Koningskwestie staat weer op
een dood punt
Schoten knallen op de Veluwe
ONZE JONGENS
Staatssecretarissen van
Oorlog en Marine benoemd
handel
>tï
Zal Leopold zich persoonlijk tot
zijn volk richten?
Tsjang Kai Sjek
zelf naar Sjanghai
3
ikstation
ation
ïRVICE
ÏS
BELGISCHE KAMER KRIJGT 10 ZETELS MEER
Iets meer bewolking
Distributienieuws
45 textielpunten
aangewezen
Verzekering tegen
oogstrisico's niet
gewenst
Amerikaanse nota
vraagt definitief
antwoord aan S. U.
India blijft lid van
Gemenebest
Nog eens
De Lt.-generaal Mr. H. J. Kruis bevorderd
tot generaal
TEGAST BIJ DE S.R.O.I. TE ERMELO
Adspirant-officieren bereiden zich
enthousiast voor op hun taak als
peleton-commandant
Mooi en echt, maar....
Republiek wil naar
Djokja
De slachtoffers van de
vliegramp
BB U8-01X
AN
feer
KAPELLEBRUG.
iende BENELUX-
it de weg geruimd.
met de wereld-
n U service, waar
elend,
GEIJT-ZAMAN
Service. 906-O
:dprocessie
JGER,
Tel 2177
874—0
a.s. 29 April
omstandigheden
Kantoor 1
ENT. 915-é
899-0
van 910 uur
Economische
van Economi-
tmer van Koop-
el en industrie.
3NS
EL
DER STEEN
zwaartekracht
g in de vlam-
gedwongen,
et laatste nip-
gebeurt.
VIJFDE JAARGANG No. 1367
Uitgave: NV. Uitgevers MD. Neerlandla.
Verschijnt elke werkdag. Bureau: Breda.
Reigerstraat 16, Tel.: Redactie 8181, Admini
stratie 8778. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts,
C. J. v. Hootegem, A. E Langenhorst, Mr. Dr.
A. J. J. M. Mes, Mr. H. B. B. de Rechter. Hoofd
redacteur: J. J H. A. Bruna Abonnements
prijs bij vooruitbetaling 3.90 per kwartaal,
per post 4.75, per week (uitsluitend bij niet-
postbesteliing) 0.30, Losse nummers 8 cent
Postrek. no. 278841. Prijzen van buitenlandse
abonnementen worden op aanvraag verstrekt
Voor God, Koningin en Vaderland
DONDERDAG 28 APRIL 1949
Advertentieprijs voor de gehele oplage: 0.25
per m/m. (Ingezonden Mededelingen 0.60
per m/m). Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen 0.25 per m/m). Staatwerk 3 cent
per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek ,,'t Kleintje" wordt
verwezen naar de desbetreffende rubriek.
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling niet
verlangen af te geven, wsrden vernietigd.
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 75. Telefoon 2236 Bureau voor
Zeeuws-Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7. Telefoon 102. (Bijbureaux: OOSTBURG, Nieuwstraat 22. Telefoon 35: TERNEUZEN. Axelsestraat 166. Telefoon 2347)
ï~\E BELGISCHE Koningskwestie blijkt eens te meer op een
dood punt te zijn aangeland en men zal de resultaten
van de verkiezingen op 26 Juni moeten afwachten alvorens
men met enige kans op succes weer een voorspelling' zal kun
nen doen. Er is in Bern alleen gesproken over de politieke toe
stand en het is nog een open vraag, of Koning Leopold zich na
Bern nog persoonlijk met een uiteenzetting zal wenden tot het
Belgische volk.
TIEN KAMERZETELS MEER.
„Binnen 3 jaar is de zege
aan ons".
WOLGENS het blad van het Chinese
nationalistische leger is maarschalk
Tsjang Kai Sjek per vliegtuig in
Sjanghai aangekomen. Verwacht
werd, dat hij een conferentie van
vooraanstaande leiders van de Kwo-
mintang bijeen zal roepen. Het was
mogelijk dat Tsjang een verklaring
over de huidige situatie zou afleggen
Tsjang Kai Sjek trad 21 Januari j.l.
af ais opperbevelhebber en trok zich
terug als president om vredesonder
handelingen mogelijk te maken.
