Een rustige universiteitsstad
wordt regeringszetel
c
Waar zitten de Aga Khan-
juwelen
Tientallen grote en kleine
incidenten in Indonesië
V. G. L. O.
Jan Olcchny vond vrouw en zoon
Ernstige stakingen
in Finland
12.000 bommen
ontploften
Dringend verzoek
van Mgr. Hopmans
KOORTSACHTIGE STEMMING IN BONN
Ruimte voor parlement en ministeries
moeilijk te scheppen
Rustige verkiezingen
Krijgt Europa minder
wapenen uit V. S.
Ernstige vervolging
der Kerk in Polen
te wachten
Romantiek om een millioenen-diefstal
Overwegend droog
Ook Belgische Senaat
schenkt regering
vertrouwen
v T'N.l. houdt zich niet aan de afspraken
Sultan van Djokja
naar Batavia
Abonnementstarieven
spoorwegen weer hoger
Eén klein drama uit millioenen andere
En nu: een nieuw leven in een nieuwe wereld!
Alle muziekgezelschap
pen in R. K. hond
VIJFDE JAARGANG No. 1461
Uitgave: N.V. Uitgevers MIJ. Neerlandta
Verschijnt elke werkdag. Bureau: Breda,
Relgerstraat 16, Tel.: Redactie 8181, Admini
stratie 8778. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts.
C. J. v. Hootegem. A. E. Langenhorst. Mr. Dr.
AJ.J M. Mes. Mr. H B B. de Rechter. Hoofd
redacteur: J. J. H. A. Bruna. Abonnements
prijs bi) vooruitbetaling f 3.90 per kwartaal,
per post 4.75. per week (uitsluitend bij niet-
postbestelling) 0.30. Losse nummers 8 cent.
postrek no. 278841 Prijzen van buitenlandse
lbonnementen worden op aanvraag verstrekt.
Voor God, Koningin en Vaderland
VRIJDAG 19 AUG. 1949
Advertentieprijs voor de gehele oplage: 0.25
per m/m. (Ingezonden Mededelingen 0.60
per m/m). Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen 0.25 per m/m). Staatwerk 3 cent
per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek ,,'t Kleintjewordt
verwezen naar de desbetreffende rubriek.
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling met
verlangen af te geven, worden vernietigd.
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 75. Telefoon 2236 Bureau voor Zeeuws-Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7. Telefoon 102.
(Bijbureaux: OOSTBURG, Nieuwstraat 22. Telefoon 35; TERNEUZEN, Axelsestraat 45. Telefoon 2347)
DR. KONRAD ADENAUER, de leider der christelijk-democraten, die naar
algemeen verwacht wordt de eerste kanselier van West-Duitsland zal zijn,
is te Bonn informele besprekingen begonnen met betrekking tot de kabinets
vorming. Hij ontving dr. Arnold, de christelijk-democratische premier van
Noordrijn-Westfalen, en mgr. Boehler, de politieke adviseur van Kardinaal
Frinjs, de aartsbisschop van Keulen. Ook heeft hij een onderhoud gehad
met een lid van de „linkse" christelijke-democraten uit het Ruhrgebied, die
de socialisten opgenomen willen zien in de coalitie-regering.
Na de bespreking tussen Arnold en Adenauer is verklaard, dat zij „de
internationale en interne toestand hebben besproken en het eens waren".
en heerst nog een koortsachtige span
ning.
Dit moet men echter niet in een
ongunstige zin opvatten, want wij
bedoelen hier alleen mee te schrijven
dat men er ijverig aan het werken is.
Bonn maakt zich namelijk op het
ogenblik op om „Bundeshauptstadt"
van West-Duitsland te worden en in
dien men weet dat Bonn voorheen een
rustige studentenstad was men
kan het met ons Delft vergelijken
en voor een deel door het oorlogsge
weld werd verwoest, dan kan men
zich indenken, wat er allemaal ge
daan moet worden eer men een ac-
comodatie heeft voor het Parlement
en alles wat er aan vast zit.
Dag en nacht rijden de vrachtauto's
aan en af, gedurende de nacht werkt
men bij het licht van schijnwerpers,
terwijl overdag met dubbele ploegen
gewerkt wordt.
