Republikeinen 20 Juni terug in Djokja Machtige marine-oefeningen der Westerse Unie Onze jongens in Indonesië I OVGNMlt VÖD Vysjinsky op de bres voor een vredesverdrag met Duitsland 15 Juli „richtdatum" voor Ronde-tafel-conferentie VAN ROYEN- RUM-INTERVIEW De Pesindo is onverzoenlijk Militaire commandanten kregen instructies Rajk geen minister meer set Pauselijke rede over de internationale toestand 98 oorlogsschepen met 22.000 man nemen er aan deel T oenemende bewolking Militairen offeren voor Radio Anno Santo Chinese regering verlaat Kanton Weer eens een optimistisch bericht Zij gaven hun leven in Indonesië Aeheson is de vertragingstactiek moe „Mein Kampf" in de Staten van Antillen Ontdopte aardbeien voor de industrie VIJFDE JAARGANG No. 1403 Uitgave: N.V. Uitgevers MIJ. Neerlandla. Verschijnt elke werkdag. Bureau: Breda, Reigerstraat 16, Tel.: Redactie 8181, Admini stratie 8778. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts, C. J. v. Hootegem, A E. Langenhorst, Mr. Dr! A.J.J. M. Mes, Mr. H B B. de Rechter. Hoofd redacteur: J. J. H. A. Bruna. Abonnements prijs bij vooruitbetaling f 3.90 per kwartaal, per post 4.75. per week (uitsluitend bij niet- postbestelling) 0.30. Losse nummers 8 cent, Postrek no. 278841. Prijzen van buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt. ZATERDAG 11 JUNI 1949 Voor God, Koningin enVaderland Advertentieprijs voor de gehele oplage: 0.2o per m/m. (Ingezonden Mededelingen 0.60 per m/m). Voor advertenties van plaatselijke aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse editie 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede delingen 0.25 per m/m). Staatwerk 3 cent per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor prijzen van de rubriek ,,'t Kleintje" wordt verwezen naar de desbetreffende rubriek. Inzendingen op advertenties, welke de uit gevers om redenen te hunner beoordeling niet verlangen af te geven, worden vernietigd. Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 75. Telefoon 2236 Bureau voor Zeeuws-Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7. Telefoon 102. (Bijbureaux: OOSTBURG, Nieuwstraat 22. Telefoon 35; TERNEUZEN, Axelsestraat ^45^Telefoon^2j47) en Johan 14 jaar. George F\R. VAN ROYEN, voorzitter van de Nederlandse delegatie, heeft tegenover het republikeinse blad „Merdeka" ver klaard. dat hij verwacht, dat de terugkeer van de republikeinse regering op 20 Juni zal kunnen plaats vinden en dat hij hoopte, dat als „richtdatum" voor de zo spoedig mogelijk te houden Ronde-tafelconferentie 15 Juli kan worden aangehouden. JNTUSSEN moeten voor de terug keer van de republikeinse rege ring twee voorwaarden vervuld wor den, vertelde di'. van Roijen, nl. eva cuatie van de burgerpersonen en het vinden van een „formule" voor het bevel tot het staken van het vuren. Wat dit laatste betreft hoopte dr. v. Roijen, dat tegen het einde van deze week een vorm zal kunnen worden gevonden voor dit bevel. Daarna zou den de Nederlandse troepen onmid- QP 6 JUNI is in Vaticaanstad het congres begonnen van de leden van de Pauselijke Academie. Deze academie bestaat uit ten hoogste 70 leden, die door de Paus persoonlijk uit de eminentste geleerden van de gehele wereld worden gekozen en be noemd. Nederland is in deze acade mie vertegenwoordigd door Prof. Buytendijk, professor in de physiolo- gie aan de universiteit van Utrecht en Pater dr. J. Stein S.J., directeur van de Sterrenwacht van het Vaticaan als buitengewoon lid. Dit congres is bedoeld als een bui tengewoon congres om hulde te bren gen aan de H. Vader