we zaam waren als Kri- Amswa retaer .,bij de Dienststelle Amsterdam van de S. D.. tot 15 iaar Sevangenisstraf me£ aftre'K var tijd in voorlopige hechtenis in Ne derland doorgebracht. De advocaat-fiscaal, mr. M. H Ge- linck, eiste veertien dagen geleden tegen beide de doodstraf. Bij het uitspreken van het vonnis bepaalde het Hof dat beide verdach ten geen rechten kunnen doen gel den op de zogenaamde „Jubileum gratie" en het verleende aan beide verdachten het recht om binnen acht dagen van deze sententie in cassatie te komen. tekende, dat ze als werkeloos steuntrekker in België evenveel inkomen zouden hebben als wanneer ze in Nederland zouden blijven werken. De meeste van deze arbeiders werken bij Philips in Eindhoven, in de textiel industrie en in de tabaksindustrie en ze zijn,hoofdzakelijk afkomstig uit de streek tussen Brugge en Antwerpen. Het Algemeen Christelijk Vakver bond heeft voorkomen dat de arbeiders het werk neerlegden, intussen zijn stappen ondernomen om deze kwestie op korte termijn op te lossen BELGISCHE GRENSARBEIDERS IN NEDERLAND ciael zal worden uitgeroepen. Volgens deze berichten zal de Volksraad, be- M AANTAL MANNELIJKS GRENSARBEIDERS UIT BELGIE V AANTAL VROUWELIJKE GRENSARBEIDERS UIT BELGIE £EN ZEELEEUW is door een kro- kodil uitgedaagd tot een zwem wedstrijd over het kanaal. Burt Kennedy, scenarioschrijver uit Hollywood en manager van de zeeleeuw, heeft een telegram van een sportvereniging uit Cairo ont vangen, die aanbiedt om „timsah" de krokodil naar Calais te zenden voor een Maandag te houden wed strijd. Kennedy verklaarde nog niet te weten of hij de uitnodiging zou aannemen. Pierre Cilion, van wie Kennedy verwacht, dat hij alle records in de kanaal-wemmerij zal breken door in drie uur de prestatie te leveren, arriveerde gisteren per vliegtuig in Parijs en verblijft in de dierentuin te Vincennes. Vol gens de huidige plannen zou Cilion Zondag de poging wagen. 9> J~^E KONINKLIJKE MARINE is er in geslaagd in de nacht van Zaterdag op Zondag beslag te leggen op de beruchte smokkelspeedboat van John Lie, de man, die volgens het artikel ,„Guns and Bibles" van de verslaggever Roy Rowan in „Life" (ook in ons blad gepubliceerd) jaren lang verboden handel tussen Atjeh en de overwal bedreef. HE SPEEDBOAT, die op weg was van de haven Phuket in Siam naar Atjeh, is na een opwindende jacht van anderhalf uur in beslag ge nomen door het korvet „Boeroe". Dit wordt nog geaccentueerd door het feit dat het smokkelschip John Lie niet alleen het meest beruchte, doch bo vendien voor zover bekend de laatste speedboat was, waarover de smokkelaars in Straat Malakka oe- schikken. John Lie was zelf niet aan boord. Volgens de Javaanse gezag voerder, Kusno, bleef Lie wegens ziek te te Phuket achter. De bemanning bestond uit 18 Indo nesiërs, inclusief de gezagvoerder. Het waren merendeels Javanen. De lading van het schip bestond uit twee auto's, een truck, twee motorfietsen, een hoe veelheid binnen- en buitenbanden en een hoeveelheid medicijnen, waaronder o.m. penicilline. MOTORPECH PJET KORVET BOEROE patrouil leerde in de nacht van Zaterdag op Zondag voor de kust van Atjeh, toen de speedboat door middel van radar werd opgemerkt, waarna een signaal tpt stoppen gegeven werd. De speedboat reageerde niet. Integendeel, met volle kracht ging het schip er vandoor en de afstand tussen het kor vet en de speedboat werd vergroot van anderhalf tot drie mijl. Het korvet schoot voortdurend lichtgranaten af om de boot niet uit het oog te verlie zen. Op een gegeven ogenblik draaide het schip af, aangezien de smokkelaars vreesden in handen van andere sche pen van de marine te zullen vallen. Na dit afdraaien werd de afstand kleiner en was het korvet in staat de speedboat onder vuur te nemen met een Oerlikon mitrailleur. Na een jacht van anderhalf uur, om ongeveer vier uur, stak de boot plot seling alle lichten op en minderde haar vaart. Een van de motoren was door de snelle vlucht over zijn toeren gedraaid en uitgevallen. WAPENS