Zonder rode nummers is
de Zaterdagmiddag „leeg
Vrouwenarbeid
het gezin
buiten
Hockey bekerwedstrijden
vragen de aandacht!
Zal Oranje-leeuw getemd
worden in „Hel van Deurne
s
Corsetten en oude schoenen houden
de balans in evenwicht
Felix Timmermans, de „gevierde" verteller
yiJFDE JAARGANG No. 1234 2e BLAD
ZATERDAG 20 NOVEMBER 1948
„SMOKKEL-DILETTANTISME"
1)
Op papier hebben de Belgen de beste kansen
Oplossing prijsvraag
vorige week
Boekenplank
Districts wedstrijden
Dames
UWWJWm
®a$>Wal de Vrouw interesseert
Hoe staan wij er tegenover?
We moeten wat doen,
want de nood is
toren hoog
l HOLLAND S
1
s
r)IT IS EEN CIRKEL, die zo meedogenloos rond is als een cirkel maar
zijn kan: Nederlandse zwarthandelaren dragen kostbare Nederlandse
guldens naar België, Belgische „toeristen" dragen die weer haastig terug,
kopen er in onze winkels de bij hen schaarse artikelen voor, die dan
weer zwart de grens over worden gebracht. Dit
is, zou je zo zeggen, zwaar schadelijk voor onze
van hier naar het heiligdom van Lieftinck de
vaderlandse schatkist, waarvan je op een afstand
bodem al zien kan. „Zou je zo zeggen", maar toch
over dit alles heen ligt de verblijdende glim
lach van een gemoedelijk dilettantisme, van een
huiselijk „het gaat toch over en weer" en van de
in practijk gebrachte gedachte, dat Nederland en
België nu eindelijk maar eens werkelijk een economische Unie moeten
vormen.
„mindere" goed, dat dan wel niet
slecht is - doch ook niet schaars in
ons land. Dht kan dus weinig kwaad.
Er is nog geen Nederlander, die te
vergeefs een winkelier naar een paar
schoenen, een vaas, een gramofoon-
plaat of gewoon aardewerk vroeg!
Welnu dan
Suikergoed, zei u? Ach, daar zetten
we dan doodleuk de sinaasappelen en
bananen uit Antwerpen tegenover en
weer is de balans gelijk. Terwijl we
dit neerschrijven, komt ons het ver
haal in de gedachte van die Neder
landse drogist. Ook hij krijgt nog al
eens Belgische klanten in huis. „Pret
tige mensen, mijnheer" en aan zijn ge
zicht was al te zien, dat hij het meen
de. „Vertelt u me maar, welke Ne
derlander het in zijn hoofd zou halen
om op het eerste alarm te zorgen
voor een en ander, dat niet zo ge
makkelijk te krijgen is." Hoe bedoelt
u dat? vroegen we onnozel en toen
kwam het:
„Ik zei een Belgische echtpaar
eens, dat we hier geen bananen voor
de kinders konden kopen en grif be
loofden ze volgende reis iets te zullen
meebrengen. Ze brachten wat mee
ook, een grote tros. Toen ik wilde be
vindt om in regen en weer een paartalen, bleek het „natuurlijk" niets
Een splinternieuwe „nijverheid"
yvaarom dan ook was het voor ons
^-^niet moeilijk met een opgewekt
gezicht de verhalen te aanhoren over
„een splinternieuwe nijverheid", op
gedoken in onze grensstreek: 't rapen
en verhandelen van door de Belgen
weggeworpen schoenen. Daar zit iets
vernederends in, zegt u? Ach, ons
dunkt zo, dat het daarmee wel schikt:
de Belgen komen hier inderdaad
enorme hoeveelheden schoeisel kopen
en verdwijnen daar opgeruimd mee
over de grens (wanneer tenminste de
douane het te druk heeft, om de zolen
te bekijken!). Het gevolg is, dat zo'n
nieuw-beschoeide Belg op zijn terug
tocht een paar schoenen teveel bij
rich heeft, waarvan hij zich natuur
lijk onopvallend poogt te ontdoen.
Wet dewijl hij w» graag schoenen
wegamijt, maar louter en alleen, om
dat het tweede paar bij de grenscon
trole „noodlottig" kan zijn. Kortom,
bij gooit de half versleten exemplaren
weg. Haar ia het dan vernederend,
wanneer een Nederlander het „zonde"
nog niet se slechte schoenen te laten
bederven? We vinden, dat het veeleer
van overleg en gepaste zuinigheid ge
tuigt zoveel mogelijk schoenen te ver
zamelen en weer bruikbaar te maken.
