ÏBe Sociale rechtvaardigheid een oefenschool voor vele christelijke deugden 7 KOLIVE O rs v De geloofsvervolging in Roemenië SCHUDT UW LEVER WAKKER RADIO door frheeroW* Velen in nood uitdof innenkio"01' 0&S&C!* JU VIJFDE JAARGANG No. 1317 2e BLAD MAANDAG 28 FEBRUARI 1949 „De vrede is het werk van de gerechtigheid I Het Vastenmandement van I het Nederlands Episcopaat D\ Kerk is steeds opgekomen voor het recht van een ieder, goede- deren in persoonlijk eigendom te bezitten; want zö alleen kan de mens zorgen voor zich en de zijnen op een zekere en menswaardige wij ze; het eigendomsrecht is een natuur lijk gevolg van 's mensen persoon lijkheid. Jezus Christus heeft ons echter gewaarschuwd tegen de rijk dommen der aarde en heeft ons ge wezen op de plicht aalmoezen te ge ven. Aan de rijke jongeling gaf Hij zelfs de raad, alles, aan de armen te geven om Hem volledig te volgen De Kerkvaders, de getrouwe getuigen van de geest en van de leer van Jezus Christus, hebben de Christenen ten zeerste op het hart gedrukt, het overtollige af te staan aan aalmoezen en goede werken. Wie van God meer goederen gekregen heeft, dan hij no dig heeft moet deze ook laten dienen voor andere mensen. De eigendom mag allereerst de eigenaar dienen, maar heeft ook een sociale bestem ming. EXAMENOPLEIDINCi RESA - HILVERSUM QCARTER'SV I Hhfdtr pak! e kennen, dai e Scheermesjes Istoppel vagen 'almolive, het e hele wereld 1 is. <J D—01 rmesjes y (jet per mesje cL per mesje k. plein 6 Tilburg >apa, reis heb- <H SI DER STEEN 3C 'ênc/p berwnfant. 'bsd'ritin.ijij .oii'k oedoelen Dat 7Ó klem maakt, it zijn paarden- vertrappen? In alle Kerken is gisteren het volgend mandement van het Nederlandse Epis copaat voorgelezen: TIE VREDE is het werk van de gerechtigheid. (Is. 32. 17). Vol gens dit Schriftwoord is onze H. Vader de Paus al de jaren van Zijn Pontificaat onvermoeid werkzaam geweest, om naar het voorbeeld van Zijn roemrijke Voorganger de vrede van Christus te stichten in het Rijk van Christus. De maatschappe lijke woelingen echter in vele landen en de spanningen tussen de volken wijzen er op, dat een rechtvaardig evenwicht nog niet is gevonden. Van de scheve verhoudingen maken kwaadwillige machten misbruik om de spanning nog hoger op te voeren. In de kronkels van het onrecht nestelen zich satanische machten, die geen verbetering willen, ja ze tegenhouden, om op het ge schikte ogenblik los te breken met duivels geweld De wereld wordt overstroomd door een vloedgolf van goddeloosheid, die nergens rekening houdt met de wetten van God en die de haat tegen God tracht te drukken in de harten der mensen. De Heer der Heersers laat dit alles gebeuren als straf voor de kwaad willigen, die zich van God hadden af gewend, echter ook als boete en loutering van de goedwillenden, die te traag bleken om de gerechtigheid tijdig en volledig door te voeren. Zo blijft het zwaard der Gerechtigheid dreigend omhoog geheven voor een wereld, die gebukt gaat onder de gevolgen van haar eigen daden. haar te vervangen of te verdringen. maar om ze ten volle te verwerken en ze aan te vullen door vrijwillige weken van sociale liefde. Wat onze Goddelijke Zaligmaker Zelf of door Zijn Apostelen heeft ge leerd over sociale rechtvaardigheid en sociale liefde geldt voor alle tij den en voor alle plaatsen. maar niet altijd en overal op dezelfde wijze Aan de H. Kerk is de taak gegeven om de gelovigen voor te houden, hoe de geest en de beginselen van het Evangelie moeten worden toegepast op de eigen tijd en het eigen land en in de bepaalde omstandigheden, waarin zij verkeren. Welnu, als de Herder van Uwe zielen, aarzelen Wij niet te verklaren da met de groei van de maatschap pij ook de verplichtingen van de so ciale liefde meer dan ooit de chris- plichten zijn van onze tijd en van ons volk. Wij zouden de wet van Christus in onze dagen niet vervullen, wan neer wij ons aan die plichten zou den onttrekken. Volgens de leringen van Christus en Zijn Kerk willen Wij daarom wijzen op de voornaamste plichten van de sociale rechtvaardig heid nu, en wel met betrekking tot de eigendom, tot de arbeidsverhou ding met haar rechten en plichten, en aangaande de handel en heel ons doen en laten in de christelijke maat schappij. Tn Nederland genieten wij nog een betrekkelijke rust. Maar ook in ons vaderland zijn velen in nood; er zijn rechtmatige eisen, waaraan nog niet is voldaan; er zijn spanningen, waarvan wij de kracht en de omvang z.niet kennen. En in verre ge westen staat de bloem van onze jon gelingschap gewapend temidden vr broedervolken, aan welke wij de vrede en de vrijheid, de waarheid en de welvaart willen verzekeren. Deze ernstige feiten bij ons en om ons heen mogen ons tot waarschuwing strekken. Willen wij ons