I
/-/
Vastberaden houding
van Nederland
De valstrikken van de moderne oorlog
Ondanks buitenlandse druk
afkondiging interim-regering
niet uitgesteld
wordt
Nader
antwoord
Indonesië niet in de Veiligheidsraad
Minister Rutten belooft leraren
een beter salaris
b
f CP
elen
Djokja wil
arbitrage
IN 'T KORT
Thee spoedig vrij?
Eenheid en tucht
•to A'
I w olie
VIJFDE JAARGANG
No, 1257
VRIJDAG 17 DECEMBER 1948
yyOnverwijlde bindende ver
klaringvan Djokja geëist
Een witte Kerstmis?
Weinig verandering
Vet wordt 38 ct. per
kilo duurder
Opcenten op bloem voor
Bakkersnoodfonds?
Volgend jaar worden 11 bijzondere en
7 neutrale nijverheidsscholen gebouwd
Op bezoek in de Mijnenschool
Er moesten 2Vz millioen
mijnen geruimd
worden
MET HET OOG op de komende
verkiezingen in België sprak
Kardinaal Van Roey dezer dagen 't
volgende:
Rondom de K.N.P.
feren
BJES
4
364—0
•oooooooooooooo
EL VAN OOST
ZIJN ONDER-
IE VIVO AANGE-
ROENENDIJK 18,
HtlAANSENS,
365—O
in de
trden
olïen
VAN DEP STEEN
iluip mdd/ tossen myn
<oo/poten!Ib zdl u be
tussen zijn voorpoten
it hij zich dat zien we
- als een solide dijk op
Laat nu het zand maar
Uitgave N V Uitgeversmij Neerlandia Redactieraad:
A, F. J. Aernoudts; C. J. van Hootegem; A. E. Langenhorst;
Mr. Dr A J J M Mes. Mr H B B de Rechter. Verschijnt elke
werkdag Abonnementsprijs bij vooruitbetaling- f 3.90 p kwartaal;
p. post f 4.75. p week (uitsluitend bij niet-postbestelling) f 0 30.
losse exemplaren 8 cent Postrekening 278841 Prijzen
voor buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt.
Voor God, Koningin en Vaderland
Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen Hulst, Dubbele Poort, 7, tele
foon 102 (Bijbureau. Oostburg, Nieuwstraat 22. telefoon 35). Bu
reau voor de Zeeuwse Eilanden Goes, Westsingel 75, telefoon
2236. Hoofdredacteur: J. J H. A Bruna Advertentieprijs (uit
sluitend voor de Zeeuwse oplage) f 0.10 per m/m: voor Re
clames (Ingezonden Mededelingen) f 0.25 per m/m (Voor de
gehele oplage resp f 0.25 en f 0.60 Incasso wordt berekend.
T\E AFKONDIGING VAN HET BESLUIT „bewindvoering Indone-
sië in overgangstijd" (o.m. inhoudend het instellen van een in
terim-regering vóór 1 Jan.) is binnenkort te verwachten. Aanvan
kelijk heeft het in de bedoeling gelegen dit bsluit reeds eerder deze
week af te kondigen. Dat dit toen niet geschied is, wordt in verband
gebracht met de complicaties, welke zich hebben voorgedaan. (De
brief van Hatta aan Cochran, de persconferentie van Soemitro in
Washington, het laatste rapport van de Commissie van Goede Dien
sten aan de Veiligheidsraad, de republikeinse poging om het Indo
nesische geschil in de Veiligheidsraad ter sprake te brengen en een
republikeinse regeringsverklaring van gisteren). Dat deze afkondi
ging ook thans nog niet is geschied brengt men in verband met de
laatste zinsneden van het gisterenmiddag uitgegeven Nederlandse
communiqué, waarin gezegd wordt, dat alleen een „onverwijlde
bindende verklaring van de republikeinse regering, dat zij instemt
met de door Nederland gestelde voorwaarden, tot heropening der
onderhandelingen zou kunnen leiden". Wellicht geeft de Nederland
se regering hiermede aan de republiek nog een laatste gelegenheid
om door middel van de C. v. G. D. of rechtstreeks deze „onverwijlde
bindende verklaring" te geven.
TUEW-YORK heeft gisteren zijn
eerste sneeuwstorm van deze
winter gehad. Het luchtverkeer
naar en van de stedelijke lucht
havens is geheel stopgezet. Het
verkeer in de New-Yorkse straten
ondervindt grote moeilijkheden.
