REGERING stapte
van overgangstijd
over bezwaren
heen
GEWAPEND CONFLICT tussen Nederland
en Republiek GEËINDIGD
Niet steeds de vereiste zuinigheid betracht
schoolarts
BIJZONDERE STATUS VOOR MEUW-GUmA
Orde vereist
samenwerking
Op Java wordt het Vuren 10 Augustus gestaakt,
op Sumatra 14 Augustus
Minder wind
Prins Bernhard naar
de West
Prins Bernhard met
twee prinsesjes naar
concours
Distributienieuws
45 textielpunten
Brandstoffen voor
kamerbewoners
Toeslag brandstof
voor grote gezinnen
Accountants over het Militair Gezag:
Onnodig renteverlies - Te dure representaties -
Onjuist goederenbeheer - Ondeskundig
gebruik van auto's
Tsjechisch priester
veroordeeld
VIJFDE JAARGANG No. 1449
Uitgave: N.V. Uitgevers Mi). Neerlandta.
Verschijnt elke werkdag. Bureau: Breda.
Reigerstraat 16. Tel.: Redactie 8181, Admini
stratie 8778. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts.
C. J. v. Hootegem. A E Langenhorst, Mr. Dr'
A.J.J. M.Mes, Mr. H B B. de Rechter. Hoofd
redacteur: J. J. H. A. Bruna. Abonnements
prijs bij vooruitbetaling f 3.90 per kwartaal
per post 4.75. per week (uitsluitend bij niet-
postbestelling) 0.30. Losse nummers 8 cent
Postrek no. 278841 Prijzen van buitenlandse
abonnementen worden op aanvraag verstrekt.
DONDER DAG 4 AUG1949
Advertentieprijs voor de gehele oplage: f 0.25
per m/m. (Ingezonden Mededelingen 0.60
oer m/m). Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen 0.25 per m/m). Staafwerk 3 cent
per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek ,,'t Kleintje wordt
verwezen naar de desbetreffende rubrie
inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling niet
verlangen af te geven, worden vernietigd.
PRINSES IRENE, tweede
dochter van ons Konink
lijk Echtpaar, viert mor
gen haar tiende ver
jaardag.
Vanuit onze gewesten een har
telijke verjaardagsgroet naar
Paleis Soestdijk, waar het on
getwijfeld morgen weer een
prettig feest zal zijn.
(ARDE KAN ALLEEN in Indonesië kome'n als de strijd verkeert in samen-
werking. Bij orde moet niet in de eerste plaats gedacht worden aan de
militaire situatie, want die wordt nergens bedreigd. Maar dat is iets anders
dan een alzijdige handhaving van een maatschappelijke veiligheid en orde,
waarin een geregeld bestaan en economische arbeid voor de inwoners des
lands mogelijk is. nog steeds vinden moord en ontvoering, plundering en
brandstichting plaats. De verantwoordelijkheid van de Nederlandse regering
op dit stuk eist, dat met de grootste kracht naar de samenwerking van alle
belanghebbende partijen moet worden gestreefd.
dat ze slechts dan goed zal functio
neren. als beide partijen de overtui
ging hebben, dat ze niet bedoeld is
als een machtsinstrument van een
van hen.
EEN KLM-SKYMASTER vervoert
326 passagiers naar New-York. Het
toestel is normaal. De passagiers ech
ter niet. Dat zijn Rhesusaapjes.
MOH. HATTA treedt volgens 'Aneta
op als minister-president van het
nieuwe republikeinse kabinet. Als eer
ste plaatsvervanger fungeert voor Ja
va de sultan van Djokja, als tweede
voor Sumatra Sjaffruddip.
DE AMERIKAANSE stafchefs heb
ben gisteren de besprekingen met hun
Britse collega's in Londen voortgezet
Vandaag staan besprekingen met de
militaire leiders van Denemarken en
Noorwegen op het programma.
HET STATUUT van de raad van Eu
ropa is gisteren van kracht gewor
den, doordat zeven landen het nu heb
ben geratificeerd.
DE ROVER MOOT. internationale
bijeenkomst van Voortrekkers, werd
te Skjok in Noorwegen geopend. Een
endertig naties (w.o. ons land) met
3000 voortrekkers nemen er aan deel.
