na
irenne brengt koninklijke
nota naar Brussel
Kostbaar avontuur van
Aga Khan
Oud S.S.-er verzon avontuurlijke roman
Stem
Waalse bladen zeer verstoord
over Vlaamse stoutigheid
e defect
SASSISTENT
Te oud
i
ÏDIËNST
Naar de Ronde-
Tafelconferentie
ZEN
arsliggers
dan
nen.
s" - Tilburg
EYSKENS: TOESTAND OPGEKLAARD
LIBERALE PARTIJ ACHT MEERDERHEID
VAN 10 pCt. NOODZAKELIJK
Rijst en koffie blijven
op de bon
T oenemende
bewolking
De grootste slag van het jaar
Inderdaad, het werd „een héérlijke ochtend"
Notitieboeken van de
journalisten gevonden
De passagiers van de
Grote Beer
Het tragisch
verscheiden van
Dr. Joh. Struycken Jr.
Duizenden derden groot zangfeest in Turnhout
TE
Niet de ware «Jacob
Maar zijn bloedteken werd hem noodlottig
Menigte verdedigde
pastoor
VIJFDE JAARGANG No. 1450
)COU
van huur t« sQb.
lit blad.
rtuin
huizen, voorzien
:re inl. tel. 6234,
779-00
:né Coens, Rijks-
798-0
id. Maandag op
veland ei» Wal-
iwen-Duiveland.
op aan SINGER
dense Kaai 19 te
ouw weid. H. de
9, Goes, fa. getor.
B 189, Clinge
eerweg, Scherpe-
R Maatschappij,
:da, tel. 8997.
ines door oins ge-
jaren mee. 873-o
gelegen aan spoor
ppervl. fabriek 800
;ruimte buiten. Br.
Appelstraat 200,
974-00
TEMBER a.s.
Directeur, Dr. W.
ef. 4492.
uur. 534-00
N DER STEEN
iet zo'n gewone
Dben gegapt, maar
ian de befaamde
n....
Uitgave: N.V. Uitgevers Mi). Neerlandïs.
Verschijnt elke werkdag. Bureau: Breda.
Reigerstraat 16, Tel.: Redactie 8181, Admini
stratie 8778. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts,
C. J. v. Hootegem. A. E. Langenhorst, Mr. Dr.
A. J. J. M. Mes, Mr. H B B. de Rechter. Hoofd
redacteur: J. J. H. A. Bruna. Abonnements
prijs bij vooruitbetaling 3.90 per kwartaal,
per post 4.75. per week (uitsluitend bij niet-
postbestelling) 0.30. Losse nummers 8 cent.
Postrek no. 278841. Prijzen van buitenlandse
abonnementen worden op aanvraag verstrekt
oWaO
Voor God, Koningin en Vaderland
VRIJDAG 5 AUG. 1949
Advertentieprijs voor de gehele oplage: 0.25
per m/m. (Ingezonden Mededelingen 0.60
per m/m). Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen 0.25 per m/m). Staatwerk 3 cent
per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek ,,'t Kleintje wordt
verwezen naar de desbetreffende rubriek.
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling niet
verlangen af te geven, worden vernietigd.
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 75. Telefoon 2236 Bureau voor Zeeuws-Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7. Telefoon 102. (Bijbureaux: OOSTBURG. Nieuwstraat22^Telefoon35^TERNEUZEN^Axelsestraat^45^JIVlefoon 234
PROFESSOR JACQUES PIRENNE, particulier secretaris van Komng Leo-
nold is Bisteren per vliegtuig naar Brussel vertrokken. Hjj heeft een
boodschap van de koning over de koningskwestie bij zich die is opgesteld
naar aanleiding van de besprekingen, d,e de koning met de afvaardigingen
der drie grote Belgische partijen heeft gevoerd.
Aangaande een volksraadpleging
merkt de nota op, dat als de koning
en het land met een eenvoudige meer
derheid genoegen zouden nemen, het
resultaat zou zijn, dat Leopold, als hij
die meerderheid behaalde, slechts ko
ning der katholieken of der Vlamingen
zou zijn.
De liberale partij acht het daarom
nodig, dat hij tenminste tweederde
der stemmen op zich verenigt en dat
hij bovendien in Wallonië, zowel als
HE katholieke en de liberale delega
ties zijn gisteren van hun verb:lijf
te Pregny teruggekeerd. Y0® ;£f rf
Schrijver van de CVP zei, dat de be
sprekingen met de koning hen een stap
nader hadden gebracht tot de oplossing
van de koningskwestie. Uit n& oog-
punt van zijn partij achtte hij de
conferentie bevredigend.
De liberale partij gaf een nota uit
over de koningskwestie, waarin wordt
meegedeeld, dat de liberale ifj
grote meerderheid tegenstandster blijft
van het opnieuw uitoefenen der konink
lijke prerogatieven door Leopold m.
