lel. 81
s
R
Canada dringt Nederland in de Hoek
m
Geen grote offers van één kant
Opium-smokkel door Djokja
Na verzet overeenstemming
over grenscorrecties
Cijfers over
mensen
Zeer ernstige
beschuldiging
Voorstel om republikeins gezag in Djokja te herstellen
Dr van Roijen zal nadere instructies vragen
IN 'T KORT
Rijst en extra boter
Het Vloeiweide-
drama
fAD bij
MERS,
[>art van
rothiek,
|zen.
790.-
560.-
>AAT 8
VEILIGHEIDSRAAD WIL MEER WETEN OVER D JOK JA
Onware beschuldiging
BELASTINGBETALERS-
PARADIJS
Vrij
zonnig
Nieuive bonnen
Sjarifuddin, Sjahrir en Hatta
volkomen op de hoogte
Duitsland moet 58 vierkante mijl aan
Beneluxlanden en Frankrijk afstaan
ZO ZIET ROTTERDAM HET
Een gezonde en verantwoorde taak-verdeling
mag slechts het richtsnoer zijn
K.Y.P. en de materiële
oorlogsschade
•eft het
gedaan,
ementen
[afdeling
PROJECTOR
de in U.S.A.
r.d filmprojector
taat te koop aall^
3r. onder no 20639-"6
icn met de °Pl£fsj!?
n een dag r^stkun.
is kalm over te
:n. Lambik?
VIJFDE JAARGANG No. 1338
Uitgave: N.V. Uitgevers Mij. Neerland!»
Verschijnt elke werkdag. Bureau; Breda,
Reigerstraat 16, Tel.; Redactie 8181, Admini
stratie 8778. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts,
C J. v. Hootegem, A. E Langenhorst, Mr. Dr.
A. J. J. M. Mes, Mr. H. B. B. de Rechter. Hoofd
redacteur: J. J H. A. Bruna. Abonnements
prijs bij vooruitbetaling 3.90 per kwartaal,
per post 4.75, per week (uitsluitend bü niet-
postbestelling) 0.30. Losse nummers 8 cent
postrek no. 278841. Prijzen van buitenlandse
abonnementen worden op aanvraag verstrekt
Voor God, Koningin en Vaderland
DONDERDAG 24 MAART 1949
Advertentieprijs voor de gehele oplage: MJ
per m/m. (Ingezonden Mededelingen OM
per m/m). Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuw»®
editie 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen 0.25 per m/m). Staatwerk 3 cent
per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek ,.'t Kleintje' wordt
verwezen naar de desbetreffende rubriek.
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling niet
verlangen ai te geven, worden vernietigd.
\TEDERLAND is gisteravond in de Veiligheidsraad in de hoek
il gedrongen. Dit door een voorstel van Canadese zijde om
de Commissie der V. N. in Indonesië te instrueren pogingen
in het werk te stellen om de Nederlanders en de republikeinen
bijeen te brengen op de twee volgende punten
1) het herstel van het republikeinse gezag in D jok ja
2) het organiseren van een Ronde Tafel Conferentie in Den
Haag, met het doel de onafhankelijke Verenigde Staten
van Indonesië in het leven te roepen.
Dr, van Roijen, de Nederlandse afgevaardigde, heeft o.m. mee
gedeeld, zijn regering nadere instructies te zullen vragen.
/^ANADA wordt een waar para-
radijs voor belastingbetalers.
De minister van Financiën is er
de meest populaire man, het zon
neschijntje van het kabinet. Hij
heeft namelijk sterke belasting
verlagingen aangekondigd. De in
komstenbelasting wordt gemiddeld
met 32% verlaagd. En niet minder
dan 750.000 personen behoeven nu
geen cijns aan de Staat meer te
betalen.
Wij hebben allang een groot ver
langen naar Canada gehad. Nu
zoudan we graag nog meer dan
ooit willen gedeien in het land
van de zonneschijn-begroting.
•TITO HEEFT HET verkorven bij de
Kominform-landen. Zij hebben eco-
noihische sancties tegen Joego-Slavië
genomen, die bestaan in prijsverho
gingen en weigering tot het leveren
van door Joego-Slavië benodigde pro
ducten.
