Suggesties om behandeling
wetsontwerp te schorsen
Stoffelijk overschot
wordt op Bouvigne
van Mgr. Frencken
ter ruste gelegd
Dollard-Eems-kwestie weer
in 't geding
Strijd tegen kerk in Hongarije
neemt dagelijks toe
Zullen teleurgestelde
onderwijzers in staking gaan
Ontspanning in blokkade van
Berlijn te wachten 7
Algemeen
onderzoek
Arnold voelt zich
teleurgesteld
Weer sinaasappelen
maar minder vlees
GRENSCORRECTIES IN DE EERSTE KAMER
Wat zal de minister
zeggen
Enige regen
Staatsbemoeiing met benoeming en
opleiding van priesters
Nieuvoe. bonnen
Toestand bij L.O. en M.O. nog geenszins
bevredigend
Leraren wenden zich
tot minister
Moskou tast naar een
oplossing
In 1952 bestaat Breda
700 jaar
Kath. tuinders krijgen
landelijke bond
VIJFDE JAARGANG No. 1361
Uitgave: N.V. Uitgevers My. Neerlandi»
Verschynt elke werkdag. Bureau: Breda,
Reigerstraat 16, Tel.: Redactie 8181, Admini
stratie 8778. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts,
C. J. v. Hootegem, A. E Langenhorst, Mr. Dr.
A. J. J- M. Mes, Mr. H. B. B. de Rechter. Hoofd
redacteur: J. J H. A. Bruna Abonnements
prijs bij vooruitbetaling 3.90 per kwartaal,
per post 4.75. per week (uitsluitend bij niet-
postbestelling) 0.30. Losse nummers 8 cent.
Postrek. no. 278841. Prijzen van buitenlandse
abonnementen worden op aanvraag verstrekt.
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 75. Telefoon 2236 Bureau voor
DONDERDAG 21 APRIL 1949
Advertentieprijs voor de gehele oplage: 0.25
per m/m. (Ingezonden Mededelingen f 0.60
per m/m). Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen 0.25 per m/m). Staatwerk 3 cent
per m/m extra.' Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek ,,'t Kleintje" wordt
verwezen naar de desbetreffende rubriek.
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling niet
verlangen af te geven, worden vernietigd.
Zeeuws-Vlaanderen: HULST. Dubbele Poort ~7. Telefoon 102. (Bjjbureaux: OOSTBURG, Nieuwstraat 22. Telefoon 35; TERNEUZEN, Axelsestraat 166. Telefoon 2347)
Voor God, Konittflin en Vaderland
"MADAT DE TWEEDE KAMER op 6 April met 54 tegen 24 stemmen
't wetsontwerp betreffende 't nemen van
wetsontwerp betreffende 't nemen van voorlopige voorzieningen in
verband met de grenscorrecties heeft aangenomen, is de Eerste Kamer
gisteren met de bespreking van hetzelfde ontwerp van Wet begonnen.
Diverse Kamerleden hebben het hunne erover gezegd. En vandaag zal
de Minister dat doen. De belangstelling voor een en ander is de laatste
dagen nog toegenomen door het besluit van Belgi'ë en Luxemburg om af te
zien van de grenscorrecties en door het bezoek van de Duitse minister
Arnold. Feit is in ieder geval, dat de Eerste Kamer voor een moeilijke
beslissing staat.
DELANGRIJK is de rede van Pater
Beaufort (KVP) geweest.
H(j verklaarde de vrees te begrijpen
van hen, die menen dat deze grens
correcties een schadeloosstelling vor
men. Dit zijn ze echter niet.
Wijzend op het voorlopig karakter
der voorzieningen merkte hij op. dat
als de vredesconferentie ons de be
trokken gebieden weer zou ontnemen,
deze tijdelijke toevoeging eer na- dan
voordeel zou betekenen. Van een ge
wijzigde Duitse mentaliteit blijkt he
laas bitter weinig, zei hij, met een
verwijzing naar het misbaar dat over
de correcties is gemaakt.
Duitsland en het Duitse volk heb
ben 'n zware historische schuld op
zich geladen. Zijn de Duitse leiders
zich niet bewust hoezeer hun optre
den verbittering wekt en hoe zij daar
door onze plicht tot vergeving ver
zwaren en bemoeilijken?
