Drie Duitse zones worden één
Pater Vergeest, de predikant in
korte sarong
Gealliëerden benoemen ieder
Hoge Commissaris
Opheffing van de Blokkade
reeds voorbereid?
Leopold ziet af van besluit op
15 Mei terug te keren
Regionalisme
Wordt Mgr. Beran
gearresteerd?
Beechcraft van
R.L.S. neergestort
De herbewapening
van W.-Europa
w el-begrepen regionalisme ziet
Als Bezettingsstatuut van kracht wordt:
Zachter
Zij vielen voor het
vaderland
Jessup: „De zaken zien
er hoopvol uit"
Vrij vervoer van
suiker
De Belgische Koningskwestie
Vlees en vetten
komende herfst van
de bon
Vijf inzittenden gedood
EEN PRACHTIGE ZOON VAN BRABANT
Als hij nog eens in Beers mocht zijn
De schouders van de pater zijn ge
sierd met een balk en een ster
(makkelijk vanwege de centen)zijn
arbeid is die van een man, die dage
lijks naar de jongens trekt, de rimboe
in. Niet alleen om hen geestelijk voed
sel te brengen, ook voor andere din
gen. Een voorbeeld?
VIJFDE JAARGANG No. 1366
Uitgave N.V. Uitgevers Mij. Neerlandia.
Verschijnt elke werkdag. Bureau: Breda.
Belgerstraat 10. Tel.: Redactie 8181, Admini
stratie 8778. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts,
C. J. v. Hootegem, A. E. Langenhorst, Mr. Dr.
A. J. J. M. Mes, Mr. H. B. B. de Rechter. Hoofd
redacteur: J. J. H. fy. Bruna. Abonnements
prijs bij vooruitbetaling 3.90 per kwartaal,
per post 4.75, per week (uitsluitend bij niet-
postbestelling) 0.30. Losse nummers 8 cent.
Postrek. no. 278841. Prijzen van buitenlandse
abonnementen worden op aanvraag verstrekt
Voor God, Koningin en Vaderland
WOENSDAG 27 APRIL 1949
Advertentieprijs voor de gehele oplage: 0.25
per m/m. (Ingezonden Mededelingen 0.60
per m/m). Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen 0.25 per m/m). Staatwerk 3 cent
per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek ,,'t Kleintje" wordt
verwezen naar de desbetreffende rubriek.
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling niet
verlangen af te geven, worden vernietigd.
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 75. Telefoon 2236
Bureau voor Zeeuws-Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7. Telefoon 102. (Bijbureaux: OOSTBURG, Nieuwstraat 22. Telefoon 35: TERNEUZEN, Axeisestraat Kb. I'M' m -o47)
JTjNGELAND, DE V. S. EN FRANKRIJK hebben het ontwerp gepubli
ceerd voor het trizonaal bestuur van West-Duitsland, wanneer het
Bezettingsstatuut, waar de Westelijke geallieerden en de Duitse verte
genwoordigers overeenstemming over hebben bereikt, van kracht wordt.
Dc drie mogendhedenovereenkomst over Duitsland, die 8 April te Was
hington gesloten werd, doch eerst gisteren gepubliceerd, voorziet in de
fusie van de Franse zone met de Engels-Amerikaanse zone en instelling
van dricmogendhedenbestuur.
STEMRECHT EN BEROEl»
JJET HOOGSTE geallieerde bestuurs
lichaam van lVcst-Duitsland zal
bestaan uit een geallieerde dricmo-
gendhedcncommissie wailnccr de nieu
we Westduitsc regering, over de
Grondwet waarvan de Westelijke ge
allieerden en de Duitse leiders over
eenstemming bereikten, in werking
treedt.
Dit is vastgelegd in de op 8 April
door Bevin, Acheson en Schuman ge
tekende overenkomst. De overeen
komst voorziet eveneens in de fusie
eieren hebben
consumptie-ei op
als kostprijs: een
vermeerderingsbe-
drijven 11.3 cent, op gewone pluim
veebedrijven 10.2 cent. Voor een
broedei ligt dit 5.9 cent hoger.
HET RIJKSCOMMISSARIAAT hield
er tijdens de bezetting een uitgebreid
archief op na. Dr. Cohen en drs. de
Jong hebben dit geheel intact bij
Münster aangetroffen. Ook vonden zij
nieuwe gegevens over het England-
spiel.