vaderland bevrijd houden van de allerbitterste ellende als gevolg van goddeloos heid en Godshaat dan moeten wij alles doen om -naast en met ons ge bed door ons waarachtig christelijk gedrag voor allen duidelijk te ma ken, hoe de ware dienst van Christus Koning de meest heilzame gevolgen heeft ook voor de burgerlijke maat schappij. De sociale rechtvaardig heid sociale rechtvaardigheid regelt de verhoudingen tussen iedere mens afzonderlijk en de gemeen schap waartoe hij behoort. De ge meenschap moet gericht zijn op het welzijn van haar leden, maar ieder lid moet ook het zijne bijdragen voor het welzijn van het algemeen. Dit hgt besloten in het woord van C ïristus: „Geeft de keizer, wat de keizer toekomt;en geeft God, wat God toekomt." (Mt. 22, 21). Beseffen we wel, wat de maat schappij yoor ons betekent? De maat schappij is als een lichaam, waarvan de delen elkander aanvullen en ver volmaken. Zij kan alleen door lang durig en geordend samenwerken van vele geslachten komen tot grotere welvaart, die weer gericht moet zijn op hogere deugd. Hogere welstand I echter wordt alleen verkregen door grotere samenwerking en krachtiger inspanning van allen. Is aet daarom juist, de hogere so ciale verplichtingen te beschouwen als een drukkende last of als een noodzakelijk kwaad? De geest van Jezus Christus is an ders: „Een nieuw gebod geef ik U: Gij moet elkander beminnen, zoals ik U heb liefgehad; ook gij moet el. kander beminnen. Hieraan zal men erkennen, dat gij mijn leerlingen zijt wanneer gij liefde hebt voor elkan der (Joa 13 34, 35). En de echo van Christus leer vinden wij bii St Petrus en St. Paulus; „Hebt de ge' meenschap lief". (1 petr. 2 17) „Draagt elkanders lasten, zo zult gii Hf» Wf>h uan rhrietiic Over de eigendom Op verschillende wijzen kan de eigendom tot zijn sociale bestemming geraken, vooreerst door armen en bchoeftigen te helpen, door vereni gingen en goede werken te steunen, die voor de tijdelijke fen geestelijke moet worden voorzien door over heidssteun aan de particuliere hulp of door gemeenschapszorg. Als de overheid daarvoor onze bijdragen vraagt in de vorm van belastingen, dan dienen onze goederen wederom tot welzijn van anderen in de ge meenschap. Tenslotte vinden de goe deren in de moderne tijd vooral ook hun sociale bestemming, als zij ge bruikt worden voor verdere produc tie, als daardoor werkgelegenheid geschapen wordt voor andere arbei ders onder goede sociale voorzienin gen, als ze als kapitaal ter beschik king worden gesteld voor klein- en grootbedrijf, mits sociaal nuttige goe deren worden geproduceerd. Hieruit volgt dus, dat wij de sociale lasten als christenplicht dienen te aanvaar den en dat wij de betreffende sociale wetten moeten onderhouden uit maatschappelijke rechtvaardigheid Zeker, zij vragen van ons grote of fers. veel grotere zelfs dan ooit te voren en Wij begrijpen, dat deze of fers worden gevoeld. Wanneer de bezitters van goederen evenwel klagen, dat de rechten van het kapitaal zo beknot worden, dat de sociale lasten zo hoog zijn. dat de belastingen alles opslorpen, dan mo gen zij zich wel herinneren, dat wij in onze dagen ook zonder wette lijke dwang alleen reeds uit chris- tcliike rechtvaardigheid en uit chris telijke liefde, tot zulke grote offers bereid moeten zijn en dat de wet voor een goed deel niets anders doet dan onze christelijke plicht nader omschrijven en tot uitvoering bren gen. Als God aan de mens het natuurlijk recht gegeven heeft, zich goederen te verwerven in eigendom om b^ter te kunnen zorgen voor zich en de zijnen, dan volgt daaruit nog iets anders: dan moet ook die mogelijk heid aan alle mensen geboden wor den; dan kan het niet de bedoeling zijn, dat de goederen zich steeds meer ophopen in handen van enke len; dan is het sociale noodzaak, dat het bezit gespreid wordt Wij hebben deze spreiding van bezit in de kleine en middel grote eigendommen, die in ons land meestal bestaan in land bouw en ambacht, in handel en nij verheid. Deze zal bewaard moeten blijven en dit zal mogelijk zijn als landbouwers en middenstanders hun bedrijf weten te verbeteren en door samenwerking en organisatie zich de voordelen verzekeren van grotere ondernemingen. Maar verder zal het bezit meer gespreid moeten worden over al degenen, die deel nemen aan de productie Bij de opkomst van de industrie is daar niet voldoende op gelet. Bij het steeds toenemen van het fabriekswezen moet meer rekening worden gehouden met de bestaans mogelijkheid van kleine en middel grote bedrijven en moet er absoluut naar gestreefd worden, dat degenen die deelnemen aan de productie ook deel Krijgen aan het bezit. Wij vragen de leiders naar ge schikte vormen te_ zoeken, die dit waarborgen en Wij roepen alle Ka tholieken op mede te werken tot juiste maatschappelijke verhoudingen uit sociale rechtvaardigheid. Dit is ook in het belang van de eigendom zelf. Over de rechten van de werknemers (Gil. 6, 12). De liefde is dë~kérn*van| apostolaat" s' blijde boodschap aan de DSKIlaa,; wereld; zij is ook de ziel van de Chrisfus' blijde boodschap" 'aan 'dèlS°iaat en ™?