DIJST EN KOFFIE blijven voorlopig
op de bon. De deviezensituatie
met betrekking tot deze beide im-
portartikelen biedt voldoende moge
lijkheden om de voorziening bij vrije
consumptie op bevredigende wijze te
verzekeren. Bovendien wordt rijst vol
gens een internationaal verdelings
systeem gerantsoeneerd, zodat ons
land afhankelijk blijft van toewijzin
gen.
VOOR DE BOUW van houten wonin
gen zal in het vervolg geen financiële
steun van rijkswege worden verleend.
Reeds verkregen toestemmingen blij
ven van kracht.
ERIKA RAEDER. de vrouw van ad
miraal Raeder, is uit de Sovjotzone
naar West-Duitsland gevlucht. 'Ze
werd de vorige maand uit 'n Russisch
interneringskamp ontslagen.
DE HERTOG VAN EDINBURGH, de
echtgenoot van prinses Elisabeth zal
op eigen verzoek terugkeren naar de
Britse vloot. Hij zal gestationneerd
vorden op Malta.
IN DE GEVANGENIS van Velloere
bij Madras zijn 220 communistische
gevangenen op opstand gekomen. Ze
richtten barricaden op en verwond
den 20 bewakers met stenen en fles
sen.
MINISTER STIKKER heeft zijn reis
naar Straatsburg gisteren te Brussel
onderbroken om een bezoek te bren
gen aan Spaak ter bespreking van
vraagstukken betreffende de raad van
Europa.
DE AMERIKAANSE stafchefs zijn
gisterenavond in Parijs aangekomen.
Tevoren hadden ze in Londen nog be
sprekingen gevoerd met de Noorse
en Deense opperbevelhebbers.
DR. BUNCHE heeft de Veiligheids
raad gisteren verzocht het embargo
op de invoer van wapens in Palesti
na op te heffen.
DWANGARBEID komt ook in gebie
den onder Amerikaans, Brits en Bel
gisch bestuur voor, zei de Poolse af
gevaardigde in de economische en so
ciale raad van de V.N. in antwoord
op een Britse beschuldiging inzake
dwangarbeid in Rusland.
PRINS BERNHARD won op een
sprmgconcours in Dublin met .,Cool
star de derde prijs.
TE PARIJS is een nieuw Nederlands-
Frans handelsverdrag ondertekend,
van n^,rZïn m,,een goederenverkeer
tot 3Wuh 19m! d franCS en l0°pt
TRUMAN Jioudt vast aan het door
hern vastgestelde bedrag van 1,4 mil
liard voor militaire hulp. Hij is wel
bereid iets van zijn bevoegdheden te
doen vallen.
EEN WINDHOOS heeft te Panningen
on omgeving grote schade veroorzaakt
Oogstmijten werden vernield, bomen
ontworteld, daken ont-pand en zelfs
een boerenwagen onderstboven geke
geld.
NEEMT nu reeds Uw kolen op, an
ders loopt de brandstofvoorziening
van de winter spaak. Ook met het
aanschaffen van bonvrije brandstof
fen moet vroegtijdig worden begon
nen.
TSJANGSJA, de hoofdstad van de
provincie Hoenan, is in communisti
sche handen gevallen, aldus melden
communistische bladen. De nationalis-
is^czeT611 da^ het gedeeltelijk
POSITIE TROEPENSCHEPEN: Gro-
Ceylo" 3 A"S' °P 6°° m'jl ZZO van
Weersverwachting, geldig tot
vanavond:
Geleidelijk toenemende bewol
king, maar bijna overal droog
weer. Meest matige naar Zuide
lijke richtingen krimpende wind.
Iets hogere temperaturen dan
gisteren.
Heden: zon onder 20,24 uur.
Maan op 19,09 uur. Morgen: zon
op 5,08 uur. Maan onder 1,36 uur
in Vlaanderen tenminste de helft van
het stemmental verwerft.
De koning wordt, verzocht zijn eigen
bedoelingen duidelijk uiteen te zetten,
opdat parlement en volk op de hoogte
zijn van de draagwijdte en gevolgen
van een eventuele volksraadpleging.
Bij een meerderheid van 70 pet. voor
terugkeer, moet de minderheid zich
daarbij neerleggen.
Tenslotte deelt de nota mede, dat een
minderheid in de partij zich uitspreekt
voor een percentage van 55 pet.
OP VEEL PUNTEN EENS.
J7 YSKENS heeft gisteren medegedeeld
dat de toestand dank zij de be
sprekingen te Pregny is opgeklaard.
Eyskens verklaarde, dat men tot over
eenstemming was gekomen inzake het
economische en financiële programma,
inzake de belastingen en de school
kwestie. Hij sprak gisteren met talloze
politieke figuren, waaronder de Schrij
ver en Spaak. Hij en met hem heel
België wacht nu echter eerst de
boodschap van de Belgische koning af.
