Gemengde stemming over de koerswijziging Vliegbasis Woensdrecht kreeg nieuwe commandant Parlement Waarom dr Beel als H.V.K, ontslag nam Prof, Romme: „Een mogelijkheid om langs redelijke weg tot een oplossing te geraken Nanping gevallen Woorden van erkentelijkheid voor wat werd verricht Trein sloeg op hol Regeringsverklaring over Indonesië in Tweede Kamer Haagse Brieven t Geruststellende woor den tot Sumatra Nog enkele buien Bittere tegenvaller voor de Sovjets Levensgevaarlijk doel Rijkscommissie lectuurvoorziening- ingesteld Zij gaven hun leven in Indonesië Spanje blijft in de ban Bezwaren tegen herstel der republiek Zandvoort in rep en roer Even niezen VIJFDE JAARGANG No. 1384 tJitfWK K-V, Uitgevers Mij. Neerlandia Verschijnt elke werkdag. Bureau: Breda, Relgerstraat '18, Tel.: Redactie 8181, Admini stratie 8778. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts, C. J. v. Hootegem, A. E. Langenhorst, Mr. Dr. A-J. J-M. Mes, Mr. H. B. B. de Rechter. Hoofd redacteur: J. J. H. A. Bruna. Abonnements prijs bij vooruitbetaling 3.90 per kwartaal, per post 4.75, per week (uitsluitend bij niet- postbestelling) 0.30. Losse nummers 8 cent Postreki no. 278841. Prijzen van buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt. Voor God, Koningin en Vaderland WOENSDA 18 MEI 1949 Advertentieprijs voor de gehele oplage: 0.25 per m/m. (Ingezonden Mededelingen 0.60 per m/m). Voor advertenties van plaatselijke aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse editie 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede delingen 0.25 per m/m). Staafwerk 3 cent per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor prijzen van de rubriek ,,'t Kleintje" wordt verwezen naar de desbetreffende rubriek. Inzendingen op advertenties, welke de uit gevers om redenen te hunner beoordeling niet verlangen af te geven, worden vernietigd. Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 75. Telefoon 2236 Bureau voor Zceu^-Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7. Telefoon 102. - (Bijbureaux: OOSTBURgTNieuwstraat 22. Telefoon 35; TERNEUZEN, Axelsestraat 166. Telefoon 2347) TN HET BIJZIJN van de meeste ministers en onder grote belangstelling heeft de Tweede Kamer gisteren de jongste Regeringsverklaring over Indonesië aan een beschouwing onderworpen. Vooraf heeft echter eerst nog de minister van Overzeese Gebiedsdelen ad interim, mr. van Maar- seveen, een aanvullende regeringsverklaring voorgelezen. Die verkla ring bevatte nadere gegevens over het heengaan van dr. Beel als H. V. K. en mededelingen over de mening van verschillende Sumatraanse ge bieden met betrekking tot de van Roijen-Rum-overeenkomst. De Regeringsverklaring van vorige week ontmoette goedkeuring en critiek. Namens de K.V.P. maakte prof. Romme enige restricties. TAE MEDEDELINGEN van minister van Maarseveen over het ontslag van dr. Beel vindt men elders op deze pagina kort samengevat. Wat de me ning van Sumatraanse gebieden over de getroffen overeenkomst aangaat, daarover verklaarde de minister, dat de regering niet ten onrechte heeft gezegd, dat dc B.F.O. haar volledige instemming heeft betuigd met de Ne- derlands-republ i keinse overeenkomst. Van Sumatraanse zijde was de op merking gemaakt, dat Sumatra niet was geraadpleegd vóór het sluiten van de overeenkomst. De minister deelde nu evenwel mee, dat dr. van Roijen terdege overleg had gepleegd met de voorzitter en de ondervoorzitter van dc B. F. O. Hij wees er ook op dat nu 'n be stand is aanvaard, zulks niet bete kent, dat aan het federale streven van Sumatra een einde wordt ge maakt. De federale gedachte ligt ook ten grondslag aan de thans be reikte overeenkomst. Bij de spoedig te houden Ronde Ta fel Conferentie zal aan de practische uitwerking van het zelfbeschikkings recht volledige aandacht worden ge geven, zo zei minister van