Zo komt bovendien een aardig deel
van de door de smokkel verloren de
viezen weer terecht. Met die verlo
ren deviezen is het overigens niet zo
donker gesteld, als men wel eens wil
beweren. Want de in België circule
rende zwarte guldens komen op deze
manier dan toch maar weer netjes in
Nederland terug, de middenstander
maakt door de meestal royale inkopen
van de Belgen goede zaken, ongere
kend dan nog de voordelen van ho
tels en restaurants, die daaraan zijn
verbonden.
Nu moet u niet denken, dat het op
rapen van weggesmeten goederen in
onze grensgebieden een volkomen
nieuw verschijnsel is of dat alleen de
Nederlanders.,., U wist natuurlijk
niet, dat men aan de andere kant van
de grens heel erg dikwijls weggegooi
de corsetten kan „rapen", omdat de
Nederlandse dames er niets voor voel
den om het nieuw verworven Bel
gische corset boven het oude aan te
rijger.. „Zo ruilen we schoenen voor
corsetten, zullen we maar denken
Dan blijft de internationale betalings
balans in evenwicht", grinnikte een
Belgische douanier, waarmee we over
dit onderwerp een potje bier (met 'n
hemmetje!) dronken. En gelijk had-ie.
Onze middenstand
te kosten".
Ook wij vonden dat een sterk ver
haal, vooral toen hij onze opmerking
„Nu ja, dat is een geval" beantwoord
de met het tonen van drie visite
kaartjes: „Dit is ook van klanten uit
België, mijnheer. We moesten vooral
eens met ons hele gezin komen loge
ren!"
Inderdaad, de drogist heeft gelijk.
Die Belgen zijn in onze winkels pret
tige mensen en graag geziene gasten,
niet om het geld alleen. Ze zijn warm-
menselijk, gemoedelijk, niet lastig en
gul. Natuurlijk willen we niet bewe*
ren, dat de Nederlanders dat allemaal
niet zijn, mar daar hebben we het niet
over.
We kunnen meevoelen met een win
kelier uit Breda, die lachend zei: „Als
er in beslag genomen goederen wor
den verkocht, zou ik in staat zijn om
het voor mijn Belgische klanten voor
een zacht prijsje terug te kopen. Dan
kunnen ze nog eens proberen het over
de grens te krijgen."
Diepe rimpels
O' onze middenstanders het dan niet
beroerd vinden, dat de Belgen met
hun ruimere geldbuidel de goede wa- J
ren wegkopen, vlak voor de neus van
de Nederlandse klant vandaan? Ook
dat valt nogal mee. Ten eerste is de i
Nederlandse winkelier verstandig ge- 1
noeg om op de eerste plaats aan de j
eigen vaste - Nederlandse - klanten te
denken en dus geeft hjj niet voet-
stoots de artikelen aan Belgen, waar
voor men „op de ljjst komt te staan." J
Hier denken we dan aan serviezen,
cassettes Gero-zilver, goed porcelein,
tin en dergelijke. In het algemeen j
neemt de Belg genoegen met het;
"Mu zie ik dan toch eindelijk diepe
rimpels komen in het voorhoofd
van vele lezers en lezeressen. Ach ja,
u vindt deze uitlating niet „opvoed
kundig juist". Er moet orde zijn, ook
aan de grens, beweert u ernstig en na
drukkelijk. Stel u gerust, 'dat bewe
ren wij even ernstig als u. Maar dat
betekent geenszins, dat we als som
bere isegrims doof en blind zijn voor
de huiselijke sfeer, die vastkleeft aan
de „gewaagde smokkelpartijtjes" van
doodgewone vaders en moeders, die
voor de kinderen wat snoepgoed uit
Deze verkoopster
kan het op haar
pantoffeltjes af,
zoudt U zeggen, 't
rijtje lege stoelen
in aanmerking ge
nomen. Maar de
stoelen en de ver
koopster had U op
België's Wapenstil
standsdag eens moe
ten kunnen zien...
