Schimmenspel in stad en dorp
Drie namen, drie mensen
Bssa%,
Listen en lagen in Hongarije
HM 'T KORT
zotitoZQy
COLAAS
ElMONT
ogels door '1 hórt')
o dood
mzdJ}
VIJFDE JAARGANG
No. 1242
DINSDAG 30 NOVEMBER 1948
Zwaarste mist sinds jaren stagneert
verkeer in ernstige mate
Pas over enige dagen
verbetering
H eer slag- en hoffie-
room
IN HET Roosendaalse gebied bleek
de weg Oud-GastelOudenbosch
wel de meest gevaarlijke. Het aantal
gestrande wagens was hier groter dan
elders. De Rijkspolitie noteerde er
maar liefst zeven.
wAT
Vertraging
"A
'I'-
Kerkvervolging op komst
nen-
Sokolofsky protesteert
KAMP AMERSFOORT 1944
N
Zal de gerechtigheid hen bevrijden van hun
angst, hun lafheid, hun waanzin
Zeven maal de dood
straf geëist
Opheffing prijzenstop
gebouwd onroerend
goed
Drie Nederlandse
militairen
op Java gedood
Vechtpartij om 700 paar
gesmokkeld
Nylonkousen
K VP en
Weiter
\\Te hebben het vriendelijk verzoek
van de propagandaleider der Ac-
tie-Welter, om een polemiek aan te
gaan met de heer Andriessen en de
K.V.P. niet willen weigeren, al kun
nen we hem niet beloven, dat hij in
ons blad een geregeld podium voor z'n
schrifturen zal vinden. Het dunkt
ons echter van betekenis naar aan
leiding van dit schrijven nog eens en
kele fundamentele dingen recht te
zetten.
I
opend toi
onds 8 uur.
rkitraot^oES I
evardstraat 4
:ndijke
786-0
oooooooooooc
U met St. Nicolaas
lekker stukje
KET of
CULAAS
bij
tsestraat 5
van Gent. 539-0
►oooooooooooo
O
85 qts. BAL-
IDOZEN, grote
ËN PAAKDJES
rAN DER STEEN
yolkomen gerustge-
onze beide vriend-
Lambik om hem op
het resultaat te
Uitgave N V Uitgeversmij Neerlandia Redactieraad:
A. F. J. Aernoudts; C. J. van Hootegem; A. E. Langenhorst;
Mr Dr A J J M Mes. Mr H B B de Rechter. Verschijnt elke
werkdag Abonnementsprijs bij vooruitbetaling- t 3.90 p kwartaal,
p post t 4.75, p week (uitsluitend bij niet-postbestelling) 1 0.30.
Losse exemplaren 8 cent. Postrekening 278841. Prijzen
voor buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt.
Voor God, Koningin en Vaderland
Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen Hulst. Dubbele Poort. 7, tele
foon 102 (Bijbureau Oostburg, Nieuwstraat 22, telefoon 35) Bu
reau voor de Zeeuwse Eilanden Goes. Westsingel 75. telefoon
2236 Hoofdredacteur: J J H A Bruna Advertentieprijs (uit
buitend voor de Zeeuwse oplage) f 0.10 per m/m: voor Re
clames (Ingezonden Mededelingen) f 0.25 per m/m (Voor de
gehele oplage resp f 0.25 en f 0.60 Incasso wordt berekend.
yyu LEVEN IN EEN TIJD VAN SCHIMMEN. Als een ondoor
dringbare deken heeft zich al een paar dagen een dikke koude
mist boven een groot deel van West-Europa uitgespreid, waardoor
liet verkeer op zee, te land en in de lucht grote belemmeringen
ondervindt. Het mistgebied beslaat nu Nederland, België, Zuid-Oost-
Engeland, Denemarken, een groot deel van Duitsland en Frankrijk.
Het K.N.M.I. meldt, dat de koude luchtlagen zich hardnekkig
handhaven en verwacht, dat de mistsituatie nog enkele dagen zal
voortduren. Opmerkelijk is wel, dat sinds 1925 in November een der
gelijke lage temperatuur niet meer is voorgekomen.
ALGEMEEN is men het er wel over
eens, dat het de dichtste mist is
sedert verscheidene jaren. Vooral des
avonds en des nachts neem. de dicht
heid toe. Soms is het zich bzperkt tot
een paar meter, terwijl op andere
plaatsen er wel tot 50 meter te kij
ken valt.
In Amsterdam en Rotterdam moes
ten de trams gisteren een groot deel
van de dag door de straten kruipen.
Het aantal voetgangers was groter dan
anders omdat vele hun fietsen en
auto's maar thuis lieten.
Ook andere steden gaven hetzelf
de beeld.
Het verkeer in de haven was vrij
wel geheel lam gelegd. Alleen de
Maatschappij „Zeeland" heeft beslo
ten verder op Engeland te varen,
daarbij vertrouwend op de radarin
stallatie.