In verband met de beslissing van
België en Luxemburg deed hij na
mens al zijn politieke vrienden een
suggestie.
De fractie zal in meerderheid haar
steun niet aan het wetsontwerp ont
houden.
Hij vroeg echter of het geen aan
beveling verdient de verdere behan
deling van het ontwerp te schorsen.
Alle aspecten kunnen dan opnieuw
worden bezien en de grenzen zou
den dan zo getrokken kunnen wor
den. dat niet gebieden met agglo
meraties, doch slechts met versprei
de inwoners aan ons land worden
toegevoegd.
„GEPRUTS AAN DE GEN'ZEN'
fractiegenoot R u y s de
Beerenbrouck verenigde
zich wel met het, program zijner par
tij, dat eventueel voor schadevergoe
ding een strook Duitse grond bij ons
gebied gevoegd zou kunnen worden,
doch bleek weinig enthousiast over
de correcties. Z.i. zou er nog best
wat gewacht kunnen worden met de
grensverbeteringen. Met de conclave
B.-Hertog heeft men ook nog niets
ondernomen, zei hij.
Beter vindt hij het, dat gepruts aan
de grenzen achterwege blijft en dat
we onze rechten reserveren om bij
vredesverdragen tot een definitieve
regeling te komen, welke constitutio
neel en volkenrechtelijk geoorloofd is
NIET BANG VOOR GROTE
MOND.
TJE HEER Bronge-fsmaCP. v.
d. A.) zei de Dollard-Eems-kwes-
tie door de KVP-er Maenen in de
Tweede Kamer ook reeds aangesne
den belangrijker te vinden dan de
voorgestelde luttele grenscorrectie.
Naief vond hij het te veronderstel
len, dat onze verhouding met Duits
land geschaad zou kunnen worden
door het wetsontwerp. Zijn persoon
lijk oordeel is, dat de machtiging aan
de regering moet worden verleend.
Van P. v. d. A.-zijde kon men ook
een ander geluid horen, namelijk van
de heer Woudenberg. Voor zijn
gevoel worden de correcties annexa
ties, omdat ze eenzijdig worden vast
gesteld. Het is hem moeilijk machti
ging te verlenen, omdat hij dan prin
cipieel aanvaardt, dat van de mach-
ting gebruik zal worden gemaakt voor
wat hij als annexatie ziet.
In de internationale rechtsorde,
welke wij moeten voorstaan, past an
nexatie niet. zei hij. Zijn bezwaren
tegen het wetsontwerp zijn niet, Om
dat hij bang is voor de grote mond,
die men in West-Duitsland opzet.
Vaststelling der grenzen door een
scheidsgerecht zou z.i. een betere op
lossing zijn geweest. Hij stélde de
vraag welke de moeilijkheden voor
de 2'egering zijn als de Kamer het
ontwerp niet aanvaardt. Voorts "vraagt
hij welke de consequenties daarvan
zouden zijn. Hij zou gaarne zien, dat
de regering de suggestie van de heer
Beaufort in overweging nam.
FRECHHEIT.
Arnold" aan den Haag. Hij roerde
ook de Dollard-Eems-kwestie aan, die
door Duitse onwil nooit is geregeld.
In een motie verlangde hij een
onverwijld aan de orde stellen de
zer kwestie.
Hij bleek overigens een voorstander
van de suggestie-Beaufort om de be
raadslagingen te schorsen.
Ook de heer W endelaar (VV
D) ging met deze suggestie mee. Hij
wees er overigens op, dat hij t e g e n
het ontwerp zal stemmen, waarbij hij
gezelschap kreeg van de CPN. In de
CH gelederen bleken de meningen
verdeeld.
Duitsland wil wel wat doen
1~YR. ARNOLD, minister-president
van Noordrijn-Westfalen. heeft
verklaard, dat hij teleurgesteld was
over zijn bezoek aan Nederland. Wat
zijn onderhoud met minister Stikker
betreft, zeide hij de indruk te heb
ben. dat zijn tegenvoorstellen in de
kwestie der grenscorrecties de Neder
landse regering niet ver genoeg gin
gen. De Duitse autoriteiten hebben
zich. aldus dr. Arnold, ook niet de
finitief neergelegd bij het verlies van
het Saargebied. Dit is een zaak voor
de vredesconferentie.