(Van een bizondere correspondent)
rtVER HET ALGEMEEN zijn de
verkiezingen in West-Duitsland
voor het nieuwe Parlement kalm
verlopen. Wel werd er door middel
van aanplakbiljetten, vlugschriften,
propagandaspeeches en radioauto's
heftig propaganda gevoerd, doch
verder was alles rustig. Geen op
loopjes, geen zenuwachtig-gehaaste
mensen, doch een gewoon rustiglo-
pend verkeer. Indien wij door de
aanplakbiljetten er niet opmerk
zaam op waren gemaakt, dat er ver
kiezingen werden gehouden, wel
we zouden er onachtzaam aan voor
bij gegaan zijn.
„Ach ja", zo merkte een priester,
die wij naar aanleiding van een en
ander spraken, op, „ach ja, waarom
zouden wij ons nu nog druk gaan
maken, Duitsland heeft in de laatste
dertig jaren al zoveel gekend, eerst
Keizerrijk, daarna bezetting, daarna
republiek, daarna de Nazi's, daarna
weer bezetting, nu weer een repu
bliek, wat zal de toekomst nu weer
brengen?"
Moch het echter in geheel West-
Duitsland rustig zijn, in Bonn heerste
HET NIEUWE PARLEMENTS
GEBOUW.
TjUE HEBBEN het nieuwe Parle
mentsgebouw aan de linker
Rijnoever bezichtigd, waarvan de lin
ker- en rechtervleugel in vier weken
tijd werden opgetrokken.
Ook hebben we verschillende grote
landhuizen gezien welke zullen wor
den gebruikt om de verschillende de
partementen in onder te brengen. Al
deze huizen waren geheel of gedeel
telijk verwoest, doch thans zijn ze
klaar.
Doch Bonn is nog niet tevreden,
ook het puin moet zoveel mogelijk
weg en zoals wij reeds schreven,
koortsachtig wordt daaraan gewerkt.
Het spreekt vanzelf, dat er hotel-
accomodatie moest zijn en, indien
men de Duitse toestanden kent, waar
dikwijls verscheidene gezinnen op een
kamer bijeen moeten wonen, dan kan
men zich voorstellen wat het zeggen
wil dat Bonn met 40 hotels en pen
sions een 800 bedden beschikbaar
TRUMAN beeft op een persconferen
tie onthuld, dat hij persoonlijk in
structie had gegeven om Joego-Slavië
een aankoopvergunning voor een
staalfabriek in de Verenigde Staten
toe te staan,
TIENDUIZEND arbeiders van de
voormalige Herman Goering Werke
bij Brunswijk hebben geprotesteerd
tegen de voorgenomen ontmanteling
van deze ijzer- en staalfabriek. Rede
voeringen tegen de ontmanteüngspo-
litiek zijn gehouden, doch er vielen
geen incidenten voor,
MET IN GANG van de opening van
de R. T. C. zal een speciaal poststem
pel van de conferentie worden ge
bruikt. Deze zal bestaan in een cir
kel met een afbeelding van de ridder
zaal in het midden en daaromheen
de woorden: ronde tafel conferentie
's-Gravenhage.
DE MAXIMUM-verkoopprijsregelin-
gen voor rode en zwarte bessensap,
frambozensap, tomatensap en jam (YVER DE geruchtmakende diefstal
zijn ingetrokken. i-+i4i„„
afgelopen 24 uur is te Napels
jacht gemaakt op verboden wapens.
73 personen zijn gearresteerd en meer
aan 1000 pond explosieve stof, zeven
anti-tankmijnen, vele tijdbommen,
duizenden machinegeweerkogels en
geweerpatronen zijn in beslag geno-
men. „Eerst Napels zien en dan ster
ven:
heeft, terwijl in de naburige plaatsen
zoals Bad Godesberg, Mehlem, Ro-
landseck, Beuel, .Oberkassei enz. nog
een 3600 bedden beschikbaar zijn ge
maakt.
Het valt voor een rustige universi
teitsstad niet mee zo volledig om te
schakelen, doch Bonn tracht het en
zover wij het beoordelen kunnen, met
ere.
Over enkele weken zal hoog boven
de Rijn, op het Parlementsgebouw,
de nieuwe Duitse driekleur zwart-
rood-goud gehesen worden ten te
ken, dat het nieuwe parlement bezit
heeft genomen van Bonn en op deze
wijze Bonn verheffen tot hoofdstad
van West-Duitsland.