Het is de tweede Rover Moot waarbij
de stichter Lord Baden Powell niet
aanwezig is. De vorige, enkele jaren
voor zijn dood, werd gehouden in
Schotland.
ONGEVEER TWAALF van de 4500
geestelijken in Tsjecho-Slowakije zijn
tot dusver geëxcommuniceerd wegens
het steunen van de pseudo KA.
EEN BRAZILIAANS vliegtuig is in
brand gevlogen in Zuid-Brazilië. Vijf
personen, waaronder de zoon van de
Braziliaanse minister van Justitie,
kwamen om het leven.
GRATIE is verleend aan M. Hinse
en J. Rutger, beiden lid van de co
lonne Henneicke. De doodstraf is ver
anderd in levenslange gevangenis
straf.
DE BELGISCHE bisschoppen hebben
het onlangs uitgevaardigde excom
municatiedecreet bestudeerd. In een
herderlijk schrijven zullen ze binnen
kort de toepassing van het decreet in
België meedelen.
DE WEKELIJKSE KLM-vluchten
naar en van Batavia in het kader der
gezinshereniging zullen van 15 Aug.
af worden hervat. De vluchten zullen
worden gemaakt met Skymasters.
DE AMERIKAANSE SENAAT heeft
voor de Marshall-hulp in het tweede
jaar gisteren een bedrag van 3,6 mil-
Iioen dollar goedgekeurd.
GOUVERNEUR PETERS van dc Ne-
Halo «Illen' die thans in den
kt m zal °P 9 Augustus per
KLM naar New-York vertrekken.
DE KOTA INTEN is gisteren met af.
lossingsdetachementen van de^ Kon
Landmacht en het KNIL naI? Indo
nesië vertrokken. Het schip, waarop
de vorige reis enige gevallen van pok
ken voorkwamen, is tevoren geheel
ontsmet.
POSITIE TROEPENSCHEPEN- Grote
Beer 2 Aug. op ca. 1000 mijl Z.O van
Ceylon, Waterman wordt 5 Aug te
Batavia verwacht.
ALDUS motiveert de nota, die de
minister van Overzeese gebieds
delen gisteren aan de Tweede Ka
mer heeft doen toekomen, het aan
gaan van de rcente overeenkomst van
7 Mei 1949 met de republiek.
De regering verklaart daarbij over
bezwaren te zijn heengestapt, die de
overgangstijd betreffen en wel omdat
ze voortspruiten uit een feitelijke
toestand, waarvan men het bestaan
niet kan negeren. In haar opvattin
gen vindt de regering niet slechts de
Nederlandse delegatie aan haar zijde,
maar ook de H.V.K.. de voorlopige
federale regering en de legercomman
dant. Daarbij is opmerkelijk de grote
eenstemmigheid van hen, die dagelijks
met de feitelijke problemen hebben
te worstelen.
De nota houdt zich bezig met de
resultaten van de preliminaire confe
rentie te Batavia en weidt met name
uit over een drietal punten uit de
overeenkomst van 7 Mei 1949, de van
Roijen-Rum verklaring, die nog na
dere uitwerking vereiste: de terug
keer van de Republikeinse regering
naar Djokja, de staking van de gue
rilla en het bijeenkomen van de Ron
de Tafel Conferentie in den Haag.
Zij beklemtoont nog eens, dat de
Nederlands-Indonesische Unie berust
op het beginsel der volkomen gelijk
waardigheid van de twee partijen en
DE RONDE TAFEL CONFE
RENTIE.
TAE DEELNEMING aan de Ronde
Tafel Conferentie zal geen in
breuk maken op de rechten, aanspra
ken en posities van de deelnemers.
Een willekeurige bevoegdheid van de
Unci wordt door Nederland ter Ron
de Tafel Conferentie evenmin erkend
als voorheen.
Het hoogste gezag met betrekking
tot de buitenlandse betrekkingen en
de federale troepen zal uitsluitend
aan de Verenigde Staten van Indo
nesië (VSI) en dus niet aan. enige
deelstaat, ook dus niet aan de repu
bliek toekomen.