Eerste deelnemers vertrokken
AAN DE VOORAVOND van zijn
vertrek naar de Ronde-Tafelcon
ferentie heeft Mon. Hatta ln een in
terview verklaard, dat de toekomstige
Verenigde Staten van Indonesië zich
niet bij een bloc zullen aansluiten,
dat ze nauwe culturele en economische
betrekkingen met Inaia ruPeii aan
gaan, dat de economische poH'iek een
socialistische zal zijn en dat alleen de
openbare nutsbedrijven gesocialiseerd
zullen worden.
De heren van Royen, sultan Hamid
en de secr. gen. van de republikeinse
delegatie Pringgodigdo, zijn gisteren
met de Curacao" naar den Haag af
gereisd. Zij zijn de eersten, want nu
zullen vrijwel dagelijks deelnemers
vertrekken, naar schatting in totaal
139.
De militaire waarnemers. die naar
Amerika zijn teruggeroepen, kol. Car-
lock en maj. Montana, zijn gisteren
naar de Ver. Staten teruggekeerd.
Gen. majoor Suhardjo heeft de tijd
voor het tenuitvoerleggen van de order
tot het staken van het vuren te kort
genoemd. Volgens zijn mening zou het
minstens drie weken duren, voordat
iedere soldaat op de hoogte is.
VIND
oei
JE het niet een héérlijke
ochtend?" vroeg de fabelachtig-
rijke Aga Khan, terwijl hij zijn zeer
omvangrijke gestalte neervlijde naast
de chauffeur van de taxi, die uit de
oprijlaan van zijn villa Yakimour bij
Cannes kwam gedraaid.
Hij richtte de vraag tot zijn gema
lin, eens „Miss France" maar nu Be
gum genaamr, de titel die een vrouw
krijgt, wanneer zij huwt met het po
litiek en geestelijk hoofd van de Is-
maëliers, een Muselmanse secte met
40 millioen aanhangers. Zij was reeds
de vijfde Begum aan de zijde van de
Aga Khan
Maar eer de Begum gelegenheid
kreeg, in te gaan op de poëtische ont
boezeming van haar gemaal, gebeur
de er iets zeer onverwachts. Voor hen
uit reed een kleine auto die plotse
ling stopte, zodat de taxi met het
vorstelijk echtpaar gedwongen werd
eveneens stil te staar. Uit de kleine
wagen sprongen vier kerels van mid
delbare leeftijd, voorzien van halve
maskers, donkere brillen en alpino
petjes, Twee renden met tommy guns
naar de Aga Khan en de chauffeur
en ze zetten de lopen op de vestjes
van de heren.
De Begum, die achterin zat naast
haar dienares Frieda Meyer, kreeg
beide andere heren bij zich op bezoek
Heren leken het inderdaad want, zo
als Frieda later verklaarde, ze deden
nogal nonchalant, „echt als mannen-
van-de-wereld".
GENTLEMAN-BOEF.
gevonden. Wel een wagentje, in de
buurt van Nice,
Verschillende Franse bladen meld
den gisteren, dat minister Jules Moch
verontrust door de veelvuldigheid en
brutaliteit der door gangsters gepleeg
de misdaden, speciale maatregelen
overweegt om de politie-controle te
versterken.
Intussen zijn ongeveer 300 politie
agenten op post gezet om de grenzen
te bewaken en te voorkomen, dat de
JAE LEIDER van de bende die, naar
men fluistert, een Franse para
chutist uit de laatste wereldoorlog
moet zijn. zei heel galant: „Houdt u
zich maar goed en laat ons vertrek
ken". Na deze bemoedigende woor
den bukte hij zich en greep hij de
tas van de Begum.
Dit bleek geen misgreep te zijn,
want in die tas zaten haar kostbaar
ste juwelen: ringen, halskettingen,
tiara's, robijnen, broches, emeralden
en diamanten. Ze had ze onlangs nog
gedragen op het huwelijksfeest van
haar stiefzoon, prins Ali Khan met de
filmster Rita Hayworth.
En dan kwamen valiezen en kof
fers aan de beurt. Toen de buit was
overgeladen, kreeg Frieda haar spraak
terug en ze riep: „Och, heren geef
ons de sleutels, de passen en de reis
biljetten voor het vliegtuig. We wil
den net op reis gaan".
EDEL GEBAAR.
JIELAAS, het hart van de bende-
leider was wel goed. maar de om
standigheden eigenden zich niet tot
inwilliging van het verzoek. Hij ant
woordde glimlachend: „Het spijt mij,
mejuffrouw, we kunnen hier niet al
les gaan uitzoeken". Toen wachtte hij
even monsterde de Begum eens nauw
keurig, zag de juwelen die ze droeg,
glimlachte opnieuw en zei: „Nou, die
zullen we u maar laten houden".
