anW&J
Koningsgraf in Breda s dodenakker?
Het Rozenkransgebed
1
I
Geheel nieuw arbeidsterrein
in het Himalayagebied
SjtWal de %)rOUW interesseert Üf
Wat een Wonderlijke Wereld
R AD IQ -PRO G R A M M A' S
VIJFDE JAARGANG No. 1498 2e BLAD
ZATERDAG 1 OCTOBER 1949
C. G. NAUNDORFF OF.... LODEWIJK DE ACHTTIENDE
Raadsel, dat nog steeds geen bevredigende
oplossing kreeg
Bij de Paters van de Grote Sint Bernhard (III)
Avonturen van Pater Detry langs een route
van 3900 kilometer
Herrie om filmkind
Bidden is niet alleen
vragen maar ook
danken
FN KLEINE BIBLIOTHEEK ?ou er te vullen zijn met alles, wat er in
de afgelopen eeuw werd geschreven over het mysterie Naundorff
,er Karl Wilhelm Naundorff, die in 1845 te Delft overleed, na een strijd
■„n jaren om zijn gepretendeerde rechten op de troon van Frankrijk. Hij
emde zich Charles Louis de Bourbon, deze horlogemaker, die uit Duits-
jid naar Nederland was gekomen en hij beweerde de zoon te zijn van
.odewijk de Zestiende en Marie Antoinette, het Franse koningspaar,
t tijdens de revolutie van 1789 werd onthoofd.
DAN DE KROONPRINS, Lode wijk
f XVII, was bekend, dat hij op 10-
rige leeftijd in de Temple te Parijs
'OU zijn overleden. De overlijdensacte
was opgemaakt, niemand twijfelde er
aan, of de dauphin was inderdaad ge
storven. Maar toen na de restauratie
van het Huis der Bourbons, dook
Naundorff op. Hij beweerde dat hij in
dertijd uit de Temple was ontvoerd
en naar Duitsland gebracht, vanwaar
hij naar Nederland zou zijn geko-
men....
Aan alle kanten is de kwestie on
derzocht, maar de rechten van Naun
dorff werden nooit erkend. Althans
niet door de Franse regering. Anders
was het in Nederland. Want toen
Naundorff in 1845 stierf, kwam er niet
op zijn grafsteen te staan; hier rust
Karl Wilhelm Naundorff, maar
Hier rust Lodewijk XVII. koning van
Frankrijk". Koning Willem II had
officieel toegestaan, dat dit grafschrift
werd aangebracht.
Steeds is het raadsel een raadsel
gebleven. Telkens weer werd er over
geschreven en doken nieuwe geruch
ten op. Maar nooit werd een bewijs
van Naundorff's aanhangers als ge
noegzaam overtuigend erkend.
Kort geleden nu is er een boek
verschenen van André Castelet. waar
in deze aan de hand van enkele dui
delijke feiten het onaanvechtbare be
wijs meent te kunnen leveren, dat
Naundorff inderdaad de zoon van het
omgebrachte koningspaar is geweest.
En daarmee is de kwestie weer eens
opnieuw actueel geworden.
zoon van lodewijk
xvii.
TUE WILLEN hier niet in den brede
op ingaan, maar voor onze Bre
dase lezers is het toch niet onaardig
te weten, dat op het kerkhof Zuylen
de oudste zoon van Naundorff (Lo
dewijk XVIII dus?) begraven ligt.
Wanneer men het kerkhof betreedt
en langs de heg aan de Haagweg naar
de uiterste rechterhoek van de do
denakker wandelt, vindt men daar 'n
I gescheurde grafsteen, waar met nog
ft duidelijk leesbare letters staat inge-
grilt;
lei repose le corps de sa majesté
trés chrétienne Louis Charles de
Bourbon, de droit roi de France et
de Navarre, fils de Louis XVII, que
la politique masqua jadis sous le
nom de C. G. Naundorff. Né a Cros
sen, le 11 Mars 1831, décedé a Gin-
neken, le 26 Novembre 1899.
I Uit dit grafschrift blijkt, dat ook de
nakomelingen van Naundorff hun be
weerde afkomst allerminst verloo
chenen. De droit roi de France
rechtens koning van Frankrijk
Maar niet alleen het grafschrift
wijst op hun vasthoudendheid. Want
wanneer men Oude archieven naslaat,
dan vindt men daarin, dat Louis Char-
I les de Bourbon, die zijn woning had
aan de Teteringsedijk, een proces
heeft gevoerd voor de Bredase recht
bank, om de overlijdensacte van zijn
jongere broer veranderd te krijgen.
Deze broer was kapitein Adelberth de
Bourbon, die in 1887 te Bergen op
Zoom overleed.
In het overlijdensregister van de ge
meente Bergen op Zoom van 1887
werd omtrent Adelberth de Bourbon
het volgende vermeld:
Op den 18den October 1887, des
morgens ten twee ure is alhier over
leden Adelberth de Bourbon, oud
47 jaar. Kapitein der Infanterie, ge
boren te Ealing bij Londen, wonen
de alhier, gescheiden echtgenoot van
Jonkvrouwe Maria Catharina Jo
hanna Adriana du Quesne, zoon van
wijlen Louis Charles de Bourbon
en van Johanna Frederika Einert,
zonder beroep, wonende te Ginne-
ken.
strijd om een naam
T OUIS CHARLES DE BOURBON nu
was het met deze overlijdensacte
niet eens. Op de eerste plaats was de
overledene niet zijn zoon, maar zijn
broer en op de tweede plaats ver
meldde zij een geboorteplaats, en ti
tels, die volgens hem eveneens onjuist
waren.
