De regering nam gewichtige besluiten
De Nek=aan=nek=race van 140 k.m. per uur
Bisdommen in Hongarije
moeten verdwijnen
Moskou dreigt
Noorwegen
oorlogsslachtoffers
IN 'T KORT
Voorlopig geen
internationale
treincontrole
Critiek op Sovjet
nota
De Bijz. Brigade van de C.C.D.
Een paar „grote" mannen bezorgen
Brabant een kwade naam
Voor Orde en Vrede
ZATERDAG GELIJKTIJDIGE PUBLICATIE IN
DEN HAAG EN BATAVIA
Oost-Indonesië voor
plan-Beel
N°o DIT JAAR gaat de K.L.M.
„stratocruisers" in gebruik nemen.
Het reuzenvliegtuig, dat een snelheid
heeft van 550 k.m. en 80 passagiers
kan vervoeren.
Clandestiene N.S.B.-
organisatie opgerold
Het vraagstuk der
Schelde-Rijn
verbinding
Bisschopsbenoeming onder controle van de staat
J^eidende kringen in de Evangelische
zowel als de Roams-Katholieke
Kerk maken zich in Berlijn ernstig
ongerust over een toenemende ver
scherping van de verhouding tussen de
Kerk en het Sovjet-Russische militair
bestuur, welke in de laatste maanden
valt waar te nemen.
Zij gaven hun leven
voor het vaderland
Veel wind
De meesten kunnen niet lezen of schrijven!
Een kluwen ontrolde
zich
VIJFDE JAARGANG No. 1313
Uitgave- N.V. Uitgevers Mij. Neerlandia
Verschijnt elke werkdag. Bureau: Breda,
Reigerstraat 16. Tel.' Redactie 8181, Admini
stratie 8778. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts,
r J v Hootegem. A. E Langenhorst, Mr. Dr.
A j'J M Mes. Mr. H. B B. de Rechter. Hoofd
redacteur J. J H. A Bruna Abonnements
prijs bü vooruitbetaling 3.90 per kwartaal,
r Dost 4 75 oer week (uitsluitend bij niet-
oostbestelling0.30. Losse nummers 8 cent
Sr,trek no 278841. Prijzen van buitenlandse
abonnementen worden op aanvraag verstrekt
WOENSDAG 23 FEBRUARI 1949
Advertentieprijs voor de gehele oplage 0.25
per m/m. (Ingezonden Mededelingen 0.60
per m/m). Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen 0.25 per m/m). Staatwerk 3 cent
per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek ,,'t Kleintje" wordt
verwezen naar de desbetreffende rubriek.
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling niet
verlangen af te geven, worden vernietigd.
INGESTELD
srnAV Hl'.lft 0
is het ereteken
11 vu A. -
voor Orde en Vrede. Het be
staat uit een rond medaillon met
in het midden de letter W. Boven
deze letter staan de woorden Orde
Vrede Het wordt toegekend aan
de miiitairen, die in Indonesië drie
maanden in werkelijke dienst zijn
geweest.
„F-EN-DLRTIG balen textiel van
"een waarde ran ongeveer 10.000
zijn ontvreemd uit een vrachtauto van
een Brabants Transportbedrijf tijdens
een reis van Tilburg naar Amsterdam.
Toen de wagen in Amsterdam arri
veerde, bleek de auto vrijwel geheel
leeggestolen.
yiJF-i
GEDURENDE het bezoek van de Hoge Vertegenwoordiger
van de Kroon aan Nederland heeft deze een intensief
overleg gepleegd met de Nederlandse regering over het
Indonesische vraagstuk in al zijn aspecten en over de in de
toekomst te volgen vaste gedragslijn. Daarover zijn gewich
tige besluiten genomen, welke onverwijld gepubliceerd
zullen worden, zodra dr. Beel in Batavia is teruggekeerd.
De publicatie, die Zaterdag a.s. verwacht kan worden, zal
gelijktijdig te Batavia en te 's-Gravenhage plaats vinden.
Dr. Beel keert naar Indonesië terug, geheel op de hoogte
van de inzichten van de Nederlandse regering en voorzien
van de nodige volmachten, aldus een mededeling van
officiële zijde.
A LS ONDERDEEL van de Duitse
herstelbetalingsplicht zijn zes
Duitse trawlers aan Nederland toege
wezen.