DE AMERIKAANSE Minister voor
Marine, Sullivan, is afgetreden uit
protest tegen het stopzetten van de
bouw van het vliegtuigmoederschip
United States", metende 65.000 ton.
DB. MALAN, de Minister-president
van. Z.-Afrika, wordt Donderdagmor
gen op Schiphol verwacht voor een
kort bezoek aan ons land.
..TWEE NEGERPOPJES", het boeken
geschenk 1949, werd geschreven door
Clara Lennart. Er waren 23.326 in
zenders, waarvan 8.765 de juiste naam
wisten. Bij loting werden 3 prijzen
van f 100 toegekend.
MOH. HATTA zal vandaag een nieuw
onderhoud met dr. van Roijen hebben.
Hij zei, dat „naar een nienwe forma.
Ie gezocht wordt", die het mogelijk
maakt met de besprekingen te Bata
via voort te gaan. Maar eerst moet
het republikeins bestuur over Djokja
hersteld worden, zo voegde hij daar.
aan toe.
DE FRUITTEELT in ons land heeft
volgens deskundigen behoefte aan
230.000 bijenvolken. Er zijn er slechts
150 tot 180 duizend.
..ten ONRECHTE GEDETINEER
den" heet de organisatie, die eerher
stel en schadevergoeding wil be
werken voor allen, die na de bevrij
ding onschuldig van hun vrijheid wer
den beroofd.
EEN H.B.S.-er van 19 jaar wil in
Zaandam voor de Raadsverkiezingen
aan actie voeren om de Groep Wel-
ta', Comité Handhaving Rijkseenheid
de Middenstandspartij en de Onafh.
Nationale Partij met een gecombi
neerde lijst te laten uitkomen.
DE BIJEENKOMST Federaal Over
ig heeft voor de besprekingen te
Batavia een delegatie aangewezen: 2
afgevaardigden uit Sumatra, twee uit
Java, een uit Kalimantan en .een uit
Oost-lndonesië.
het CANADESE PARLEMENT, zal
einde deze week worden ontbonden.
z<> spoedig mogelijk zullen algemene
verkiezingen worden gehouden.
de moordenaar van de Rotter
damse taxi-chauffeur Ciobus werd
gisteren veroordeeld tot levenslange
gevangenisstraf. Zijn 17-jarige broer
kreeg 4 jaar met aftrek wegens me
deplichtigheid.
SJANGHAI is gevallen werd gisteren
bericht. Nog geen uur later werd dit
tegengesproken, terwijl tenslotte alle
berichten int China, dat de communis
tische activiteit opvallend is verslapt.
?E RIJKSBEGROTING van het
Landbouwegalisatiefonds vertoonde 'n
nadelig slot van f 359.333.000. Thans
is een gewijzigd ontwerp aan de Ka
mer aangeboden, waarop dit tekort is
verminderd met f 132.583.000.
MEER DAN DUIZEND UUR bleven
ae Amerikaanse vliegers Dick Riedel
en Bill Harris in de lucht. Daarmee
verbeterden ze het 10 jaar oude re
cord dat op 759 uren stond.
^WEERSVERWACHTING, geldig
tot vanavond:
'n de loop van de dag toenemende
bewolking maar overwegend droog
wcer. Matige, later vrij krachtige
Westelijke wind. Iets verder oplo-
j*ndc temperaturen.
Vandaag zon onder 19.57 uur,
?iaan onder 19.17 uur.
M°egen zon
5.H uur.
op 5.17 uur, maan
van de Britse. Amerikaanse en Fran
se bezettingszones, voordat het ..Be
zettingsstatuut" van kracht wordt,
dat bepaalt, welke bevoegdheden de
geallieerden behouden, wanneer de
nieuwe Duitse federale regering de
macht overneemt.
Besluiten van de Hoge Commissie
over amendementen op de Duitse fc
derale grondwet moeten met algeme
ne stemmen worden genomen. In be
paalde gevallen, die betrekking heb
ben op besluiten van het Bezettings
statuut. die de noodzakelijkheid met
zich meebrengen van extra hulp uit
Amerikaanse fondsen zal 'n speciale
stemprocedure worden toegepast waar
bij de stemsterkte van de vertegen
woordigers der bezettingsautoriteiten
evenredig zal zijn aan de door hun
regeringen verstrekte gelden.