Breda naar Turnhout willen meebren
gen of die hun geschonden theeservies
(ook de Belgische kleuters breken
kopjes en schotels) willen aanvullen
of die ook wel eens willen prijken
met een paar van die mooie en de
gelijk gemaakte „Ollaandse bottekes".
Het mag nu eenmaal niet? Natuur
lijk mag het niet en de grensbeamb
ten (die „nooit" Belgische sigaretten
roken en Nederlands snoepgoed proe
ven!) doen hun plicht, zijn eerlijken
onkreukbaar, hebben onze sympathie
bij het vervullen van die plicht. Dat
verhindert ons echter niet een Zater
dagmiddag „leeg" te vinden, als we in
de Bosstraat te Breda of op de Markt
niet veel „rode nummers" zien!
LITURGISCHE KALENDER
Zondag 21 November. Groen. 27
Zondag na Pinksteren. 2e gebed en
laatste Evangelie O. L. Vr. Presenta
tie. Credo. Pref. van de H. Drievuldig
heid.
Maandag 22. Rood. H. Caecilia.
Dinsdag 23. Rood. H. Clemens I. 2e
gebed H. Felicitas. Pref. der Apostelen
Woensdag 24. Wit. H. Joannes van
het kruis. 2e gebed H. Chrysogonus.
Credo.
Donderdag 25. Rood. H. Catharina.
Vrijdag 26. Wit. H. Silvester. 2e ge
bed. H. Petrps van Alexandrië.
Zaterdag 27 Haarlem Wit H. Albri-
cus 2e geb. A cunct. 3e n. keuze. Den
Bosch. Wit. H. Oda. Breda. Wit. H.
Acharius.
rvP vlotte wijze is tot op heden het
competitieprogramma afgewerkt
en ter onderbreking hiervan wordt er
Zondag a.s. overal in den lande „ge
bekerd Deze onderbreking zal voor
vele beoefenaars (sters) zeer welkom
zyn om op deze wyze contact te
kunnen opnemen met collega's, spelen
de in verenigingen uit andere distric
ten.
Ongetwijfeld kunnen deze wedstrij
den in de toekomst hun vruchten af
werpen, want qua speltechniek en
tactiek zullen vele clubs nog iets van
elkaar leren en dit bevordert abso
luut het spelpeil. Jammer is het daar
om dat slechts weinig Zuidelijke ver
enigingen deze kans aangegrepen heb
ben en alleen noteren wij verenigin
gen uit Breda, Middelburg en Bergen
op Zoom.
Tresling-beker (heren)
"TVe Zwart Wit-reserves ontvangen
HOCO. Beide ploegen spelen in de
Zuidelijke 2e klasse en misschien wan
delen de Bredanaars de volgende
ronde in.
Zwart Wit III gaat naar MOP II
en het zal de Zwart Witters niet ge
makkelijk vallen de volle buit te ver
overen.
Ook Middelburg zal na Zondag a.s.
wel uitgebekerd zijn, want Eindho
ven II is in eigen home een 'moeilijk
te overwinnen tegenstander.
Push II treedt als gastheer op voor
de Westelijke 4 klasse club Victoria
II Over het algemeen staat het Weste
lijk spelpeil iets hoger, zodat het
voor de Groen-Witten oppassen zal
zijn
Of Breda II de eerste ronde zal over
even, staat nog te bezien, o.i. is Tem
po '34 (2e kl. Westen) een te zware
opgave voor de Breda-reserves.
Voor de Veteranen-beker (heren)
gaan de „oudjes" van Breda de sticks
met HTCC kruisen. Dat zal een ge-
noegelijk partijtje worden met als
eindresultaat de zege aan de Eindho-
venaren.
Amsterdam-beker (heren)
TT AN de na-oorlogse wedstrijden, die het Nederlands voetbalelftal heeft ge-
speeld, zijn drie gebeurtenissen ons wel het meest bijgebleven. Allereerst
de 2-1 overwinning, die ons team bevocht op het zelfbewuste elftal van de
Rode Duivels, dat in de woelige Deurnse kuip ondanks groot overwicht er
niet in kon slagen de Nederlandse leeuw op de knieën te krijgen. De twee
andere gebeurtenissen staan op de creditzijde van de voetbal-balans: de sma
delijke nederlaag tegen de Engelse profs in Huddersfield en de dramatische
wedstrijd tegen de Engelse amateurs tijdens de Olympische Spelen.
rjver die wedstrijd in Deurne willen keuzeduel van Appels als aanvals
we het even hebben, nu ons na
tionale team weer naar het Belgen-
land wordt uitgezonden. We zijn te
gen de Belgen niet onfortuinlijk ge
weest en hebben ondanks groot pes
simisme de verlieslijst schoon gehou
den. Dat is een prestatie geweest, die
met de 1-0 overwinning op de Zwedon
ons moed gaf om de Olympische strijd
met vertrouwen tegemoet te zien.