TWEE INZITTENDEN kwamen om
het leven, toen een Engels vlieg
tuig in Sussex neerstortte. Een ander
Brits vliegtuig is bij Triest te pletter
gevallen. Drie inzittenden kwamen om
het leven.
OU HET VROEGERE concentratie-
D kamp Westerbork is het graf ont
dekt van 10 door de Duitsers gefusil
leerde verzetslieden.
1")E DOODSTRAF is in Assen geëist
tegen 3 Nederlanders, die bewaker
van het kamp „Erica" te Ommen zijn
geweest. Het drietal is echter nog
steeds voortvluchtig.
„QLIVER TWIST", de Britse film,
^die zoveel herrie bij de joden in
Berlijn heeft veroorzaakt, is door de
filmmaatschappij daar uit roulatie ge
nomen,
■TEGEN DE hoofdredacteur en een
redacteur van ,.De Kruidenier" is
door de Officier van Justitie te Den
Haag 100 gld. boete en 1 mnd. voor
waardelijke gevangenisstraf geëist, om
dat zij de bron niet wensten te noe
men, waaruit zij gegevens geput heb
ben voor een publicatie. De journalis
ten beriepen zich op het „verscho
ningsrecht."
IJET VOORSCHRIFT dat motorrij
tuigen in de 22 kilometer grens
strook voorzien moeten zijn van een
nationaliteitsbewijs of een officieel
bewijs, dat het motorrijtuig reeds
voor 20 Juli 1946 in het land was, is
vervallen. De „eerste linie" (een
strook van 5 km.) blijft gehandhaafd.
[)E „WONDERKAPPER" uit
Drente heeft zware concurren
tie gekregen van een Amsterdamse
collega, die zegt ook glimmende
schedels in golvende haardossen
te kunnen omtoveren via een ge
heim haarwater, massage, bestra
ling en nog een watertje. Vooruit
haarloze mannen geeft de Amster
damse kapper de kans van zijn
leven.
JUSTEREN heeft dr. Beel weer
geconfereerd met de ministers
van Maarseveen en Stikker. Hij
zal bij zijn vertrek van Schiphol
dit is vandaag geen verklaring
afleggen, zo heeft hij al bekend ge
maakt.
„Hulp uit het moeras"
ANAK AGOENG heeft voor radio
Makassar een rede over de po
litieke toestand gehouden, waarin
hij het plan-Beel noemde „een hulp
uit het moeras van verwarring en
wantrouwen".
Noodzakelijk achtte hij het, dat
de volgens het plan-Beel te vor
men nationale federale interim-re-
gering op voet van volledige gelijk-
berechtiadheid en geiijkwaax'digheid
met Nederland een verdrag zou
sluiten, waarin de noodzakelijke
voorzieningen betreffende de over
gang naar de nieuwe rechtsorde
worden overeengekomen.
In tegenstelling met minister v.
Maarseveen vond hij het gewenst
dat reeds aanstonds voorzie
ningen voor de overdracht van de
souvereiniteit op een in de nabije
toekomst liggend tijdstip, zullen
worden voorbereid en Jat dus het
statuut van de Ned. Ind. Unie en
de te sluiten verdragen niet tot
stand moeten komen vóórdat de
souvereiniteitsoverdracht zal kun
nen geschieden.
Anak Agoeng vond het geen be
zwaar om de Commissie van de Ver
enigde Naties in te schakelen, wan-
pRANKRIJK eist geen duimbreed
Duits grondgebied. Schaman,
heeft mij daarvan de verzekering ge
geven aldus heeft de eerste-minis-
ter van de Rijnpalts verklaard.
is een 23-jarige Tsjechi
sche ijshocke.v-speler. die met
zijn ploeg in Stockholm liet wereld
kampioenschap behaalde. Hij voelde
er niets voor om naar Tsjecho-Slo-
wakije terug te keren en „dook on
er j elï de Politieke commissaris
rter m! Pl0eg eT -, Je knapte. Zon
der Marek moest de ploeg huiswaarts
rifmirl nu naar Amerika. Dat
de politieke commissaris bepaald ge
rust de reis naar huis maakt, zou te
veel gezegd zijn.
gINDS 1309 vormt de „vvedepeel"
gelegen ten Noordwesten van
venray en aan de Brabantse zijde be
grensd door de gemeenten Opi00 en
Vierlingsbeek „betwist" gebied. De
zaak is gister eindelijk opgelost Er
komt een nieuw kemdorp en de Bra
bantse gemeenten zien af van elke
aanspraak op eigendom.
