Onze roomboter als begeerd object
Langzaam vorderen van de
Voor-Unie der Benelux
Onze jongens in Indonesië
Oosters eten, Mohammedaanse ritus,
maar Westerse bediening
De Centrale
Boeren
leenbank
Staatkundige
commissie
samengesteld
Het Belgisch-Nederlands grensverkeer
over 1948
SMOKKELHANDEL ZOCHT EN VOND:
LIEVER „GOEDKOPE" NEDERLANDSE
BOTER, DAN DUUR BELGISCH VET,
ZEGGEN DE BELGEN
Fabrieken hebben
goede dagen
Zij vielen voor het
vaderland
Nederlandse industrie bang Voor te grote schok
Nog warm
Vliegveld
„West-Brabant"
morgen open
Ethiopiërs overvallen
Frans spoorweg
personeel
Giuliano slaat terug
Zondag 28 Augustus
E.H.B.O.-dag
Landbouwtentoonstel
ling verlengd
Ronde Tafel Conferentie
Kopstukken uit de 3 delegaties
presideren bij toerbeurt
De positie van het pond
De vrijlating van
politieke gevangenen
De Brede Watering
vergaderde
SAMBAL DOOR DIK EN DUN
Indische kokkin bewaakt het
varkensvlees
Sultan Hamid speelt
graag piano
Villa gezocht
VIJFDE JAARGANG No. 1468
Uitgave: N.V. Uitgevers Mij. Neerlandfa.
Verschijnt elke werkdag. Bureau: Breda,
Reigerstraat 16, Tel.: Redactie 8181, Admini
stratie 8778. Redactieraad: A F. J. Aernoudts,
C. J. v. Hootegem, A E. Langenhorst. Mr. Dr.
A. J J M Mes. Mr. HBB.de Rechter. Hoofd
redacteur- J. J. H. A. Bruna Abonnements
prijs bu vooruitbetaling 3.90 per kwartaal,
per post 4.75. per week (uitsluitend bij niet-
postbestelling) 0.30. Losse nummers 8 cent.
Postrek no. 278841 Prijzen van buitenlandse
abonnementen worden op aanvraag verstrekt
ZATERDAG 27 AUG. 1949
Advertentieprijs voor de gehele oplage: f 0.25
per m/m. (Ingezonden Mededelingen 0.60
per m/m). Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen 0.25 per m/m). Staatwerk 3 cent
per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek ,,'t Kleintje" wordt
verwezen naar de desbetreffende rubriek.
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling niet
verlangen af te geven, worden vernietigd.
Voor God, Koningin en Vaderland -
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 75. Telefoon 2236 Bureau voor Zeeuws-Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7. Telefoon 102. (Bijbureaux: OOSTBURG^Nieuwstraat^22^jrelefoon^35^TERNEUZE^AxeIsestm^^45^elefoon^^)
(Speciale correspondentie).
"V"A DE SCHOENEN Is het thans
de Nederlandse boter, die de
bizondere belangstelling van de Bel
gen heeft, hetgeen overigens niet
wil zeggen, dat de belangstelling
voor de schoenen er minder op is
geworden. Met deze belangstelling
voor boter bedoelen wij dit: de
laatste weken is het een opvallend
verschijnsel, dat in de gehele Zuid-
Nederlandse grensstreek een grote
hoeveelheid boter roomboter dan
wel te verstaan zit, die voor het
grootste deel over de grens ver
dwijnt.
Dat gebeurt uiteraard op twee
manieren: legaal en illegaal.
Een vreemd verschijnsel is het in
de weekends allerminst als men voor
de Nederlandse winkels in de grens-
plaatsjes een hele serie Belgische
fietsen ziet staan, waarvan de eige
naars even later uit de winkels ko
men, gewapend met roomboter. Een
kilo per gezin mag er worden inge
voerd zeggen de Belgische douane
beambten en zo gaan er dus heel wat
kilotjes roomboter naar de Belgische
magen. Die Belgische magen houden
-wel van de Nederlandse roomboter,
niet alleen omdat ze lekker is, maar
ook omdat ze goedkoper is dan de
Belgische roomboter en zelfs wat
goedkoper dan het vet.
Ongeveer 45 francs is de Neder
landse boter per kilo goedkoper,
dat is dus nogal een flink verschil.
En wil men eerlijk zijn en de boter
declareren, wel dan zit er nog een
voordeeltje aan vast van ruim 20
francs.