De minister-president verklaarde,
dat de Duitse bevolking diep bewo
gen zou zijn, indien de grenscorrec
ties in ongewijzigde vorm ten uitvoer
zouden worden gelegd. Hij zou de
bevolking van het gebied in kwestie
aanmanen haar discipline te bewaren.
Aan de N.R.C. deelde hij nog mee,
dat zi.in inziens de oplossing van ver
schillende grensproblemen zeer wel
te bereiken ware door onderling over
leg tussen Nederlandse en Duitse des
kundigen. en wel zonder enige an
nexatie.
In dit verband gewaagde hij o.m.
van de aanleg op Duitse kosten van
een extra-territoriale corridor, verder
van het sluiten, van overeenkomsten
betreffende waterafloop, terwijl hij
bovendien desgevraagd verklaarde,
dat men tegen indijking door Neder
land in het gebied van Eems en Dol-
lard geen enkel bezwaar had.
HET STAAT VRIJWEL VAST. dat
Prinses Margaret van Engeland bij
haar bezoek aan Italië door de Paus
ontvangen zal worden.
ADMIRAAL KIRK, ambassadeur der
Ver. Staten te Brussel, is benoemd
tot ambassadeur der Ver. St. te Mos
kou, als opvolger van generaal Be
dell Smith.
NA OVERLEG met de vergadering
van delegatie-ltiders is de eerstvol
gende plenaire vergadering van de
B.F.O. te Batavia, die aanvankelijk
was vastgesteld op gisteren, tot na
der order uitgesteld.
IN WEST-BERLIJN kwamen in Maart
768 vluchtelingen uit door de Sov
jets bezette gebieden aan.
VOOR HET VIERDE achtereenvol
gende jaar heeft een meesjes-paar zijn
naast gebouwd in de brievenbuis van
een huis in de Busken Huetlaan te
Bloemendaal. De bewoners hadden
dit jaar tijdig een nestkastje naast
de brievenbus gehangen, doch de
meesjes vertikten het om daarin te
bouwen.
KALKINJECTIES zijn een goed mid
del bij eiwitvergiftiging van melk
koeien. Deze vergiftiging treedt nogal
eeni op als de beesten in April in
de verse wei komen.
BEGRAFENIS VAN GROOTMOE
DER" is een gebruikelijke uitvlucht
van Amerikaanse politieke spijbe
laars. Gisteren heeft zich in het Huis
van Afgevaardigden te Ohio het ge
val voorgedaan, dat maar liefst 29 af
gevaardigden telegrafeerden, dat zij
de vergadering niet konden bijwonen
..wegens een begrafenis van groot
moeder". Er was een grote voetbal
wedstrijd
GEEN OORLOGSMISDADIGER zijn
de Duitse generaals von Rundstedt en
Mannstein hebben de Britten uitge
maakt en daarom zijn de gevangenis
deuren voor hen geopend.
50 DOODEN en 100 gewonden zijn
het gevolg van een aardbeving in
Chili, waarbij ook een gevangenis in
stortte.
POSITIES DER TROEPENSCHEPEN:
Johan van Oldenbarneveldt passeerde
19-1 The Brothers, de Volendam was
19-4 te Sabang, de Zuiderkruis 19-4
van Batavia.
J?EN ZEKERE „Frechheit" noemde
de heer A 1 g r a (AR) het mis
baar in Duitsland over de correcties
en het bezoek van „een zekere heer
Kortere diensttijd voor
zeemiliciens-marinier
jyten streeft er bij de Koninklijke
Marine naar om de zeemiliciens-
marinier. die in het voorjaar van 1947
zijn opgekomen en die thans in Ne
derland dienen na een diensttijd van
ongeveer 29 maanden in het genot van
groot verlof te stellen. Een klein ge
deelte van deze zeemiliciens-marinier,
dat een zeer dringende reden heeft
om vroeger te worden gedemobiliseerd,
zal na een diensttijd van ongeveer 27
maanden huiswaarts worden gezonden
Weersverwachting, geldig tot
Donderdagavond:
In de loop van de dag toenemen
de bewolking en tijdelijk enige
regen. Matige tot vrij krachtige
wind, aanvankelijk uit Zuidelijke
richtingen, later ruimend naar
Noordwest. Weinig verandering in
temperatuur.