"JUVEE LEDEN van het Britse ge
zantschap te Sofia zullen als
waarnemers worden toegelaten bij het
proces tegen de Bulgaarse predikanten
die van hoogverraad worden beschul
digd.
HET BRITSE militaire bestuur in
Duitsland beweert in een officiële
verklaring dat „voormalige promi
nente nazis" leidende posities in de
industrie en politiek in de Sovjet-zone
innemen
J)E STAKENDE Amsterdamse na-
venarbeiders besloten de staking,
(iie zes weken geleden uitbrak, op te
heffen.
Voortvluchtige delinquenten
werden gesteund
TJE RIJKSPOLITIE te Amsterdam
heeft drie vroegere N.S.B.-ers ge
arresteerd, die zich bezig hielden met
het verlenen van hulp en steun aan
ontvluchte en voortvluchtige politieke
delinquenten. De gearresteerden zijn
in November van het vorig jaar even
eens voor hetzelfde feit aangehouden,
doch zijn betrekkelijk kort daarna op
vrije voeten gesteld. Al spoedig daar
na bleek, dat weer met deze practij-
ken was begonnen.
Bij huiszoeking zijn bescheiden in
beslag genomen waaronder een com
pleet kaartsysteem met de namen van
een groot aantal politieke delinquen
ten. i/oor het raam van het huis van
een der verdachten zag de politie 'n
kaarije met de woorden: „heden geen
zitting". Het staat vast, dat deze „zit
tingen" driemaal per week werden
gehouden. Het onderzoek in deze
zaak wordt met kracht voortgezet.
neer deze kan bijdragen tot een
snelle en goede oplossing van het
Indonesische probleem.
„De regering van Oost-Indonesië
acht het van groot belang, dat de
Nederlandse regering bereidheid zal
tonen aan dit verlangen te vol
doen", zei de premier van Oost-
Indonesië voorts.
TJET interministeriële comité voor
economische coördinatie heeft te
Brusfcel het vraagstuk van de Schelde-
Rijnverbinding besproken. Ook de
kwestie van de stop van Ternaaien
stond op de agenda van deze bijeen
komst. Volgens het blad ..De nieuwe
gids" zou uit een en ander afgeleid
mogen worden, dat de Belgische re
gering het probleem van de waterwe
gen in zijn geheel wenst te behande
len. Of deze kwestie uiteindelijk op de
agenda van de aanstaande conferen
tie der Benelux-ministers te Den Haag
zal worden geplaatst, kan, volgens het
blad, vooralsnog niet met zekerheid
worden gezegd. Dit zou slechts in
overig met de Nederlandse Regering
kunnen geschieden.
TyANNEER de Nederlandse doua-
ne in de treinen controleert en
de Belgische op het station, zien we
kans de internationale treinen in een
kwartier te controleren", aldus de
chef van de Belgische douane te Roo
sendaal.
Maar wanneer zullen we zover zijn?
vraagt hij schouderophalend. De Ne
derlandse douane zou moeten visite
ren op het traject Roosendaal-Rot-
terdam en terug, hetgeen weer in
houdt, dat de passage in de treinen
zo moet zijn, dat het dienstdoend per
soneel geen hinder van reizigers on
dervindt. Dat betekent tevens door
gaans geen overbelaste treinen en geen
bagage in gangen of voor deurope
ningen.
Zoals gemeld, zijn reeds proefne
mingen gedaan in verband met een
verzoek van geallieerde strijdkrach
ten, die regelmatig in Oldenzaal onze
grens passeren! Men wil echter voor
Oldenzaal geen uitzondering maken
voor de verloftreinen.
Een uniforme controle in interna
tionale treinen stuit momenteel ech
ter nog op zoveel bezwaren, dat er
voorlopig van een uitsluitende con
trole in de trein nog geen sprake is.