Voetbal is en blijft een kansspel en
vooral in de internationale kracht
metingen kan men zich moeilijk aan
voorspellingen wagen. Er zijn dan zo
veel factoren, die een woordje mee
spreken: de houding van het publiek,
de mentaliteit van de spelers, wan
neer ze zich tegenover een sterkere
tegenpartij weten en talrijke andere
factoren, die een zege of een neder
laag dubieus maken.
Beide ploegen gewijzigd.
Tiet Nederlandse team heeft slechts
enkele wijzigingen ondergaan. On
der de lat staat een nieuw gezicht:
van Raalte, een man zonder interna
tionale ervaring, al ging hij ook tel
kens mee naar de arena's om langs net
lijntje toe te zien, hoe collega Kraak
de kogels uit het net hield. Kraak was
de laatste tijd niet in conditie, mede
het gevolg van een blessure. Hoe zal
van Raalte zich gedragen, wanneer hij
met plankenkoorts tegenover de toe
schouwers staat, die zijn heiligdom
doorzeefd willen zien.
Van hem hangt zeer veel af.
De achterhoede is dezelfde geble
ven en in de middenlinie heeft de ste
vige Möhring toch nog geen kans ge
kregen. Dat is ongewtijfeld een teleur
stelling voor deze man, die het vo
rige jaar de grondslag legde voor de
Nederlandse overwinning. Maar het
boterde niet met Terlouw, die zijn spo
ren heeft verdiend en zijn spilplaats
mocht behouden. Staffelen staat nu in
deze linie, die de Belgische aanvals
golven zal moeten weerstaan.
Clavan is tenslotte het enige nieuwe
gezicht in de voorhoede, niet helemaal
debutant, maar de vorige keer een
matig debutant. Mogelijk heeft hij aan
WJ, „;„x I kracht en techniek gewonnen en zal
yoor Zwait Wit is de loting met erg hjj de geschikte vleugelspeler zijn, die
wilt^feW6w' T, Wilkes en Rozenburg van munitie zal
Witters hadden het gelukkiger kun- voorzien. Rozenburg zelf won het
nen treffen dan juist tegen de kam- j
pioen van Nederland (HHIJC) te lo-
ten! Het lijdt geen twijfel, dat de Bre-
danaars deze eerste ronde niet zullen
overleven, want tot 'n dergelijk kunst
stuk achten wij de mannen van
Ouwerling niet in staat. In ieder ge
val raden wij iedere hockeyenthou-
siast aan deze ontmoeting te gaan zien
omdat HHIJC wederom de bovenste
plaats op de ranglijst in het Westelijk
district bezet en regelrecht op het
kampioenschap afstevent.
Breda krijgt het iets gemakkelijker
want zij is toch zeker aan haar eer j
verplicht beide punten uit Nijmegen
tegen Union II mee naar de Baronie-
stad te brengen.
keuzeduel van Appels
leider.
Zo in het kort samengevat kan men
zeggen, dat dit elftal een behoorlijk
sterke ploeg is, waarmee Neder
land met vertrouwen op tournee kan
gaan.
Het Belgische elftal is sinds onze vo
rige ontmoeting op zes plaatsen gewij
zigd. De achterhoede is vrijwel ge
lijk gebleven,'"maar de spil Erroelen,
die zo knap Wilkes „lamlegde" is
verdwenen voor Carré, terwijl Cop-
pens de plaats van De Buck weer in
neemt in de halflinie. Coppens en De
Buck ontlopen elkaar niet veel, maar
Carré schijnt een behoorlijke manne
tjesputter te zijn, die vooral in de
laatste wedstrijden veel beter was dan
de spil Erroelen.
De Belgische voorhoede is het
sterkst gewijzigd. De beste speler, de
snelle en derhalve uiterst gevaar
lijke Lamberechts zit op de tribune en
de rechtervleugel zal ongetwijfeld
zijn verzwakt, wanneer Appeltans
daar nu langs de lijn zwerft. Thiri-
fays verdween voor de hier te lande
onbekende Mannaerts, terwijl Chaves,
weer in vorm, zijn plaats als links
binnen prolongeerde.