TEN 7 MAANDEN oude balby te Lees-
ten (gem. Warnsveld), is dood in
de wieg aangetroffen. Het kind bleek
te rijn gestikt in een dekentje.
JAMMERLIJK verdronken is een 2-
jarig jongetje in Venlo, dat in
een onbewaakt ogenblik in een ach'
ter het huis staande teil viel.
JPEN VIJFJARIG jongetje is nit de
electrische trein gevallen, onge
veer drie minuten voor de trein het
station Bussum bereikte. Vermoede
lijk heeft de jongen met de kruk van
het portier gespeeld. Het kind is met
een ernstige schedelbasisfractuur in
het ziekenhuis opgenomen.
PEN AMERIKAANS diplomaat Is
aangezegd Polen te verlaten en
de Britse vice-consul te Praag is ver
plicht uit Tsjeeho-Slowakije te ver
trekken.
gij EEN landbouwer te Belfeld klonk
gisterenmiddag op het dak het
vrolijk kwetteren van een „zwaluw"
veertien dagen vroeger dan vorig jaar
QUD-MINISTER SASSEN van Over
zeese Gebiedsdelen is benoemd tot
ridder in de Orde van de Nederlandse
Leeuw.
VEER BINNENKORT zullen nieu
we vredesonderhandelingen wor
den geopend tussen de Chinese na
tionalisten en de communisten.
pRINE^ BERNHARD is gisterenmid
dag met de prinsesjes Beatrix en
Irene uit Tirol teruggekomen.
PEN DETACHEMENT van de KNIL
en onderdelen van de Kon, Land
macht. tezamen ongeveer 1000 man,
hebben zich gister in Rotterdam inge
scheept op het troepentransportschip
„Zuiderkruis" met bestemming Indo
nesië.
■yRJJDAG zal het troepensehip „Vo-
lendam" met detachementen van
het KNIL, de Kon. Marine en de Kon.
Landmacht uit Rotternam naar Indo
nesië vertrekken.
QP 4 APRIL zal de Parijse recht.
bank uitspraak doen in het pro
ces Kravchenko, is ons gisteren be
richt.
QM EEN EINDE te maken aan de
pogingen van Hongaarse ingeze
tenen om naar het Westen te vluch
ten, heeft de Hongaarse regering bui
tengewone maatregelen genomen voor
de versterking van de grensbewaking
w het Westen.
JJALSTER, gedurende de oorlog
„Eefehlshaber" der S.D. en na
Rauter de hoogste Duitse politie
autoriteit in Nederland, is veroor
deeld tot 12 jaren gevangenisstraf,
JJUNCHE, de waarnemend bemidde-
,'aar van de V. N. in Palestina,
acht aanwezigheid van Britse troe-
5fP,'e Akaba strijdig met de wapen
stilstandsvoorwaarden.
In de zitting van de Veiligheids
raad van jl. Maandag heeft de repu
blikeinse afgevaardigde Palar, Neder
land ervan beschuldigd Djokja syste
matisch te verwoesten. Tegen deze
beschuldiging heeft dr. van Roijen ten
scherpste stelling genomen en haar
als onwaar betiteld.
De Veiligheidsraad besloot de Com
missie dr V. N. in Indonesië te ver
zoeken de Raad in te lichten over de
toestand te Djokja.
Grote tegenslag
XXET CANADESE voorstel gaat veel
verder dan het vorige, dat in
feite alleen behelsde een poging om
een voorlopige conferentie in Indo
nesië te houden tussen de partijen die
betrokken zijn bij de Ronde Tafel
Conferentie om daarbij te trachten 't
eens te worden over sommige punten.
Met het aansnijden van het terugke
ren van de republikeinse regering
naar Djokja heeft Canada Nederland
wel een zeer grote tegenslag bezorgd,
want de terugkeer naar Djokja is
immers juist datgene wat door Ne
derland totnutoe volkomen onaan
vaardbaar is genoemd.
