Z.V.T.M. gevouwen handen hoort Primaat zich tot levenslang vonnissen Resolutie in het Veiligheidsraad geding I ATEN AANKIAGFR VINDT STRAF TE IICHT EN GAAT IN HOGER BEROEP Vaticaan wacht op nadere gegevens over proces „Verzachtende omstandigheden" Nederland in de Wereld MOES DE KRUISWEG VAN KARDINAAL MINDSZENTY Protest van Kath. Jeugdraad bij Hongaarse regering IN 'T KORT Het vonnis iS inne" CHINESE ONDERSCHEIDING VOOR PRINSES WILHELMINA DE STAKENDE Amsterdamse haven arbeiders hebben besloten het ad- vies van de stakingsleiding en de bedrijfsbond transport (E. ..doorzetten" op te volgern H. Vader spreekt later Hongaarse consul-generaal te NewYork en zijn staf nemen ontslag ALLE Zij gaven hun leven voor het vaderland Indonesië in de Tweede Kamer P. v. d. Averlangt o.a. directe vrijlating der republikeinse leiders Toenemende wind Als, we onze zin deden men den- ke aan het Indonesische probleem dan zouden we vastberaden onze eigen weg gaan. Maar óp onze nieuwe Weg, temidden der volkeren, -is dat onmogelijk geworden. Eerst Berlijn n-dige boekhouding ag bij is, zodat U cht heeft over uw tot VIJFDE JAARGANG No. 1301 Uitgave: N.V. Uitgevers Mij. Neerland!» Versêbijnt elke werkdag. Bureau: Breda, Relgerstraat 16, Tel.: Redactie 8181, Admini stratie 8778. Redactieraad: A. F.' J. Aernoudts, r. J. v. Hootegem, A. E. Langenhorst, Mr. Dr. J. J. M. Mes, Mr. H. B. B. de Rechter. Hoofd redacteur: J. J. H. A. Bruna Abonnements prijs bil vooruitbetaling 3.90 per kwartaal, per post 4.75, per week (uitsluitend bij niet- postbestelling) 0.30. Losse nummers 8 cent. Postrek. no. 278841. Prijzen van buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt Voor God, Koningin en Vaderland WOENSDAG 9 FEBRUARI 1949 Advertentieprijs voor de gehele oplage: 055 per m/m. (Ingezonden Mededelingen f 0.60 per m/m). Voor advertenties van plaatselijke aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse editie 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede delingen 0.25 per m/m). Staatwerk 3 cent per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor prijzen van de rubriek „t Kleintje" wordt verwezen naar de desbetreffende rubriek. Inzendingen op advertenties, welke de Uit gevers om redenen te hunner beoordeling niet verlangen af te geven, worden vernietigd. Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 75. Telefoon 2236 Bureau voor Zeeuws-Vlaanderen: HULST. Dubbele Poort 7. Telefoon 102^—(Bijburea^ OOSTBURG, Nieuwstraat 22. Telefoon 35; TERNEUZEf^Ajtelsestraa^iee. Telefoon 2347) gaarne alle inlich- Jake uw aanslagen 15 uur 702-O lOOOGOOQOOOOGO j de Z.V.T.M. om de ireken. Dit zou een euwsch-Vlaanderen voor de landbouw suikerbieten, pulp, iars stellen daarom den, zijnde de aan- king te houden op: .Hotel Rotterdam" middag renstaande plannen de tramlijnen wer- ndee! der aandeel- e Z.V.T.M. verloren le liquidatie van dit landbouwers-aan- oor te geven. Onze eL 726-0 •ictsbestuur van de van de Landbouw wers ich wij kunnen nog hte 730-O IG TELEF. 2526 e eetlust. Boven- Jcwapend als zij Dp en verkoud- t stil". Dank zij met de waard e- lines A-B-C-D. ast U - voor Uw inneem-moeilijk- Üke smaak. Eén per dag is vol- )UW - HULST ELSON EDDY 754-0 orraad leverbaar DUW-INVALIDE- NS, niet opvouw - ompleet met kussens prima Engelse duw- oragens, opvouw- eveneens compleet >sens. Instrumenten- handel ;ische instrumen- ziekenverplegings- artikelen it 16 Telef*867^ B R E D A .N DER STEEN ambik net ding weggooit vliegt i wél af en wat len we morgen Jeugd opgeroepen tot gebed T)E KATH. JEUGDRAAD voor Nederland heeft een