Proces Kravchenko
(TIJDENS de voortzetting van het
proces Kravchenko heeft de ver
dediger van de auteur de gelegenheid
aangegrepen om eritiek uit te oefenen
op de nota van Moskou aan Parijs om
3 getuigen in het proces aan de Sov
jet-Unie als oorlogsmisdadigers uit te
leveren.
De verdediger wees erop, dat de
Sovjet-Unie reeds sedert 4 jaar lijs
ten met oorlogsmisdadigers bekend
heeft gemaakt, maar dat op geen
enkele lijst de namen der drie ge
tuigen voorkomen.
In een lange uiteenzetting trachtte
een communistisch parlementslid on
waarschijnlijkheden aan te tonen in
Kravchenko's boek „Ik verkoos de
vrijheid" en hij verweet de auteur
zijn voorkeur over het Tsaren-regiem
Kravchenko riep hem toen toe: „On
der het regiem van de Tsaar waren
er duizenden gevangenen, doch onder
het Sovjetregiem zijn er millioenen".
De volgende getuige pleitte vóór de
auteur. Hij had onder Kravchenko
gewerkt in Nikopol deelde hij mee,
Hij wijdde ook uit over vervolgingen
die hij het was een bejaarde man
sedert 1930 van het Sovjetregiem
te verduren had. Driemaal was hij
gearresteerd en negen jaar had hij in
de gevangenis doorgebracht. Hij ver
strekte ijzingwekkende bijzonderhe
den over de wijze, waarop hij werd
verhoord, bewusteloos geslagen, ver
volgens opgesloten in een klein lo
kaal, waar hij niet eens rechtop kon
staan!
QMSTEEEKS 12 uur gisterenmiddag
is H. M. de Koningin met prinses
Margriet per vliegtuig van Soester-
berg naar Oostenrijk vertrokken.
De Koningin en het prinsesje zijn
hartelijk verwelkomd bij hun aan
komst in Sankt Anton door de Prins
en de prinsesjes Irene en Beatrix.
Acht meisjes in nationale klederdracht
overhandigden de Koningin en prinses
Margriet twee bouquetten in de kleur
van het Huis van Oranje en de Neder
landse nationale kleuren.
Het Atlantisch pact
OOR WEGEN zal zich bij het Atlan
tisch pact aansluiten „wanneer de
tijd rijp is", doch het punt van dis
cussie wordt nu gevormd door de
vraag of Noorwegen moet deelnemen
aan de voorbereidende besprekingen of
wachten totdat het pact werkelijkheid
is geworden.
Het land is bereid zijn havens en
vliegvelden ter beschikking te stellen
van de leden van het Atlantisch pact,
tegen de bezwaren van Zweden in. De
Sovjet-Unie is het daarmee in het ge
heel niet eens
Wanneer de Noorse regering besluit
zich aan te sluiten bij het Atlantisch
pact en weigert een overeenkomst met
de Sovjet-Unie aan te gaan. zal de Sov-
jeMïussisiche regering haar politiek
ten opzichte van Noorwegen, dat tot
nog toe als een vredelievend land be
schouwd wordt, moeten herzien al
dus is te Moskou verklaard-
Een dergelijk besluit van Noor es.'i:
wordt als uiterst provocerend be
schouwd.
Men werkt voor een eigen
tehuis
ni: A ID. ZEELAND van bovenge
noemde bond hield haar jaarver
gadering in de Prins van Oranje te
Goes, onder leiding van de heer P.
Fransen uit Middelburg, die mede
deelde, dat de ere-voorzitter, de Com
missaris der Koningin, verhinderd
was de bijeenkomst te bezoeken.
Hij verheugde zich erover, dat van
de ongeveer honderd leden er velen
waren opgekomen en gaf daarna het
woord aan de bondssecretaris, mr.
Boschgra, die al zijn vrije tijd voor de
bond opoffert.
Mr. Boschgra gaf een overzicht van
de vele resultaten, welke reeds voor de
oorlogsslachtoffers en voor de wedu
wen der gevallenen zijn bereikt. Hoe
wel de nieuwe pensioenwet 1947 veel
verbeteringen bracht, wordt nog ge
streefd naar een betere basis. Ook
probeert men tot een tehuis te komen
voor oorlogsinvaliden, in navolging
met dat wat ook in anuere landen
gebeurde. Er is regelmatig contact met
de oorlogsslachtoffers in België en el
ders, wat voor versterking van de in
vloed voordelig is.