ter gelegenheid van Diens gouden priesterfeest. Ge durende de Pauselijke audiëntie, die op 7 Juni aan de deelnemers van het congres zal worden verleend, zal do Paus een redevoering houden, die volgens geruchten in Vaticaanse krin gen de internationale toestanden tot voornaamste thema zullen heb ben. dellijk worden teruggetrokken, waar voor minstens een week nodig is. Er is geen enkele grond voor de berich ten, als zou de terugkeer van de Re publikeinse regering deze maand niet kunnen geschieden. „Het is ook voor Nederland van belang, dat de terug keer bespoedigd wordt ter voorko ming van incidenten, die de moge lijkheid van wantrouwen weer zou den kunnen opwekken. Zoals gezegd hoopte de voorzit ter van de Nederlandse delegatie, dat na de terugkeer van de Repu blikeinse regering, en nadat de over eenkomst door het republikeinse parlement zou zijn goedgekeurd, de „richtdatum" voor de Ronde- Tafelconferentie 15 Juli kan zijn. Dr. van Roijen achtte eventueel deel name van Suriname en de Nederland se Antillen aan de R. T. C. normaal, evenals deelname van de minder heidsgroepen, al kan nog niet worden vastgesteld, dat deze gebieden zullen deelnemen met stemrecht. Ze zouden kunnen deelnemen als adviseurs, waarnemers of als subcommissie in de Nederlandse of republikeinse de legatie of die van de B.F.O. Bij de overdracht van de souve- reiniteit en de daaraan verbonden overeenkomst zullen geen andere voorwaarden worden ingelast dan die welke in de Renville-overeen- komst zijn opgenomen. Naar dr. v. Roijens mening zijn er vóór de Ronde Tafelconferentie geen debatten over de Indonesische kwestie in de Veiligheidsraad te verwachten Hij verklaarde tevens vertrouwen te stellen in de Republikeinse leiders, met wie hij thans besprekingen voert Het vraagstuk van de keuze van de staatsvorm of de staatkundige orga nisatie van enig gebiedsdeel zou ge zamenlijk moeten worden behandeld onder internationale controle, meen de dr. van Roijen UITNODIGING VAN DJOKJA (AOK met Moh. Rum. de voorzitter van de Republikeinse delegatie had „Merdeka" een onderhoud. Deze verklaarde, dat het de wens is van de Republiek, dat de inter-Indonesi- sche conferentie, als voorbereiding op de Ronde Tafelconferentie te Djokja zal worden gehouden. Na de terug keer van de Republikeinse regering in Djokja zal de Republiek de Indo nesische nationalistische leiders voor deze conferentie naai; Djokja uitno digen. Handgranaat in de tuin van mevr. Sukarno T>E PESINDO, de Republikeinse par- tij der socialistische jongeren, die deel uitmaakt van Sjarifuddins front, heeft o.a. te Solo pamfletten ver spreid, waarin wordt verklaard, dat zij niet kan instemmen met de van Roijen-Rum verklaringen en dat zij het staken van het vuren onaanvaard baar acht. In de tuin van het huis van mevr. Sukarno in Djokja werd gisterenmor gen door een onbekende dader een handgranaat geworpen, die niet ont plofte. VIJFTIG OORLOGSMISDADIGERS die sedetr 1944 in de gevangenis te Procida bij Napels op hun proces wachten, zijn ter bespoediging daar van in hongerstaking gegaan. BURGEMEESTER D'AILLY is in kort geding door de revolutionnair- communistische partij gedagvaard, omdat hij bepaalde verkiezingsleuzen verboden heeft. LUIT. GEN. WILSON is eervol onthe ven van zijn functie van kwartier meester-generaal der Kon. Landmacht Hij wordt opgevolg door gen.-mja. J. Hij wordt opgevolgd door gen.