bis
'EN
A
Ook de werkgevers hebben hun
plichten en rechten
dam 28.
Kabinet zal Maandag een
besluit nemen
Woningbouw voor militairen
van vliegbasis Gilze-Rijen
Brautigam steen
des aanstoots
issell
52ste Jaarbeurs
geopend
Jongens uit Zeeland in Indonesië
Lectuur
voorziening
N
ter"
d"
I m'ODCLS IS
Gesprek met voorzitter Bredase Dioc R K. Werkgeversvereniging
Vastenbrief was providentieel in verband niet
de komende bedrijfsorganisatie
Om de sociale
rechtvaardigheid
DE INDONESISCHE KWESTIE
Heel en van Roijen om advies gevraagd
Stukgoederenvervoer
wordt duurder
Nederland ontving
9 mill, van Engeland
Munitie-magazijn
op zolder,,
Overleg met burgemeesters omliggende gemeenten
„Prir.senbosch"
blijft bezet
Vader van vijftien kinderen in
het klooster getreden
Aanhoudend zacht
Nog 12000 Nederlan
ders in Duitsland
begraven
J)E GEMENGDE Nederlands-Belgi
sche commissie, die de kwestie
der waterwegen onder ogen moet
zien, is nog niet eens officieel sa
mengesteld, of ze verwekt reeds on
enigheid. In Belgische en met name
In Antwerpse kringen heeft het een
slechte indruk gemaakt, dat Neder
land als een der afgevaardigden
aanwees de heer Brautigam, oud
wethouder van Rotterdam,
Z\\ gaven hun leven
in Indonesië
Doodvonnis aan
Rauter voltrokken
VG 25 MAART
der KAMER
RIEKEN voor
(2 lijnen)
n vervallen.
861—o
c
lanvang 8 u.
|roepje man
leiding van
ontkwamen
overtreft
gebeurtenis.
|30 uur. Toe-
811-0
lang 8 uur
llrew Sisters
|ven 14 jaar.
Maart om
Marschal
schoonheid
ïlm van be-
]en vol strjj-
erheersende
(18 jaar)
|en Dinsdag
rouwelijke
lldernisfilm:
kle. die zich
Beze misda-
I
rijheid".
(14 jaar)
fivang 8 uur.
erren in een
lley in
Itr. Woestijn-
,1
ste Oosterse
812-o
boven 14 j.
en
aid Howard
een dokter,
cht.
iRT aanvang
ïltelijk af-
ie U geboeid
828-0
t. Aanvang
sjecho-Slo-
incentratie-
wereld die
reging had
nd als „de
orisch ver-
iiervan een
Vnna Lee.
nde film in
ven 18 jaar
film vangen
y Bauer en
813-o
Romantiek
boven 14 j.
DER STEEN
ISKE AAN DE
1DERE Z'JDE
EEDS UIT DE
ROT EEKOMEN.
EDAALTOP AAN
WEN VAN DE
VNSES IN EEN
ILEi AF.
geweest, dat de
grot deed bin-
ïn slechts, dat
lieuwe gevaren
VIJFDE JAARGANG fr**1* No. 1340
Uitgave: N.V. Uitgevers Mij. Neerlandia
Verschijnt elke werkdag Bureau: Breda,
Reigerstraat 16, Tel.: Redactie 8181. Admini
stratie 8778. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts,
C 3 v. Hootegem, A. E Langenhorst, Mr. Dr
^j'j.M.Mcs, Mr. H. B. B. de Rechter. Hoofd
redacteur: J. J H. A Bruna Abonnements
prijs bü vooruitbetaling 3.90 per kwartaal,
per post 4.75. per. week (uitsluitend bij niet-
oostbesteiling) 0.30. Losse nummers 8 cent
Postrek. no. 278841. Prijzen van buitenlandse
abonnementen worden op aanvraag verstrekt
ZATERDAG 26MAART 1949
Advertentieprijs voor de gehele oplage: 0.25
per m/m. (Ingezonden Mededelingen 0.60
.per m/m). Voor advertenties van plaatselijke
*?&ard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen 0.25 per m/m). Staatwerk 3 cent
per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek .,'t Kleintje" wordt
verwezen naar de desbetreffende rubriek.