EN PAPIEREN OVER BOORD HET KORVET staakte het vuren en met de scheepsroeper werd de be manning van het smokkelschip opge dragen zich op het voordek te verza melen. Geen der smokkelaars verzette zich tegen arrestatie. Tevoren was een aantal papieren overboord gegooid en aan boord bevond zich geen enkel wa pen. De smokkelaars hadden echter alle tijd zich van eventuele wapens te ontdoen. Het schip was 30 September van Phuket vertrokken en wachtte na bij het eiland Perak in Straat Malak ka tot het vallen van de avond, alvo rens naar Atjeh over te steken. In Atjeh zou rubber voor de terugtocht worden ingenomen. Zondagmiddag 3 uur kwam het korvet Boeroe met de speedboat in de haven van Belawan in Deli aan. Westerse terreur als Sovjet-provocatie ^ATERDAGAVOND hebben zich in Praag schietpartijen voorgedaan, waarbij drie personen werden gedood en verschillende andere gewond. Een der slachtoffers zeide voor hij aan kogelwonden in de maag stierf: „Kameraden, waarom heb je me dit gedaan?" Het èerste incident deed .zich voor Men schrijft ons van bevriende Vlaam se zijde: yEER TERECHT heeft Prof. dr. W. Asselbergs in h£t Benelux- Jaarbeursnummer van „De Stem" erop gewezen, dat van een gebun delde culturele Benelux-samenwer- king niet al te veel te merken is. De wetenschappelijke contacten, de samenwerking op het gebied van de beeldendekunst en de literatuur bestonden inderdaad vóór de Bene lux tot stand kwam en hebben hieraan weinig of niets te danken. Aanvankelijk werd beproefd het rhythme van die Cultuur-Benelux intenser aan te geven, en enkele verenigingen hebben getracht bun delend en vooral prikkelend op te treden. Het is een feit dat niet veel gerealiseerd werd en dat zelfs de inter-urbane betrekkingen (b.v. Diest-Breda, Tilburg-Turnhout) op het gebied van de cultuuruitwisse ling zich hoofdzakelijk beperkt hebben tot bezoek van harmonie en fanfare met hieraan verbonden excursies. Wij lezen de bekentenis: het kwijnend genootschap Neder- land-Belgiëen wij voegen hier aan toe, dat de andere verenigin gen zo bescheiden leven, zo dee moedig leven, dat een krachtige beweging hiervan niet kan uitgaan. Bovendien van een actie die zich tot het volk richt is weinig te be speuren; de weg van volk tot volk (en niet van een z.g. elite tot elite) wordt niet bewandeld, tenzij door de bloeiende Kempische Cultuur- dagen te Hilvarenbeek. Alle aandacht is toegespitst op de economische sector. Wij erkennen dat het economisch aspect van de samenwerking zeer belangrijk is, maar wij geloven ook dat een volk niet van brood alleen leeft, dat de problemen van textiel-im- en export voor het bestaan van een volk als volk niet de gewichtigste zijn. Bo ven deze zeer materiële vormen van samenwerking rijst toch de principiële idee, welke die samen werking schraagt, en deze wortelt in een gemeenschappelijke historie, in een gemeenschappelijke cultuur en vooral in het diepe en heilige besef, één volk te zijn. En deze ge dachte, pijler van de Benelux, wordt in zeer geringe mate gevoed. In het begin van het Benelux-hei- lig vuur laaide dit alles hoog op. Maar wat werd practisch gereali seerd? Hoever staan wij met de gelijkschakeling van de leerpro gramma's? Met de aanpassing van het geschiedenisonderricht? Met de gelijkstelling der Universitaire di ploma's? Met de systematische en uitgebreide uitwisseling van stu denten en professoren? Dit zijn en kele vragen op één sector. Hoe staat het verder met de ernstige programmatische samenwerking op het gebied van de radio, van het toneel? Wij bedoelen niet zozeer de toevallige muzikale coöperatie, noch de cultuuractie die door de Lou Bandy- en Derby-programma's wordt nagestreefd, doch de syste matische poging om langs de radio het volk van het Noorden tot het volk van het Zuiden te brengen in het teken van zijn gemeenschap pelijke cultuur, in het teken van zijn eenheid? om 9.30 uur plaatselijke tijd in een donkere straat, Fibichova genaamd, JJEZER DAGEN werd te Gent het in de wijk