Z.V.T.M.
gevouwen handen hoort Primaat zich
tot levenslang vonnissen
Resolutie
in het
Veiligheidsraad
geding
I ATEN
AANKIAGFR VINDT STRAF TE IICHT EN
GAAT IN HOGER BEROEP
Vaticaan wacht op nadere
gegevens over proces
„Verzachtende omstandigheden"
Nederland
in de
Wereld
MOES
DE KRUISWEG VAN KARDINAAL MINDSZENTY
Protest van Kath.
Jeugdraad bij
Hongaarse regering
IN 'T KORT
Het vonnis
iS
inne"
CHINESE ONDERSCHEIDING
VOOR
PRINSES WILHELMINA
DE STAKENDE Amsterdamse haven
arbeiders hebben besloten het ad-
vies van de stakingsleiding en de
bedrijfsbond transport (E.
..doorzetten" op te volgern
H. Vader spreekt later
Hongaarse consul-generaal te NewYork en zijn
staf nemen ontslag
ALLE
Zij gaven hun leven
voor het vaderland
Indonesië in de Tweede Kamer
P. v. d. Averlangt o.a. directe vrijlating der
republikeinse leiders
Toenemende wind
Als, we onze zin deden men den-
ke aan het Indonesische probleem
dan zouden we vastberaden onze
eigen weg gaan. Maar óp onze nieuwe
Weg, temidden der volkeren, -is dat
onmogelijk geworden.
Eerst Berlijn
n-dige boekhouding
ag bij is, zodat U
cht heeft over uw
tot
VIJFDE JAARGANG No. 1301
Uitgave: N.V. Uitgevers Mij. Neerland!»
Versêbijnt elke werkdag. Bureau: Breda,
Relgerstraat 16, Tel.: Redactie 8181, Admini
stratie 8778. Redactieraad: A. F.' J. Aernoudts,
r. J. v. Hootegem, A. E. Langenhorst, Mr. Dr.
J. J. M. Mes, Mr. H. B. B. de Rechter. Hoofd
redacteur: J. J. H. A. Bruna Abonnements
prijs bil vooruitbetaling 3.90 per kwartaal,
per post 4.75, per week (uitsluitend bij niet-
postbestelling) 0.30. Losse nummers 8 cent.
Postrek. no. 278841. Prijzen van buitenlandse
abonnementen worden op aanvraag verstrekt
Voor God, Koningin en Vaderland
WOENSDAG 9 FEBRUARI 1949
Advertentieprijs voor de gehele oplage: 055
per m/m. (Ingezonden Mededelingen f 0.60
per m/m). Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen 0.25 per m/m). Staatwerk 3 cent
per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek „t Kleintje" wordt
verwezen naar de desbetreffende rubriek.
Inzendingen op advertenties, welke de Uit
gevers om redenen te hunner beoordeling niet
verlangen af te geven, worden vernietigd.
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 75. Telefoon 2236 Bureau voor Zeeuws-Vlaanderen: HULST. Dubbele Poort 7. Telefoon 102^—(Bijburea^ OOSTBURG, Nieuwstraat 22. Telefoon 35; TERNEUZEf^Ajtelsestraa^iee. Telefoon 2347)
gaarne alle inlich-
Jake uw aanslagen
15 uur
702-O
lOOOGOOQOOOOGO
j de Z.V.T.M. om de
ireken. Dit zou een
euwsch-Vlaanderen
voor de landbouw
suikerbieten, pulp,
iars stellen daarom
den, zijnde de aan-
king te houden op:
.Hotel Rotterdam"
middag
renstaande plannen
de tramlijnen wer-
ndee! der aandeel-
e Z.V.T.M. verloren
le liquidatie van dit
landbouwers-aan-
oor te geven. Onze
eL 726-0
•ictsbestuur van de
van de Landbouw
wers
ich wij kunnen nog
hte
730-O
IG TELEF. 2526
e eetlust. Boven-
Jcwapend als zij
Dp en verkoud-
t stil". Dank zij
met de waard e-
lines A-B-C-D.
ast U - voor Uw
inneem-moeilijk-
Üke smaak. Eén
per dag is vol-
)UW - HULST
ELSON EDDY
754-0
orraad leverbaar
DUW-INVALIDE-
NS, niet opvouw -
ompleet met kussens
prima Engelse duw-
oragens, opvouw-
eveneens compleet
>sens.