Voor besluiten over alle andere aan
gelegenheden is meerderheid van
stemmen vereist. Iedere Hoge Com
missaris, die het niet eens is met een
met meerderheid van stemmen geno
men besluit over bepaalde punten van
het Bezettingsstatuut, waarover tus
sen de regeringen overeenstemming
was bereikt, kan een beroep doen op
zijn regering. Een dergelijk beroep
dient tot uitstel van het van kracht
worden van het besluit, totdat de drie
regeringen het eens zijn geworden.
Ook in andere gevallen is voorzien
in de mogelijkheid van beroep.
In elke staat zal de geallieerde Ho
ge Commissaris worden vertegen
woordigd door een enkele geweste
lijke commissaris, die als enige ver
antwoordelijk zal zijn voor alle drie-
mogendhedenaangelegenheden en die
een onderdaan moet zijn van de ge
allieerde mogendheid, in welke zone
de staat is gelegen.
De trizonale fusie-overeenkomst zal
van kracht blijven, totdat zij door
een besluit van de regeringen wordt
gewijzigd.
VOLKSSTEMMING BADEN-
WURTEMBERG.
gebied Wiirtemberg-Baden, dat thans
gedeeltelijk bij dc Amerikaanse en
gedeeltelijk bij de Franse bezettings
zone van Duitsland behoort om uit te
maken of dit tot één staat zal worden
samengevoegd.
De volksstemming zal thans nog
niet worden gehouden, teneinde te
voorkomen, dat er vertraging zou op
treden bij het instellen van een Duit
se federale regering.
De Franse controle over de tegen
over Straatsburg gelegen Rijnhaven
Kehl zal worden gehandhaafd tot de
instelling van een Duitse federale
regering en totdat tussen de Franse
en Duitse autoriteiten overeenstem
ming is bereikt over het instellen van
een gezamenlijk bestuur over Kehl.
In het met Duitsland te sluiten vre
desverdrag zal ..uiteindelijk over de
staatkundige positie van Kehl worden
beslist.
TAE REGERING maakt bekend,
dat tot haar leedwezen de vol
gende verliezen In Indonesië zijn
gerapporteerd:
Zeventien leden van de Kon.
Landmacht:
Sold. J. II. Maas uit Maarheeze
(N.B(). Sold. E. Smits uit Arn
hem. Sold. Ie kl. J. Pinster uit
Rotterdam. Sold. J. W. C. van der
Worp, uit Amsterdam (W). Sold.
Ie kl. A. Blaauwendraad, uit West
broek. Majoor F. H. M. Hazelzet
uit Breda. Korp. A. Koopmans,
uit Leeuwarden. Sold. S. C. San
ders uit Amsterdam (C). Sold. J.
Breedveld, uit Bolnes. Sold. A. J.
Busschers uit Hengelo (O.). Sold.
A. J. Krikken, uit Vriezenveen.
Sold. J. G. Swalen uit Vessem (N.
Br.). Sold. H. A. Mars uit Dalfsen
Sold. A. Meeusc uit Amsterdam
(W.). Sold. D. C. Mekking, uit 's-
Gravenhage. Korp. P. G. L. Ver
biest uit Amsterdam (W.).
/AOK IS de tekst van een overeen-
komst gepubliceerd,, waarbij over
eenstemming is bereikt over het hou
den van een volksstemming in het
£)E SOVJET-NIEUWSDIENST Tass
heeft onverwacht gisteren een
einde gemaakt aan de reeds lang
lopende geruchten over besprekingen
tussen Amerika en Rusland over
opheffing van de Berlijnse Blok
kade door daarover besliste mede
delingen te doen. Zo beslist zelfs
dat uit Berlijn van wat ge
noemd wordt „bevoegde Sovjet
kringen" het bericht komt, dat het
Kremlin opdracht heeft gegeven, „on
middellijk de technische voorberei
dingen te treffen, nodig voor even
tuele opheffing van de Blokkade".
Deze onverwachte situatie heeft na
tuurlijk een voorgeschiedenis. Op 15
Februari van dit jaar zijn tussen Jes
sup en Malik de informatieve bespre
kingen reeds begonnen. Resultaat was
o.a., dat Malik op 21 Maart j.l. aan
Jessup meeddeelde, dat indien een
datum voor een bijeenkomst van de
Raad der Ministers van Buitenland
se Zaken van de Grote Vier zou kun
nen worden vastgesteld, de blokkade
reeds eerder zou kunnen worden op.
geheven.