Bonn deed zijn taak, laten wij ho
pen dat het nieuwe Parlement zijn
taak evengoed zal trachten te ver
vullen.
Huis van Afgevaardigden
voor besnoeiing
TIET AMERIKAANSE Huis van Af-
gevaardigden heeft een besnoei
ing van 50 procent van het wapen
program voor Europa goedgekeurd.
De voorgestelde som is 1.160.990.000
dollar.
Een uiteindelijke beslissing zal ge
nomen worden door middel van een
hoofdelijke stemming.
De gebeurtenis vormt een slag voor
president Trumans wapenprogram
voor West-Europa, Griekenland, Tur
kije, Korea, Perzië en de Philippij-
nen.
De bezuiniging kwam voort uit een
democratisch-republikeinse coalitie,
die ervan uitgaat, dat Europa spoedig
te veel zou ontvangen volgens het
regeringsvoorstel. Een verminderde
steun zou de Europese landen van
voldoende wapens voorzien totdat de
ze landen bewezen hadden in staat
te zijn samen te werken in, en het
eens te zijn met een alles omvattende
defensieve organisatie.
TYE PRIMAAT van Polen, mgr. Steph
Wyszynsky, heeft in een predi
cate de gelovigen van zijn bisdom
gewaarschuwd, dat zij ernstig reke
ning dienen te houden met een ver
scherping van de geloofsvervolging in
Polen en dat zij zich daarop geeste
lijk moeten voorbereiden.
De toekomst, aldus de primaat, zal
nog veel grote offers van u eisen.
Wonderlijk verhaal van
een lifter
EEN MINISTERIEEL degenduel heeft
plaats gehad tussen de Cubaanse mi
nister van Binnenlandse Zaken en de
ondeijTmiistei* van Volksgezondheid.
De eerste werd aan het hoofd gewond
Aanleiding tot het duel was een woor
dentwist tijdens welke de ondermi
nister een kaakslag opliep.
hpt COMMUNISTISCHE legers aan
het centraal-Chinese front zijn gis
teren in de strijd geworpen.
HET MET BRITSE vergunning ver-
schijnenede Duitse blad „Die Welt"
beweert, dat de Russen een netwerk
van bases voor het afschieten van ra-
ketbommen in de Sovjet-zone van
Duitsland aanleggen.
TIJDENS EEN kaartpartij te Leeu
warden ontstond ruzie tussen een
tweetal kaarters, waarbij de een zo
danig geslagen werd, dat hij van zijn
stoel viel en dood bleef liggen. De
politie zei thans oorzakelijk verband
te zien tussen de slag en de dood en
veroordeelde de verdachte tot een
maand voorwaardelijke gevangenis
straf.
ENSCHEDE heeft een honderdjarige.
Het is de heer J. Hagemeyer, die tot
2un 96ste jaar het beroep van schoen
maker uitoefende. Hij is vader van
zes kinderen, van wie nog vier in
leven zijn. Hij heeft 19 klein- en een
groot aantal achterkleinkinderen.
POSITIES DER TROEPENSCHEPEN
Groote Beer 17-8 op 129 mijl ten Z.
van Kreta. Joh. van Oldenbarneveldt
17-8 op 1300 mijl ten O. van Kaap
Guardafui.
van de kostbare juwelen van de
Aga Khan een waarde van ette
lijke millioeenn duiken merkwaar
dige dingen op, die even romantisch
schijnen als de rijkdom van de Aga
Khan.
Zo heeft een te Delft woonachtige
jongeman, die juist is teruggekeerd
van een reis naar Italië, de politie
in zijn woonplaats een wonderlijk ver
haal verteld in verband met de dief
stal van de juwelen.
Deze jongeman, die zijn reis geheel
liftend volbracht en van alle 53 wa
gens, waarmee hij heeft gereisd, aan
tekening heeft gehouden, is, kort na
dat de diefstal was gepleegd, de Ita
liaans-Zwitserse grens gepasseerd in
een zware Hudson.
De chauffeur van deze auto vol
deed vrijwel volledig aan het signa
lement van de onder verdenking
staande bendeleider Roger Senanedj,
dat hij pas dezer dagen vernam. Er
zat eveneens een oude dame in de
wagen, die de moeder van de chauf
feur heette te zijn. Dit klopt met de
eerste veronderstelling van de Franse
politie, dat Senenadj in gezelschap
van zijn moeder naar Zwitserland zou
zijn gevlucht.
