bis 'EN A Ook de werkgevers hebben hun plichten en rechten dam 28. Kabinet zal Maandag een besluit nemen Woningbouw voor militairen van vliegbasis Gilze-Rijen Brautigam steen des aanstoots issell 52ste Jaarbeurs geopend Jongens uit Zeeland in Indonesië Lectuur voorziening N ter" d" I m'ODCLS IS Gesprek met voorzitter Bredase Dioc R K. Werkgeversvereniging Vastenbrief was providentieel in verband niet de komende bedrijfsorganisatie Om de sociale rechtvaardigheid DE INDONESISCHE KWESTIE Heel en van Roijen om advies gevraagd Stukgoederenvervoer wordt duurder Nederland ontving 9 mill, van Engeland Munitie-magazijn op zolder,, Overleg met burgemeesters omliggende gemeenten „Prir.senbosch" blijft bezet Vader van vijftien kinderen in het klooster getreden Aanhoudend zacht Nog 12000 Nederlan ders in Duitsland begraven J)E GEMENGDE Nederlands-Belgi sche commissie, die de kwestie der waterwegen onder ogen moet zien, is nog niet eens officieel sa mengesteld, of ze verwekt reeds on enigheid. In Belgische en met name In Antwerpse kringen heeft het een slechte indruk gemaakt, dat Neder land als een der afgevaardigden aanwees de heer Brautigam, oud wethouder van Rotterdam, Z\\ gaven hun leven in Indonesië Doodvonnis aan Rauter voltrokken VG 25 MAART der KAMER RIEKEN voor (2 lijnen) n vervallen. 861—o c lanvang 8 u. |roepje man leiding van ontkwamen overtreft gebeurtenis. |30 uur. Toe- 811-0 lang 8 uur llrew Sisters |ven 14 jaar. Maart om Marschal schoonheid ïlm van be- ]en vol strjj- erheersende (18 jaar) |en Dinsdag rouwelijke lldernisfilm: kle. die zich Beze misda- I rijheid". (14 jaar) fivang 8 uur. erren in een lley in Itr. Woestijn- ,1 ste Oosterse 812-o boven 14 j. en aid Howard een dokter, cht. iRT aanvang ïltelijk af- ie U geboeid 828-0 t. Aanvang sjecho-Slo- incentratie- wereld die reging had nd als „de orisch ver- iiervan een Vnna Lee. nde film in ven 18 jaar film vangen y Bauer en 813-o Romantiek boven 14 j. DER STEEN ISKE AAN DE 1DERE Z'JDE EEDS UIT DE ROT EEKOMEN. EDAALTOP AAN WEN VAN DE VNSES IN EEN ILEi AF. geweest, dat de grot deed bin- ïn slechts, dat lieuwe gevaren VIJFDE JAARGANG fr**1* No. 1340 Uitgave: N.V. Uitgevers Mij. Neerlandia Verschijnt elke werkdag Bureau: Breda, Reigerstraat 16, Tel.: Redactie 8181. Admini stratie 8778. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts, C 3 v. Hootegem, A. E Langenhorst, Mr. Dr ^j'j.M.Mcs, Mr. H. B. B. de Rechter. Hoofd redacteur: J. J H. A Bruna Abonnements prijs bü vooruitbetaling 3.90 per kwartaal, per post 4.75. per. week (uitsluitend bij niet- oostbesteiling) 0.30. Losse nummers 8 cent Postrek. no. 278841. Prijzen van buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt ZATERDAG 26MAART 1949 Advertentieprijs voor de gehele oplage: 0.25 per m/m. (Ingezonden Mededelingen 0.60 .per m/m). Voor advertenties van plaatselijke *?&ard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse editie 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede delingen 0.25 per m/m). Staatwerk 3 cent per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor prijzen van de rubriek .,'t Kleintje" wordt verwezen naar de desbetreffende rubriek. Inzendingen op advertenties, welke de uit gevers om redeni te hunner beoordeling niet verlangen af te geven, worden vernietigd. /WEK DE VOORNAAMSTE PLICHTEN van de sociale rechtvaardigheid, luidt dc titel van de jongste Bisschoppelijke