Rond Schiphol was de mist zo dik,
dat het vliegveld „potdicht zat", zo
als dat in vaktermen heet. Zodat er
geen vluchten konden plaats vinden.
Ook het vliegverkeer vanuit Brussel
cn Parijs is stopgezet. Voor Duitsland
heeft de mist dit nadeel gehad dat
de „luchtbrug" naar Berlijn practisch
niet kan functioneren. Straks zegt
een of andere grappenmaker in Rus
land nog, dat de Westelijke geallieer
den er de Sovjets van verdenken, de
mist in Rusland geproduceerd te heb
ben
Om nog even naar Schiphol terug
te keren. Daar stonden gisteren 10
machines klaar om weg te vliegen.
Twee ervan al van Zaterdag. Ze wa
ren op v.eg naar Frankfort, doch kon
den daar niet landen en keerden naar
Amsterdam terug.
Intussen zaten in Frankfort 58 pas
sagiers te wachten, die naar Amster
dam en New-York moesten. Omdat 't
weer Zondagmorgen in Amsterdam be
hoorlijk leek, weid besloten deze men
sen i er autobus naar Schiphol te
bréngen. De wegen waren echter spie-
ge'giai cn de mist onverminderd dik.
Een der bussen, een hyper-moderne
Amerikaanse, reed Maandagmorgen
bij Laren tegen een boom. Dc wagen
werd beschadigd, doch geen der pas
sagiers liep verwondingen op. Toen
de passagiers eindelijk na deze min
der prettige ervaring op Schiphol aan
kwamen, bleek de mist nog geenszins
van plan te wijken. De onfortuinlijke
pasagiers zijn in een hotel onderge
bracht en hopen thans morgen te kun
nen vertrekken.
Zonder bestuurder
1-JET spreekt vanzelf, dat het snel
verkeer op de weg nog de groot
ste last van de mist heeft. Het aantal
De weersverwachting, medege
deeld door het K.N.M.I. te De Bilt
en geldig tot Dinsdagavond is:
Rustig weer met op de meeste
plaatsen nog mist, die in de mid
daguren weer wat minder dicht
wordt. In het Zuiden van het land
wat lagere ochtendtemperaturen
dan in ^het midden en Noorden.
De temperatuur zal hier smorgens
iets onder, 't middags iets boven
het vriespunt zyn.
UIER. IS een mooi nieuwtje voor
de lekkerbekken: binnenkort
zullen slagroom en koffieroom
weer vrij te krijgen zijn. Een
meevallertje, nietwaar?
J)E ONDERHANDELINGEN om een
nationale iianse havenstaking :e
vooi komen zijn met succes bekroond.
Tussen de C.G.T. en de minister van
openoare werken is een overeenkomst
bereikt.
JTNGELAND heeft na overleg met. de i
Italiaanse regering definitief be-
sloten het voorstel te doen Italië uit
te nodigen zitting te nemen in een j
toekomstige Europese raad.
yERWACHT KAN WORDEN, dat
binnenkort de vervoer bewijzen
voor biggen zullen worden afgeschaft.
botsingen, dat in ons land heeft plaats
gehad zullen we maar niet gaan op
sommen. anders komen we papier te
kort.
Het gevaarlijkste is dat niet alleen
het zicht zeer beperkt is, maar ook
dat er heel wat wegen zijn vooral
wegen met bomen die van gladheid
te lijden hebben.
Daar weten de Wegenwachters
van de A.N.W.B. over mee te pra
ten. Want de „gele rijders'' hebben
het heel druk. Zy hebben bovendien
het merkwaardige beleefd, dat er
langs vele wegen ettelijke wagens
langs de weg stonden zonder be
stuurder. De bestuurders waren te-
voet verder gegaan
Alhoewel het geen snelverkeer is.
is het toch wel aardig om te vermel
den, dat in de buurt van Amsterc^.T
twee schillenophalers, die met paard
en Kar op stap waren, het zelfs be
staan hebben met elkaar in botsing
te komen. Door de mist vonden zij
na de botsing niet meer alle bijeen
gegaarde schillen terug.
Ernstig ongeluk te Putte
QOK in Brabant en Zeeland zijn
heel wat auto's het slachtoffer ge
worden. Doorgaans zijn de ongeluk
ken nogal goed afgelopen. Totnutoe
is ons alleen bekend, dat een ernstig
ongeval in Putte en bij Breda heeft
plaats gehad.
Een uit de richting Bergen op Zoom
komende personenauto, bestuurd door
de heer J. Weyts uit Bergen op Zoom.
kwam hi-er-in-botsing met een auto
bus van de B.B.A., die even te voren
van de grens vertrokken was. De heer
W. we? a met gebroken ribben, schaaf
wonden en inwendige kneuzingen op
genomen, terwijl zijn echtgenote en
kele lichte verwondingen opliep. Bei
den werden in de woning van de fa
milie v. Linden door de doktoren
Schlüter uit Bergen op Zoom en Edix-
hoven uit Ossendrecht behandeld,
waarna zij per ziekenauto naar het
Algemeen Burger Gasthuis te Bergen
op Zoom werden overgebracht. Er is
geen levensgevaar aanwezig. De per
sonenauto werd vrijwel geheel ver
nield. Mevr. Weyts is inmiddels uit
het ziekenhuis naar haar woning over
gebracht.