Heden zon onder 19.47 uur.
Vrijdag: maan op 4.11 uur en on
der 13.22 uur. en zon op 5.30 uur.
•yOLGENS inlichtingen, die het K.N.
P. uit betrouwbare bron in Boeda-
past bereiken, neemt de strijd tegen de
Kerk in Hongarije nog dagelijks in
hevigheid toe. De meest op de voor
grond tredende bestrijder van de Kerk
is thans Josef Revai die een geheel
nieuw plan heeft uitgewerkt betref
fende de positie van de Kerk in dit
land.
Het aantal bisschoppen zou volgens
dit plan .moeten worden teruggebracht
tot zes. Tevens zou een groot aantal
parochiegeestelijken als „onnuttig en
overbodig" worden uitgeschakeld. Al
leen de Staat zal de geestelijken kun
nen benoemen of in het allergunstig
ste geval de benoeming moeten be
krachtigen. Zonder dat zal iedere be
noeming onwettig zijn. De opleiding
van jonge priesters zal eveneens aan
de Staats-zorgen worden toevertrouwd;
er zal te dien einde één centraal se
minarie worden ingericht, dat uiter
aard volledig onder toezicht van het
ministerie zal komen te staan.
Ieder contact van de gelovigen met
hun priesters zal onmogelijk worden
gemaakt, voor zover het buiten het
kerkgebouw plaats' heeft. De priesters
mogen geen lid zijn van welke vereni
ging ook Ieder spoor van Katholieke
Actie zal gelijk staan met hoogverraad,
hetgeen eveneens geldt voor ieder con
tact met de „vreemde mogendheid:
het Vaticaan".
„IJZEREN GORDIJN" ROND
KARDINAAL.
Detreffende het lot van Kardinaal
Mindszenty kan worden gezegd,
dat er met uiterste zorg door de Hon
gaarse regering een „ijzeren gordijn"
is neergelaten rond zijn persoon
Niemand weet of hij zich nog in Boe
dapest bevindt of reeds in Vacs. Ook
omtrent zijn gezondheidstoestand ver
keert men volledig in het onzekere.
Het uitspreken vanzijn naam staat
gelijk met arrestatie!
Momenteel bevinden zich 322 pries
ters in gevangenissen en concentratie
kampen. Ontelbaar echter zijn de
priesters, die eenvoudig verdwenen
zijn. In tal van dorpen en kleinere
plaatsen zijn de kerken gesloten, daar
de priesters en parochiegeestelijken
werden weggehaald.
Engeland heeft zich in de vergade
ring van de tweede politieke commissie
der V.N., evenals de V.S. uitgesproken
voor het voorstel, dat de processen te
gen de Hongaarse en Bulgaarse kerke
lijke leiders zullen worden behandeld
in het kader van de vredesverdragen,
in plaats van door een speciale com
missie van de V.N.
Bolivia, dat eerst had voorgesteld de
Heilige Stoel, de christelijke kerken
(anders dan de Rooms-Kaiholieke) en
de staat Israël uit te nodigen, diende
later een resolutie in om de kwestie
van kardinaal Mindszenty en de Bul
gaarse predikanten op de agenda te
plaatsen van de vierde zitting van de
algemene vergadering in September
aanstaande.
yOOR HET TIJDVAK van 24
April t.m. 7 Mei geeft elk der
volgende bonnen recht op het ko
pen van:
VOEDINGSMIDDELEN
KAARTEN 905:
101 vlees (A, B, D): 100 gr. vlees.
102 vlees (A, B): 300 gr. vlees.
103 vlees (D): 100 gr. vlees.
105 Algemeen (A, B. D): 250 gr.
boter, margarine of vet.
106 Algemeen (A, B):.500 gr. bo
ter, margarine of vet.
107 Algemeen (A, B): 200 gr. kaas
of 250 gr. korstloze kaas.
108 Algemeen (A, B): 125 gram
koffie.
109 Algemeen (A, B): 500 gram
sinaasappelen (inleveren uiter
lijk 30 April).
112 Algemeen (B): 200 gr. kaas,
of 250 gram korstloze kaas.
114 Algemeen (D): 250 gr. boter,
margarine of vet.
115 Algemeen (D): 100 gr. kaas
of 125 gram korstloze kaas.