telegram verzonden aan de Hongaarse rege ring, waarin namens alle katholie ke jeugdorganisaties met gezamen lijk meer dan een half millioen le den, gezegd wordt, dat met afschuw en verontwaardiging kennis is ge nomen van het schandelijk onrecht en de mensonterende behandeling, aangedaan aan Kardinaal Mind- szenty. De Katholieke Jeugdraad pro testeert namens geheelede Katho lieke Jeugd van Nederland hierte gen met klem en stelt vast, dat het proces tegen de Kardinaal een schending is van de menselijke waardigheid, van de vrijheid van geweten en van de heilige rechten der Katholieke Kerk. De Katholieke Jeugdraad roept heel de jeugd van Neder'and op tot een gebed voor allen die onder het communistische geweld vervolging lijden. Tevens heeft hij telegrafisch aan het Hoogwaardig Episcopaat van Nederland namens de Katho lieke Jeugd van Nederland de ver zekering gegeven van onwankel bare trouw. CHINA HEEFT Prinses Wilhel- mina bedacht met de versier selen, behorend bij „het bijzondere grootlint der orde van de gunstige wolken." Deze onderscheiding ts H.K.H. „ister uitgereikt door de buitengewoon en gevolmachtigd ambassadeur van China te Den Haag. JN DE Eerste Kamer is een wets ontwerp tot afwikkeling der geld zuivering z.h.st. aangenomen "Van 'n '48 verkochte Zomerzegels bedroeg de bruto-opbrengst boven oe frankeerwaarde f 213.787.78 |N AMSTERDAM is gisteren officieel geopendSt'tUUt V°°r perswetenschap QOK ONDER PAARDEN heerst nc. Srï.Depideniie' Tenminste in we- Paardenrennen moesteo waren °mdat 120 Paarden alge- V.C) een We- HITLERS vroegere rijkskanselarij te Berlijn, waaraan 2 jaar is gebouwd is gisteren in 2 minuten gejieel vernield door een serie ont- plof fingen. De vernietiging ge schiedde op bevel der Sovjets. •j-EGELIJK met de Kardinaal zijn 6 zijner medewerkers gevonnist. DR. BARANAYI. kath. profes sor en juridisch adviseur van de Kardinaal, werd schuldig bevonden aan medeplichtigheid aan de sa menzwering. Hij kreeg 15 Jaar ge vangenisstraf, verlies van politieke rechten gedurende 10 jaar en con fiscatie van zijn bezittingen. DR. ANDRAS ZAKAR, de secre taris van de Kardinaal, werd we gens medeplichtigheid en verraad veroordeeld tot 6 jaar gevangenis straf en verlies van rechten gedu rende 10 jaar en confiscatie. PRINS PAUL ESZTERHAZY, de rijkste landeigenaar in het Honga rije van voor de oorlog, kreeg lb jaar, verlies van rechten geduren de 10 Jaar en confiscatie van zijn bezittingen ter waarde van 3 mil lioen. op grond van handelingen tegen de republiek en het verhan delen van vreemde valuta op de zwarte markt. PATER BELA ISPANKY hoorde levenslang tegen zich uitspreken, verlies van zijn rechten gedurende 10 jaar en confiscatie van zijn goe deren. Hij had „verraad en ille gale valutahandel" gepleegd. DR. MIKLAS NAGY, de secre taris van de Katholieke Actie, deed volgens de „Volksrechtbank" aan het verhandelen van vreemde va luta op de zwarte markt en kreeg daarvoor 3 jaar en verlies van zijn rechten gedurende 5 Jaar. DR. LASZLO TOTH, oud-redac- teur van een katholiek blad, werd op beschuldiging van verraad ver oordeeld tot 10 jaar en confiscatie van zijn bezittingen. „QE ONVINDBARE Pimpernel", dat is de bijnaam van een zeer geraf fineerde hedr uit Zutphen, die 136 inbraken heeft gepleegd. 