Vastenbrief cn over dit on derwerp hadden wij na de vier voorgaande persgesprekken met prominenten uit ie vak- en standsorganisatie tenslotte nog een onderhoud met ir. A. Smits van Waesberghe, voorzitter van de Bredase Diocesane Werkgeversvereniging. Do belastingen slurpen zo'n belang rijk deel van de winst op, dat elke ondernemingszin gedood wordt. Van daar enerzijds dat er niet of rauwe lijks geindustrialiseerd wordt, van daar anderzijds de behoefte aan ka pitaal nu het ondanks alle fiscale remmen op Neerlands opgang naar nieuwe bloei toch tot industrialisatie moet komen om de steeds groeiende bevolking arbeid en een bestaan te verschaffen. Wij katholieke werkgevers willen de sociale lasten met vreugde aan vaarden, voor zover zij redelijk en economisch verantwoord zijn, maar men onthoude ons dan ook niet de rechtvaardige vrucht van noeste ar beid, van ondernemersrisico en van allo zorgen. Tenslotte komt die vrucht doorgaans weer de gemeenschap ten goede in nieuwe uitingen van onder nemingslust; in expansie van oude of stichting van nieuwe welvaartsbron nen. BEZIT EN' SOCIAAL DOEL. TTITGANGSPUNT voor dit vijfde persgesprek was, dat, als een mens over sociale rechtvaardigheid denkt en spreekt, het lijkt of zijn gedachten automatisch gaan naar de minder bedeelden. Alsof zij alleen er mee te maken hebben en over de af wezigheid cr van moeten treuren. Men behoeft geen filosoof te zijn om te beseffen, dat zo'n standpunt niet houdbaar is. Ieder mens heeft recht op een sociaal rechtvaardige be- handeling cn dit is dan ook een van de markante punten van de Vasten brief. Juist, beaamde onze gastheer de ze inleiding en een ander belangrijk punt is, dat het mandement sterk tot uitdrukking brengt hoe het Episco paat naast de geestelijke ook de ma teriële verzorging van de mens van grote waarde acht. Ksth. Nederland heeft de brief dan ook terecht van zo eminent princi piële betekenis geacht, dat het Katli. bureau voor maatschappelijk en cul tureel overleg, omvattende de vier standsorganisaties, de K. A. cn het Vronwencentrum besloot, hem aan alle leden dier organisaties te zen den ONDERNEMINGSZIN MET BEKNOT. MAG TklT GESPREK belooft niet het minst belangwekkende te worden van onze serie, overwogen wij. Al was het maar omdat men bij een ontmoeting met een werkgever, een ondernemer, de wereld van een art- dere kant te zien krijgt dan die waai' op de gemiddelde werknemer pleegt te staan. Ach nee 't is niet zo, dat de Kath. mens niet zou weten wat wij in de aanhef schreven. Integendeel. Als cr bij hem van een tekort sprake zou zijn, dan kan de verklaring hoogstens daar liggen waar hij te uitsluitend aan eigen zorgen denkt om die van anderen nog te kunnen opmerken. Heeft ook een ondernemer dan zor gen? Het is natuurlijk geen toeval, dat in dc Vastenbrief een sterk be roep gedaan wordt op de bezitters om de sociale lasten als een Chris tenplicht te zien, merkte de heer Smits van Waesberghe op. Princi pieel aanvaarden zij die plicht dan ook als vanzelfsprekend. Tegenover deze plicht staat echter een recht, met name om rechtvaardig behandeld te worden. Door de Staat. TT ACHT dit een vanzelfsprekende conclusie? In zoverre, antwoordde onze gastheer, dat ieder mens natuurlijk min of meer vrij is in de beschik king over zijn bezit. Ik zeg min of meer, want het is duidelijk, dat over matig bezit zijn bestemming mist als het niet