Mf-arse- veen. BEVRIEZING DEELSTATEN "OIJ DE Kamerdebatten was de eer- ste spreker de KVP-woordvoer- dcr prof. Romme. die de van Roijen-Rum-overeenkomst .,een moge lijkheid noemde om langs een rede lijke weg tot een oplossing te komen" Wel betreurde hij het, dat de Kamer niet tijdig op de hoogte van de wij ziging in de koers van het staatsschip was gebracht. Met nadruk verklaarde prof. Rom me, dat het ontslag van dr. Beel bij ieder lid van de KVP-fractie zwaar weegt. Voor mij persoonlijk, zei hij, wegen ook de redenen daartoe zwaar. Het vertrouwen in de regering is in Indonesië bij blanken en bruinen door dit ontslag niet versterkt". Hij merkte overigens op, dat een juiste beoordeling van de van Roij en-Rum-overeenkomst mogelijk kan zijn, indien men eei'st de uitwerking voor zich ziet. Deze uitwerking wilde hij eerst hebben. Hij vroeg bovendien aandacht en instemming der regering ervoor, dat zij ,.er bij voortduring op bedacht zij tussen de republiek en de andere gebieden geen verschil in status te maken". De ..voorlopige bevriezing van de verdere staatkundige vorm- DE POOLSE REGERING heeft de Britse ambassadeur te Warschau een protestnota overhandigd, waarin de arrestatie van Eisler scherp wordt veroordeeld en de hoop wordt uit gesproken, dat de Britse regering Eis ler asyl zal verlenen. SNELLE VLIEGTUIGEN zijn er ge noeg, redeneerde iemand uit Boston. En daarom vond hij het langzaamste vliegtuig ter wereld uit. Het heeft een minimum uursnelheid van 43 km. en kan op een tennisbaan landen. DOHMEN uit Duisburg, die destijds bewaker was in het kamp te Amers foort heeft gisteren in Amsterdam de doodstraf tegen zich horen eisen. KONING LEOPOLD heeft een groep havenarbeiders uit Antwerpen ont vangen, die hem als „Belgen van het Vlaamse ras" hun hulde kwamen brengen. HUN GOUDEN BRUILOFT gaat een echtpaar uit Maashees (Limburg) in Amerika vieren, waar in Milwaukee hun zoon, dochter, 5 kleinkinderen en 2 achterkleinkinderen wonen. Hij is 81 en zij 77 jaar. POSITIES TROEPENSCHEPEN: Grote Beer 16-5 van Batavia, Volendam 16-5 van Aden. Weersverwachting, geldig tot Woensdagavond: Veranderlijke bewolking met vooral in het binnenland op de öieestc plaatsen nog enkele buien Zwakke tot matige wind tussen en Zuidwest. Iets lagere temperaturen dan gisteren. Heden zon onder 20.31 uur. Don derdag zon op 4.41 uur. Maan op 2.17 uur en onder 11.06 uur. geving (deelstaten) in Indonesië" noemde de heer Romme „een voor hem moeilijk te verwerken facet". ÜEN hoofdpunt van het program der regering moet yolgens de heer Oud (VVD> blijven de federatieve opbouw van de verenigde staten van Indonesië, naast het vormen van een reële Unie. Volgens hem is de van Roijen-Rum-overeenkomst aanvaard baar. Maar wat velen huiverig maakt zo voegde hij er aan toe, is de vraag: zal de republiek zich eraan houden? Toch meende hij, dat de regering van de twee kwaden het minst erge heeft gekozen. Ook de heer Oud betreurde het ont slag van dr. Beel. Z.i. moet de H. V. K. als hij om persoonlijke redenen wenst heen te gaan, hij dat echter niet aankondigen op een wijze, die het karakter van een politiek feit krijgt. SCHERMERHORN OPGELUCHT AANGENAME verrassing en op luchting noemde prof. Schei*- m e r h o r n (P. v. d. A.) het tot standkomen van de overeenkomst. De houding der regering is voor mij een bron van vreugde en is de enige uit weg uit het moeras, zo zei hij, huide woorden aan het adres van dr. van Roijen eraan vast knopend. Evenals zijn prof. collega had hij het over het „bevriezingsproces" waar in z.i. grote gevaren schuilen ten aanzien van Sumatra. FINAAL ERTEGEN. plNAAL tegen het herstel van de re- publikeinse regering te Djokja bleken de heren Zandt (SG) en W e l t e r te zijn. De eerste vond, dat er geen enkele zekerheid bestaat dat er aan de terreur een einde komt en de tweede had het over „een voort