Dp Bourhon diende een verzoek
schrift in bij de arrondissements
rechtbank te Breda, maar de Officier
pan ontwikkelde een drietal
bezwaren togen het verzoek en de
RocbtharV beschikte afwijzend. Louis
Charles de Bourbon liet het daar niet
bij zitten. Hij ging in beroep bij het
gerechtshof te Den Bosch en diende
een verzoekschrift in, waarvan wij
de aanhef hier laten volgen:
„Geeft eerbiedig te kennen Louis
Charles de Bourbon, particulier, wo
nendie te Ginneken, eenig overgeble
ven zoon van wijlen Charles Louis de
Bourbon. Hertog van Normandië, Lo
dewijk de zeventiende, bekend ge
weest zijnde onder de namen van
Charles Guillaume Naundorff en van
Mevrouw de Hertogin van Norman
dië, geboren Johanna Einert, dat hij
zich tot de Arrondissements-rechtbank
te Breda heeft gewend met verzoek,
dat het de Rechtbank moge behagen
verbetering te gelasten van de over
lijdensacte van wijlen den Hoog Wel
geboren Heer Adelberth de Bourbon,
in leven Kapitein der Infanterie en
broeder van verzoeker, gewoond heb
bende te Bergen op Zoom en aldaar
overleden (enz. Red.) op grond, dat
hij niet is geboren te Ealing bij Lon
den, maar te Camberwell Green,
Graafschap Surrey in Engeland en dat
de namen van verzoekers ouders bij
vergissing zijn gesteld Louis Charles
de Bourbon -en Johanna Frederika
Einert, wonende te Ginneken, in plaats
van Zijne Koninklijke Hoogheid Char
les Louis de Bourbon, Hertog van
Normandië en van Mevrouw de Her
togin van Normandië, enz. enz."
Nu had de Bourbon iets meer suc
ces. De overlijdensacte werd in die
zin gewijzigd, dat als geboorteplaats
werd vermeld Camberwell Green,
graafschap Surrey en als namen van
de ouders Charles Louis de Bourbon
en Johanna Einert.
koninklijke uit
vaart.
/AVER HET LEVEN van de Bredase
de Bourbon (het was toen nog
Gespleten zerk op begraafplaats Zuylen.... een koningsgraf?
Ginneken, waar hij woonde) is ver
der niet zo heel veel meer bekend.
Maar in de Bredase kranten van 29
November 1899 vindt men het vol
gende bericht:
„Te Ginneken is overleden de heer
de Bourbon, welbekend om zijn be
weerde rechten als kleinzoon van ko
ning Lodewijk die Zestiende van
Frankrijk
De begrafenis vond plaats met een
plechtigheid, die bewees, dat de Bour
bon in de strijd voor zijn recht niet
alleen stond. Het verslag van de ter
aardebestelling in het Dagblad van
Noord-Brabant van 1 December 1899,
vertelt daarover volgende aardige bij
zondierheden:
„Over de man, die gisteren naar
zijn laatste rustplaats werd gedragen,
is heel wat te doen geweest. Deze stil
le burger met zijn kalme, doch scho
ne trekken, zijn Bourbon-neus, zijn
zacht blauwe ogen en in-Franse ver
schijning, heeft heel wat beroering
gewekt in de Europese literatuur.
Hij beweerde een afstammeling te
zijn van het oude Franse vorstenhuis.
Nu begrijpt men dat velen uit het ver
re Frankrijk deze titel aan de rusti
ge Teteringse burger betwistten.
Immers, de laatste afstammeling van
de Bourbons, beweerden zij, is in de
Temple gestorven.
Toen heeft George Laquerre aan 't
eind der achttiende eeuw opgravin
gen laten doen op het Parijse kerkhof
St. Marguèrite. De kist waar het stof
felijk overschot van de Dauphin in
heette te rusten, bevatte het lijk van
een twintigjarige jongeling ende
Dauphin was een kind toen men hem
gestorven heeft genoemd.
Vele schrijvers na deze Laguerre
hebben daarna bewezen, dat de jon
ge Dauphin uit de Temple is gevlucht
en terecht gekomen is in Nederland
Een der afstammelingen was deze Te
teringse burger, gisteren begraven.
Zijn ganse leven is gewijd geweest
aan de erkenning van zijn naam. De
ze gewerd hem eens van onze Wil
lem III, toen deze beval de Franse
intrigues tegen hem te doen ophou
den, en door Z. H. de Paus, die hem
in 1884 officieel ontving.
Twee kransen sierden de kist, één
van de heer W. Beelaarts van Blok
land, een van de graaf Foulon de
Veaulx, namens de Franse vrienden.
Veel kransen zijn nog onderweg.
Het hoofd der kist was gedekt met
de Franse koningsvlag, de blank-wit
te vlag met de leliën in elk der vier
hoeken en in het midden op blauwe
achtergrond het H. Hart binnen drie
leliën getekend. Rond dit midden
kranst zich de Koninklijke keten,
waaraan wapens zijn geborduurd van
alle Franse departementen.
De Pauselijke Zegen werd de ster
vende reeds de 21e overgebracht door
Z.E.H. Broeders, pastoor van Tete-
ringen.
In het sterfhuis las de graaf Foulon
de Veaulx een stuk voor, waarin na
mens de Franse vrienden, de konink
lijke afstamming van de banneling
officieel werd erkend.
De overledene laat geen kinderen
na. Toch is het geslacht niet uitge
storven, daar wij drie neven en een
nicht zagen schreien bij de doodsbaar.