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redeni te hunner beoordeling niet
verlangen af te geven, worden vernietigd.
/WEK DE VOORNAAMSTE PLICHTEN van de sociale rechtvaardigheid,
luidt dc titel van de jongste Bisschoppelijke Vastenbrief cn over dit on
derwerp hadden wij na de vier voorgaande persgesprekken met prominenten
uit ie vak- en standsorganisatie tenslotte nog een onderhoud met ir. A. Smits
van Waesberghe, voorzitter van de Bredase Diocesane Werkgeversvereniging.
Do belastingen slurpen zo'n belang
rijk deel van de winst op, dat elke
ondernemingszin gedood wordt. Van
daar enerzijds dat er niet of rauwe
lijks geindustrialiseerd wordt, van
daar anderzijds de behoefte aan ka
pitaal nu het ondanks alle fiscale
remmen op Neerlands opgang naar
nieuwe bloei toch tot industrialisatie
moet komen om de steeds groeiende
bevolking arbeid en een bestaan te
verschaffen.
Wij katholieke werkgevers willen
de sociale lasten met vreugde aan
vaarden, voor zover zij redelijk en
economisch verantwoord zijn, maar
men onthoude ons dan ook niet de
rechtvaardige vrucht van noeste ar
beid, van ondernemersrisico en van
allo zorgen. Tenslotte komt die vrucht
doorgaans weer de gemeenschap ten
goede in nieuwe uitingen van onder
nemingslust; in expansie van oude of
stichting van nieuwe welvaartsbron
nen.
BEZIT EN' SOCIAAL DOEL.
TTITGANGSPUNT voor dit vijfde
persgesprek was, dat, als een
mens over sociale rechtvaardigheid
denkt en spreekt, het lijkt of zijn
gedachten automatisch gaan naar de
minder bedeelden. Alsof zij alleen er
mee te maken hebben en over de af
wezigheid cr van moeten treuren.
Men behoeft geen filosoof te zijn
om te beseffen, dat zo'n standpunt
niet houdbaar is. Ieder mens heeft
recht op een sociaal rechtvaardige be-
handeling cn dit is dan ook een van
de markante punten van de Vasten
brief.
Juist, beaamde onze gastheer de
ze inleiding en een ander belangrijk
punt is, dat het mandement sterk tot
uitdrukking brengt hoe het Episco
paat naast de geestelijke ook de ma
teriële verzorging van de mens van
grote waarde acht.
Ksth. Nederland heeft de brief dan
ook terecht van zo eminent princi
piële betekenis geacht, dat het Katli.
bureau voor maatschappelijk en cul
tureel overleg, omvattende de vier
standsorganisaties, de K. A. cn het
Vronwencentrum besloot, hem aan
alle leden dier organisaties te zen
den
ONDERNEMINGSZIN
MET BEKNOT.
MAG
TklT GESPREK belooft niet het
minst belangwekkende te worden
van onze serie, overwogen wij. Al
was het maar omdat men bij een
ontmoeting met een werkgever, een
ondernemer, de wereld van een art-
dere kant te zien krijgt dan die waai'
op de gemiddelde werknemer pleegt
te staan. Ach nee 't is niet zo, dat de
Kath. mens niet zou weten wat wij in
de aanhef schreven. Integendeel. Als
cr bij hem van een tekort sprake zou
zijn, dan kan de verklaring hoogstens
daar liggen waar hij te uitsluitend
aan eigen zorgen denkt om die van
anderen nog te kunnen opmerken.
Heeft ook een ondernemer dan zor
gen?
Het is natuurlijk geen toeval,
dat in dc Vastenbrief een sterk be
roep gedaan wordt op de bezitters
om de sociale lasten als een Chris
tenplicht te zien, merkte de heer
Smits van Waesberghe op. Princi
pieel aanvaarden zij die plicht dan
ook als vanzelfsprekend. Tegenover
deze plicht staat echter een recht, met
name om rechtvaardig behandeld te
worden. Door de Staat.
TT ACHT dit een vanzelfsprekende
conclusie?