gezet glijproces van de regering" en „een capitulatie onder druk van de Veiligheidsraad". Hij voorspelde: de heren van de republiek zullen alle toezeglingen doen en ze niet uitvoeren, omdat ze het niet kunnenè Tenslotte zal de re publiek bij de Veiligheidsj'aad gaan klagen en Nederland wordt dan in het ongelijk gesteld. Hij vroeg waar om de republiek, die 5 pet. der be volking onder zich zal hebben, 33 pet van de volksvertegenwoordiging zal uitmaken. De heer Weiter zei het in dr. Beel te waarderen, dat hij ontslag had aangevraagd en sprak de hoop uit, dat de KVP een einde zal maken aan het huidige beleid. CRITIEK WAAR, MAAR van de B.F.O. en de positie van Su matra bij de komende inter-Indone- sische besprekingen en bij de Ronde Ta fel Conferentie. Dr. Koets, de directeur van het Kabinet van de H. V. K. heeft op een persconferentie nog iets naders mee gedeeld over de „bevriezing" van de deelstaten. Hij heeft erop gewezen, dat de Nederlandse delegatie zich slechts verbonden heeft geen nieuwe staatkundige organisaties in het le ven te roepen of te erkennen in een gebied dat op 8 December jl. onder republikeinse controle stond. Hij wees er overigens ook op. dat het enige gebied waar dc volkswil nog nooit is geraadpleegd het gebied vande republiek is. Niet alleen de Nederlands gezinde groeperingen op Sumatra hebben cri tiek op de van Roijen-Rum-overeen komst, ook de republikeinen aldaar, die zich onder een „noodregering" on der leiding van Sjafruddin hebben geschaard. Deze noodregering wil haar bevoegdheden voorlopig nog niet te ruggeven aan de republikeinse leiders op Banka. Zij zegt nog steeds beze ten te zijn van wantrouwen jegens de Nederlanders. Wij vragen: wat wil len die eigengereide lieden eigenlijk,? T>E KIEZERS in de Sovjetzone en de Sovjet-sector van Berlijn zijn door middel van „stembiljetten" in de gelegenheid gesteld hun mening ken baar te maken of er bij de verkiezin gen voor het Duitse volkscongres met een „eenheidslijst" moest worden uit gekomen of niet. De uitslag van die „stemming" is de Sovjets bitter te gengevallen. Meer dan 4 millioen mensen hebben tegen gestemd, voor stemden volgens de communistische verkiezingsautoriteiten ruim 7 mil lioen man, maar het aantal mensen dat blanco stemde gaf men niet op. Volgens in Berlijn verschijnende bla den is op verschillende wijze dwang uitgeoefend op de kiezers en boven dien is er veel bedrog bij de telling gepleegd. Slagkoord als waslijn 8ü"OG STEEDS wordt er op onver antwoordelijke wijze met gevon den munitie omgesprongen. In het dorpje Echt (L) waren 96 Duitse hand granaten (vele met de ontsteking er nog in) gebruikt om de goalpalen op een voetbalveld stevig in de grond te zetten. In een ander dorp gebruikte 'n huis vrouw uiterst explosief slagkoord als Waslijn. Zij had er een hele rol van gehad en de rest aan de buren gegeven. De buurvrouwen toonden zich en thousiast over de gevaarlijke waslijn want zij gaf niet af TN DE geleverde critiek ligt veel waars, merkte de heer T i 1 a n u s (CH) op. Maar zijn we daarmee klaar? vroeg hij. De verschillende persoonsverwisse lingen betreurde hij en wees er op, j dat de portefeuille van Overzeese ge biedsdelen niet te lang ad interim mag worden waargenomen. Voor hem is van belang, of de B.F.O. met de nu I ingeslagen weg instemt. De heer Schouten (AR> vond. j dat dr. van Roijen met betrekking tot t het gebied van de republiek verder was gegaan dan gevraagd in de richt lijnen van de Veiligheidsraad. Tegen verscheidene punten der regerings verklaring zei hij ernstige en tegen enige onoverkomelijke bezwaren te hebben. Hij vreesde, dat er in Djokya bloed baden zullen ontstaan. En hoe denkt de regering dan over haar verant woordelijkheid? vroeg hij. Hij betoogde voorts, o.m.. dat de weinig aandacht is geschonken aan hen, die op federale grondslag met de regering