116 Algemeen (D): 1 kg. sinaas
appelen (inleveren uiterlijk
30 April).
TABAKSKAARTEN 903:
76 Tabak (QA): 2 rantsoenen si
garetten of kerftabak.
78 Tabak (QC): 2 rantsoenen si
garetten of kerftabak.
BONKAARTEN ZA, ZB, ZC, ZD,
ZE, MD. MF, MH 905 (b(jz. ar
beid, a.s. moeders, zieken):
Geldig zijn de bonnen, gemerkt
met de letter L. (De letters ach
ter de bonnummers geven de
kaarten aan, waarop de betreffen
de bonnen voorkomen).
Bovenstaande bonnen kunnen
reeds op Vrijdag 22 April worden
gebruikt.
De bonnen 084, 089, 090, 091, 093
097, 088 en 099 Algemeen de.- bon
kaarten voor voedingsmiddelen
kunnen vernietigd worden.
SCHOONMAAKTIJD Ook zij helpen mee
(Van onze redacteur)
TELEURSTELLING en geschokt ver
trouwen. Dat was wel de indruk,
die wy gisteren in het Casino te Den
Bosch kregen, waar het Katholiek
onderwijzers Verbond in een lande
lijke vergadering byeen was. Want
ook hier ging het voornamelyk om
JS er ontspanning in Duitsland op
komst, met name ten aanzien
van de blokkade van Berlijn? Deze
belangrijke vraag wordt de laatste
dagen zeer druk besproken in ver
schillende hoofdsteden. Officieel is
er nog niets bekend gemaakt, maar
er zijn toch verschillende gegevens,
die het stellen van de in de aan
hef gestelde vraag wettigen.
Een feit is het, dat er tijdens de
ondertekening van het Atlantisch Pact
te Washington een Russisch aanbod
aanwezig was. dat volgens de „Daily
Express" in de richting ging van een
gelijktijdige opheffing van de Ooste
lijke en Westelijke blokkade en een
bijeenkomst suggereerde van de vier
ministers van Buitenlandse /aken ter
bespreking van alle Duitse problemen.
De Sovjets is inmiddels te verstaan
gegeven, dat de Westelijke mogend
heden zeer zeker willen praten, doch
dat dan eerst Moskou met positieve
en aanvaardbare voorstellen voor de
dag moet komen. Praten over voor
waarden, waarvan de Sovjets in geen
geval willen afwijken heeft geen zin.
De Westelijke mogendheden hebben in
het verleden al meer dan genoeg tol
betaald aan hun toegeeflijkheid om
met de Sovjets te gaan confereren.
Zij staan thans overigens wel zeer
sterk, omdat de „luchtbrug" uitzon
derlijk goede resultaten heeft afge
worpen en de „blokkade" van Berlijn
de Sovjets meer na- dan voordelen
heeft gebracht.
REPARATIES VOLTOOID
regelmatig contact tussen Oost en
"West-Duitsland onmogelijk maakten.
De „Daily Telegraph" weet echter
thans te berichten, dat dé reparaties
thans voltooid zijn en dat er een iets
drukker verkeer plaats vindt. Alweer
dus een bewijs ervoor, dat de Sovjets
naar een oplossing van het spannende
blokkade-probleem tasten.
JJET ZAL in 1952 zijn dat Breda
haar 700-jarig bestaan gaat
herdenken. Maar reeds nu wor
den de plannen besproken om tot
een feestviering te komen, die
alle feesten, welke tot nu toe in
Breda gehouden zijn. met stuk
ken zal slaan. In een vergadering
van Breda Vooruit, welke 27 April
a.s. gehouden zal worden, zullen
de eerste besprekingen geopend
worden. Waar reeds drie jaren van
te voren festiviteiten een punt
van bespreking gaan uitmaken,
mogen we de verwachting koes
teren. dat Breda ter gelegenheid
van haar 700-jarig bestaan gran
dioos voor de dag zal komen.
i de salariëring van de onderwijzer en
de lange, moeilijke weg, die in deze
door het Verbond is bewandeld.
Het was de voorzitter, de heer W.
Wilschut, die zeer uitvoerig de lij
densweg voor verbetering van de po
sitie van de onderwijzer, besprak.
Deze lijdensweg mag voldoende be
kend worden verondersteld.