In zoverre, antwoordde onze
gastheer, dat ieder mens natuurlijk
min of meer vrij is in de beschik
king over zijn bezit. Ik zeg min of
meer, want het is duidelijk, dat over
matig bezit zijn bestemming mist als
het niet ten algemenen nutte strekt.
Bezit is ieders persoonlijk recht. Het
mag daarom den eigenaar dienen naar
staat en stand.
Het wordt zo dikwijls vergeten, dat
de werkgever niet alleen t.a.v. zijn
eigen gezinsbehoefte, maar ook repre
sentatief een staat te voeren heeft!
De rijkdommen der aarde hebben
echter een verder strekkend, een so
ciaal doel. Vandaar dat ik spreek van
nieuwe arbeids- en welvaartsbronnen
daar waar de staat de winst-, dat is
bezitsvorming mogelijk maakt.
In elk geval is het doel van bezit,
of het nu klein dan wel groot is, niet
om daarmee openbare ergernis te ge
ven, door 'n al te luxueuse en vlotte
levenswijze, zomin het speciaal de
jonge werknemer past er „de kant
jes" af te lopen, en in plaats van naar
één, naar drie bioscopen per week
te gaan om toch vooral maar geen
film te missen!
Nee, denk nu niet, dat ik hiermede
persé een bedekt verwijt wil richten
aan het adres van de werknemers.
De oorlog cn de na-oorlogs» om
standigheden zijn natuurlijk van in
vloed geweest op ieders geest en ar
beidsvermogen. Een feit is zelfs, dat
wij hier in ons Zuiden niet ontevre
den behoeven te zijn. Er bestaan hier
geen grote tegenstellingen tussen
werkgever en werknemer. Bovendien
bestaat er wederzijds een grote mate
van bereidheid tot overleg.
Wat ik echter bedoel te zeggen met
mijn opmerking over arbeidspresta
ties komt er op neer, lat ieder wer
ker de zedelijke plicht heeft zijn bes
te krachten aan de zaak te wijden,
waaraan hij verbonden is.
Plicht: het is een ernstig woord.
Recht is blijder van kleur en klank.
Maar rechten en plichten moeten op
de bedrijfsgemeenschap gericht zijn.
KATHOLIEK ORGANISEREN!
- -v
IAACHT iedere werknemer en elke
werkgever maar zo, verzuchtten
wij!
Over de werknemers wil ik het
nu niet hebben, repliceerde onze gast
heer. Misschien is het echter nuttig
vluchtig te wijzen op bepaalde ten-
denzen in Katholieke werkgevers-
kring. Het zijn weliswaar late na>
bloeiers van een vroeger tijdperk,
maar omdat men er hier en daar nog
op stuitalia dan!
Het komt helaas nog voor,
dat een Katholieke ondernemer de
encyclieken wel aanvaardt voor het
sociale deel, mits zij de economie
maar niet raken. Voor het economisch
leven gelden andere wetten, vindt hij
Nu heb ik in zoverre geen bezwaar
tegen zijn opvatting, dat ik het wel
met hem eens kan zijn. dat de libe
rale gedaehtenwereld. of liever nog
de veel gesmade kapitalistische struc
tuur tot een krachtsontplooiing op
ondernemersgebied geleid heeft, wel
ke eerbied afdwingt. Massa's mensen
hebben er arbeid en een bestaan aan
ontleend.
Maar evenmin valt te ontkennen,
dat die krachtsontplooiing dikwijls
met zulk een niets ontziend geweld
plaats vond, dat dc menselijke waar
de en waardigheid cr ernstig door
geschaad werd. Hier ging de liberale
economie haar hoekje te buiten en
hier vordert de Kerk dan ook het
recht op een woordje en een zeer ern
stig woordje mee te spreken.
Geen Katholiek werkgever kan het
daarmee oneens zijn. Sterker nog,
het is mede daarom zijn plicht om
zich Katholiek te organiseren. Soms
samen en in vereniging met zijn
standgenoten het Katholieke principe
uit te dragen.