Dit bericht van Tass is gisteren door
het Amerikaanse Departement van
Buitenlandse Zaken bevestigd. Tegen
het trekken van definitieve conclu
sies werd echter met kracht ge
waarschuwd. Daaraan werd toege
voegd, dat de drie Westerse
mogendheden wel een gemeen
schappelijk standpunt hebben be
paald: 1. wederkerige en gelijktijdige
opheffing van Blokkade en tegen-
blokkade en 2. het vaststellen van
een datum voor de bijeenkomst van
de Raad van Ministers.
Verdere besprekingen volgden. Al
Uitgezonderd grensstrook
van 5% K.M.
VTAN 9 MEI a.s. af behoeft het ver-
voor hier te lande van suiker bij
hoeveelheden van meer dan 3 kg. nog
slechts te zijn gedekt door een geldig
document binnen een strook van ten
hoogste 5.5 km. breedte van de Ne
derlandse landgrens af.
Van deze datum af behoeft bij par
ticulieren het in voorraad hebben van
suiker nog slechts te zijn gedekt bin
nen vorenbedoelde strook, indien per
ziel of lid van het gezin meer dan
3 kg. suiker voorhanden is.
werd nog geen volkomen overeen
stemming bereikt, toch kon dr. Jes
sup, die gisteren een onderhoud met
Truman had, verklaren: ,,De zaken zien
er hoopvol uit". Dit sluit dan in, dat
er op geen enkele wijze vertraging
zal optreden in de vorming van de
West-duitse staat, daar de Westerse
Mogendheden dat onder geen beding
zullen aanvaarden.
OOK BEZETTINGSSTATUUT
VOOR W.-BERLIJN.
T\E BERLIJN is door een driemo-
gendhedeneommissie een ont-
werp-bezettingsstatuut voor de Weste
lijke sectoren van Berlijn opgesteld,
dat een parallel zal zijn van het Be
zettingsstatuut voor West-Duitsland.
Alle wetgevende rechten, die aan
de Westduitse „Leander" zijn toege
kend, zullen te Berlijn aan het stads
bestuur komen. Valuta, in- en uitvoer
en de distributie van door de lucht
brug aangevoerde goederen zullen on
der geallieerde controle blijven.
Het ontwerp zal Donderdag a.s. ter
goedkeuring aan de drie Westelijke
stadscommandanten worden voorge
legd.
pRINS-REGENT KAREL van België
en minister-president Spaak zijn
gisteren na besprekingen met Koning
Leopold uit Bern vertrokken.
Naar „Le Peuple" van particuliere
zijde te Bern verneemt, zou Koning
Leopold op aandringen van zijn naas
te medewerkers oorspronkelijk van
plan zijn geweest 15 Mei a.s. naar Bel
gië terug te keren. Reacties in de
linkse pers zouden de Vorst evenwel
van zijn voornemen hebben afge
bracht.
Ook het onderhoud tussen de Ko
ning en premier Spaak zou. volgens
het blad. geenszins de wending heb
ben genomen, die de Vorst had ver
wacht. Hoewel de Koning zijn voor
nemen. tegen de wil van het Parle
ment in naar België terug te keren,
dus blijkbaar heeft laten varen, roept
het socialistische blad zijn lezers op
waakzaam te blijven. Iedere ..coup
de force" van de zijde der konings-
gezinden zou. aldus Le Peuple, een
heftige reactie van het linkse volks
deel verwekken.
Er zouden algemene stakingen wor
den uitgeroepen, die het gehele eco
nomische leven in België zullen ver
lammen. De Belgische socialisten zijn
bereid een strijd aan te binden, die
zij als de meest gerechtvaardigde be
schouwen, welke zij ooit hebben ge
streden, zo besluit het blad.
Met betrekking tot de algemene
staking, waarmee dc socialisten en
communisten dreigen schrijft ..De
Nieuwe Gids": ..Wij zijn niet meer in
1945. De socialisten hebben lang ge
noeg het spel der communisten ge
speeld en indien ze het deze keer
^"AAR het blad ..Irish Catholic" be
richt, verwacht Mgr. Beran, aarts
bisschop van Praag, ieder ogenblik te
worden gearresteerd. ..Men zegt van
mij", aldus verklaarde de aartsbis
schop. „dat ik een vijand ben van de
arbeiders en dat ik geen oog heb voor
hun noden".