Tsjang verklaarde gisteren in een
oproep tot het Chinese volk om voort
te strijden, dat „de eindoverwinning
binnen drie jaar voor ons zal zijn".
Hij deed zijn beroep als directeur-
generaal van de Kwomintang, de rege
ringspartij.
Hij deed een beroep op „alle vrij
heidslievende patriottische Chinezen
zich bij de strijd aan te sluiten om
het land van de communistische ty-
rannie te bevrijden door opnieuw 'n
vastbesloten en moedige houding aan
te nemen, welke hun lange en bit
tere jaren van oorlog tegen de Ja
panezen had gekenmerkt".
EEN TREINREIS naar Leeuwarden,
of Groningen zal ingaande 15 Mei 5
kwartier korter duren dank zij de
Diesel-electrische dienst.
GENER. CLAY zal volgende maand
van zijn post als Amerikaans mili
tair gouverneur worden ontheven.
Zijn opvolger zal deze week bekend
worden gemaakt.
ZO RUSTIG IS de gemeente Oude
Niedorp: daar zullen geen raadsver
kiezingen worden gehouden. De ze
tels zijn in overleg verdeeld: 5 ka
tholieken en 2 neutralen.
OUD-MINISTER SASSEN dineerde
met zijn echtgenote op Soestdijk. Dit
gold als officieel afscheidsbezoek
aan H. M. de Koningin.
HET RUHRGEBIED heeft vandaag
officiéél een internationaal Gezags
orgaan. De overeenkomst wordt te
Londen door de mogendheden gete
kend.
WASMACHINES, HORLOGES en on
geveer 500 andere zaken mogen voort
aan vrij uit Amerika naar alle lan
den van de wereld worden uitge
voerd.
BE BRITSE VAKBOND wil een nieu
we vakverenigingsinternationale vor
men. De twee grote Amerikaanse vak
bonden staan achter dit plan.
DE SIBAJAK vertrok gisterenmiddag
met aan boord 600 vrouwen en 325
kinderen, waarvan 108 babies, in het
kader van de gezinshereniging naar
Indonesië.
DE FRANSE FRANC is opnieuw ge
devalueerd. De nieuwe officiële
koers is 10.240 frs. voor 100 gulden.
DE BELGISCHE ZEELIEDEN zijn 'n
staking van 24 uur begonnen. Maan
dag en Dinsdag a.s. volgen de haven
arbeiders dit voorbeeld.
DE EERSTE COLORADOKEVER
vloog in den Haag 'n huis binnen. De
bewoners hebben het beestje „ter ver
nietiging" aan een politiepost afgege
ven.
DE_ UNESCO heeft een bedrag van
23.570 dollar toegewezen aan Indone
sië voor het herstel van middelen op
onderwijs-, wetenschappelijk en cul
tureel gebied.
DE WATERMAN is met een continent
mariniers aan boord naar Indonesië
vertrokken vanuit Amsterdam.
Weersverwachting, geldig tot
vanavond:
Na het oplossen van de plaat
selijk aanwezige mist, meer be
wolking dan gisteren, doch bijna
overal droog weer. Zwakke tot
matige wind hoofdzakelijk tussen
West en Zuidwest. Ongeveer de
zelfde temperatuur als gisteren.
Vandaag: zon onder 19.59 uur.
Maan onder 20.31 uur. Morgen:
zon op 5.15 uur. Maan op 5,28 uur.
TNMIDDELS Werd bekend, dat de
Belgische Kamer het wetsont
werp heeft aangenomen met 106 te
gen 57 stemmen en 11 onthoudingen,
waardoor het aantal zetels overeen
komstig de uitslag van de laatste
volkstelling van 202 tot 212 wordt
gebracht. Dit betekent een winst voor
Vlaanderen en Brussel.
Gisterenmiddag vergaderde de
Belgische Kabinetsraad. Na af
loop daarvan verklaarde Vermeylen.