De wagen reed. aldus de jongeman,
zeer hard. De chauffeur, die tussen
de 30 en 35 jaar oud was. scheen zeer
zenuwachtig te zijn. Hij had slechts
aan één voet een opengewerkte schoen
De Delftse politie heeft van deze ver-
Weersverwachting, geldig tot
Vrijdagavond:
Geleidelijk wat toenemende be
wolking, maar overwegend droog
weer. In het Noorden van het land
zwakke tot matige wind tussen
Noord en West. Overigens zwak
ke veranderlijke wind. Tempera
tuur ongeveer dezelfde als gis
teren of iets hoger.
Heden: zon onder 19,57 uur en
maan onder 17,34 uur. Zaterdag
zon op 5,31 uur en maan op 0.03 u.
DE OPERATIE „EDELWEISS"
Van 16 Augustus tot 26 Augustus hou-
n onderdelen van het Nederlandse
leger .verplaatsingsoefeningen" tus
sen Utrecht en Luxemburg. In bij
gaande kaart geven wij een overzicht
van het verloop van de gehele tocht.
klaring proces-verbaal opgemaakt dat
is doorgeseind naar de Parijse re
cherche.
GEEF MIJ 20.000 P. ST.
UN UIT Casablanca komt een ander
verhaal. De hoofdredacteur van
een Marokkaans avondblad heeft een
brief ontvangen waarin iemand „er
gens in Casablanca" verklaard het
belangrijkste deel van de gestolen ju
welen van de Aga Kran terug te wil
len geven in ruil voor de uitkering
van de beloning van 20.000 pond ster
ling, uitgeloofd door de Britse ver
zekeringsmaatschappijen. De brief
zegt: „een gedeelte van de juwelen
is nu in mijn handen en indien de
beloning zou worden uitgekeerd, zou
ik de juwelen terug geven. De lei
der van de bende, bevindt zich mo
gelijk eveneens in Casablanca"
De brief is aan de politie overhan
digd, die met sterk gefronste wenk
brauwen verder aan het speuren is
geslagen.
Communisten zetten
„loonoffensief" in
IN GEHEEL FINLAND zijn de eerste
dag van een door 11 communistische
geleide vakverenigingen ingezet
.loonoffensief", stakingen uitgebroken
Een staking van havenarbeiders in de
23 Finse havens, heeft alle scheep
vaart stilgelegd.
Het aantal stakers is zeer groot.
In Helsinki had dit tot gevolg, dat
men zonder brood zat. De communis
ten, hebben beloofd in de komende
dagen de stakingsacties nog verder
uit te breiden.
De regering heeft de haven van
Hangoe tot open haven verklaard,
teneinde de staking in de havens te
breken.
Alle schepen zullen thans naar
Hangoe gedirigeerd worden en in
dien. de arbeiders daar weigeren te
werken, zal de regering gebruik ma
ken van haar volmacht om troepen te
gebruiken.
De politie heeft het vuur op sta
kers (houtvlotters) in Kemi, West-
Finland geopend, nadat de politie
mannen met jachtgeweren en pisto
len, stokken en stenen, waren aan
gevallen. Een staker werd gedood, 6
stakers en tien politiemannen werden
gewond.
De soc.-democratische regering
heeft troepen- en politieversterkingen
naar Kemi gedirigeerd.
TYE BELGISCHE Senaat heeft met
99 stemmen (katholieken en libe
ralen) tegen 51 stemmen (socialisten
en communisten) en één onthouding
(de onafhankelijke katholieke sena
tor baron de Dorlodot) zijn vertrou
wen in de nieuwe regering Eyskens
uitgesproken; hetgeen de Kamer reeds
had gedaan.
Tijdens het debat heeft de kath. se
nator en oud-minister van Justitie
Struye gesproken over de noodzake
lijkheid om in het kader van de Be
nelux tot een oplossing te geraken
van het haven- en rivierenprobleem.
Sprekende over de betrekkingen
met Nederland, drong de heer Vos
(soc.) bij de regering er op aan er
voor te waken, dat de belangen der
Antwerpse haven niet opgeofferd zul
len worden.
Steeds nieuwe bosbranden
in Frankrijk
"PRANKRIJK wordt steeds opnieuw
opgeschrikt door grote bosbran
den. Nu zijn op het vliegveld Bede-
nac-Bussac, in Zuidwest Frankrijk,
12.000 vliegtuigbommen een voor een
begonnen te ontploffen door een bos
brand, die rond het vliegveld woedt.