De heren begaven zich daarop naar
hun eigen wagentje, maar niet dan
nadat ze nog even gauw alle banden
van de vorstelijke taxi kapot hadden
geschoten. Een stofwolken de
bende was verdwenen.
De Aga Khan had de hele tijd voor
beeldig stil gezeten met die tommy
gun op zijn vest. „Het hele geval
duurde eigenlijk maar een minuut",
zei hij later. „Maar 't leek me een
erg lange minuut".
Frieda grabbelde in haar tasje en
haalde er een fles eau de cologne uit
om te gaan sprenkelen op het voor
hoofd van haar zwaargeschokte mees
teres, maar die weerde haar af.
Daar zaten ze nu. zonder sleutels,
zonder reisbiljetten en op vier lege
banden. En doodop van emotie. Het
reisje ging niet door en men besloot
maar liever te gaan rusten, om van
de schrik te bekomen.
TWEE MILLIOEN.
TN DEAUVILLE wachtte Woensdag
Ali Khan vergeefs op het vlieg
tuig, dat zijn ouders tot hem zou
brengen. Daar ging de telefoon en
prins Ali Khan hoorde van de ande
re zijdg van de draad de geschokte
stem zijns vaders die hem toevoeg
de: „Maak je maar niet ongerust, we
zijn allemaal gezond, maar vier ke
rels hebben ons beroofd. Vandaag ko
men we niet. Maar morgen. Donder
dag, zullen we er zijn en hoor je al
les wel".
En toen kwam de politie. Honder
den politiemannen en soldaten wer
den in een grote kring rondom villa
Yakimour geposteerd en op elke weg
patrouilleerde een groepje van zeven
man. Maar geen der boeven werd
DE AGA KHAN
lij zat voorbeeldig stil..
mannen, die eergisteren de Aga Khan
beroofden, naar het buitenland zul
len ontsnappen.
Toen werd de inventaris opgemaakt
van al wat geroofd werd. Een dia
manten halssnoer van 350.000 gulden,
drie gouden en diamanten armbanden
elk van 200.000 gulden. Een diaman
ten hanger van 25 karaatAlles
en alles bijeen voor een waarde van
meer dan 2 millioen gulden. Van alle
gestolen juwelen bestonden foto's en
die werden aan de politie afgestaan.
De Aga Khan zelf had 'n 'gulden of
750 in zijn zak. verder niets waarde
vols. zelfs geen horloge. Zijn geld
raakte hij kwijt.
Maar een ernstig verlies is de hele
affaire voor de Aga Khan niet, hoe
wel hij 50.000 gulden uitlooft voor
hem, die aanwijzingen geeft welke
leiden tot het opsporen der sieraden
of het arresteren van de bende. Bo
vendien looft Lloyds, bij wie de ju
welen voor 213 millioen francs zijn
verzekerd, 10 pet. van de waarde uit.
GEWICHT IN GOUD WAARD.
lYJEN MOET weten, dat de Aga Khan
zich jaarlijks laat wegen. De le
den van zijn volk, meestal welvaren
de kooplieden, brengen dan zoveel
goud of juwelen bijeen, als hun vorst
weegt. Het laatste jaar schijnen er
goede zaken gemaakt te zijn, want dit
maal bleek de Aga Khan z'n gewicht
in diamanten waarde te zijn. En, zo
als gezegd, hij is een omvangrijk
man; voor een vermageringskuur zal
hij, onder de gegeven omstandigheden
niet veel voelen. Want toen een cor
respondent van Reuter aén de secre
taris van de Aga Khan vroeg of voor
zorgsmaatregelen zullen worden geno
men om herhaling van de diefstal te
voorkomen, kreeg hij ten antwoord,
dat dit niet meer nodig was, daar er
niets meer te verliezen viel. Alleen
de villa en het meubilair waren nog
over. „Wij zijn erg blij" aldus de se
cretaris, dat wij ons over diefstal geen
zorgen meer behoeven te maken".
Tenslotte nog iets over de andere
betrokkenen in dit drama: de boeven
Zij vormen een bende, die thans op
roof uit is in de „dure" badplaatsen
aan de Azuurkust. Een dag tevoren
hadden ze nog een stevige slag gesla
gen in Deauville en Aix-en-Provence
De heren gaan rustig en met veel
overleg te werk. In het geval van de
Aga Khan moeten ze zeer goed op de
hoogte zijn geweest van de plannen
der familie. Zij moeten geweten heb
ben, dat juist die dag de eigen „slee"
van de vorst in reparatie was en hij
van een taxi gebruik wilde maken.