K A'R AAT OBJECT
ALARM RAD AR
A L 4- E P P E STRO CA
RE+ARIA WANG+AL
DEEL POPPE--+AHOI
E P B K A P R O E N N O E
PERL 0+ ALGE
E UI+ATE+BY D
P ETROLEUM
L ED ETS RE P
ALLE++Y++INDO
B DOH-ROEPING OS K
AKEN P LE NO++NEON
ZR+GADE GIDS+NO
AA++CYNS KANA++DÉ
LUNCH MORES
TWENTE RETORT
Prijswinnaars: le prijzen (a f 5.-)
J. Goossens, Marathonstraat 12, Bre
da en Gh. Ivens, Bierkaai 27, Hulst
2e prijzen (a f 2.50) C. Pellis, A. 127a,
Zundert en R. G. Voeten, Maurits-
straat 7, Roosendaal.
Welke tactiek
Ï-Tet Belgische team speelde onlangs
in Frankrijk gelijk hoewel de
Fransen beduidend sterker waren.
Ongetwijfeld zullen de Belgen het
veld inkomen met de gedachte het ge
smade ongeslagen record van Neder
land te vernietigen en op het thuis-
veld hebben ze daartoe de meeste
kans. Op papier staan dus de Belgen
sterker, maar het papier kan niet we
ten, welke tactiek de Nederlanders er
tegenover zullen zetten. We zijn meer
down naar Deurne gegaan en
juichend teruggekomen.
De wedstrijd wordt uitgezonden
over Hilversum I (14.50 u.) Reporter
is Aad van Leeuwen. Brussel Vlaams
(321 M.) begint om 14.55 met de re
portage.
NEDERLAND:
VAN RAALTE
(Blauw Wit)
VAN BUN TERLOUW SCHIJVENAAR
(MW) (DCV) (EDO)
STOFFELEN DE VROET
(Ajax) (Feyenoord)
LENSTRA RIJVERS ROOSENBURG WILKES CLAVON
(Heerenv.) (NAC) (Sneek) (Xerxes) (ADO)
Scheidsrechter: W. LING Engeland
MANNAERTS APPELTANS
(Mechelen) (St. Truiden)
CHAVES MERMANS VAN STEENLANT
(Gent) (Anderlecht) (St. Nicolaas
HENRIET COPPENS
(Charleroi) (Mechelen)
ANOUL
(Luik)
CARRE
(Luik)
MEERT
(Anderlecht)
AERNOUDTS
(Berchem)
B E L G I
„REIS ZONDER EINDE".
■>Hofud stand en daag de vijand uit"
zijn de laatste woorden van Maire, de
liefste vrouw van. Ierland. Ze werden
gesproken tot Donnacha Mac Gonima-
ra; Francis Macmaruus koos hen tot
titel van zijn roman, welke Herman
Pyfers als ,.Reis zonder einde" ver
taalde op een zeer verdienstelijke
wijze (als men de vertaalde verzen,
dae het boek bevat daarvan uitzon
dert).
Hot verhaal speelt zich af in die
eerste helft van die achttiende eeuw,
toen Ierland onderdrukt werd en ver
trapt door de Engelse adel, toen het
katholicisme zich zag teruggedron
gen naar schuilhoeken en armoede in
volstrekte eenzaamheid. In die woe
lige dagen werpt zich Donnacha op
als voorvechter, als toekomstige be
vrijder en hij vindt allerwegen te
genkanting en wanbegrip, angst en
moedeloosheid
In zijn ellende om dat alles komt
hij in opstand tegen God en de men
sen, wordt door het leven zelf gesla
gen en vernield, totdat hij in het tra
gische moment, waarin hij zijn ge
liefde vrouw Maire verliest, die
merkwaardige ..weerbare berusting"
van de ware christen vindt, hem ge
openbaard in de laatste woorden van
Maire: „Houd stand en daag de vij
and uit"
Francis Macmamus is een schar ij-
ver,> hie met geest en hart wortelt
,n t christelijke bewustzijn. Tegen cue
bewogen historische achtergrond va.?s
het 18e eeuwse Ierland schildert hij
mensen er daden, die tot op de kern
christelijk zijn en die, juist omdat ze
gaaf en onbesmet werden uitge
red- zullen kunnen gelden als ka-
holieke schonheid voor alle tijden,
oor volwassenen met enige ontwik-
ciing zouden we dit boek, dat on-
Kiur H. w&ldra in alle katholieke
üot den vinden zal zijn, van
,^llen aanbevelen. (Uitg. „De
Toorts'. Heemstede). L. B.
