Devaluatie-storm.steekt op
Onze jongens in Indonesië
De
van Tito's „Patriotten
Vroegere spion vermoord,
door wie en waarom?
Brutale roofoverval op
Spaarbank te Amsterdam
Afkeuring
der P. V.
Churchill: „Stafford Cripps draait rond als
een eekhoorn in zijn kooi"
De moeilijkheden der grensarbeiders
ECONOMISCHE LEIDERS KOMEN BIJ ELKAAR
Gaat België verder
devalueren?
rjo BIJVOORBEELD zijn er in Bel-
gië heel wat deskundige mensen,
die de devaluatie van het pond te
vérgaand oordelen. Zij vinden, dat de
Belgische exportmogelijkheden daar
door ten zeerste zijn benadeeld, daar
de Britse producten nu goedkoper op
de door België met zoveel moeite ver
overde buitenlandse markten ge
bracht kunnen worden. Zij willen nu
van het kabinet gedaan krijgen, dat
België verder gaat devalueren. Maar
minister Eyskens voelt daarvoor bit
ter weinig, omdat volgens hem de
franc nog oerstevig staat en dus aan
lonen prijzen niet getornd behoeft te
worden.
Geen ontslagen bij de
Ned. Spoorwegen
NMn
Geruchten over
Rustig herfstweer
millioenen-roof
Straaljager, in brand
gevlogen
12-jarige filmster voor
Engelse rechter
Uitzending van troepen
naar Indonesië
Vóór Vrijdag geen
oplossing te wachten
Gewapende en gemaskerde mannen gaan er met
8500 gulden vandoor
Viermogendheden-
onderhandelingen
te Berlijn stopgezet
5 Oct. weer R. T. C.
Wie is toch die mijnheer Tito99
VI
De wereld late zich door onderling communis-
tenkrakeel niet op een dwaalspoor brengen
VIJFDE JAARGANG No. 1496
DONDERDAG 29 SEPTEMBER 1949
Uitgave: N.V. Uitgevers Mij. Neerlancöa.
Verschijnt elke werkdag. Bureau: Breda
Reigerstraat 16, Tel.: Redactie 8181, Admini
stratie 8778. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts
C. J. v. Hootegem. A. E. Langenhórst, Mr Dr'
A. J. J. M. Mes, Mr. H. B L. de Rechter. Hoofd
redacteur: J. J. H. A. Bruna. Abonnements
prijs bij vooruitbetaling 3.90 per kwartaal
per post 4.75. per week (uitsluitend bij niet-'
postbestelling) 0.30. Losse nummers 8 cent
Fostrek. no. 278841. Prijzen van buitenlandse
abonnementen worden op aanvraag verstrekt.
Voor God, Koningin en Vaderland
Advertentieprijs voor de gehele oplage: 0.25
per m/m. (Ingezonden Mededelingen 0.60
per m/m). Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen 0.25 per m/m). Staatwerk 3 cent
per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek ,,'t Kleintje" wordt
verwezen naar de desbetreffende rubriek.
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling niet
verlangen af te geven, worden vernietigd.
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 75. Telefoon 2236 - Bureau voor Zeeuws-Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7. Telefoon 102. (Bijbureaux: OOSTBURG, Nieuwstraat 22. Telefoon 35; TERNEUZEN, Axelsestraat 45. Telefoon 2347)
(AOK in Frankrijk is men nog steeds
bitter weinig te spreken over, zo
als men daar zegt, de overhaaste en
plotselinge devaluatie van het pond,
dat Frankrijk dwong mee te gaan.
Maar dat meegaan heeft Frankrijk
meteen ook gezet voor allerhande on
aangename dingen.
De arbeidersorganisaties zijn om
hoog gesprongen en verlangen voor
de arbeiders een toeslag van 3000 tot
5000 francs. Het kabinet is ervan ge
schrokken. Tenminste verschillende
ministers in dat kabinet.
Want andere ministers zijn er
wij berichtten het reeds die willen
toegeven aan de verlangens der ar
beiders. Dat heeft een dusdanige ge
spannen verhouding in het kabinet
gegeven, dat er van crisis kan gespro
ken worden. Wel zijn er gisteren
weer pogingen aangewend om de
lucht te zuiveren van crisiswolken,
maar volgens de laatste berichten is
men daarin nog steeds niet geslaagd
De atmosfeer is op het ogenblik nog
altijd zo, dat het uiteenspatten van
de regering kan verwacht worden.