Minister van Binnenlandse Zaken,
aan de journalisten, dat Eerste Mi
nister Spaak de Raad een uiteenzet
ting heeft gegeven van zijn bespre
kingen met Koning Leopold. Spaak
heeft de Koning op de hoogte ge
bracht van de politieke toestand in
België en in het bijzonder wat de
Koningskwestie aangaat.
Minister Vermeylen verklaarde ver
volgens:
„Wat de ministers ten zeerste heeft
verwonderd, zijn de perscommentaren
De Regering had geen enkele beslis
sing te nemen, omdat er geen enkel
probleem gesteld was. Het verbaasde
de Ministers, dat men zich heeft
voorgesteld dat de Koningskwestie
opgelost zou kunnen worden buiten
het parlement om",
(Minister Vermeylen zinspeelde
hier op de artikelen in de Belgische
pers, volgens welke Koning Leopold
voornemens zou zijn naar België te
rug te keren zonder toestemming van
Kamer en Senaat).
De heer Vermeylen ontweek de an
dere hem door de journalisten ge
stelde vragen en beperkte zich er
toe te verstaan te geven, dat er geen
wijziging in de toestand is ingetre
den.
„De uitnodiging van de Koning",
aldus dc Minister van Binnenlandse
Zaken, „had ten doel hem in staat
te stellen inlichtingen in te winnen
over de politieke toestand".
Minister Vermeylen besloot met de
opmerking, dat er geen sensationeel
nieuws te verwachten is.
Af AN DE Textielkaart VA 905'wor-
den 45 textielpunten geldig ver
klaard.
Met ingang van 28 April 1949 wor
den geldig de bonnen gemerkt ..S één
punt", „T één punt", „S vijf punten"
..T 5 punten", „S Reserve" ter waar
de van 10 punten en „T Reserve" ter
waarde van 15 punten.
De aandacht wordt er op gevestigd
dat de thans aangewezen punten
weer voor een periode van vier
maanden zullen moeten strekken.
JgEN door de Stichting voor de
Landb. ingestelde commissie heeft
het noodzakelijk geacht een enquête
te houden aan de hand van een door
haar opgestelde vragenlijst.
Uit deze enquête bleek, dat de boe
ren een verzekering tegen Oogstri
sico's, veroorzaakt door klimaatschom
melingen, niet gewenst achten. Even
min achten zij gewenst een verplichte
verzekering tegen rampen. De com
missie heeft dan ook geadviseerd niet
over te gaan tot het instellen van
een verzekering tegen Oogst-risico's
doch wel zodra de Publiekrechtelijke
Bedrijfsorganisatie voor de Land
bouw tot stand zal zijn gekomen, een
fonds te vormen om bij het optre
den van onvoorziene rampen een ze
kere finantiële tegemoetkoming te
kunnen geven.
De Berlijnse Blokkade:
TAE VER. STATEN hebben de Sov-
jet-Unie om een officiële verkla
ring verzocht over de datum en de
voorwaarden, waarop zij de blokka
de van Berlijn zal opheffen.
Dit verzoek is vervat in een nota.
die dr. Jessup aan Malik ter hand
heeft gesteld, het eerste geschrift, dat
in de tot dusver mondeling gevoerde
besprekingen over de blokkade is over
handigd.
De tekst van de nota is niet be
kend gemaakt. Men neemt aan, dat
Jessup de nota aan de Britse en Fran
se vertegenwoordigers heeft getoond,
alvorens haar aan Malik te overhan
digen.
Men verwacht, dat Malik de nota.
die de vrucht is van de gisterenavond
tussen Truman en Jessup gehouden
bespreking, aan Gromyko zal over
handigen, die op zijn beurt waarschijn
lijk ruggespraak met Moskou moet
houden voordat hij kan antwoorden-
DE EERSTE BUS.
TAE EERSTE BUS, die een ononder-
broken reis van Berlijn naar de
Westelijke zones gemaakt heeft, is
gisteren met passagiers te Hannover
aangekomen.