De veronderstelling, als zou de re
publiek een bijzondere positie als
deelstaat verkrijgen op grond van
haar bezit van eigen buitenlandse be
trekkingen en strijdkrachten kan dus
niet worden gehandhaafd.
De Nederlandse regering, die nog
steeds draagster is der souvereniteit,
zal ter Ronde Tafel Conferentie uiter
aard voor de belangen van de niet-
vertegenwoordigde gebieden dat
zijn de gebieden buiten de republiek
en de BFO hebben te waken. In
het bijzonder moet het zelfbeschik
kingsrecht van deze gebieden gewaar
borgd worden. Een van die gebieden
is Nieuw-Guinea.
Ten opzichte van dit gebied is het
Nederlandse standpunt onveranderd.
Linggadjatie voorzag reeds de mo
gelijkheid, dat Nieuw-Güinea als
deel van het koninkrijk en als zo
danig meewerkend in de Neder
lands-Indonesische Unie in een bij
zondere verhouding zou kunnen
worden gebracht.
De Nederlandse regering moet zich
dat is aan alle partijen bekend, de
vrijheid voorbehouden deze conferen
tie eerst te openen, als in Indonesië
een wapenstilstand in belangrijke ma
te is verwezenlijkt.
TROEPEN NIET TALRIJK
GENOEG.
T»ETREFFENDE de overeenkomst
tot het staken van het vuren merkt
de nota op, dat de regering aanvan
kelijk ernstige bezwaren had tegen
het creëren van patrouillegebieden,
waarin uitsluitend republikeinse
strijdkrachten de orde en rust zou
den handhaven. Dat zou de idee kun
nen wekken, dat het republikeinse
gezag ook buiten Djokja hersteld werd
Naar de minister echter tijdens zijn
recente verblijf in Indonesië bleek,
zijn onze troepen niet talrijk genoeg
om zonder meer de bevolking aller-
wege rust en veiligheid te kunnen
garanderen.
Naar het voorbeeld van de Pasoen-
dan, waar zich een samenwerking
tussen 'onze troepen en de republi
keinse aanhangers heeft ontwikkeld,
wil men nu verder gaan.
Een verandering in de feitelijke si
tuatie zal daardoor niet intreden.
Slechts daar, waar de republikeinse
strijdkrachten op het moment van het
staken van het vuren de plaatselijke
toestanden beheersen, zullen ze een
patrouilletaak krijgen. Dus niet in ge
bieden, die binnen de actie-sfeer van
onze troepen liggen. Op grond van
ue eenstemmigheid van opvatting van
al'.c verantwoordelijke autoriteiten in
Indonesië besloot de regering het door
htn gegeven advies te volgen.
^AN HET GEWAPENDE CONFLICT tussen de Republiek en Nederland
99 is thans gelukkig een einde gekomen. Een vriendschap in de volste zin
des woords tussen beide landen en volken staat op het punt te worden ge
boren. Het oog dient thans op de toekomst te worden gericht*'.
Dat waren de woorden, waarméte de H.V.K. de heer Lovink zich gisteren
bij gelegenheid van het uitvaardigen van de order tot het staken van het
vuren tot onze strydkrachten richtte.
Zouden de middelen hiervoor de
republikeinse regering niet ter be
schikking staan, dan zal ze het ont
brekende opgeven aan de regering in
Indonesië, desgewenst door tussen
komst van de Unci, opdat kan worden
nagegaan, wat gedaan kan worden.
DE CENTRALE COMMISSIE.
Weersverwachting, geldig tot
vanavond:
Langs de Waddenkust aanvan
kelijk nog harde, overigens meest
matige Westelijke wind. Wisse
lend bewolkt met plaatselijk en
kele buien, echter minder talrijk
dan gisteren. Tamelijk koel weer
Heden: zon oïder 20,26 uur.
Morgen: zon op 5,07 uur. Maan op
0,37 uur.
TAE ORDER bepaalt, dat de vijande
lijkheden op Java worden ge
staakt met ingang van middernacht
10-11 Augustus en op Sumatra met
ingang van middernacht 14-15 Aug.