Instrumenten-
handel
;ische instrumen-
ziekenverplegings-
artikelen
it 16 Telef*867^
B R E D A
.N DER STEEN
ambik net ding
weggooit vliegt
i wél af en wat
len we morgen
Jeugd opgeroepen tot gebed
T)E KATH. JEUGDRAAD voor
Nederland heeft een telegram
verzonden aan de Hongaarse rege
ring, waarin namens alle katholie
ke jeugdorganisaties met gezamen
lijk meer dan een half millioen le
den, gezegd wordt, dat met afschuw
en verontwaardiging kennis is ge
nomen van het schandelijk onrecht
en de mensonterende behandeling,
aangedaan aan Kardinaal Mind-
szenty.
De Katholieke Jeugdraad pro
testeert namens geheelede Katho
lieke Jeugd van Nederland hierte
gen met klem en stelt vast, dat het
proces tegen de Kardinaal een
schending is van de menselijke
waardigheid, van de vrijheid van
geweten en van de heilige rechten
der Katholieke Kerk.
De Katholieke Jeugdraad roept
heel de jeugd van Neder'and op tot
een gebed voor allen die onder het
communistische geweld vervolging
lijden. Tevens heeft hij telegrafisch
aan het Hoogwaardig Episcopaat
van Nederland namens de Katho
lieke Jeugd van Nederland de ver
zekering gegeven van onwankel
bare trouw.
CHINA HEEFT Prinses Wilhel-
mina bedacht met de versier
selen, behorend bij „het bijzondere
grootlint der orde van de gunstige
wolken." Deze onderscheiding ts
H.K.H. „ister uitgereikt door de
buitengewoon en gevolmachtigd
ambassadeur van China te Den
Haag.
JN DE Eerste Kamer is een wets
ontwerp tot afwikkeling der geld
zuivering z.h.st. aangenomen
"Van 'n '48 verkochte Zomerzegels
bedroeg de bruto-opbrengst boven
oe frankeerwaarde f 213.787.78
|N AMSTERDAM is gisteren officieel
geopendSt'tUUt V°°r perswetenschap
QOK ONDER PAARDEN heerst
nc. Srï.Depideniie' Tenminste in we-
Paardenrennen moesteo
waren °mdat 120 Paarden
alge-
V.C)
een
We-
HITLERS vroegere rijkskanselarij
te Berlijn, waaraan 2 jaar is
gebouwd is gisteren in 2 minuten
gejieel vernield door een serie ont-
plof fingen. De vernietiging ge
schiedde op bevel der Sovjets.
•j-EGELIJK met de Kardinaal
zijn 6 zijner medewerkers
gevonnist.
DR. BARANAYI. kath. profes
sor en juridisch adviseur van de
Kardinaal, werd schuldig bevonden
aan medeplichtigheid aan de sa
menzwering. Hij kreeg 15 Jaar ge
vangenisstraf, verlies van politieke
rechten gedurende 10 jaar en con
fiscatie van zijn bezittingen.
DR. ANDRAS ZAKAR, de secre
taris van de Kardinaal, werd we
gens medeplichtigheid en verraad
veroordeeld tot 6 jaar gevangenis
straf en verlies van rechten gedu
rende 10 jaar en confiscatie.
PRINS PAUL ESZTERHAZY, de
rijkste landeigenaar in het Honga
rije van voor de oorlog, kreeg lb
jaar, verlies van rechten geduren
de 10 Jaar en confiscatie van zijn
bezittingen ter waarde van 3 mil
lioen. op grond van handelingen
tegen de republiek en het verhan
delen van vreemde valuta op de
zwarte markt.
PATER BELA ISPANKY hoorde
levenslang tegen zich uitspreken,
verlies van zijn rechten gedurende
10 jaar en confiscatie van zijn goe
deren. Hij had „verraad en ille
gale valutahandel" gepleegd.
DR. MIKLAS NAGY, de secre
taris van de Katholieke Actie, deed
volgens de „Volksrechtbank" aan
het verhandelen van vreemde va
luta op de zwarte markt en kreeg
daarvoor 3 jaar en verlies van zijn
rechten gedurende 5 Jaar.
DR. LASZLO TOTH, oud-redac-
teur van een katholiek blad, werd
op beschuldiging van verraad ver
oordeeld tot 10 jaar en confiscatie
van zijn bezittingen.