Zij moeten geweten hebben, hoe laat
hij wilde wegrijden naar het kleine
vliegveld van Cannes. En alles gebeur
de op klaarlichte dag, op enkele me
ters afstand van de inrijpoort
En juist dit alles maakt het hele
geval zo griezelig.
De politie verwacht nog meer van
die bravourstukjes.
De ramp van de „Franekèr"
Ze bleven in Bombay achter
rEN GROOT AANTAL notitieboeken
van de bij de ramp met de „Fra-
neker" omgekomen Amerikaanse jour.
naristen is gevonden. Deze aanteken
boeken zijn vrijwel onbeschadigd
geborgen uit de bagage van de jour
nalisten, die slechts ten dele is geha
vend.
Onder meer is een groot aantal
aantekeningen gevonden van Burton
Heath, van wie reeds een aantal arti
kelen, die hij voor zijn dood naar
Amerika zond, zijn gepubliceerd. Ver
scheidene der notities zijn volkomen
leesbaar.
De boeken zijn niet door brand be
schadigd, doch door de regen slechts
enigszins verweekt.
In de gevonden notities worden
opinies der journalisten gegeven over
vooraanstaande autoriteiten in Indo
nesië alsmede inzichten over de situa
tie in Indonisië in het algemeen.
De Amerikaanse consulaire autori
teiten in Bombay hebben de bezittin
gen der journalisten, inclusief d
notitieboeken, destijds onder hun be
heer genomen. De persoonlijke bezit
tingen van de Amerikaanse journalis
ten zijn gelijk met de urnen, waarin
zich de as der omgekomenen bevond,
naar Amerika overgebracht. De noti
tieboeken zijn toen echter in Bombay
achter gebleven. Wat uiteindelijk met
de notitieboeken is geschied, is niet
bekend, aldus deelt het ANP mee.
Het „Overschotjes-bataljon"
keert terug
TVJET HET troepentransportschip
„Grote Beer", dat Zaterdag jl. uit
Tandjong Priok is vertrokken, komen
opnieuw OVW-ers naar huis en wel
3-15 R.I.. het zogenaamde „overschot
jes-bataljon".
Het bataljon werd ruim een jaar
geleden samengesteld uit de OVW-ers
die nog te kort in Indonesië waren
om reeds toen met him onderdeel te
repatriëren. Zij zouden in het najaar
van 1948 naar Nederland terugkeren,
maar de stopzetting van de demobili
satie stak een spaak in het wiel. Voor
al de stoottroepers, afkomstig van 9
R.S. vormen een belangrijk contingent
in 3-15 R.I.
Het bataljon heeft dit laatste jaar
dienst gedaan op Noord-Sumatra, aan
de grens van Atjeh, met als centrum
Tandjong Poera.
JAE dood van Dr. Joh. Struycken uit
Breda, die Woensdagmiddag bij
het zeilen op het Binnen-IJ overboord
is geslagen en daarbij de dood vond,
heeft in medische kringen grote ont
roering verwekt. De overledene, die
binnenkort zijn vader in diens kliniek
zou zijn opgevolgd, was bij zijn colle
ga's zeer gezien.
Het ongeluk gebeurde, nadat Dr.
Joh. Struycken met zijn jacht terug
keerde van een zeiltocht op de Zuider
zee. Doordat men Amsterdam niet
zeilende kan binnenvaren in ver
band met de -grote drukte op het
Pampus, werd de motorvlet naast het
jacht getrokken en het zeil gestreken.
Bij deze manupilaties krees Dr. J.
Struycken eên slag van de fok, die zo
hevig aankwam, dat hij bewusteloos
geraakte. Zodoende sloeg hij over
boord. Op het jacht bevonden zich
nog twee personen, wier hulp echter
te laat kwam.
Het stoffelijk overschot van Dr. J.
Struycken is, nadat het overgebracht
was naar een der ziekenhuizen te Am
sterdam, Donderdagavond in het Sint
Ignatiusziekenhuis te Breda opge
baard.
De begrafenis zal Zaterdag a.s.
plaats hebben vanuit de H. Sacra
mentskerk. waar om 11 uur een
plechtige H. Mis van Requiem zal
worden opgedragen.
TURNHOUT is het twaalfde
Vlaamse zangfeest gehouden,
waarop onder leiding van Emiel Hul-
lebroek en Lieven Duvosel naast eni
ge Noord-Nederlandse liederen vele
Vlaamse liederen zijn gezongen en
waarop aan het slot de Vlaamse leeu
wenvlag en het Oranje-blanje-bleu
werden gehesen.