willen samenwerken. Aan de republiek, welke naar het oordeel dei- regering niet meer bestond, wordt een relief gegeven, waardoor haar feite lijke positie ver uit gaat boven die van de deelstaten. SUMATRA ROERT ZICH. T/ANDAAG zal de minister van On derwijs, Kunsten en Wetenschap pen de rijkscommissie inzake lectuur voorziening installeren, welke tot taak zal hebben hem te adviseren aangaan de de taak van de overheid in alle aangelegenheden betreffende de lec tuurvoorziening. Voorzitter is de heer D. van Sta veren te 's-Gravenhage. De commissie zal voornamelijk haar aandacht concentreren op de positie ve acties voor een goede lectuurvoor ziening en niet op de beschermende maatregelen tegen schadelijke lec tuur. HET NIEUWE STATIONSGEBOUW OP SCHIPHOL. Luchtopname van het nieuwe stationsgebouw op de Am sterdamse luchthaven Schiphol, dat Dinsdag door Z.Exc. dc minister van Verkeer en Waterstaat, Mr. D. G. W. Spit zen, officieel in gebruik is gesteld. (Luchtfoto K.L.M.) T>E REGERING maakt bekend, dat tot haar leedwezen de volgende verliezen in Indonesië zijn gerapporteerd: Sold. J. van Beek, uit Baarle- Nassau. Sold. F. de Jong uit Am sterdam. Sold. H. van de Ven, uit Goirle. Sold. T. Jansen, uit Erle- com (gem. Ubbergen). Sold. W. Langenhuizen uit Nistclrode. Sold. G. Tervoort uit Santpoort. Sold. J. Vermaire uit Wcmeldingc. Sold. P. Westra uit Rotterdam. De strijd ii China ■yOLGENS een bericht van de com munistische radio, hebben Chine se comm. troepen in 'n opmars van 80 km Nanping 140 km ten Noordwesten van de haven Foetsjou veroverd. Nan ping is aan de rivier de Min, die langs Foetsjou, de hoofdstad van de pro vincie Foekien, stroomt, gelegen. Ook hebben zij Tsjoeansja, een be langrijke stad 26 km. ten Z.O. van Woe- soeng ingenomen en trekken nu op naar de monding van de Whangpo. OPANJE is weer op het tapijt geko- men in de algemene vergadering der V. N. Een resolutie van enige Z. Amerikaanse landen om de diploma tieke betrekkingen te herstellen is verworpen met 26 tegen 15 en 16 ont houdingen. De Benelux-groep onthield zich van stemming. Tijdens de debatten be schuldigde Engeland Polen van het leveren van oorlogsmateriaal aan Spanje Uï/AAROM nam dr. Beel als Hoge Vertegenwoordiger van de Kroon te Batavia ontslag? Op deze vraag heeft minister van Maarseveen gisteren in de Tweede Kamer een uitvoerige verklaring af gelegd. Daarbij zette hij uiteen, dat op 6 Mei het Kabinet heeft beraadslaagd over de kwestie, of de regering' haar goed keuring kon hechten aan de tussen de Nederlandse en republikeinse dele gaties bereikte overeenstemming. Bij die beraadslagingen beschikte het Ka binet over de adviezen van de K. V. K. en van de Nederlandse delegatie. De H. V. K. deelde in zijn advies mede, het ten zeerste te betreuren, dat hij zich niet met het unaniem ad vies der delegatie kon verenigen. De bezwaren van dc H. V. K. wa ren gericht tegen de vorm en om vang van het herstel der republiek en de verplichting om voorlopig verdere staatkundige vormgeving op Java en Sumatra te laten rusten. De H. V. K. gaf overigens te ken nen, dat indien het Kabinet zou be sluiten. dat voortaan in de door de delegatie uitgestippelde richting zou moeten worden voortgewerkt en dus de tot dusver gevolgde weg zou wor den verlaten, het noodzakelijk was. voor de tenuitvoerlegging van dit be leid in Indonesië iemand te benoemen die geloof heeft in de -mogelijkheid deze nieuwe gedragslijn te realiseren QP DIEZELFDE 6e Mei bracht de regering haar beslissing ter kennis van de H. V. K.. waarbij het Kabinet dc hoop uitsprak, dat de verdere ont wikkeling het hem mogelijk zou ma- /"TVER SUMATRA zijn er nog ver- schillende berichten bij ons bin nengekomen. En daaruit blijkt, dat men op Sumatra niet bij de pakken wil blijven neerzitten. De delegaties gaan weer confereren over de van Roijen-Rum-overeenkomst, de