Deze op aarde zo Jang miskende,
moge rusten in vrede".
EN DE TOEKOMST?
TOT ZOVER het verslag van de be-
grafenisplechtighieid, die indertijd
een voor Breda nogal sensationeel
karakter droeg. Niets herinnert er
meer aan, dan de grauwe grafsteen
met het veelzeggende opschrift. Zou
het ooit zover komen, dat men wer
kelijk officieel erkent, dat op het
grondgebied van Breda een man rust,
die als Lodewijk XVIII over Frank
rijk had kunnen regeren?
A CHTER HET HOSPICE van de Grote Sint Bernhard blinkt in de
zamer een meer. In de winter is het onder een sneeuwvracht be
dolven. De Zwitserse douane heeft terzijde een gebouwtje staan en
verderop is in een „Albergo" de Italiaanse „dogana" gevestigd. Lastig
maakt men het de bezoekers niet, die het plateau achter de „albergo"
willen beklimmen, waar een groot beeld van de zegevierende St.
Bernhard rijst. Op een plaats, waar eens Jupiter vereerd werd. Een
opschrift op het beeld vermeldt, dat Pius XI, eens een groot Alpinist,
Sint Bernhard uitriep tot hemelse patroon van de Alpenbewoners en
van al degenen, die een bergbestijging ondernemen.
lLfen ziet van dit plateau een weg
zich roekeloos naar beneden win
den in de vallei van Aosta en men
denkt aan de bovenmenselijk, inspan
ningen der Tour-de-France-renners, die
daarop hun wielerkunsten vertoonden.
Het is voor aardse roem en gewin.
Veel grootser zijn de geestelijke
krachttoeren van Sint Bernhards zo
nen in dit barre land.
een beetje „flauw"
pigenlijk is het met de ontwikkeling
van het modem verkeer en de
telefoonverbindingen een beetje
„flauw" geworden hier. Naastenliefde
en apostolische ijver drongen naar het
zoeken van een nieuw werkgebied. In
het verre Tibet, in het onherbergzame
Himalayagebier. Pater Jules Detry is
een der pioniers in dit nieuwe werk
terrein geweest. Hij is een van de
weinige niet-Zwitsers onder de Paters,
namelijk een Belg, van geboorte, die in
de oorlog als aalmoezenier werkzaam
was. Fors is zijn verschijning, inne
mend zijn z'n oogopslag en stem. Men
ziet het hem niet aan, dat hij zo veel
doorstond in barre tijden en barre
klimaten. In 1947 trok hij naar Tibet
en maakte er onderzokingstochten
over een afstand van 3900 kilometer,
waarvan 300 k.m. te voet. Eén dier
tochten besloeg 1640 k.m. en duurde
vier maanden. Veel ophef maakte Pa
ter Detry er niet van. Maar enkele
episodes uit dit avontuurlijke bedrijf,
kunnen we toch wel verhalen.
de geredde film.
pater Detry komt in een lama's-
klooster te Londouti. Hij wordt er
vriendelijk ontvangen. Er zal de vol
gende dag een groot dansfeest plaats
vinden. Het bijwonen van zo'n feest is
verboden voor vreemdelingen. Pater
Detry koesterde echter het brandende
verlangen, de hele plechtigheid te
filmen. Vele stamhoofden zouden er
bij tegenwoordig zijn. Van een hunner
had hij het bijzondere vertrouwen
gewonnen. En wel door middel van...
een paar asperinetabletten. Het hoofd
had namelijk vreselijke hoofdpijn. Het
tovermiddel van de blanke hielp hem
er gauw af. Dit stamhoofd nu had ook
een loge, uitziend op de binnenplaats,
waar de plechtigheden zich zouden
ontrollen. Vandaaruit kon Pater Detry
zijn opnamen maken. Maar daar is
opeens een grote opschudding. Heeft
men zijn euveldaad ontdekt? Een ce
remoniemeester verschijnt en vordert
hem op beneden te komen. Hij ziet
zich al verloren... Doch dan blijkt,
dat het er alleen maar om gaat, een
bewusteloze jongen te cureren. De
jongen had een balk op zijn hoofd ge
kregen en was neergestort, Compres-
sen, een paar asperine-tabletten, een
afwassing bewerkten het wonder der
herleving. Pater Detry richtte het
zo in, dat de ceremoniemeester al de
bewerkingen kon verrichten. Die voel
de zich zwellen van trots. De film was
gered.
•«ïTalther Disney's film-
staf is momenteel in
Engeland bezig met het
maken van opnamen
voor de film Treasure Is
land. Daarvoor heeft men
een twaalf-jarig Ameri
kaans jongetje meege
bracht Bobby Driscoll,
die er een belangrijke rol
in vervult. De Engelse
Arbeidswet heeft echter
een punt achter de op
namen laten zetten: Bob
by is pas 12 jaar en kin-
der arbeid is in Enge
land verboden. Boven
dien had dit filmsteretje
geen vergunning van het
ministry of labour om
als Amerikaan in Enge
land te werken.
Zodoende zitten de pro
ducers met hun handen
in het haar. Walt Desney
in Hollywood zit druk
met zijn advocaten te
confereren, wat er met de
film gedaan zal worden.
Mag Bobby in Engeland
niet spelen, dan betekent
dit een schadepost je van
plm. 250.000 dollars.
Overigens, aldus een van
de leden van Walt Dis
ney's gezelschap, we be
grijpen niet goed, wat
Engeland hiermee voor
heeft. In Engelse films
treden ook geregeld jon
ge kinderen op en daar
wordt blijkbaar geen be
zwaar tegen gemaakt.