De Nederlandse .regering beveelt de
Nederlandse troepen met ingang van
die data alle militajre operaties te
beëindigen en de republikeinse re
gering beveelt aan het gehele per
soneel van de TNI en alle andere ge
wapende aanhangers der republiek,
de guerillastrijd te staken. Elke han
deling in strijd met dit bevel zal wor
den gestraft overeenkomstig de gel
dende militaire voorschriften.
GEVANGENEN IN VRIJHEID.
TN EEN proclamatie, die door de
Nederlandse regering en de re
publiek is uitgegeven, wordt te ken
nen gegeven, dat er geen strafrech
telijke vervolging zal plaats hebben
noch enige administratieve maatre
gel zal worden genomen tegen hen,
die partij hebben gekozen in het ge
schil, dat de republiek en Nederland
verdeeld hield en dat de politieke-
en krijgsgevangenen zo spoedig mo
gelijk in vrijheid zullen worden ge
steld. Zij, die worden vervolgd of
reeds zijn veroordeeld voor misdaden
die duidelijk een uitvloeisel zijn van
het politieke conflict tussen Neder
land en de Republiek zullen van ver
dere vervolging worden ontslagen of
Lntheven van hun straf. Voorts zul
len beide partijen zich onthouden van
alle handelingen, die schadelijk zijn
voor de wederzijdse samenwerking,
door propaganda, sabotage e.d.
FATKOUtLLE-GEBIEDEN.
UEN ELFTAL uitvoeringsbepalingen
regelt de uitvoering van de order
tot het staken der vijandelijkheden,
Daarin wordt bepaald, dat na on
derling overleg beide partijen pa
trouillegebieden voor handhaving van
recht en orde zullen afbakenen en el
kaar toewijzen, welke gebieden moe
ten overeen komen met de bestuur
lijke indeling.
De strijdkrachten zullen deze ge
bieden niet mogen uitbreiden noch op
ardere wijze mogen pogen hun mili
taire posities ten koste van de ande
re partij te verbeteren: ze zullen ook
binnen deze gebieden moeten blij
ven, tenzij hun bijstand ter handha
ving van orde en recht door de an
d-re partij in haar zone wordt inge
roepen.
Vrij verkeer van de burgerbevol
king en vrij goederenverkeer tussen
de zones zal zonder belemmring wor
den toegestaan.
De republiek aanvaardt in de pa
trouillegebieden, die haar zijn toe
gewezen, boven en behalve de plicht
recht en orde te handhaven, mede
de. verantwoordelijkheid voor voed
selvoorziening, kleding, de ver
strekking van medicijnen en genees
kundige verzorging, en in het al
gemeen voor de voorziening in alle
diensten, die voor het welzijn van
de bevolking nodig zijn.
pEN CENTRALE gemeenSchappeljj-
ke commissie, wordt belast met
het toezicht op de uitvoering, van de
order en de daarmee samenhangende
voorschriften. Ze kan, naar behoefte,
locale gemeenschappelijke commis
sies instellen.
In deze centrale commissie hebben
Nederland, de Republiek en de BFO
een gelijk aantal vertegenwoordigers.
Bovendien maken er drie burgerlijke
en drie militaire vertegenwoordigers,
die door de Unci worden aangewezen
deel van uit.
Voorzitter zal een vertegenwoordi
ger van de Unci zijn.
In de plaatselijke gemeenschappe
lijke commissies hebben twee verte
genwoordigers van beide partijen en
van de BSO zitting alsmede de leden
van het plaatselijke team van mili
taire waarrtemers en de burgerlijke
vertegenwoordigers van de Unci.
Elke partij zal zich onthouden van
publicatie van iedere daad der ande
re partij, die zij als een inbreuk op
de overeenkomst beschouwt, tenzij de
beweerde inbreuk en de publicatie
daarvan door de gemeenschappelijke
commissie besproken is.
Onder: Piet van Don
gen, Broekstraat 7.
Molenschot, ditmaal
niet achter het stuur.
HU is chauffeur van
Kapt. Bremerkamp in
Palembang.
Boven: Twee Kruiningers, Adri van Noorden
(rechts) en Piet Boone (links) ontmoetton elkaar
in Tjimati. En dat werd gevierd met een samen-
op-de-kick.