De brand ontstond door een explosie
van een doos ontplofbare stof in een
een bij het vliegveld behorende mu
nitie-opslagplaats.
Een hoeveelheid van 7000 5 8000
ton ontplofbare stof bevindt zich in
de opslagplaats. Alle beschikbare troe
pen en brandweerlieden in het gebied
zijn opgeroepen. De bommen, die van
Amerikaanse oorsprong zijn, bevinden
zich sinds het einde van de oorlog bij
het vliegveld. Verscheidene malen is
verzocht deze te verwijderen.
De evacuatie van alle vrouwen en
kinderen uit een gebied met een ra
dius van 10 km. rond het vliegveld
is gelast. Alle beschikbare voertuigen
zijn hiervoor gevorderd. De stroom
is afgesneden en alle verkeer, het
treinverkeer tussen Bordeaux op la
Rochelle inbegrepen, is in de gevaar
lijke zone stopgezet.
Ten Noord-Oosten van Marseille
woedt een bosbrand, die aangewak
kerd wordt door streke wind. Bur
gers, militairen en brandweerlieden
bestrijden hier de vlammen.
Uit Tandjong-Priok vertrok naar Patria het hospitaalschip de „Grote
Beer" met aan boord demobiliserende militairen, afgekeurden en zieken.
Van de zijde van de legerleiding waren aanwezig: Gen. Maj. Dr. Simons
en zijn echtgenote en Kolonel van Langen, de oud-Commandant van de
„T"-brigade, die sedert kort is benoemd tot Chef van de Generale Staf
te Batavia. Generaal Dr. Simons onderhield zich aan boord met verschil
lende thuisvarende militairen. De generaal in gesprek met enkele soldaten
onder wie sold. J. H. v. d. Laar uit Teteringen (bovenaan links).
/"ONAANGENAAM genoeg worden
uit Indonesië tientallen grotere
en kleinere incidenten gemeld,
waarbij republikeinse legergroe
pen, (de TNI) zich niet aan de
cease-fire afspraken hebben gehou
den.
Het meest onverbiddelijke is bij
Semarang gebeurd.
Sterk bewapende groepen zijn naar
die stad opgerukt. De eerste groep
werd voor het bereiken van de stad
opgevangen en verspreid. De tweede
groep, die verscheidene malen gro
ter was dan de eerste, bereikte de
stadsrand en beschoot het militaire
kampement met mortieren. Ook deze
groep werd met verliezen terugge
slagen.
MODJOKERTO.
TN aansluiting aan hetgeen in de
brief van minister van Maarse-
veen aan de Tweede Kamer werd ge
meld over de infiltraties te Modjo-
kerto vernemen wij nog, dat de gein-
filtreerde groep, die op 2 km. ten
Zuiden van de stad was doorgedron
gen, de aanzegging tot terugtrekken
van de militaire waarnemers niet
wenste op te volgen.
(Deze aanzegging is dus gegeven
geruime tijd na de afkondiging van
het staken der vijandelijkheden).
Na ontvangst van dit weigerend
antwoord hebben Nederlandse troe
pen een actie ingezet, tengevolge
waarvan circa 50 personen zijn ge
arresteerd en een aantal wapens,
waaronder machinegeweren in beslag
genomen werd.
Een soortgelijke gebeurtenis als te
Modjokerto kwam voor in Kediri,
waar geüniformeerde groepen wei
gerden terug te trekken. Na een korte
actie van Nederlandse troepen trok
ken de groepen zich met verlies van
twee doden terug.
NOG MEER.
A NDERE incidenten worden gemeld
uit Sukoredjo (Midden-Java),
waar groepen de stad binnendrongen
en enige huizen en het station in
brand staken. Een Nederlandse mili
tair is buiten Tjandiroto in het Se-
marangse gedood, toen een Nederland
se patrouille werd beschoten.
Ook uit Sumatra worden verschil
lende incidenten gemeld na het in
gaan van het staken der vijandelijk
heden. Twee Nederlandse militairen
zijn gewond, toen in de omgeving van
Kebandjahe een fourage-convooi vier
uur lang beschoten werd.