ten algemenen nutte strekt. Bezit is ieders persoonlijk recht. Het mag daarom den eigenaar dienen naar staat en stand. Het wordt zo dikwijls vergeten, dat de werkgever niet alleen t.a.v. zijn eigen gezinsbehoefte, maar ook repre sentatief een staat te voeren heeft! De rijkdommen der aarde hebben echter een verder strekkend, een so ciaal doel. Vandaar dat ik spreek van nieuwe arbeids- en welvaartsbronnen daar waar de staat de winst-, dat is bezitsvorming mogelijk maakt. In elk geval is het doel van bezit, of het nu klein dan wel groot is, niet om daarmee openbare ergernis te ge ven, door 'n al te luxueuse en vlotte levenswijze, zomin het speciaal de jonge werknemer past er „de kant jes" af te lopen, en in plaats van naar één, naar drie bioscopen per week te gaan om toch vooral maar geen film te missen! Nee, denk nu niet, dat ik hiermede persé een bedekt verwijt wil richten aan het adres van de werknemers. De oorlog cn de na-oorlogs» om standigheden zijn natuurlijk van in vloed geweest op ieders geest en ar beidsvermogen. Een feit is zelfs, dat wij hier in ons Zuiden niet ontevre den behoeven te zijn. Er bestaan hier geen grote tegenstellingen tussen werkgever en werknemer. Bovendien bestaat er wederzijds een grote mate van bereidheid tot overleg. Wat ik echter bedoel te zeggen met mijn opmerking over arbeidspresta ties komt er op neer, lat ieder wer ker de zedelijke plicht heeft zijn bes te krachten aan de zaak te wijden, waaraan hij verbonden is. Plicht: het is een ernstig woord. Recht is blijder van kleur en klank. Maar rechten en plichten moeten op de bedrijfsgemeenschap gericht zijn. KATHOLIEK ORGANISEREN! - -v IAACHT iedere werknemer en elke werkgever maar zo, verzuchtten wij! Over de werknemers wil ik het nu niet hebben, repliceerde onze gast heer. Misschien is het echter nuttig vluchtig te wijzen op bepaalde ten- denzen in Katholieke werkgevers- kring. Het zijn weliswaar late na> bloeiers van een vroeger tijdperk, maar omdat men er hier en daar nog op stuitalia dan! Het komt helaas nog voor, dat een Katholieke ondernemer de encyclieken wel aanvaardt voor het sociale deel, mits zij de economie maar niet raken. Voor het economisch leven gelden andere wetten, vindt hij Nu heb ik in zoverre geen bezwaar tegen zijn opvatting, dat ik het wel met hem eens kan zijn. dat de libe rale gedaehtenwereld. of liever nog de veel gesmade kapitalistische struc tuur tot een krachtsontplooiing op ondernemersgebied geleid heeft, wel ke eerbied afdwingt. Massa's mensen hebben er arbeid en een bestaan aan ontleend. Maar evenmin valt te ontkennen, dat die krachtsontplooiing dikwijls met zulk een niets ontziend geweld plaats vond, dat dc menselijke waar de en waardigheid cr ernstig door geschaad werd. Hier ging de liberale economie haar hoekje te buiten en hier vordert de Kerk dan ook het recht op een woordje en een zeer ern stig woordje mee te spreken. Geen Katholiek werkgever kan het daarmee oneens zijn. Sterker nog, het is mede daarom zijn plicht om zich Katholiek te organiseren. Soms samen en in vereniging met zijn standgenoten het Katholieke principe uit te dragen. Als ik dan thans eindigen mag, zo besloot ir. Smits van Waesberghe, dan wil ik nog dit zeggen: Ik juich het mandement der bisschoppen zeer toe en ik acht het providentiëel nu liet gekomen is op 'n ogenblik, dat con fessionele vakorganisatie met het oog op de