Ook in Wenen is er volop sneeuw
gevallen.
Zou het voor ons een 'witte
Kerstmis worden?
In het communique wordt ten stel-
yEVENTIENDUIZEND leden van hef ljgst. ontkend, dat door de republiek
u iï.>iinsniin „i opheftrt ;ng Zou zijn gegeven over
TTET NEDERLANDSE communiqué
hiervoor genoemd, is geschreven
in klare taal. O.m. wordt erin gezegd,
dat de brief van Hatta die via Co
chran den Haag heeft bereikt, slechts
een persoonlijke dad van Hatta is,
waaraan de republikeinse regering
zich, conform haar in het jongste ver
leden meermalen aangenomen hou
ding, in genendele gebonden behoeft
te achten en waarvan zelfs Hatta al
tijd terug kan komen.
Belgische trampersoneel hebben
zich uitgesproken voor een algemene
staking, wanneer hun eis tot loons
verhoging niet wordt ingewilligd.
TN DE PLAATS van ir. Vos, die
bedankt heeft als lid der Tweede
Kamer, komt in aanmerking te wor
den benoemd drs. G. M. Nederhorst
la Gouda, die reeds lid der Kamer
tvas in de vorige zittingsperiode.
QP NO. 9317 van de Staatsloterij is
een prijs gevallen van f 1000, daar
bij wordt toegevoegd een premie van
f 30.000.
TN DEN HAAG vond men in een
sloot o.m. 11 kisten geweermuni
tie, 17 kisten geweergranaten, 6 para
chutes, 2 kisten neveibussen en een
lichtfakkel.
TIET BEZOEK, dat minister van
Maarseveen a.s. Zondag aan Brus
sel zou brengen om daar zijn Belgi
sche collega Vermeylen te ontmoeten
is uitgesteld.
JJANS KAART, en zijn tochtgenoten
hebben wegens een cautie van
frcs. 350.000 moeten afzien van hun
tocht door de Sahara. Zij zullen nu
via Egypte en Nairoh verder trek
ken.
op EEN bijeenkomst van de drie
Westelijke militaire gouverneurs
van Duitsland waar de betrekking
tussen West-Berlijn en de toekomsti
ge Westduitse regei-ing is besproken,
is geen overeenkomst bereikt.
JJE OUDE Berlijnse gemeenteraad
heeft op zijn laatste bijeenkomst
een resolutie goedgekeurd, waarbij de
namen van Hitler en Goebbels van de
lijst van ereburgers zijn geschrapt.
TAE AFGEVAARDIGDEN van Enge-
land. Frankrijk, België, Neder
land en Luxemburg hebben hun goed
keuring gehecht aan een plan tot vor
ming van een Europees ministerska
binet en een raadgevend parlement.
ONGEOORLOOFDE praktijken zou-
den Nederland, België eu Enge
land bedreven hebben met uit het
Marshall-plan verstrekte metalen, zo
beweerde Bruce, de plaatsvervangend
administrateur van het Marshall-plan.
De drie landen protesteerden en rrn
zijn de beschuldigingen weer inge
trokken. Haastige spoed, is nooit
goed. Oom Sam!
JN DE STAD LEOPOLDINA in Bra-
zilië is een wolkbreuk losge
barsten. 110 personen hebben den
dood gevonden.
gVENALS het vorige jaar heeft ook
thans de minister van Binnen
landse Zaken goedkeuring verleend
om aan oorlogsslachtoffers, waaronder
ook de évacué's die een uitkering voor
levensonderhoud ontvangen in de
week van 19 t.m. 25 Dec. een toelage
van 25 pet, als Kerstgave le verstrek
ken.
ng Zou zijn gegeven
zekere factoren, die bij de Nederland
se autoriteiten misverstand zouden
hebben veroorzaakt en over welke
opheldering Soemitro op de gerucht
makende persconferentie te Washing
ton met veel vertoon heeft gesproken.
Hatta's brief toont geen
houvast
Weersverwachting:, geldig1 tot
Vrijdagavond:
Wisselende bewolking niet voor
namelijk in de kuststreken nog
enkele buien. In het binnenland
overwegend droog weer. Zwakke
tot matige Westelijke wind. Over-
ag ongeveer dezelfde tempera
tuur als gisteren.