-SSie' V,an c.,aritas ,ent wereld; zij is ook de ziel Jl ?oclale ZOTg- W« moeten deze. met sociale rechtvaardigheid, niet Advertentie. Middenstandsdiploma Handelskennis L.O. Bekende Schrilielijke Cursus beschouwen als lastige en vervelende bedelarij. Bij het oordeel zal Chris tus er ons aan herinneren: „Ik was hon gerig en gij hebt mij gelaafd; ik was zonder verblijf en gij naamt mij op.... Want, Ik zeg U: wat gij aan de ge- rn.gsten der mijnen hebt gedaan, dat dn gi^ aan gedaan". (Mt 25, 44-40). Hoe verschrikkelijk zou het zijn dan het tegendeel te moeten ho- ul er*ei noden en behoeften zijn eenter zo uitgegroeid, dat hierin T\e ontwikkeling van de moderne techniek maakt het echter velen onmogelijk om nog als voorheen zelf standig te werken. Steeds meerderen gaan hun diensten aanbieden aan andere ondernemers tegen loon of salaris. Het looncontract is niet ver keerd, m$ar liet onthouden van rechtvaardig loon is een wraakroe pende zonde. Het loon van een vol waardig arbeider moet voldoende zijn oor het onderhouden van hem en zijn gezin. Met grote voldoening mogen Wij zeggen, dat de gedachte van het gezinsloon in latere jaren gemeengoed is geworden onder ons volk en steeds meer is doorgevoerd in de practijk. Dat is zonder twijfel voor een aanzienlijk deel te danken aan de sociale leringen van de Kerk. o.a. vastgelegd in de Pauselijke En cyclieken „Rerum Novarum" en „Quadragesimo Anno", maar ook aan de volgzaamheid en het zuiver in zicht van de Katholieken. Waar het gezinsloon niet mogelijk is. daar is volgens de leer der Pausen de econo mische toestand niet gezond en moet er met vereende krachten naar ge streefd worden, dat het mogelijk heid wordt. Wy brengen hier hulde aan de ka tholieke werkgevers van verschillen de bedrijfstakken, die zonder verdere wettelijke regelingen af te wachten uit diep gevoel van sociale recht vaardigheid het arbeidsloon aan de hogere gezinslasten hebben aange past: en Wij zien uit naar het ogen blik dat de Overheid het gezinsloon ook voor grotere gezinnen tot wer kelijkheid zal maken. Met het betalen van een recht vaardig loon is de werkgever echter niet van alle verplichtigen af. Hij moe' de werknemers tegemoet tre den als gelijkwaardige mensen en medebroeders in J us Christus; hij moet redelijke voorzorgen nemen, dat de abeiders geen schade lijden naar lichaam en ziel. Voor gezondheid en veiligheid wordt gelukkig meestal wel gezorgd, maar de werknemers hebben een even strict recht, dat de werkverhoudingen zo zijn, dat ze er godsdienstig en zedelijk niet ten gronde gaan Anders zien wij gebeu ren, om te spreken met Paus Pius XI dat de levenloze stof de gabriek ver edeld verlaat en dat de mensen er worden bedrogen en verlaagd Jonge re mensen hebben recht op een bij zondere zorg; en ten aanzien van dé meisjes moeten de werkgevers steeds indachtig blijven, dat de fabrieksar beid grote bezwaren heeft voor haar nersoonlijke ontwikkeling en haar vorming tot huisvrouw De onderne mers moeten dus medewerken met de bevoegde instanties, om die be zwaren door een aanvullende vor ming zoveel mogelijk te ondervan gen. Dat blijkt mogelijk in onze tijd. dat is nodig voor het algemeen be lang en daarom een eis van sociale rechtvaardigheid. De weg voor de werknemers om hun rechten te waarborgen en hun persoonlijke waardigheid veilig te stellen, het middel tevens tot gods dienstige en sociale vorming overeen komstig vak of beroep, is de aan sluiting bii de katholieke Stands- en V organisaties. Dat is hun natuur- liik recht en zelfs hun katholieke plicht. Wij zijn dan ook verheugd en dank baar, ais Wij vernemen, dat de ge lovigen daaraan bereidwillig gevolg ge'ven. Maar, Wij horen niet graag, dat er ook nu nog werkgevers en patroons gevonden worden, die di rect of indirect zich tegenstanders tonen, dat hun personeel lid wordt van de vakorganisatie Dat is in de huidige omstandigheden niet meer te verontschuldigen. Het wekt verzet en het geeft ergernis Daarmee wordt tekort gedaan aan de rechten van de werknemers en afbreuk gedaan aan een gezonde ontwikkeling van het maatschappelijk en godsdienstig le ven. Wij moeten zelfs verder gaan. De toestand van ondergeschiktheid, waar in zich een steeds groeiend aantal werknemers bevindt, zal plaats moe ten maken voor een zekere mede zeggingschap en medeverantwoorde lijkheid. Het loonsysteem dat tot nu toe de arbeidsverhoudng beheerst, zal aan gevuld moeten worden