5 jaar is gis ter tegen hem geëist. HET meest schandelijke vonnis van deze eeuw is gistermorgen even over 9 uur gevallen! De rechtbank te Budapest, die zich volkomen in strijd met de waarheid een .volks rechtbank" durft te noemen en gepresideerd wordt door een vroegere Nazi-aanhanger, heeft de in een ellendige gevangenschap vergrijsde 56-jarige primaat van Hongarije, Kardinaal Mindszenty, veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf, verbeurdverklaring van zijn bezittingen, verlies van zijn bufgerliike en politieke rechten en tot betaling der onkosten van het proces. De „volksrechtbank" achtte bewezen, dat de Kardinaal de wet inzake de verdediging van de Hongaarse republiek heeft overtreden, een samen zwering tegen de republiek heeft georganiseerd, verraad heeft gepleegd en vreemde valuta op de zwart markt heeft verhandeld. De Kardinaal hoorde zijn vonnis onbewogen en met gevouwen handen aan. De beschuldiging en het vonnis zijn waanzinnig. Wij die in ons land zo'n hoge opvatting over de rechtspraak hebben, worden door die rechtsverkrachting wel zeer diep geschokt. Maar alles is wel zeer kenschetsend voor de opvatting van het Sovjet-regiem over recht en rechtspraak. Een opvatting, die onlangs wel zeer juist gekarakteriseerd is door een Sovjet-overste op een bijeenkomst van de vier geallieerde commandanten te Berlijn: „Wanneer het Sovjet militair bestuur wil, dat iemand voor het gerecht gebracht wordt, is het duidelijk, dat hij veroordeeld wordt. Wij brengen niemand voor het gerecht om hem vrij te spreken". Z"\M de vonnissen met „bewijsmate- riaal" te staven haalde president Olty verklaringen en redevoeringen tijdens het proces afgelegd aan en gaf een overzicht van de werkzaamheden van verschillende royalistische organi saties tussen de twee wereldoorlogen. Hij meende, dat het volk na de tweede wereldoorlog over het algemeen tegen de Habsburgs was en gaf als het ooi- deel der volksrechtbank te kennen, dat de_ royalisten Kardinaal Mindszenty als hun leider beschouwden en reeos in 1946 een derde wereldoorlog ver wachtten. Hij deelde mee, dat er verzachtende omstandigheden voor de Kardinaal waren, namelijk, „dat hij schuld had bekeifd en verklaard bad zijn daden te betreuren". De Kardinaal had vol gens de rechtbank ook ver verwij derd gestaan van het werkelijke leven en was beïnvloed door propa ganda die hem deed geloven, dat een derde wereldoorlog voor de deur stond. Van, de andere kant zei hij het be zwarend te vinden, dat de Kardinaal zeer ontwikkeld was en een hoge en verantwoordelijke positie innam, „waardoor hij de feiten beter had moe ten zien." „Gevaarlijk voor Hongarije DESUMEREND zei president Olty, dat het proces de. onwaarheid van de buitenlandse persberichten bewezen had, „Wij hebben hier het proces gezien tegen ten organisatie, die tegenover de republiek stond, royalistische actv viteit ontwikkelde en buitenlandse valuta zwart verhandelde, wat alie- 7. H. DE PAUS HEEFT GISTEREN geen verklaring afgelegd over de veroordeling van Kardinaal Mindszenty. Uit Vaticaanstad wordt evenwel gemeld, dat Z. H. zal spreken, zodra Hjj in het bezit is van alle gegevens over het vonnis. Aangenomen wordt, dat de H. Vader zaj protesteren tegen de veroordeling. Het Vaticaan vestigt overigens nog eens de aandacht op de verklar ring van de Kardinaal voor zijn arrestatie, dat geen acht geslagen moet worden op enige eventuele bekentenis zijnerzijds. ^ptRUGKOMEND van een feestje reden 3 mannen en een vrouw in hun auto te Deventer in het water 1 man werd gedood en I ernstiz m! wond 6 b jy.JARKOS. de bevelhebber der Griek se guerilla-benden is afgetreden. De Griekse regeringstroepen hebben de guerilla-benden uit de stad Kar- penissi gejaagd. ,E BERICHTEN uit Joegoslavië wijzen op aanzienlijk toegenomen spanningen, veroorzaakt door onte vredenheid over de onvoldoende voed selvoorziening, de drukkende