't Afbreken van de onderhandelingen
is een behandeling, die 't onderwij
zerscorps niet verdiend heeft. 40.000
mensen zijn diep teleurgesteld. Er is
van regeringswege geen goede wil aan
wezig. Wanneer het zo blijft, is „de
slag van 1946" verloren en dat is heel
erg. Het morele vertrouwen is ge
schokt.
Wanneer van onderwijzers-zijde zou
worden gevraagd om het overleg voort
te zetten dan zal ongetwijfeld! de deur
weer opengaan. Het ANOF dankt
echter hierom te vragen. Van de an
dere kant wordt niet geëist dat de
regering een soort gang naar Canossa
zal maken. Op 3 Mei a.s. zal bij de
interpellatie Roosjen in de Kamer de
slag vallen, zo zei de voorzitter.
In dit verband werd door de Twent
se afdelingen een motie ingediend,
waarin ernstige verontwaardiging
werd uitgesproken over het door de
verantwoordelijke ministers gevoer
de beleid. De onderwijzers zijn vast
besloten hun aangetaste rechtsposi
tie met alle ten dienste staande mid
delen te verdedigen. Het hoofdbe
stuur werd opgedragen bij een de
finitieve afwijzende houding der re
gering de voorgestelde actiemidde
len met de grootst mogelijke spoed
tot uitvoering te brengen.
De motie werd met algemene stem
men na enkele wijzigingen aangeno
men en ter uitvoering in handen ge
legd van het hoofdbestuur.
STRAFFE
ACTIE - MIDDELEN
jyjEN weet, dat de Sovjets aan het
„blokkeren" zijn geslagen onder 't
motief, dat defecten aan spoorlijnen,
bruggen en wegen een behoorlijk en
TTE TUINBOUWBONDEN van de L
T.B. in het bisdom Haarlem, de
N.C.B. in de bisdommen Breda en
Den Bosch, de A.B.T.B. in het bis
dom Utrecht en de L.L.T.B. in het
bisdom Roermond hebben besloten,
gezamenlijk een landelijke katholieke
tuindersbond op te richten. De con
cept-statuten van deze bond zijn reeds
gereed.
IJET STOFFELIJK OVERSCHOT
van de stichter van het E.K.-werk
Mgr. F. Frencken, zal Vrijdag 29
April a.s. vanuit Oosterhout worden
overgebracht naar de bakermat van
het E.K.-werk: Bouvigne.
Deze overbrenging zal in alle stilte
en eenvoud plaats hebben. Het stof
felijk overschot zal worden bijgezet
in de grafkapel, die achter de Maria
kapel is gebouwd in de tuin, welke
van het eigenlijke Bouvigne is ge
scheiden door een sloot. De eerste
steen voor deze kapel is volgens een
inscriptie in zandsteen, verricht door
Mejuffrouw A. de Beukelaer op 6 No
vember jl. In een hoeksteen staan de
volgende woorden gebeiteld: Volgens
Gods genade mij geschonken, heb ik
als een wijs bouwmeester het funda
ment gelegd en een ander bouwt er
op. Deze woorden van Paulus sym
boliseren het werk van Mgr. F. Fren
cken. Het graf, dat zich in de kapel
bevindt, zal worden afgedekt met 'n
tombe van zandsteen. Niel Steenber
gen vervaardigde haar.
Het bouwwerk is van de architect
W. Bunnik te Breda. Wij plaatsen er
hiernaast een foto van. Het valt op
door zijn goede verhoudingen en so
bere doch sierlijke lijn. Het werd ge
bouwd door de firma Gladdines te
Breda.
Door het stoffelijk overschot van
Mgr. Frencken over te brengen naar
de Mariaburcht, wordt voldaan a;
een grote wens van de overledene,
die zo gaarne temidden van zijn werk
dat hem zo dierbaar was. wilde rus
ten. Aan deze wens wordt 29 April
a.s. voldaan. De stichter en leider zal
komen te rusten temidden van dege
nen. die uit zijn voorbeeld nog steeds
de kracht putten om hun moeilijke
taak met bezieling te vervuilen. Bij
alle droefenis, waarmee de dag dei-
overbrenging vervuld zal zijn. zal er
toch iets van vreugde heersen om het
feit, dat de vader van de E.K.-ge-
dachte te rusten wordt gelegd in de
bakermat van zijn levenswerk.