toekomstige publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie meer dan ooit nood zakelijk is. VOOR sommige goederensoorten, meer speciaal de lichte en volu mineuze goederen en ook voor 't stuk goederenvervoer in het algemeen kan hot vrachtenpeil van de Spoorwegen niet meer in overeenstemming worden geacht met de in het bijzonder daar voor sterk gestegen kosten. De desbe treffende vrachten zullen daarom ook binnenkort worden verhoogd. Zo deelt de minister van Verkeer in de M. v. A. over zijn begrotng mee. Een spoorweg over de afsluitdijk kan er voorlopig niet komen. Dc plannen voor de bouw van een enkelsporige brug bij Rhenen zijn na genoeg gereed. T^AAR AANLED1NG van de Cana- desc motie in de Veiligheidsraad heeft de Nederlandse Regering een voorlopig besluit geformuleerd, dat om advies is gezonden naar Dr Becl en Dr. van Roijen. Dc Regering stelt zich voor Maandag na advies van bo- vengenoemden te hebben verkregen tot een definitief besluit te komen. Dr. van Roijen heeft zich bereid verklaard om, indien de regering mocht besluiten tot het deelnemen de standpuntbepalend voor Amerika is geweest. ONJUIST BERICHT. aan een preliminaire conferentie in Tot mijn spijt kan ik niet tot de Batavia, als voorzitter van de Ncder- overtuiging komen, dat aan deze eis; landse delegatie op deze confer-'!*!", tot rechtvaardigheid volledig voldaan op te treden, wordt. De progressiviteit der belas tingen is nl. van die aard, dat z(j menig belastingplichtige hoop drijft. tot wan- WEER AZIATISCHE CONFE RENTIE? TRUMAN HEEFT het ontslag van gen. Bedell Smith als ambassadeur te Mos kou aanvaard. HET TROEPENSCHIP „Grot Beer" met plm. 600 afgekeurde en zieke mi litaire uit Indonesië aan boorc£ wordt in de loop van hedennamiddag in Am sterdam verwacht. De ontscheping begint Zondagmorgen 9 uur. MET HET s.s. „Volendam" zijn giste ren 1000 man van de KNIL. Marine en Landmacht naar Indonesië ver trokken. ORDEVERSTORING noemde het de president van het Amsterdams Bijzon der Gerechtshof toen een advocaat tijdens de zitting lachte. De advocaat moest de zaal verlaten. TTIT NEW-DELHI wordt gemeld, dat in India teleurstelling is gewekt door het standpunt van de V. Raad. Daarom heeft India contact opgeno men met de landen, die vertegenwoor digd waren op de Aziatische confe rentie over Indonesië van 23 Jan., om te zien of er bij die landen lief hebberij bestaat voor een tweede Azia tische conferentie. Zoals men zich zal herinneren is er tijdens de eerste conferentie felle critiek op Nederland uitgeoefend, critiek die ook zijn weerslag heeft gevonden in de Veiligheidsraad c n me- NOG STEEDS is de Nederlandse po litie zoekende naar een pantalon, een jasje, verschillende dassen en cc: paar handschoenen van de Luxemburg se minister-president. De kledingstuk ken zijn de minister ontstolen tijdens de Benelux-conferentie te Den Haag. EEN PLENAIRE ZITTING van de d mogendheden conferentie over het Duitse bezettingsstatuut, welke gister middag zou plaats hebben, is kort voor het begin afgelast door een me ningsverschil tussen Frankrijk en de Verenigde Staten. HULPBESTELLERS van de P.T.T. die een in de formatie opgenomen taak van 6 uur of meer per werkdag verrichten, komen in aanmerking voor benoeming tot besteller in vaste dienst, mits zij de leeftijd van 2' jaar hebben bereikt en tenminste 2 dienst jaren hebben. een rede van mr. J. Milius, de directeur