En dat is voor Frankrijk wel zeer
vervelend, vooral omdat de laatste
tijd een opvallende opgang in Frank
rijk kon geconstateerd worden.
„SOCIALISTISCHE WAN
ORDE".
JAE ECONOMISCHE LEIDERS van Europa gaan op 30 October de ge-
volgen van de devaluatie bespreken onder voorzitterschap van de
Belgische financiële expert Paul van Zeeland. Aanwezig zullen bij die
bespreking zijn afgevaardigden van Engeland, Frankrijk, Italië, België,
Nederland, Noorwegen, Portugal en Griekenland. En wij hebben zo de
indruk, dat er wel een hartig woordje zal worden gesproken. Want als
men zijn oor te luisteren legt, vangt dat oor nogal wat critiek op over
de devaluatie van het pond, dat diverse andere betalingsmiddelen in de
devaluatiestorm meesleepte!
Echter ook in Amerika klinken nu
stemmen op, die vrijwel eenzelfde ge
luid laten horen. Dat wil zeggen het
geluid over een te ver gegane deva
luatie van het Britse pond. De Ame
rikaanse stemmen zeggen zelfs, dat
dit wel eens de hele wereldeconomie
ten zeerste zal benadelen.
WAT IN FRANKRIJK?
JJET IS logisch, dat in Engeland zelf
over de devaluatie heel wat te
doen is. De leiders van de oppositie
in het Britse Lagerhuis, Winston
Churchill, heeft zich gisteren nogal
flink laten gaat bij zijn aanval op het
financiële beleid van de regering.
Churchill weet de devaluatie van het
pond aan een voortdurend financiëel
wanbeheer van de regering en hij
achtte het de hoogste tijd, dat Enge
land een ander parlement moet krij
gen. Hij had liever het pond tot op
zekere hoogte vrijgelaten in plaats
van de huidige strakke methode om
de koers op het allerlaagste peil vast
te zetten. „Dit is wat wij in 1931 heb
ben gedaan, de laatste keer, dat wij
de socialistische wanorde moesten op
ruimen", zo zei hij. Churchill zei Le
geloven in de grote kracht die nog in
het Sterlinggebied schuilt, wat tot op
zekere hoogte bewezen is door de
vele landen die „hoe ruwweg ook
over hen is heengelopen en hoe wei
nig zij ook zijn geraadpleegd", het
Britse voorbeeld moesten volgen.
Stafford Cripps kreeg er van hem
ongenadig langs: „hoe kan een 'mi
nister het met zijn geweten overeen
brengen om volkomen rond te draaien
als een eekhoorn in zijn kooi en al
zijn vroegere overtuigde uitspraken
vergeten. Hij staat jammerlijk te kijk
met zijn verzwakte reputatie. Negen
keer heeft hij ontkend, dat het pond
zou devalueren. Hoe kan men nog
langer geloven in zijn verklaringen".
„SLAG OP DUITSLAND".
(AVER de devaluatie van de West-
Duitse Mark hebben de geallieer
de commissarissen voor Duitsland
bekend gemaakt, dat zij waren over
eengekomen devaluatie van de Duit
se Mark tot een nieuwe dollarkoers
van 23.8 dollarcents toe te staan.
Over dit besluit is in Duitsland een
felle reactie ontstaan. Adenauer wil
zelfs gaan onderzoeken of het be
sluit wettelijk is en onder de gealli
eerde bevoegdheden valt. Duitse des
kundigen zeggen, dat het besluit een
slag is voor de Duitse economie.
AANLEIDING van geruch-
dat er bij de Nederlandse
Spoorwegen personeel zou worden
ontslagen, delen de N. S. mee, dat
er van ontslagen geen sprake is. De
personeelstand bij het bedrijf is in
derdaad te groot. Na de bevrijding
toen er zo spoedig mogelijk orde in
de chaos moest worden gebracht is
er vrij veel personeel aangenomen.
Nu heeft men voldoende werkkrach
ten, zodat er thans geen personeel
meer wordt aangenomen.
WERKEN van hedendaagse beelden
de kunstenaars kunnen aangekocht
worden op geblokkeerde rekeningen
tot een maximum van 100.000 gulden
per maand.