De inzittenden zeiden, dat zij bij
het Sovjet-Russische controle-station
Mariënborn „zeer beleefd ontvangen"
waren en hun reis 30 minuten later
hadden kunnen voortzetten.
De terugreis met passagiers naar
Berlijn is eveneens zonder stoornis
verlopen.
Van de zijde der Duitse „Reichs-
bahn" te Hannover werd verklaard,
dat alle voorbereidingen voor de her
vatting van het spoorwegverkeer naar
Berlijn getroffen zijn. Treinen met
steenkool zullen voorrang krijgen.
TVE REGERING van India heeft er
de andere Dominions van in ken
nis gesteld dat India een souvereine,
onafhankelijke republiek zal worden
De regering van India heeft ech
ter verklaard, dat India verlangt vol
ledig lid van het Gemenebest to blij
ven en de Koning te erkennen als het
symbool van het vrije verband der
ledenstaten en als zodanig als het
hoofd van het Gemenebest.
De regering van de andere leden
van het Gemenebest, de basis van
wier lidmaatschap niet veranderd is,
blijven India als medelid erkennen.
Bovenstaande foto van soldaat 1ste
klas P. v. d. Brande (links) uit
Hulst met zijn vriend Henk Dogge
uit Bergen op Zoom, werd geno
men in Palembang. Ze zitten nu in
Zie Wout Snoeren, Spoorstraat 56
uit Dorst, op de foto links, lachend
de rimboe bewaken! Pleit zo'n foto
niet prachtig voor het hoge moreel
van onze jongens?
Boven: Piet Broosus, Eiland A 9"
te Huybergen, dient ons vaderland
b(j het bewakingsbataljon te Poer-
wokerto.
Dit was me even een vreugde toen
Sjaak Wjjtvliet (rechts) en Korp.
W. v. d. Oort, beiden uit Dussen,
elkaar in Batavia tegen het lijf
liepen. Zij maken het allebei best.
Foto van het wrak van de Beechcraft der R. L. S. die Dinsdagnacht in de Haarlemmermeer verongelukte. Daarach
ter de boerderij van dc landbouwer Thijssen en links de bomen waarmee het toestel in aanraking is geweest.
ivrET INGANG van 1 Mei a.s. is be-
noemd tot Staatssecretaris aan
het Ministerie van Oorlog Mr. W. H.
Fockema Andreae, aan wie de be
hartiging van een deel van de taak
van de Minister zal worden toever
trouwd.
Mr. W. H. Fockema Andreae werd in
1909 geboren, volgde het gymnasium
te Arnhem en studeerde vervolgens
rechten te Leiden. In 1932 benoemd tot
res. 2e luitenant der infanterie is hij
thans als tijdelijk res. majoor van het
garderegiment Grenadiers werkzaam
op het hoofdkwartier van de Gene
rale Staf.
Ook is enige wijziging gebracht in
de hogere legerleiding.
De luitenant-generaal mr. H. J.
Kruis is m.i.v. 1 Mei bevorderd tot
generaal.
Tot plaatsvervangend chef van de
Generale Staf is benoemd de Gen.-
majoor M. R. H. Calmeyer. thans chef
van het Kabinet van de Minister van
Oorlog, onder gelijktijdige bevorde
ring tot luitenant-generaal.
Onder bevordering tot luitenant
kolonel is per 1 Mei benoemd tot chef
van het Kabinet van de Minister van
Oorlog de majoor van de Generale
Staf, A. L. van den Berge.
Tenslotte is generaal-majoor C. Gie
bel, chef Luchtmachtstaf, bevorderd
tot luitenant-geaeraal. terwijl naast
de Legerraad en Admiraliteitsraad.
een Luchtmachtraad zal worden inge
steld.
rpOT Staatssecretaris van Marine is
door H. M. de Koningin benoemd
Schout bij Nacht H. C. W. Moorman,
tot nu toe vlagofficier personeel van
het Ministerie van Marine. De nieu
we Staatssecretaris blijft actief
Schout-hij-Nacht.
Schout bij Nacht H. C. W. Moor
man werd op 30 Juli 1889 te Roer
mond geboren, en kwam op 6 Sept.