door een ze ker deelgenootschap in de winst. Dan zal de opbrengst van de productie niet meer zo eenzijdig ten goede ko men aan enkelen; dan ontstaat de mogelijkheid tot verwerving van eigendom voor zeer velen, zo niet vor allen. Ondernemingen, bedrijven, het gehele sociaal-economische leven moeten waarachtige solidaire ge meenschappen gaan worden, waarin allen eendrachtig samenwerken in een open geest van rechtvaardig heid en saamhorigheid. De sociale rechtvaardigheid zal de ziel worden van deze nieuwe sociaal-economische orde. Het is de taak van de des kundigen. om datgene wat wij pu bliekrechtelijke bedrijfsorganisatie noemen, nader uit te werken, maar het mag geen vraag meer zijn, of zij er komen moeten. De grote sociale encyclieken hebben de bedrijfs- en beroepschappen scherp uitgetekend en onze H. Vader de Paus heeft de laatste jaren steeds sterker er op aangedrongen, dat de sociale recht vaardigheid verankerd wordt in een nieuwe sociale orde. Dit is dè grote sociale aangelegenheid van de ko mende jaren. Naarmate iemand gro tere invloed heeft in het politieke of sociaal-economische leven, des te groter is zijn verantwoordelijkheid, om met voorbij zien van persoonlijke belangen mee te werken aan dit al gemeen belang: het is een verant woordelijkheid tegenover ons volk. tegenover de geschiedenis, en inder daad een verantwoordelijkheid tegenT over God. Over de plichten der werknemers tjechten scheppen plichten. De ho gere rechten, waarnaar de werk nemers streven, zullen zwaardere phchten met zich mee brengen. De werknemers zullen meer belangstel ling moeten gaan tonen en gevoel van verantwoordelijkheid; zij zullen de onderneming als hun eigen zaak moeten gaan zien Daarom, is het een teleurstelling te vernemen, dat in deze tijd, nu de nieuwe sociale orde moet groeien en nu van de kant van de werkgevers zoveel aan de rechten van de werk nemers wordt tegemoet gekomen, er niet zoveel arbeid gepresteerd wordt a' vroeger. Dat is vooral bedenkelijk, als dit voorkomt in bedrijven, waar de lo nen hoog genoeg en de arbeidsgele genheid ruim is. Het schijnt voor te komen, dat de mindere prestaties van de arbeiders verrekend moeten wor den in een hogere prijs van produc ten en diensten. Waar blijft dan de vastheid van karakter en het plicht besef, dat onze jongelingschap en onze mannen toonden onder de oor log? Men vergete niet, dat dagdie verij een zonde is tegen de recht vaardigheid, die door de katechis- mus op één lijn gesteld wordt met woeker en bedrog En waar het voor komt in bedrijven, die bijzonder uo- dig zijn voor het herstel van de volkswelvaart, is het bovendien een ernstig vergrijp tegen de sociale rechtvaardigheid. Wij denken hier niet aan handenarbeiders alleen Ook op openbare bureaux er in over heidsdiensten wordt nog al eens de indruk gewekt, dat de arbeidspresta ties daar hoger opgevoerd konden worden: dat is vooral hier nodig voor bet algemeen belang, dat deze men- sei ambtshalve moeten di°r.en Een tekort aan dienstvaardigheid constateren wij ook ten opzichte van de huisvrouwen en vooral tegenover de moeders van grotere gezinnen. Het gebrek ahn hulpvaardigheid is zo groot en zo algemeen, dat de hulp in de huishouding een maatschappe lijk probleem is geworden. Het te kort aan krachten voert bovendien de lonen op; zo komen de weinige krach ten, die beschikbaar zijn, ook nog niet daar, waar ze het hardst van node zijn. De verwaarlozing van dit vrou welijke beroep zal zich nóg eens wre ken in de toekomstige gezinnen van de meisjes, die in andere beroepen de eenvoud en de liefde en de kun digheid voor het huishouden hebben verleerd. Het is mogelijk, dat het werken op de fabriek met hoger loon wordt be taald, maar het werk in het gezin is van veel hoger belang en van veel hoger waarde èn voor de toekomst van het meisje zelf èn voor de gehele christelijke maatschappij, die haar grootste en krachtigste steun vindt in degelijke en godsdienstige gezinnen. Wij hebben daarom alle lof voor de meisjes van de gezinshulp, die ten minste tijdelijk in de dringendste ge vallen voorzien; wij juichen het toe, dat de gezinnen zelf in onderlinge so lidariteit elkander helpen. Maar daar mee is de kwaal niet verholpen en ze ker niet aangetast in de wortel. De meisjes en vooral haar ouders moeten zich ernstig afvragen of zij bij de drang naar fabriek en hoog loon niet toegeven aan een onchristelijk streven naar vrijheid en vermaak. Als Chris tus zelf gekomen is om te dienen, dan mag geen christenvrouw er iets min derwaardigs in zien, de evenmens bij te staan om een goed en geordend ge zinsleven mogelijk te maken. Wette lijke maatregelen kunnen hier niet al les bereiken, maar de sociale recht vaardigheid spreekt luid genoeg. Daarom moeten alle