Het feest, dat werd georganiseerd
door het Algemeen Nederlands zang
verbond en dat werd geregisseerd
door de ook in ons gewest zeer be
kende regisseur Anton van de Velde,
werd door ongeveer tienduizend per
sonen bijgewoond. Er waren tal van
Nederlandse gasten, w.o. prof. J. de
Waele uit Nijmegen, jhr. P. v. d. Meer
de Walcheren uit Breda en een ver
tegenwoordiger van Brabantia Nostra
Enige Franstalige bladen zijn niet
erg te spreken over het feest, dat
een waar Vlaams feest was. De
Dernière Heure is er verstoord over
dat wel de Vlaamse, de Nederland
se en Zuid-Afrikaanse vlaggen te
zien waren, maar niet de Belgische
en dat wel de Vlaamse leeuw en het
Wilhelmus werd gezongen, maar
niet de Brabangonne.
En het merkt zuur op, dat men te
Turnhout teveel deed, alsof België
niet bestond. Ook de Solr, windt zich
over het feest op en vraagt, waarom
deze liederen het martelaarschap van
Vlaanderen in het leven terugroe
pen.
HARTIGE REPLIEK.
JAE VLAAMSE BLADEN hebben de
schrijvers van deze artikelen har
tig van repliek gediend. De Gazet van
Antwerpen vindt de opmerkingen
grappig en schrijft, dat de tijd, dat
we ons door het „gewauwel" van de
ze bladen lieten beinvloeden, voor
bij is. Hebben ze, zo vraagt het blad,
nooit van de Waalse congressen ge
hoord, waar ministers en parlements
leden spreken?
De Standaard verklaart niet door
haat of verbittering bezield te zijn,
maar niet te dulden, dat „onze voor
mannen een onzer idealen miskend en
door het slijk gesleurd worden".
gEN PAAR WEKEN geleden meldden we met enkele regels, hoe de Goese
politie erachter was gekomen, dat een zekere Jacob Blom, die reeds van
1945 af te Goes woonde, onder een valse naam leefde en een gewezen lid
der Waffen SS was. In waarheid had men te doen met A. E uit Dinxperlo.
Arrestatie van E. volgde en inmiddels is de man reeds door het Arnhemse
Hof tot 7 maanden gevangenisstraf veroordeeld.
De juiste toedracht van deze zaak, die te Goes veel opzien baarde, blijkt
de volgende te zijn:
GEEN PAPIEREN.
TT'. ARRIVEERDE hier na de capi
tulatie der Duitsers in de zomer
van 1945 met een uit Duitsland te
rugkerend aantal Zeeuwen, die in
Duitsland gedwongen geweest waren
om te werken. De jongeman, die zich
aandiende als Jacob Blom had ken
nis aan een der Zeeuwen en kwam
zo in relatie met de familie Z. te
Goes. Daar Blom geen tehuis zei te
hebben, werd hij tijdelijk bij die fa
milie opgenomen.
Weldra kreeg hij werk bij een Goe
se bakker en later bij de Goese gas
fabriek.
Eenmaal in de verdiensten zocht hij
een kosthuis, knoopte betrekkingfen
aan met een Goes' meisje en trad met
haar drie jaar terug in het huwelijk.
Jacob Blom had echter geen pa
pieren, wat hem ten stadhuize na
tuurlijk moeilijkheden opleverde. Ter
verklaring van dit feit, vertelde hij
op 1 Maart 1922 geboren te zijn op
net stoomschip „Tugar", waarop zijn
vader kapitein was en dat voer tussen
Batavia en Tjilitap. Toen hij 6i/2 jaar
was vertrok de familie naar Bremen,
daar zijn vader kapitein was gewor
den bij een andere scheepvaartlijn, en
daar woonde hij bij een neef in. Moe
der Blom overleed daar vrij spoedig
en cle kleine Jacob werd op een Ne
derlandse sehipperschool geplaatst in
de Blücherstraat, die bezocht werd
door 24 leerlingen. Namen van onder
wijzers of. van kinderen kon Blom
zich niet meer herinneren.
Hoewel hij tot zijn 12e jaar de
school had bezocht.
Vader Blom maakte in die tijd de
grote sprong zo vertelde de zoon
althans van de zee naar het land
en trad in dienst bij het Ned. Ind. le
ger. waar hij het wonderlijk genoeg
spoedig wederom tot kapitein bracht.
STOUTE AVONTUREN.
TACOB jr. had daarentegen aanvan-
kelijk j?et natte element gekozen
en voer vier jaar als koksmaatje op
de wereldzeeën, daarna monsterde hij
op 16-jarige leeftijd aan op „The Fla-
cowa", die naar Oost-Indië ging, droste
en Jiet zich begin 1939 inschrijven bij
de Koloniale Reserve op Java. Na
men wist Jacob niet veel meer; al
leen noemde hij een luitenant Ree
vers en een sergeant Blom, welke
laatste evenwel geen familie van hem
was.