Caruso kon bas
zingen
p^en New-Yorkse des-
kundige in gramo-
foonplaten, zekere Mr.
Wally Butterworth, heeft
een drie-en-dertig jaar
oude opname van Caruso
ontdekt, die ditmaal met
een basstem zingt.
Butterworth gelooft, dat
de plaat in 1916 is opge
nomen „om te lachen".
Er zijn vijf of zes exem
plaren van gemaakt, be
stemd voor vrienden,
waarna de matiijsplaat
vernield is. Caruso wilde
namelijk voor de buiten
wereld niet weten, dat
hij ook over een goede
bas beschikte.
Er moet overigens nog
een opname bestaan,
waarop Caruso blijk geeft
bas te hebben kunnen
zingen. Op deze plaat
zingt hij de bas-aria „La
Vecchia Zimarra" uit
„La Bohème". Van deze
opname zou nog slechts
één plaat bestaan. Toen
in 1916 de opera „La
Bohème" werd opgevoerd
verloor de bas André de
Segurola plotseling zijn
stem. Caruso viel ter
stond achter de scher
men in en het niets ver
moedende publiek bracht
de bas na afloop van de
voorstelling een geweldi
ge ovatie. Om later voor
vrienden te kunnen be
wijzen, dat hij wel dege
lijk de baspartij gezongen
had, liet Caruso enkele
weken later van deze
partij een opname ma
ken.
.ooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo
D overs zijn er ook in het Tibetaanse
land. Pater Detry wordt met zijn
twee dragers plotseling omringd door
15 gewapende bandieten te paard. De
Pater aarzelde niet. Hij deed of hij de
beste vrienden voor zich had en stierde
hun een vriendelijke morgengroet toe.
Onderwijl stapte hij onverstoorbaar in
dezelfde pas voort. De dragers volgden
hem, groen van angst. De rovers
stonden verbluft. De Pater kreeg, toen
hij hen gepasseerd was, de neiging,
om het op een hollen te zetten. Hij
bedwong zich echter. Hij telde stil
letjes voor zich de passen, om ze niet
sneller te maken. Ieder ogenblik ver
wachtte hij een kogel in de rug. Er
gebeurde niets.
gevangen:
Dater Detry passeert 't dorp Oua-Bo
't Dorpshoofd zegt hem, dat zijn
heer, Gumbo-Pumbo te Lang-Pou hem
wil spreken. Zulk een bevel mag men
niet in de wind slaan. Pater Detry
meldt zich aan het kasteel. Hij wordt
orgwanend ontvangen. Hij tracht het
ijs te breken door foto's te tonen van
Po-Tsou, een zwager van Long-Po.
Pumbo wordt er niet door vertederd.
Het wordt een gedwongen verblijf in
het kasteel. Hoe lang?... Na enkele
dagen komt Pumbo bij Pater Detry
met een veldkijker. Het ding is kapot.
Hij wil het rerepareerd zien. Het is
een hopeloos ouderwets instrument,
waaraan nieis te repareren valt....
Pater Detry schuift het ding opzij en
haalt uit zijn bagage een gloednieuwe
veldkijker. Hij biedt aie Pumbo ten
„AA/AT VLIEGT DE TIJD", zegt we smeken om terugkeer, verliest de
menigeen en we kennen allen
het rijmpje: „De tijd gaat snel, ge
bruik hem wel". We staan nu alweer
aan het begin van een nieuwe maand
en wel een heel bizondere maand voor
ons allen, want Octobermaand is ook
rozenki ansmaand, een maand, waarin
we meer dan anders naar onze rozen
krans grijpen. En dat is wel eens goed
dat we dat extra doen, want wie heeft
er geen geluk nodig? Niemand kan
zeggen: „Ik hoef nergens om te bid
den, want al zou er iemand zijn, die
helemaal geen tegenslag kent, geen
ziekte of zorgen, goed gesitueerd is,
in de allerbeste omstandigheden ver
keert, dan nog zou die persoon moe
ten bidden, want bidden is niet alleen
vragen, ook danken We zijn soms wel
eens een tikje egoistisch in ons bidden
We zijn vol van heel ons huishouden,
hebben zorgen voor dit en dat en 't
ene weesgegroet na het andere is een
vragen en smeken om uitkomst hier
voor of voorspraak daarvoor. Maar
ons „danken" komt wel eens in ae
verdrukking. We vinden het zo gewoon
als we niet ziek zijn, normaal als de
kinderen goed oppassen, logisch als
de man verdient, het hoort maar zo
dat er alle dag eten op de tafel staat,
maar zijn dat allemaal stuk voor stuk
geen redenen om dankbaar te zijn en
God daarvoor te danken, Zijn we ziek,
aanstonds vragen we om beterschap,
gaat een kind de verkeerde weg op,
man z'n betrekking, we bidden en
houden en de ene noveen op de andere
en dat alles is goed, we moeten im
mers ons vertrouwen stellen op hier
boven, maar we mogen toch nooit ver-
11 i „i.aan nu nog ons rozenkransfeest op 7
geten elke dag God te danken voor al n_tnhpr y>nll„ t.en nttt „n na hem
enigste middel om mee te helpen de
nood in de wereld te verzachten.
TlWe weten allen hoeveel het rozen-
kransgebed vermag. De geschiede
nis is er om te leren en de pausen
getuigen ervan. Aan het biddend leger
dat achterbleef toen de Christenheid
tegen de Turken ten strijde trok,
schreef men de overwinning toe, die
toen behaald werd. Wij danken daar-
October. Paus Leo XIII en na hem
het goede dat we hebben. Dezi rozen-
kransmaand leent er zich bij uitstek
voor.