Een plaatje, dat geen commentaar van node heeft.
Amsterdam-beker (dames)
push II krijgt in eigen home HOCO
te bevechten, waarbij wij de thuis
club een zeer gering kansje geven.
De Tempo-dames gaan op bezoek
bij MOP II en waar deze ploeg dit sei
zoen zo goed voor de dag komt, ver
wachten wij, dat de zege mee naar
Bergen op Zoom gaat.
De Breda-reserves krijgen Den
Bosch II te gast. Veel vertrouwen heb
ben wij in een Bredase overwinning
niet.
Vanwege de districtswedstrijden
wordt de le ronde van de Dr Exalto-
beker (dames) op 19 Dec. a.s. gespeeld
rpe Bilthoven zullen Zondag a.s. op
I distr1ctswlddestrUdenSCfamese jgespleld bo€keOTij en de werken van
j worden. Door zes elftallen, nl. drie uit
I het Westen en uit Zuid. Oost en
Noord elk één ploeg, zal hieraan deel
genomen worden.
Na de op 6 Nov. jl. te Eindhoven
gespeelde oefenwedstrijd, werd de
Zuidelijke ploeg als volgt samenge
steld:
Doel: A. van Iersel (Forward), V.
Hoeben (Tilburg) en M. Vosters (E.
M.H.C.), achter: NN T. Peters
(Venlo girls) en H. Graper (EMHC1,
midden: M. de Keizer (Breda), K.
Kruseman (EMHC), M. Riemersma
(Eindhoven). J. Koenen (HTCC) en
E. Lach de Bère (MOP) voor.
Eerherstel van Ernest van der Hallen aan
„QMDAT IK WIL, dat Felix Timmermans zou blijven, leven in het
hart van dit volk, schreef ik deze bladzijden. Er is een roem die
groter is dan die van dichter, van een groot geleerde of van een
krijgsman: het getuigenis, dat men zijn volk heeft liefgehad en dit
gediend heeft in het belangrijkste waarin een volk groot kan zijn; in
de onsterfelijkheid, die die schoonheid is."
Met deze regels zegt Ernest van der Hallen duidelijk, dat Felix Tim
mermans een groot gunstenaar is geweest. Maar de mensen hebben
hem in zijn laatste levensjaren verguisd, als mens, als vriend, als Vla
ming, als Christen en ookals kunstenaar. En daarom heeft Er.
nest over de Fee een klein boekje geschreven, dat bedoeld is als een
eerherstel aan die grote Vlaming, die een mens, een vriend, een Vla
ming en een Christen was. En bovenal een kunstenaar....
er in toestemde op de Vlaams-Natio
nale eandidatenlijst van zijn geboor
testad te figureren ter gelegenheid van
een gemeenteraadsverkiezing, was dit
hoofdzakelijk een symbolisch gebaar,
want hij stelde als voorwaarde op een
der laatste, niet verkiesbare plaat
sen ingeschreven te worden. Ondanks
dit was deze geste in ieders ogen een
openbare bevestiging van zijn soli
dariteit met de Vlaams-Nationale be
weging". Dat tenslotte de boeken van
Felix in het Duits werden vertaald
bewijst hun kwaliteit en dat Tim
mermans Vlaanderen verkeerd ge
schilderd heeft, doet aan geen enkele
eigenschap afbreuk.
EENZAAM.
Maar juist door zijn boeken heeft
OOOOOOOOOOOO©OOOOOOOC)OOOOOOOOO0OOO^XI)OOOO©OOOOOOOOOO0OOIOOOOOOOOOOOOOOO0OOOOOOOO0OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOC
„GODS STILTE TEGEMOET"
\yant wie durft te twijfelen aan het
grote talent van Felix Timmer
mans, de geestige verteller van het
land langs de Nethe? Tast in elke
Felix
staan er ongekunsteld naast elkaar.