De bedoeling van bet nieuwe Ca
nadese voorstel opnieuw geformu
leerd onder druk van verschillende
landers niet in 't minst de Aziatische
en van de Cubaanse voorzitter, die
het vroegere meer soepele voorstel,
niet in de Raad wenste te brengen
is vooral de nadruk te leggen op de
opvatting, dat de R. T. C. niet onver
enigbaar is met de resolutie van de
Veiligheidsraad van 28 Jan. mits ech
ter aan bepaalde voorwaarden wordt
voldaan,
B.F.O. vóór terugkeer
QPVALLEND is intussen wel, dat de
Bijeenkomst Federaal Overleg be
reids een resolutie aannam, waarin
volgens mededelingen van voorzitter
Sultan ham'd de B.F.O. instemt met
een terugkeei der republikeinse re
gering naar Djokja en naaste omge
ving en waarin de B.F.O. ook de oij-
sland aanvaardt van de Commissie
der V N. ter Ronde Tafel Conferen
tie.
Deze resolutie is door de B.F.O.
aanvaard, daar de republikeinse lei
ders, in hun bespreking met de con
tactcommissie der B.F.O. op Bang-
ka, tie verzekering hebben gegeven
en zulks is eveneens in de reso
lutie vastgelegd dat de republi
keinse regering zou deelnemen en
medewerken aan de Ronde Tafel
Conferentie, en na haar terugkeer
in Djokja een order zou uitvaardi
gen tot het staken van alle vijan
delijkheden.
Dr. van Roijen i
Verstoring der atmosfeer
JJH. VAN ROIJEN verklaarde in de
zitting van gisteren, nog niet te
willen antwoorden op de nieuwe
voorstellen door Canada gedaan. Hij
betuigde zijn spijt, dat in de twee
laatste zittingen van de Raad een aan
tal sprekers het uiterste heeft gedaan
0^ïlj^e a*mos^eer is verstoren door het
eindeloos herhalen van beschuldigin-
ffn' 1r.e °.nPsrtijdige waarnemer
zou zich hierbij moeten afvragen: wat
hptw? bet doel van dergelijke de
batten. Is het te verwonderen, dat
zoals verschillende sprekers hebben
tot
Weersverwachting geldig
Donderdagavond.
Droog weer met weinig bewolking
en zwakke tot matige Oostelijke
wind iD de vroege ochtenduren
tamelijk koud en vooral in het
Westen en Noorden van het land
plaatselijk mist. In de namiddag
over het algemeen zonnig en zacht
weer.
Heden zon onder 18.59, Vrijdag zon
op 6 33 u.; maand op 5.48 en on.
der 14X1 u.
geconstateerd het prestige van de
raad snel daalt? De debatten over In
donesië samenvattend noemde Dr. v.
Roijen als de zes voornaamste feiten:
1. Nederland heeft de Raad medege
deeld, dat het de resolutie zou uit
voeren voor zover dit overeen te
brengen was met zijn verantwoorde
lijkheid. Nederland gaf aan de Re
publikeinse leiders de vrijheid van
beweging in geheel Indonesië met uit
zondering van Djokjakarta. 2. De re
publiek bleef in gebreke het staken
van het vuren voor haar guerilla-
troepen af te kondigen.
3. Nederland deed het voorstel tot
het houden van een Ronde Tafel Con
ferentie waarover weinig is gespro
ken en dan nog altijd in critische zin.
4. Canada stelde voor een prelimi
naire conferentie te houden. Dit
voorstel werd door China ondersteund
en door Nederland- aanvaard.
5. De Republiek heeft aanvankelijk
dit voorstel verworpen.
6. Daarna aanvaardde de Republiek
de preliminaire conferentie onder de
nieuwe voorwaarde, dat het binnen 14
dagen zou leiden tot herstel van de
Republikeinse regering in Djokja.
(Vervolg op pag. 3)
PR IS een bericht verspreid door
het persbureau der Ned. Her
vormde Kerk, dat een zeer ernstige
bschuldiging inhoudt aan het adres
van een Ned. troepenafdeling. Die
zou namelijk op 19 Februari in de
buurt van Surabaya bij een zuive
ringsactie een overval hebben ge
pleegd op een ziekenhuis, waarbij 'n
aantal personen zou zijn gedood, al
les kort en klein werd geslagen en
andere gruwelen zouden zijn ge
pleegd.
Het bericht met de ontstellende in
houd bevat enige tegenstrijdigheid in
de data, doch is overigens zo gede
tailleerd weergegeven, dat een on
middellijk onderzoek niet moeilijk
moet lijken.