"yOLGENS een vroeger in Utrecht
gehouden vergadering van St. Le-
buinus in het Aartsbisdom zijn de.
ze actie-middelen voorgesteld:
Een algemene landelijke eendaagse
proteststaking, eventueel een algehe
le staking van onbeperkte duur van
alle leerkrachten bij het L.O. In Den
Haag. Stopzetting van deelneming aan
school- en volksfeesten. Weigering
om zitting te nemen in examencom
missies voor ULO, Middenstandsexa
mens enz. Een doeltreffende actie om
te bewerken, dat ouders hun kinde
ren niet meer naar kweekscholen stu
ren, een strikte beperking van de
werkzaamheden op school tot de door
het lesrooster voorgeschreven uren.
MEER
BITTERE
WOORDEN
"VTET alleen, onderwijzers, maar ook
de leraren bij het M. O. hebben
bittere woorden gebruikt. Dit op een
algemene vergadering van kath. le
rarenvereniging „St. Bonaventura" te
Berg en Dal.
De vooi-zitter noemde de toestand
bij het M.O. geenszins bevredigend.
Er komen steeds meer scholen en meer
leerlingen, maar minder docenten.
Aan 127 scholen waren in het afge
lopen jaar 112 vacatures en 728 on
bevoegde leerkrachten. Aan deze scho
len werden in 1947 van de 120.000 les
uren er 10.000 gegeven door onbe
voegde leraren en in 1948 zelfs 14.000
lesuren. De toestand van het middel
baar onderwijs is op het ogenblik ca
tastrofaal voor de economische en cul
turele opbouw van het land. Als oor
zaken van de huidige toestand noemde
hij de geringe waardering voor het
middelbaar onderwijs, waardoor afge
studeerden van universiteiten en ho
gere onderwijsinstituten liever naar
het bedrijfsleven en de industrie gaan,
welke hun meer perspectieven bieden,
De onvoldoende salariëring van de le
raren is mede een der oorzaken van
de mindere daadwerkelijke belang
stelling. Het lerarenambt moet meer
gewaardeerd worden, ook geldelijk.
z=i hij.
Aar de minister van Onderwijs.
Kunsten en Wetenschappen werd een
telegram gezonden, waarin de verga
dering haar misnoegen en grote te
leurstelling uitsprak over ten eerste
het uitblijven van de 5 procent zgn.
„ontknikking" en ten tweede de ach
terstelling ten aanzien van de leraren
bij het middelbaar nijverheidsonder
wijs. Aangedrongen werd op een spoe
dig wegnemen van deze grieven.
T'egenover het betoog en de con-
clusies van Minister Wijers met
betrekking tot de gebeurtenissen in
Nederlandse concentratiekampen
kan men als sterkste tegenspel dat
gene zetten wat A. den Doolaard er
in „De Linie" over schreef. We heb
ben niet de indruk, dat deze schrij
ver het ministeriëel betoog in zijn
geheel onder ogen heeft gehad. Hij
nam echter wel kennis van een der
conclusies, namelijk „geen alge
meen onderzoek en daartegen
richt hij zich in de krachtigste be
woordingen:
„Er moet wèl een algemeen onder
zoek komen naar de wandaden, be
dreven tegenover weerloze politieke
delinquenten. Als de regering dit niet
wil, dan moet de Kamer haar daar
toe dwingen; of de Kamer moet het
zelf doen. Tegelijk moet de volks
vertegenwoordiging het hele complex
der Bijzondere Rechtspleging onder
de loupe nemen, liefst totaal afschaf
fen, en aandringen op een werkelijke
amnestie. Er is niet alleen onrecht be
gaan tegenover duizenden, maar de
Bijzondere Rechtspleging heeft tevens
bij honderdduizenden de eerbied voor
het recht verwoest.
„Maar u. kiezer of kiezeres, kunt
zorgen, dat het niet zo blijft. De he
ren en dames, die op het Binnenhof
zitten, zijn uw zetbazen en -bazinnen-
Ze zitten er door u en voor u, al mer
ken ze veel te weinig van u. U zult
zeggen, dat u. door de schuld van het
kille wiskundige stelsel der evenre
dige vertegenwoordiging, niet eens
weet, wie uw volksvertegenwoordiger
is. Dan schrijft u maar aan de frac
tie-voorzitter. Als u hem de hele vol
gende week met brieven bekogelt, dan
schrijft hij misschien wel in de
.Volkskrant" een artikel onder de
kop „De Week van het Ontwaken".