„QE ONVINDBARE Pimpernel", dat
is de bijnaam van een zeer geraf
fineerde hedr uit Zutphen, die 136
inbraken heeft gepleegd. 5 jaar is gis
ter tegen hem geëist.
HET meest schandelijke vonnis van deze eeuw is gistermorgen even over 9 uur gevallen!
De rechtbank te Budapest, die zich volkomen in strijd met de waarheid een .volks
rechtbank" durft te noemen en gepresideerd wordt door een vroegere Nazi-aanhanger,
heeft de in een ellendige gevangenschap vergrijsde 56-jarige primaat van Hongarije,
Kardinaal Mindszenty, veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf, verbeurdverklaring
van zijn bezittingen, verlies van zijn bufgerliike en politieke rechten en tot betaling der
onkosten van het proces. De „volksrechtbank" achtte bewezen, dat de Kardinaal de
wet inzake de verdediging van de Hongaarse republiek heeft overtreden, een samen
zwering tegen de republiek heeft georganiseerd, verraad heeft gepleegd en vreemde
valuta op de zwart markt heeft verhandeld.
De Kardinaal hoorde zijn vonnis onbewogen en met gevouwen handen aan.
De beschuldiging en het vonnis zijn waanzinnig. Wij die in ons land zo'n hoge opvatting
over de rechtspraak hebben, worden door die rechtsverkrachting wel zeer diep geschokt.
Maar alles is wel zeer kenschetsend voor de opvatting van het Sovjet-regiem over recht
en rechtspraak. Een opvatting, die onlangs wel zeer juist gekarakteriseerd is door een
Sovjet-overste op een bijeenkomst van de vier geallieerde commandanten te Berlijn:
„Wanneer het Sovjet militair bestuur wil, dat iemand voor het gerecht gebracht wordt,
is het duidelijk, dat hij veroordeeld wordt. Wij brengen niemand voor het gerecht
om hem vrij te spreken".
Z"\M de vonnissen met „bewijsmate-
riaal" te staven haalde president
Olty verklaringen en redevoeringen
tijdens het proces afgelegd aan en gaf
een overzicht van de werkzaamheden
van verschillende royalistische organi
saties tussen de twee wereldoorlogen.
Hij meende, dat het volk na de tweede
wereldoorlog over het algemeen tegen
de Habsburgs was en gaf als het ooi-
deel der volksrechtbank te kennen, dat
de_ royalisten Kardinaal Mindszenty
als hun leider beschouwden en reeos
in 1946 een derde wereldoorlog ver
wachtten.
Hij deelde mee, dat er verzachtende
omstandigheden voor de Kardinaal
waren, namelijk, „dat hij schuld had
bekeifd en verklaard bad zijn daden
te betreuren". De Kardinaal had vol
gens de rechtbank ook ver verwij
derd gestaan van het werkelijke
leven en was beïnvloed door propa
ganda die hem deed geloven, dat een
derde wereldoorlog voor de deur
stond.
Van, de andere kant zei hij het be
zwarend te vinden, dat de Kardinaal
zeer ontwikkeld was en een hoge en
verantwoordelijke positie innam,
„waardoor hij de feiten beter had moe
ten zien."
„Gevaarlijk voor
Hongarije
DESUMEREND zei president Olty,
dat het proces de. onwaarheid van
de buitenlandse persberichten bewezen
had,
„Wij hebben hier het proces gezien
tegen ten organisatie, die tegenover
de republiek stond, royalistische actv
viteit ontwikkelde en buitenlandse
valuta zwart verhandelde, wat alie-
7. H. DE PAUS HEEFT GISTEREN geen verklaring afgelegd over de
veroordeling van Kardinaal Mindszenty. Uit Vaticaanstad wordt
evenwel gemeld, dat Z. H. zal spreken, zodra Hjj in het bezit is van
alle gegevens over het vonnis. Aangenomen wordt, dat de H. Vader zaj
protesteren tegen de veroordeling.
Het Vaticaan vestigt overigens nog eens de aandacht op de verklar
ring van de Kardinaal voor zijn arrestatie, dat geen acht geslagen moet
worden op enige eventuele bekentenis zijnerzijds.
^ptRUGKOMEND van een feestje
reden 3 mannen en een vrouw in
hun auto te Deventer in het water
1 man werd gedood en I ernstiz m!
wond 6 b
jy.JARKOS. de bevelhebber der Griek
se guerilla-benden is afgetreden.