van de Nederlandse Jaarbeurs is gister de 52ste jaarbeurs te Utrecht geopend. In zijn rede had mr. Milius het vooral over het Mar shall-plan. Yf" <)e eerste gevolgen, die de Marshall-hulp voor ons land had, zei hij, was de zekerheid, dat de gunstige ontwikkeling, die zich onmiddellijk na de bevrijding manifesteerde, kon wor den voortgezet en in plaats van een anders intredende scherpe daling, een toenemende stijging kon worden ge handhaafd. Door de Marshall-hulp is de totale consumptie gestegen met circa 10 pet. Een vrijere internationale handel achtte mr. Milius voor de toekomst hard nodig. /AVER HET gebeurde bij Surabaja. waar in een ziekenhuis „wreedhe den" zouden gepleegd zijn door Ne derlandse militairen (wij maakten er gisteren en eergisteren melding van) weet Aneta nog te melden, dat het onderzoek naar het gebeurde ver traagd is doordat de Nederlandse com mandant van de troep zwaargewond werd. Het verhoor heeft intussen geen ge gevens ten nadele van de Nederland se militairen opgeleverd. Het gearres teerde personeel van het ziekenhuis is weer vrijgelaten. Waaruit dus blijkt dat het bericht over door Nederland se militairen gepleegde gruwelen on waar is geweest. JN het ministerie van Verkeer JjE POLITIE t* Schoondijke ontdekt- te op de vliering van het in de kom der gemeente staande huis, be woond door de Jandbomversknecht P. Porey, een opslagplaats van munitie en springstoffen. Enige duizenden ki lo's patronen, granaten, kruit enz. werden door de Opruimingsdienst verwijderd. Dc rijkspolitie stelt een onderzoek naar de herkomst van het gevondene in. Toen vaandrig Jo van Poppel uit Hulst nog in Cheribon zat. bleek hij 't, aan zijn handgebaar te zien warm te hebben. Op het ogenblik heeft hij zijn standplaats in Bandoeng. Zijn stadgenoot Jo Wentzler (Bier kaaistraat 32) neemt er een ogen blikje zijn gemak van. Wij in Ne derland gaan gewoonlijk uit de wind zitten, in Indonesië echter kan een onbeschut plekje een wel daad zijn, SVVWftWUWUWVVVWkV. /AP VRAGEN van het Eerste Kamer lid, de heer van Voorst tot Voorst (KVP), naar aanleiding van de huis vesting van gehuwde officieren en onderofficieren, dienst doende op het vliegkamp te Gilze-Rijen, heeft de minister van Oorlog, geantwoord dat het hem bekend is. dat een groot aan tal gehuwde officieren en onderoffi cieren reeds geruime tijd gescheiden leven van hun gezin. Ook de minister is va:: oordeel, dat in dit geval de bestaande toestand wijziging behoeft, zowel voor wat be treft het dienstbelang als de gezins- belangen der betrokken militatiren. Tussen de militaire autoriteiten en de burgemeesters der omliggen de gemeenten wordt overleg ge pleegd om te komen tot de bouw van woningen voor gehuwde mili tairen in de omgeving van de vlieg basis te Gilze-Rijen. De inrichting van ..Prinsenbosch" zou voor de luchtmacht inderdaad 'n aanvaardbare oplossing kunnen zijn. ware het niet. dat hoewei het kamp gedurende het jaar 1949 slechts gedurende twee perioden van twee maanden bezet zal zijn door troepen, die op uitzending naar Indonesië wach ten dit kamp voor de jaren 1950 en volgende is opgenomen in een JJAT EEN bijna 67-jarige vader van 15 kinderen intreedt in een klooster is wel een zeldzame gebeurtenis. Deze bijna 67-jarige is dc Rijsbergenaar Koos Bastiaansen, sinds gisteren broeder in het Trappistenklooster te Zun- dert. Na vele jaren van harde werkzaamheid heeft