NAUWELIJKS zijn de goederen van
de Jaarbeursterreinen te Utrecht ver
dwenen of energiek wordt gewerkt
aan de organisatie van de Voorjaars-
beurs, die op 21 Maart a.s. zal wor
den geopend. Reeds op 4 October a.s.
zal de inschrijving daarvoor reeds
worden gesloten.
JJET Amerikaanse Huis van Afge
vaardigden en de Senaat heeft het
wetsontwerp betreffende de Ameri
kaanse wapenlevering aan het bui
tenland ten bedrage van 1.314.010.000
dollar aanvaard.
Het wetsontwerp is thans wet ge
worden en behoeft alleen nog de
handtekening van president Truman
om officieel van kracht te worden.
BIJ HET kruispunt van de verkeers
weg Utrecht-den Bosch, nabij Zalt-
bommel, is een jongetje van zeven
jaar door een vrachtauto doodgereden
Het kind stak de verkeersweg over,
juist toen de auto passeerde.
O. L. V. van Ghisallo wordt de be
schermheilige van de wielrenners.
STEEDS verder wijken de koersen af
van het na de devaluatie bereikte
verhoogde niveau en zelfs zijn zij,
wat de hoofdfondsen betreft, alge
meen beneden het peil gekomen dat
gold op de laatste beursdag voor de
waardevermindering van de gulden.
VIJF PERSONEN zijn gedood en 17
gewond bij het neerstorten van een
Argentijns vliegtuig.
„OP naar de apen en op naar de tro
pen". Deze en andere opschriften
stonden op de treinwagons die ('e af-
lossings-detachementen brachten die
gisteren met de „Volendam" van' Rot
terdam naar Indonesië zijn vertrok
ken.
POSITIES TROEPENSCHEPEN: Kota
Inten passeerde 27-9 Gibraltar. Si-
bajak eveneens. Zuiderkruis 30-9 te
Suez verwacht.
Weersverwachting, geldig tot
Donderdagavond:
Vrij koude ochtend met op vele
plaatcen nevel of mist. Later op
de dag bijna overal zonnig weer
niet ongeveer dezelfde middag-
temperaturen als gisteren. Zwakke
tot matige wind, overwegend uit
Oostelijke richtingen.
Heden: zon onder 18,24 uur.
maan op 15,55 uur en onder 22.25
uur. Vrijdag zon op 6,38 uur.
•TS SCHALLENBERG vermoord of
A pleegde hy zelfmoord? Is hy
vermoord, wie is dan de dader en
wat is het motief? Dat zijn de vra
gen die thans uitermate druk bespro
ken worden in den Haag.
Zij zijn ontstaan doordat in een on
diepe sloot in het kwartier der buiten
landse delegaties te Den Haag, het
lijk is gevonden van de rijksduitser Fr
Schallenberg, die reeds tal van jaren
in Nederland woont en op het punt
stond genaturaliseerd te worden. Spo
ren van geweld werden op het lijk
niet aangetroffen. En de deskundige
dr. Hulst, die de lijkschouwing ver
richtte, kon geen enkele aanwijzing
voor moord vinden. Toch waren er
enkele dingen, die niet helemaal sche
nen te kloppen en bovendien had men
het merkwaardige verleden van Sen.,
die spionneerde op de Feldgendarme-
rie en tijdens de bezetting over tal
van personen materiaal had verzameld
dat voor de betrokkenen zeer gevaar
lijk was.
Dit alles bij elkaar deed allerhande
geruchten ontstaan, die culmineerden
hierin: dat Sch. op het spoor zou ge
komen zijn van het vermogen van en
kele millioenen van de Duitser dr.
Muncke. De geruchten willen nu, dat
Sch. een afspraak had gemaakt met
een relatie om te onderhandelen over
het vermogen. Maar toen hij dood in
de sloot werd gevonden had hij in
zijn zakken slechts een klein bedrag
aan geld. De bedoelde dr. Muncke was
hoofd van het „Reichsministerium fuer
die besetzten Ostgebiete" en het be
drag van enige millioenen aan effec
ten en juwelen (hoe kwam M. daar
aan?) moest via Italië, waar M. onder
gedoken schijnt te zitten, in Nederland
verkocht worden.