-maj. J. Droste. DE LABOURPARTIJ zag zijn program met slechts 1 stem tegen aangenomen Het voorziet in de nationalisatie van een groot aantal industrieën. I SIGRID UNDSET, de bekende Noor- j se schrijfster en Nobelprijswinnares, is gisteren te Oslo na een kort ziek bed op 67-jarige leeftijd overleden. IN ZUID-AFRIKA is een goudvondst gedaan, die de rijkste is, die in de Unie ooit heeft plaats gevonden. Het heugelijke feit. vond plaats bij het dorpje Hennenman. waar prompt de goudkoorts uitbrak. ATOOMBOMMEN worden sedert kort ook in de Sovjet-Unie gemaakt, aldus heeft prof. Klemperer van de univer siteit te Halle (Russische zone) ver klaard. WEST-DUITSLAND gaat op 14 Aug. ter stembus om het eerste parlement van de Bondsrepubliek Duitsland te kiezen. Het zijn de eerste algemene verkiezingen in Duitsland sinds 16 jaar. HET ENGELSE KABINET kwam gis teren in spoedvergadering bijeen in verband met de moeilijkheden, ont staan door de spoorwegstaking. Ook de Londense machinisten en stokers hebben besloten zich bij de staking aan te sluiten. WEGGEBRUIKERS, steeds als U loopt of rijdt, denkt aan Uw verantwoorde lijkheid. Die zwarte vlek moet weg. POSITIE TROEPENSCHEPEN: de Zuiderkruis passeerde gisteren Malta /ANGEVEER 22.000 MAN AAN BOORD van 98 oorlogsschepen, waarbij 15 Nederlandse, zullen deelnemen aan de de gecombineerde marine-oefenin gen, die de landen van de Westerse Unie gezamenlijk zullen honden. Het verband van deze schepen is als een zinnebeeld van de solidariteit der Wes terse Unie: het is een voorbeeld in vredestijd van samenwerking tussen de marines van verschillende nationaliteiten, zoals in de geschiedenis nog niet is voorgekomen. AANVAL OP CONVOOI TIET BEGIN van de oefeningen wordt j op de avond van de 30e Juni in geluid door saluutschoten van de Franse kruister „Montcalm" en de Nederlandse kruiser H.M. Tromp aan de Britse vlag. die worden beantwoord door het vlaggeschip van de Britse „home fleet", H.Ms. Implacable. Ter rede van Penzance zullen ze de an dere morgen gezamenlijk de echo's van hun kanongebulder over de Mount Bay doen schallen, als ze de groet brengen aan de vlag van admiraal Mc. Grigor, die tijdens de oefeningen het opperbevel over de gezamenlijke vloten voert. Diezelde morgen bren gen de bevelhebbers elkaar beleefd heidsbezoeken. Voordat de schepen, waarbij zich ook die der Belgische marine zul len voegen, op de 4e Juli naar zee gaan, zullen voorbereidende oefe ningen op de rede van Penzance worden gehouden. De eigenlijke manoeuvres worden gehouden in 't Engelse Kanaal en de golf van Bis- caye en duren tot de 7e Juli. Weersverwachting, geldig tot vanavond: Droog weer met van het Westen uit toenemende bewolking. Ver anderlijke wind. Gematigde tem peraturen. Heden zon onder 20.59 uur. Maan op 22,31 uur. Morgen: zon °P 4,20 uur, onder 20,59 uur. Maan onder 4,58 uur, op 23,22 uur. Maan dag zon op 4,20 uur. Maan onder 6,09 uur. Eindbedrag meer dan f 10.000 TAE COLLECTE voor Radio Anno Santo bij onze militairen in In donesië heeft groot succes gehad. Volgens bericht van het Hoofdbureau van Katholiek Thuisfront hebben 43 aalmoezeniers tezamen meer dan 7000 gulden verantwoord. Het eindcijfer zal naar schatting minstens f 10.000 be dragen, waarbij rekening gehouden moet worden met het feit. dat de mi litairen in grotere plaatsen zoals bij voorbeeld Batavia, Surabaja, Sema- rang, Menado enz. voor dit doel in de kerken geofferd hebben, zodat het werkelijke bedrag belangrijk hoger ligt. ■p)E CHINESE nationalistische rege gering treft inderhaast voorberei dingen om Kanton haar tweede hoofdstad binnen twee maanden te ontruimen, in verband met een dreigende aanval van de onder com munistische leiding strijdende legers, die in de