En als men oneerlijk wil zijn en
de boter wil smokkelen, dan zijn de
verdiensten natuurlijk nog groter.
Daarom is het ook logisch, dat de
smokkelhandel zich de laatste weken
op de boter heeft gegooid. Kort ge
leden nog is een Belgische wagen
aangehouden, die maar liefst 5000 kilo
ineens over de grens wilde brengen.
Dat gebeurde bij Baarle-Nassau. Daar
is Woensdag eveneens een Belgische
wagen aangehouden, die 150 kg. ver
voerde.
STROOM VAN BESTELLINGEN
DK ZIJN eerlijke maar ook oneer
lijke smokkelaars. De laatsten
verknoeien de zaak natuurlijk hele
maal. Hiermee bedoelen wij, dat te
kenen erop wijzen, dat in België met
de Nederlandse boter wordt geknoeid;
er wordt margarine etc. doorheen ge
mengd en dan brengen de smokkelaars
het product aan de man onder het
mom van Nederlandse roomboter.
Hoe de Nederlandse roomboter
wel in trek is, bewijzen de aan
vragen bij de boterfabrieken naar
die boter. Er zijn boterfabrieken,
die overstroomd worden met aan
vragen en van sommige plaatsen,
waarvan zij voorheen slechts bestel
lingen kregen van hooguit een paar
duizend kilo nu bestellingen ontvan
gen van 6000-7000 kilo. Niet alle
boterfabrieken kunnen aan die gro
te vraag zo-maar voldoen en doen
nu nogal eens een beroep op bo-
tercollega's van boven de rivieren,
die uit de aard der zaak graag
helpen.
GRAAG KWIJT.
pi RAAG, schreven wij met opzet.
Want de Nederlandse boterfabrie
ken willen hun roomboter maar wat
graag kwijt, om het doodeenvoudige
feit, dat de Nederlanders steeds meer
naar margarine vragen omdat de
roomboter hen veel te duur is.
En daarom vindt men in de grens
streek deze onofficiële boterhandel
met België niet zo erg, precies zoals
men de Belgische belangstelling voor
Nederlandse schoenen nooit erg heeft
gevonden, want, zo redeneert men,
wanneer het in ons land toch niet op
kan, laten wij dan tenminste profi
teren van de Belgische klandisie.
In deze redenering zit inderdaad
een schijn van waarheid. Er zit ech
ter ook dit in: dat het een dwaasheid
is indien de Nederlanders niet méér
van de producten van eigen bodem
kunnen profiteren en dat Den Haag
en Brussel nog maar eens aan het
praten behoren te slaan over een
grotere export van roomboter naar
België. Doet men dat niet, dan neemt
de smokkelhandel toe en daar is het
toch niet om begonnen.
riE REGERING maakt bekend,
dat tot haar leedwezen in In
donesië zijn gesneuveld 3 leden
van de Kon. Landmacht en 11 van
het K.N.I.L.
Kon. Landmacht:
Adj.onderofficier W. J. Rühiiles-
sin, uit Den Haag. Sold. G. Ensink
uit Hoorn (N.H.). Wachtmeester
C. M. Pluk, uit Stevensbeek-St. An-
thonis (N.B.).
Kon. Ned.-Ind. Leger:
Mil. sold. 2e kl. Lijtsman. Mad.
sold. Ie kl. Moehamad Taha. Jav.
cergt. 2e kl. Soepir. Chin. sold. 2e
kl. Foe Se Tet. Mal. sold. 2e kl. Ko-
tong. Amb. sold. 2e kl. D. Hatusu-
uij. Jav. sold. 2e klas Koemin,
Sold. 2e kl. Soeparmo Tjoendoreso.
Amb. sold. Ie kl. Toisuta. Jav. sold.
2e kl. Domo en Tim. sold. 2e kl. J.
Djatoe allen afkomstig uit Indo
nesië.
SABOTAGEPLOEGEN hebben in
Joego-Slavië de olieraffinaderij te
Fiume opgeblazen. Men meent, dat de
„basis" van de groepen in Oosten
rijk te vinden is.
GOEDKOPERE BANANEN komen
vandaag uit Panama met 200 ton te
gelijk. De prijs is f 1,38 p. kg. (was
f 1.82).
DE ARGENTIJNSE KAMER heeft
na een stormachtig debat van 44 uur
het nieuwe handelsverdrag met En
geland goedgekeurd.