De voormalige spion Sch. zou hier
bij een rol vervullen. De vraag is nu
"pR GAAN nog veel geruchten, die
van het geheel een complete de-
tectieve-story willen maken. Maar de
Haagse politie heeft de verzekering
gegeven, dat er thans nog geen feite
lijke aanwijzingen zijn die verband leg
gen tussen de dood van Sch. en zijn
wetenschap over Muncke's millioenen.
In de loop van het nog in volle gang
zijnde onderzoek kunnen echter zeker
nog andere gegevens verzameld wor
den. Vast staat overigens wel, dat de
politie reeds vóór de dood van Sch.
een bijzondere belangstelling aan de
dag heeft gelegd voor de handelingen
van Sch. 'n belangstelling die waar
schijnlijk verband hield met het op
sporen van Muncke's millioenen.
naar voren gekomen of deze Sch. op
het moment van de moord het ver
mogen bij zich droeg.
GEEN VERBAND?
'UWEE STRAALJAGERS van het ml-
litaire vliegveld bij Leeuwarden
hebben gisteren wel erg met pech te
kampen gehad. Een der toestellen sloeg
nog tijdens het starten af. Remmen
hielp niet, want de straaljager had nog
zoveel snelheid, dat de machine over
een dijkje vloog en vervolgens over
een sloot om in een weiland tot stil
stand te komen. Een grote rookkolom
steeg onmiddellijk uit het toestel op.
De brand kon met de middelen van het
vliegveld worSfen geblust. De schade,
die aan het toestel is aangericht, is
vrij belangrijk. De piloot is ongedeerd
Het tweede toestel was niet veel
fortuinlijker, want dit moest enige
tijd later, omdat het uit de koers was
geraakt en benzinegebrek had, een
noodlanding maken bij Volendam.
TAAAR STOND dan verleden Dins-
dag de 12-jarige Bobby Driscoll
in z'n gele bloesje en z'n fluwelen
broekje voor de rechter van Beacons-
field (Engeland), die hem tot 100 Pd.
Sterling (duizend gulden boete ver
oordeelde.
Bobby speelde de hoofdrol in de zo
pas in de Nederlandse grote steden
uitgebrachte film „Het Venster" en
thans treedt hij op in de film „Trea
sure Island", die in Engeland wordt
opgenomen. In Engeland, omdat Hol
lywood aldaar over geblokkeerd geld
beschikt, dat niet naar Amerika mag
worden overgemaakt.
Hollywood en vooral Walt Disney,
die bij deze filmoponamen geïnteres
seerd is, staan op hun kop. De film
is nl. voor driekwart voltooid. Elke
dag oponthoudt kost de filmmaat
schappij 2000 Pond Sterling of ong.
20.000 gulden.
Bobby werd „op heterdaad betrapt"
toen hij zonder in het bezit te zijn
van een speciale werkvergunning van
het Britse Ministerie van Arbeid in
de studio aan 't acteren was. De En
gelse wet verbiedt nl. dergelij. ar
beid aan kinderen beneden de 14-
jarige leeftijd
„Wij dachten, dat dat maar een for
maliteit was", zei een der opnamelei
ders. „In Amerika is het toegestaan
en tenslotte hebben we kinderen wel
eens zien spelen in Britse films".
tjeT feit, dat in de Oorlogsbegro-
ting voor 1950 voorzien wordt in
de uitzending van Nederlandse troe
pen in de loop van dat jaar naar In
donesië, heeft in Indonesië een zeke
re verontrusting gewekt.
Van gezaghebbende Nederlandse
zijde woi dl ria verklaard, dat voor
een dergelijke verontrusting geen en
kele grond bestaat. De ontwerp-Oor-
logsbegroting werd opgesteld lang
voor de Ronde Tafel Conferentie. Met
de vooruitzichten, welke door deze
conferentie worden geopend, kon en
mocht daarbij geen rekening worden
gehouden.
Een herziening van de begroting
ten aanzien van de uitzending van
Nederlandse troepen naar Indonesië
zal plaats hebben zodra de Ronde Ta
fel Conferentie is geslaagd.