7 auto's in Oud-Gastel
Ten Zuiden van Roosendaal, in Nis
pen heeft een piekfijne Belgische auto
..kleerscheuren" opgelopen. De auto
is in botsing gekomen met een auto
bus van de fa. van Hees.
Boven de Mark bleef de mist de
gehele dag erg dicht, waardoor vooral
de Westhoek van veel bezoek versto
ken bleef.
Dijkwegen, zoals van Standdaarbui-
ten nr.a Zevenbergen. Fijnaart en
Klundert werden zoveel mogelijk ge
meden. Twee auto's die dat niet de
den zijn bij Klundert met elkaar in
botsing gekomen.
Bij de BBA vielen meerdere dien
sten uit. Men stelde alles in het werk
om de vele bezoekers naar Roosen
daal in verband met de marktdag tij
dig te lozen. De reiziger kreeg, evenals
in het Bergen op Zoomse gebied, de
aanzegging, dat na zes uur geen bus
sen meer zouden lopen. De vele scho
lieren en werknemers, die moesten
worden vervoerd kwamen allen' met
vertraging veilig thuis.
In de omgeving van Breda heeft
een botsing plaats gehad bij Beek
op de snelweg Breda-Moerdijk. waar
een PTT-wagen en een vrachtauto 't
kind van de rekening zijn geworden.
In de postauto zat, de heer Koch,
directeur van het postkantoor te Roo
sendaal, die naar den Haag moest.
Teneinde een goede treinverbinding
te hebben ging hij met de postauto
Vlissingen-Den Bosch naar Lage-Zwa-
luwe. De heer Koch brak zijn neus
been en liep een hersenschudding op.
Met een vrachtwagen keerde hij terug
doch kon te Etten niet verder, daar
hij het bewustzijn verloor» Hier werd
hij binnengedragen in het E. K.-huis,
waar dokter Hermans medische hulp
verleende. Met een luxe wagen keer
de heer Koch tenslotte naar Roosen
daal terug.
Ook in Nieuw-Ginneken liefkoosden
2 auto's elkaar, gelukkig echter zon
der persoonlijke ongelukken.
Overweg niet gesloten
HET treinverkeer aangaat, dit
heeft vrijwel geen stagnatie on
dervonden. Een vertraging van enkele
minuten mag tenminste niet noemens
waard heten. Zou het toch waar zijn:
..veilig, vlug en snel"?
Noemenswaard is wel een onge
luk, dat op de bewaakte overweg
Wipeind te Etten is gebeurd. De
overwegwachter vergat hier de bo
men op tijd te sluiten voo- de trein
Breda-Roosendaal die ca. 9.30 uur
de overweg passeert. De landbou
wer v. d. Riet uit Etten, die met
paard en kar aankwam zag door de
mist de naderende trein niet op tijd,
met het gevolg, dat zijn paard en
wagen door de trein zijn gegrepen.
De man zelf wist nog: haastig ter
zijde te springen. Het paard is ge
dood.
In hetzelfde plaatsje heeft zich ook
het volgende voorgedaan:
Toen de heer Sloots, hoofd van de
openbare school ie Leur. met zijn
vrouw op de Vaart kant aldaar fietste,
sukkelde zij door de mist van de weg
Mevr. Sloots viel met haar lichaam
boven op het stuur en moest in het
ziekenhuis te Breda worden opgeno
men.
In de Langstraat
IN DE LANGSTRAAT was het een
onmogelijkheid verder dan enkele
meters voor zich uit te zien. Het was
opvallend, hoe weinig wagens zich
De mist, welke het verkeer
in geheel West-Europa in
boeien sloeg, heeft ook
onze krantenexpeditie in
sterke mate belemmerd.
Vooral Oost Zeeuwsch-
Vlaanderen voelde er de
gevolgen van. Eerst om 10
uur in de avond konden
de kranten te Perkpolder
arriveren. Zij zullen heden
besteld worden. Wij vra
gen begrip van onze lezers.
op de wegen bevonden.
Op het Bossche Veld had een aan
rijding' plaats tussen een BB A-bus en
een wagen, welke echter niet van ern
stige betekenis was. daar beide wa
gens zeer zacht reden. De busdien
sten van de Nederlandse Spoorwegen
Den Bosch, Dordrecht reden normaal
zij het dan met enige vertraging. Al
leen de eerste dienst viel uit, omdat
men geen risico wilde nemen. De smal
le dijken en vaak bochtige wegen van
de Langstraat zijn met deze mist
uiterst gevaarlijk en verraderlijk.
Waakzaamheid en voorzichtigheid zijn
hier wel heel bijzonder geboden.