DR. HERMAN BARUCH, de eervol
ontslagen Amerikaanse gezant in ons
land, vertrok gisteren met de Nieuw-
Amsterdam naar de V. S.
EEN BONNENZWENDEL uit 1947,
werd door de Haarlemse recherche
eerst thans opgehelderd. Het onder
zoek werd bemoeilijkt, omdat de
zwendel zijn oorsprong vond in de
drukkerijen van Joh. Enschede te
Haarlem. Het ging om niet-vervalste
kaarten.
De SULTANE van Pontianak heeft
twee bijzonder grote opgezette tong-
gerets, een soort cicaden, aan de
Haagse Aquariumtentoonstelling ge
schonken.
KARL SCHOLZ, de gearresteerde
voorzitter van de ..vrije communisti
sche partij in Berlijn, is veroordeeld
tot acht dagen hechtenis wegens ille
gale activiteit.
DE RODE DEKEN", dr. Johnson
van Canterbury, heeft na een tegen
de ..kapitalistische pers" gerichte re
de in Moskou een langdurig applaus
geoogst, omdat hij „Lang leve de Sov
jet-Unie" riep.
DE BELGEN rookten in het eerste
nalfjaar 1949 niet minder dan 35 mil-
lioen sigaren en 4.127 milliard siga
retten.
DE ONDERZEEBOOT „Cochino" van
Amerika is in de Noordpoolwateren
verongelukt. Zeven opvarenden kwa
men om het leven, het aantal gered
den is niet bekend.
de KINDERVERLAMMING in de V.
i ma?kte tot nu toe over het afge-
open jaar 17.306 slachtoffers. Donder
dag JJ. werden alleen al in New-York
gemeld^6 ^eva^en en sterfgevallen
DE HONGAARSE legrleiding is in
reite geheel in Russische handen, al-
Kuri ^eense dagblad „Wiener
EEN BRITS-AMERIKAANSE-Arabi
sche alliantie zou in de nabije toe
komst geenszins tot de onmogelijkhe
den behoren, aldus het blad „Annasr"
dat te Damascus verschijnt.
TAE BERICHTEN over het eerst wel
en toen weer niet doorgaan van
de Beneiux-ministers-bijeenkomst in
Den Haag, zijn tenslotte toch niet
zonder meer in de wereld gekomen.
Het gaat de ministers kennelijk niet
naar de zin, het gaat niet vlug ge
noeg. Het is dan ook geen wonder,
dat zich in Brussel, naar de Nieuwe
Gids meedeelt, geruchten voordeden
dat de Voor-Unie weer met drie maan
den zou worden uitgesteld.
Het Belgische blad noemt dit ver
schuiven van de datum naar 1 Jan.
1950 eenvoudig onaanvaardbaar en
eenieder, die op de Benelux-gedach-
te en de verwezenlijking daarvan in
het verleden enige reële verwachting
I had gebaseerd, zal het daarmee eens
I zijn.
Ook deze uitstel-geruchten zijn in
middels tegengesproken, zowel door
Brussel als door Den Haag. Maar ook
hier npemt men geen koe bont of er
is tenminste een vlekje aan: er zijn
moeilijkheden, die de gang van zaken
in ernstige mate vertragen. Het han
delsverdrag, dat de Voor-Unie voor
afgaat en nog van kracht is, voorziet
in een ruilhandel van Belgische half
fabrikaten tegen afgewerkte Neder
landse producten.
Thans blijkt, dat men het nog steeds
niet eens is over de export van Bel
gische textiel, confectie, breigoed, ka
toenen onderkleding, weefsels en eind
producten van de metaalverwerkende
industrie, ceramiek en hout.
De Nederlandse Industrie vreest een
te grote schok, als de Belgische pro
ducten VTjj op de markt zouden ko
men, terwijl de Belgen erover ont
stemd zijn, dat de Nederlandse pro
Weersverwachting, geldig tot
vanavond:
Aanvankelijk vrij zonnig, maar
later weer toenemende bewol
king met enkele verspreid optre
dende onweersbuien. Zwakke tot
matige wind uit uiteenlopende
richtingen. Ongeveer dezelfde tem
peratuur als gisteren.
Vandaag: zon onder 19.40 uur.