Zulk een onderzoek is nu ook door
Den Haag toegezegd.
0<>0<x>0<>00<><><>000<><><x><>0<>0<
V/OOR HET TIJDVAK van 27
Maart t.m. 9 April geeft elk
der volgende bonnen recht op het
kopen van:
VOEDINGSMIDDELEN.
KAARTEN 903:
061 vlees (a, b, d): 100 gr. vlees.
062 vlees (a, b): 300 gr. vlees.
063 vlees (d): 100 gr. vlees.
064 algemeen (a, b. d): 250 gr. rijst
065 algemeen ia, b, d): 250 gram
boter, margarine of vet.
066 algemeen (a, b): 500 gram
boter, margarine of vet.
067 algemeen (a, b): 200 gr. kaas
O'f 250 gr. korstloze kaas.
068 algemeen (a, b): 125 gr. koffie
072 algemeen (b): 200 gr. kaas of
250 gr. korstloze kaas.
074 algemeen (d): 250 gram boter,
margarine of vet.
075 algemeen (d): 100 gram kaas
of 125 gr. korstloze kaas.
TABAKSKAARTEN 903:
72 tabak (QC): 2 rantsoenen siga
retten of kerftabak.
72 tabak <QC): 2 ranttsoenen siga
retten of kerftabak.
BONKAARTEN ZA ZB, ZC, ZD
ZE, MD, MF, MH 904: (b(jz. ar
beid, a.s. moeders, zieken):
Geldig zijn de bonnen, gemerkt
met de letter J. (De letters ach
ter de bonnummers geven de
kaarten aan, waarop de betref
fende bonnen voorkomen.
Bovenstaande bonnen kunnen
reeds op Vrijdag 25 Maart wor
den gebruikt.
De bonr.en 044. 048, 049, 050,
051, 053, 056, 057, 058, en 059 al
gemeen der bonkaarten voor voe
dingsmiddelen kunnen vernietigd
worden.
Advertentie
/AVER de door verschillende Indone-
sische republikeinse regeringsper
sonen op touw gezette opium-smokkel
is thans een officiëel document sa
mengesteld, als resultaat van een uit
gebreid onderzoek.
In dit document wordt gezegd, dat
de na de politiële actie van Decem
ber 1948 in Djokja en elders aange
troffen documenten dermate overtui
gend bewijsmateriaal opleverden, dat
met zekerheid verklaard kan wor
den, dat de grondoorzaak van het feit,
dat grote hoeveelheden opium in de
smokkelhandel zijn terechtgekomen,
terug te voeren is tot onverantwoor
delijke daden van republikeinse re
geringspersonen. Het rapport noemt 'n
minimumhoeveelheid van 15.000 kg.,
welke door het toedoen van de repu
bliek in de smokkelhandel zijn te
rechtgekomen, waarvan een gedeelte
over de grenzen van Indonesië.
Dit onder verantwoordelijkheid van
Sjarifuddin en Sjahrir.
In de loop van 1947 werd de devie-
zenpositie van de republiek moeilij
ker, waarop in Juli tijdens een zit
ting van het kabinet-Sjarifuddin be
sloten werd opium buiten de repu
bliek te verkopen ter verkrijging van
buitenlandse valuta.
Het rapport geeft voorts bijzonder
heden over de smokkelorganisatie,
die door de republiek werd opgezet,
waarvan de minister van Financiën,
Maramis de ziel was.
Het agentschap van deze organisa
tie te Singapore charterde een vlieg
tuig met Australische bemanning,
waarmee 5000 kilo naar Sumatra werd
overgebracht ten behoeve van 't re
publikeinse bestuur aldaar.
Later werd ook voor het financie
ren van geïnfiltreerde republikeinse
eenheden op ruime schaal opium ge
bruikt, waarvoor Hatta verantwoor
delijk is.
Lente dat betekent jong leven alom
DESKUNDIGEN van Engeland, de
Ver. Staten, Frankrijk en de
Benelnxianden rijn het heden eens
geworden over de overdracht van 58
vierkante mijlen vroeger Duits ge
bied aan Nederland, België, Luxem
burg en Frankrijk.