In Zeeland
TAE ZEEUWSE eilanden zaten finaal
dicht. De mistbanken waren hiel
en daar zo dik, dat er slechts 'n paar
meter zicht was. Het verkeer geraaK-
te daardoor ernstig ontwricht. Van de
autobusdiensten was er op de eilan
den slechts een enkele, die in de och
tend reed; de drukke dienst Middel-
burg-Goes lag tot half elf stil.
De provinciale boten hadden het
ook moeilijk. Op de Wester-Schelde
ging de dienst, onregelmatig. Zierik-
zee-Katscheveer gaf het op, evenals
Veere-Kamperlahd. Kortgene-Wol-
faartsdijk daarentegen vond gewoon
doorgang. Dooi' ëen en ander is ook
de postverbinding gestagneerd.
Over Perkpolder hing een Londen-
se mist. Een achttal auto's is daar op
elkaar gereden, gedeeltelijk door ijs-
vorming op de weg. De schade ont
staan door de botsingen beloopt on
geveer f 10.000.
Door de stagnatie in het overtocht-
verkeer zijn in Z.-Vlaanderen „De
Stem"-couranten, die daar normaal
vroeg in de voormiddag aankomen,
gister eerst des avonds om 10 uur in
Perkpolder gearriveerd, met de enige
boot, die gisteren heeft gevaren.
Meer nog dan West- is Oost-Z.-
Vlaanderen door de isolatie gedu
peerd.
0UNTHER d'ALGUEN, voormalig
hoofdredacteur wu; Das Schwarze
Korps zou thans als propaganda-ad-
viseur op het departement van Bui
tenlandse Zaken te Washington werk
zaam zijn.
"VS
DE VLAG IN TOP. De laatste overspanning van de nieuwe brug
over de Lek bij Vianen is aangebracht. Men begint nu met het leggen van
een tijdelijke Baileybrug onder de overspanningen, zodat het verkeer
eerstdaags van de brug gebruik kan maken. De bouw van de verkeers-
brug gaat intussen normaal door.
öEUTER seint uit Boedapest een ver-
haal over een der Hongaarse bis
schoppen, die zou hebben verklaard,
dat hij in de toekomst alle herderlijke
brieven van Kardinaal Mindszenty niet
langer zou laten voorlezen in zijn dio
cees. Hij zou zijn plichten vervullen
„schouder aan schouder met de wer
kende massa's". Anders gezegd: hij
zou de communistische regering steu-
We weten nog niet precies, hoe dit
geval in elkaar zit, doch wijzen wel
op het volgende stukje, dat van de
week in „De Linie" stond:
Een nieuwe truc van de Kominform
bestaat in het lanceren van schijn
bare meningsverschillen tussen Kerk
vorsten die de bolsjewisatie van Oost-
Europa trachten tegen te houden. Bij
de Orthodoxen is deze list aanleiding
geweest tot tragische conflicten, bij
protestante leiders wordt een soort
gelijke ontwikkeling gevreesd. Thans
schijnen ook de Katholieken aan de
beurt.
Van Aartsbisschop Beran van Praag
beweert een (rode) fluistercampagne
dat hij plaats zal moeten maken voor
de meer „soepele" Bisschop Trochta.
Van Kardinaal Mindszenty van Buda
pest wordt hetzelfde gezegd ten bate
van Aartsbisschop Czapik. Genoemde
prelaten zouden „geneigd" zijn. met
de sovjet-regeringen van Tsjechië en
Hongarije tot een een vergelijk te" ko
men".
Natuurlijk is dit een illusie en een
leugen. Doch de schepping van zulke
Communisten gaan
.handelen"
COKOLOFSKY, de militaire Sovjet-
te Berlijn, heeft
oDiiuernpiiv
AMSTERDAM IN DE LONDENSE MIST. In Amsterdam kon dc ver
keersagent op dc Dam slechts met moeite zijn verantwoordelijke taak
vervullen.
gouverneur
in een brief aan de Britse mi
litaire gouverneur, geprotesteerd te
gen het houden van verkiezingen te
Berlijn op Zondag a.s. Generaal Clay,
de Amerikaanse gouverneur, heeft dit
protest onjuist genoemd, daar de ver
kiezingen gehouden worden volgens
destijd gemaakte afspraak tussen de
vier militaire gouverneurs.
Om de zaak op de spits te drijven,
heeft de communistische vice-voor-
zitter van de Berlijnse gemeenteraad,
Geschke. voor vandaag een „speciale
zitting" van de raad in de Sovjet
sector bijeengeroepen. „De tijd van
handelen is gekomen" zei hii. Dr.
Suhr, de soc.-dem. voorzitter van de
gemeenteraad heeft naar aanleiding
van Geschke's oproep verklaard, dat
deze in het geheel geen recht had een
vergadering van de gemeenteraad bij
een te roepen.
Westerse politieke waarnemers te
Berlijn geloven, dat de bijeenkomst
het sein zou zijn voor de afkondiging
van een door de communisten beheerst
gemeentebestuur voor geheel Berlijn.