positie 7ANDVOORT staat in rep en roer, doordat de burgemeester 'n villa voor zich zelf heeft gevorderd en zich met behulp van politie toegang tot de woning heeft verschaft. De gemeen telijke commissie voor de woning vordering had de burgemeester enke le woningen aangeboden, die gemak kelijk ontruimd konden worden. Maar de burgemeester had geen liefhebbe rij in een dier woningen. Met zijn vordering van de villa is de commis sie voor de woningvordering het niet eens en ook in B. en W. is er geen eenstemmigheid over de handelwijze van burgemeester mr. H. Fenema. die het vorig jaar naar Zandvoort is ge komen. jyjAJOOR - WAARNEMER L.W. Proost uit Bergen op Zoom heeft Dinsdag afscheid genomen als commandant van de vliegbasis Woensdrecht. Hij gaat thans een stafcursus volgen in Den Haag. Ruim een jaar heeft Majocr Proost op de vliegbasis Woensdrecht zijn scepter gezwaaid en in die tijd heeft men hem leren kennen als goed mi litair en als een mens met een warmvoelend hart voor het perso neel. Zo ongeveer .zeide het Kapt. Lt. ter Zee Reinierse tijdens de commando overdracht op het vliegveld, welke plechtigheid o.a. werd bijgewoond door de garnizoenscommandant van Bergen op Zoom, Kol. v. Engelenburg, Kol. Segers. commandant van de vliegbasis Twenthe en de districts commandant van de Marechaussèe te Bergen op Zoom, Majoor Thijssen. ■Aan deze toespraak was een inspectie voorafgegaan van de in carré opgestel de leerling-vliegers, onderofficier-vlie gers van de Marine, alsmede leden van de afdeling motortransport en de technische dienst. Naar Majoor Proost zeide, was het met gemengde gevoelens, dat hij zijn commando over droeg, omdat hij op Woensdrecht steeds een prettige werkkring heeft gehad, mede, dank zij de uitstekende onderlinge verstandhouding. In dit verband sprak hij een hartelijk woord van dank tot het personeel voor de aangename samenwerking en hoopte, dat de reeds lang gekoesterde wens voor een betere legering van officieren en manschappen, spoedig in vervul ling zal gaan. Door het werk van Majoor Proost, is de commando-overname voor mij niet moeilijk, aldus verklaarde hierna de nieuwe commandant Majoor-vlie ger A. P. v. Rooy uit Den Haag. Spr. wees voorts op de goede geest, die steeds onder commando van Majoor Proost op Woensdrecht heeft geheerst. Slechts één grote wens had spr.hand having van deze geest in het belang van de Nederlandse luchtvaart in het algemeen en van het vliegveld Woens drecht in het bijzonder. Kapt. Lt. ter Zee Reinierse sprak hierna met bijzondere lof over de vliegbasis. „Veel werk is er het laat ste jaar verzet, zonder dat er rucht baarheid aan is gegeven. De omstan digheden waaronder dat geschiedde, waren vaak zeer moeilijk, maar on danks dat is het elementaire bedrijf nooit geschaad". Hiervoor toonde spr. zich zowel jegens de commandant als het personeel, zeer erkentelijk. Terwijl 9 Tiger-moth-toestellen on der de donker bewolkte hemel een formatievlucht maakten, werd de plechtigheid besloten met een parade onder leiding van kapitein v. Hoek. DE GAANDE EN KOMENDE MAN. Majoor-waarnemer L. W. Proost uit Bergen op Zoom (rechts) nam Dinsdag afscheid als commandant van de vliegbasis Woensdrecht, Links zijn opvolger, majoor-vlieger A. P. de Rooy uit Den Haag. keil aan te blijven. Bij de wens dr. Beel als H. V. K. te behouden liet het Kabinet zich leiden door de over weging. dat dr. Beel door zijn grote persoonlijke kwaliteiten in Indonesië algemeen gezien en gerespecteerd is. en dat zijn figuur er borg voor stond dat de gevallen beslissing van de re gering, niettegenstaande de bezwaren, die de H. V. K. daartegen had, loyaal zou uitgevoerd worden. In verband daarmede leefde in de boezem van het Kabinet de krachtige hoop, dat dr. Beel ook na afloop van de preliminaire conferentie zou aan blijven. Deze hoop verminderde door