Heden zon onder 16.29 uur en
maan op 17.05 uur. Zaterdag: zon
op 8.44 uur en maan onder 11.12
T>IJ DE onderhandelingen, die kort
geleden op zeer hoog niveau wer
den gevoerd zijn van Nederlandse zij
de enige concrete, voor geen twee
erlei uitleg vatbare essentiële voor
waarden gesteld.
Had Hatta, inplaats van zich tot het
ontvouwen van een aantal persoonlij
ke gedachten te bepalen, in concreto
de bereidwilligheid van de republi
keinse regering uitgesproken om de
republiek als deelgebied naast de an
dere deelgebieden in het federale be
stel in le passen, in de vorm, zoals
deze in breed overleg met de federale
deelstaten van Indonesië is ontwikkeld,
had hij blijk gegeven van een ernstig
besluit der republikeinse regering om
de noodzakelijke maatregelen te tref
fen tot het beëindigen der bestands
schendingen en het doen terugvoeren,
der infiltranten, dan ware een basis
vnortzetting der besprekingen
wellicht nog te vinden geweest.
y?n e.en dergelijke onvoorwaarde-
pelijke instemming echter ontbreekt
lnt?schrijVen van Hatta ieder spoor
Hatta bepaalt zich tot algemene
zinswendingen, gelijkend op reeds
meermalen van dezelfde zijde gege
ven en getekende verklaringen, waar
uit de republikeinse autoriteiten ech
ter nimmer de concrete consequenties
hebben getrokken.
Slechts een onverwijlde bindende
verklaring van de republikein
se regering dat zij met de gestel
de voorwaarden instemt zou tot een
heropening der onderhandelingen kun
nen leiden.
In deze geest is van Nederlandse
zijde een antwoord aan de heer Co
chran gezonden, een antwoord, dat
haastig naar Parijs is, overgebracht.
Lovett vergaloppeerde zich
TTOE WEINiG waarde aan de brief
van Hatta gehecht moet worden,
blijkt overigens uit een gisteren ge
publiceerd republikeins communiqué.
In dit communiqué wordt gezegd,
dat arbitrage (door de Ver. Staten?)
de enige weg is voor een vreedza
me oplossing van het Nederlands-
Indonesische geschil.
Deze verklaring is geheel in strijd
met de brief van Hatta. Daarom zien
wij ook niet veel hoop in de „onver
wijlde" verklaring, die Djokja door
de Nederlandse Regering is gevraagd.
Het komt ons bovendien voor, dat
het de Nederlandse regering heel wat
moeite heeft gekost om Djokja nog
een aller-alleriaatste kans te geven
om de onderhandelingen te hervat
ten. De drang der omstandigheden
(lees de aandrang van de Ver. Sta
ten) heeft daarbij uiteraard een rol
gespeeld, maar ook enig verschil van
inzicht in het kabinet over de te ne
men beslissingen. Het schijnt name
lijk, dat de katholieke ministers het
standpunt huldigen van een flink
doortasten met voorbijgaan der bui
tenlandse meningen (o.i. het enige
juiste standpunt, waarvoor het bui
tenland in de toekömst Nederland wel
eens heel erg erkentelijk zou kunnen
zijn), terwijl daarentegen de socialis
tische ministers weer eens lankmoe
digheid willen betrachten.
Beloften moeten gehouden
worden
TJET DOET ons daarom genoegen,
dat den Haag besloten heeft, dat
de afkondiging van het besluit tot het
instellen van een federale interim-re
gering-zonder-republiek niet verder
vertraagd zal worden. Dit in tegen
stelling met hetgeen Lovett, de Ame
rikaanse waarnemend minister van
Buitenlandse Zaken op een perscon
ferentie te Washington heeft verteld.
Het zou ons niets verwonderen, in
dien dr. Beel die zich in korte tijd
in Indonesië opvallend goed heeft in
gewerkt den Haag te dezer zake
van dringend advies heeft gediend.
Dr. Beel kan beter dan wie ook de
meningen van de goedwillenden in
Indonesië peilen.
En wanneer van deze goedwillen
de (federalistische) zijde gezegd
wordt, dat Nederland voor altijd het
vertrouwen van het Indonesische
volk zal verliezen, wanneer de be
lofte om een interim-regering te
vormen vóór 1 Januari a.s. niet
wordt nagekomen, dan menen wij,
dat ook daarmee de spijker precies
op z'n kop wordt geslagen!