Trouwens, we moeten niet altijd bij
ons eigen huishouden stil staan,
maar een bredere kijk hebben op alles
en ook bidden voor de noden van an
deren, en ook over de grenzen heen
zien. Wat is er niet een ellende op de
wereld, onlusten, aardbevingen, uitbre
ken van epidemieën, overstromingen, alle pausen hebben het rozenkransge-
scheepsrampen, branden. We lezen het bed aanbevolen tegen de vele gevaren
in de krant. Het staat er soms op één
bladzijde en we lezen het in één oog
opslag. Het staat er zo nietig, maar
die nu het Christendom bedreigen.
Het is alsof de pausen ons bezweren
willen, dat we bidden moeten en heel
wat een zee van ellende verbergt het, bizonder de rozenkrans. Het kan ons
wat een nood en angst. En leven we
allen niet op een vulkaan, ook wij zelf,
omdat alle vredelievende volkeren het
nog lang niet eens zijn met elkaar?
Wanneer we dit alles bedenken en
daarbij de haat tegen God en het
Christendom overal kunnen consta-
vreemd voorkomen dat de pausen zo
veel waarde hechten aan zo'n auto
matisch gebed, andersdenkenken be
grijpen er niets van, lachen en spot
ten soms met ons gebedssnoer en ons
aftellen van weesgegroetjes. Maar het
is niet dat, waar het om gaat. Het ge-
teren, dan moet ons dat naar de ro- meenschappelijk bidden van de rozen-
zei trans doen grijpen, niet alleen om
steun en kracht te vinden, maar ook
krans is een grote algemene hulde
aan Maria van heel de Christenheid
om mee te helpen de nood te lenigen en een vertrouwvol beroep op haar, die
en de rampen af te wenden. Dc rozen
krans is voor ons vrouwen vaak het
de smekende almacht is en ons aller
hoogste beschermvrouwe. Daarom
Nu waren die straatjes de verbindings
wegen tussen de twee grote straten
welke de stad doorsneden. Het enigs-
Izins voornaam aandoende huis van
de vermoorde man was gebouwd op
I ?'at men daar de Hoge Grond noemde,
jteiwijl het huis op enige afstand van
de weg stond. Later vernam ik, dat dit
huis bedoeld was als het begin van een
J villawijk, maar de laatste jaren
waren minder gunstig geweest voor het
plaatsje en door allerlei omstandighe
den werd het plan voorlopig in de
doofpot gestopt: d,e aristocratie bleef
bouwen aan de waterkant. De plaats
Wa.s opvallend afgesloten van het stads-
terrein door zijn hoge bomen en
kon je het huis vanaf de straatweg
1 zien liggen en ondanks het feit dat het
er nogal verwaarloosd uitzag, ging er
I een zekere witte waardigheid van uit.
I Hier, achter deze witte muren, had de
plaatste der Snows geleefd.
De mooie, brede oprijlaan welke
naar het huis voerde, was thans geheel
i °roeid met onkruid en er was slechts
eè, voetpad overgebleven. Mij
Ik- ac banend door struiken en on-
1 Ê- re n61kte ik be' kuis even na de
m.-.'ii. Sie ?antat5,Cl'i een fIinke' Pot'Se
dr^mmr-« lek"teXePOmit
f die op wacht sSdaSggennfrgeSChlkte
BiïlZ°Da'arnat ga jt'met1 opschieten'
f binnen." Hij knikt» f miJ mee naar
wethouder van het stldie V* i2"gste
n sl-adje, die ook aan
moeten wij ook allen meedoen. We
moeten ons niet alleen voelen, niet al
leen naar ons zelf kijken, of naar
onze parochie, maar naar heel de
Christenheid. Allen bidden met ons
en wij met hen.
/"kok onze kinderen moeten wij ijve
rig laten meebidden en hun de
betekenis van het rozenkransgebed
leren beseffen. Is het niet altijd op
nieuw weer mooi onze kinderen te ver
tellen van de boodschap des Engels en
van het bezoek van Maria bij haar
nicht Elisabeth, waarbij het eer
ste gedeele van ons Weesgegroet
reeds gezegd werd. Hoe interessant is
't ook voor onze kinderen te vertellen
van de Kruistochten, van het gevaar
der Turken en de strijd die tegen hen
gevoerd werd. Dan kunnen we hen
wijzen op de grote kracht van het ro
zenkransgebed, hen laten begrijpen
dat ze niet alléén bidden, maar samen
met al de katholieke kinderen van heel
de wereld en ook met de grote mensen;
ze zeggen dat ook zij door hun gebed
meehelpen om het kwaad en de el
lende uit de wereld te helpen. U zult
eens zien hoe graag ze mee naar het
Lof gaan en hoe eerbiedig ze zullen
bidden, vooral als moeder hen daarbij
nog een goed voorbeeld geeft. We we
ten allen dat het gebed van de kinde
ren machtig is. Zou Maria niet met
welgevallen op U neerzien, als U zo
met Uw kinderen de rozenkrans bidt?
En zou Zij bij de zegen, die ze aan
heel de Christenheid geeft, ook uw ge
zin niet insluiten en U zelf. Misschien
neemt ze de zorgen niet weg, maar ze
zal U de innerlijke kracht geven waar
door U voetl en weet dat U de zorgen
kunt dragen.