De Griekse regeringstroepen hebben
de guerilla-benden uit de stad Kar-
penissi gejaagd.
,E BERICHTEN uit Joegoslavië
wijzen op aanzienlijk toegenomen
spanningen, veroorzaakt door onte
vredenheid over de onvoldoende voed
selvoorziening, de drukkende econo
mische maatregelen, die voor de toe
komst doen vrezen, en de onlangs
uitgevaardigde besluiten van de re
gering te Belgrado, die de viering van
de Zondag en van de grote kerke, jke
feestdagen onmogelijk maken.
JJERTIEN Februari is het 40 jaar
geleden, dat de Ned. Bond voor
lichamelijke opvoeding werd gesticht.
Deze nam het initiatief tot het hou
den van de „Vierdaagse Afstands
marsen".
Gebeden voor de Kardinaal
2' H. DE PAUS is door Monseigneur
Giovanni Battista Montini, waar
nemend secretaris van Staat, inge
licht omtrent het tegen de Kardi
naal gevelde vonnis. Dit geschiedde
in het particuliere vertrek van de
Paus, waar hij de bchtend in gebed
had doorgebracht.
De audiënties, die door Z. H. wa
ren toegezegd, werden een uur uit
gesteld, aangezien de Heilige Vader
alleen wenste te zijn om te kunnen
bidden.
De H. Mis, die dagelijks in de parti
culiere kapel van Z. H. wordt gele
zen, werd gisteren voorafgegaan
en gevolgd door lange gebeden, spe
ciaal voor de Kardinaal en waarin de
bescherming van de Allerhoogste voor
de Katholieke Kerk werd ingeroepen.
Record-onwelluidendheid
OUDAPEST doet intussen zijn uiter
ste best de radio-uitzendingen
vanuit Vaticaanstad te storen. En wij
moeten zeggen, dat dit het Hongaar
se radio-station buitengewoon gelukt.
Vanuit Budapest worden er name
lijk zoveel storingen de lucht in ge
dirigeerd, dat van de radio-uitzendin
gen uit Vaticaanstad niets te beluis
teren valt. Het is een akelige caco-
phonie van geluiden. Wat wij hoorden
leek op een mengsel van gepiep, ge
tier, orkaanachtig geloei en de ge
luiden die een enorme zagerij zou
kunnen produceren.
En we kwamen tot deze conclusie:
record-onwelluidendheid, uw naam
is Budapest!
„Wraakzuchtige straf"
SPREEKT vanzelf, dat er over
de gehele wereld scherpe reacties
waarneembaar zijn. In Londen zei lora
Vansittart, de voormalige eerste diplo
matieke adviseur der Britse regering.
„Het is een barbaarse straf, welke tn
feite neerkomt op een langzame dooo.
Doch dit kan men verdachten in lan
den waar geen gerechtigheid volgens
de beschaafde levensnormen heerst en
Waar de wet slechts wordt toegepast
onL politieke doeleinden te dienen."
De Aartsbisschop van Liverpool gaf
een verklaring uit, waarin het vonnis
wordt beschreven als „een wraak
zuchtige straf, die is bedoeld als een
waarschuwing aan allen, die geen ja-
zal nimmer meer de vrijheid worden
verleend te vertellen wat er met hem
is gebeurd gedurende de 5 weken
van hechtenis, die aan het zogenaam
de proces zijn vooraf gegaan".
TTIT AMERIKA komt het opvallen-
de bericht, dat de waarnemende
VIJNE EMINENTIE Joannes kar-
dinaai de Jong, die vrijwel
onmiddellijk na de uitspraak ken
nis kreeg van de veroordeling van
kardinaal Mindszenty tot levens
lange gevangenisstraf was, vol
gens de Maasb., door dit vonnis
niet verrast en had een dergelijke
straf wel verwacht. Wanneer kar
dinaal Mindszenty ter dood werd
gebracht, zou de Hongaarse held
als martelaar der Kerk vereerd
worden, wat zeker niet de bedoe
ling van zijn rechters geweest
zal zijn, terwijl zij nu mogelijk de
hoop koesteren, dat na enige we
ken de figuur van de aangeklaag
de vergeten zal zijn.
Hongaarse consul-generaal te New
York tezamen met zijn staf van vier
personen ontslag heeft genomen uit
protest tegen de veroordeling.