Overeenstemming over deze „kleine
correcties" is bereikt na weken van
langdurige besprekingen, die ten doei
hadden de belangen van de 12.000 tot
16.000 Duitsers die bij deze correcties
'betrokken waren, zo goed mogelijk te
behartigen.
De aanbevelingen van de deskundi
gen zullen naar de regeringen der zes
zes landen worden gezonden ter goed
keuring.
De overeenstemming heeft allen be
trekking op de „kleine aanspraken"
door Duitsland» Westerburen. Gro
tere aanspraken zullen later behan
deld worden. In de boezem van het
comité dat de besprekingen voerde
Is er een voortdurende strijd geweest
tussen Duitsland's kleine buren en
de Anglo-Saksische landen.
De Britse en Amerikaanse deskun
digen verzetten zich tegen elke grens
wijziging op grond van het feit, dat
dit de Duiitse publiek opinie zou ver
bitteren, zonder dat daarbij Nederland
België en Luxemburg enig voordeel
zouden hebben.
De overeenkomst beoogt, dat alle
Duitsers die in de betrokken gebieden
wonen, vrij zullen zijn om het gebied
te verlaten met al htm roerende goe
deren.
Het gebied waarop Nederland rech
ten doet gelden Ugt ten Noorden van
Aken en omvat ojn, het gebied rond
Geilenkirchen. Er vallen enkele ko
lenmijnen binnen en de bevolking
omvat ongeveer 7.000 zielen.
Op de hierbij geplaatste kaart zijn
de betrokken gebieden geschetst.
Het gebied dat België wenst omvat
in hoofdzaak de districten Rötgen en
Muetsenich met een gezamenlijke be
volking van 4500 zielen. Het voornaam
ste doel van deze correctie is te voor
komen dat de Belgische spoorlijnen ze
ven keer de Duitse grens passeren.
WETSONTWERP INGEDIEND
DIJ DE TWEEDE KAMER is inge
diend een wetsontwerp tot het
treffen van voorzieningen in ver
band met de correcties.
Het lijkt de regering onder de 'be
staande omstandigheden de aange
wezen weg, zo zegt de Memorie van
Toelichting, dat de Kroon, althans
voor 'n beperkte periode bevoegd wordt
verklaard, kracht van wet hebbende
voorzieningen te treffen, welke een
voorlopig karakter hebben. Hierin
voorziet het onderhavige wetsontwerp.
Doodvonnis tegen Suykerbuyk
voltrokken
DIJ KB. is afwijzend beschikt op 't
gratieverzoek van J. Suykerbuyk
uit Breda, die tot de doodstraf werd
veroordeeld bij sententie van het bij
zondere gerechtshof te 's-Hertogen-
bosch. Het vonnis is gisterenmorgen
voltrokken.
Suykerbuyk was betrokken bij het
gebeurde op de Vloeiweide te Rijsber-
gen (N.B.) waar in de oorlogsdagen
door de Duitsers en leden van de N.
S.K.K. een overval op een groep ille
gale werkers is gepleegd, als gevolg
waarvan 17 mensen het leven hebben
gelaten.
Suykerbuyk schoot destijds zijn re
volver leeg op kreunende gewonden.
Hij werd tijdens de zitting van het
Bijz. Gerechtshof betiteld als de meest
beestachtige van de bende.
TN DE Eerste Kamer is de begroting
over de Staatsmijnen z.h.st. aan
genomen.
ONLANGS HEEFT een speciale verslaggever te Antwerpen in leiding
gevende kringen de inzichten omtrent pmi» leiamg
ken aanhoord en weergegeven. We achtten het vanbelTnv nV/nl tl"
weten, wat er in de Sinjorenstad leeft, om de kwectfef d,
stellen. Want pas als de kwesties duidelijk staan ka™ w» uH.
aan een oplossing werken. Het is intussen duidelijk da^di? wfaT
de visie op de hele aangelegenheid was. De grote teaenLelL p u
heeft er evenzeer recht op gehoord te worden. VandaL dan ook dS
we plaatsing willen geven aan onderstaand stuk, dat de
Rotterdamse kringen vertolkt: mening van
naai te propageren en dan te zeggen,
hfL S2f1w?rktag in Benelux-ver-
band gebiedt het te graven.