U ER 10 pet. aardappelmeel in het
brood komt. wordt het percentage
iniandse tarwe tot 15 pet. verminderd.
Dat is 5 pet. minder inlandse tarwe.
gij DE TWEEDE KAMER zal bin
nenkort worden ingediend een
wetsontwerp tot „tijdelijke voorzie
ningen ten behoeve van de wederop
bouw en de bevordering van de bouw-
n he'd", (wederopbouwwet).
yE .JERUZALEM zijn rechtstreekse
Joods-Arabische besprekingen be-
ion lien over een bestand in de Heilige
Stad.
gl.J EEN BRAND in de zakenwijk
an Mexico City zijn 12 brand
weer inden en 4 Rode-Kruiswerkers
om het leven gekomen.
gR IS verbetering in de algemene
gezondheidstoestand van Koning
George van Engeland merkbaar, heb
bende de behandelende geneesheren
thans meegedeeld.
£)R VAN MOOK is toegetreden tot
de auteurs-coöperatie „De bezige
h'.i" Zijn eerste boek zal in Januari
a-s. bij deze uitgeverij verschijnen.
2* H. DE PAUS naar het Vaticaan
teruggekeerd, na een verblijf van
v'cr maanden te Castel Gandolfo.
JJJEN WARE muizenplaag teistert de
NO. nolder. De muizen hebben
grote schade aan de uitzaai van win
tertarwe aangericht.
Heden zon oir*er 16.33 uur en
an oo-Vr 15.58 uur. Woensdag:
zon op 8.25 uur en maan op 9.37 u.
O ERG, KöTALLA, BRAHM: drie namen, die in 1944 voor ons
een werkelijkheid van verschrikkingen inhielden. Het was
of die namen sarrend geschreven stonden op de ruwe barak-
wanden en of ze waren gevlochten als nijdige extra-punten
in het de weg naar de verloren vrijheid versperrende prikkel
draad. Je keek in een onbewaakt ogenblik naar pijnlijke of
open voeten in de gebarsten klompen en loerde schuin-weg
in de richting van de Bekleidungskammer. wijl daar een mee
lijwekkende figuur toevallig de scepter zwaaide: Brahm.
Wanhoop
TN ZIJN goede ogenblikken is hij
zo kwaad niet", zei Martien, de
gevangene-voorman van het Komman-
do. dat daar werkte. Dat geloofde ik
onvoorwaardelijk. Je hoefde maar een
keer goed in de door drank en over
vermoeidheid troebele ogen v. Brahm
de wanhoop te hebben gelezen en je
wist voor je verdere leven, hoe erg
het is. als een man de slaaf werd
van de machteloosheid, waarmee na
tuur en afkomst, omgeving en aanleg
hem hadden bedacht. Brahm, die
wreed kon zijn als geen ander, was
in onze ogen bijna angstaanjagend
klein. Hij droeg als het ware een stem
pel van krankzinnigheid-in-aanleg
met zich mee.
Als hij „loskwam" leek hij daar in
verschrikkelijke zelfbespotting mee te
paraderen. Zyn hese schreeuwstem
had immer de ondertoon van: sla dan
toch terug, geef me tenminste de
kans te vechten als een man tegen
over een man..
Dat deed natuurlijk niemand en de
slagenregen, die dan volgde was als
doorsjjpeld met een slijmerige aan
klacht: neem dan wat „ZE" (óók, jij,
van pijn krimpende gevangene!) van
mij hebben gemaakt
Soms gebeurde het ,dat ook Kötalla
in het gebied van Brahm ronddwaal
de. Dat hebben we nooit persoonlijk
meegemaakt. Toch is het, of we er
tientallen malen bij waren, al was
het alleen maar, omdat iedere ont
moeting tussen deze twee in wezen
gelijk stond met de aanraking van
vuur met kruit. Kötalla was immers
als een groengeel vuur slangetje, altijd
sluipend op weg naar ontbrandbare
stoffen. Hij zou niet hebben kunnen
leven zonder explosies te veroorza
ken. in het klein wanneer de omge
ving klein was, doch groot als hem
de kans maar even werd geboden.
Miniatuur-oorlog
VyE KUNNEN ons indenken, dat
Kötalla in zijn jongelingsjaren
op een of ander kantoor zat binnen
de veilige en voorzichtig uitgebalan
ceerde grenzen van de hem toebedeel
de macht een miniatuur-oorlog a!s een
aanlokkelijk toneelspel opvoerde met
alles en allen, hem door de moeizaam
veroverde positie als „ondergeschikt'
ten deel gevallen. Die hem gelijk wa
ren vreesden hem, die geestelijk bo
ven hem stonden, verachtten hem, die
aan hem op genade of ongenade wa
ren overgeleverd, voelden zich verlo
ren. En dat was hun ongeluk.
Maar dat was ook, tot op zekere
hoogte, 't ongeluk voor Kötalla zelf.