Geheel links: Andre Leen-
houts, Binnen A 83 in Dussen
die 2 jaar geleden met de
Joh. van Oldenbarneveldt
IÉ vertrok is nu chauffeur bij
gf de aa -- en afvoertroepen.
Hiernaast: Henricus Schouw
Heul B 24, Hoeven, in het
licht der (tropische) volle
maan.
DE K.N.A.C. heeft de minister van
Verkeer om uitbreiding der flikker-
lichtinstallatie bij onbewaakte over
wegen verzocht.
DRINS BERNHARD zal dit najaar,
vermoedelUk in de maanden Sep
tember-October, een reis maken naar
de West.
De Prins zal een bezoek brengen
zowel aan de Ned. Antillen als aan
Suriname.
Bovendien ligt het volgens de N.
R.C. in het voornemen deze reis even
tueel uit te strekken tot enkele Zuid-
Amerikaanse landen. Geheel vast
staat dit laatste echter nog niet. Het
reisschema is trouwens ook wat de
data betreft nog niet tot in bijzonder
heden geregeld.
Ap 12, 13 en 14 Augustus a.s. wordt
te Den Haag een nationaal con
cours hippique gehouden, georgani
seerd door het rijcentrum Hofstad, op
het grote en fraai gelegen terrein aan
de Oude Waalsdorperweg. Dit
concours hippique draagt een bijzon
der karakter door het deelnemen van
prins Bemhard, met de paarden ,,Ve-
ronique", „the Priest" en „No, no. Na
nette", terwijl de prinsesjes Beatrix
en Irene zullen uitkomen in een zeer
lichte dressuurproef, waaraan verbon
den 'n sprinconcours over kleine hin
dernissen, welke wedstrijd uitslui
tend is opengesteld voor jongeren tot
16 jaar.
Winnaai» te Dublin
Prins Bemhard nam deel aan een
internationaal springconcours met het
paard „Cool Star", eigendom van een
Brits officier. De prins nam de hin
dernissen, welke zwaar waren in een
uitstekende stijl en kwam het par
cours rond zonder fouten. Voor deze
prestatie wend prins Bernhard door
de 20.000 toeschouwers hartelijk toe
gejuicht.
Prins Bernhard deelde met een ama
zone, die ook zonder fouten het par
cours had afgelegd, de eerste en twee
de prijs. Het aantal deelnemers aan
dit springnummer was zeer groot.
jy/FET INGANG van 1 September a.s.
zullen wederom 45 textielpunten
worden geldig verklaard.
Tezijner tijd zal nog bekend gemaakt
worden, welke bonnen zijn aangewe
zen. Ze zullen wederom voor een pe
riode van vier maanden gelden.
FH KUNNEN weer aanvragen ter
verkrijging van brandstoffen voor
kamerbewoners worden ingediend.
Op nader door de plaatselijke distri
butiediensten te bepalen dagen, die
nen de aanvraagformulieren hiertoe
door de kamerverhuurder bij deze
diensten te worden afgehaald.
Gezinnen, die uit 8 of meer perso
nen bestaan komen voor de verkrij
ging van een toeslag aan brandstof
fen in aanmerking. De betrokkenen
dienen zich op een door de plaatse
lijke distributiediensten nader te be
palen tijdstip met de distributiestam
kaarten van alle gezinsleden te wen
den tot de genoemde diensten.
UR IS een wetsontwerp ingediend,
dat ons weer herinnert aan de
dagen van het roemruchte Militair
Gezag. Minister Lieftinck vraag't
een crediet van 6)4 millioen, om
nog steeds binnenkomende vorde
ringen ten laste van het M.G. te
kunnen voldoen.
De Minister grijpt echter de gele
genheid aan, om in zijn Memorie van
Toelichting een boekje open te doen
over het M.G. Laten we beginnen met
te vertellen, dat hiet totaal der uit
gaven 123.8 millioen bedroeg en het
totaal der ontvangsten 27 millioen.
Het aftreksommetje is gemakkelijk
gemaakt: nadelig verschil 96 millioen.