TN DE LOOP van de besprekingen
tussen de betrokken organisaties
teneinde een oplossing te vinden voor
de moeilijkheden, welke tengevolge
van de thans ontstane verschillen tus
sen de betreffende valuta's voor de
Belg. grensarbeiders zijn gerezen
is overeenstemming bereikt, ten aan
zien van het loon, dat op het tijdstip
der devaluatie aan de werknemers
was verschuldigd. Met instemming
van de Nederlandse regering is de
mogelijkheid geschapen dit loon over
de zogenaamde pen-dagen op een zo
danige wijze uit te betalen, dat voor
de arbeiders over die dagen geen na
delen uit de gewijzigde wisselkoers
voortvloeien. Dit kan geschieden door
gebruik te maken van een nader be
kend te maken regeling.
Over de na de devaluatie opgetre
den toestand ten aanzien van deze
Belgische arbeiders wordt het over
leg op korte termijn voortgezet.
Hieromtrent vernamen wij nader,
dat de Ministerraad gisteren tot geen
beslissing kon geraken. Ook heden
wordt nog geen beslissing verwacht,
hoewel heden het overleg wordt
voortgezet.
Eerst Vrydag, aldus vernamen wij
van bevoegde zijde, kan op zijn
vroegst een oplossing worden ver
wacht.
Hieruit blijkt tevens dat bepaalde
bladen die al van een bijspringen
dbor de Nederlandse regering spra
ken, voorbarig zijn geweest en, zeer
onvoorzichtig, valse verwachtingen
hebben gewekt.
Links onder: Gerard de Wijs, Patronaat
straat 34 te Made is parachutist in Bandung.
Hiernaast: C. Scheepers, Bergsebaan 24 te
Nispen zit als enige Nispenaar op Zuid-
Sumatra.
Rechts hierboven: Jos. SchaerlaeckenS,
Kloosterstraat 32, te Bavel met zijn kame
raad op de foto. Jos. werd 21 Sept. 23 jaar.
rpWEE tot nog toe onbekende man-
nen hebben gisteren om 5 uur een
uiterst brutale roofoverval gepleegd
op het bijkantoor Ceintuurbaan van
de Spaarbank te Amsterdam.
Zoals op vele spaarbanken, kon
den gisterenmiddag kinderen hun
spaargeld afgeven. De bank was
om vijf uur nog open, toen twee
mannen, naar schatting omstreeks 22
jaar oud, het gebouw binnen stapten
op een ogenblik, dat geen enkel kind
zich in de bank bevond en brutaalweg
de deur achter zich sloten.
Eenmaal in de bank deden zij mas
kers voor en bedreigden de totaal
verblufte kassier en zijn assistent
met een revolver en een groot mes.
Zij dwongen de beide employe's naar
de kelder te gaan, waar zij hen op
sloten. Daarna hebben de beide man
nen ongeveer 8500 gulden, het to
taal bedrag dat in kas was, in de
tas van de kasiser gestopt.
„We brengen hem op erewoord weer
terug" zo zeiden ze nog tegen de kas
sier.
„AL GESLOTEN".
sloten deur hadden staan wachten met
hun spaargeld in de hand.
De kassier en zijn assistent hadden
intussen kans gezien uit de kelder in
de tuin te klimmen en kwamen via
een schoenenwinkel op straat. Doch
te laat.
T\E ROVERS zijn in het werk ge-
stoord door een dame, die aan de
gesloten deur morrelde. Zonder aar
zelen werd de deur geopend en zei
een van de mannen tegen de vrouw:
„Mevrouw de bank is al gesloten". Dit
kan niet, antwoordde de dame, want
hij is tot half zes open.
„Vandaag maken we een uitzonde
ring" was het antwoord en de deur
sloeg weer dicht.
Heel kort daarna verlieten de man
nen de bank, stapten op hun fietsen,
waarmee zij ook gekomen waren en
die zij zolang tegen de muur hadden
gezet en verdwenen, nagestaard door
een aantal kinderen, die voor de ge-
JAE WESTELIJKE geallieerde com-
mandanten van Berlijn hebben
hun Russische collega, generaal-ma-
joor Kotikof, doen weten, dat zij de
viermogendheden-besprekingen met
hem niet kunnen voortzetten, zolang
de Sovjet-autoriteiten in gebreke blij
ven de aangegane overeenkomsten
na te komen.