Hy was niet tegen de weelde bestand,
zodra hem de mogelijkheid geschon
ken werd om (liefst naar beneden en
desnoods naar boven) overal te trap
pen, waar hij maar raken kon. Weer
zin en deernis streden steeds pm de
voorrang, als deze Kötalla zagen rond-
razei* en als we huiverend ervaar-
den, hoe hy iedereen achtervolgde,
het meest zichzelf.
■^A EEN requisitoir, dat bijna
V/s uur duurde, eist: de Advo
caat-Fiscaal bü bet Bijzonder Ge
rechtshof te Amsterdam, mr. B.
J. Besier, de doodstraf tegen elk
der zeven verdachten in de zaak
tegen de Amersfoortse kamobe-
wakers: Berg, Kötalla. Brahm,
Wolf, Majj, Oberle en Alscher.
Een onzer redacteuren, die als
gevangene deze manntn heeft ge
kend, heeft naar aanleiding van
deze afsluiting van de eerste fase
van dit grote proces zijn herinne
ringen aan drie hunner in neven
staande karakterschets vastgelegd.
F.r is in de verslagen allerlei gru
welijks uitgestald, doch wij heb
ben er slechts zeer sober bericht
van gegeven. Wel echter kan het
betekenis hebben zich even te ver
diepen in de oorzaken, welke hier
hebben geleid tot zulk een mon
sterachtige verwording van de
menselijke geest
illusies is reeds een verlammend wa
pen. Gebleken is, dat zeer concrete
.geruchten over veronderstelde onenig
heid tussen genoemde prelaten naar
de buitenlandse pers geleid zijn juist
door twee prominente afvallige pries
ters, die in dienst van de rode rege
ringen staan: Plohjar in Tsjechië en
Balogh in Hongarije twee scherts
figuren wier materiële eisen heiaas
de overwinning behaalden op hun
priestereer.
HET MASKER AF.
"yOOR het overige gooit de Hongaar-
se regering nu het masker af.
Er is een verklaring van de plaats
vervangende premier. Matyas Rakosi,
waarin deze zei, dat „Hongarije's po
litiek van verdraagzaamheid ten aan
zien van reactionnaire leiders der
Hongaarse Roomskatholieke Kerk 'n
einde had genomen" en dat „de vol
ledige kracht der staatsbevoegdheden"
tegen hen gebruikt zou worden.
yeer binnenkort zal de prijzenstop
op gebouwd onroerend goed
worden opgeheven. By koop en ver
koop van huizen, fabrieken, boer
derijen enz. zal de meest biedende
dus in liet bezit kunhen komen van
het gewenste pand.
De prijzenstop voor ongebouwd on
roerend goed, zoals weilanden en
bouwgronden, wordt gehandhaafd. Bij
koop en verkoop van deze goederen
moet de transactie dus nog nader
goedgekeurd worden door de prijzen-
bureaux voor onroerende zaken.
Verwacht wordt, dat de vrije ver
koop van gebouwd onroerend goed
na 5 December a.s. wordt toegestaan.
Was hij het niet, die bij een intense
luchtaanval door Engelse bommen
werpers helemaal alleen met een ma
chinegeweer „de aanval wilde af
slaan"? Ook daarin wilde „de kleine
Kötalla" zijn minderwaardigheidscom
plex in een tergend zelf-sarcasme ver
nietigen. Juist omdat hij besefte, dat
het toch niet hikken zou. ging hij zich
tenslotte te-buiten aan een „haat-cul-
tus", die weinig' menselijks meer over
had.
De oppermachtige
IAAN WAS BERG anders. Zijn hoofd-
kenmerk was eigenlijk lafheid.
Hij moest zichzelf overschreeuwen om
die voortdurende angst te overmees
teren. Als hij wilde slaan, dwong iets
in zijn binnenste hem om met 'n groot
gebaar en een luid bevel zijn hand
schoenen te laten halen. We hebben
vaak gezien, hoe Berg. de oppermach
tige in het Kamp, op de vlucht sloeg
voor d^ ogen van een gevangene, die
in zijn ellende de tot leven geworden
angst scheen te zijn geworden, waar
aan het moreel van Berg langzaam
maar zeker te gronde ging. Berg moet
in rijn jeugd veel slaag hebben ge
had
Deze drie mannen begingen misda
den en de Gerechtigheid zal over hen
oordelen. We hebben hen gekend in de
dagen, die voor hen een „glorietijd"
heetten te zijn. Welnu, het is onze
vaste overtuiging, dat zij vandaag
meer rust kennen dan toen.
We geloven, dat het aanhoren van
de zwaarste Seis, gelijk gisteren het
geval was, voor deze drie dit zal be
tekenen: wat er ook moge gebeuren,
er zal een centenaarslast van ons af
vallen, wanneer onpartijdige mannen
eenmaal zullen hebben uitgemaakt,
hoe en in hoever wij door het onder
gaan van de opgelegde straf die ver
schrikkelijk benauwende schuld van
het verleden ongedaan kunnen maken.