Nederland heeft de beloften gedaan
aan het nog steeds in grote moeilijk
heden verkerende Indonesische volk
TNDONESIE zal vandaag door Ame-
rika in de Veiligheidsraad in dis
cussie worden gebracht, zo is giste
renavond laat uit Parijs gemeld. Aan
vankelijk zijn de Amerikanen wel van
plan geweest dit te doen, is tegelijker
tijd gebleken, maar het oorspronke
lijke plan is naderhande gewijzigd,
waarbij naar onze smaak het Neder
landse communiqué een rol moet ge
speeld hebben.
In ieder geval is het zo, dat de
Amerikaanse delegatie besloot in dit
stadium niet tot actie over te gaan.
Tegelijkertijd is uit officiële bron
vernomen, dat de Australische de
legatie eveneens besloten heeft zich
van actie te onthouden.
Dit Australische besluit moet o.i.
gevallen zijn tijdens het onderhoud,
dat Evatt, gisterenmiddag in de En
gelse hoofdstad heeft gehad met mi
nister-president Attlee, de Britse mi
nister van Buitenlandse Zaken Bevin
en de minister voor het Gemenebest,
Noel Baker.
Zoals wij gisteren lieten uitkomen
hadden Londen en Washington tegen
overgestelde meningen over het in de
Veiligheidsraad brengen van de Indo
nesische kwestie.
Het grote diplomatieke spel om In
donesië is buitengewoon interessant.
Dat echter niet alleen. Want het wijst
erop, dat Nederland en Indonesië veel
belangrijker centra zijn als velen wel
eens denken.
na te komen, ondanks de te voorziene
strubbelingen die eruit zullen voort
vloeien. En Nederland kan dat ook
doen, omdat er uitdrukkelijk in ver
klaard wordt, dat de deur voor de
republiek open zal blijven om toe te
treden in het federale verband, in
dien de republiek zich aan de een
voudige regels van het faire spel
houdt. Maar dit laatste willen de re
publiek en sommige landen nog steeds
niet beseffen.
"^AAR „De Kruidenier" verneemt,
zal in Januari a.s. ook de subsidie
op bak- en braadvet worden inge
trokken. Het artikel zal daardoor
voor de consument met circa 38 cent
per kilo in prijs stjjgen. Tegelijker
tijd zal de rantsoenwaarde verhoogd
worden van 200 gram op 250 gram.
Het artikel bljjft op de keuzebon.
Afgezien van de sla-olie zal de keuze
bon derhalve worden 250 gram boter
of 250 gram margarine of 250 gram
vet. Komt de sla-olie eveneens op de
keuze bon dan wordt een rantsoen
sla-olie 240 gram.
rpHEEPAKKERS mogen met ingang
van Maandag thee aan de detail
handel leveren, zon-'er dat hiervoor
toewijzingen hoeven te worden inge
leverd. Het is nog niet bekend, of
dan ook voor de consument dr thee
vrij van distributie zal komen. De
prijzen zijn vooralsnog niet gewij
zigd.
TAOOR HET oorlogsgeweld zijn 363
bakkerijen totaal verwoest, 584
bedrijven kregen zware schade te in
casseren en 1811 bedrijven liepen lich
te beschadiging op. De Bakkersorga
nisatie, heeft^iet initiatief genomen tot
instelling van een Bakkersnoodfonds,
tot ondersteuning van de bedrijfsge-
noten.
Van de zwaar beschadigde bedrij
ven is 80 pet. thans definitief hersteld.
In 293 gevallen werd mede door het
Rijk gefinancierd. 90 pet. van de lich
te gevallen is hersteld. In totaal is
thans door het fonds voor ruim 2.5
millioen gulden uitgekeerd.
Op het ogenblik zijn besprekin
gen gaande tussen de Bakkersor
ganisaties en de Maalindustrie, ten
einde de mogelijkheid te onderzoe
ken om het ontbrekende bedrag bij
een te brengen door heffing op ema-
len meel. Zou men b.v. 20 ct. per
100 kg. bloem heffen, dan zou het
fonds in een half jaar tijds voldoen
de geldmiddelen bezitten om de oor
logsgetroffenen onder de bakkers
naar evenredigheid te helpen.