Uit Semarang wordt gemeld dat te
Ponogoro TNI-groepen de stad zijn
binnengedrongen. De stadsverdedi
ging loste geen schot. De TNI voerde
alle ambtenaren mee met uitzonde
ring van twee ambtenaren van het
boswezen, die naar Madiun konden
vluchten.
De laatste wagen van het dage
lijkse militaire convooi van Madiun
nara Ngawi is nabij laatstgenoemde
stad op een mijn gelopen, waarbij
enkele militairen licht gewond zijn
BESPREKING MET H. V. K.
/"ONVERWACHT is de sultan van
Djokja in zijn kwaliteit van mi
nister van Defensie te Batavia ge-
ariveerd.
Het doel van zijn bezoek is bespre
kingen te voeren met de H. V. K. en
de voorzitter van de republikeinse
delegatie over het uitvoeren van de
order tot het staken der vijandelijk
heden.
SJAHRIR WEET 'T NOG NIET
OJAHRIR weet nog niet, of hij naar
Den Haag gaat en verklaarde, dat
hij nog geen benoemingsbesluit als
adviseur van de republikeinse dele
gatie heeft ontvangen. Hij zei o.m.:
„Ik ben er van overtuigd dat de van
Roijen-Rum verklaripg niet de enige
weg aangeeft naar een oplossing"
R. T. C. OP 23 AUG.
rpHANS staat vast, dat de Ronde Ta-
fel Conferentie op Dinsdag 23
Augustus om 11 uur v.m. in Den
Haag wordt geopend. Dit officiële be
sluit is gisteren gevallen.
jy/TET INGANG van 1 Januari 1948
hebben de abonnementstarieven
der N. S. een tijdelijke verlaging on
dergaan van 15 procent. Nu met deze
maatregel geruime tijd ervaring is op
gedaan, wordt het meer en meer dui
delijk, dat hierdoor een verstoring
van de samenhang tussen de verschil
lende tariefvormen is opgetreden, die
een herziening wenselijk maakt. Daar
bij komt, dat sinds bovengenoemde
datum het dienstbetoon der Nederl.
Spoorwegen aanmerkelijke verbete
ringen heeft ondergaan, met name op
15 Mei 1.1. bij de invoering van de
geldende zomerdienst en dat verdere
verbeteringen zullen volgen. Daarom
hebben de Ned. Spoorwegen zich tot
de minister van Verkeer en Water
staat gewend met het verzoek per
September a.s. de oude abonnements
tarieven weer te mogen invoeren,
welk verzoek is toegestaan.
(Van onze onderwijsmedewerker)
LIET is geen geheim, dat de re
sultaten van ons lager onder
wijs niet beantwoorden aan de ve
le tijd en energie, aan de verstan
delijke vorming van de school
jeugd besteed. Als dit onderwijs
nog ergens behoorlijke resultaten
boekt, dan is het waar de lagere
school vooropleiding geeft voor
verdere studie. Maar dat ook dit
opleidingssucces weinig meer be
vat, dan een tamelijk wanordelijke
verzameling kennis-fragmenten,
treedt vooral aan het licht bij de
kinderen, voor wie het lager on
derwijs tevens eind-onderwijs is.
Voor hen heeft de verzamelde
school-kennis niet eens de waarde
van voorradig materiaal bij verder
onderwijs, zodat zij na zoveel ja
ren, ik zou haast zeggen: met lege
handen worden heengezonden. Re
cente onderzoekingen van het
Nuts-Seminarium tonen aan, dat
hier de situatie niet te somber ge
schilderd is.
Het spreekt vanzelf, dat deze
toestand, waarin de lagere school
eenzijdig is afgestemd op toekom
stige studenten, niet mag voortdu
ren. En inderdaad doktert men al
jaren aan de oplossing van dit pro
bleem. De practijk van vele jaren
verzet zich echter hardnekkig te
gen andersgezinde theorieën.
Vooropgesteld dus, dat de huidi
ge lagere school in doorsnee te
weinig is ingesteld op kinderen,
die vanaf de schoolbanken het be
drijf en het leven iigaan, kan het
verwondering wekken, dat volgens
een kortgeleden verschenen wets
ontwerp de leerplicht weer acht
jarig zal worden. Deze wijziging
immers heeft juist betekenis voor
de niet-verder lerende kinderen,
juist de kinderen, die de meeste
hekel hebben aan de school, omdat
zij voelen, dat in de klas de can-
didaatjes voor allerlei toelatings
examens de meeste aandacht krij
gen, juist die kinderen moeten nu
nog een jaar langer op school blij
ven.