econo mische maatregelen, die voor de toe komst doen vrezen, en de onlangs uitgevaardigde besluiten van de re gering te Belgrado, die de viering van de Zondag en van de grote kerke, jke feestdagen onmogelijk maken. JJERTIEN Februari is het 40 jaar geleden, dat de Ned. Bond voor lichamelijke opvoeding werd gesticht. Deze nam het initiatief tot het hou den van de „Vierdaagse Afstands marsen". Gebeden voor de Kardinaal 2' H. DE PAUS is door Monseigneur Giovanni Battista Montini, waar nemend secretaris van Staat, inge licht omtrent het tegen de Kardi naal gevelde vonnis. Dit geschiedde in het particuliere vertrek van de Paus, waar hij de bchtend in gebed had doorgebracht. De audiënties, die door Z. H. wa ren toegezegd, werden een uur uit gesteld, aangezien de Heilige Vader alleen wenste te zijn om te kunnen bidden. De H. Mis, die dagelijks in de parti culiere kapel van Z. H. wordt gele zen, werd gisteren voorafgegaan en gevolgd door lange gebeden, spe ciaal voor de Kardinaal en waarin de bescherming van de Allerhoogste voor de Katholieke Kerk werd ingeroepen. Record-onwelluidendheid OUDAPEST doet intussen zijn uiter ste best de radio-uitzendingen vanuit Vaticaanstad te storen. En wij moeten zeggen, dat dit het Hongaar se radio-station buitengewoon gelukt. Vanuit Budapest worden er name lijk zoveel storingen de lucht in ge dirigeerd, dat van de radio-uitzendin gen uit Vaticaanstad niets te beluis teren valt. Het is een akelige caco- phonie van geluiden. Wat wij hoorden leek op een mengsel van gepiep, ge tier, orkaanachtig geloei en de ge luiden die een enorme zagerij zou kunnen produceren. En we kwamen tot deze conclusie: record-onwelluidendheid, uw naam is Budapest! „Wraakzuchtige straf" SPREEKT vanzelf, dat er over de gehele wereld scherpe reacties waarneembaar zijn. In Londen zei lora Vansittart, de voormalige eerste diplo matieke adviseur der Britse regering. „Het is een barbaarse straf, welke tn feite neerkomt op een langzame dooo. Doch dit kan men verdachten in lan den waar geen gerechtigheid volgens de beschaafde levensnormen heerst en Waar de wet slechts wordt toegepast onL politieke doeleinden te dienen." De Aartsbisschop van Liverpool gaf een verklaring uit, waarin het vonnis wordt beschreven als „een wraak zuchtige straf, die is bedoeld als een waarschuwing aan allen, die geen ja- zal nimmer meer de vrijheid worden verleend te vertellen wat er met hem is gebeurd gedurende de 5 weken van hechtenis, die aan het zogenaam de proces zijn vooraf gegaan". TTIT AMERIKA komt het opvallen- de bericht, dat de waarnemende VIJNE EMINENTIE Joannes kar- dinaai de Jong, die vrijwel onmiddellijk na de uitspraak ken nis kreeg van de veroordeling van kardinaal Mindszenty tot levens lange gevangenisstraf was, vol gens de Maasb., door dit vonnis niet verrast en had een dergelijke straf wel verwacht. Wanneer kar dinaal Mindszenty ter dood werd gebracht, zou de Hongaarse held als martelaar der Kerk vereerd worden, wat zeker niet de bedoe ling van zijn rechters geweest zal zijn, terwijl zij nu mogelijk de hoop koesteren, dat na enige we ken de figuur van de aangeklaag de vergeten zal zijn. Hongaarse consul-generaal te New York tezamen met zijn staf van vier personen ontslag heeft genomen uit protest tegen de veroordeling. Dit bericht vormde een hoogtepunt in de vloed van protesten, welke na het bekend worden van de vonnissen uit Amerika loskwam. Selden Chapin, de Amerikaanse gezant te Budapest, noemde de tij dens het proces tegen hem (Ghapin) geuite beschuldigingen „onzin en lou ter fantasie". maal