maatschappelijke krachten gezamenlijk proberen dit vraagstuk tot een spoedige oplossing te brengen. In onze dagen is een gezamenlijke en geordende inspanning van alle krachten nodig, om de nationale ar moede te boven te komen. Vooral nu moet het arbeidsproces ordelijk ver lopen en daarom is het sociaal niet juist, dat arbeidscontracten lichtvaar dig worden opgezegd, soms om een klein of vermeend voordeel tot scha de van de eigen streek of groep. La ten werknemers en werkgevers in deze moeilijke tijd blijk geven van 'n hoog nodige sociale gezindheid en niet om wat meer loon of winst de ge meenschapsbelangen over het hoofd zien. Verblijdend en voorbeeldig is de arbeidsvrede in ons vaderland; Ne derlands voorbeeld trekt de aandacht tot in andere werelddelen. Deze vre de is het werk van de sociale recht vaardigheid, die doorwerkt in een groeiende sociale orde Wij moeten over en weer proberen dit grote goed te bewaren. De werknemers moeten vastbesloten overal die staking in de kiem trachten te smoren, welke alleen bedoeld is om de christelijke maat schappelijke orde in de war te stu ren. De werkgevers moeten nu het vertrouwen der arbeiders winnen door voortvarend de nieuwe maat schappelijke orde tot stand te bren gen, en hun aldus waarborgen geven, dat de moeilijkheden zullen opgelost worden in onderling overleg, ook bij een toekomstige crisis. Want dit moet nu reeds vaststaan en nu reeds moe ten maatregelen genomen worden, dat ook in minder gunstige tijden de aan het arbeidsproces deelnemende groepen elkanders lasten zullen dra gen. Over de rechtvaardige prijzen r\pdat ieder het zijne krijge, zoals de rechtvaardigheid verlangt, is ook zeer belangrijk een juiste ver houding tussen lonen en prijzen en van de lonen onderling. De werke lijke waarde van het loon hangt im mers af van de prijs van de goederen die de werknemer er voor kan krij gen; en omgekeerd hangt van de prijs van de goederen af, welke beloning de werkgever, de middenstander, de landbouwer voor hun prestaties zul len ontvangen. Dit is bijzonder klem mend in onze omstandigheden, nu een aanzienlijk deel van het volk rond het bestaansminimum zweeft. Wan neer immers de ene groep te veel neemt, zal de andere te kort komen en dikwijls onder het bestaansmini mum dalen. Het is de taak van de overheid toe te zien, dat het juiste evenwicht gehandhaafd wordt; daar om rust ook op de onderdanen de zware plicht van sociale rechtvaar digheid; zich te houden aan de rege lingen van lonen en prijzen. Er kun nen bijzondere omstandigheden zijn, waarin de wet niet heeft voorzien en waarin een afwijking te verontschul digen zou zijn; dit mag echter niet te gauw aangenomen worden met het oog op het algemeen belang. Afgezien van deze bijzondere ge vallen, aarzelen Wij niet herhaalde of grove overtredingen op dit gebied in de tegenwoordige omstandigheden een zonde tegen de sociale rechtvaardig heid te noemen. Daardoor wordt immers ernstige schade toegebracht aan het algemeen belang. Ook wanneer loon- en prijs regelingen in haar huidige vorm ver dwijnen, zal het algemeen belang steeds voor ogen moeten worden ge houden: de sociale rechtvaardigheid zal dan het ordenend beginsel moeten zijn, ook in het grote zakenleven. En Wij menen, dat dit in de tegenwoor dige omstandigheden in mei dere vrije beroepen niet voldoende voor ogen wordt gehouden. Trouwens de bedongen prijs Of het gevraagde loon moet steeds recht vaardig blijven tegenover de andere partij. Als dit niet zou zijn, is er strikt onrecht met plicht van restitutie. In de laatste jaren is hier tegen zeker dikwijls en grotelijks misdaan, maar het was dikwijls moeilijk daarvoor al gemene regels te geven wegens de uitzonderlijke omstandigheden. Nu evenwel de ordelijke verhoudingen terugkeren en de rechtvaardigheid tegenwoordig zo dringt, moeten de Christenen hun geweten voortdurend laten spreken. Over meerdere andere verplichtin gen zou gesproken kunnen worden in verband met de sociale recht vaardigheid. Zo zal het zonder meer duidelijk zijn, dat een juiste verdeling van de beschikbare woonruimte te genwoordig een eis is van sociale rechtvaardigheid. Iedereen heeft dan ook de plicht om loyaal mee te wer ken met de hiervoor aangegeven in stanties. Anders zou hij op de oor deelsdag het verwijt kunnen horen: „Ik was zonder verblijf en gij hebt mij niet opgenomen". (Mt. 25, 43). Wij zouden nog kunnen spreken over de politieke delinquenten. Wanneer zij hun straf hebben uitgeboet en terug keren in de maatschappij met goede bedoelingen, dan hebben zij strikt recht niet te worden geweerd of ge negeerd, dan gebiedt de liefde en de barmhartigheid te vergeven en te ver geten, dan is het ook een eis van al gemeen belang en van sociale recht vaardigheid, dat ze