provincies Hoenan en Ki- angsi oprukken. Vele leden van het parlement heb ben Kanton reeds verlaten en zijn op weg naar Formosa. Op Sjanghai heeft een niet-geiden- tificeerde vliegmachine een bom uit geworpen, die een krachtige ontplof fing veroorzaakte. Het nieuwe Chi nese communistische regiem zal, naar i verwacht wordt, door Australië de ;acto erkend worden. yOOR de eerste grote oefening zal een convooi met escorteschepen door onderzeeboten worden aangeval len .Vliegtuigen zullen hierbij assiste ren. Tegelijkertijd zullen kruisers cn vliegkampschepen een bombarde mentsoefening houden. In de Golf van Biscaje verenigen beide groepen zich tot een nieuw convooi, dat daarop op weg naar het Kanaal aangevallen wordt door onderzeeboten, en in het Kanaal zelf ook nog door bommen werpers en motor-torpedoboten^ In tussen hebben ook mijnenleggers en mijnenvegers hun oefeningen vol bracht en op de 7e Juli zullen alle schepen de haven van Portland bin nenlopen en worden de resultaten der oefeningen besproken. De Nederlandse bevelhebber schout bij nacht J. J. L. Willinge zal zijn vlag voeren aan boord van Hr. Ms. kruiser Tromp. Aan de oefeningen nemen o.m. deel drie vliegkampschepen, een slagschip 7 kruisers, w.o. de Nederlandse Tromp 2 onderzeebootmoederschepen, een Ne derlands moederschip voor mijnenve gers de Vulkaan, het Nederlandse ra- darinstructieschip Soemba. 17 torpe- dobootjagers, w.o. de Nederlandse Piet Hein, voorts escorteschepen, mij nenleggers, onderzeeboten en mijnen vegers. TAE MILITAIRE commandanten in Berlijn hebben gisteren van hun respectieve ministers de instructie ge kregen de besprekingen over de op heffing van de blokkade te bespoedi gen cn te zorgen uiterlijk Maandag gereed te zün zoals Aeheson in Parijs had voorgesteld. De Amerikaanse en Britse autori teiten hebben de Russen doen weten, dat zij bereid zijn de besprekingen (e bespoedigen, maar hebben nog geen antwoord ontvangen. Volgens Duitse kringen, die in nauw contact staan met het Russische militaire bestuur, had gen. Kotikof van Vysjinsky zorg vuldig geformuleerde instructies ont vangen, waarbij aan alle Sovjet-func tionarissen opdracht werd gegeven hun uiterste best te doen alle ver- voersbeperkingen te Berlijn op te heffen. Intussen schijnt de expo-t van uit Berlijn, met uitzondering van eni ge schaarse artikelen, vlot te verlo pen. De stakende West-Berlijnse spoor- mannen posten nog steeds voor het spoorweggebouw in de Amerikaanse sector; omdat er niemand naar bin nen kan ligt het werk geheel stil. VERZET TEGEN ONTMANTE LING. rpWINTIGDUIZEND Duitsers protes- teerden tegen de ontmanteling van de synthetische fabriek in Wanne Ei- ckel. De fabrieksraden van deze fa briek en van de „Gewerbschaft Vic tor" te Castrop-Rauxel hebben inge volge een Brits ultimatum besloten hun lijdelijk verzet tegen de ontman teling der installatie voor de fabri cage van benzine en rubber in het Ruhrgebied Zondag te staken. Op die dag beginnen de ontmantelingsopera ties. Over de tabaksdistributie TJET A.N.P. geeft de burger weer eens moed met het verheugende nieuws, dat de sigarettenkerftaoaks- industrie sinds enige maanden op een verhoogd niveau draait en dat bin nenkort een productie wordt ver wacht, die een voorziening van onge veer 3.5 rantsoen per week mogelijk zal maken. Hieruit zou af te leiden vallen, dat gestreefd wordt naar een ruimere be schikbaarstelling en zelfs naar een opheffing van de rantsoenering van tabaksartikelen. Het departement van economische zaken deelde desgevraagd mede, dat omtrent een datum van