niets met godsdienst te maken heeft". Olty verklaarde, dat het de Kardi naal bekend was, dat de Habsburgss dynastie nooit een massale aanhang in Hongarije heeft gehad, en dat het Hongaarse volk 400 jaar tegen het Oos tenrijkse koningshuis heeft gevochten. „Kardinaal Mindszenty, zo zei hij, staat niet terecht als een Kardinaal, doen als een man, die Hongaars burger ts en bij een misdaad betrokken." De president meende voorts te moe ten zeggen, dat Kardinaal Mindszen- ty's activiteit past, in de politiek der reactionairen over de gehele wereld, wat bewezen werd „door 't feit, dat overal ter wereld de reactionairen nem te hulp snellen." „De activiteit van Kardinaal Mind szenty is gevaarlijk geweest voor Hongarijë, niet omdat deze massale steun zou genieten, doch omdat de Kardinaal buitenlandse bondgenoten heeft." Ontwikkeling een bezwaar gij HET vaststellen van de straf maat voor dr. Zakar, de secretaris van de-Kardinaal, had de rechtbanx als verzachtende omstandigheid reke ning gehouden met de volledige beken tenis van de beklaagde, met zijn jeugd en met het feit, dat hij onder invloed van een hoge kerkelijke personaliteit stond, aldus dr. Olty. Dat dr. Zakai zeer ontwikkeld was, achtte het Hof echter verzwarend. Prins Eszterhazy was rijk geweest en goed ontwikkeld. Hij had gehoopt door zijn activiteit zijn reusachtige land goederen terug te krijgen. Dr. Nagy had tijdens de oorlog held haftig tegen de fascisten gevochten, zo zei de president. Dit en zijn volle dige bekentenis hebben de rechtbank ertoe bewogen hem een lichtere strai op te leggen. In het geval van pater Ispanky haa de rechtbank geen verzachtende om standigheden gevonden. Hij had 2000 dollar ontvangen en tegen zijn lanu gespionneerd. Daar dr. Toth drie kinderen heeft zeer doqf is en in moeilijke financiële omstandigheden was, heeft hij niet ae straf ontvangen, die hij wegens spion- nage had moeten hebben, aldus Olty. Straffen „te licht*' VERDEDIGER, van de Kardinaal maakte bezwaren tegen de bevin dingen en de uitspraken van de recht- Veel moeite worden uitgehaald. 'M'A alles wat er dezer dagen is geschreven in ons blad over het schandelijk „proces", de tries te comedie in Boedapest willen we aan de uitspraak geen lange betogen meer wijden. Dat het voor de Kardinaal in eerste in stantie niet „de zwaarste straf", maar levenslang is geworden, kan wellicht worden to - ^schreven aan de druk der opinie in de vrije wereld. De aanklagers gaan ech ter door en hebben reeds hoger beroep aangetekend. Doch ook als dit het vonnis niet verandert, weten we: Wie opgesloten zit' in Sovjet-kerkers, is er geen ogen blik zeker van, dat het geen stille liquidatie inplaats van een open bare terechtstelling wordt. In ieder geval is aan de kruis weg van de Kardinaal geen einde gekomen. En ook niet aan de bar re geestelijke nood van de katho liek en Christen-gelovigen in het oude. cultuurland Hongarije. Stel selmatig zullen de z.g. macht hebbers, doch in wezen knechten van Moskou nu hun „cultuur program" verder uitvoeren. De stichting van een „Hongaarse na tionale kerk" staat op het pro gramma, die even slaafs als de Russisch-orthodoxe kerk de com munistische regeringslieden naai de ogen zal zien, heel het onder wijs, de opvoeding, de voorlich ting in handen zal laten van god loze materialisten. De nacht is gedaald over een groot deel van de wereld. Voor milioenen is de grote beproeving gekomen en we kunnen de Voor zienigheid slechts bidden, dat hun de kracht der standvastigheid zal geworden. bank. De Kardinaal zelf. zei dat hij dezelfde bezwaren had. Ook