Als ik dan thans eindigen mag, zo
besloot ir. Smits van Waesberghe, dan
wil ik nog dit zeggen: Ik juich het
mandement der bisschoppen zeer toe
en ik acht het providentiëel nu liet
gekomen is op 'n ogenblik, dat con
fessionele vakorganisatie met het oog
op de toekomstige publiekrechtelijke
bedrijfsorganisatie meer dan ooit nood
zakelijk is.
VOOR sommige goederensoorten,
meer speciaal de lichte en volu
mineuze goederen en ook voor 't stuk
goederenvervoer in het algemeen kan
hot vrachtenpeil van de Spoorwegen
niet meer in overeenstemming worden
geacht met de in het bijzonder daar
voor sterk gestegen kosten. De desbe
treffende vrachten zullen daarom ook
binnenkort worden verhoogd.
Zo deelt de minister van Verkeer in
de M. v. A. over zijn begrotng mee.
Een spoorweg over de afsluitdijk
kan er voorlopig niet komen.
Dc plannen voor de bouw van een
enkelsporige brug bij Rhenen zijn na
genoeg gereed.
T^AAR AANLED1NG van de Cana-
desc motie in de Veiligheidsraad
heeft de Nederlandse Regering een
voorlopig besluit geformuleerd, dat
om advies is gezonden naar Dr Becl
en Dr. van Roijen. Dc Regering stelt
zich voor Maandag na advies van bo-
vengenoemden te hebben verkregen
tot een definitief besluit te komen.
Dr. van Roijen heeft zich bereid
verklaard om, indien de regering
mocht besluiten tot het deelnemen
de standpuntbepalend voor Amerika
is geweest.
ONJUIST BERICHT.
aan een preliminaire conferentie in
Tot mijn spijt kan ik niet tot de Batavia, als voorzitter van de Ncder-
overtuiging komen, dat aan deze eis; landse delegatie op deze confer-'!*!",
tot rechtvaardigheid volledig voldaan op te treden,
wordt. De progressiviteit der belas
tingen is nl. van die aard, dat z(j
menig belastingplichtige
hoop drijft.
tot wan-
WEER AZIATISCHE CONFE
RENTIE?
TRUMAN HEEFT het ontslag van gen.
Bedell Smith als ambassadeur te Mos
kou aanvaard.
HET TROEPENSCHIP „Grot Beer"
met plm. 600 afgekeurde en zieke mi
litaire uit Indonesië aan boorc£ wordt
in de loop van hedennamiddag in Am
sterdam verwacht. De ontscheping
begint Zondagmorgen 9 uur.
MET HET s.s. „Volendam" zijn giste
ren 1000 man van de KNIL. Marine
en Landmacht naar Indonesië ver
trokken.
ORDEVERSTORING noemde het de
president van het Amsterdams Bijzon
der Gerechtshof toen een advocaat
tijdens de zitting lachte. De advocaat
moest de zaal verlaten.
TTIT NEW-DELHI wordt gemeld, dat
in India teleurstelling is gewekt
door het standpunt van de V. Raad.
Daarom heeft India contact opgeno
men met de landen, die vertegenwoor
digd waren op de Aziatische confe
rentie over Indonesië van 23 Jan.,
om te zien of er bij die landen lief
hebberij bestaat voor een tweede Azia
tische conferentie.
Zoals men zich zal herinneren is
er tijdens de eerste conferentie felle
critiek op Nederland uitgeoefend,
critiek die ook zijn weerslag heeft
gevonden in de Veiligheidsraad c n me-
NOG STEEDS is de Nederlandse po
litie zoekende naar een pantalon, een
jasje, verschillende dassen en cc:
paar handschoenen van de Luxemburg
se minister-president. De kledingstuk
ken zijn de minister ontstolen tijdens
de Benelux-conferentie te Den Haag.
EEN PLENAIRE ZITTING van de d
mogendheden conferentie over het
Duitse bezettingsstatuut, welke gister
middag zou plaats hebben, is kort
voor het begin afgelast door een me
ningsverschil tussen Frankrijk en de
Verenigde Staten.
HULPBESTELLERS van de P.T.T.
die een in de formatie opgenomen
taak van 6 uur of meer per werkdag
verrichten, komen in aanmerking
voor benoeming tot besteller in vaste
dienst, mits zij de leeftijd van 2' jaar
hebben bereikt en tenminste 2 dienst
jaren hebben.
een rede van mr. J. Milius,
de directeur van de Nederlandse
Jaarbeurs is gister de 52ste jaarbeurs
te Utrecht geopend. In zijn rede had
mr. Milius het vooral over het Mar
shall-plan.