een mededeling van de H. V. K. van 7 Mei, waaruit was te lezen, dat zijn besluit om ontslag uit zijn ambt te vragen vaststond. Toen op 9 Mei des betreffende berichten uit Indonesië publiek werden, moest het Kabinet alle hoop om de H. V, K. tot aanblij ven te bewegen, laten varen. Het Ka binet heeft dit sterk betreurd, mede om de reacties welke deze ontslagna me in Indonesië, in Nederland en in het buitenland kan hebben. De re gering eerbiedigt het besluit en zal spoedig de benoeming van een opvolger doen plaats vinden. JOEGEN DAGEN lang niest hij reeds om de paar seconden, de 14-jarige Engelse schooljongen Michaël Nippisley. ..Ik schat, dat ik nu reeds 136.000 maal geniest heb", vertelde hij. „Dat kan toch niet eeuwig duren. Maar ik denk, dat het nu gauw over zal zijn". En hij niesde voor de 136.001ste keer De oorzaak van deze niesziekte is hooikoorts. Het slachtoffer heeft reeds honderden telegram men en telefoontjes ontvangen met raadgevingen. De aanbevolen ge nezingsmethoden variëren van het drinken van champage tot het siikken van eastorolie en peper munt. Een hypnotiseur heeft Mi chaël 30 minuten in trance ge bracht. Het niezen hield op. Toen de jongen bijkwam, begon het echter weer Machinist en stoker redden zich op 't nippertje /AP DE SPOORLIJN Heerlen-Schaes- berg heeft zich vlak bij de over weg aan het station te Heerlen een ernstig treinongeluk voorgedaan, dat zeer zware materiële schade, doch geen persoonlijke ongevallen tot ge volg had. Het ongeluk werd veroor zaakt, doordat een lange kolentrein die uit Sehaasberg kwam, op een hel lend traject in de buurt van Heerlen door zijn remmen schoot. Op hetzelf de ogenblik was bij de overweg een losse locomotief aan het rangeren. De op hol geslagen kolentrein reed met grote vaart in de richting van deze locomotief. De machinist van de trein kon nog met noodsig nalen zijn collega op de rangerende locomotief waarschuwen voor de botsing, die hij zag aankomen. De machinist en de stoker van deze locomotief brachten zich toen in veiligheid door van de machine te springen. Onmiddellijk daarna geschiedde de botsing. Tengevolge van de hevige schok schoot de losse locomotief met grote snelheid over het emplacement tot aan de andere kant van het sta tion waar hij tot stilstand kwam. On geveer twintig wagons van de kolen trein waren door de botsing ontspoord eti onder en boven eikaar geschoven. Een van de wagons schoot recht de lucht in tegen de bovenleiding van het electrische net aan, dat zwaar be schadigd werd. De locomotief van de kolentrein vloog eveneens uit de rails. Doordat het electrische net bescha digd was, was het treinverkeer in de richtingen Maastricht en Sittard gis teren volkomen gestagneerd. TN het staatkundig bestel van de Lage Landen aan de zee is de Staten-Ge- neraal een oud en eerbiedwaardig li chaam. Het parlement van het Koninkrijk der Nederlanden had zijn voorgangers; zijn college van Hoogmogende Heren in de tijd van de Republiek, vertegen woordigers der verenigde provinciën met hun opgelegd mandaat en de Sta- ten-Generaal onder de Bourgondische vorsten, aanvankelijk slechts vertegen woordigend de sedert Philips de Goede verenigde gewesten. Van een orgaan, gerechtigd tot het toestaan van beden belastingen 1 aan de Landheer van het Bourgondische Huis, is het uitgegroeid tot Wetgevend Lichaam in het Koninkrijk der Neder- Landen, wetgevend én controlerend Lichaam. Het is geworden de volksvertegen woordiging in onze parlementaire democratie onder het Huis van Oranje. ÏAe verantwoordelijkheid der Staten- Generaal is groot en de regering heeft de plicht zijn rechten te eerbiedi gen. Regeren zonder parlement is in onze staatsinrichting niet mogelijk. En daarvan is zowel het parlement als het volk zich terdege bewust, want de (band tussen Kamer en volk is nog steeds nauw. Ondanks het feit, dat het