Heeft het achtste leerjaar wel
nut? Ja zeker, en des te meer,
naarmate een kind in de voor
gaande schooljaren te kort geko
men is. Het is namelijk niet de be
doeling, om de meisjes en jongens
in het 8e leerjaar nog een nieuw
soort sommen te leren en hen nóg
halsbrekender invul-oefeningen te
laten maken. Neen, geen herha
lingsklas, geen bezighouden met
allerlei karweitjes, maar prac-
tisch georiënteerd eind-onderwijs,
dat levens-paraatheid geeft. Het
verschil met de eerste jaren van de
lagere school is dus hemelsbreed.
Tenminste, als er in de 7e en 8e
klas gewerkt wordt In de aparte
stijl en de geest, die dit onderwijs
vereist.
Zeer moeilijk is het, dit te ver
wezenlijken, wanneer deze leerja
ren aan de lagere school verbon
den blijven. Op veel plaatsen zal
dit helaas niet anders kunnen.
Maar wanneer er in Uw plaats of
in Uw omgeving een afzonderlijke
V.G.L.O.-school is, bewijst U Uw
kind een weldaad, door het daar
heen te zenden. U zult U verbazen,
over de onverwachte werklust, die
Uw kind daar toont. Daar zal het
vinden, wat het zo lang node
moest missen: actuele vorming,
practische kennis en harmonisch
inzicht. Dit V.G.L.O. kan een wel
daad zijn voor de jeugd, maar dan
moeten vooral de ouders het steu
nen en begrijpen.
\TET nog maar drie vingers aan zijn rechterhand kwam Jan Olechny uit
de strijd, toen hij na de eerste wereldoorlog in Polen tegen de Bolsje
wieken had gevochten. Toen de Poolse regering hem beloonde met een
boerderij van ruim 300 ha, meende hü, dat hij voor zijn leven gesteld was;
dc langste reis die hij en zijn vrouw Josepha ooit van uit hun boerderij
maa ten, was naar het nabije Pinsk.
Maar in de tweede wereldoorlog moesten de Olechny's evenals mil
lioenen anderen, die meenden voor hun hele leven gevestigd te zijn, op
de vlucht. En zij legden afstanden af, groter dan de meesten hunner lot
genoten.
.rpiME" beschrijft hun drama een
der millioenen drama's van de
uit hun land verdrevenen - maar het
is ditmaal een geschiedenis met een
„happy end".
VAARWEL VOOR 10 JAAR
rpoen de rode legers in 1939 Oost-
Polen binnenvielen, om dit land
te komen „beschermen", was Jan
Olechny er zeker van, dat ze maat
regelen tegen anti-communisten zou
den gaan nemen. Op een koude och
tend nam hij afscheid van z'n vrouw
en van zijn 12-jarig zoontje Riszard,
gooide de knapzak op zijn rug en
waagde een poging om door de li
nies heen te komen in de richting
van Krakau dat in handen der Duit
sers was en waar een paar neven
woonden.
Die neven waren helemaal niet op-
Se™gen over de komst van Jan. Ze
hadden maar net genoeg te eten om
geen honger te lijden. De Nazi's gre-
Pen Jan en zonden hem als dwang-
ai beider naar een Oostenrijkse boer
derij aan de Italiaanse grens. Daar
bereikte hem het bericht, dat zijn
vrouw en kind naar een arbeiders
kamp in Siberië waren gestuurd. La
ter bleek het, dat ze in het Pinega-
kemp in de bevroren bossen bij Ar
changel waren opgesloten.
Josepha Olechny vertelde later: „Om
drie uur in de nacht bonsden Rus
sische soldaten op de deur en ze
deelden me mede, dat we één uur
kregen om onze spullen bij elkaar te
pakken en te vertrekken. Ze brach
ten ons naar Pinsk over en laadden
ons daar in goederenwagons, zestig in
één wagon." Toen de trein langzaam
door de Russische winter reed, vro
ren vijf babies dood; de moeders
moesten ze uit de trein in, de sneeuw
gooien.
Josepha Olechny moest in het
Pinega-kamp hout hakken als 't win
ter was en als boerenarbeidster wer
ken in de zomer.