We moeten in deze maand meer dan
gewoon onze toevlucht nemen tot de
rozenkrans en ons vertrouwen in de
rozenkrans versterken. Laten we elke
dag samen met onze kinderen de ro
zenkrans bidden en als het kan deze
maand in onze parochiekerk, waar wij
ons meer één weten met heel de
Christenheid.
wezig was, en samen gingen ze naar
de deur. Ik volgde hen.
„He, daar, jongeman, Waar ga jij
heen?" Dat kwam van de agent die
Bill heette.
Ik keerde me naar de protesterende
politieman en onderdrukte een beledi
gend woord,
„Ik zei dat je op moest rukken!" ver
volgde hij.
„Verslaggever." zei ik kalmpjes. Dat
woord had al heel wat deuren voor me
geopend, maar deze keer hielp het niet.
„En ik ben een politieman en ik
zeg je dat je op moet rukken."
„Voor een politieman kon U wel wat
beleefder zijn, vindt U ook niet? Kan
ik Uw chef even spreken?" Ik zocht
naar mijn politiekaart.
„Ik denk niet dat hij tijd zal heb
ben zich momenteel met krantenlui op
te houden."
„Wat wilt U. dat ik regelrecht naar
hem toe ga of wilt U deze kaart to
nen?" ik hield hem mijn politiepas
voor.
„Ga maar door, maar ik zal je in de
gaten houden."
Ik voegde me bij de Eerste Consta-
bel en de Wethouder juist op het o-
genbhk dat ze de deur open gekregen
hadden en hield de man van de poli
tie mijn kaait voor.
„Mijn naam is Holt. George Holt. Ik
ben van de New York Globe, stelde
ik mezelf voor.
„Ik heb nog nooit van U, noch van
Uw krant gehoord," zei de Constabel
me enigszins wantrouwend aanziend.
„Gaat U maar naar hem toe," zei hij,
mij verwijzend naar de man die Fred
genoemd werd.
De wethouder zag mijn papieren
in en betuurde mijn perskaart.
„Laat hem maar binnenkomen, Chef. j
geschenke aan. Pumbo is verrast en
klimt meteen naar het dak, om de
kijker te beproeven. Hij is enthou
siast, zo goed als dit ding werkt. Het
ijs is gebroken. Pater Detry kan zijn
reis vervolgen!
OVER DE RIVIER
pen rivier oversteken in Tibet is
vaak een heel karwei. Er zijn
bamboekabels gespannen van een hoge
kant aan de ene oever en een lage
kant aan de andere oever. Men moet
dan nog een „glijder" hebben van
buigzaam hout, waaraan men zich
met riemen vastbindt. En dan roetsj!
met een grote vaart naar beneden. Op
5 September 1947 start Pater Detry
met een gevolg van een aantal dragers
aan de oevers van een grote rivier.
Hij heeft echter één glijder te weinig.
Een der jongens zal het traject twee-
Pater Jules Detry, woudloper
Gods in het geheimzinnige Tibet,
thans weer gastenpater op de
Grote Sint Bernhard.
maal moeten afleggen, om voor de
Pater een glijder te halen. Er is echter
een wrokkige stemming onder de jon
gelieden. Ze dreigen te muiten. Hier
moet iets gedaan worden! „Wie durft
er de strcom zwemmend over te ste
ken?" vraagt Pater Detry. Stomme
verbazing. Zo iets heeft nog nooit
iemand gedaan. „Niemand? Dan doe
ik het!" De Pater werpt zich in de
rivier. In het midden wordt hij gegre
pen door sterke stromingen en draai
kolken. Zijn laatste uur schijnt gesla
gen. Reeds bidt hij: „Heilige Maria,
bid voor ons in het uur van onze
dood". Maar ook spant hij voor het
laatst alle krachten in. En wonder
boven wonder, het lukt! De dragers
zijn enthousiast van bewondering. Pa
ter Detry heeft geen last meer met
hen....
Tiedaar enkele taferelen uit een
ouderwets avontuur in het mid
den der twintigste eeuw. Een avon
tuur niet om het avontuur, maar om
zielen te winnen voor de waarheid. Nog
is de nieuwe vestiging van de Paters
van de Grote Sint Bernhard vol ge
varen. Dezer dagen nog kwam het be
richt los: Weer een pater vermoord!
Ze houden echter vast, deze taaie zo
nen der bergen, deze onvermoeide die
naren van het goddelijk ideaal.
Hun zij eerbiedige hulde gebracht!
Ik geloof wel dat er een krant van
die naam bestaat.'
„Jawel sir. Maar zijn kaart is een
New Yorkse politiekaart."
„Doet er niet toe. Laat hem in le
der geval maar binnen. Als hij geen
echte krantenman is dan zal de hond
hem bijten."
Beide autoriteiten gingen het huis
binnen. Er was een groot aantal ka
mers, blijkbaar veel te veel voor Elka-
na Snow's simpele behoeften, want hij
bewoonde slechts de kleine of zuidelij
ke vleugel van het huis. Zonder dat
de beide mannen aandacht aan mij
schonken volgde ik hen naar de keu
ken en zag daar het lijk van de ver
moorde man nog steeds uitgespreid op
de vloer liggen.