Het is een tragische omstandigheid,
dat wegens de gebeurtenissen in Indo
nesië het aantal militaire oorlogs
slachtoffers nog immer toeneemt.
Heel wat vragen werden naar aan
leiding van het gesprokene gesteld en
tenslotte deelde de voorzitter nog mee,
dat prins Bernhard beschermheer van
de bond is geworden.
"PR ZIJN thans nadere bijzonderhe-
den bekend geworden van 't reeds
eerder gemelde plan der Hongaarse
regering om in Hongarije een natio
nale kerk te stichter.
Volgens dit plan wil men de bis
dommen opheffen en daarvoor in de
plaats vier nieuwe diocesen instel
len. De bisschoppen daarvan moe
ten benoemd worden op voorstel van
ile Minister van Binnenlandse Za
ken.
Een ander voorstel wil de gelovi
gen de bisschoppen laten kiezen en
de gekozenen dior de president van
de Hongaarse reoubliek laten beves
tigen. In dit verband rekent men er
op dat de minister van Binnenlandse
Zaken van de geestelijkheid zal eisen
om hun houding te bepalen ten aan
zien van de zaak tegen Kardinaal
Mindszenty. De priesters staan dan
voor de keus cm in een dergelijke
nieuwe regeling toe te stemmen of het
gevaar te lopen zelf wegens hoogver
raad of sabotage ter verantwoording
te worden geroepen.
OOK VERSCHERPTE HOUDING IN
OOST-DUITSLAND.
De zorgen zijn voornamelijk geba
seerd op de inhoud van de nieuwe
schoolboeken, die nu in circulatie ko
men en die zeer anti-religieus worden
genoemd. Onder andere zou in deze
boeken het Darwinisme gepropageerd
worden. In het bijzonder is het opge
vallen dat in de laatste tijd de com
munistische jeugdorganisatie nog ster
ker het karakter van een staats-jeugd-
organisatie krijgt.
rvii REGERING maakt bekend,
dat tot haar leedwezen in
Indonesië 10 militairen zijn ge
sneuveld in de periode van 3 tot
18 Februari.
Koninklijke Landmacht: sold. H.
van Amstel Vreeswijk)2e It. J.
Bottinga (de Lier Z.H.); 2e It. M.
Klompenhouwer (Tilburg)sold.
J. Notenboom (Rotterdam)sold.
A. Gijzen (Rotterdam); serg. A.
Hoeboer (Nijmegen)opper-
wachtm. H. Schreuders (Klundert
N.-Br.)korp. J. Frans (Oude Pe-
kela); sold. J. van Leuken (Erp
N.-Br.)marechaussee W. Hen
driks (Oeffeit).
TJiEN NIEUW hoofdbestuur is geko-
zen van de St. Adelbertsvereni-
ging: Mr. F. Baron van Voorst tot
Voorst, voorzitter; Mr. P. Aalberse.
secretaris. Ir. J. Gieskes, penning
meester, Mr. R. H. van Basten Ba
tenburg, L. T. F. Bouwman.
De molen „De Strijd" bü Zaandam is door brand geheel verwoest. Deze
molen, die meer dan 270 jaar oud is, was juist een week geleden door de
Vereniging De Zaanse Molen aangekocht. Ook een aangrenzende schuur
werd een prooi der vlammen. Wederom is het getal der molens in ons
polderland met één verminderd.
Weersverwachting, geldig tot
Woensdagavond:
Matige tot krachtige, langs de
Waddenkust tijdelijk stormachti
ge Zuidwestelijke wind. Overdag
enige verspreide opklaringen en
hogere temperaturen dan giste
ren.
Hdene zon onder 18.08 uur en
maan op 6.16 uur. Donderdag zon
op 7.38 uur en maan onder 14.02
uur.
TJET WAS ZO OP HET EERSTE GEZICHT een doodgewone Zaterdagmor
gen, toen de mannen van de Bijz. Brigade van de C.C.D., nu alweer
maanden geleden, postvatten bij een cafétje aan de rand van Zevenbergsche-
hoek om te speuren naar een smokkelauto. Ze stonden daar te staan en ke
ken, schijnbaar ongeinteresseerd, in werkelijkheid tot het uiterste gespan
nen. Hun zesde zintuig had hen op het spoor gezet van het begin der ont
knoping van het tapijtendrama, waarvan drie dagen lang voor de Bredase
politierechter de slotacte wordt opgevoerd.