O PREKEND over de Ieraren bij 't
voorbereidend en Midd. Onder
wijs heeft min. Rutten in de Twee
de Kamer meegedeeld, te verwach
ten, dat een finantiëel hogere waar
dering van het leraarswerk binnen
niet al te lange tijd tot stand zal
komen.
Naar aanleiding van bij de replieken
nog gemaakte opmerkingen deelt de
minister mee, dat 't niet zijn bedoe
ling is voor de salariëring als basis
te nemen een volledige betrekking bij
29 lesuren. Hij geeft te kennen, dat
26 uur het basis-aantal is.
Leraren bij het M.O. ontvangen ook
de 5 pet. verhoging, de zgn. „ontknik-
king" der regering. De 2 pet. vacantie-
Dat is de eerste foto van de jonge Prins Charles en van de Koning van
Engeland na zijn ziekte. Koning George VI van Engeland (zittend links),
de Hertog van Edinburgh (staand), Prinses Elisabeth met haar baby, en
de Koningin van Engeland.
(Van onze bijzondere medewerker)
QE Z1JT HIER ALS HET WARE OP GEWIJDE GROND, sprak de majoor
D Wildeboer toen hij als directeur van de Mijnenschool de Neder-
se Pers ontving bij gelegenheid van haar bezoek aan die school, gehuis
vest in een deel van het beruchte vroegere concentratiekamp nabij Amers
foort. Toen wij in een legerauto de poort binnenreden, hing de vlag halfstok;
er waren namelijk lijken aangevoerd van mannen, die hier ooit hebben ge
leden onder de beulen, die zo juist door het Bijzonder gerechtshof werden
veroordeeld. Hun laatste tocht is, om te worden geïdentificeerd....
kam'n' !>^,nSer 'S het Amersfoortse
dfepn verzamelplaats van ellen-
lósaelat^n W'e de Duitse k™et was
den li Jn Yaar heuse Moedhon-
klldraad VSSen de r'J'en Prik-
terhafen ri?m Vlu=htelindpn te ach-
ont.nint' m aan -de bewakers waren
officieren ,vmden Nederlandse
hun nni dlt kamP een deel'van
hun opleiding en telkens weer ko-
dagen on bitlnen' enkele
ven Mijnenschool te verblij-
zettinL<^v»„enSel100' is de voortzet-
Bereen on V"1 dergeI«k instituut te
en °P zUn beurt
ODleidine rii°P a°m geSr°pid uit de
opieiaing, die de eerste officieren
s?nie/e 2?n wherstf1Iende Nederland
se leger W de winter van 1944 te
Knoeke in België genotem
VRIJ INGESPANNEN WERK
negen dagen en
omvat officieren, onderofficieren
en soldaten, onderverdeeld in pio
niers en militairen van andere wa
pens. In deze enkele dagen wordt
geleerd wat nodig is, beperkte stof
weliswaar en vrij ingespann n; maar
de cursisten zijn enthousiast. Vooral
zij, die haar Indonesië of Japan wor
den uitgezonden, doen hier hun voor
deel. Thans reeds is cursus 82 aan
de gang met een capaciteit van 120
leerlingen.
De leerstof, zo heeft de hoofdin
structeur le luitenant J. W. van
Houten ons uitgelegd, betreft op de
eerste plaats het leggen van mijnen
en de wijze waarop, verder het rui
men op hgen velden en het maken
van een vrije doorgang in vijandelijk
mijnenveld; bovendien wordt een
overzicht gegeven van de opsporings
middelen en geleerd, hoe men val
strikken. de zogenaamde booby
traps, moet plaatsen en opruimen.
Natuurlijk is het steeds nodig, dat
men op de hoogte is van de metho
den en constructies, die bij andere
naties gelden.
Een grote plaats in het lespro
gramma is ingeruimd voor de jrac-
tijk, het zelfstandig leren handelen.
Op deze school zijn de instructeurs
op hun best; de heer Van Houten
bindt hen steeds op het hart: bij
het behandelen van mijnen kan men
zich niet permitteren fouten te ma
ken.
Zoals gezegd: de opleiding wordt
graag gevolgd en tenslotte kan men
in negen dagen toch voldoende aan
de weet komen, om mijnengevaar af
te wenden. Negen dagen is altijd nog
veel meer dan acht uur, waaruit ooit
de stoomcursussen in Engeland heb
ben bestaan.