In een brief aan Kotikof verklaren
de commandanten, dat zij van de ge
allieerde hoge commissarissen het
verzoek hebben ontvangen om de on
derhandelingen over „de normalisatie
van het leven te Berlijn", die door de
vier ministers van buitenlandse za
ken na hun Parijse zitting waren aan
bevolen, stop te zetten.
Zij verklaren, dat het geen nut
heeft de besprekingen voort 3 zetten,
daar de Russen de overeenkomst over
de Berlijnse spoorwegstaking niet
waren nagekomen en represaille
maatregelen hadden genomen tegen
2000 West-Berlijnse spoorwegarbei
ders, die gestaakt hadden.
LIET STATUUT van de Unie zal
waarschijnlijk 26 artikelen bevat
ten. Een plenaire R. T. C. zal denke
lijk worden gehouden op 5 October.
De grote ovale tafel wordt intussen
in de Ridderzaal weer in gereedheid
gebracht.
J7JNKELE WEKEN GELEDEN kon men in „Time" een correspondentie
lezen van de Amerikaanse persfotograaf John Phillips over „Stalin's
aartsvijand, Maarschalk Tito", blijkbaar een zijner goede vrienden We
lezen over zijn levenslust, zijn blonde haren, zijn villa, zijn mooie paard
Mitzi, zijn keurige kleding, zijn zoontje Misa en alle andere lieve en
aardige dingen, die een nog niet gevallen dictator plegen te omringen
Amerikaanse tijdschriften zijn daar op de dag van heden sterk in- ziin
de Verenigde Staten niet bereid, de Marshallstroom naar Belgrado af
te takken?
Men vergisse zich echter niet; het mag nu wel heel svmnathiek
schünen dat de heer Josip Broz - die zich Tito is -'r"
beeft met Stalin, hij is en blijft een communist van dp
Het proces,-Stepinac heeft dat bewezen e» „iet m'nder
welen, waaraan Tito's volgelingen zich schuldig maakten Pn t !l
verlangd wordt) zich nóg schuldig maken. maakten en (als dat
JJET WEEKBLAD „Europe Ameri-
que" van de afgelopen week frist
ons geheugen dienaangaande nog eens
op en wijst dan speciaal op het onge
lukkig lot van de Zwaben, wier uit
roeiing Tito zich blijkbaar ten doel
heeft gesteld.
Tengevolge van de veroveringen
van Prins Eugenius van Savoye be
zinnen gehoor aan deze oproep waar
bij zich ook nog vele Franse' gezin
nen voegden.
De kolonisten haden zich, dank zij
het werk der opeenvolgende geslach
ten van enkele eeuwen, opgewerkt
tot welvaart en onder hen vestigden
zcih nu ook Serven, Hongaren en Kro-
aten. met wie ze vreedzaam als me
deburgers van de Oostenrijks-Hon
gaarse monarchie samenleefden.
sloot keizerin Maria Theresia van
oostenrijk de moerassen van het Ba
naat en de Batschka (in het huidige
Joego-Slavië) te koloniseren. Ze riep
^LIrLJwlligers voor °P. die als belo
ning üe gecultiveerde gronden in be-
??uden krijgen. Uit Würtemberg,
uit Baden, uit het Palatinaat en uit
itizas-Lotharingen gaven talrijke ge-
TUSSEN TWEE VUREN
DE EERSTE wereldoorlog ver
deelde het ongelukkige Verdrag
van St. Germain deze gebieden tus-
sen Hongarije, Joego-Slavië en Roe
menië; het grootste stuk kreeg Joego-
Slavië.
Toen Hitier deze contrijen binnen
viel en de term „Volksdeutsche" had
uitgevonden, wilde hij de Donau-
Zwaben (zoals de kolonisten-nederzet
ting werd genoemd), inlijven bij de
Wehrmacht. Veel succes had hij er
niet mee, want men voelde niet voor
Hitler's denkbeelden en Mihailowitch.
de rebel, vond onder hen heel wat
volgelingen.
Wij herinneren ons nog Mihailo
witch die 'n eenzame maar succesvolle
strijd voerde tegen de Duitse horden.
Hij kreeg steun van de geallieerden,
die (wellicht om Stalin te behagen)
lonkten naar een andere, minder be
tekenende rebel: Tito, een man met
slechts enkele volgelingen. Sedertdien
kwam de grote verandering.