hij zich. nu zijn jongste kind pas is getrouwd, teruggetrokken in de stille sfeer tussen dezelfde kloos- muren, waar zijn oudste zoon reeds lange tijd als pater vertoeft. Op de dag, die voor alle mensen de dag van hoogste vrede is, moest Koos Bastiaansen zijn vrouw afstaan bij de geboorte van het vijftiende kind een meisje. Dat was op eerste Kerstdag van het jaar 1925. En sindsdien heeft de vader alleen voor zijn 15 kinderen moeten zorgen. Hij kwam bij wijze van spreken handen tekort, maar alles liep goed, de kinderen kwamen niets tekort en kregen een goede opvoeding. En toen het laatste kind trouwde, mocht de vader op rijk bestede levensjaren terugzien. De Burgemeester van Rijsbergen vond begrijpelijkerwijs het besluit om in het klooster te treden zo mooi, dat hij het een eer vond zo deelde hij ons mee zelf met Koos Bastiaansen naar Zundert te rijden, waar men met de grootste hartelijkheid door de Vader-Abt en Pater Bastiaansen werd ont vangen. In de raadsvergadering van gisteren heeft de Burgemeester over zijn tocht een en ander meegedeeld en de groeten van de nieuwe kloosterlingen aan vrienden en kennissen in Rijsbergen overgebracht. en Waterstaat kwamen gisteren de Engelse en Nederlandse ministers van een meisje. Dat was op eerste Kerstdag van het jaar 1925. En sindsdien heeft Verkeer bijeen om de laatste koop- vaardijrekening uit oorlogstijd tussen Engeland en Nederland te vereffenen. In aanwezigheid van de Engelse am bassadeur, en tal van hoogwaardig heidsbekleders werd de overeenkomst inzake de financiële regeling voor Nederlandse schepen en bemanningen, die tijdens de ge Tamelijke oorlogs inspanning voor Engelse rekening voe ren, ondertekend. Nadien bood minis ter Barnes aan zijn Nederlandse col lega een cheque van f 9.000.000 aan. Weersverwachting, geldig tot Zaterdagavond: Droog weer met weinig wind cn bewolking. Aanvankelijk plaat selijk nevel of mist. Ongeveer dezelfde temperatuur als Vrijdag. Heden: zon onder 19.02 uur Zon dag zon op 6.28 uur en onder 19.04 uur. Maan op 6.15 uur en onder 16.46 uur. Maandag: zon op 6.26 uur. .Maan op 6.25 uur. Met medewerking van de Franse en en Belgische missies in Berlijn is de dienst „Identificatie en berging" er in geslaagd vijf transporten met de stoffelijk overschotten van ongeveer 300 Nederlanders, die in Duitsland om het leven kwamen, naar Nederland over te brengen. Per auto worden de stoffelijke res ten via Beek in Limburg naar Amers foort gebracht waar zij in de dodenhal in het voormalige concentratiekamp worden opgebaard tot de familieleden van de overledenen hebben bericht, waar zij hun verwanten willen begra ven. De dienst identificatie en ber ging werkt hard om de ongeveer 12000 Nederlanders, die nog in Duitsland begraven liggen, op te sporen. onworpen legeringsplan der Kon. Landmacht. Dit betekent, dat het een permanente bezetting zal krijgen ter sterkte van ca. 800 man. Slechts indien door wijziging van het ontworpen legerplan het kamp voor permanent gebruik in de jaren 1950 e.v. niet meer in aanmerking zou komen, zou kunnen worden over wogen het kamp „Prinsenbosch" ge heel of gedeeltelijk te bestemmen voor bewoning door gezinnen van perso neel van de vliegbasis Gilze-Rijen. „Belgen, laat U niet beetnemen" In een telegram aan Spaak noemt de heer Petersen, voorzitter van Antwerpse Scheepvaartvereniging, de heer Brautigam „een onzer meest-ver- woede