Nu zal iedereen begrijpen dat in de
chaotische tijd vlak na de bevrijding
grote uitgaven mo e s t e n worden
gedaan. Doch men kan onmogelijk
zeggen, dat alle uitgaven even goed
verantwoord waren en dat de organi
satie klopte. Dit vertelt de Memorie
van Toelichting bijvoorbeeld:
„SPECIALE OPMERKINGEN"
■p"r hebben in toaal 66 commissaria
ten bestaan.
Met betrekking tot een dertigtal
commissariaten maken de contro
lerende accountants geen speciale
opmerkingen, zodat het financiëel en
materieel beheer in het algemeen
de omstandigheden in aanmerking
genomen geacht kan worden aan
redelijke eisen te hebben voldaan, zij
het ook met uitzondering van het
beheer der voorraden auto-onderde
len, gereedschappen en kantoorbe
hoeften, daar controle op het ver
bruik niet mogelijk bleek en de aan.
wending van de eindvoorraden niet
kon worden vastgesteld.
Met betrekking tot do overige com
missariaten valt ten aanzien van het
fnanciëel en materiëel beheer het vol
gende uit de terzake door de contro
lerende accountants uitgebrachte rap
porten af te leiden:
a. Het kasbeheer is met een
enkel? uitzondering normaal te
noemen, hoewel zowel voor als na
delige kaswerschillen zijn voorge
komen.
b. De nodige gelden werden niet
altijd tijdig bij de Staf Militair gezag
aangevraagd.
Doordat inmiddels veelal over
bankcrediet beschikt moest worden,
ontstond onnodig renteverlies. Met
name bij het provinciaal militair
commissariaat in Noord-Brabant is
zulks het geval geweest.
c. Ten aanzien van verschillende
uitgaven, ajs gratificaties, toelagen
op salarissen, representatiekosten,
voorlichtingskosten, is door sommige
commissariaten niet de nodige zui
nigheid betracht.
d. Het materiële beheer van de in-
ventarisgoederen is veelal onjuist ge
weest, als gevolg waarvan bij een
aantal commissariaten verliezen zijn
geleden.
e. Ten aanzien van die voorraden
auto- en fietsbanden en rijwielen kan
evenmin van een juist beheer worden
gesproken, daar soms aanzienlijke
quantitatieve tekorten zijn ont
staan.
By de transportsectie van het Dis
tricts MiliUir Commissariaat Eind
hoven kan zelfs van een wanbeheer
worden gesproken.
f. Met betrekking tot de voorraden
auto-onderdelen, gereedschappen,
kantoorbehoeften heeft het beheer
niet aan de eisen voldaan, daar con
trole op bet verbruik niet mogelijk
bleek en de aanwending der eind
voorraden onbekend gebleven is.
g. Het beheer van het motorvoer
tuigenpark is zodanig geweest, dat ook
tengevolge van ondeskundig gebruik
van de motorvoertuigen vrq belang
rijke uitgaven moesten worden ge
daan.
Een fraai getuigenis is dit alles niet,
En Sijmen mag ervoor opdraaien!
„De Stem" bracht dat indertijd
aldus tot uitdrukking
IAE SCHOOLARTS is een ver-
trouwde verschijning geworden
op onze lagere onderwijsinrichtin
gen. En toch: de Rijkswetgever
weet er formeel niets van. Van den
beginne af is het geneeskundig
schooltoezicht overgelaten aan de
gemeentebesturen, die een Ge
meentelijke Geneeskundige Dienst
hadden opgezet. Als er zo'n G. G.
niet was, dan bleven de schoolkin
deren van dit toezicht verstoken.
Het platteland werd daardoor eens
te meer misdeeld. Waarop gelei
delijk aan ech'ter (fok een remedie
werd gevonden door de-samenwer
king van kleinere gemeenten in
kringartsendiensten. De algemene
doorvoering werd echter zeer be
lemmerd door financiële bezwaren
en zo bleven uitgestrekte platte
landsgebieden van dit nuttig insti
tuut verstoken. Totdat tijdens de
bezetting een Besluit verscheen,
waarbij het Rijk één derde van de
kosten op zich nam. Formeel is dit
besluit ingetrokken, doch via een
omwegje bleven de Rijkssubsidies
gehandhaafd. Een onbevredigende
toestajid, die om nadere wettelijke
voorziening roept.
Hiermede is het vraagstuk ech
ter bij lange na niet uitgeput.