Dit bericht vormde een hoogtepunt
in de vloed van protesten, welke na
het bekend worden van de vonnissen
uit Amerika loskwam.
Selden Chapin, de Amerikaanse
gezant te Budapest, noemde de tij
dens het proces tegen hem (Ghapin)
geuite beschuldigingen „onzin en lou
ter fantasie".
maal niets met godsdienst te maken
heeft".
Olty verklaarde, dat het de Kardi
naal bekend was, dat de Habsburgss
dynastie nooit een massale aanhang
in Hongarije heeft gehad, en dat het
Hongaarse volk 400 jaar tegen het Oos
tenrijkse koningshuis heeft gevochten.
„Kardinaal Mindszenty, zo zei hij, staat
niet terecht als een Kardinaal, doen
als een man, die Hongaars burger ts
en bij een misdaad betrokken."
De president meende voorts te moe
ten zeggen, dat Kardinaal Mindszen-
ty's activiteit past, in de politiek der
reactionairen over de gehele wereld,
wat bewezen werd „door 't feit, dat
overal ter wereld de reactionairen nem
te hulp snellen."
„De activiteit van Kardinaal Mind
szenty is gevaarlijk geweest voor
Hongarijë, niet omdat deze massale
steun zou genieten, doch omdat de
Kardinaal buitenlandse bondgenoten
heeft."
Ontwikkeling een bezwaar
gij HET vaststellen van de straf
maat voor dr. Zakar, de secretaris
van de-Kardinaal, had de rechtbanx
als verzachtende omstandigheid reke
ning gehouden met de volledige beken
tenis van de beklaagde, met zijn jeugd
en met het feit, dat hij onder invloed
van een hoge kerkelijke personaliteit
stond, aldus dr. Olty. Dat dr. Zakai
zeer ontwikkeld was, achtte het Hof
echter verzwarend.
Prins Eszterhazy was rijk geweest en
goed ontwikkeld. Hij had gehoopt door
zijn activiteit zijn reusachtige land
goederen terug te krijgen.
Dr. Nagy had tijdens de oorlog held
haftig tegen de fascisten gevochten,
zo zei de president. Dit en zijn volle
dige bekentenis hebben de rechtbank
ertoe bewogen hem een lichtere strai
op te leggen.
In het geval van pater Ispanky haa
de rechtbank geen verzachtende om
standigheden gevonden. Hij had 2000
dollar ontvangen en tegen zijn lanu
gespionneerd.
Daar dr. Toth drie kinderen heeft
zeer doqf is en in moeilijke financiële
omstandigheden was, heeft hij niet ae
straf ontvangen, die hij wegens spion-
nage had moeten hebben, aldus Olty.
Straffen „te licht*'
VERDEDIGER, van de Kardinaal
maakte bezwaren tegen de bevin
dingen en de uitspraken van de recht- Veel moeite worden uitgehaald.
'M'A alles wat er dezer dagen is
geschreven in ons blad over
het schandelijk „proces", de tries
te comedie in Boedapest willen
we aan de uitspraak geen lange
betogen meer wijden. Dat het
voor de Kardinaal in eerste in
stantie niet „de zwaarste straf",
maar levenslang is geworden, kan
wellicht worden to - ^schreven
aan de druk der opinie in de vrije
wereld. De aanklagers gaan ech
ter door en hebben reeds hoger
beroep aangetekend. Doch ook als
dit het vonnis niet verandert,
weten we: Wie opgesloten zit' in
Sovjet-kerkers, is er geen ogen
blik zeker van, dat het geen stille
liquidatie inplaats van een open
bare terechtstelling wordt.
In ieder geval is aan de kruis
weg van de Kardinaal geen einde
gekomen. En ook niet aan de bar
re geestelijke nood van de katho
liek en Christen-gelovigen in het
oude. cultuurland Hongarije. Stel
selmatig zullen de z.g. macht
hebbers, doch in wezen knechten
van Moskou nu hun „cultuur
program" verder uitvoeren. De
stichting van een „Hongaarse na
tionale kerk" staat op het pro
gramma, die even slaafs als de
Russisch-orthodoxe kerk de com
munistische regeringslieden naai
de ogen zal zien, heel het onder
wijs, de opvoeding, de voorlich
ting in handen zal laten van god
loze materialisten.