eventuele rantsoenverhoging of opheffing der rantsoenering nog geen mededelin gen kunnen worden gedaan. Zodat we maar weer wachten op de dag, dat die datum wel zal kunnen worden medegedeeld. Eens zal hij komen TJE REGERING maakt bekend, dat tot haar leedwezen, de volgende verliezen in Indonesië zyn gerapporteerd: Kon. Landmacht: Sold. Ie klas A Klooster, uit Nieuw Beerta (Gr.).; Mar. 2e kl. C. S. A. Damhuis, uit Weesper- karspel; Sold W. A. Buiting, uit Didam; Kapt. E. Roering, uit Sur rey. (Engeland); Sold. R. Talstra uit Tietjerksteradeel. Korp. L. H. J. Tuenter, uit Versseveld (gem. Wisch). Serg. majoor F. H. IJs- paard uit Amsterdam C. Sold. H. J. M. van der Avort uit Rotterdam. Sold. L. M. Mieris uit Utrecht Sold. A. K. Kooken uit Budel. Sold. Ie klas P. Stok uit Baren- drecht. Sold. G. van Aarderen uit Sneek Sold. Ie klas J. E. van Pet ten uit Amsterdam C. Sold. T. C. van Beek uit Nieuwkoop (ZH). Sold, T. Golverdingen uit Har- dinxveld. Sold. G. J. J. Couwen- bergh uit Heerlen Korp. A L Sjou- ken uit 's-Gravenhage. Onder: Adry v. d. Wyngaard, Haag- weg 301, Breda, neemt alleen maar genoegen met een vliegtuig als achtergrond, omdat hij nu eenmaal op een vliegveld verblijft. Boven: J. C. Everts, Tuinstraat 58 te Rijen, vindt het in Bandung lang niet zo onaardig als hij oorspron kelijk meende. Onder: P. van Nijnatten (links), Lange Schouw D 69, te Schyf, ontmoette in Palembang z'n dorpsge noot Janus van Overveld van 't Hoekske. d. Dries uit Goes, Singelstraat, is als kok by de Mariniers in Surabaja. \7"YSJINSKY heeft gisteren voor de nodige deining op de Paryse confe rentie gezorgd door een kennelijk als propaganda bedoeld voorstel in te die nen, dat nl. de grote vier een vredes verdrag voor Duitsland zullen ontwer pen en zich zullen verplichten tot het terugtrekken van alle bezettingstroe pen uit Duitsland binnen een jaar na sluiting van het vredesverdrag. De regeringen van de vier landen zouden binnen drie maanden elk een ontwerp-vredesverdrag bij de raad van ministers van Buitenlandse Zaken in dienen. Intussen zou de huidige zitting van de raad de laatste hand kunnen leggen aan de procedure, die de voor bereiding van het verdrag eist. FELLE REACTIES. Vysjinsky sloeg met dit voorstel felle reacties los bij zijn Westelijke Motie van wantrouwen aangenomen TN DE gisterenavond gehouden verga dering der Staten van de Neder landse Antillen is met negen tegen zes stemmen een motie van wantrou wen tegen het kabinet aangenomen. In deze motie wordt o.m. gezegd, dat de partij-politieke belangen bij het kabinet zwaarder hebben gewo gen dan het algemeen belang. De heer Gerharts wees op de „fascistische" neigingen van mr. Da Costa Gomez en tilde hierbij een exemplaar van „Mein Kampf" op, dat hij vergeleek met het blad van Da Costa „Onze Strijd". Hij zag ook nog overeenkomst tus sen de „Gomez-jeugd" en Hitlerjugend en meende, dat „deze pestilentie moest worden uitgeroeid". A/OSf ^^GËSING 15) Heren, zullen we maar niet vast onze parapluie opsteken?" collega's, Aeheson liet duidelijk zijn ontstemming blijken over deze vertra gingstactiek: we zijn hier niet geko men om een soort diplomatiek me nuet te dansen zei hij. Hij zei. dat hét onmogelijk was over een vredesver drag te praten, als eerst geen over eenstemming was bereikt over de Duitse eenheid en een centrale re gering. Hij achtte het misdadige tijdsverspil- ling om zich met de procedure bezig te houden en verklaarde, dat hij niet veel langer dan tot eind volgen de week uit de Verenigde Staten weg kon blijven. Als het zoo doorgaat