Zo gezien, zal voor deze drie een
vonnis een weldaad betekenen, de
verlossing van een obsessie. Dan zal
Berg bevrijd zijn van zijn lafheid 'in
de bovenomschreven vorm), Kötalla
van zijn minderwaardigheidscomolex
en Brahm van zijn waanzinnige angst.
En als er iets van schuldbesef in hun
harten doordringt, dan zal Gods ge
nade hen toch nog kunnen vinden....
Stikker weer bij Hatta
0P JAVA hebben weer verschil-
lende overvallen op Nederland
se militairen plaats gevonden. By
Djongol (West-Java) is een Neder
landse militaire auto beschoten,
waardoor twee Nederlandse militai
ren zijn gedood en een gewond. In
de buurt is een patrouille aange
vallen door een sterke bende, waar
door een Nederlandse militair is ge
dood.
De dienst legercontacten blijft er
melding- van maken, dat er nog steeds
infiltraties op Nederlands gebied
plaats vinden.
Op republikeins gebied woeden tus
sen republikeinen en communisten
thans hevige gevechten ten Noorden
van Godong en ten Westen van Poer-
wodadi.
De vijf Nederlandse parlementsle
den, die Zaterdag in Batavia zijn aan
gekomen, zijn nu naar Bandoeng ver
trokken waar op het ogenblik de zit
ting van de federale conferentie wordt
gehouden.
Minister Stikker heeft gisteren weer
met Hatta geconfereerd. Over het be-
sprokenen zijn geen bijzonderheden be
kend gemaakt. Politieke kringen
Djokja menen, dat de onderwerpen
waarover moeilijk overeenstemming
te bereiken zou zijn, betreffen de
bevoegdheden van de interim-rege
ring en het veto-recht van de Hoge
vertegenwoordiger der Kroon.
pEN VECHTPARTIJ op het Rem-
brandtplein te Amsterdam heeft
de politie en de douanerecherche in
staat gesteld een Belgische man en
vrouw, die samen met een Engelsman
nylonkousen smokkelde te arresteren.
Zij waren in het bezit van 700 paar
nylonkousen smokkelden te arresteren
wilden verkopen. Zij vielen in han
den van een vijftal bekende Amster
damse „slingeraars", luisterend naar
de schone namen „Willy", „Sche
le Rinus", „de IJmuidenaar", de „Dol
larkoning" en „zwarte Loutje". Na
enig onderhandelen was men het eens
geworden over de prijs f 6300, doch
toen de zaak zijn beslag zou krijgen
bleken de kousen, die zolang in de
keuken van het café waar de zaak
'werd afgehandeld, neergelegd waren,
verdwenen.
De politie, die gewaarschuwd was
voor de vechtpartij waarin het „za
ken doen" ontaardde, kon aanvanke
lijk niet ingrijpen, maar twee agen
ten hielden de vreemdelingen later
in hun auto's aan Een onderzoek in
hun hotel bracht aan het licht, dat zij
in het bezit waren van aanzienlijk
bedrag aan deviezen. Bovendien kwa
men uit een geheime bergplaats in
ene der autos nog 40 paar nylonkou
sen te voorschijn.
De zevenhonderd verdwenen paren
zijn nog niet te oorschijn gekomen.
De politie veronderstelt, dat zij in
middels wel weer doorverkocht zijn.
PUBLIEKE TRIBUNE
(Ingezonden)
OP de 13 November gehouden partij
raad der K.V.P. heeft de voorzit
ter der K.V.P. volmondig toegegeven
dat er bij de verkiezingen van 7 Juli
zwakke plekken voor de K.V.P. op
bepaalde plaatsen en streken in ons
land naar voren zijn gekomen. Hij
bedoelt hier bijna zeker de sterke plek
ken in die zelfde plaatsen en streken
voor de groep Weiter. Hij gaat nog
verder en, nadat hij eerst de heren
van de partijraad verteld heeft, waar
om de heer Weiter eigenlijk met een
afzonderlijke lijst kwam, o.m. om de
bestrijding van de Rooms-rode coalitie
zegt hij: „maar die reden is er nu niet
meer", dat wil dus zeggen, dat die
reden er dus wel was en de heer
Welter was dus in zijn futuristische vi
sie het partijbestuur der K.V.P. een
slag voor. Daargelaten, dat de heer
Weiter en de zijnen door een en ander
in het geheel niet overtuigd zijn, dat
deze reden er nu niet meer is, lijkt het
ons juist de heer Andriessen hier te
moeten manen voorzichtig te zijn,
want de bekoring tot een twee-
partijenregering prikkelt het vlees der
K.V.P. nog in brede gelederen en....
nodigde de heer Goes van Naters
de overigens scherpzinnige voorzitter
der fractie v. d. Partij v. d. Arbeid
de K.V.P. niet uit om toch weer in
godsnaam tot een twee-partijenrege
ring terug te keren? Wij hebben diens
rede bij de alg. debatten omtrent de
alg. begroting 1949 goed verstaan en
begrepen! Dit gebeuren blijft dreigen
en de verleiding is nog sterk, en in
Welter's kamp wil men nog wel wat
anders zien en horen dan alleen
deze simpele opmerking van de heer
Andriessen.