Dr. Chr. J. M. Mol heeft in het
jongste nummer van het Katholiek
Staatkundig Maandschrift op hel
dere wijze uiteengezet, hoe er veel
meer aan vatszit. 't Gaat niet al
leen om slechte tanden, zwakke
ogen, kromme ruggen en beveili
ging tegen besmettingsgevaar. De
medische zorg richt zich ook op 't
geestelijk welzijn van het kind, op
zijn toekomst in de maatschappij.
Het geneeskundig schooltoezicht
zal ook komen te staan gelijk
Dr. Mol zegt voor de oplossing
van problemen, die samenhangen
met karakterafwijkingen, met op
voedingsmoeilijkheden, met geeste
lijke stoornissen. De oplossingen
daarvoor kunnen uitsluitend ge
vonden worden in hét overleg met
de ouders en vaak in noodzakelijke
bemoeiing met het gezin.
Als zo het probleem komt te
liggen, dan kan men zich niet be
vredigd gevoelen door uitsluitend
overheidsbemoeiing. Dan dringt
zich de eis van confessioneel geor
ganiseerde zorg onafwendbaar
naar voren.
Deze eis houdt in aldus Dr. Mol
de principiële erkenning van het
recht der ouders, om de zorg voor liet
lichamelijk en geestelijk welzijn van
hun kind toe te vertrouwen aan een
instituut, dat deze zal uitvoren in de
zelfde geest, waarin zij, blijkens de
keuze van de school waarop zij het
kind geplaatst hebben, de gehele op
voeding en geestelijke zorg van het
kind wenst te stellen.
Dit is dan het principe, waarvoor
wij katholieken zeker in de bres
moeten springen. De overheid als
dokter tenzij grote directe ge
varen de gehele volksgemeenschap
bedreigen is voor ons tóch maar
een ongewenste figuur.
l-ÏOE is de verwezenlijking van
het principe echter practisch
mogelijk? Hierbij denken we on
middellijk aan de Kruisverenigin
gen, die samen ruim 1.300.000 ge
zinnen hebben georganiseerd. Die
Kruisverenigingen bemoeien, zich
nu al met de zuigelingen- en kleu
terzorg, met de tuberculosebestrij
ding, de gebrekkigenzorg en de
geestelijke hygiëne. Op zichzelf is
het al onlogisch, dat de sociale
schoolhygiëne als een aparte moot
apart behandeld wordt. Die kan
beter in het geheel ingeschakeld
worden. Deze practische overwe
gingen versterken nog het princi
piële argument voor een geleidelijk
aan overhevelen van het school -
artsenwerk naar de Kruisvereni
gingen en eventueel soortgelijke
organisaties.
De practische omzetting van het
geneeskundig schooltoezicht zal
zijn tijd vergen. Niemand wil, dat
dit overal op stel en sprong ge
schiedt. De wettelijke mogelijkheid
van omschakeling der gemeente
lijke zorg naar particuliere zorg
dient te worden geschapen.
Dat is in het kort samengevat
wat Dr. Mol in zijn belangrijk
artikel betoogt.
Hoe de P.v.d.A. en andere par
tijen tegenover deze kwestie
staan, weten we niet. Maar wel
kunnen we verwachten, dat de
K.V.P. op dit stuk ook zal staan
vóór het goed recht van particulier
initiatief en geestelijke differentia
tie.
Hij voerde het Vaticaanse
decreet uit
£EN TSJECHOSLOWAAKSE Katho
lieke priester, pater Alois Fajstl,
die weigerde een zieke vrouw de laatste
sacramenten toe te dienen, omdat zij
lid was van de communistische partij,
is gisteren door een staatsgerechtshof
te Praag tot r.cht jaar dwangarbeid
veroordeeld, wegens verraad.
De regering heeft onlangs gewaar
schuwd, dat iedere geestelijke die
tracht uitvoering te geven aan het de
creet van het Vaticaan, om katholieke
leden van de communistische partij te
excommuniceren, als verrader zou wor
den behandeld.
Pater Fajstl werden de burgerrech
ten ontnomen voor de tijd van tien
jaar. Zijn vermogen werd verbeurd
verklaard.