vroegere districtenstelsel bij de ver kiezingen is vervangen door het stel sel der evenredige vertegenwoordiging. Raakt de regering aan de rechten van het parlement, dan raakt zij te vens aan het volk, waarvan het al thans de Tweede Kamer - de recht streekse vertegenwoordiging is. Her was geen wonder, dat het Mili tair Gezag na de bevrijding spoedig moest verdwijnen, dat het parlement (zij het voorlopig een nood-parlement 1 weer ging optreden. En het was even min een wonder, dat er ontevredenheid ontstond, toen de regering dit nood- parlement bij herhaling „voor spek en bonen" liet meedoen. In 1946 werden de eerste verkiezin gen voor de Staten-Generaal gehouden en sedertdien bekleedt het parlement weer de functie, die hem rechtens toe komt, al heeft het wel enige moeite gekost, zich weer volledig te doen ken nen, zoals voorheen. JTn toch wordt de Kamer, ook nu nog, bij herhaling voor een fait accom pli gesteld door de regering, Hoe be perkt is niet de invloed der volksver tegenwoordiging bij de totstandkoming van Benelux-overeenkomsten? Het betreft slechts de goedkeuring van wat overeengekomen is, de be krachtiging van een tractaat. E11 hoe ging het (bij de regeling der grenscor recties? Een belangrijk, welhaast een nieuw element doet zich gelden in de verhou ding tussen Kamer en Kabinet. Het betreft de buitenlandse politiek, die in de lange jaren der neutraliteit nauwe lijks actieve waarde had voor Neder land en die nu opgenomen als wij zijn in de rij der volkeren de rege ring voor onderhandelingsproblemen van velerlei aard stelt. Zijn eenmaal de onderhandelingen die betreffende het Indonesische vraagstuk mogen in dit verband zeker niet uitgesloten worden 11a veel zorg en moeilijkheden besloten met een overeenkomst, dan komt de regering voor de Kamer en dan is het heel erg moeiïijx aan zo'n overeenkomst te tornen. De huidige gang van zaken in dit opzicht is voor menigeen onbevredi gend. Er zai willen conflicten ver meden worden ten aanzien van het buitenlands beleid een procedure ge vonden moeten worden, die enerzijds de regering niet remt in haar beleid en anderzijds de Kamer haar volle rechten doet wedervaren. We leven in een overgangsperiode, ook in een over gang van de souvereiniteit in de oude zin van het woord naar de nieuwe souvereiniteit, die gaat komen als de volkeren van het Westen de weg der samenwerking in een nieuw Europa hebben gevonden. J7en illustratie van de zelfbewustheid der Kamer, van het kennen van haar positie ten opzichte der regering, van haar onafhankelijkheidszin leverde de zitting van de vorige week. nadat minister van Maarseveen de regerings verklaring betreffende „de overeen komst" had voorgelezen. De Kamer heeft nadrukkelijk te ken nen gegeven, dat zij er niet voor voelde tot een debat over te gaan, alvorens haar mededelingen waren verstrekt over het aftreden van Dr. Beel. En de zitting werd verdaagd tot deze week. De wijze waarop dit gebeurde, de manier waarop het Kabinet duidelijk gemaakt werd, dat het toch niet aan ging over de ontslag-aanvrage van Dr. Beel in alle talen te zwijgen, toonde weer de finesses van het parlementaire spel, aan de voorzitter der Tweede Ka mer zo uitstekend toevertrouwd. De voorzitter deelde mede. dat er berichten waren over een ontslagaan vrage, dat deze onderhand wel bekend zou zijn bij de regering en dat hij de regering gaarne in de gelegenheid zou stellen er zich over te beraden, of zij hieromtrent mededelingen kon doen aan de Kamer. Typisch parlementaire taal, die ove rigens niet misverstaan is geworden Het parlement gaf (blijk toen het met Dr. Kortenhorst instemde zijn positie te kennen, de regering heeft haar eigen positie en die der Kamer geen geweld willen aandien, zoals uit de gisteren gegeven verklaring is ge bleken.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1949 | | pagina 1