Want zo ving 't einde aan van dat uitgebreide complot van de Martensen
en de v. d. Bergen: een paar man op post, de gezichtshuid in de strakke vorm
van perkament getrokken rond de vastberaden kaken. Toen gebeurde het:
een wagen snorde aan en weer was het dat zesde zintuig, dat „alarm" gaf.
Wie vandaag die timide jongen zag, pas getrouwd nog, die bekende de chauf
feur van de auto te zijn geweest, kon zich nauwelijks indenken, dat hij een
nek-aan-nek-race met de Brigade over de Moerdijk heen naar Dordt en over
het linkerwegdek via Ridderkerk tot aan Hendrik Ido Ambacht had gehou
den met een vaart van 140 km. per uur: de mannen van de Bijz. Brigade
verbeten achter hem aan. Eerst moest de oververhitte motor het opgeven,
voordat G. van B. zich gewonnen gaf! Uit deze dodenrit kwam een affaire
te voorschijn, die de gemoederen nog lang zal bezig houden.
J^OG DEZELFDE NACHT werden
tal van huiszoekingen gedaan in
Chaam en in Oosterhout, een kluwen
ontrolde zich, waaraan geen einde
schoen te komen. Men kwam terecht
in Wagenberg en op de Valkeniers-
laan in Breda, waar wagens werden
gestald en goederen opgeslagen, tot
aan tenminste een vierduizend tapü-
ten in totaal en even zoveel meters
stof. Pantserwagens hadden dit alles
aangevoerd, telkenmale runderen mee
terugvoerend naar onze Zuiderburen.
Gisteren beleefden we van dit alles
wat de Officier noemde „de tweede
fase", nl. het transport van Chaam
naar Holland. Het waren wel vogels
van rijk gevarieerde pluimage, die
voor de rechter kwamen. „Vogels"
ook in die zin, dat ze óf als boer óf
als bewoners van woonwagens zich op
een aparte „vrije" manier plegen te
bewegen temidden van al die kunstig
aangebrachte Verboden-Toegang-bord-
jes in onze moderne samenleving. Mr.
Drion zei het in een van zijn gloed
volle pleidooien zo puntig: vrijbui
ters. onwennig, minder geschooid en
grillig gevormd, gedragen ze zich als
kleine jongens, op een pas-gekregen
fiets en vinden al die lastige verkeers
regels eigenlijk maar flauwekul. Ze
zijn, anders gezegd, geenszins opge
voed in wat men pleegt te noemen
.maatschappelijk bewustzijn".
Zo was het met de paraplu-maker
die zijn woonwagen heeft staan in
of nabij Dinteloord en daarvan be
weerde, dat het in de omgeving van
's-Hertogenbosch wasAls ze
naar een film gaan, dan moet er
iemand mee om voor hen de onder
schriften te lezen" werd op de zit
ting vastgesteld en zo kon het, dat
onze paraplu-man, die met een der
hoofdfiguren had samengedaan, een
half jaar kreeg, waarvan 4 maan
den voorw. en een boete van f 100.
BITTERE MEDICIJN.
TVAT WAS een vonnis, waarin alle
denkbare menselijke overwegingen
kennelijk meetelden en zo was het,
gelijk de eerste dag, eigenlijk voort
durend. Neem nu de uitspraak tegen
de gebrs. van B. uit Amsterdam, die
vlot bekenden een zeventig of tachtig
tapijten te hebben doorverkocht; twee
maanden met aftrek. Of de drie man
nen van de Uienfabriek uit Ooster
hout, die hand- en spandiensten had
den verleend in diverse graden; zij
kwamen er resp. af met: J. V. 4.5
maand met aftrek, G. V., met 1 maand
voorw. en f 100 boete en T. T. met 3
mnd. voorw. en f 40 boete.