Yf" <)e eerste gevolgen, die de
Marshall-hulp voor ons land had, zei
hij, was de zekerheid, dat de gunstige
ontwikkeling, die zich onmiddellijk na
de bevrijding manifesteerde, kon wor
den voortgezet en in plaats van een
anders intredende scherpe daling, een
toenemende stijging kon worden ge
handhaafd.
Door de Marshall-hulp is de totale
consumptie gestegen met circa 10 pet.
Een vrijere internationale handel
achtte mr. Milius voor de toekomst
hard nodig.
/AVER HET gebeurde bij Surabaja.
waar in een ziekenhuis „wreedhe
den" zouden gepleegd zijn door Ne
derlandse militairen (wij maakten er
gisteren en eergisteren melding van)
weet Aneta nog te melden, dat het
onderzoek naar het gebeurde ver
traagd is doordat de Nederlandse com
mandant van de troep zwaargewond
werd.
Het verhoor heeft intussen geen ge
gevens ten nadele van de Nederland
se militairen opgeleverd. Het gearres
teerde personeel van het ziekenhuis
is weer vrijgelaten. Waaruit dus blijkt
dat het bericht over door Nederland
se militairen gepleegde gruwelen on
waar is geweest.
JN het ministerie van Verkeer
JjE POLITIE t* Schoondijke ontdekt-
te op de vliering van het in de
kom der gemeente staande huis, be
woond door de Jandbomversknecht P.
Porey, een opslagplaats van munitie
en springstoffen. Enige duizenden ki
lo's patronen, granaten, kruit enz.
werden door de Opruimingsdienst
verwijderd. Dc rijkspolitie stelt een
onderzoek naar de herkomst van het
gevondene in.
Toen vaandrig Jo van Poppel uit
Hulst nog in Cheribon zat. bleek
hij 't, aan zijn handgebaar te zien
warm te hebben. Op het ogenblik
heeft hij zijn standplaats in
Bandoeng.
Zijn stadgenoot Jo Wentzler (Bier
kaaistraat 32) neemt er een ogen
blikje zijn gemak van. Wij in Ne
derland gaan gewoonlijk uit de
wind zitten, in Indonesië echter
kan een onbeschut plekje een wel
daad zijn,
SVVWftWUWUWVVVWkV.
/AP VRAGEN van het Eerste Kamer
lid, de heer van Voorst tot Voorst
(KVP), naar aanleiding van de huis
vesting van gehuwde officieren en
onderofficieren, dienst doende op het
vliegkamp te Gilze-Rijen, heeft de
minister van Oorlog, geantwoord dat
het hem bekend is. dat een groot aan
tal gehuwde officieren en onderoffi
cieren reeds geruime tijd gescheiden
leven van hun gezin.
Ook de minister is va:: oordeel, dat
in dit geval de bestaande toestand
wijziging behoeft, zowel voor wat be
treft het dienstbelang als de gezins-
belangen der betrokken militatiren.
Tussen de militaire autoriteiten
en de burgemeesters der omliggen
de gemeenten wordt overleg ge
pleegd om te komen tot de bouw
van woningen voor gehuwde mili
tairen in de omgeving van de vlieg
basis te Gilze-Rijen.
De inrichting van ..Prinsenbosch"
zou voor de luchtmacht inderdaad 'n
aanvaardbare oplossing kunnen zijn.
ware het niet. dat hoewei het
kamp gedurende het jaar 1949 slechts
gedurende twee perioden van twee
maanden bezet zal zijn door troepen,
die op uitzending naar Indonesië wach
ten dit kamp voor de jaren 1950
en volgende is opgenomen in een
JJAT EEN bijna 67-jarige vader van 15 kinderen intreedt in een klooster is
wel een zeldzame gebeurtenis. Deze bijna 67-jarige is dc Rijsbergenaar
Koos Bastiaansen, sinds gisteren broeder in het Trappistenklooster te Zun-
dert. Na vele jaren van harde werkzaamheid heeft hij zich. nu zijn jongste
kind pas is getrouwd, teruggetrokken in de stille sfeer tussen dezelfde kloos-
muren, waar zijn oudste zoon reeds lange tijd als pater vertoeft.