„Ik stel er evenwel prijs op", aldus
de aartsbisschop, „te verklaren, dat ik
geen vijand ben der arbeiders en dat
ik altijd groot belang heb gesteld in
hun lot. Het is mij bekend", zo ver
volgde Mgr. Beran „dat men het plan
koestert mij op korte termijn te ar
resteren".
„Ook wordt de Kerk in Tsjecho-
Slowakije beschuldigd dat zij in geen
enkel opzicht iets doet om de noden
der arbeiders te verlichten. Het is
evenwel een feit, dat in de tegenwoor
dige omstandigheden het aan de Kerk
onmogelijk wordt gemaakt om zich
buiten het terrein van het zuiver
godsdienstige te begeven". Mgr. Be
ran verklaarde verder: „Ik kom uit
een eenvoudige onderwijzersfamilie,
en al mijn voorouders waren arbei
ders. Ik kan niets anders dan mij
verheugen over iedere vooruitgang
der arbeiders".
Stelsel der zuivel-heffingen
wordt vereenvoudigd
yOOR KAAS, VLEES (vleeswa
ren), spijsvetten en koffie wordt
krachtig naar opheffing van de
distributie gestreefd.
Voor vïees en vetten wordt als
tijdstip gedacht aan het begin van
de a.s. herfst. Zoals vanzelf spreekt
is het moment, waarop de distri
butie van deze producten kan wor
den beëindigd, ten zeerste afhan
kelijk van de ontwikkeling van de
vleesproductie in eigen land. Door
de snelle toeneming van het aan
tal varkens laat deze zich niet on
gunstig aanzien.
Aldus de Minister van Landbouw
in zijn toelichting op de Rijksbegro
ting en de begroting voor het land-
bouw-egalisatiefonds.
Ook wordt in de toelichting gezegd
dat de regering naar een aanmerke
lijke vereenvoudiging wil van het
stelsel der heffingen en toeslagen voor
de melk en de overige zuivelproduc
ten. De ingewikkelde maatregelen van
het ogenblik oordeelt de minister niet
langer verantwoord. Het moet van
meer betekenis worden geacht, dat
kan worden bereikt, dat de meest ge
wenste en doelmatige verwerking van
de melk zal worden gestimuleerd.
CANADESE MIL. ATTACHE
BEZOCHT K.M.A.
De militaire attaché bij de Ca
nadese ambassade, de kolonel H.
E. T. Doucet, bracht gisteren een
onofficieel bezoek aan de Konink
lijke Militaire Academie te Breda.
In de ochtenduren besprak de
kolonel, die vergezeld was van een
officier van de Nederlandse Gene
rale Staf, de officiersopleiding
hier te lande, in vergelijking met
die in Canada.
Na het dejeuner, dat gebruikt
werd op de K.M.A., bezocht de at
taché verschillende localiteiten,
waar de lessen aan Cadetten bij
gewoond werden.
Omstreeks 16 uur vertrok de at
taché naar Den Haag.
weer willen wagen, doen zij dit op
eigen risico de meerderheid der
bevolking heeft het er zeker niet voor
over zich op te offeren voor de lui
men der socialistische leiders Indien
de socialisten betogingen tegen de
Koning willen houden, zouden wij dit
een slechte tactiek vinden. Het zou
evenwel niet moeilijk zijn uit de vier
hoeken van het land. al degenen, die
de Koning trouw zijn gebleven, bij
een te brengen".
Het blad besluit aldus: Daar onze
vijanden er op staan de Konings
kwestie tot een krachtproef te ma
ken van de linkse partijen enerzijds
en de Koning en de meerderheid
der bevolking anderzijds, blijft er
niets anders over dan zich aan de
ze krachtproef te onderwerpen. Dc
terugkeer van de Koning, meer dan
wat ook, zal uitmaken, wie de
sterkste is".
jgVEN VOOR HALF ELF gisteren
avond is tussen de Vijhuizerweg
en de Ringvaart bij Amsterdam een
Beechcraft van de Rijksluchtvaart
school naar beneden gestort.