EEN MUSEUM VOL GEVAREN
yyees nooit bang, maar steeds op
Uw .ïoede, aldus luidt de waar
schuwende tekst, waarmede de be
zoeker het museum binnentreedt,
waar in verschillende geëxposeerde
stukken met elkaar een ton spring
stof aanwezig is. 't Is Hier dus gebo
den, liever niets aan te raken, noch
zijn cigaret te laten branden. En we
volgen de goede raad, die eveneens
hier wer£ opgehangen: „kijk met je
ogen, maar niet met je handen".
Dat de Duitsers geraffineerd wa
ren in hun wapens, blijkt wel uit de
verschillende typen mijnen, die men
hier van hen heeft verzameld, of uit
de Goliafh-tank die zonder bestuur
der op het vijandelijk doel afkwam,
of uit de ontsteker, die eerst na drie
weken afging, als men zoals ooit
in het postkantoor te Napels geen
gevaar meer vreesde. De Duitsers
hadden zelfs cartonnen en glazen
mijnen gelegd, omdat dvze niet rea
geerden op de detector.
WAT IS EEN DETECTOR?
A/oor het opsporen van mijnen is
een detector met op electrische
zoemer werkende zoekplaat onont
beerlijk. Komt deze zoekplaat in de
buurt van metaal, ook al zit dat 70
c.M. onder de grond, dan werkt de
zoemer en weet men, dat er een mijn
ligt Met een prikker wordt die dan
afgetast. En ook al is die mijn van
hout, toch reageert de detector, om
dat de houten mijn toch wel ergens
met spijkertjes is bewerkt. Met een
démonstratie „detector-zwaaien" heeft
men ons een en ander duidelijk ge
maakt.
Het was interessant; e*- meer dan
dat was de demonstratie, die volg
de op Soesterberg, waar een regel
matige gordel tegen voertuigen werd
gelegd, gevolgd door de uitwerking
van de mijnen. Men had drie mijnen
ingegraven en deze laten exploderen;
de springstof veroorzaakte een ge
weldige knal en volgde een ware
zandregen. Dat uitzetten van een
mijnenveld ging wel zeer gedisci
plineerd. Niet zodra klonk het sig
naal van de officier, of de man
schappen bleven staan in de houding
waarin ze bezig waren.
Als men tenslotte weet dat in ons
land na de bevrijding 2'4 millioen
mijnen moesten worden opgeruimd
(dank zij Je gevonden archieven in
Dessau konden ze alle vorden ach
terhaald) en dat nog sh chts enkele
exemplaren verscholen liggen onder
duinverstuivingen of elders diep in
het land Jjn weggezakt, dan moet
men groot respect hebben voor de
mijnendienst, die dit gevaarlijke
werk uitvoerde en voor de Midden
school die ie nodige kennis bij
bracht, om tot dit resultaat te ko
men.
toeslag krijgen zij niet, omdat deze
bedoeld was voor salarissen beneden
f 3000.
Het tekort aan leraren is z.i. een
internationale epidemie. Hij zal zich
laten adviseren door de faculteiten,
inspecteurs en rectoren en directeu
ren.
Een der zorgen van het onderwijs
acht hij de financiële nood van ver
schillende schoolbesturen; een wets
ontwerp tot verhoging der rijkssub
sidies voor MO-scholen en handels
avondscholen is ingediend.
Het nijverheidsonderwijs
T>IJ DE afdeling Nijverheidsonder-
wijs is er door verschillende Ka
merleden op gewezen, dat een uitbrei
ding dier scholen noodzakelijk is in
verband met de industrialisatie.
De minister is het er mee eens, dat
een krachtige industriële ontwikke
ling een absolute noodzakelijkheid is.
Een industrialisatie zonder voldoende
vaklieden zou op niets uitlopen.
Z.i. moet ervoor gezorgd worden,
dat leerlingen niet behoeven te wor
den afgewezen wegens gebrek aan
ruimte. Het aantal leerkrachten legt
beperking op ten aanzien van de ge
wenste uitbreiding..
Hun aantal zal zo goed en zo vlug
mogelijk moeten woren uitgebreid.
De minister denkt zich de gang zo:
na 6 klassen lagere school een jaar
voortzetting voor algemene vakken
waar, is een andere kwestie, en
dan een tweejarige specialistische op
leiding aan de ambachtsscholen. Voor
de militaire diensttijd moet men op
de bedrijfsschool kunnen zijn geweest.