zei hij kan het nog wel 50 jaar duren voor we aan het sluiten van een vre desverdrag toe zijn. Ook Bevin maak te zich nogal kwaad, toen hij van zijn Russische collega het verwijt te ho ren kreeg het vredesverdrag te willen tegenwerken: ik heb er schoon ge noeg van als erger dan een misdadi ger te worden voorgesteld. Tenslotte werd Schumans voorstel aanvaard om Vysjinsky's plan on middellijk ter bestudering aan de plaatsvervangers door te zenden. Nadat Vysjinsky nog had medege deeld. dat hij vandaag verhinderd was te vergaderen wat een pro test van Aeheson uitlokte werd besloten Zondagmiddag bijeen te ko men. Zijn fout: Tito-isme TN DE gisteren bekend gemaakte na menlijst van het nieuwe Hongaar se kabinet komt de naam van Laszlo Rajk niet voor. Rajk is sinds zijn studentenjaren een van de vooraanstaande commu nisten in zijn land. Hij had een actief aandeel bij het uit de weg ruimen van de oppositie, toen hij tussen 1946 en 1948 minister van Binnenlandse Zaken was. Sinds 1948 was hij mi nister van Buitenlandse Zaken en lid van het politbureau van de commu nistische Hongaarse arbeiderspartij. Rajk was niet aanwezig, toen het par lement gisteren bijeen kwam en zijn naam stond ook niet op de lijst van gekozen parlementsleden, ofschoon hij lijstaanvoerder in een der kiesdistric ten was. Geruchten willen, dat Rajk gearres teerd zou zijn in verband met zijn „Tito-isme". Vast staat in ieder ge val, dat een aantal personen is aan gehouden, waaronder Hszebeni, een der oude adjuncten van Rajk. In het nieuwe kabinet blijft Dobi minister-president, terwijl de commu nist Rakosi vice-premier blijft. regeringsmaatregelen voor de aanvoer van aardbeien zijn be kend gemaakt. Dc tuinders worden verplicht alle aardbeien zonder dop aan de industrie te leveren. Hiervoor zullen ze f 0.80 per kilo of 2 gulden per slof van 2,5 kilo ontvangen. In feite komt het dus hier op neer. dat het kwantum aardbeien, dat naai de fabrieken gaat. bepaald zal wor den door de prijs van de binnenland se handel. Zakt die beneden 80 cts„ dan zullen de tuinders gelegenheid hebben voor de „bodemprijs" van 80 cent per kilo aan de fabrieken te le veren. door R. W. JANSSEN f EDURENDE de bezettingstijd is in ons land een verordening van kracht geweest, waarbij de overdracht van landbouwgrond en hoeven aan stevige banden werd gelegd. Elke ver andering van eigenaar moest goedge keurd worden door de Grondkamers. Deze moesten de prijs goedkeuren, een zaak, die in deze jaren noodzakelijk was, maar veelal een wassen neus bleef. Zij moesten er verder op toezien dat geen landbouwgrond in handen van anderen dan 'boeren of tuinders kwamen, men herinnert zich de leus der landstanders: „Boerenland in boerenhand", en zij moesten er ten slotte voor waken, dat de landbouw belangen door de overdracht niet ge schaad werden. Nu was één van de meest gevreesde gevaren voor onze landbouw de steeds voortschrijdende versplintering van de landbouwgrond tot al maar kleinere bedrijfjes, die bij overdracht van grond aan nieuwe eigenaren optrad, en de Grondkamers kregen dus op het hart gedrukt, voor al te zorgen, dat de land- en tuin bouwbedrijven een voldoende grootte hielden. Het zal elkeen zonder meer duide lijk zijn, dat de uitvoering van deze verordening, waarop men het N.S.B.