1946 als adelborst op het Kon. Insti-
(Van onze redacteur).
OCHOTEN KNALLEN OP DE PRACHTIGE VELUWE. Schoten uit gewe-
ren, mitrailleurs, mortieren. Rookgordijnen worden gelegd, er wordt met
draagbare radio-apparaten gesjouwd, er klinken bevelen. Zwaar mét takken-
groen gecamoufleerde carriers rukken aan om nieuwe gewapende mannen
aan te voeren, want vijandige lieden zitten verscholen in het bos en hebben
kwade bedoelingen
„Mortiervuur versterken" klinkt het bevel. En als dat is gebeurd,
heeft de hei een portie kuilen meer, zijn er series struiken en boompjes on
der het moordende vuur gesneuveld en heeft de hei op verschillende plaat
sen brand gevat. En even later glijden er geheimzinnige gewapende gestal
ten tussen hei en bomen door om de vijandelijke lieden te verjagen. Het
wordt een opwindend gevecht, waarbij de vijandelijken een smadelijke neder
laag te slikken krijgen.
maar zij verliest plotseling een aan
merkelijk deel hare schoonheid als
ge staande of zittend op een ijzeren
bankjes in een carrier hardnekkig
aan cake-walk moet doen. En men
zou de bestuurder welhaast om zijn
hals willen vliegen van blijdschap als
hij eindelijk zo vriendelijk is te stop
pen. Ge doet dat natuurlijk niet, Bo
vendien de man is zwart. Zwart niet
alleen van de camouflage-plekken
(was het schoensmeer?) maar ook
van het zand. En van zwarte man
nen zijt ge altijd een beetje huiverig
Ofschoon, deze zwarte man, is niet
gevaarlijk. Want hij lacht zowaar heel
vriendelijkom uw zwart gezicht.
Want van de bergen zand en stof die
TAIT BIJNA ECHT oorlogstoneeltje
zagen wij op de Veluwe tussen Er-
melo en Harderwijk, waarheen wij
door de Legervoorlichtingsdienst wa
ren uitgenodigd om van de opleiding
tot infanterie reserve-officier iets mee
te maken.
En omdat wij de kapitein Zwarts
na afloop van het gevecht hartelijk
feliciteerden met zijn „overwinning"
mochten wij in een zijner carriers de
Veluwe verder „bezichtigen". Dwars
over de zandwegen, kuilen, heuvel
tjes, en door de struiken hobbelden
wij in het kleine stalen gevaarte op
rupsbanden. De Veluwe is prachtig,
onder het rijden opgestoven zijn, heb
ben zich bergjes op uw gezicht, in
neus, oren, mond en kleren geplakt..
Dat was allemaal erg opwindend
tijdens die Veluwerit, maar wij heb
ben ons toch maar veiligheidshalve
voorgenomen nooit meer een kapitein
te feliciteren met zijn overwinning.
DRIE DINGEN.
JA/TEN WEET wellicht, dat de SROI
enige tijd geleden nog te Breda
was gevestigd, doch in verband met
de gewenste concentratie van infan-
terie-opleidfngen tot de verplaatsing
naar Ermelo bij Harderwijk is beslo
ten. Als compensatie heeft Breda de
SROA, de school voor reserve-offi
cieren der artillerie gekregen.
Luit.-kol. G. M. G er ritsen en
maj. J. v a n R ij n, pas terug van de
Amerikaanse manoeuvres in Duitsland
hebben ons in Ermelo allerhande we
tenswaardigs verteld, laten horen en
zien van en over de SROI. En daarbij
zijn ons vooral drie dingen opgeval
len.
Het eerste is, dat de bewapening
der infanterie aanmerkelijk verschilt
met eerst. Het tweede is, dat de in
fanterie als het oudste wapen!
zijn rechten handhaaft en ondanks
alle gemotoriseer even belangrijk als
vroeger blijft. En het derde is, dat er
met een bijzonder enthousiasme aan
de opbouw van ons leger gewerkt
wordt.