Tito en zijn mannen wilden de Do-
nauzwaben uitroeien en zo kwam het
dat een deel hunner uit louter lijfs
behoud werd gedreven in de Wehr.
macht-divisie „Prinz Eugen", terwijl
een ander deel wanhopig met de
Tchetniks van Mihailowitch tegen
Hitler en Tito ten velde trok.
"Ai
Bij de terugtocht van het Duitse le
ger trok een deel van de Donauzwa-
ben mee Duitsland in, waar zij thans
verblijven. 250.000 hunner bleven ech
ter in Joego-Slavië achter en hun lot
is verschrikkelijk.
GRUWELEN
J> ANCOVITCH, de tegenwoordige
Joegoslavische minister van bin
nenlandse zaken en Bebler, een Zwit
serse jood, die minister van buiten
landse zaken werd (allebei geheide
communisten), vaardigden de wet
ten van Jacje uit, waarbij de uitroei
ing met alle middelen van Duitse min
derheden in Joego-Slavië werd ge
last.
Van deze wetten kennen de Wester
se mogendheden het bestaan. Maar ze
verroeren geen vin om de moordpartij
op de 250.000 Zwaben te voorkomen.
De massamoorden werden met een
bloeddorst uitgevoerd, waarvan men
vergeefs elders de weerga zal zoeken.
Wij beschikken over getuigenissen, bij
welker lezing iemand de haren te ber
ge rijzen. Men leest er van het in
tweëen zagen van een man in het
bijzijn van zijn vrouw, het doorsnijden
van spieren, het uitrukken van ogen
en dan natuurlijk de gebruikelijke
onteringen. Ja, de grootste gru wel waf
wel het feit, hoe moeders gedwongen
werden haar kleine kinderen in de
teer te dompelen en met hen op in
brand gestoken schepen als levendf
fakkels de Donau af te drijven.
Het was zó, dat het Sovjet-leger
moest ingrijpen, omdat deze ver
schrikkingen zelfs voor dit legey,
TITO, alias Josip Broz
210.000 dode Zwaben
dat op dit gebied toch heel wat ge
wend is, te erg werden.
Zij, die niet werden gedood, werden
opgesloten in hongerkampen, waar 't
slechte voedsel in een trog werd neer
gezet en waar ze slechts geknield uit
mochten likken zonder hun (vastge
bonden) handen te gebruiken.
Van de oorspronkelijke 250.000 zijn
er nog 40.000 over die in de mijnen
van Bor of op collectieve boerderijen
werken.
De eertijds vruchtbare gronden van
Banaat en Batschka liggen thans gro
tendeels braak en verwilderen. In
Duitsland en Oostenrijk zijn de uitge
weken Donauzwaben samengebracht
:n kampen voor verplaatste personen.
Niemand kijkt naar hen om, de inter
nationale hulporganisaties vergeten
nen: slechts de Franse autoriteiten
pogen hun lot enigszins te verzach
ten. Maar deze „verplaatste personen"
zijn nog de gelukkigste van hun volk.
Het grootste deel bezweek onder de
terreur van die aardige, blonde, le
venslustige mijnheer Tito....,
Sociale Dienst noodzakelijk
OOCIALE diensten, sociale werk
sters, personeelsverenigingen, 't
zijn verschijnselen in de moderne
onderneming, waarover veel gespro
ken en getwist is. Bijzonder in ka
tholieke kring. De meningsverschil
len bewogen zich langs de volle
breedte van algeheel misprijzen tot
volledige goedkeuring. Gelukkig
heeft men het niet bij dit geschrijf
en gewrijf gelaten. De Katholieke
Werkgeversvereniging, de K.A.B.
en het Landelijk Curatorium van de
R.K. Scholen voor Maatschappelijk
Werk wezen bevoegde mensen aan
uit hun midden, om het vraagstuk
gezamenlijk onder ogen te zien. Aan
de commissie werden toegevoegd
twee sociale werksters, een Inspec-
trice van de Arbeid en twee verte
genwoordigsters der vrouwelijke
jeugdbeweging. Uit ons gewest zien
we de heren Mr P. van Boven en
J. Mertens als commissieleden. Men
is gekomen tot een gezamelijk rap
port en gezamelijke conclusies. Ge
lukkig feit, waar de meningen aan
vankelijk vrij sterk uiteen liepen!