„Een postzegel kost tien centen.
Voor één dubbeltje kunt u democraat
worden. En het is de hoogste tijd. dat
de volksvertegenwoordiger en de He
ren Hoogmogendheden eens eindelijk
merken, dat de Nederlandse staats
burgers en burgeressen vaker wakkei-
kunnen worden dan eens in de vier
jaar.
Laat de regering, die geen algemeen
onderzoek nodig acht, naar het grof
ste schandaal naast het Englandspiel,
duidelijk merken, dat ge geen stem
vee zijt. maar staatsburgers van een
ontwaakte democratie! Dan zullen
tevens tienduizenden, die eens uw vij
anden waren, weten, dat ge hen, vol
gens uw evangelische plicht, in de ge
vangenis hebt bezocht."
Vu dienst men wel in het oog te
houden, geloven we, dat A. den
Doolaard in de oorlogstijd een der
grote mannen van Radio Oranje
was. En men kan onmogelijk zeg
gen, dat Radio Oranje een doorlo
pende cursus gaf in Christelijke
vergevingsgezindheid en opwekte
tot een strikt-objectieve behande
ling van N.S.B.'ers en andere land
verraders. De toon van de Lon-
dense omroep, ook van het gespro
kene door de heer A. den Doolaard,
was van een grote verbittering en
verbetenheid tegenover deze lieden.
Een verbittering en verbetenheid,
welke wonderwel evenwijdig liep
met de Bijltjesdag-mentaliteit,
welke de gesprekken-over-na-de-
oorlog hier te lande kenmerkten.
Het is die stemming, waarover Mi
nister Wijers het ook heeft en die
hem een min of meer vergoelijkend
woord in de mond gaf. Dit vergoe
lijkende woord kunnen we tot op
zekere hoogte billijken, doch slechts
tot op zekere hoogte. We weten nog
goed, hoe in de eerste maanden na
de bevrijding elk woord, gesproken
of in geschrift, dat maar even duid
de op verzachtende omstandigheden
ten aanzien van politieke delin
quenten, veelal zeer kwalijk werd
genomen. De emotie sleepte toen
gemakkelijk mee tot onrechtvaar
digheid aan de ene kant, terwijl
ze nu gemakkelijk doorslaat naar
de andere zijde. Als het gaat om
een hand, die te hard uitschoot, 'n
woord, dat te fel uitviel, een ont
lading van een opgekropt gemoed,
dat in de jaren van de bezetting tot
het uiterste getergd werd, we zou
den er ook zand over willen
strooien. Waar het hier echter over
gaat, dat is over verfijnd sadisme,
over in koelen bloede uitgedachte
mishandelingen, en dat niet in een
opwelling wan een ogenblik, neen,
dat volgehouden gedurende dagen
en weken. Hieruit spreekt een
geestesontaarding, die niet voor die
van de Duitse beulen onderdeed. En
dat heeft het afgrijzen gewekt,
waarover ook de Minister sprak.
Dat roept om een gerechte straf.
J)c Minister schijnt zich blijkens
zijn woorden te gemakkelijk
neer te leggen bij het feit, dat de
krijgsraden er in de aanvang zo ge
ring over dachten, dat de bedrij
vers der wandaden zo moeilijk op
te sporen zijn. We kunnen het met
Den Doolaard eens zijn, dat hier een
algemeen onderzoek wel op zijn
plaats is. Een algemeen onderzoek,
dat ook gebaat kan worden door 't
dringende verzoek van de Minister,
om gepleegde schanddaden als
aanklacht naar voren te bren
gen, doch dat hiervan niet afhanke
lijk dient te zijn.
We hebben iets goed te maken
tegenover onszelf en tegenover de
goede Nederlandse naam. Wat en
kelingen misdeden, zal daarop als
schande blijven rusten, zo de histo
rie niet kan kronieken, dat er een
onverbiddelijk onderzoek werd in
gesteld en zonder aanzien des per-
soons recht werd gedaan.
We hopen ook, dat de volks
vertegenwoordiging het er niet op
zal laten zitten.