Op de dag, die voor alle mensen de dag van hoogste vrede is, moest
Koos Bastiaansen zijn vrouw afstaan bij de geboorte van het vijftiende kind
een meisje. Dat was op eerste Kerstdag van het jaar 1925. En sindsdien heeft
de vader alleen voor zijn 15 kinderen moeten zorgen. Hij kwam bij wijze
van spreken handen tekort, maar alles liep goed, de kinderen kwamen niets
tekort en kregen een goede opvoeding. En toen het laatste kind trouwde,
mocht de vader op rijk bestede levensjaren terugzien.
De Burgemeester van Rijsbergen vond begrijpelijkerwijs het besluit om
in het klooster te treden zo mooi, dat hij het een eer vond zo deelde hij
ons mee zelf met Koos Bastiaansen naar Zundert te rijden, waar men met
de grootste hartelijkheid door de Vader-Abt en Pater Bastiaansen werd ont
vangen.
In de raadsvergadering van gisteren heeft de Burgemeester over zijn
tocht een en ander meegedeeld en de groeten van de nieuwe kloosterlingen
aan vrienden en kennissen in Rijsbergen overgebracht.
en
Waterstaat kwamen gisteren de
Engelse en Nederlandse ministers van een meisje. Dat was op eerste Kerstdag van het jaar 1925. En sindsdien heeft
Verkeer bijeen om de laatste koop-
vaardijrekening uit oorlogstijd tussen
Engeland en Nederland te vereffenen.
In aanwezigheid van de Engelse am
bassadeur, en tal van hoogwaardig
heidsbekleders werd de overeenkomst
inzake de financiële regeling voor
Nederlandse schepen en bemanningen,
die tijdens de ge Tamelijke oorlogs
inspanning voor Engelse rekening voe
ren, ondertekend. Nadien bood minis
ter Barnes aan zijn Nederlandse col
lega een cheque van f 9.000.000 aan.
Weersverwachting, geldig tot
Zaterdagavond:
Droog weer met weinig wind
cn bewolking. Aanvankelijk plaat
selijk nevel of mist. Ongeveer
dezelfde temperatuur als Vrijdag.
Heden: zon onder 19.02 uur Zon
dag zon op 6.28 uur en onder 19.04
uur. Maan op 6.15 uur en onder
16.46 uur. Maandag: zon op 6.26
uur. .Maan op 6.25 uur.
Met medewerking van de Franse en
en Belgische missies in Berlijn is
de dienst „Identificatie en berging"
er in geslaagd vijf transporten met de
stoffelijk overschotten van ongeveer
300 Nederlanders, die in Duitsland om
het leven kwamen, naar Nederland
over te brengen.
Per auto worden de stoffelijke res
ten via Beek in Limburg naar Amers
foort gebracht waar zij in de dodenhal
in het voormalige concentratiekamp
worden opgebaard tot de familieleden
van de overledenen hebben bericht,
waar zij hun verwanten willen begra
ven. De dienst identificatie en ber
ging werkt hard om de ongeveer 12000
Nederlanders, die nog in Duitsland
begraven liggen, op te sporen.
onworpen legeringsplan der Kon.
Landmacht. Dit betekent, dat het een
permanente bezetting zal krijgen ter
sterkte van ca. 800 man.
Slechts indien door wijziging van
het ontworpen legerplan het kamp
voor permanent gebruik in de jaren
1950 e.v. niet meer in aanmerking
zou komen, zou kunnen worden over
wogen het kamp „Prinsenbosch" ge
heel of gedeeltelijk te bestemmen voor
bewoning door gezinnen van perso
neel van de vliegbasis Gilze-Rijen.