Maan onder 20.54 uur. Morgen:
zon op 5.44 uur. Maan op 11,37
uur. Zon onder 19,38 uur. Maan
onder 21,09 uur. Maandag: zon op
■>.46 uur. Maan op 13,08 uur.
ducten vr^j op de Belgische markt
kunnen concurreren. Alles bijeen zjjn
er dus nog voldoende moeilijkheden
om begrijpelijk te maken, dat de ge
ruchten spreken over uitstel van de
Voor-Unie.
Publiek krijgt heel wat te zien
TIET heeft wel lang geduurd, maar
morgen is het dan toch zover: het
vliegveld „West-Brabant" gaat ope
nen. Daarmede wordt Campie dan in
eerste aanleg vóór zijn doorzettings
vermogen, dat inderdaad onbegrensd
bleek, beloond.
De burgemeester van Hoeven, de
heer de Krom, zal te twee uur de of
ficiële ingebruikstelling verrichten en
daarna begint het vliegfeest, waaraan
Campie zelf op zijn bekende wijze zal
deelnemen.
Er worden Zondagmiddag duizen
den luchtvaartenthousiasten ver
wacht, die bij mooi zomerweer met
volle teugen van de demonstraties en
de luchtacrobatiek zullen kunnen ge
nieten.
De fanfare F.C.O. uit Bosschen-
hoofd zal har muzikale medewerking
aan het feest verlenen.
ZESHONDERD Ethiopische spoor
wegarbeiders hebbeif een aanval
uitgevoerd op de kantoren en werk
plaatsen van de Franse-Ethiopische
spoorwegmaatschappij te Diredawa,
dat halverwege tussen de Ethiopische
hoofdstad Addis Abeba en Djibouti
(Frans Somaliland) is gelegen. Ook
werd een aanval uitgevoerd op de
wagons van twee treinen, die in het
station van Diredawa gereed stonden
om naar Djibouti te vertrekken.
Voorts werd Frans personeel der
spoorwegmaatschappij aangevallen.
Men meent, dat er in totaal 43 slacht
offers zijn, waaronder de Franse
hoofdingenieur, die ernstig werd ge
wond.
Het spoorwegverkeer tussen Addis
Abeba en Djibouti is geschorst; het
zal niet worden hervat voordat de
Ethiopische regering waarborgen heeft
verstrekt voor de veiligheid.
Hij maakte al 110 slachtoffers
gEN PATROUILLE van de 2000 man
sterke politiemacht, die geheel
Sicilië tevergeefs heeft doorzocht naar
de bandietenkoning Salvatore Giuli
ano, is gisteren bij een eenzame boer
derij in een hinderlaag gevallen. Door
a.G open ramen van de boerderij werd
zij ontvangen door handgranaten en
een regen van machinegeweerkogels
van Giuliano's mannen, waardoor een
politieman werd gedood en vier an
dere gewond.
De politie beantwoordde het vuur
en een veldslag van drie uur volgde.
Tenslotte wisten de bandieten zich
i5z. bergen terug te trekken zonder
slachtoffers achter te laten.
Men beschouwt deze aanval van Giu-
liano waardoor het aantal van zijn
slachtooffers tot 110 gestegen is als 'n
oorlogsverklaring aan het politieleger
dat 100 maal groter is dan zijn bende.
Een sympathiek en goed werk
Zowel landelijk als provinciaal wordt
Zondag het E.H.B.O.-werk in het mid
delpunt der belangstelling geplaatst
en ook gemeentelijk zijn er bepaalde
acties, naar gelang de omstandigheden
zich daartoe lenen.
Wanneer er demonstraties zijn, be
zoekt ze dan en wanneer men een
aanslag op Uw portemonnaie wil ple
gen, ondergaat ze dan lijdzaam, we
tend dat hierdoor een uiterst sym
pathiek en goed werk geholpen wordt.
(BEZIEN de toenemende belangstel-
ling voor de grote Landbouwten
toonstelling te Eindhoven overweegt
het Stichtingsbestuur, om indien dit
technisch mogelijk is, de tentoonstel
ling met twee dagen te verlengen en
wel tot en met Zondag 4 Sept.
(Eigen berichtgeving).
Den Haag. 26 Augustus.
rpHANS is de Staatkundige Commis-
sie van de R. T. C. definitief. De
ze commissie krijgt de problemen van
Unie, Grondwet, positie dei' minder
heden enz., op te lossen.