geleidelijk weer worden gebracht tot een normaal le ven en bestaan in onze christelijke maatschappij. Samenvatting £o is de sociale rechtvaardigheid een .oefenschool voor vele christelijke deugden; daarom wordt zij ook de al gemene rechtvaardigheid genoemd: zij matigt onze zucht naar aardse goede ren en leert ons iets af te staan voor anderen; zij laat ons treden uit de enge kring van persoonlijke en groepsbelangen en voert ons op tot een allen omvattende solidariteit; zij spoort ons aan tot arbeidzaamheid en offervaardigheid en voert niet weini gen tot heldhaftigheid in dienst van de gemeenschap. Vele van haar plich ten worden door burgerlijke wetten bekrachtigd; daarom heet zij ook de wettelijke rechtvaardigheid. Én het is verkeerd te menen, dat de deugd geen deugd meer is, als ze door de wet wordt gevorderd. Het tegendeel is waar de deugden mogen niet ver stikt worden onder de druk der wet, maar kunnen, geleid door de wet, uit bloeien tot rijkere deugd van sociale rechtvaardigheid en gehoorzaamheid. De deugden worden ook gemakkelij ker beoefend, als zij onder de leiding van de sociale rechtvaardigheid van allen gezamenlijk worden gevraagd. Het is immers moeilijk rechtvaardig te zijn en liefdevol en onbaatzuchtig, als de anderen het niet zijn. Wanneer echter deze deugden bij velen gaan leven, wanneer ze gedragen worden door maatschappelijke groepen, wan neer ze verankerd worden in maat schappelijke instellingen, wanneer de naleving verzekerd wordt door bur gerlijke wetten, dan kan inderdaad de geestelijke en sociale vernieuwing zich wegen banen door heel het openbare leven. De organen, die deze sociale recht vaardigheid propageren en verwerke lijken zijn vooral onze katholieke Stands- en Vakorganisaties. Paus Pius XI schrijft daarover: „Deze groepen en organisaties zijn het, welke aange wezen zijn om de ordening in de maatschappij te bewerken, zoals Wij die bedoeld hebben in Onze Encycliek Quadragesimo Anno en op die wijze de erkenning van Christus' Koning schap te verbreiden op de verschillen de gebieden van cultuur en arbeid." Het zijn ook deze vrije maatschappe lijke organisaties, die ten grondslag gelegd zullen worden aan de bedrijfs organisatie in Nederland. Wij roepen daarom meer dan ooit alle katholieken dringend op, zich aan te sluiten bij hun Stands- en Vak organisatie en daarin actieve leden te worden. Want daden worden er gevraagd en offers waar het moet; de tijd is rijp, de tijd dringt om nu te komen tot een radicale doorvoering van de sociale leringen van de Kerk. Het zal niemand ontgaan zijn, dat dit slechts wegen en middelen zijn van christelijke vernieuwing. De eigenlijke vernieuwing en het echte leven zelf kunnen slechts komen van Degene, die gezegd heeft: „Ik l jn de weg, de waarheid en het leven", (Joa. 14,6). Daartoe moeten wij ons verdie pen in de geest van Christus, ons ver nieuwen in Zijn leven; als Christus weer ten volle leeft in de Christenen, zal Hij weer herboren worden in de Maatschappij. Laat ons daarom be ginnen in He H. Vastentijd te leven uit een echt christelijke geest; beschou wen wij Christus' levenwekkend lijden en volgen wij Hem na door verstervin gen en volledige vervulling van onze christelijke plichten, ook van de maatschappelijke, zoals Wij die in dit schrijven hebben geleerd. In deze tijd moeten wij bidden met grote volhar ding tot God, van Wien komen d hei lige verlangens, de goede voornemens en de rechtvaardige werken; smeekt de grote God, dat Hij de vrede moge brengen, die de wereld niet geven kan. Bidt veel voor de landen, waar kerk vervolging woedt of dreigt, bidt voor onze H. Vader de Paus, voor onze ge- eerbiedigde Koningin en de Konink lijke familie, voor de Regering, voor onze soldaten in Indonesië en voor geheel ons volk. Vraagt dit door de voorspraak van Haar, die ons aller Moeder is en de „overwinnares in elke strijd voor God" (Paus Pius XII). A DEEDS verschillende malen hebben wij in onze nieuwsdienst melding gemaakt van de pressie, die door de Roemeense regering op de Grieks-ka tholieke bevolking wordt uitgeoefend, om zich bij de Orthodoxe Staatskerk aan te sluiten De patriarch van de Orthodoxe Staatskerk, Justinian Ma- rina, die nauw met de communistische regering samenwerkt, trachtte onlangs de Grieks-katholieke bisschoppen, die in een klooster in Moldavië gevangen zitten, over te halen om door een ver klaring de aansluiting van de Grieks katholieken bij de Orthodoxe Staats kerk goed te keuren. Ondanks zijn be loften van vrijheid en betere behan deling bleven de bisschoppen weige ren. Het is ook deze Justinian Marina, die de communistische regering krach tige steun verleent bij haar vervolging van de met Rome geünieerde Kerk en kortgeleden de seminaries volksdemo- cratisch