Bij dit vliegtuigongeluk zijn vijf
doden te betreuren. Het toestel, dat
terecht kwam aan de rand van dc
Hoofdvaart, langs de Hoofdweg in de
Haarlemmermeer, ging geheel in vlam
men op. Een uur na het ongeluk wer
den de stoffelijke overschotten van
drie inzittenden geborgen.
De Beechcraft maakte deel uit van
een escadrille van 5 lestoestellen dat
gisterenavond boven Schiphol aan het
oefenen was. Drie kwartier na het
ongeluk kon men de vier andere
Beechcrafts nog in de lucht boven
Schiphol zien cirkelen.
Amerika schenkt ruim een
milliard voor het
eerste jaar
DUIM EEN MILLIARD DOLLAR zal
Amerika steken in de herbewa
pening van de landen van het Atlan
tisch Pact. Dit zal gebeuren als schen
king en niet als lening. Dat geldt dan
voor het eerste jaar, hetgeen over
eenkomt met 'n vijfde tot een tiende
gedeelte van het totale herbewape
ningsprogramma.
Er moet een „gemeenschapsleger"
(zoals in Zwitserland) komen, wat
weer het instellen van dienstplicht en
het vormen van een actieve reserve
noodzakelijk maakt. De toevoer van
wapenen, schepen en vliegtuigen kan
voor ieder land afzonderlijk door
Amerika worden stop gezet en aan de
leveranties zullen voorwaarden,
(hoofdzakelijk voor wat het gebruik
betreft) worden verbonden.
Doel van dit alles is drieledig: 1.
de Sovjet-Unie af te schrikken van
agressie. 2. De Sovjet-Unie af te
schrikken om een oorlog tegen wie
dan ook te beginnen en ..ergens" op
het vasteland een tweede front
open te houden, zodat bij een aan
val de strijdmacht van het Westen
onmiddellijk kan landen. 3. ..Over
een reeks van jaren" West-Europa
en N.-Amerika zo sterk te maken,
dat iedere gewapende aanval kan
worden afgeslagen voor West-Euro
pa bezet wordt.
Volgens deskundige waarnemers zou
Frankrijk het grootste deel in de
Amerikaanse hulp krijgen, vervolgens
Engeland en daarna Italië. Overigens
worden alle hierop betrekking heb
bende cijfers zorgvuldig geheim ge
houden, zelfs voor de Jeden van het
Congres. Men wenst alle voorzorgen
te nemen een „lek" te voorkomen.
(Van onze eigen verslaggever)
JgNNE HERMAN, geef die twaalf ukkels morrevroeg krentebolle, dood-
gewone krentebolle met stroop. Laat ze achter in de keuken en niet
voor, want ze breken de hele boel af. Denk om mijn cente Herman".
Dat waren de laatste woorden van een telefoongesprek, dat ik juist op
ving, toen ik in Soerabaja binnenstapte bij de bekende aalmoezenier Pater
A. E. Vergeest O. M. Cap, Hij was met zijn chauffeur wat een weelde!
aan het praten over de behandeling van de misdienaars na de plechtigheden
op Paasmorgen.
Pater Vergeest uit Beers, majoor-aalmoezenier bij het KNIL, een prach
tige priester uit het Brabantse land. Zoon van een moeder, die zeven kinderen
aan de kerk heeft afgestaan. Zes'lezen er iedere dag een H. Mis: één in West-
Indië, twee op Sumatra en waar de anderen mogen zijn. Eén dochter is non-
neke.
Even trok de pater zijn kneveltje (dat heeft ie tegenwoordig) bij, voor
hij begon te vertellen voor de krant.
Qol: Paters vertellen het liefste over
de mooiste tijd van hun leven.
Voor priesters is het daar, waar zij
het beste gevoeld hebben, dat zij
priester zijn. Zo liggen voor Pater
Vergeest de schoonste herinneringen
aan de dodenspoorweg van Birma, die
onder regie van de Jappen tot stand
moest komen, maar nimmer is voltooid.
Na in 1942 korte tijd als krijgsgevan
gene te hebben rondgezworven op Su
matra belandde de pater in Birma.
Op een handige manier werd hij tot
troepencommandant gebombardeerd,
ofschoon hij net zoveel verstand had
van 'n pistool als velen van U. Maar de
hoofdzaak, bij z'n soldaten te kunnen
blijven was bereikt. Nog handiger kwam
hij in Birma aan een miskoffertje,
zodat de werkers aan de spoorweg
„naar de kerk" konden gaan.