De nacht is gedaald over een
groot deel van de wereld. Voor
milioenen is de grote beproeving
gekomen en we kunnen de Voor
zienigheid slechts bidden, dat hun
de kracht der standvastigheid
zal geworden.
bank. De Kardinaal zelf. zei dat hij
dezelfde bezwaren had.
Ook de aanklager had echter be
zwaren. Hij vond de staffen van
allen, uitgezonderd van Ispanky na
melijk te licht en tekende hoger be
roep aan. Hij eiste dat allen zouden
worden gedetineerd hangende de be
slissing van het hooggerechtshof.
De Kardinaal en de andere veroor
deelden zullen in de gevangenis in de
Markostraat te Boedapest verblijven
tot het Hooggerechtshof arrest zal heb
ben gewezen.
Tijdelijk zal het Primaatschap van
Hongarijë worden waargenomen door
de oudste der Bisschoppen, dr. Groesz.
de Aartsbisschop van Kalican.
T-\E REGERING maakt bekend,
dat tot haar leedwezen de vol
gende verliezen in Indonesië zijn
gerapporteerd:
Van de Koninklijke Marine I
man uit Indonesië.
Van de Koninklijke Landmacht:
Serg. W. Bijlsma, Drachten.
Sold. B. Kamphuis (Groningen).
Sold. J. Hoekstra, (Rotterdam).
Sold. A. Huizlnga (Middelstem,
Groningen)
le It. H. van den Berg, (Zwolle)
Sold. J. Matze Cs-Gravenhage)
Sold. J. van den Nosterum
(Boxtel).
Sold. G. van Leeuwen ('s-Gra-
venhage).
Van het Kon. Ned. Ind. Leger:
10 man, afkomstig nit Indonesië.
A UTORIJDEN met een defecte
stuurinrichting- en voetrem is zeer
onverstandig. Dat hebben 2 studenten
in Amsterdam ondervonden. Zij De-
landden met een dergelijk vehikel in
de Leliegracht en konden slechts na
JNDONESIE
XlTljiï voegde eraan toe: ixeaerianase onaernanaeüngsdeleg!
ding staat vast: de Kardinaalties inlichtingen heeft gevraagd. Die
in de Tweede Ka
merHet is er dan toch
eindelijk van gekomen, dat Minis
ter Sassen zijn begroting voor het
parlement gaat verdedigen. Vier
ministers zitten er als paranimfen
bU, Drees, van Schalk, Götzen en
Stikker. Er is spanning, Vanwege
de resolutie van Lake Success, van
wege de geruchten over regerings
voornemens, die daarna zijn gaan
rondfladderen.
Men weet wat er gezegd wordt. Op
aandrang van Batavia uit zou er nu
zelfs aan gedacht worden de hele in
terimperiode over te slaan. Op 1 Mei
a.s. zouden daar opeens de Verenigde
Staten van Indonesië al oprijzen. En
Nederland zou daarmede een verdrag
sluiten, o.m. inhoudend dat de troe
pen er mogen blijven, totdat orde en
rust inderdaad zijn hersteld. Anderen
willen weten: Zo is het niet. De Re
gering denkt er wel over aan de in
terim-regering grotere bevoegdheden
te geven dan aanvankelijk in de be
doeling Ihg. De geruchten waren
van die aard, dat de Commissie van
de Verenigde Naties (C.V.N.) via dé
Nederlandse onderhandelingsdelega-
C.V.N. heeft trouwens nog meer vra
gen ter tafel gelegd: Hoe zit het nu
met de vrijlating van de politieke ge
vangenen? Kunt ge Sukarno, Hatta,
de leden van het republikeinse kabi
net en Rum nu niet onmiddellijk los
laten, om ze in Batavia of elders met
ons te laten confereren?
Naar een en ander is de Tweede
Kamer natuurlijk ook benieuwd. En
zo bevatten alle, gisterenmiddag en
gisterenavond gehouden betogen vra
gen over de concrete voornemens der
Regering. Vandaag zullen we het ver
moedelijk horen.
Felle critiek
TAE EERSTE die aan het woord
kwam, is de heer Serrarens
(KVP) geweest, die speciaal de bui
tenlandse aspecten onder de loupe
heeft genomen en daarbij gerecht
vaardigde critiek op de Veiligheids
raad heeft uitgeoefend.
In die critiek heeft hjj ook En
geland en Frankrijk betrokken,
waarvan de heer Serrarens terecht
zei, dat verwacht had mogen wor
i den, dat deze landen ons in de Vei
ligheidsraad als bondgenoten had
den bijgestaan.