maakte. De Apostolische Nuntiatuur heeft bij de Roemeense regering een nota ingediend, vvaarin vooral werd ge protesteerd tegen de gedwongen aan sluiting van de Grieks-Katholieken bij de Orthodoxe Kerk. De Roemeense regering heeft in een antwoord-nota (uiteraard!) aan dit protest van de Apostolische Nun tiatuur „iedere grond ontfcegd." En door de Kerkvervolging gaat voort! Advertenties. en u zult 'e morgens weer kiplekker uit bed springen. Elke dag moet uw [ever een liter gal In uw ingewanden doen stromen, anders verteert uw voedsel niet, het bederft. U raakt verstopt, wordt humeurig cn loom. Neem de plantaardige CARTER'S I.EVERPILLETJES om die liter gal op re wekken en uw spijsvertering en stoel gang op natuurlijke wijze te regelen. LEVERPILLETJES J if et /Ifeis je dat lp haar De garage, waar de auto gerepa reerd werd was niet ver van Hem-y- o 'e6u Do volSende dag wilde Sir Re ginald eens gaan kijken, hoe het met agen stond en laat in de namin- °as ,be§aI hij zich er heen. Hij oas- tn e .Winifred's huis op enige me- s afstand, zonder er naar te kij- en vervoigde zijn weg ,,aar <j€ garage. Toen hij er vandaan ging, èion, i OV01' Mssen' WeeI' h'oest hij men: langs de woning van het jonge en op de hoel! ontdekte hij Plotseling Fowle, die onafgebroken naar een der vensters van No 7 tuurde Het zien van die man die daar zo gemeen gluiperig naar zijn prooi stond te loeren, ontketende een wilde woede m Sir Reginald Carshaw en Oe stem van zijn spitvonrtig hart tluisterde hem in: „hier heb je nu een mooi excuus voor het voortzetten van een kennismaking, die je. zoals trachtte wijs te maken, niet wenste te hernieuwen." Hij -te naar de deur van No. 7 en belde. Er werd echter niet opengedaan en toen na de tweede keer bellen de deur nog stijf gesloten bleet, liep hij door Maar hij had nog maar een paar pas sen gedaan, toen hij onverwacht tegen over Winifred stond, die een grote tas aan naar ar had en blijkbaar bood schappen had gedaan. Sir Reginld nam zijn hoed at. Wi nifred kreeg een kleur en bleef aar zelend staan. Vanaf de hoek sloeg Powie de ont moeting gade en hij was terstond overtuigd dat dat een ■fspraakie v.as. ..Pardon, Miss Bartlett", begon de edelman. ,.U ziet, ik ken uw naam be ter dan u de mijne. Ik heet Carshaw Sir Reginald Carshaw. ik heo tui i aangebeld in de hoop u te spreken „Waarom?" vroeg Winifred ver baasd, „Hebt u mij en het voorval van gisteren vergeten?" „Zeker niet. Daarom ben ik ook blijven staan; om te horen, wat u mij te vertellen kon hebben.' „Ik moest in deze buurt zijn om naar mijn auto te kijken, die niet vei van hiér in een garage gerepareerd wordt niet in de hoop u te zien" vervolgde Sir Reginald, terwijl er een ondeugend lichtje in zijn ogen danste „Of misschien toch wel een beetje in die hoop ook. Toen ik uit de gbrage terug kwam, zag ik daar op de hoek. dezelfde vent, die u gisteren tastig viel. Hij stond strak naar uw huis te staren er dit bracht mij er toe u een gunst te vragen." „Wat voor een gunst?" „Dat, wanneer u voortaan ook maar de minste onaangenaamheid van de kerel ondervindt, u het na die ruzie van gisteravond, als een persoonlijke aangelegenheid van mij zult beschou wen en als een belediging mij aange daan. Ais hij u overlast aandoet, moet u het mij onmiddellijk schrijven. Hier is mijn kaartje, mijn adres staat er op." „Maar... „Nee, geen maren. U moet het mij beloven. Het is nu werkelijk ook mijn zaak." „Ik kan u niet schrijven, heus, dat gaat niet.' Ik „Ja dan zit er niets anders op. dan dat ik enige uren per dag hier voor uw huis op schildwacht ga staan om toe 'e zien, dat alles gaat. zoals het gaan moet. Dat kunt u me toch niet beletten, wel? De straat is vrij voor iedereen." „Och kom, nu maakt u maar gek heid". „Geen sprake van? Kijkt u maar hoe ernstig en plechtig ik er uit zie. Zoals ik zeg, ik zal hier de wacht betrekken om te zorgen, dat u niet gehinderd wordt. En ik zal voortdu rend de ramen in het oog houden, in de hoop uw gezicht te zien. Zult u zich af e toe - u-tonen om me te troosten?" „Neen." „Och, natuurlijk wel." „Ik geloof toch, dat ik beter kan be loven u te schrijven." „Prachtig, dat is' een overwinning voor me." „U maakt me heus aan 't lachen!' „Mooi zo, dat is dan overwinning No. twee. Want u hebt gehuild miss Winifred!" „Ik?" „Ja, 't spijt me dat ik het zeggen moet, maar ik zie het aan uw ogen. Och, ik wilde maar dat...." „Maar hoe kent u mijn naam?" „Hoe bedoelt u? Uw voor- en achter naam? Wel, laat ik u eerst vertellen, dat Winifred altijd een lievelingsnaam van mij is geweest en u bent precies het type meisje om zo te heten. En wat mijn wetenschap in dit opzicht betreft? We moesten gisteravond im mers mee naar het politiebureau. Nu, in de loop van het verhoor, hoorde