De kwestie Indonesië, het Atlanti
sche Pact en de West-Europese Unie
hebben het leger begrijpelijkerwijs
meer in de belangstelling getrokken
En van die belangstelling geniet nu
de infanterie haar ruim en de oplei
ding tot militaire leiders (officieren)
haar bijzonder deel.
De infanterist is degene die onder
alle omstandigheden (terrein, weer)
moet kunnen vechten. En dat nog
wel met zijn hele „huishouden" op
zijn rug, zijn „huis" (tent) incluis.
IN IJL-TEMPO.
JAE OPLEDING TOT reserve-offi
cier in Ermelo is zwaar, zeer
zwaar. Misschien dat men door het
ijl-tempo wat teveel hooi op zijn vork
neemt, dat is mogelijk, maar daar
staat tegenover, dat het tempo door
de omstandigheden wordt opgelegd.
De jongeman (tevoren nauwkeurig
geselecteerd) die op de SROI slaagt
kan na 11 maanden vaandrig zijn
(eerst 8 weken bij het kader als on
derofficier en vervolgens 6 maanden
bij de SROI-. Voelt hij daarna nei
ging voor beroepsofficier, dan staat
de KMA te Breda voor hem open
(2 jaar).
Het overgrote deel van de SROI is
bestemd voor Indonesië (er zijn er nu
380)wegens het tekort aan adspirant-
officieren. Vandaar dan ook de stu
die in het Maleis. (Ook wij leerden-
er wat van. Weet ge. dat Djoeroen
Wartanam journalist betekent?) Te
licht moet men over de opleiding op
de SROI vooral niet denken. Bij de
eindexamens zakt regelmatig 16 a 17
procent.
Bij de opleiding wordt in geen ge
ringe mate aandacht geschonken aan
militaire paedagogiek. Men wil jonge
mannen met pit en verantwoorde
lijkheidsgevoel. Want het is toch zó,
dat de jonge vaandrig straks in Indo
nesië de verantwoording draagt over
de levens van de 30 tot 40 militairen
van zijn peleton.
tuut voor de Marine te Willemsoord
In November 1941 werd hij bevor
derd tot kapitein luitenant-ter-zee.
Op 4 Maart 1942 werd het schip, waar
op hij zich bevond, en dat naar Austra
lië trachtte door te breken, door Ja
panse oorlogsschepen aangehouden
in de Indische Oceaan. Tot 25 Augus
tus 1945 bevond hij zich in Japanse
krijgsgevangenschap. In Februari 1946
vertrok hij als kapitein ter zee via de
V. S. naar Nederland. In Juli 1946
werd hij geplaatst bij het Ministerie
van Marine. Op 15 Januari 1947 werd
hij belast met de functie van vlag
officier personeel, en op 1 Mei 1947
is bij bevorderd tot schout bij nacht.
(De benoeming van deze nieuwe
Staatssecretarissen kan politieke
moeilijkheden veroorzaken, aangezien
het hier een liberaal en een katholiek
betreft. Jhr. van der Goes de Naters
heeft enige tijd geleden in het Vrije
Volk bij voorbaat reeds verklaard,
dat de P. v. d. A. dit niet zou nemen
Wat zal men echter doen, nu de be
noeming toch geschied is? Een inter
pellatie? Een motie van afkeuring?
We denken dat het zo'n vaart wel niet
zal lopen).
Als eerst hun troepen
daar zijn.
JAE INFORMATIEVE besprekingen
tussen Hatta en Cochran ener
zijds en tussen dr. van Roijen en
Hatta anderzijds gaan voort. Het wordt
echter steeds duidelijker, dat de re
publikeinen om de een of andere re
den een uitstel wensen te forceren.
Anders is het moeilijk te verklaren,
dat zij het Nederlandse aanbod de
regering in Djokja te herstellen niet
onmiddellijk met beide handen accep
teren. Men zou daaruit kunnen be
sluiten, dat de heren dit dan toeh
zeker niet zo vurig wensen als ze
het enkele dagen geleden wilden
doen geloven.