de aanklager had echter be zwaren. Hij vond de staffen van allen, uitgezonderd van Ispanky na melijk te licht en tekende hoger be roep aan. Hij eiste dat allen zouden worden gedetineerd hangende de be slissing van het hooggerechtshof. De Kardinaal en de andere veroor deelden zullen in de gevangenis in de Markostraat te Boedapest verblijven tot het Hooggerechtshof arrest zal heb ben gewezen. Tijdelijk zal het Primaatschap van Hongarijë worden waargenomen door de oudste der Bisschoppen, dr. Groesz. de Aartsbisschop van Kalican. T-\E REGERING maakt bekend, dat tot haar leedwezen de vol gende verliezen in Indonesië zijn gerapporteerd: Van de Koninklijke Marine I man uit Indonesië. Van de Koninklijke Landmacht: Serg. W. Bijlsma, Drachten. Sold. B. Kamphuis (Groningen). Sold. J. Hoekstra, (Rotterdam). Sold. A. Huizlnga (Middelstem, Groningen) le It. H. van den Berg, (Zwolle) Sold. J. Matze Cs-Gravenhage) Sold. J. van den Nosterum (Boxtel). Sold. G. van Leeuwen ('s-Gra- venhage). Van het Kon. Ned. Ind. Leger: 10 man, afkomstig nit Indonesië. A UTORIJDEN met een defecte stuurinrichting- en voetrem is zeer onverstandig. Dat hebben 2 studenten in Amsterdam ondervonden. Zij De- landden met een dergelijk vehikel in de Leliegracht en konden slechts na JNDONESIE XlTljiï voegde eraan toe: ixeaerianase onaernanaeüngsdeleg! ding staat vast: de Kardinaalties inlichtingen heeft gevraagd. Die in de Tweede Ka merHet is er dan toch eindelijk van gekomen, dat Minis ter Sassen zijn begroting voor het parlement gaat verdedigen. Vier ministers zitten er als paranimfen bU, Drees, van Schalk, Götzen en Stikker. Er is spanning, Vanwege de resolutie van Lake Success, van wege de geruchten over regerings voornemens, die daarna zijn gaan rondfladderen. Men weet wat er gezegd wordt. Op aandrang van Batavia uit zou er nu zelfs aan gedacht worden de hele in terimperiode over te slaan. Op 1 Mei a.s. zouden daar opeens de Verenigde Staten van Indonesië al oprijzen. En Nederland zou daarmede een verdrag sluiten, o.m. inhoudend dat de troe pen er mogen blijven, totdat orde en rust inderdaad zijn hersteld. Anderen willen weten: Zo is het niet. De Re gering denkt er wel over aan de in terim-regering grotere bevoegdheden te geven dan aanvankelijk in de be doeling Ihg. De geruchten waren van die aard, dat de Commissie van de Verenigde Naties (C.V.N.) via dé Nederlandse onderhandelingsdelega- C.V.N. heeft trouwens nog meer vra gen ter tafel gelegd: Hoe zit het nu met de vrijlating van de politieke ge vangenen? Kunt ge Sukarno, Hatta, de leden van het republikeinse kabi net en Rum nu niet onmiddellijk los laten, om ze in Batavia of elders met ons te laten confereren? Naar een en ander is de Tweede Kamer natuurlijk ook benieuwd. En zo bevatten alle, gisterenmiddag en gisterenavond gehouden betogen vra gen over de concrete voornemens der Regering. Vandaag zullen we het ver moedelijk horen. Felle critiek TAE EERSTE die aan het woord kwam, is de heer Serrarens (KVP) geweest, die speciaal de bui tenlandse aspecten onder de loupe heeft genomen en daarbij gerecht vaardigde critiek op de Veiligheids raad heeft uitgeoefend. In die critiek heeft hjj ook En geland en Frankrijk betrokken, waarvan de heer Serrarens terecht zei, dat verwacht had mogen wor i den, dat deze landen ons in de Vei ligheidsraad als bondgenoten had den bijgestaan. Ook de heer v, d. W e t e r i n g (CH) ontzegde de Veiligheidsraad 't recht zich in zuiver binnenlandse zaken van Nederland te mengen. Hij drong aan op een duidelijk gedocu menteerd Witboek over de Indone sische kwestie in goed Frans en En gels. Bespoediging van een uitspraak over de status van N.