Voor de man, die „de mooiste woon
wagen bezit van het hele land", C. J.
v. d. B., was dat een beetje anders,
maar die heeft dan ook een paar dui
zend tapijten en nog wat „bijkomende
artikelen" op zijn naam staan. Hij
hoorde 18 maanden tegen zich eisen,
waarbij dan rekening gehouden werd
met zijn vrijbuitersnatuur en zijn hulp
vaardigheid tegenover zijn broers, en
%verd tenslotte met een vonnis van
een jaar met aftrek weggestuurd. Zo
was het ook voor zijn broer Joh.,
terwijl broer P. van dit trio 8 maan
den kreeg, waarvan 4 voorw.
Hiermee waren dan de grote stuk
ken in dit vernuftige schaakspel van
het bord verdwenen. Resten nog wat
pionnen, waarvan boer van L. een
typisch voorbeeld was. Hij vertegen
woordigde op zichzelf een van die
Brabantse eigenschappen, de gehecht
heid aan grond en bezit, die bij een
goede beleving de grondpijler 'tan
vormen van een weerbaar g ht.
Maar verkeerd gebruik van aeze
eigenschappen kan noodlottig zijn:
voor van L„ die 65 jaar werd met
een volkomen blanco strafregister,
was dat de harde en door hem zelf
niet op de laatste plant* brt- n. de
waarheid. Door een bel' van
twee keer f 250 aangeiok a. hij
zijn schuren beschikbaar gesteld voor
het opbergen van de smokkelwagen(s)
Zijn in de grond gezonde behoud
zucht was hem noodlottig geworden
en 3 maanden voorw. plus een boete
van duizend gulden was de bittere
medicijn, die hij nu te slikken kreeg.
DE TRAGISCHE KANT.
TENSLOTTE heeft dit alles 'n tra
gische kant. Een paar grote man
nen in de smokkelhandel ontzien nie
mand en niets en na een paar jaar
„opereren" laten ze zonder ook maar
een moment om te zien overal in de
figuurlijke en soms zelfs in de let
terlijke zin van het woord bloedspo
ren achter, het Brabantse land en
volk een kwade naam bezorgend, wel
ke in feite onverdiend is.
Aldus moesten we denken, toen de
chauffeur G. v. B., voor het hekje
stond. Met hem ging het zo: hq was
in dienst bij de garage, waar de gebr.
v. d. B„ de hoofdmannen, hun wagen
stalden. De wagen was 'n revisie ge
weest en van B. werd uitgenodigd
om hem „even uit te proberen". Dat
uitproberen kwam onverwacht daar
op neer, dat tegelijk een vrachtje
tapüten werd opgehaald. Toen voor
van B. het ontslag bij de garage volg
de, gewerd hem het suikerzoete voor
stel van de smokkelaars om voor een
loon van honderd gulden per maand
voor hen te gaan chaufferen. Gisteren
kreeg van B. zes maanden, waarvan
4 voorw. met aftrek: genade en recht
gingen hand in hand.
Met nog wat lichtere straffen voor
de allerminste figuranten in dit dra
ma was dan ook de tweede zittings
dag ten einde gekomen. Maar iedere
aanwezige in de rechtzaal wist al die
uren, dat vandaag de grote finale pas
gaat komen: de familie Martens, zon
der Mop. de allergrootste, die „met
voldoende platen" ergens in het bui
tenland zit.
T-EMEENTELIJKE autonomie is
een mooi ding. Maar niemand
zal toch meer terug verlangen naar
de tijd, dat steden en stadjes als
het ware afzonderlijke staten
vormden met een eigen weer
macht. eigen douanetarieven, ge
heel eigen wetten. De ontwikke
ling van het staatkundig en maat
schappelijk leven, van techniek en
verkeer heeft de „souvereiniteit" on-
dergeordend aan die van de pro
vincie, de souvereiniteit van de
provincie aan die van het land.
Dit proces is wel eens te ver
doorgeslagen naar de kant der
centralisatie toe. Daartegen ont
stond begrijpelijkerwijze reactie.
Doch het proces gaat op verschil
lende gebieden verder en het is
goed de ogen daarvoor niet te slui
ten. Hierbij zal de critische waak
zaamheid niet mogen ontbreken.