Van Nederlandse zijde zitten in de
ze commissie o.a.-mr. van Maarseveen
mr. Stikker, dr. Van Roijen plus zes
leden en 14 deskundigen. Van de zij
de der Republiek zijn dr. Supomo en
Roem de (wee meest prominenten in
deze commissie. De BFO heeft als
eerste man Anak Agung aangewezen.
Sultan Hamid zit niet in de commis-
Het bericht van de Volkskrant, als
zou het voorzitterschap van deze be
langrijke commissie geheel in handen
van de Nederlanders liggen, is vol
komen uit de lucht gegrepen en heeft
vanmorgen enige ontstemming ge
bracht in Indonesische kring. Het
voorzitterschap zal bij toerbeurt door
de voorzitters der 3 delegaties in de
commissie, dus mr. van Maarseveen,
dr. Supomo en Anak Agung worden
bekleed. Dit kon eerst heden bekend
worden, omdat de Republikeinen van
morgen nog over deze aangelegen
heid vergaderden.
Amerika zou devaluatie van
20% eisen
■yOLGENS de New-Yorkse corres
pondent van de „Financial Times"
zullen de Amerikaanse afgevaardig
den bij de onderhandelingen te Was
hington een devaluatie van ten min
ste 20 pet. van hét pond sterling voor
stellen.
Deze devaluatie zou dan gevolgd
worden door die van de Noorse,
Deense, Nederlandse, Zweedse en
Franse munten.
De correspondent voegt er aan toe,
dat de Amerikanen zich ten zeerste
zullen verzetten tegen elk voorstel
tot verhoging van de goudprijs.
Piet en Koen Nagtzaam, Kreek D
122, te Standdaarbuitcn ontmoetten
elkaar in Falembang.
Antoon Verhoeven, Alpiiense
Baan 4, Antoon Sprangers, Horst
3 en Hein de Vet, Aalstraat 7 (op
de foto van 1. naar r.) uit Gilze
vertrokken in October 1946, sa
men naar de Oost.
Bertus v. d. Biggelaar, Tulpenstraat 53 te Breda
loet zijn was zelf! Overigens is dat niet de reden,
waarom h(j vandaag in de krant staat: deze foto
is bedoeld aan zijn ouders een bijzondere felici
tatie bij hun zilveren bruiloft aan te bieden.
Richard van Mullem, Emmapolder D 61, te
Nieuw-Namen is al ruim 2 jaar in Padang bjj
de Stoottroepen. Het stuk geschut, waar hg
mee voor ons poseert, is zjjn trots.
O0«O<X>OCKXX><X><X><X>«<^<X><><X<><><>OOOOO<X><>O<><><><>O<>O<X>O<><>
het vraagstuk van de materiële voor
ziening voor de republikeinse gebie
den, hebben er tussen de Nederland
se en de republikeinse delegaties
eveneens besprekingen plaats gevon
den over het vraagstuk van het her
stel van de normale en regelmatige
verbindingen met de republikeinse
gebieden.
Besprekingen te Batavia
TVE Nederlandse de Republikeinse
en BFO-delegaties zijn te Batavia
bijeengekomen onder auspiciën der
UNCI. Dit was de eerste voltallige
bijeenkomst der delegaties sedert het
vertrek van de voornaamste gedele
geerden naar den Haag.
Ofschoon het door de UNCI uitge
geven communiqué alleen melding
maakt van de besprekingen over het
vrijlaten der politieke gevangenen en
TJET BELGISCH TOERISME naar Nederland en in het algemeen het Bel-
gisch-Nederlandse grensverkeer is veel belangrijker dan blijkt uit de sta
tistiek der overnachtingen van Belgen in Nederland. Sedert de bevrijding
heeft het ééndagstoerisme naar Nederland zich enorm ontwikkeld.
Volgens gegevens van de Koninklijke Maréchaussée te Eindhoven geeft
het vreemdelingenverkeer over 1948. zowel Belgen als overige vreemdelin
gen, aan de verschillende grensposten het volgende beeld e zien.
Belgen
Doorlaatpost Grensar beiders Overigen. Overige
Roosendaal (station)
Nispen
Ossendrecht
Putte
Wernhout
Strijbeek
Goirle
Baarle-Nassau
Ulicoten
Borkel en Schaft
Bergeijkse Barrière
Luikgestel
Budel (land)
Budel (station)
Reusel
In bovenstaande aantallen zijn niet begrepen de naar schatting 90.000
Belgen, die zich over Nederlands grondgebied naar Baarle-Hertog begaven.