Avontuur op avontuur beleefde de
jonge fuselier. Begin 1940 viel hij in
een ravijn en kreeg.hij 'n paar maan
den ziekenverlof. Na afloop van die
vacantie, kreeg hij heimwee naar een
oom in Antwerpen deserteerd en liet
zich werven voor een Engels schip
dat vla Huil naar Antwerpen moest.
Te Antwerpen zocht hij tevergeefs
naar de zeer beminde oom en daar
werd hij overvallen door de gebeur
tenissen van 10 Mei. Behalve oom
Hendrik bleek ook het Engels schip
verdwenen, waarop een nog bewoge-
ner periode begon. Met de „grote il
legaal" van Es, die wel anders geheten
zal hebben, zei Blom, saboteerde hij
in België en later op tal van plaatsen
in Nederland.
Stoute staaltjes diste B. op en die
grote periode eindigde met een ar
restatie door de Grüne Polizei, die
bespeurde dat B. als oud lid van het
Indische leger als krijgsgevangene
moest worden behandeld.
Zo kwam B. in 1942 in Polen te
recht, wist te ontvluchten, werd weer
gearresteerd en verdween toen in het
moordkamp Buchenwalde. waar hij
opnieuw veel beleefde, maar toch
heelhuids door de Amerikanen werd
bevrijd in April 1945 en naar Neder
land afreisde.
HET VASTE BAANTJE
NATUURLIJK nam men op het
Goese gemeentehuis het verhaal
met een korreltje zout, maar B. be
zwoer, driemaal de waarheid en trad
als Jacob Blom in het huwelijk. Ook
de we kinderen, die uit dit huwelijk
werden geboren, kregen deze naam
en de oudste werd zelf vernoemd naar
grootvader Blom, die ook al Jacob
geheten zou hebben. B. was een op
passend huisvader en kwam in losse
dienst bij de Spoorwegen.
Vermoedelijk zou er - niet zijn ge
beurd, indien hij niet gedongen had
naar een vaste betrekking. De kans
daarop was zéér groot, maar de spoor
wegautoriteiten vonden het verve
lend, dat B. geen papieren had en in
formeerden veiligheidhsalve bij de
Goese politie, die al eerder B. met een
scheef oog bekeken en destijds veilig
heidshalve, zij 't dan zonder resul
taat zijn portret in het Alg. Politie
blad geplaatst had. B. hield intussen
zijn verhaal staande en wist nog te
vertellen dat zijn vader weer was
gaan varen, maar dat hij geen contact
met hem kon bekomen.
De Goese politie stelde zich ten
slotte in verbinding met de autori
teiten te Bremen, die echter geen
bescheid konden doen, omdat de Burg.
stand bij het bombardement verloren
was gegaan. Daarna klopte zij bij het
Lloydsregister aan, waar zij vernam,
dat de door B. genoemde schepen
nooit hadden bestaan. Ook bij 't Ned.
Ind. leger wist men niets van de
Blommen af en zo raakte B. danig
in de knel.
HET BLOEDTEKEN.
NIETTEMIN hield B. zijn verhaal
staande. Er kwam pas 'n kente
ring toen de hem aan de tand voe
lende politieman plotseling vroeg:
„Maar hoe kom je toch aan dat bloed
teken op je arm?"
Dit schot was raak. B. raakte in
verwarring. Hij werd nog wat scher
per ondervraagd en zakte eindelijk
door de mand. Hij bekende de 25-ja-
rige A. E. uit Dinxperloo te zijn, die
in 1943 bij de SS had dienst geno
men. Na Dolle Dinsdag dook hij eerst
bij zijn ouders onder om daarna, uit
angst voor weerwraak naar Duits
land uit te wijken.
Daar had hij zich gevoegd bij de
naar Nederland terugkerende „sla-
ven-arbeiders", verzon een merk
waardige levensloop en speelde de rol
die wij nu kennen.
E. had spijt als alle haren op zijn
hoofd over zijn misstap in jeugdige
onbezonnenheid ondergaan en maak
te zich terecht bezorgd over zijn jong
gezin, dat er ook het slachtoffer van
werd. Maar het recht moest zijn loop
hebben en dat kon ook de Goese po
litie, hoezeev die ook oog had voor
's mans moeilijkheden, niet verhin
deren.
JJET arbeidsvraagstuk in Neder-
land kent verschillende proble
men. We kennen het probleem van
de minder-valide arbeider, het pro
bleem van de gedemobiliseerde. We
kennen echter ook het probleem
van de oudere arbeidskrachten.
Dit probleem wordt acuut. Re
cente cijfers van 't Gewestelijk Ar
beidsbureau te Breda bewijzen dat
In Juni 1949 had 70 pet. van de jon
gelui beneden de 19 jaar vast werk;
van de arbeiders van 19 tot en met
24 had 21 pet. vast werk. Geleidelijk
aan ziet men dit procent dalen met
de leeftijd: van 25 tot en met 39 jaar
heeft 15 pet. vast werk, van 40 tot
en met 49 10 pet,; van de vijftigja
rigen en ouder slechts 7 pet.