Niet alles wat zich, aandient als
„vooruitgang" is gezond. Maar ook
met alles wat zich aandient als
„historisch erfgoed" is even kost
baar.
pr is een tijd geweest, dat iedere
flinke gemeente er prijs op
stelde een eigen gas- en electrici-
teitsbedrijf in de volle zin van het
woord te bezitten. Ten aanzien van
de electriciteit heeft zich een cen
tralisatieproces voortgezet, dat in
een provincie als Brabant alleen
nog maar de stad Tilburg met een
autonoom bedrijf overliet. Op het
gebied van de gasvoorziening is
het proces later in gang gekomen,
doch het schrijdt nu in een storm
achtig tempo voort. Zo geven vele
gemeenten op dit gebied weer een
stukji van hun autonomie prijs,
doch ze zien in, dat dit verstandig
en goed is, al zal het wel enige
pijn veroorzaken, omdat „de aar
digheid er zo af gaat".
Ten aanzien van de watervoor
ziening zijn ook al belangrijke
symptomen van centralisatie zicht
baar. In West-Brabant werken de
kleinere gemeenten samen, in
Oost-Brabant kent men een pro
vinciale maatschappij. De grote ge
meenten hebben hier het eigen
heft in handen gehouden en er zijn
nog geen symptomen, dat verdere
centralisatie op komst is. Doch
wat niet is, kan nog komen.
Om Brabant verder als voorbeeld
te houden, het bouw-, woning- en
welstandstoezicht is daar verre
gaand gecentraliseerd. Twee onder
voorzitters, de burgemeesters van
Terheijden en Uden, hebben de
practische leiding. Het werkt uit
stekend, maar.... in de afzonder
lijke gemeenten begint toch een
drang te komen om een stap terug
te zetten. Men vindt, dat de band
wat te hard knelt, dat men een te
groot stuk financiële zeggenschap
prijs heeft gegeven. Er valt lang en
breed over te redeneren. We wil
den echter alleen maar even het
symptoom aanduiden. Op het ge
bied van de brandweer zijn, zoals
we vroeger reeds meldden, ook
plannen in de maak, om de samen
werking tussen de gemeenten te
bevorderen. Hier spreekt de nood
zaak wel heel sterk, doch hier zijn
de weerstanden toch ook nog groot.
We krijgen de indruk, dat de
autonomiegedachte daarbij niet zel
den overspannen wordt. De Rode
Haan profiteert ervan. Brabant
staat bovenaan wat de jaarlijkse
brandschade betreft door allerlei
oorzaken. Des te meer reden ech
ter om zich te bezinnen op vormen
van samenwerking in streekver-
band ten plattelande.
De zuivering van afvalwater is
ook al zo iets, waarbij samenwer
king met prijsgave van een stuk
je automonie dringend nodig is.
Voor de gezondheid van mens en
dier zijn verdere voorzieningen
dringend nodig. Doch de gemeente,
die het vuil loost, voelt zich niet
gedupeerd. Dat doen de gemeenten
verder stroomafwaarts. De nood-
zzik zal dus zeer verschillend spre
ken. Het zou echter van kortzichtig
gemeentelijk egoïsme getuigen, als
men hier de noodzaak van samen
werking. eventueel met inscha
keling van het waterschap, niet
zou erkennen.
We zouden ook nog kunnen spre
ken over het netelige terrein van
de gezondheids- en gezinszorg. Bi
zonder netelig, omdat hier de ver
houding overheid- particulier ini-
tirtief zulk een sterk woord mee
spreekt. In bepaalde gemeenten
spreekt sterk de neiging om de
taak van hun geneeskundige en
schoolartsendiensten verder uit te
breiden. Hier liggen vele voetan
gels en klemmen. Er past zeker
wel een waarschuwing voor het
te sterk vasthouden aan de ge
meentelijke autonomie op dit ter
rein. Samenwerking tussen ge
meentebesturen en particuliere in
stanties en tussen dezen onderling
zal zeker ook offers van eigen zeg
genschap vergen. Het trekken van
de juiste grenzen is een zeer om
zichtig werk.
(Vervolg op pag. 2)
EEN NIEUW STREEKPLAN
IN VOORBEREIDING
De Commissaris der Koningin
heeft bepaald, dat voor Noord- en
Zuid-Beveland en voor Tholen cn
Sint Philipsland een streekplan zal
worden voorbereid.
(TURKIJE krijgt twee moderne krui
sers van het Dalton-type (13.500
ton) van de Ver. St.