„Hij ligt er nog precies zo als hij
gevonden werd, Chef," zei de wethou
der. „Ik gaf order dat niets aange
raakt of veranderd mocht worden tot
dat U er geweest was en verder op
dracht gegeven had."
hoofdstuk n.
vier voet a£5tand van
lim™ d een enorme hond met
aan een ring in de muur,
vastgebonden en gromde dreigend ter
wijl wij het lichaam van zijn dode
meester bekeken. Het tocS al stmm-
me gezicht van de man scheen in de
dood een nog strammer uitdrukking
hem^hp? te b?bben en ik herkende in
hem het geijkte typewan onze conser-
vatieve burgerman, zoals men die
overal in Amerika aantreft. Ik vroeg
me af of deze man tijdens zijn leven
°°?t geglimlacht kon hebben, of hij
ooit blij was geweest om al het mooie
dat er toch ook is in het leven Ik be
twijfelde het ten zeerste en gedurende
een ogenblik kon ik me hem niet an
ders voorstellen dan een gestreng mens
die slechts behagen schiep in het
regeren van zichzelf en anderen. Het
leven moest hem eerder een last dan
een lust geweest zijn en zo de idee
dat hij zijn levenstaak ernstig had
opgevat hem tot troost geweest mocht
zijn in zijn laatste ogenblikken, dan
was hiervan toch weinig in zijn ver
starde trekken waar te nemen. Had
hij uiteindelijk datgene gevonden
waarvoor hij geleefd had: of had hij
zowel bij zijn leven als bij zijn dood
verloren?
Dode mensen, zoals ik er al zoveel
gezien heb, stemmen mij altijd een
ogenblik tot nadenken. Steeds weer
moet ik me afvragen of hun leven sloot
met een batig saldo, of er een zacht
vriendelijk licht gedoofd werd, dat
troost bracht aan anderen zodat een
stille droefheid achterblijft, of dat een
leven aan de tuin der mensheid ont
rukt werd als een woekerend onkruid.
Ik wist niet wat ik van deze man den
ken moest, maar ik kon geen mede
lijden hebben met de man zelf noch
met degenen die achterbleven zo er
nabestaanden mochten zijn. Voor mij
betekende die man daar niets anders
op het ogenblik dan wat copie voor
mijn krant. Het feitelijke geheim van
het hele geval was voor mijn gevoel
eerder hoe die man het uitgehouden
had zo lang te blijven leven als hij
gedaan had. En indien iemand einde
lijk het voornemen hem te doden in
de daad omgezet had, was mijn enige
vraag, hoe kwam het dat hij zo lang
daarmee gewacht had?
De Wethouder en de Constabel spra
ken een ogenblik niet in tegenwoor
digheid van de dood.
De politieman zette zwijgend zijn
helm weer op. Dan zei hij langzaam:
(wordt vervolgd)
zaterdag 1 october
HILVERSUM I: 17.30 Voor de jeugd,
18 Nieuws, 18,15 Piano en zang, 18,30
Voor de Nederlandse strijdkrachten, 19
Artistieke staalkaart, 19.30 Bijbellezing,
19.45 Voor de Nederlanders in Duits
land, 20 Nieuws, 20.05 Actualiteiten, 20.12
Vara-varia, 20.15 Propaganda-toespraak,
20.20 Promenadeorkest en solist, 20.45
Gevarieerd programma, 21,45 Socialis
tisch commentaar, 22 Weense muziek,
22.25 Voordracht, 22.40 Lichte muziek.
23 Nieuws, 23.15-24 Gram.
HILVERSUM II: 18.15 Journ. we'k-
overzicht, 18.30 Amusementsorkest, 19
Nieuws, 19.15 Actualiteiten, 19.25 Piano,
orgel en zang, 19,50 Amerikaans com
mentaar, 20 Nieuws, 20.05 De gewone
man zegt er 't zijne van, 20.12 Gram.,
20.15 „Lichtbaken", 20.40 Gram., 21 Ge
varieerd programma, 21.45 Puzzle, 21.55
Populair concert, 22.30 Wij luiden de
Zondag in, 23 Nieuws, 23.15-24 Residentie
Orkest en soliste.
BRUSSEL Vlaams: 18 Accordeonmuz.,
18.15 Gram., 18.30 Voor de soldaten, 19
Nieuws, 19,30 Gram., 19,50 Politieke cau
serie, 20 Omroeporkest en solist, 21
Actualiteiten, 21,15 Gram., 22 Nieuws,
22.15 Verzoekprogramma, 23 Nieuws, 23.05
Gramofoonmuziek.
zondag 2 october.
HILVERSUM I: 8 Nieuws en weerbe
richten, 8.15 Gram., 8.30 Voor het plat
teland, 8.40 Gram., 9.10 Sportmededelin-
gen, 9.15 Verzoekprogramma 9.45 „Geeste
lijk Leven", causerie, 10 Gram., 10.25
Literair overzicht, 10.50 Amusements
muziek, 11.15 Cabaret, 12 Orkestconcert
12.30 Voor de jeugd. 12.40 Volksliedjes,
13 Nieuws, 13.15 Mededelingen of Gram.
13.20 Amusementsmuziek, 13.50 „Even
afrekenen, heren", 14 Gram., 14.05 Boe-
kenhalfuurtje, 14.30 Pianoconcert. 15.05
Filmpraatje. 15.20 Gram., 15.35 Gevari
eerde muziek 16.30 Sportrevue, 17 Zang
vereniging, 17.20 Muziekvereniging, 17.45
Vrouwenkoor, 18.05 Sport, 18.15 Nieuws
en sportuitslagen, 18.30 Voor de Strijd
krachten, 19 Kinderdienst, 19.30 Prot.
studio dienst, 20 Nieuws, 20.05 Actuali
teiten, 20.15 Populaire muziek, 20.45 Her
sengymnastiek, 21.10 Gitaarspel, 21.30
„De idee die hen groot maakte", hoor
spel, 22.05 Populaire muziek, 22.25 Ca
baret, 23 Nieuws, 23.15-24 Gram.