In de opgave van de doorlaatpost Putte zijn niet begrepen, de circa 4000
Polen, Roemenen en Hongaren die Israëlitische begraafplaatsen bezochten
aan de grens. Vermeld zij nog, dat de Belgische Rijkswacht de ééndagspas-
sen naar Nederland heeft afgeschaft, aldus bericht De Nieuwe Gids.
Vreemdelingen
8000
67000
60000
12000
78000
8000
7500
57500
600
7500
98500
2100
948
846000
180000
75000
81200
800
300000
100000
2500
22500
20000
3000
1800
2350
100200
3000
30
510000
45000
10500
18000
30000
10800
100
4500
2500
100
90000
231376
1095
Grote meevallers bij de
aanbestedingen
DIJZONDER MATIG was de be
langstelling der ingelanden voor
de vergadering welke de Brede Wa
tering gister te Goes hield.
Het verslag van het waterschap over
1948—1949, daj-, wij reeds publiceerden,
werd ongewijzigd goedgekeurd. De re
kening over hetzelfde tijdvak werd
goedgekeurd met een eindbedrag van
f 469.000.—.
De heer Folderman die namens de
financiële commissie daartoe had ge
adviseerd, ried het 'bestuur aan om een
kapitaalsdienst in te stellen net als de
gemeenten dit doen, daar he overzicht
dan duidelijker wordt.
De dijkgraaf, de heer P. Dekker gaf
een toelichting op de voorgestelde be
grotingswijziging. De aanbesteding
der bestortingswerken bij dijkpaal 15
is zeer meegevallen. De raming be
droeg f 180.000,en gunning had
plaats tegen f 140.000.
Het bij Yerseke uit te voeren werk
viel f 15.000,mee en nu luidde het
voorstel, de uitgespaarde f 55.000,te
besteden voor de verbetering der
glooiingen, waarmede de vergadering
zich verenigde.
Nieuwe tarieven voor het haventje
van Kattendijke werden vastgesteld
en men besloo te Kapelle een water
gang gedeeltelijk te dempen.
Ook het voorstel om weggedeelten
in de gemeenten Goes (Heernisseweg)
en te Kruiningen, (Broersweg) in be
heer en onderhoud te nemen, ontmoet
te geen bedenkingen.
Meegedeeld werd dat het personeel
een gratificatie van 2 procent zal
ontvangen.
Voor de rondvraag was geen animo.
(Speciale correspondentie).
DEN HAAG, 26 Augustus.
yOOR EEN DER TWAALF GROTE VENSTERS van de eetzaal in het Pa
lace-hotel aan de Scheveningse boulevard staat de tafel van de familie
Hamid. De kinderen zitten tussen vader en moeder, net als Nederlandse kin
deren, en de met gouden epauletten versierde kellners bedienen hen op
Westerse wijze. Ook Hatta, Roem en andere vooraanstaande Indonesische
gasten schikken zich naar de Westerse leefwijze, voor zover tenminste hun
Mohammedaanse godsdienst dat toestaat.
JJET GROTE PROBLEEM voor de
kok is altijd het varkensvlees.
Daar moet hij heel speciaal aan den
ken bij het maken van bitterballen en
het componeren van liflafjes, die op
het menu van een eerste-rangs-hotel
natuurlijk voorkomen. De directeur
van Palace heeft dat hele probleem
resoluut opgelost door zonder meer
voor de duur van het verblijf der In
donesiërs in zijn hotel, een Indonesi
sche chef-kokkin te engageren, Het is
een imposant gezicht, hoe deze dame,
met goud en zijde behangen, het keu
ken-personeel aanwijzingen geeft en
zélf achter de potten en pannen staat.
De Indonesiërs, kunnen, als ze dat wil
len, steeds specifiek Indonesische maal
tijden krijgen, Maar de meesten van
hen willen nu ook wel eens aardap
pelen in plaats van rijst. Eén ding
komt echter elke dag, desnoods naast
de aardappelschaal op tafel: sambal.