-Guinea vond hij hard nodig. Tegen de regeling van de vergoe ding aan oorlogsslachtsoffers ontwik, kelde de heer d e G r a a f (KVP) bezwaren. Hij vond deze regeling to taal onvoldoende, evenals de regeling voor hen die in Japanse gevangen schap hebben vertoefd. Prof. Schermerhorn (P. v. d. A.) hield een lang theoretisch aan doend betoog, dat eindigde met de vraag of dr Beel 't in Indonesië wel alléén afkan. Volgens hem is het be wijs daarvoor niet geleverd„ maar hij wilde ook graag de mening van de minister daarover horen. Over de positie der Indische Neder landers sprak de heer Meyer ink (AR). Waarna de heer W e 1 t e r het betoog van prof. Schermerhorn be titelde als „een dat zich verloor in de ijle hoogte van een politieke strato sfeer". De Veiligheidsraad en de Com missie van Goede Diensten konden bij hem geen goed doen en vooral het Amerikaanse lid der C. v. G. D., de thans in ons land vertoevende Merle Cochran, kreeg critiek te slikken. Door partij te kiezen voor Ce republiek heeft hij de communistische zaak be vorderd, zei de heer Welter met na druk. „Mischien is hij wel een afgezant van Moskou", interrumpeerde de com munist Gortzak. „Dat kunt U beter weten dan ik", repliceerde de heer Weiter, onder daverend gelach. Verlanglijstje P. v. d. A. TYE LEIDER der P. v. d. A-fractie de heer v. d. Goes van Naters, liet een heel ander geluid horen. Hij legde een beginselverklaring af, waar in tot uitdrukking kwam, dat Neder land de resolutie van de Veiligheids raad niet naast zich mag neerleggen. Ze moet uitgevoerd worden voor zover dit practisch mogelijk is. „We willen geen motie indienen, zei hij, verder, maar wij staan erop dat de republikeinse prominenten volledig worden vrijgelaten, zo spoedig mo gelijk". Ook de heer Goedhart (P. v. d. A.) had het over vrijlating der republikeinse leiders, terwijl de com munist deGrootde gehele Indo nesische kwestie steeds meer een Amerikaanse aangelegenheid vond. De heer d e K o r t (KVP) bracht de immigratie naar Surihame op het tapijt. Nadat de heer Oud (VVD) de re solutie van de Veiligheidsraad een onrecht aan óns land had genoemd, werden de beraadslagingen beëindigd Vandaag komt de Kamer weer bij een. Weersverwachting, geldig tot Woensdagavond: Toenemende bewolking, met op de meeste plaatsen tijdelijk enige regen. Vrij krachtige en langs de kuf krachtige of harde Zuid westelijke wind. Ongeveer dezelf de temperatuur als gisteren. Heden: zon onder 17.42 uur en maan op 12.26 uur. Donderdag: zon op 8.06 uur en maan onder 6.48 uur. HAAGSE BRIEVEN BUITENLANDSE ZAKEN is nu af gehandeld. Minister Stikker heeft er zich bij zijn „eerste grote optre den" voor het Parlement goed door he?n geslagen. Het zwaartepunt lag in de rede, die Vrijdag enkele uren in beslag nam. Uiteraard waren van betekenis zijn mededelingen over de vraagstukken van de Benelux, de West-Europese samenwerking en de besprekingen in Londen over de Europese Federatie, Maar de rede be vatte ook een interessante passage, waarin Mr. Stikker een persoonlijk getinte visie gaf op de positie van Nederland in het huidige wereldge beuren. Een passage, waaraan ik hier graag de verdiende aandacht schenk. Hoewel de problemen rondom de Veiligheidsraad waren uitgesteld tot du behandeling van de begroting van Overzeese Gebiedsdelen, was in de bedoelde rede al duidelijk de „instel ling" van de minister te bespeuren, ook ten opzichte van wat zich in Parijs en Lake Success heeft afge speeld. Een instelling, reëel en nuch