Wat betekent de Benelux ten aan-
n t" Va,f ,de havens Op de eerste
Plaats dat een voor belde schadelijke
op de spits gedreven concurrentie
wordt voorkomen door verstandige,
wederzijds-bindende afspraken. Op dat
gebied zijn al belangrijke vorderingen
gemaakt. Het z.g. havenbestand van
1939 is voldoende bewijs voor een be
reikbare goede verstandhouding en
lanes deze weg kan nog meer worden
gedaan.
HET EIGEN KARAKTER
DER HAVEN.
Liet is een wonderlijke speling van
het lot, dat het streven van de
Benelux, gericht op samenwerking en
economische één-wording, in een enkele
sector juist een oude twistappel aan
het rollen heeft gebracht. In Antwerp
se kringen heeft men aanleiding ge
vonden de kwestie van de Schelde
Rijn-verbinding ter tafel te brengen
en het z.g. Moerdijk-kanaal voor te
stellen als dé oplossing, door de Bene
lux geboden.
Niemand zaj er bezwaar tegen ma
ken dat Antwerpen aan verbetering
van zijn waterverbindingen denkt en
op de medewerking van Nederland
rekent voor de tegemoetkoming aan
gerechtvaardigde verlangens. Maar het
is een geheel andere zaak één be
paald voor Antwerpen voordelig kar
fV samenwerking in het Benelux-
verband moet verder gebaseerd
zijn op een redelijke verdeling van
functies. Het is niet moeilijk om het
eigen karakter van de havens in de
lage landen vast te stellen. Antwer
pen is bij uitstek de nationale haven,
welke door de eigen sterk ontwikkelde
industrie wordt gevoed. Het achterland
llgt aldus grotendeels onder eigen
bereik.
Voor Rotterdam staan de zaken ge
heel anders. De capaciteit van de
haven is veel te groot voor de natio
nale behoeften en haar ontwikkeling
is in het verleden alleen mogelijk ge
weest door de opkomst van de West-
Duitse industrie. Rotterdam werd de
haven van het Rijnland en Westfalen,
en verwerkte de ertsen en steenkolen,
welke voor deze gebieden over de Rijn
werden aan- en afgevoerd.
Men moet nu niet denken, dat de
Rotterdammers het zo bijzonder pret
tig vonden, dat zij deze taak toegewe
zen kregen. De ligging van de stad
leidde daartoe, de natuur had Rotter
dam voorbestemd om het Duitse ach
terland te bedienen. Het heeft de grote
uitbreiding van de haven mogeUjk ge
maakt, maar deze zeer eenzijdige
oriëntatie (voor niet minder dan 75%)
bracht ook het nadeel mee van een
grote kwetsbaarheid en gevoeligheid
voor de conjuctuur.
De oud-havencommissaris Brautigam
heeft het zo aardig gezegd: met zijn
hoge vervoercijfers voor de oorlog droeg
Rotterdam geen lauwerkrans, maar
een krans van stro. Als de zaken niet
naar wens gaan in de wereld of grote
stoornissen treden op, dan voplt Rot
terdam dadeUjk de schokken en het
vermag zich slechts langzaam te her
stellen. Het is er in kwade dagen het
eerst bij en komt er het laatst weer
bovenop.
Dat bleek voor de oorlog uit de
economische crisis van de dertiger
jaren. Maar zo ver behoeven we niet
eens terug te gaan. De cijfers van het
heden spreken niet minder duideUjk.
Nagegaan is hoe de vervoeren van
1948 in de verschiUende Noordzee-ba-
vens rich verhouden tot die van 1938.
En wat blijkt daaruit? Dat Antwerpen
in het goederenverkeer ter zee 89%
verwerkte van het totaal tien jaar
vroeger, Rotterdam slechts 38 Wan
neer we een topjaar ais 1938 voorbij
gaan en een gemiddeld jaar als 1930
kiezen, verandert het beeld niet in
betekenende mate. Antwerpen heeft in
1948 bijna het totaal bereikt van 1930,
nj. 9514. Rotterdam bleef nog beneden
de helft daarvan (46%). (Ir. N. Th.
Koomans in de „Economisch-Statisti-
scbe Berichten" van 26 Januari 1949.)
Men ziet hieruit hoezeer Rotterdam
getroffen is door de economische ont
reddering van het 'Duitse achterland.