Ook de heer v, d. W e t e r i n g
(CH) ontzegde de Veiligheidsraad 't
recht zich in zuiver binnenlandse
zaken van Nederland te mengen. Hij
drong aan op een duidelijk gedocu
menteerd Witboek over de Indone
sische kwestie in goed Frans en En
gels. Bespoediging van een uitspraak
over de status van N.-Guinea vond
hij hard nodig.
Tegen de regeling van de vergoe
ding aan oorlogsslachtsoffers ontwik,
kelde de heer d e G r a a f (KVP)
bezwaren. Hij vond deze regeling to
taal onvoldoende, evenals de regeling
voor hen die in Japanse gevangen
schap hebben vertoefd.
Prof. Schermerhorn (P. v.
d. A.) hield een lang theoretisch aan
doend betoog, dat eindigde met de
vraag of dr Beel 't in Indonesië wel
alléén afkan. Volgens hem is het be
wijs daarvoor niet geleverd„ maar hij
wilde ook graag de mening van de
minister daarover horen.
Over de positie der Indische Neder
landers sprak de heer Meyer ink
(AR). Waarna de heer W e 1 t e r het
betoog van prof. Schermerhorn be
titelde als „een dat zich verloor in de
ijle hoogte van een politieke strato
sfeer". De Veiligheidsraad en de Com
missie van Goede Diensten konden
bij hem geen goed doen en vooral het
Amerikaanse lid der C. v. G. D., de
thans in ons land vertoevende Merle
Cochran, kreeg critiek te slikken. Door
partij te kiezen voor Ce republiek
heeft hij de communistische zaak be
vorderd, zei de heer Welter met na
druk.
„Mischien is hij wel een afgezant
van Moskou", interrumpeerde de com
munist Gortzak. „Dat kunt U beter
weten dan ik", repliceerde de heer
Weiter, onder daverend gelach.
Verlanglijstje P. v. d. A.
TYE LEIDER der P. v. d. A-fractie
de heer v. d. Goes van Naters,
liet een heel ander geluid horen. Hij
legde een beginselverklaring af, waar
in tot uitdrukking kwam, dat Neder
land de resolutie van de Veiligheids
raad niet naast zich mag neerleggen.
Ze moet uitgevoerd worden voor
zover dit practisch mogelijk is. „We
willen geen motie indienen, zei hij,
verder, maar wij staan erop dat de
republikeinse prominenten volledig
worden vrijgelaten, zo spoedig mo
gelijk".
Ook de heer Goedhart (P. v.
d. A.) had het over vrijlating der
republikeinse leiders, terwijl de com
munist deGrootde gehele Indo
nesische kwestie steeds meer een
Amerikaanse aangelegenheid vond.
De heer d e K o r t (KVP) bracht de
immigratie naar Surihame op het
tapijt.
Nadat de heer Oud (VVD) de re
solutie van de Veiligheidsraad een
onrecht aan óns land had genoemd,
werden de beraadslagingen beëindigd
Vandaag komt de Kamer weer bij
een.
Weersverwachting, geldig tot
Woensdagavond:
Toenemende bewolking, met op
de meeste plaatsen tijdelijk enige
regen. Vrij krachtige en langs de
kuf krachtige of harde Zuid
westelijke wind. Ongeveer dezelf
de temperatuur als gisteren.
Heden: zon onder 17.42 uur en
maan op 12.26 uur. Donderdag:
zon op 8.06 uur en maan onder
6.48 uur.
HAAGSE BRIEVEN
BUITENLANDSE ZAKEN is nu af
gehandeld. Minister Stikker heeft
er zich bij zijn „eerste grote optre
den" voor het Parlement goed door
he?n geslagen. Het zwaartepunt lag
in de rede, die Vrijdag enkele uren
in beslag nam. Uiteraard waren van
betekenis zijn mededelingen over de
vraagstukken van de Benelux, de
West-Europese samenwerking en de
besprekingen in Londen over de
Europese Federatie, Maar de rede be
vatte ook een interessante passage,
waarin Mr. Stikker een persoonlijk
getinte visie gaf op de positie van
Nederland in het huidige wereldge
beuren. Een passage, waaraan ik hier
graag de verdiende aandacht schenk.