ter, die de heren Weiter en Gerbran- by c.s. wel niet zullen waarderen. Merkte Gerbrandy nog dezelfde dag niet op. toen het ging over de ten hemel schreiende behandeling van de Hongaarse Primaat, dat er eeuwen geleden eens Hollandse predikanten in Hongarije werden vastgehouden en dat de Ruyter hen had teruggehaald? Enerzijds een prik voor de „Room sen", anderszijds een typische uiting van die „heroïsche" mentaliteit, zo als èn Gerbrandy èn Welter gede monstreerd hebben zij de behandeling van het Indonesische vraagstuk. Een mentaliteit, die zich slecht met de realiteit verdraagt. jQe minister betoogde terecht, dat wij Nederlanders gewend aan onze neutraliteitspolitiek het nog steeds vreemd vinden midden in de Europese en de wereld-politiek te staan. Wij hebben een aanzienlijk tekort aan scholing (een tekort, tussen haakjes, dat ook onze buiten- Irndse politiek verschillende keren heeft getoond; wij doen vaak „onvol doende „mee" en bepalen niet tijdig ons standpunt). Mr. Stikker typeerde het scherp: ons volk is gewend om de interna tionale politiek van uit een zijloge en vanuit de hoogte te bekijken. En helaas doet het dit nu nog, hoewel neutraliteitspolitiek onmogelijk ge worden is en wij zelf thans midden in het brandpunt der internationale politieke belangstelling staan. Ons tekort aan internationale scholing is juist oorzaak, dat wij verbitterd wor den door en ons verbazen over de er varingen, die wij thans opdoen. Deze gevoelens moeten wij opzij zetten, indien we op de nieuwe weg, die we noodzakelijkerwijze zijn opgegaan, bevredigende bevorderingen willen maken. Wij baseren ons nog steeds op rechtsopvattingen en kunnen ons. zo moeilijk aanpassen aan het onont koombare feit, dat machtsinvloeden de doorslag geven. Maar ondanks dit feit, zo zei de minister, mag bij voorbeeld in de Indonesische kwestie niets worden nagelaten om ons standpunt te doen zegevieren. Wij zullen vastbera den -noeten doortasten, als de orga nisatie der United Nations haar be staansrecht zelve ondermijnt, ook al kunnen we begrip hebben voor het standpunt van anderen. We moeten n.l. inzien, dat dit standpunt van an deren en juist van hen. met wie wij in een West-Europese samenwerking verbonden zijn, bepaald wordt door een misschien ingewikkeld samenstel van factoren. Rot was goed, dat minister Stikker nadrukkelijk uiteen zette, dat onze neutraliteitspolitiek niet plaats behoeft te maken voor een opportu nistische belangenpolitiek. En het vervolg van zijn betoog heeft even eens onze zo mogelijk nog grote re instemming: Wij moeten blijven beseffen, dat Nederland een deel uitmaakt van West-Europa. Dit West-Europa is ge baseerd op het Christendom en wij hebben de plicht het te beschermen en te verdedigen. De minister verklaarde met na druk, dat de christelijke geest zich openbaren moet in staat en maat schappij en zich niet mag beperken tot kerk en binnenkamer. JJeze uitlating van de vertegen woordiger der oude liberale partij want wat is de partij Van Vrijheid en Democratie anders dan de opvolgster der liberale partijen? dient gesignaleerd te worden. Ook in deze kring is godsdienst geen privaat- zaak meer. Een feit van nationale en naar we hopen van internationale be tekenis. WIJ KUNNEN onze houding niet wijzigen. Wij hebben het vólko men duidelijk gemaakt: de Berlijnse kwestie moet eerst worden geregeld. Zo heeft Schuman. Frankrijks mi nister van Buitenlandse Zaken, ver klaard over de Franse houding ten opzichte van Stalins „vredestelegram- men".

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1949 | | pagina 1