Het kan zijn vroegere welvaart ook
niet anders terugwinnen dan door zijn
taak ten aanzien van de industrie al
daar weer op te vatten.
HET MOERDIJK-KANAAL.
£Tn wat wil nu het Moerdijk-kanaal?
het zou een deel van die vervoe
ren, waar Rotterdam van afhankelijk
is en waaraan de haven haar be
staansreden voor een goed deel ont
leent, van datzelfde Rotterdam aflei
den ten gunste van Antwerpen. Dat
Antwerpen door de grotere stabiliteit
in zijn economische functie toch al
zeer bevoorrecht is, wekt in het Noor
den geen naijver. Maar wel is het be
vreemdend, dat Antwerpen nu ook nog
op een groter aandeel in de Rijn-ver
voeren aanspraak maakt.
Hoe zulks gerechtvaardigd kan wor
den met een beroep op de Benelux is
allerminst duidelijk. Indien België en
Nederland als economisch één geheel
worden beschouwd, is het nog veel
moeilijker de noodzakelijkheid van een
Moerdijk-kanaal te motiveren.
Het zou alleen bestaansreden heb
ben, als het gehele Benelux-gebied er
beter van zou worden, met andere
woorden: als het totale vervoer over
de havens van de lage landen erdoor
zou worden vergroot. Maar dat is
niet te verwachten. Het kanaal zal
allereerst ten gevolge hebben, dat een
deel van de vervoeren van de ene
Benelux-haven naar de andere Bene-
lux-haven wordt afgeleid, de ene dus
wordt benadeeld en de andere bevoor
deeld. Dat kan toch nooit een reden
zijn om een millioenen-verslindend
reuzenwerk te ondernemen.
Intussen is de kwestie van de zee
havens en waterwegen in Benelux-
verband aan een bijzondere commissie
ter bestudering toevertrouwd. In Rot
terdam is van dat besluit in grote
gemoedsrust kennis genomen. De be
handeling van deze materie kan men
zich nergens beter wensen dan in een
sfeer, waar slechts zakelijke overwe
gingen gelden en objectieve argumen
ten de doorslag geven.
ij ET Instituut voor sociaal on-
derzoek van het Nederlandse
volk organiseert a.s. Zaterdag een
belangrijk congres in Amsterdam.
Daarop zullen de gevolgen van de
bevolkingsvermeerdering in ons
land onder de loupe worden ge
nomen.
Het zijn vooral de exorbitant
hoge geboortecijfers na de oorlog,
gepaard gaande met normale
sterftecijfers, die het bevolkings
vraagstuk weer in het centrum
der belangstelling plaatsten, om
dat met de groei van onze bevol
king, gegeven een bepaalde wel
omschreven oppervlakte, waarop
ze moet wonen, talloze proble
men, ons nationaal bestaan raken
de, samenhangen, In 1938 bedroeg
het geboortecijfer 20.5 p. m. van
de gemiddelde jaarlijkse bevol
king, in 1946 30.6 p. m. en in 1947
27.8 p. m. Terwijl onze bevolking
boven verwachting groeit, zijn de
mogelijkheden om haar een be
staan te geven ingekrompen: denk
aan het wegvallen van grote af
zetgebieden.
Het congres van a.s. Zaterdag
zal zich niet verdiepen in de oor
zaken van de geboortestijging
dat komt later aan de orde
maar zal de situatie van het
moment ln ogenschouw nemen en
de te verwachten ontwikkeling in
de komende jaren.
en viertal prae-adviezen zijn over
1 deze kwesties uitgebracht. Prof.
dr. W. R. Heere geeft aan de hand van
omvangrijk cijfermateriaal een schets
van de huidige situatie. PLm. 1800
telde de Nederlandse bevolking 2.1 mil-
lioen zielen en was de bevolkingsdicht
heid per 100 h.a. 64.
Voor enkele andere jaren lulden d«
cijfers:
1850 3.1 millioen; 95 per 100 h.a.
1900 5.2 millioen; 158 per 100 h.a.
1947 9.7 millioen; 292 per 100 h.a.