JOSEPHA GAAT ZWERVEN
Tn 1947 kwam er een overeenkomst
tot stand tussen Stalin en de uit
geweken Poolse regering, waarbij aan
Polen in Russische kampen werd toe
gestaan zich te voegen bij de Poolse
strijdkrachten, die in Rusland wer
den gevormd. Josepha en haar zoon
volgden, alweer in goederenwagons,
het leger van Generaal Anders naar
het Midden-Oosten. Ze reisden naar
de Kaspische Zee, trokken die over
in een veeboot en bereikten Perzië.
Een Brits transport ontfermde zich
over de Olechny's en andere Poolse
vluchtelingen. Ze werden langs de
Perzische Golf, door Arabië naar Mo
zambique meegenomen. En vandaar
gingen ze per trein naar een kamp
in ZZuid-Rhodesia. Later vertrokken
ze naar een nieuw vluchtelingenkamp
nabij de berg Kiliman Djaro in het
hartje van Afrika.
WEERZIEN
A an het eind van de oorlog werd
Jan Olechny op de Oostenrijkse
boerderij bevrijd en verhuisde van 't
ene kamp van politieke vluchtelingen
(Displaced Persons) naar het andere
En tenslotte bereikte hij Napels. Ver
leden maand scheepten zijn vrouw en
zijn zoon die via het Rode Kruis op
zijn spoor waren gekomen, zich naar
Napels in op het Amerikaanse leger-
transportschip General Black.
Voor hij aan boord van het schip
ging, kocht Jan enkele kledingstuk
ken en een paar citroenen als ca
deautje voor zijn gezin. Maar toen
hij de loopplank over was, zei een
Amerikaanse officier, dat Josepha en
Riszard op het benedendek aan het
eten waren. „Het spijt me", zei hij,
„maar u zult nog even moeten wach-
DE OLECHNY'S
„U zult nog even moeten wac'-'-n'
ten." Gehoorzaam ging Jan zitten
wachten.
het
En tien minuten later, voor
eerst na tien jaar, stond Jan van aan
gezicht tot aangezicht met Josepha en
zijn zoon, die zó groot geworden was,
dat hij hem nauwelijks herkende. Een
ogenblik was het, of de Olechny's
versteend stonden. Toen wierpen
zich snikkend in eikaars armen.
Nu zijn ze bezig alles klaar te ma
ken voor de reis naar Canada, waar
men hen ontvangen wil als bóeren-
immigranten.
En de Olechny's hopen, dat dit hun
laatste reis zal zijn.
IN HET WEEKBLAD „Sancta Maria"
wijdt Mgr. P. Hopmans, bisschop
van Breda, een artikel aan het koperen
bestaansjubileum van de R. K. Bond
van Harmonie- en Fanfaregezelschap
pen in het Bisdom Breda. Daarin lezen
we:
„Het deed ons genoegen te vernemen
dat bij de R.K. Bond van Harmonie-
en Fanfaregezelschappen in het Bis
dom Breda zijn aangesloten 58 vereni
gingen. Onze herderlijke vreugde zou
nog gorter zijn geweest, als het bestuur
ons had kunnen zeggen, dat alle gezel
schappen in het Bisdom Breda in de
vereniging zijn opgenomen. Dat moge
voor ons een reden zijn te herhalen,
dat het de uitdrukkelijke wens is van
het Episcopaat, dat onze verenigingen,
ook de muziekverenigingen, katholiek
georganiseerd zijn. In het Brabantse
gedeelte van ons Bisdom staan nog
een tiental Harmonie- en Fanfaregezel
schappen buiten de Katholieke Bond.
In Zeeuwsch Vlaanderen schijnt het
organiseren van de muziekgezelcshap-
pen in katholiek verband nog niet
ter hand te zijn genomen. Ten volle
overtuigd van aller goede gezindheid
mogen wij een beroep doen op al de
niet aangesloten gezelschappen in het
Brabants gedeelte van het Bisdom en
in Zeeuwsch Vlaanderen, en, dringend
verzoeken, dat het weldra één R. K.
Bond van Harmonie- en Fanfaregezel
schappen zal zijn. Wij doen ook te
vens een beroep op de bereidvaardige
medewerking van invloedrijke personen
om daartoe te komen. Alle gezelschap
pen van ons Bisdom in één Bond.
Moge deze vaderlijke wens in onze
laatste levensdagen in vervulling gaan!
Dat geve Godl"