Ziskov, vroeger bekend I feit herdacht, dat voor een als de „Rode Voorstad" wegens heteeuw afgevaardigden van Noord en grote aantal communisten, dat daar j Zuid te Gent bijeenkwamen en in woonde. Drie mannen, die nog niet geiden- tificeerd zijn, wandelden daar langs de muur van een gesloten Joodse be graafplaats, toen een zwarte auto hen achterop reed, welks inzittenden een tommygun op hen leegschoten. Een der mannen was op slag dood, de tweede stierf enige tijd later. Het was van hem, dat bovenstaande woorden- werden opgevangen. De derde werd ernstig gewond. De tweede schietpartij viel voor aan de andere kant van de stad, de Pankrac-gevangenis, waar een uto om 10 uur verscheen en een regen van kogels werd geschoten op een groep mensen, die op de trolleybus ston den te wachten. Een van hen werd gedood en een ander ernstig gewond. Ooggetuigen verklaarden, dat de inzittenden van de auto, die langs de Pankrac-gevangenis reed, in uniform gekleed waren, doch zij konden de uniformen niet thuisbrengen. Het communistische persbureau Ce- teka, dat nog geen melding van de schietpartijen heeft gemaakt, meldde wel gisteren de terechtstelling van twee leden van een „terroristenben de, die voi r een Westelijke mogend heid werkte". Nederland heeft de volgende tege moetkomingen voorgesteld: 1. Om de financiële last van de nieuwe regering in Indonesië te ver lichten stemmen de Nederlanders erin toe, dat de vlottende schuld van In donesië met 25 procent wordt ver minderd, hetgeen een aftrek van 500 millioen gulden zou betekenen. 2. De Nederlandse delegatie zou bereid zijn voor een periode van b.v. 2 jaren de Regering van de R.I.S. verlichting te schenken in de nood zaak tot betalingen van rente en af lossingen aan Nederland. 3. Indien de Regering van de R. I. S. dit wenst zou de Nederlandse Re gering bereid zijn de bestaande cre- dietregeling voor de leverantie van een gezamenlijk congres (Augustus 1849) de middelen overwogen „tot behoud van de Nederlandse stam". In de openingsrede tot dit congres verklaarde de voorzitter o.m.: „Nu alle pogingen (zijn) mislukt om de Nederlanden door politische banden tot elkander te brengen, zien wij naar middelen om, welke de zede lijke banden meer stevigheid mogen bijzetten." Alberdingh Thym was de eerste secretaris van dit Neder landse Congres, jpij was er mede de promotor en bezieler van. Om de twee jaar werden deze Congresses tot bundeling van de Nederlandse cultuuractie in een Nederlandse en in een Vlaamse stad gehouden: Amsterdam, Den Haag, Kampen, Deventer, Rotterdam, Middelburg, Breda (1881), en Den Bosch hebben deze Congresses binnen hun muren gehad. Het zesde Congres werd in 1860 in Den Bosch gehouden. De tijden zijn veranderd: wij hebben geen behoefte aan oratori sche effecten, noch aan poëtische uitlatingen van erkende dichters. Wij willen nu zakelijk de toestand overzien en stellen evenwel in het licht van de grondgedachte dezer Congressen de vraag: hoe kan de gedachte der Nederlandse eenheid, der Nederlandse cultuur eenheid systematisch bevorderd worden in het volk van Noord en Zuid; welke middelen kunnen wor den aangewend, en dit met de me dewerking van het Benelux-appa- raat, om deze gedachte te brengen naar het volk van de Lage Landen? Hoe wordt vooral de jeugd hier mede vertrouwd gemaakt? Wij weten het: er zijn officiële bezwaren. De Benelux-idee dekt niet het begrip Nederlandse cul tuur. Doch het feit, dat het kleinste deel van dit Benelux-complex niet tot de Nederlandse taal- en cul tuurgemeenschap behoort, ontslaat ons niet van de plicht deze cultuur in alle aspecten, vormen en gestal ten tot volle rijkdom te brengen. DE WESTDUTISE bondsregering heeft in de heden gehouden kabinets zitting besloten bij de hoge commis sie een protest in te dienen tegen de jongste grenswijzigingen bij Kranen- goeaeren aan Indonesië te continue- burg en in 't bijzonder tegen de wijze waarop deze zijn uitgevoerd. ren,

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1949 | | pagina 1