„Belgen, laat U niet
beetnemen"
In een telegram aan Spaak noemt
de heer Petersen, voorzitter van
Antwerpse Scheepvaartvereniging, de
heer Brautigam „een onzer meest-ver-
woede tegenstanders, die mede verant
woordelijk is voor het verwerpen van
het accoord-Van Karnebeek". Het te
legram vervolgt: „Vóórdat de commis
sie bijeengekomen is en vóór de namen
der Belgische afgevaardigden gekend
zijn heeft de heer Brautigam spijtige
interviews toegestaan, gepubliceerd in
geheel de pers en duidelijk bewijzend
dat de commissie slechts dient om
zand in de ogen te strooien. Veroorlo
ven ons U dit telegram toe te sturen,
opdat U vóór uw vertrek naar Was
hington aan deze toestand, die ons
nationaal belang in het gedrang brengt
een einde zoudt stellen en ten over
staan van onze Nederlande vrienden
de regeringsleuze „Belgen laat TT niet
beetnemen", zoudt toepassen".
Aldus de heer Petersen.
In de „Soir" en de „Nieuwe Gids"
wordt op wat kalmer toon ook
bezwaar gemaakt tegen de heer Brau
tigam. Men grondt dit bezwaar op een
rapport, door hem uitgebracht aan de
Partij van de Arbeid, waarin hij de
bekende Rotterdamse argumenten te
gen het Moerdijkkanaal naar voren
brengt. Intussen dateert dit rapport
uit een tijd, toen er nog geen sprake
was van de benoeming van dhr. Brau
tigam in de gemengde commissie. Het
valt echter slecht uit, dat „Het Vrije
Volk" pas dezer dagen de hoofdinhoud
weergaf en nu stellen de bedoelde Bel
gische bladen de vraag, „of men boven
de Moerdijk reeds nu het werk van de
Beneluxcommissie wil torpederen".
Met dat al geschiedt de vorming der
commissie niet onder erg gelukkige
auspiciën. Van een rustig beraad kan
zo moeilijk sprake zijn.
Uncle Sam: „Het zijn nog maar dunne latjes, maar
we zullen er wel gauw iets stevigers van maken"
TAE REGERING maakte bekend,
dat tot haar leedwezen de
volgende verliezen ln Indo esië
zijn gerapporteerd:
Kon. Landmacht:
Korp. G. Breteler (Enschede).
Sold. P. Bastiaanssen (Breda).
Wachtmeester jhr. J. Tulleken,
(Amsterdam). Serg. G. Oude Tan-
ke (Hengelo O.), Sold. H. Ver-
wejj (Enschede O.). 2e It.. C. Göt-
ze (Amsterdam). Sold. H. Goud
appel (Rozenburg Z.H.). Korp.
A. Hannewjjk (Hcinkenszand Z.)
Sold. H. van Meel (Middelburg).
Korp. J. Wester (Beverwijk). Ie
It. K. Bakker (Schiedam). Sold.
J. Vlielander (Zuidland). Sold. J.
Wouters (Bladcl NJL).
Kon. Ned.-Ind. Leger:
Korp. P. Krikke (Kortezwaag)
le It. J. van Wollingen (Amster
dam). Scrgt, maj. J. Klap (Kou-
dekerke).
f EN samenvattend overzicht te
geven van wat de laatste tijd
ln ons land gaande was inzake
de lectuurvoorziening is nog even
moeilijk als enige maanden gele
den. toen ln vele dagbladen en
tijdschriften artikelen verschenen,
die pro of contra ten deze stelling
namen. Het pro of contra kwam
kort gezegd eigenlijk neer op de
vraag: moeten we in Nederland
doorgaan op de reeds een kwart
eeuw gevolgde weg of is het tijd
nieuwe paden te banen?
Toen de vraag eenmaal zo was
gesteld, kwam automatisch de
zeer concrete vraag: moet dr.
Greve de enige adviseur van de
Regering blijven inzake Rijkssub
sidie en moet de (neutrale) Cen
trale Vereniging van Openbare
Leeszalen en Bibliotheken de eni
ge instantie blijven, die dit geld
kan ontvangen en uitdelen? Zo
Immers was tot dan toe de situa
tie, op goede gronden door velen
steeds meer en dieper betreurd en
veroordeeld.