HILVERSUM II: 8 Nieuws en weerbe
richten, 8.15 Gram., 8.25 Hoogmis, 9.30
Nieuws en waterstanden, 9.45 Gram., 10
Protestantse kerkdienst, 11.30 Gewijde
muziek, 12.15 Apologie, 12.35 Gram., 12.40
Amusementsmuziek, 12.55 Zonnewijzer,
13 Nieuws, mededelingen en katholiek
nieuws, 13.20 Promenade orkest, klein
koor en solist, 13.45 „Uit het boek der
boeken", 14 Promenade orkest (vervolg),
14.30 „Het meisje van de dokter" hoor
spel, 15.30 „Collegium Musicum Amster-
lodamense" (in de pauze: katholiek bul
letin), 16.15 Reportage, 16.30 Vespers,
17 Gereformeerde kerkdienst, 18.30 Ge
wijde muziek, 18.50 Gram., 19 Kamer
koor, 19.15 „Kent gij uw bijbel?" 19.30
Nieuws, 19.45 Actualiteiten, 19.52 Boek
bespreking, 20.05 De gewone man zegt er
't zijne van, 2012 Gevarieerd programma
22.45 Avondgebed en liturgische kalen
der, 23 Nieuws, 23.15-24 Amusements
muziek.
BRUSSEL Vlaams: 12 Gram., 12.15
Amusementsmuziek, 13 Nieuws, 13.15 Gr.
13.30 Voor de soldaten, 14 Gram., 15
Reportage, 16.45 Gram., 17 Symphonie-
orkest en soliste, 18.30 Godsdienstig half
uur, 19 Nieuws. 19.30 Bonte avond, 21.30
Actualiteiten, 21.45 Dansmuziek, 22 Nws
22.15 Verzoekprogramma, 23 Nieuws,
23.05-24 Gramofoonmuziek.
maandag 3 october.
HILVERSUM I: 7 Nieuws, 7.15 Och
tendgymnastiek, 7.30 Gram., 8 Nieuws,
en weerberichten, 8.15 Gram. 8.40 Orgel
spel, 9 Gram., 10 Voor de ouden van da
gen, 10.05 Morgenwijding. 10.20 Gram.,
10.30 Voor de vrouw, 10.45 Voor de zie
ken, 11.25 Sopraan en piano, 11.40 Voor
dracht, 12 Gram., 12.15 Accordeonorkest
12.30 Mededelingn, 12.33 Voor het plat
teland, 12.38 Accordeonorkest, 12.55 Ka
lender, 13 Nieuws, 13.15 Gram., 13.45 A
cappella koor, 14 Gram., 14.30 Lezing
over de wereld-dierendag, 14.45 Gram.,
15.10 „De toverspade", hoorspel, 16.10
„Maha gonny", opera, 17 Voor de jeugd.
17.30 Kwartet. 17.45 Het Rijk over zee.
18 Nieuws, 18.15 Vara-varia. 18.30 Voor
de strijdkrachten. 19 Klankbeel over in
dustrialisatie, 19.30 Gram., 19.45 Land-
bouwrubriek, 20 Nieuws, 20.05 Actuali
teiten, 20.15 Sextet. 20.45 De ducdalf.
21.10 Cabaret, 21.45 Causerie over de
parlementaire enquêtecommissie, 22 Ra
dio Philharmonisch Orkest en soliste 23
Nieuws, 23.15-24 Gram.
HILVERSUM II: 7 Nieuws, 7.15 Ge
wijde muziek, 7.45 Een woord voor de
dag, 8 Nieuws en waterstanden, 8.10
Sportuitslagen. 8.20 Koraalzang, 8.45
Gram., 9.15 Voor de zieken, 9.30 Water
standen, 9.35 Gram., 10.30 Morgendienst,
U Gram., 11.20 Voordracht, 11.40 Fagot
en piano, 12.10 Koperkwartet, 12.30 Me
dedelingen. 12.33 Orgelspel, 13 Nieuws,
13.15 Mandolinemuziek, 13.45 Gram., 14
Schoolradio, 14.35 A cappella koor, 15
Lichte muziek, 15.35 Strijkkwartet, 16
Bijbellezing, 16.45 Gram., 17 Voor de kin
deren, 17.15 Orgelspel, 17.45 Gram.. 18
X^e0^10', 18-20 Sportuitslagen. 18.30 Gr
18.45 Boekbespreking, 19 Nieuws 19 15
Engelse les. 19.30 Gram.. 20.15 Strijk
en,' 21 "De klokkenluider", hoor
spel, 21.35 Gram., 21.50 Reportage 22
Gram., 22.15 Internationaal Evangelisch
commentaar, 22.25 Vocaal kwartet. 22 45
Avondoverdenking. 23 Nieuws, 23-15-24
Gramofoonmuziek.
BRUSSEL Vlaams: 12 Gram., 12.30
Weerberichten, 12.33 Landbouwpraatje,
12.40 Lichte gram., 13 Nieuws, 13.15 Gr
14 Voor de vrouw. 17 Gram., 17.05 Nws.
17.15 Orkest Eloward, 18 Gram., 18.25
Boekbespreking. 18.30 Voor de soldaten,
19 Nieuws. 19.30 Gram., 19.50 Radio
feuilleton, 20 Kamerorkest. 21 Actualitei
ten, 21.15 Gram., 21.30 Omroeporkest,
22 Nieuws, 22.15 Gram.. 22.55-23 Nieuws.