Het is practisch wel zeker te ach
ten, dat wij binnen 30 jaren de 12 mil
lioen zullen halen. In België zuilen
in de periode 1950'55 tegenover elke
100 mannen, die het productieproces
verlaten vanwege hun leeftijd er on
geveer evenveel staan, die aan de
productie gaan deelnemen. In Neder
land zal die verhouding 100:160 zijn.
Merkwaardige verschuivingen zullen
zich op de arbeidsmarkt voordoen,
zodra de in en na de oorlog geborenen
aan de productie zullen gaan deel
nemen. Dr. Steingenga, die over- dit
probleem „'bevolkingsvermeerdering en
arbeidsvoorziening" prae-adviseerde,
deelt mede, dat van 19551960 de
groep van 14 tot 18 jaar met 23 pet.
zal toenemen, terwijl de toeneming
tevoren slechts enkele procenten be
droeg. De vraag rijst dan ook direct,
hoe het bedrijfsleven een dergelijke
toeneming zal kunnen verwerken. Met
industrialisatie alleen, zo stelt het dit
prae-advies, komen we er niet, emigra
tie zal mede een belangrijke bijdrage
moeten leveren bij de oplossing van
het bevolkingsvraagstuk. Wij zullen
niet alleen kwaliteitsproducten moeten
leveren van de meest uiteenlopende
aard en naar de meest uiteenlopende
landen, maar ook mensen, die als ar
beidskracht waarde hebben en die dus
in de ware zin van het woord vak
mannen zijn, die het 'buitenland als
zodanig op prijs stelt.
Maar laat ons, voordat we wat meer
aandacht besteden aan het prae-advies
van dr. Steingenga nog even verwijlen
bij het cijfermateriaal, dat prof. Heere
bijeen heeft gegaard. Zeeland heeft in
1840 nog een geboortecijfer van 44.3
per mille, in 1903 snijdt het het Rijks
gemiddelde en sinds die tijd blijft het
er steeds onder. Met Noord-Brabant
gaat het precies andersom; tot 1895
blijft deze provincie voortdurend bene
den het Rijksgemiddelde, maar daar
na gaat en blijft het er boven. Het
lage cijfer tot 1895 is een gevolg van
het feit, dat er minder gehuwd werd:
vele broers en zusters bleven onge
huwd op de boerderij, teneinde een
van hen het kleine bedrijf te doen
erven. Breda geeft practisch doorlo
pend een lager geboortecijfer te zien
dan plaatsen als Eindhoven en Til
burg. Volgens prof. Heere wijst dit op
de meer Hollandse inslag die „het
Haagje van het Zuiden" kenmerkt.
Men moet overigens met dergelijke
eenvoudige cijferrijen zeer voorzichtig
zijn. Sommige kleine gemeenten in
Brabant vertonen een laag geboorte
cijfer, maar dat heeft vaak als oor
zaak het feit, dat er een groot semi
narie, een klooster of een kostschool
of iets dergelijks gevestigd is, waar
van de bevolking wordt meegeteld ln
het totaal, zodat het aantal geboorten
ook naar dit totaal wordt berekend en
dus kleiner lijkt. Datzelfde kan gelden
in plaatsen met garnizoenen.
Al kan men zeggen, dat het platte
land in het algemeen meer geboorten
telt per 1000 inwoners dan de grote
steden een eeuw geleden was dat
overigens juist andersom en dat de
aanwas van onze bevolking van het
platteland komt, men mag niet verge
ten, dat ook het begrip platteland nog
veel aspecten heeft. Tussen 1 Januari
1900—1941 nam de bevolking van het
Rijk toe met 198%. De kleigebieden
groeiden gemiddeld aan tot 130%, (W.
N. Brabant tot 130%), de zandstreken
zelfs tot 160%.
(Vervolg op pag. 2)
TIET BESTUUR der K.V.P. heeft be-
gesloten het vraagstuk van de ver
goeding der materiële oorlogsschade
te doen bespreken ln het College van
Beraad.
Deze bespreking zal plaats vinden
op 3 en 4 Mei a.s. te Utrecht. Prof.
Dr. Groeneveld en Drs ten Doeschate
zullen prae-advies uitbrengen, resp.
over het financiëelbudgetaire en het
sociaal-economische aspect.
Hierdoor zal na zijn instelling op
26 Februari jl. door de Partijraad het
College van Beraad voor de eerste
maal in functie treden.