De Stichting van de Arbeid en het
Rijksarbeidsbureau hebben daarom
gemeend de aandacht van de werk
gevers te moeten vestigen op de
oudere werkkrachten Zij hebben in
gezamenlijk overleg een folder in
zee gestuurd en deze bij tienduizen
den tegelijk over de werkgevers ver
spreid. In deze folder wordt een lans
gebroken voor deze mensen, die wil
len maar niet mogen werken.
JAE TERUGKEER tot normalere
verhoudingen in het economisch
leven brengt mee, dat de bedrijven
streng gaan selecteren. Kort na de
bevrijding was het zó, dat ieder wer
ken kon, die over een paar handen
beschikte. Tegenwoordig vraagt men
uitdrukkelijk vakmensen. Maar het
merkwaardige feit doet zich voor,
dat men deze vakmensen niet haalt,
waar zij te halen zijn: bij' de oudere
werkkrachten.
In de afgelopen oorlogsjaren heeft
men zoiets als 'n ontdekking ge
daan: men kwam toen namelijk tot
de bevinding, dat de oudere werk
kracht wel degelijk zijn geld waard
is. Een socioloog aan de Harvard-
universiteit heeft in dit verband eens
een enquête gehouden bij 140 fa-
brieksdirecties. Deze enquête wees
uit, dat de gemiddelde leeftijd van
de eerste-klas werkkracht 49 jaar"
is. Ford, die dezelfde ervaring op
deed tijdens de laatste oorlog, heeft
thans 30 pet. van zijn werklieden be
trokken uit mensen boven de 50, ter
wijl dit procent vóór de oorlog nau
welijks 15 was.
De weerstand, om oudere werk
krachten in dienst te nemen, berust
veelal op vooroordeel ensleur.
Het is schromelijk overdreven klak
keloos te beweren, dat bij oudere
werkkrachten het prestatievermogen
zienderogen daalt. Deze mensen be-
zijten op de allereerste plaats meer
ervaring en beschikken over een
ruimer inzicht. Statistieken hebben
uitgewezen, dat zij over meer plichts
besef beschikken dan de jongeren en
zij zijn evenwichtiger in hun werk.
T7EN VAAK gehoord bezwaar
voor het opnemen van ouderen -
in het arbeidsproces is de kwestie
van de pensioenregeling. Arbei
ders, die eerst op oudere leeftijd
in het bedrijf worden opgenomen,
zouden te zwaar drukken op de
pensioenlast. Komt een werknemer
eerst op latere leeftijd in dienst,
dan is het volkomen gerechtvaar
digd als voor hem eenzelfde pen
sioenpremie wordt betaald als voor
leeftijdgenoten, die reeds jaren
lang in het pensioenfonds zijn op
genomen. Verzetten de reglemen
ten van het pensioenfonds zich
tegen toetreding boven een bepaal
de leeftijd, dan kan een afzonder
lijke verzekeringsovereenkomst
worden aangegaan, dan wel een
spaarregeling tot stand worden ge
bracht. Bovendien is een wettelijke
regeling van de pensioenvoorzie
ning in voorbereiding, waarbij ie
dere werknemer bepaalde rechten
zal kunnen doen gelden en ook de
zgn. back-service (de regeling
achteraf) niet uit het oog verloren
wordt.
J)E CIRCULAIRE adviseert de
werkgevers dringend 't vraag
stuk van de oiidere werkkrachten
degelijk onder het oog te zien en
alle medewerking te verlenen om
ouderen aan het werk te helpen,
voordat tot dwingende maatregelen
zou moeten worden overgegaan.
Want de folder besluit met de op
merking, dat, indien niet vrijwil
lig tot opneming van ouderen wordt
besloten, het wel eens zou kunnen
komen tot verplichte opneming
van deze categorie mensen in het
bedrijf.
Uit wat hierboven geschreven
is, mag de conclusie getrokken
worden, dat de dikwijls geopperde
bezwaren tegen tewerkstelling van
arbeiders van middelbare en oude
re leeftijd op de keper beschouwd
geen steek houden. Mogen vele
werkgevers aan de oproep van de
Stichting van de Arbeid en het
Rijksarbeidsbureau gevolg geven,
tot geluk van de duizenden, die wil
len werken maar het niet kunnen,
tot zegen ook van de bedjijven, die
slechts wel kunnen,varen bij 'per
soneel, dat de hierboven .genoemde
eigenschappen bezit
TEGENSTAND der katholieken
in Slowakije duurt voort.
De politie van het dorp Dolnia
Kruppa opende het vuur op een me
nigte, die de pastoor verdedigde; een
persoon werd gedood en verscheidene
andere gewond.