Hoewel de problemen rondom de
Veiligheidsraad waren uitgesteld tot
du behandeling van de begroting van
Overzeese Gebiedsdelen, was in de
bedoelde rede al duidelijk de „instel
ling" van de minister te bespeuren,
ook ten opzichte van wat zich in
Parijs en Lake Success heeft afge
speeld. Een instelling, reëel en nuch
ter, die de heren Weiter en Gerbran-
by c.s. wel niet zullen waarderen.
Merkte Gerbrandy nog dezelfde dag
niet op. toen het ging over de ten
hemel schreiende behandeling van de
Hongaarse Primaat, dat er eeuwen
geleden eens Hollandse predikanten
in Hongarije werden vastgehouden en
dat de Ruyter hen had teruggehaald?
Enerzijds een prik voor de „Room
sen", anderszijds een typische uiting
van die „heroïsche" mentaliteit, zo
als èn Gerbrandy èn Welter gede
monstreerd hebben zij de behandeling
van het Indonesische vraagstuk. Een
mentaliteit, die zich slecht met de
realiteit verdraagt.
jQe minister betoogde terecht, dat
wij Nederlanders gewend aan
onze neutraliteitspolitiek het nog
steeds vreemd vinden midden in de
Europese en de wereld-politiek te
staan. Wij hebben een aanzienlijk
tekort aan scholing (een tekort,
tussen haakjes, dat ook onze buiten-
Irndse politiek verschillende keren
heeft getoond; wij doen vaak „onvol
doende „mee" en bepalen niet tijdig
ons standpunt).
Mr. Stikker typeerde het scherp:
ons volk is gewend om de interna
tionale politiek van uit een zijloge en
vanuit de hoogte te bekijken. En
helaas doet het dit nu nog, hoewel
neutraliteitspolitiek onmogelijk ge
worden is en wij zelf thans midden
in het brandpunt der internationale
politieke belangstelling staan. Ons
tekort aan internationale scholing is
juist oorzaak, dat wij verbitterd wor
den door en ons verbazen over de er
varingen, die wij thans opdoen. Deze
gevoelens moeten wij opzij zetten,
indien we op de nieuwe weg, die we
noodzakelijkerwijze zijn opgegaan,
bevredigende bevorderingen willen
maken.
Wij baseren ons nog steeds op
rechtsopvattingen en kunnen ons. zo
moeilijk aanpassen aan het onont
koombare feit, dat machtsinvloeden
de doorslag geven.
Maar ondanks dit feit, zo zei de
minister, mag bij voorbeeld in de
Indonesische kwestie niets worden
nagelaten om ons standpunt te
doen zegevieren. Wij zullen vastbera
den -noeten doortasten, als de orga
nisatie der United Nations haar be
staansrecht zelve ondermijnt, ook al
kunnen we begrip hebben voor het
standpunt van anderen. We moeten
n.l. inzien, dat dit standpunt van an
deren en juist van hen. met wie wij
in een West-Europese samenwerking
verbonden zijn, bepaald wordt door
een misschien ingewikkeld samenstel
van factoren.
Rot was goed, dat minister Stikker
nadrukkelijk uiteen zette, dat
onze neutraliteitspolitiek niet plaats
behoeft te maken voor een opportu
nistische belangenpolitiek. En het
vervolg van zijn betoog heeft even
eens onze zo mogelijk nog grote
re instemming:
Wij moeten blijven beseffen, dat
Nederland een deel uitmaakt van
West-Europa. Dit West-Europa is ge
baseerd op het Christendom en wij
hebben de plicht het te beschermen
en te verdedigen.
De minister verklaarde met na
druk, dat de christelijke geest zich
openbaren moet in staat en maat
schappij en zich niet mag beperken
tot kerk en binnenkamer.
JJeze uitlating van de vertegen
woordiger der oude liberale
partij want wat is de partij Van
Vrijheid en Democratie anders dan
de opvolgster der liberale partijen?
dient gesignaleerd te worden. Ook in
deze kring is godsdienst geen privaat-
zaak meer. Een feit van nationale en
naar we hopen van internationale be
tekenis.
WIJ KUNNEN onze houding niet
wijzigen. Wij hebben het vólko
men duidelijk gemaakt: de Berlijnse
kwestie moet eerst worden geregeld.
Zo heeft Schuman. Frankrijks mi
nister van Buitenlandse Zaken, ver
klaard over de Franse houding ten
opzichte van Stalins „vredestelegram-
men".