tegenstanders, die mede verant woordelijk is voor het verwerpen van het accoord-Van Karnebeek". Het te legram vervolgt: „Vóórdat de commis sie bijeengekomen is en vóór de namen der Belgische afgevaardigden gekend zijn heeft de heer Brautigam spijtige interviews toegestaan, gepubliceerd in geheel de pers en duidelijk bewijzend dat de commissie slechts dient om zand in de ogen te strooien. Veroorlo ven ons U dit telegram toe te sturen, opdat U vóór uw vertrek naar Was hington aan deze toestand, die ons nationaal belang in het gedrang brengt een einde zoudt stellen en ten over staan van onze Nederlande vrienden de regeringsleuze „Belgen laat TT niet beetnemen", zoudt toepassen". Aldus de heer Petersen. In de „Soir" en de „Nieuwe Gids" wordt op wat kalmer toon ook bezwaar gemaakt tegen de heer Brau tigam. Men grondt dit bezwaar op een rapport, door hem uitgebracht aan de Partij van de Arbeid, waarin hij de bekende Rotterdamse argumenten te gen het Moerdijkkanaal naar voren brengt. Intussen dateert dit rapport uit een tijd, toen er nog geen sprake was van de benoeming van dhr. Brau tigam in de gemengde commissie. Het valt echter slecht uit, dat „Het Vrije Volk" pas dezer dagen de hoofdinhoud weergaf en nu stellen de bedoelde Bel gische bladen de vraag, „of men boven de Moerdijk reeds nu het werk van de Beneluxcommissie wil torpederen". Met dat al geschiedt de vorming der commissie niet onder erg gelukkige auspiciën. Van een rustig beraad kan zo moeilijk sprake zijn. Uncle Sam: „Het zijn nog maar dunne latjes, maar we zullen er wel gauw iets stevigers van maken" TAE REGERING maakte bekend, dat tot haar leedwezen de volgende verliezen ln Indo esië zijn gerapporteerd: Kon. Landmacht: Korp. G. Breteler (Enschede). Sold. P. Bastiaanssen (Breda). Wachtmeester jhr. J. Tulleken, (Amsterdam). Serg. G. Oude Tan- ke (Hengelo O.), Sold. H. Ver- wejj (Enschede O.). 2e It.. C. Göt- ze (Amsterdam). Sold. H. Goud appel (Rozenburg Z.H.). Korp. A. Hannewjjk (Hcinkenszand Z.) Sold. H. van Meel (Middelburg). Korp. J. Wester (Beverwijk). Ie It. K. Bakker (Schiedam). Sold. J. Vlielander (Zuidland). Sold. J. Wouters (Bladcl NJL). Kon. Ned.-Ind. Leger: Korp. P. Krikke (Kortezwaag) le It. J. van Wollingen (Amster dam). Scrgt, maj. J. Klap (Kou- dekerke). f EN samenvattend overzicht te geven van wat de laatste tijd ln ons land gaande was inzake de lectuurvoorziening is nog even moeilijk als enige maanden gele den. toen ln vele dagbladen en tijdschriften artikelen verschenen, die pro of contra ten deze stelling namen. Het pro of contra kwam kort gezegd eigenlijk neer op de vraag: moeten we in Nederland doorgaan op de reeds een kwart eeuw gevolgde weg of is het tijd nieuwe paden te banen? Toen de vraag eenmaal zo was gesteld, kwam automatisch de zeer concrete vraag: moet dr. Greve de enige adviseur van de Regering blijven inzake Rijkssub sidie en moet de (neutrale) Cen trale Vereniging van Openbare Leeszalen en Bibliotheken de eni ge instantie blijven, die dit geld kan ontvangen en uitdelen? Zo Immers was tot dan toe de situa tie, op goede gronden door velen steeds meer en dieper betreurd en veroordeeld. Een der daarin schuilende on- rechtvaardijheden was ongetwij feld gelegen in het volgende: de C.V. had en heeft een beperkte doelstelling en haar instellingen, de Openbare Leeszalen en/of Uit leenbibliotheken. getuigden daar van openlijk in