En als de heer Andriessen eerlijk
opbiecht dat de kath. kamerfractie be
wust en weloverwogen een kabinet op
bredere basis wenste en de bewijzen
er zijn dat deze visie van haar juist is
geweest dan vragen Weiter en de
zijnen: Hebben de heren der kath.
kamerfractie zoveel tijd nodig gehad
om tot deze conclusie te komen, waar
de heer Weiter hen reeds in Augustus
1947 daartoe maande? De K.V.P.-
leiding sloeg er toen geen acht qp,
wilde nog niet eens naar Weiter luis
teren, hem en de zijnen niet ai6 ge
zonde oppositie in hun bestuur en
rijen opnemen en riskeerde met haar
dictatoriale geenszins democratische
houding een alleszins verfoeibare
Indië-politiek en een politieke split
sing in het kamp der katholieken
Nu betreurt deze voorzitter deze
gang van zaken en wij kunnen daar
in komen! Maar wat hij vooral betreu
ren moet, is, dat er door hem en door
Romme in het allereerste begin on
herstelbare fouten gemaakt zijn, toen
de heren de heer Weiter op deze
blauwe stoep lieten staan en de deur
voor hem gesloten hielden, getuige de
briefwisseling tussen bestuur K.V.P.
en de heer Weiter gepubliceerd in „De
Nieuwe Eeuw" Is het nu zo'n won
der dat de heer Weiter en de zijnen
een dak boven hun hoofd zochten om
hun rechtmatige verlangens en eisen
vanuit hun eigen huis in Nederland
aan het volk bekend te maken?
Ziet, geachte heer Andriessen. wij
zijn het met u eens, als u op diezelfde
partijraad zegt, dat degene, die van
mening zijn dat de heer Weiter en de
zijnen kennelijk een partij willen
stichten, wel eens gerijk zouden kun
nen hebben, al zal deze partij dan ook
zeer wars zijn van alle conservatisme
en kolonisatie. Maar alweer hier de
vraag: Aan wie uiteindelijk hiervan
de schuld?
Oud-minister Gielen spotte in een
verkiezingsrede te Breda over Wei
ter en noemde hem en de zijnen „een
Haags gevalletje". Dat Haagse ge
valletje is nu voor het K.V.P.-be-
stuur een geval geworden en niet eeijs
meer Haags. Nederland kent nu in
verschillende plaatsen dit bewuste ge
val. De gesignaleerde zwakke plekken
zitten niet bij de werkers der K.V.P.
hier of daar in Nederland. Deze
zitten uitsluitend en alleen in de op
vattingen van het partijbestuur der
K.V.P. zelve en deze herinneren ons
Welterianen sterk aan'een partij die
nog zo kort achter ons ligt, toen die
hardgelaarsde heren zeiden: „Und
willst du nicht die Meine sein, dann
hau ich dich denn Schadel ein!"
Th. S.
Op de eerste plaats: De inzender
gaat geheel voorbij aan de drinT"'1°
en ondubbelzinnige wens van het
Hoogwaardig Episcopaat tot het be
waren van de politieke eenheid. Ze
ker. we willen niet treden in de ge
wetensbeslissing, we!ke hier uiteinde
lijk de doorslag geeft Doch met prof.
Romme betreuren we het zeer, dat aan
een belangstellend toeziende buiten
wereld dit blijk van een in de wind
slaan van bisschoppelijke vermanin
gen wordt getoond.
Hierbij sluit zich aan het betreu
renswaardige feit, dat in het Kam~r-
debat omtrent principiële vraagstuk
ken als de taak van de Staat en het
subsidiariteitsbeginsel een tweesoalt
van inzicht werd getoond, dat aan de
hoogheid en het gezag van de katho
lieke maatscbanniileer ongetwijfeld af
breuk moet doen.
Nog eens: ieder moet tenslotte zlef
weten, of hij de verantwoordelijkheid
voor deze verschiinselen wil dragen.
Doch dat de verschiinselen oo zichzelf
betreurenswaardig ziin, staat buiten
kijf In het zuiver-politieke vlak heb
ben we inmiddels ook nog het een
en ander od te merken naar aanlei
ding van dit schriiven. We hopen dat
morgen te kunnen doen.
•piJDENS DE BEHANDELING van
de geruchtmakende moord op de
61-jarige Amsterdamse pensionhoud
ster A Marsman, zijn zoveel nieuwe
gez:chtspunten naar voren gekomen,
dat het Gerechtshof te Amsterdam be
sloot de zaak 17 Jan. verder ie behan
delen Men gaat nog enige „onbeken
den" opsporen.