Als de gasten op z'n Indisch willen
eten, betekent dat niet, dat ze er de
hele soesah van bedienden bij verlan
gen. Een goede Indische tafel van bij
voorbeeld 180 mensen vereist tenminste
T\E FAMILIE van Sultan Hamid
II, bestaande uit de Sultane
van Pontianak en de twee kinde
ren van resp. 12 en 10 jaar, zal
waarschijnlijk de eerste jaren in
Nederland blijven. Er worden op
het ogenblik pogingen in het werk
gesteld, om een geschikte villa te
vinden. De zoon en de dochter van
de sultan gaan reeds in Neder
land op school en zullen dus in de
komende jaren een Westerse op
voeding ontvangen. Wei blijven
zij onder de zorgen van een kin
derjuffrouw uit eigen land. zodat
ze ook weer niet al te zeer van
Pontianak vervreemden.
150 bedienden, want er is 'n onnoeme
lijk aantal schaaltjes met allerlei warms
en brandends bij betrokken. Men neemt
genoegen met de Nederlandse variatie,
die óók goed blijkt te zijn.
Zowel sultan Hamid als Roem en
Hatta logeren in Palace. Zc hebben het
er zich geriefelijk gemaakt en spe
ciaal de sultan brengt er een geheel
eigen sfeer. Hij bewoont een paar apar-
tementen. maar gewoonlijk kan men
hem in de vrije uurtjes tussen de con
ferenties, in de hal treffen, in de buurt
van het orkest. Als hij 's avonds in
'n goede stemming raakt gaat hij zelf
achter de vleugel zitten en speelt mo
derne muziek.
INTERNATIONALE SFEER.
TJET is opgevallen, dat er onder de
kristallen luchters daar in het Pa
lace-hotel een internationale sfeer
hangt, die de Indonesische gasten zeer
welkom is. De gehele organisatie van
't onderbrengen der betrokkenen bij
de R. T. C. was erop gericht, niet in
isolaties te vervallen. De hotels, waai
de gasten zijn ondergebracht, zijn
slechts gedeeltelijk afgehuurd, zodat
het in eet- en conversatiezalen een
mengeling is van spraken en rassen De
nje.L*n^?nes's<;'}e Basten vinden de „of
ficiële" inval óók interessant, want zij
kunnen nu naast het gewone dagelijkse
menu ook genieten van de producten
van de Indonesische kokkin.
door R. W. JANSSEN
}}E Eindhovetiaren vroegen zich ver-
leden Dinsdag in stomme verba
zing af, wat er toch gaande was, toen
de stad wemelde van boeren en boe
rinnen, toen het gehele stadsverkeers-
apparaat in het geweer was geroepen,
overal de vlaggen uitningen, ook Bel
gische, toen er Nederlandse en Belgi
sche ministers naar hun stad kwamen
zonder dat er bij Philips iets bijzon
ders te doen was! De meeste bewo
ners van Eindhoven hadden er tot
voor zéér kort geen erg in dat de
naam van hun stad voor talloze boe
ren en tuinders niet de gedachte op
roept aan radio's, gloeilampen en
sigaren, maar dati die naam voor hen
allereerst vatszit aan het begrip „boe
renleenbank".
Eindhoven is voor de boeren de stad
waar de boerenleenbanken hun mid
delpunt hebben, de stad, waar ze elk
jaar éen keer hun afgevaardigden
heen sturen ter behartiging van de boe
renleenbankzaken. Thans weten ze dat
in Eindhoven zelf ook. De Coöpera
tieve Centrale Boerenleenbank be
staat dit jaar vijftig jaar, en heeft dat
feiti om de drommel niet ongemerkt
voorbij laten gaan. Ze heeft een
prachtig gedenkboek doen verschijnen
voor degenen, die tijd en lust hebben
om zich te verdiepen in de geschiede
nis van het landbouwcrediet in Ne
derland, en voor de anderen heeft ze
een landbouwtentoonstelling georgani
seerd, zoals we er in het Zuiden des
lands nooit eerder één gezien hebben.
Natuurlijk zijn er ook mensen, die
zowel het óén als het ander weten te
waarderen; schrijver dezes behoort
tot hen.
IJ et is volkomen onmogelijk, in een
krantenartikeltje een afgerond
geheel te schrijven over de tentoon
stelling of het gedenkboek, en nog
veel minder natuurlijk over de jubi
lerende Centrale Bank, Maar het past
toch aan een blad met zulk een uitge
breide lezerskring ten plattelande als
„Dagblad de Stem", een bewijs van
medeleven te geven, als de boeren
stand feest viert.
De naam „boerenleenbank" is uit
gevonden door Pater van den Elzen,
een grimmige Norbertijn uit Heeswijk,
die meer dan wijlen graaf Floris V
van Holland de naam verdiende „der
Keerlen Godt", de God der boeren.