werkterrein en werkmethode. Daar is op zich uiteraard niets tegen en men zou ziende blind moeten zijn om niet te erkennen, dat op dit (beperkte) gebied prachtig werk is verricht. Natuurlijk Is er daarentegen let terlijk niets, dat ervoor kan plei ten deze beperkte C.V. toe te staan adviserend en regelend op te tre den in alle lectuurzaken. Het zal duidelijk zijn, dat de belangen van parochiebibliotheken, Vincen- tiusbibliotheken en gelijksoortige instellingen van arbeiders, boeren en tuinders of middenstanders, steeds benauwender in het ge drang moesten komen. De practijk van vele jaren heeft geleerd, dat met name ook de lectuurvoorziening ten plattelande via bedenkelijke verwaarlozing ten slotte terecht moest komen en ook inderdaad terecht kwam in een toestand van „nu is er niets meer" of zelfs van „alleen minderwaar dige lectuur vindt hier haar weg" Het is zover gekomen, dat onze Volksvertegenwoordiging met toe nemende ongerustheid kennis nam van de gang van zaken en dat de Ministers Gielen en Rutten weinig anders konden doen dan duide lijke antwoorden formuleren op de niet minder duidelijke vragen uit de Kamer. Resultaat: een advies commissie (die de „taak" van dr. Greve zal overnemen) en een be lofte. dat de Rijksgelden anders en dus beter besteed zullen worden uitgedeeld- J)e mensen van de z.g. Volksbi bliotheken hebben intussen geenszins stilgezeten. Er zijn ern stige pogingen gedaan om tot een ommezwaai te komen via de Open bare Leeszalen, welke pogingen echter helaas op een mislukking uitliepen. Daarna kwam er een Bisschoppelijke Adviescommissie, die het werk krachtig ter hand nam. Aan de provincie Overijssel komt de eer toe als eerste uit alle daarop gevolgde vergaderingen de juiste practische conclusie te heb ben getrokken: onder voorzitter schap van de heer M. B. van Hoek kwam een Katholieke Centrale Vereniging in Overijssel tot stand, waarin alle belanghebbende in stanties werden opgevangen. Na Overijssel volgde Noord- Holland, terwijl op een enigszins genuanceerde wijze Limburg en Noord Brabant (mitsgaders Zeeuwsch Vlaanderen) de als goed aangeduide en bewezen weg in sloeg. Voor de bisdommen Breda en 's Hertogenbosch kwam dat hierop neer, dat m principe een Bond van Parochiebibliotheken werd opgericht als aanloop om tenslotte de definitieve vormge ving, afgestemd op de landelijke organisatie, op het voor deze ge bieden geëigende tijdstip over te nemen. DiT tijdstip schijnt nu te zijn aangebroken. Immers, het landelijk contact is momenteel sterk genoeg om aan spraak te kunnen maken op het praedlcaat „leidinggevend" en de plannen hebben nu een zo gepro nonceerd karakter aangenomen, dat men als de tekenen ons niet bedriegen in alle provincies zal overgaan tot de stichting van een Katholieke Centrale Vereniging op federatieve grondslag, waarbij dan met volkomen behoud van zelf standigheid oa„ zullen zijn aange sloten: alle parochie-, Vincentius- of andere z.g. Volksbibliotheken, de Openbare Leeszalen, benevens alle standsorganisaties, die zich rechtstreeks of zijdelings bewegen op het gebied van de lectuurvoor ziening. (Vervolg op pag. 2) HET DOODVONNIS is gisteren vol trokken aan de gewezen Duitse com missaris-generaal Rauter. Hij wa* door liet Bijzonder Gerechtshof te Den Haag ter dood veroordeeld. Op gratieverzoek is afwijzend beschikt.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1949 | | pagina 1