Merkwaardig in dit' verband zijn ze
ker wel de berichten, dat de gue-
rilla-strijders vanuit alle hoeken van
Java langzaam maar zeker trekken
in de richting van Djokja. Natuur
lijk gaat dat niet zo heel erg snel en
het wil ons voorkomen, dat de re
publikeinen eerst naar Djokja terug
willen, als zij daar ook werkelijk hun
gezag kunnen vestigen dank zij de
macht, die achter hen staat.
'M'A HET afsluiten van deze editie
werd gisteren bekend gemaakt,
aan welke personen de vliegramp bij
Schiphol het leven kostte.
De namen van de omgekomen be
manning zijn: A. H. Bender, in
struct. RLS uit Engeland; G. J. Klum-
pes, radio-telegrafist, Wassenaar; A.
A. de Ridder, leerling, Hilversum; M.
Draaisma, leerling. Den Haag; P. H.
Westerhof, leerling. Zeist.
Instructeur A. H. Bender was een
Engelsman, die in de tweede wereld
oorlog als ..flight lieutenant" bij de
luchtvaartdienst van de Engelse mari
ne, de „fleet air arm" met een vlieg
tuig opereerde van vliegdekschepen
af. Hij vocht mee in de buurt van
Ceylon.
De heer Bender. die te Bréda woon
de, was het laatst levende lid van zijn
familie. Zijn ouders zijn beide over
leden en zijn enige broer sneuvelde
in de tweede wereldoorlog.
Instructeur Bender was sedert No
vember 1946 als instructeur bij de
Rijksluchtvaartschool in dienst. Hij
werd in Nederland bekend als een der
drie RLS-piloten. die tezamen mee
vlogen in de escradiUe-wedstrijden om
de „Ypenburg-coupe".
Men schrijft ons:
rv Haagse Brief-schrijver raakt in z'n
laatste brief een interessant thema
aan. Hij voert ten tonele een katho
liek intellectueel, die zich blijkbaar
bijster goed thuis gevoelt in de kringen
van de Partij van de Arbeid waar zich
ook goed thuis gevoelen de mensen van
het Humanistisch Verbond, maar die
in politicis de neus ophaalt voor een
aantal geloofsgenoten die hij liberalen
en kapitalisten noemt.
Uw briefschrijver wijst er hem te
recht op. dat hij zich voor de gezins
politiek van zijn vrienden van de Vara
en de Partij van. de Arbeid eerder dien
de te schamen dan voor die geloofs
genoten, die hij allesbehalve correct
bejegent.
Het wil ons voorkomen, dat deze
jeugdige intellectueel nog veel moet
lea-en en met name wijst Uw brief
schrijver hem zeer terecht op het innig
verband tussen levensbeschouwing en
politiek. Dat had hij ook kunnen le
ren uit .de Vastenbrief van het Hoog
waardig Episcopaat, die ons allen met
al zijn nadruk nog lang in het geheu
gen zal liggen.
Zeker, deze intellectueel mag er
met fierheid op wijzen als hij ten
minste in zijn huidig politiek milieu
aan fierheid over Pauselijke en Bis
schoppelijke zendbrieven niet heeft
mgeboet dat onze Bisschoppen met
klem op sociaal besef, op rechtvaardig
heid en naastenliefde, op vermijding
van onrecht in maatschappelijke ver
houdingen hebben aangedrongen, maar
hij gelieve even te bedenken, dat het
Hoogwaardig Episcopaat zeker wiL dat
dit zal geschieden op de basis van de
christelijke, levensbeschouwing Immers
zonder die basis bouwen wij op drijf
zand, ook al moge de bedoeling overi
gens nog zo goed zijn.
Ons Episcopaat ziet niet alléén het
belang en de noodzakelijkheid van dit
laatste in. Met name bij onze positief-
christelijke broeders van de Gerefor
meerde Kerk, die over het algemeen in
politiek opzicht anti-revolutiormair
georganiseerd zijn, begint deze ge
dachte scherper dan voorheen te leven.