- stempel dacht te zien, de Grondka mers allesbehalve populair maakte. Maar dat neemt niet weg, dat de georganiseerde landbouw de verorde ning in haar geheel als winst be schouwde, en het ten zeerste betreur de, dat ze bij de bevrijding zonder nader overleg werd ingetrokken. Wel bleef de controle op de prijzen ge handhaafd, maar bij de geweldige geldovervloed was ontduiking daarvan maar al te gemakkelijk mogelijk. Ove rigens werd de overdracht van grond en hoeven practisch geheel vrijge laten. E'en jaar geleden diende de regering bij de Tweede Kamer een wets ontwerp in, dat de overdracht van landbouwgrond opnieuw aan banden wilde leggen. Het heeft me verwon derd, dat er ten plattelande zo weinig aandacht aan is besteed, vergeleken met de grootte van de belangen, die er bij betrokken zijn. Het wetsontwerp verschilt wat de hoofdzaken betreft? niet zo heel veel van de verordening uit de bezettings tijd. Maar het beginsel „Boerenland in boerenhand" heeft de regering laten vallen, en daartegenover is het voorkeursrecht van de pachter uitvoe riger en secuurder geregeld-. Over beide onderwerpen zou heel wat te zeggen zijn, maar binnen het raam van dit artikel is daarvoor geen plaats. De Grondkamers krijgen echter dezelfde en misschien zelfs iets grotere bevoegd heden tot ingrijpen bij de overdracht van landbouwgronden dan ze in de be zettingsperiode hadden. Daarbij dient op de eerste plaats genoemd te Wor den de voorkoming van verder gaan de versplintering van de bedrijven. Maar hier komt een ernstige afwij king aan de orde van de verordening uit 1940. En wel deze, dat de hoofd oorzaak van de versplintering van landbouwgrond, de erfdeling, buiten de invloed van de Grondkamers wordt gehouden. De regering geeft toe, dat de werking van het erfrecht wel dege lijk tot ongewenste toestanden op het gebied van de verkaveling en de be- drijfsgrootte kan leiden. Maar, zegt ze, deze stof vereist een afzonderlijke en nauwgezette bestudering, daar de al gemene beginselen van het burgerlijk recht, en die van het erfrecht daarbij ten nauwste zijn betrokken. Het is zeer wel mogelijk, dat de ge leerde juristen, die hier aan het woord zijn, gelijk hebben; ik ben niet be voegd dat te beoordelen. Wat ik wel weet is, dat hierdoor de Grondkamers een dik hout in de wielen wordt ge stoken, en dat ze wat de regulering van de bedrijfsgrootte betreft, weinig zulien bereiken. Want juist bij boedel scheiding wordt grond toegewezen aan allerlei mensen, die ze zelf gaan ge bruiken of gaan verpachten, maar- zelfs bij klein gewin daaruit de voor keur geven aan onroerend goed boven baar geld of effecten. Het aantal land-bouwbedrijven, klei ner dan 20 h.a, steeg van 1910 tot 1945 met 24.000, Elkeen weet, dat het enorme aantal te kleine boerenbedrij ven de nachtmerrie is van ieder, die verantwoordelijkheiddraagt voor ons Nederlandse platteland, en een kwaad, waartegen men geen enkele remedie kent. Een dergelijke toename in 35 jaar tijds is weinig minder dan een ramp. De Nederlandse Pachtraad heeft zich enige tijd geleden tot de platte landsnotarissen gewend met de vraag, of naar hun indruk de erfdelingen schuld hebben aan deze verslechtering in de structuur van land- en tuinbouw. In het Meinummer van „De Pacht" wordt het resultaat van dit onderzoek besproken. De rapporteur zegt aan 't einde: „Deze enquête had geen ander doel dan vast te stellen, of deling bij boe- renerflating een voorname factor is voor het doen ontstaan van kleine boerenbedrijven, ja of neen. Het ant woord moet volmondig luiden: ja." In Noord-Brabant en Limburg blijkt de toestand ongunstiger te zijn dan in het Noorden. Het hoge ge boortecijfer van onze katholieke boe ren en tuinders zal hier wel een langrijke factor zijn. (Vervolg op pag. 2) b>

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1949 | | pagina 1