Onderzocht wordt thans, welke op
name-leeftijden het meest geschikt ge
acht moeten worden.
Het gaat naar zijn oordeel niet aan,
als er in een gemeente een ambachts
school is. waaraan de gemeente bij
draagt, daarnaast een andere school
op te richten zonder de gemeente er
in te kennen.
In 1949 zullen 11 bijzondere en
7 neutrale scholen worden gebouwd.
Alle aanvragen om rijkssubsidie zijn
toegewezen.
De toeloop naar bet N.O. is voldoen
de om de industrialisatie te kunnen
verwerkelijken.
Wanneer de vooropleiding voor de
ambachtsschool zal beginnen kan hij
nog niet zeggen, doch hij verwacht
dat het spoedig zal zijn.
Op de M.T.S. zouden 3 a 4 maal
meer leerlingen aanwezig moeten zijn
De tweede T. H.
TAE KWESTIE van een tweede Tech
nische Hogeschool, waarvoor het
Zuiden zo warm op de bres staat, is
aangeroerd door de Kamerleden Wei
ter en Schermerhorn.
Volgens de heer Weiter moet niet
aan een tweede Technische Hoge
school gedacht worden, voor die te
Delft goed is ingericht. Is Delft een
maal goed uitgerust, dan kan men
over een tweede waar die ook zou
moeten komen gaan denken.
Uitvoerig is de heer Schermerhorn
de plannen voor Delft nagegaan. Heeft
men zich wel eens afgevraagd, of het
nuttig zou zijn elders een copie te
stichten? vraagt hij. En hij vindt, dat
Delft in ieder geval uitstekend ge
outilleerd moet zijn.
Vandaag wordt er weer verder ge
sproken over O., K. en W. En wij zijn
benieuwd wat minister Rutten over de
tweede T. H. zal zeggen.
Kardinaal van Roey vermaant
de Belgische katholieken
Een dwingende plicht vergt van
alle katholieken en dit is ook een
waarborg voor de overwinning
eenheid en verstandhouding in ie
geesten en tucht in de actie. Er zijn
natuurlijk vele kwesties die tot me
ningsverschil tussen geloofsgenoten
aanleiding kunnen geven, maar thans
is het uur gekomen dat boven al deze
twistpunten uit, alle gelovigen en .1
dezen die de belangen van het chris
telijk geweten voorstaan, eng moeten
samenwerken om de verstandhouding
op de essentiële beginselen te verster
ken, derwijze dat zij zich op het
ogenblik der verkiezingen als een
gesloten en onsplitsbaar blok voor de
publieke opinie voorstellen. Ik hoop
dat alle katholieke dagbladen het zich
tot een gewetensplicht zullen reke
nen om aan dit onontbeerlijk strev
naar eendracht een volle steun te
geven.
Vl/E HEBBEN onlangs gastvrijheid
verleend aan de propagandalei
der van het Comité-Weiter, om en
kele opmerkingen te maken over de
bestaansreden van deze aparte poli
tieke groep van katholieken, inmid
dels gedoopt met de weidse naam
van Katholiek Nationale Partij.
Daaraan hebben wij onze opmer
kingen vastgeknoopt en nu vraagt
men ons gastvrijheid voor een we
derwoord, dat ongeveer anderhalf
kolom druks zou beslaan. Daar kun
nen wij dan ook onze kanttekeningen
weer op maken, die nieuwe kantte
keningen uitlokken er zo kunnen we
wel de nodige weken door blijven
gaan. We beginnen daar echter ni 't
aan. Om begrijpelijke redenen. We
zullen daarom me' enkele citaten
met toegevoegde opmerkingen onzer
zijds moeten volstaan.
Allereerst wat de brief van het
Hoogwaardig Episcopaat aangaat:
Wanneer het Hoogwaardig Episco
paat de wens uit, dat de politieke een
heid bewaard blijve, dan legt dit aan
de K.V.P de zware verplichting op die
eenheid in de practijk mogelijk te ma
kenDe bisschoppelijke %rief doelt
dan ook slechts op een bundeling, een
overkoepeling van de verschillen van
inzicht.
Wij zeggen: de bisschoppelijke
brief spreekt over de onderge
schikte betekenis van de me
ningsverschillen over politieke vraag
stukken tegenover het grote goed
van het bewaren de. eenheid. Dus
eerst die eenheid bewaren met het
oog op de grote gevaren van de tijdi.