Van die conclusies en hun motive
ring willen we hier iets vertellen.
Om maar meteen met de deur in
huis te vallen: Een sociale dienst
in de onderneming acht de commis
sie noodzakelijk. Doch met inacht
neming van tal van voorwaarden.
En verder: Personeelsverenigin
gen moeten worden afgekeurd.
Incidentele contacten van on-
dernemingensgenoten (bijvoorbeeld
viering van patroonheiligen, van
ondernemingsfeesten, van jubilea
enz.) kunnen echter nuttig en ge
past zijn. Bij het doorvoeren van
dit beginsel zal een verschil in om
standigheden ook een verschil in
tempo vragen. In streken zonder
katholiek karakter zal intussen aan
de katholieke leden der P. V. on
middellijk duidelijk moeten wor
den gemaakt, dat deelname hieraan
niet verantwoord is.
Ook is het nog van belang te ver
melden, dat de commissie een oor
deel uitsprak over de vakopleiding
in de fabriek. Ze onderscheidt vak
opleiding, welke direct gericht is
op de geest en die, welke zuiver
technische bekwaamheid beoogt.
De eerste kan volgens haar niet
aan de onderneming overgelaten
worden, de tweede wel.
JAEZE CONCLUSIES worden in 't
rapport uitvoerig beredeneerd
en becommentarieerd. Men gaat er
van uit, dat de onderneming behal
ve een directe economische taak,
ook een indirecte taak heeft ten
aanzien, van de ondernemingsgenoot
als mens. Bij die laatste moet
men zich echter hoeden voor
aantasting van de rechten van de
persoon en het gezin, van de Kerk
en de vrije organisaties, die met be
trekking tot de vorming en de op
voeding van de mens een directe
taak te vervullen hebben. Hieruit
vloeit voort, dat de Sociale Dienst
met zijn sociale werksters zich heeft
te richten op het bevorderen van
het algemeen welzijn in de werk
gemeenschap, op het voorkomen
en helpen beslechten van persoon
lijke conflicten, spanningen en
wrijvingen en het bevorderen van
het gemeenschapsbesef. Terzake
van het veelomstreden punt van 't
huisbezoek, meent de commissie,
dat dit niet uit den boze is, als het
maar van informatorische aard is
en in zoverre de interne orde in de
onderneming dit noodzakelijk
maakt. Er kan daarbij ook aan
dacht geschonken worden aan hui
selijke omstandigheden. Als daar
uit echter de noodzaak van hulp en
steun voortvloeit, moet de Sociale
Dienst verwijzen naar daarvoor in
het leven geroepen instanties.
De gestelde conclusies inzake de
P. V. vloeien ook duidelijk voort
uit de vooropgezette beginselen.
Culturele belangen-behartiging,
rechtstreeks of onrechtstreeks door
de onderneming, brengt een te
sterke binding met die onderneming.
De werking en sfeer der P. V.
brengt het gevaar mee, dat de on
dernemingsgenoot van het eigen
katholiek levensmilieu vervreemdt,
w.o. begrepen de eigen standsorga
nisatie.
Dit laatste klemt natuurlijk niet
zo sterk in het katholieke Zuiden.
Waarom de commissie dan ook een
verschil in tempo bij het afschaffen
van het afgekeurde instituut voor
stelt. Ze voegt er ook nog aan toe,
dat standorganisaties, culturele ver
enigingen e.d. er met alle kracht
naar moeten streven tegemoet te
komen aan de gezonde behoeften,
die op dit gebied blijken te be
staan.
Deze positieve raadgeving, ver
bonden aan de negatieve conclusie,
mogen de betrokkenen zich ter har
te nemen!
met deze korte en onvolledige
weergave van een belangrijk
rapport hebben we het slechts bij
onze lezers willen inleiden. We ge
loven, dat het een nadere en naars
tige bestudering ten volle verdient.
Nu de structuur van de onderne
ming in een overgangsproces ver
keert en haar karakter als werk
gemeenschap steeds sterker gaat
spreken, is het zaak de juiste begin
selen goed te doordenken, opdat
geen verschijnselen van overspan
ning ontstaan en reeds geopenbaar
de verschijnselen van die aard tij
dig worden weggewerkt.
In eendrachtige samenwerkinr
door dit rapport een goed sin
werk verricht.