Een der daarin schuilende on-
rechtvaardijheden was ongetwij
feld gelegen in het volgende: de
C.V. had en heeft een beperkte
doelstelling en haar instellingen,
de Openbare Leeszalen en/of Uit
leenbibliotheken. getuigden daar
van openlijk in werkterrein en
werkmethode. Daar is op zich
uiteraard niets tegen en men zou
ziende blind moeten zijn om niet
te erkennen, dat op dit (beperkte)
gebied prachtig werk is verricht.
Natuurlijk Is er daarentegen let
terlijk niets, dat ervoor kan plei
ten deze beperkte C.V. toe te staan
adviserend en regelend op te tre
den in alle lectuurzaken. Het
zal duidelijk zijn, dat de belangen
van parochiebibliotheken, Vincen-
tiusbibliotheken en gelijksoortige
instellingen van arbeiders, boeren
en tuinders of middenstanders,
steeds benauwender in het ge
drang moesten komen.
De practijk van vele jaren heeft
geleerd, dat met name ook de
lectuurvoorziening ten plattelande
via bedenkelijke verwaarlozing ten
slotte terecht moest komen en ook
inderdaad terecht kwam in een
toestand van „nu is er niets meer"
of zelfs van „alleen minderwaar
dige lectuur vindt hier haar weg"
Het is zover gekomen, dat onze
Volksvertegenwoordiging met toe
nemende ongerustheid kennis nam
van de gang van zaken en dat de
Ministers Gielen en Rutten weinig
anders konden doen dan duide
lijke antwoorden formuleren op de
niet minder duidelijke vragen uit
de Kamer. Resultaat: een advies
commissie (die de „taak" van dr.
Greve zal overnemen) en een be
lofte. dat de Rijksgelden anders en
dus beter besteed zullen worden
uitgedeeld-
J)e mensen van de z.g. Volksbi
bliotheken hebben intussen
geenszins stilgezeten. Er zijn ern
stige pogingen gedaan om tot een
ommezwaai te komen via de Open
bare Leeszalen, welke pogingen
echter helaas op een mislukking
uitliepen. Daarna kwam er een
Bisschoppelijke Adviescommissie,
die het werk krachtig ter hand
nam. Aan de provincie Overijssel
komt de eer toe als eerste uit alle
daarop gevolgde vergaderingen de
juiste practische conclusie te heb
ben getrokken: onder voorzitter
schap van de heer M. B. van Hoek
kwam een Katholieke Centrale
Vereniging in Overijssel tot stand,
waarin alle belanghebbende in
stanties werden opgevangen.
Na Overijssel volgde Noord-
Holland, terwijl op een enigszins
genuanceerde wijze Limburg en
Noord Brabant (mitsgaders
Zeeuwsch Vlaanderen) de als goed
aangeduide en bewezen weg in
sloeg. Voor de bisdommen Breda
en 's Hertogenbosch kwam dat
hierop neer, dat m principe een
Bond van Parochiebibliotheken
werd opgericht als aanloop om
tenslotte de definitieve vormge
ving, afgestemd op de landelijke
organisatie, op het voor deze ge
bieden geëigende tijdstip over te
nemen. DiT tijdstip schijnt nu te
zijn aangebroken.
Immers, het landelijk contact is
momenteel sterk genoeg om aan
spraak te kunnen maken op het
praedlcaat „leidinggevend" en de
plannen hebben nu een zo gepro
nonceerd karakter aangenomen,
dat men als de tekenen ons niet
bedriegen in alle provincies zal
overgaan tot de stichting van een
Katholieke Centrale Vereniging op
federatieve grondslag, waarbij dan
met volkomen behoud van zelf
standigheid oa„ zullen zijn aange
sloten: alle parochie-, Vincentius-
of andere z.g. Volksbibliotheken,
de Openbare Leeszalen, benevens
alle standsorganisaties, die zich
rechtstreeks of zijdelings bewegen
op het gebied van de lectuurvoor
ziening.
(Vervolg op pag. 2)
HET DOODVONNIS is gisteren vol
trokken aan de gewezen Duitse com
missaris-generaal Rauter. Hij wa*
door liet Bijzonder Gerechtshof te
Den Haag ter dood veroordeeld. Op
gratieverzoek is afwijzend beschikt.