Dan zien, in hoeverre men zijn af
wijkende meningen tot gelding kan
brengen in het partijleven, tot uit
drukking kan brengen in het partij
program. Daarvoor is het ook nodig
inderdaad aan dat partijleven actief
deel te nemen, de eigen gedachten
daarin te doen doordringen. Bij de
stembus sluite men echter de gelede
ren, omdat dan het hoge goed der
eenheid bovengeschikt moet zijn. De
mogelijkheid, om afwijkende menin
gen tot gelding te brengen zal straks
nog worden verruimd door een Col
lege van Beraad. Dit zijn feiten, die
vast staan.
rj1 woede opmerking:
Onze bezwaren gaan overigens niet
uit naar een deelnemen van de Partij
van de Arbeid aan een kabinet, waar
in zo veel mogelijk partijen Zijn ver
tegenwoordigd, doch wel naar een coa
litie K.V.P.p.v.d.AIn wezen is de
P.v.d.A. dezelfde socialistische, in het
voor katholieken onaanvaardbare
Marxisme wortelende partij als de vroe
gere S.D.A.P. Uiteriijk dient zij zich
niet als zodanig aan en daarom is de
P.v.d.A. veel gevaarlijker dan de S.D.
A.P. ooit is geweest....
Onze kanttekening: Iedere partij,
waarmee de KVP eventueel in zee
zou gaan, wortelt in voor katholie
ken onaanvaardbare beginselen, het
zij de liberale, het zij de reformato
rische, hetzij de "Marxistische of an
dere beginselen. In de geestelijk ver
deelde wereld ligger de zaken nu
eenmaal niet anders. Doch we ver
heugen ons, als de denkbeelden in
andere kampen zodanig evalueren,
dat ze dichter bij de onze komen te
staan. En in 1931 constateerde Q.A.
reeds:het is niet uitgesloten, dat
de eisen van het gematigde socialis
me hoe langer hoe minder gaan ver
schillen van de wensen en verlan
gen van hen, die streven naar een
sociale hervorming op christelijke
grondslag
Natuurlijk b I ij v e n er verschillen.
Ook Q. A. constateert dat. Er was
echter in 1931 reeds evolutie en die
evolutie heeft niet stil gestaan. Ten
aanzien van de monarchie, de natio
nale gedachte, de defensie, de Christe
lijke levensbeschouwing is er een ont
wikkeling ten goede geweest. Tenzij
men alles van wat gezaghebbende socia
listische zijde dienaangaande wordt
gezegd voor huichelarij wil verslij
ten. De KVP heeft intussen niet na
gelaten de verschillen met de socia
listen geregeld te markeren en haar
invloed aan te wenden, om verkeerde
plannen, te verijdelen. Men denke
maar aan het voorontwerp-Vos inza
ke de publiekrechtelijke bedrijfsor
ganisatie. Ook op het stuk van de
belastingwetgeving en de kinderbij
slag is haar invloed merkbaar ge
weest. Getuige de verwijten van
„kapitalistische gezindheid". Zolang
we echter geen meerderheid vormen,
kunnen we onze wensen niet voor
honderd proeent doorzetten. Dat kan
bij geen enkele coalitie.
"J"erzake Indië zegt r'e inzender:
Tn een onwaardige slaafsheid heeft de
K.v.P-leiding haar standpunt steeds
naar dat van de P.v.d.A. willen toe-
praten
Een loze bewerirg, die evengoed
omgedraaid kan worden. Parool en
dergelijke bladen vei wijten de PvdA,
dat ze zich te veel gevoegd heeft
naar het standpunt van de KVP. De
heren Weiter c.s. willen nu eenmaal
niet inzien, dat er katholieken zijn
die over de Indonesische aangelegen
heden uit eigen, diepe overtji-
ging anders kunnen denken dan zij.
Als men hun half-koloniale stand
punt niet aanvaardt, dan is men een
meeloper van de P.v.d.A
Met het aanstippen en becommen
tariëren van deze kernpunten uit het
ingezonde schrijven willen we vol
staan. Een steekhouden motief voor
afzonderlijke partijvorming hebben
we er ook verder niet in gevonden.
We betreuren het ten zeerste, dat bij
de gemeenteraadsstembus de demon
stratie van verdeeldheid wordt voor
gezet.