Kerk! De gevangenen hadden niet
eens een dakje boven het hoofd. Zij
sliepen onder de sterrenhemel of von
den zelden een oud varkenshok. Kerk!
De pater preekte in de vrije natuur
over God, die in Zijn Voorzienigheid
besliste over het leven en de dood van
al deze mensen.; samengestouwd in
onmogelijke omstandigheden van wer
ken en geen eten. Wat kon een pries
ter heerlijk zijn taak uitoefenen on
der deze mensen. Veel beter dan in
de dorpskerk van Beers.
LANGE PREEK
""Twee, driemaal per dag preekte de
pater langs de spoorlijn; of neen,
hij voerde eigenlijk de hele dag het
woord, als hij tussen zijn makkers met
balken liep te dragen. Soms toch
streek hij zijn gekortwiekte sarong
bij en deed hij het enige kledingstuk,
het armzalige lendedoekje wat beter
op de plaats. Hij ging recht staan,
boven op een kilometerpaal om zijn
werk te vervullen, de verkondiging van
Gods woord. Magere gezichten zagen
hem aan, levende lijken luisterden
naar zijn stem, die sprak over de
goedheid en liefde van Christus over
de glorie van de hemel. Zijn preek
moet hij onderbreken. Een man. eigen
lijk een stugge kerel van rond de
dertig' wordt weggedragen. Meteen
volgde de begrafenis.
Het priesterlijke leven draaide. Op
elke meter van de spoorweg betreurde
men een dode vriend. Pater Vergeest
was op elke meter van de spoorweg om
de gebeden der stervenden te bidden,
biecht te horen...
Met de weinigen is hij teruggegaan
naar Nederlands-Indië. Niet om uit te
rusten, maar om zijn werk voort te
zetten onder de soldaten op Oost-Java.
BALK EN STER
Twee maanden zitten jongens op
een buitenpost. Zij vertellen de pater
eens graag een film te zien op die of
die vrije avond. Als er dan nergens in
het leger geen filmapparaat meer te
vinden is en heel Soerabaja geen
cabaretgezelschap bij elkaar kan
trommelen, dan is Pater Vergeest de
reddende engel, die hier of daar wel
wat opduikelt. Ik zeg U, er is op die
buitenpost film of toneel.
Om al deze dingen is hij een vriend
geworden van de soldaten. Van elk
bataljon, want hij is de grote man
van Madioen tot Madoera. Een schitte
rend voorbeeld van werkkracht (h(ij
draagt een balk op de schouders, een
werkbalkeen prachtige priester uit
Brabant (die ster).
De provincie heeft hij echter meer
dan tien jaren niet gezien. En toch...
Pater Vergeest zou graag de H. Mfs
opdragen in het kerkje van Beers.
Als hij zich dan aan het altaar om
draait om „Dominus vobiscum" te
zeggen, dan zou hij zijn moeder zien
zitten; zijn moeder van twee-en-zeven-
tig jaar
Ï-ÏET is een merkwaardig congres
geweest, dat onlangs in Parijs
plaats vond. een congres van regio-
nalisten. En het merkwaardigste
was nog wel. dat het geschiedde
onder auspiciën van een beweging,
die streeft naar meer Europese
eenheid.
Voor de oppervlakkige beschou
wer zit daar iets tegenstrijdigs in
Regionalisme werkt immers aan de
bewustwording van de gewestelijke
geaardheid, terwijl daarnaast juist
gestreefd wordt naar een opgeven
van de volstrekte souvereiniteit der
afzonderlijke staten. Kan dat klop
pen?
De mensen, die zo'n vraag stel
len, hebben geen begrip van wat
het regionalisme is. Ze hebben ver
moedelijk wel eens gehoord hoe
vóór de oorlog bepaalde regionalis-
tische stromingen in sterk-politiek
vaarwater geraakten en slechts een
eigen volksleven mogelijk achtten
in aparte staten. Ze dragen mis
schien ook nog de herinnering in
zich, hoe de listige Duitse propa
ganda deze vuurtjes trachtte op te
porren, niet omdat men zo veel
begrip en sympathie had voor dat
eigen-gewestelij k leven in andere
landen, maar omdat men zo de toe
komstige tegenstander hoopte te
verzwakken.
zijn taak en zijn streven ech
ter geheel anders. Het wil hard
meewerken aan de versteviging
der nationale eenheden en ook aan
de bovenstatelijke eenheid in Euro
pees verband. Het ziet echter juist
zo'n groot struikelblok op de weg
naar die eenheid, als centralise
rende staten het gewestelijk leven
negeren of verstikken. Men moet
natuurlijk oog hebben voor de
nuchtere feiten, zoals Professor
d'Espallier uit Leuven voor het
jongste congres van Brabantia
Nostra betoogde. Er is een zekere
nivellering in „het volkse" gaande.