Ik natuurlijk uw naam." „Hebben ze u vastgehouden van nacht of procesverbaal opgemaakt ot zoiets, omdat u mr. Fowle neergesla gen hebt?" „O, ja. die vent heet Fowle? Nee hoor, ze hebben me zo maar weer Ia ten lopen. Was u ongerust over me?" „Natuurlijk was ik ongerust, want ik was toch de oorzaak „Kom bederf de prettige indruk niet door er een reden bij te vermelden. U was ongerust, dat ls genoeg, laat mij daar trots op zijn, als tegenprestatie. En nu vraag ik u twee diensten: één er van is een heel grote dienst. De eerste is, me alles te vertellen, wat u van Fowle weet, wat hij voor de kost doet enzovoort. En verder moet u me zeggen, wasrom u zo verdrietig kijkt en gehuild hebt? Zullen we een eindje oplopen en wilt u 't me dan vertellen?" stelde hij gemoedelijk voor. Hun wandeling duurde echter langer dan ze zich bewust waren. Winifred was als betoverd. Sir Reginald's per soonlijkheid was een soort openbaring voor haar; zijn uiterlijk zowel als zijn innerlijk het was haar onmogelijk zich aan de bekoring die van hem uit ging te onttrekken. En die bekoring deed een vertrouwelijkheid ontluiken, die ze zelf niet begreep. Ze vertelde hem, dat Fowle tot de staf van het bekende warenhuis van Page behoorde als chef van de expe- tte-afdeling; bekende hem zelfs aan het eind van de wandeling, dat ze ge huild had, omdat plotseling vreemde wolken zich om haar leven hadden sa mengepakt, twijfel en" angst, die ze niet nauwkeurig kon definiëren, en omdat ze de vorige nacht in een soort droom een mannengezicht had gezien en een grimmig-gedempte stem had horen zeggen: „Ze moet het land uit. Ze is het evenbeeld van haar moeder.1 (Wordt vervolgd) MAANDAG - DINSDAG HILVERSUM I 301 m: Maandag: 18 Piano, 18.15 Sport, 18.30 Ned. str.kr., 19 Nws., 19.15 NCRV leeslamp. 19.30 Act. geluid. 19.45 Zandbedrijven, 20 Nws., 20.15 Omr. orkest, 21 Een liefde in de 18e eeuw, hoorspel, 21.30 Band en plaat pa raat, 21.45 Geestelijke liederen, 22.15 Band en plaat, 22.45 Avondoverd., 23 Nws.. 23.15 Avondklanken, 23.45 Under the chestnut tree. Dinsdag: 7 Nws., 7.15 Ochtendgymn., 7.30 Schubert. 7.45 Morgengebed, 8 Nws. 8.15 Pluk de dag. 9 Lichtbaken. 9.30 Mor- genconc., 10 Kleutertje, 10.15 Opera, 10.40 Schoolradio, 11 Muziek houdt fit, 11.30 Als de ziele luistert, 11.40 Carneval des animaux, van Saint Saëns, 12 Angelus, 12.03 Piano, 12.30 Land en tuinbouw. 12.33 Metropole orkest, 12.55 Zonnewijzer 13 Nws. en l^ath. nws., 13.25 Om en om, 13.45 Calvet kwartet, 14.30 Onder Ons, 15 Schoolradio, 15.30 Operette en film, 16 Zonnebloem. 16.30 Ziekenlof, 17 Na school. 17.15 Lang zullen ze leven, 17.45 Regeringsuitz., 18 Piano. 18.20 Sport, 18.30 Ned. str.kr., 19 Nws., 19.15 Contrabas als conc. instrum., 19.30 Pater Piet Wesseling. 19.45 NIWIN, 19.50 Wederopbouw, 20 Nws.. 20.05 Gewone man, 20.12 Vasten avondparade, een avond van bonte jolijt, 22.37 Actualiteiten, 22.45 Avondgebed, 23 Nws., 23.15 Uitgeleide aan Prins Carna val. HILVERSUM II 415 m: Maandag: 18 Nws., 18.15 Skymasters, 18.30 Filmkrant, 19 Musicorda, 19.30 Inleiding tot muzi kaal begrip, 19.45 Steun wettig gezag, 19.50 Gr., 20 Nws., 20.05 Radioscoop, 21.25 Hoofd film, 22.30 Piano, 23.15 Luc van Dam Krawczyk, 23.30 Swing. Dinsdag: 7 Nws., 7.15 Gr.. 7.50 Dagope ning, 8 Nws., 8.15 Varia, 8.55 Vrouw tot vrouw, 9 Brahms. 9.30 Waterst.. &.35 Aubade. 10 Morgenwijding, 10.15 Arbeids vitaminen, 10.50 Kleutertje, 11 Piano, 11.30 De Wekker, 12 Lyra trio, 12.30 Land en tuinbouw, 12.30 Lectuur voor platteland, 12.40 Bandi Balogh. 13 Nws.. 13.15 Me dedelingen. 13.20 Skymasters. 13.50 Gr., 14 Met naald en schaar, 14.30 Matinee, 16.25 Honderd beroemde componisten, 16.40 Schoolbel, 17 Kinderkoor, 17.30 Les gars de Paris, 17.50 Rode Duivels-Zwaluwen, 18 Nws., 18.15 Tom Erich, piano, 18.30 Wijsgerige verwondering. 19 Kobus Kwint 19.10 Czardas, 19.15 Vlotter Frans, 19.30 Piano. 20 Nws., 20.05 Zoeklicht, 20.15 Bonte trein, 21.30 Allerlei, 21.35 Brieven over hersengymn., 21.45 Buitenl. over/., 22 Pierre Palla, 22.30 Chailly cuintet, 23 Nws., 23.15 Carnaval in het Zuiden, 23.25 Ballet Carnaval. BRUSSEL VLAAMS 321 m: Maandag: 18 Orgel. 18.25 Boek, 18.30 Soldaten, 19 Nws., 19.30 Gr., 19.50 Feuilleton. 20 Ka merorkest, 21 Actualiteiten. 21.15 Verzoek progr., 22 Nws., 22.15 Volksbal, 22.50 Nws. 22.55 Gr. Dinsdag: 8 Nws.. 8.30 Franse les, 9 Nws. 9.05 Berlioz. 12 Gr., 12.30 Weerbericht, 12.32 Trio Hamy, 13 Nws., 13.15 Gr., 14 Symphonie, 15 School, 17 Gr.. 17.05 Nws. 17.15 Piano, 17.40 Chopin, 18.25 Financiële J kroniek, 18.30 Soldaten. 19 Nws., 19.30 I Zang. 20 Mexicaanse muziek, 20.15 Hoor spel, 21.30 Omroeporkest, 22 Nws., 22.1& Jazz. 22.30 Gr., 22.50 Nws., 22.55 Gr.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1949 | | pagina 5