De ouderen onder ons hebben hem
nog gekend, niet meer echter in zijn
kracht. Hij is de vurige propagandist
geweest voor de boerenbond, voor de
landbouwcoöperatie en vooral voor de
boerenleenbank. Overal elders ter we
reld heeft men aan deze merkwaardige
instellingen de naam vastgekoppeld
van Friedrich Wilhelm Raiffeisen, een
dorpsburgemeester in het Rijnland, de
vader van de boerenleenbanken. Lr het
midden van de vorige eeuw heeft deze
nobele man, die diep getroffen was
door de ellendige toestand van de
plattelandsbevolking op de slechtere
gronden, zijn schouders gezet onder de
landbouwcoöperatie. En ziende, dat
deze onmogelijk kon slagen zolang de
boer geen crediet kon krijgen of alleen
tegen een renté, die wel op industrie
en handel paste met hun snel omlo
pend kapitaal, maar volstrekt niet op
de landbouw, heeft hij 't geniale idee
verwezenlijkt, de spaargelden der rij
keren te gebruiken als bedrijfsmiddelen
voor de armen en de rente laag te
houden door elke winstmakerij volkom
men uit te sluiten.
Over geheel de wereld zijn de Raif-
feisenbanken verspreid, nog bijna ge
heel rustend op de grondslagen, door
Raiffeisen gelegd. Nederland telt er
ruim 1300. en dat. is volstrekt geen
bijzonderheid. Wanneer ik zeg, dat
elke boer, waar ook ter wereld, lid is
van een Raiffeisenbank, overdrijf ik
natuurlijk, maar toch slechts weinig.
Geen enkele vorm van landbouwcoöpe
ratie is zo algemeen door de platte
landers aanvaard dan de boerenleen
bank. Reeds ongeveer twintig jaar
geleden werd het verzadigingspunt
ongeveer bereikt en breid^ hel aanial
leden zich nog slechts ui^ door de be
volkingsaanwas ten plattelande. De
582 dorpsboerenleenbanken, die op
Eindhoven aangesloten zijn, tellen sa
men 85.500 leden. Hoe klein het per
centage der boeren en tuinders is, Jat
zijn geldzaken nog aan particuliere
banken toevertrouwd, is hieruit ge
makkelijk af te leiden,
F)e dorpsboerenleenbanken zijn in
hoge mate zelfstandig. Ze hebben
zich echter practisch alle vrijwillig
aaneengesloten tot twee centrale orga
nisaties, de Centrale Banken te
Utrecht en te Eindhoven.
Deze functionneren vooreerst als re
servoir voor de overtollige kasmidde
len der dorpsbanken en springen,
daaruit bij voor tijdelijke of blijvende
geldschaarste. Maar veel belangrijker
acht ik haar werkzaamheid als leiders
en controleurs van de boerenleenban
ken. Hoe geniaal de opzat van de va
ders geweest is, zonder een straffe lei
ding van deskundigen op het doornige
terrein van de geldhandel, zouden er
zonder twijfel talloze en grote onge
lukken gebeurd zijn. Dal zal geen
enkele kassier en geen enkel bestuurs
lid van onze dorpsboerenleenbanken
betwijfelen. En vooral in de .prille
jeugd der boerenleenbanken, zouden
enkele mislukkingen de toekomst van
dij. grote werk in ernstig gevaar ge
bracht hebben.
De leiding van de Centrale Banken
heeft dit verhoed. Slec\ts sporadisch
zijn in vijftig jaar ongelukken voorge
komen en de toestand is thans zo, dat
de boer zijn boerenleenbank evenveel
vertrouwt als zijn biechtvader, mis
schien zelfs, Go hetere het, meer En
niet alleen de boer! Want ten platte
lande is de boerenleenbank (naast de
rijkspostspaarbank) de enige spaar
bank, en bij de 560 millioen gulden,
die einde 1948 aan de boerenleenbanken
toevertrouwd waren, waren tientallen
millioenen van arbeiders, dienstboden,
ambtenaren op de dorpen, hoewel de
rentevergoeding sinds 1940 gemiddeld
lager is dan bij de rijkspostspaarbank.
(Vervolg op pag 2).
MR. VAN KLEFFENS is vanavond
om 20.05 te horen over Hilversum II
in een radio-interview.