Er hebben vermengingen plaats,
zodat men misschien niet meer kan
spreken van een zuivere Brabantse
(resp. Zeeuwse. Friese, Bretonse.
Schotse. Baskische) mens. Doch
dit vaagt niet weg het feit. dat er
in menig gewest nog pittig eigen
leven zit. dat dit eigen leven van
ontzaglijke waarde is voor de men
sen, die er wonen, voor hun cultu
rele besef en hun gemeenschapsle
ven. dat het bepaald een verar
ming voor een staat en een staten
gemeenschap betekent, zo dit cul
tureel besef en dit gemeenschaps
leven geperst en misvormd zouden
worden in een standaard-model
van ..de" Nederlander, de „Belg",
de „Fransman", enz.
Op het Parijse congres heeft men
voor tal van gebieden bestudeerd
en vastgelegd, hoe het rekening
houden met de gewestelijke reali
teiten voor de vorming van een
nieuw en evenwichtig Europa van
het grootste belang is.
Zo werd dit ook geconstateerd
ten opzichte van de verdeling der
Marshall-gelden.
Deze verdeling, aldus de Econo
mische Resolutie, zal gericht moe
ten zijn op het weer op peil bren
gen en de behoeftenvoorziening
van het totaal der natuurlijke en
vrijwillige gemeenschappen, waar
onder zeer bepaaldelijk de regio
nale.
Slechts door aldus te handelen
zal vermeden worden, dat zich op
Europees niveau de dwalingen ko
men herhalen, waarvan de nade
lige gevolgen zich in het meren
deel der staten maar al te zeer
laten gevoelen.
Die dwalingen zijn:
A. Een centralisatie op het ge
bied der politiek, der administratie
van het spoorwegverkeer, enz. welke
met zich heeft gebracht het ont
staan van overbevolkte grote steden,
omringd door een verarmd platte
land, wat hier en daar steeds meer
ontvolkt wordt en beroofd wordt van
zijn meest capabele krachten.
B. Een onevenredig uitgegroeide
industriële concentratie meer be
paaldelijk voor wat betreft de grote
centra van de mijnbouw en de ijzer
industrie. die de ontwikkeling ja hel
bestaan vernietigt van goed gesitu
eerde industrieën.
C. Verzwakking van de gewesten,
die, „uitgepompt" als zij worden ten
bate van de grote industriële en
woon-centra niet de gelegenheid krij
gen om een effectitef gebruik te
maken van de hun ten dienste
staande mogelijkheden van de mo
derne technische vooruitgang (elec-
triciteit, petroleum-bronnen, gas en
bauxiet en straks wellicht de atomi-
sche energie).
Er zal in het bijzonder tegen ge
waakt dienen te worden, dat zieh in
een tot eenheid gekomen Europa
enkele monsterachtige industriële
concentraties gaan vormen, die het
resterend deel van dit continent zou
den kunnen ruineren en doemen tot
een economische woestenij.
J)is is, dunkt ons verstandige taal.
Het vasthouden aan het eigen-
gewestelijke met open oog voor al
wat er in het nationale geheel en
in de wijde wereld omgaat, zal ons
behoeden voor de dodelijke een
vormigheid van een grauwe, slechts
op het direct-nuttige afgestemde
eenheid, die dé persoonlijkheid
doodt.
DE LANDBOUWTENTOON
STELLING EINDHOVEN
Koningin Juliana heeft het be
schermvrouwschap van de inter
nationale landbouwtentoonstelling,
die van 23 Augustus tot 2 Septem
ber te Eindhoven gehouden wordt,
aanvaard. De ministers van land
bouw van Nederland en België heb
ben zich bereid verklaard, zitting
te nemen, in het ere-comité.