Ik las dezer dagen in „Trouw" het
kort verslag van een rede, welke Prol.
de Gaay Fortman, hoogleraar in het
arbeidsrecht aan de Vrije (Gerefor
meerde) Universiteit te Amsterdam
voor een vergadering van Gereformeer
de predikanten heeft gehouden en ook
hierbij wordt sterk aangedrongen op
de plicht om op te komen tegen veler
lei onrecht in 't maatschappelijk leven
en zulks op de basis van de christelijke
wereldbeschouwing. Hij drukt de pre
dikanten op het hart om hiermede bij
hun prediking rekening te houden. De
preek zal de mensen ook in hun stof
felijke nood moeten aanspreken, want
velen verkeren nu eenmaal in nood en
en het Evangelie houdt ook beloften in
voor dit leven.
Met name riep de hooggeleerde spre
ker ook op tot steun aan de christelijke
vakbeweging. Onze Bisschoppen heb
ben dit laatste immers altijd gedaan.
De vakbeweging zorgt niet alleen
voor hoger loon en korter arbeidsduur,
maar ook voor de geestelijke en cul
turele belangen der arbeiders. De klas
sestand kon, goeddeels door de confes
sionele vakbeweging, in ons land niet
blijvend wortel schieten. Door intense
deelneming aan de Stichting van de
Arbeid werd na de oorlog in ons land
een sfeer geschapen, welke ons inter
nationaal wordt benijd.
Vóór de oorlog ging de diepe de
pressie van de werkloosheid over ons
volk heen en spreker vroeg of de ar
beidende massa toen wel de indruk
had, dat de Kerk in die lijd naast de
noodlijdenden stond? Het is die tijd
toen wij, niet-gereformeerden, meen
den dat het z.g.n „beleid Colijn" on
juist was.
Referent wijst er op, dat ook in so
cialistische kring wellicht iets in chris
telijke richting iets ten goede aan het
voltrekken is. Maar is ook de (Geref.)
Kerk gereed voor de toekomst? Is de
christelijke vakbeweging gereed? Heeft
men zich daar hersteld van een zekere
lethargie van vóór 1940?
Ongetwijfeld is ook daar een leven
diger contact tussen Kerk en vakbe
weging aan het ontwikkelen. De red
dende kracht van het Evangelie moet
hier uitkomst brengen, zo meent deze
vooruitstrevende professor Daaraan
heeft het, zo meent hij, bij de Kerk
ontbroken.
Er heeft zich, zo zegt hij terecht, in
het bedrijfsleven een grote verwereld
lijking voltrokken. Niet alleen een
massa arbeiders leeft ver van Kerk en
Evangelie, maar ook onder de werk
gevers zijn er velen, uit wier organisa-
satie van geen levensopvatting spreekt.
Bij de Katholieken is hier de toestand
het gunstigst.
Men gevoelt in 's professors kring,
dat er meer dan tot dusver vanwege de
Kerk aandacht zal moeten worden ge
schonken aan de arbeidende mens. Er
moet weliswaar worden opgekomen
voor een noodzakelijke arbeidsproducti
viteit, maar ook voor een rechtvaardige
verdeling van het resultaat.
Men pleit ook voor een voortdurend
overleg tussen Kerk en christelijke or
ganisatie.
jy^en vraagt ons wellicht, waarom wij
in dit katholieke dagblad zoveel
aandacht schenken aan deze gedachten
van protestante huizen? Wij Katholie
ken mogen toch terecht van oordeel
zijn, dat de Kerk in dit opzicht wei
nig van anderen te leren heeft Dit
alles is voor ons niets bijzonders: wij
mogen zeggen, dat wij in deze op
zichten zijn voorgegaan.
Maar deze uiteenzetting zegt ons,
dat er rondom ons iets aan het ver
anderen, iets aan het verbeteren is. De
overtuiging, dat sociale politiek en le
vensbeschouwing jn nauw verband met
elkaar staan, is niet alleen doorge
drongen tot ons Katholieken, maar
ook tot anderen en wij verwachten
daarvan voor de toekomst goede resul
taten.
De jeugdige Katholiek, die meende
dat hij aan zijn vooruitstrevendheid
verplicht was lid van de Partij van de
Arbeid te zijn, vergist zich: hij is niet
vooruitstrevend, maar achterlijk.
M.