Zijn rpmans.zijn verslonden, niet ge
lijk detective-stories, maar omdat
elke lezer zich in zijn element voelt,
als hij mag genieten van het koste
lijke leven in de buurt van Lier, om
dat hij zo intens kan meeleven met
het schilderij, dat Pieter Breughel is;
de koele dronk van Pallieter, de ziel
van Anne-Marie, het hart van Boer
Wortel. Een eerherstel voor Felix
Timmermans als kunstenaar is over.*
bodig. Zelfs zijn intieme vriend Er-
nest van der Hallen had dit niet be
hoeven te doen
PR ZUN MENSEN, die praten
over een nieuwe wereld, maar
in werkelijkheid aan de kant van de
weg blijven staan. Er zijn ook mensen,
die weinig zeggen, maar veel doen."
Ik begon een artikeltje in „Wereld"
over de moderne Aladin, Brainard.
een jonge Amerikaanse uitvinder, waar
ik eens over lezen wou. Maar bij die
eerste zin stokten m'n gedachten al
en dwaa(den af. Ik moest mijzelf be
kennen, dat dit gezegde ook op ons
vrouwen heel sterk van toepasssing
is. We zijn allemaal zo gauw geneigd
om te zeggen: .Wat een jeugd tegen
woordig, wat een sleur-leven van ons
katholieken, wat een losheid van ze
den," maar... wat dóen we. En als een
vrouw naar buiten treedt, actief is,
katholiek en sociaal, vol ijver en ener
gie. dan is het vaak, dat men smalend
hoort: „Laat ze in haar huishouden
blijven, daar vindt ze werk genoeg
en daar hoort ze thuis".
"foen er op een grote vergadering te
Utrecht over gesproken werd,
om de gezinszorg ook door te voeren
in die gezinnen, waar moeder haar
krachten geeft op sociaal en politiek
en charitatief gebied, toen heb ik bij
na overal gehoord: „Overdreven. Moet
dié hulp hebben. Laat ze dan thuis
blijven.'' Ik zelf stond er ook van te
kijken, vond het op 't eerste ogenblik
óók raar. Ja, 'r lijk* ook vreemd, moe
der die erop uittrekt om te spreken
op een bijeenkomst, en een gezinsver
zorgster komt de boel opknappen, 't
Lijkt de ómgekeerde wereld, een we
reld, op z'n kop. Toch is dat zo niet.
He hoop dat ik het U duidelijk kan
maken.
Een moeder is klaar met haar werk.
Ze gaat eens een middag op de thee.
Héél gewoon. Er is eens een avondje
kaarten. Best natuurlijk. Niemand zal
daar iéts aanstoot aan nemen. Of ze
neemt eens een mooi boek, kruipt
diep weg in een lage stoel en leest en
leest en verwijlt in een heel andere
wereld. Wij allen gunnen haar
dat van harte. Maar, zo gauw als die
uren besteed worden aan werken
van sociale of charitatieve aard, zo
gauw de vrouw in 't openbaar op
treedt, dan weet men er wat van te
zeggen, dan hoort ze thuis, dan is ze
niet op haar plaats, dan hóórt ze
daar niet, dan heeft men de nodige op
en aanmerkingen en de steeds ver
lammende afbrekende critiek. Waar
om? Waarom geen respect voor zo ie
mand gehad, bewondering en waarde
ring? Ik sprak eens een moeder van
een groot gezin, die een lezing had ge
houden en ik maakte, expres, dezelfde
opmerking, die door zovelen gemaakt
wordt: „Vindt U. dat U dit werk wat
U doet, overeen kunt brengen met Uw
plichten als moeder?"
„Och", was 't eenvoudige antwoord,
„naaien en stoppen kan iedereen eens
voor me overnemen, maar spreken
is niet iedereen gegeven. En als je
ziet en hoort hoé hard de communis
tische vrouwen werken, ja, dan móet
je wel."
"7" is het. Wc leven in 'n lijd, dat als
we de gaven hebben, we niet ver
antwoord zijn met alleen ons huis
houden te doen. Zien we dan niet het
geploeter en gewroet en gestook van
onze tegenpartij, zijn we dan steke
blind? Moeten wij de dwaling laten
werken, wij, die de waarheid hebben?
Zijn wij dan verantwoord als we niets
doen, terwijl het toch kan? Zeker,
we mogen ons huishouden niet ver
waarlozen, daar is onze éérste plaats,
maar als we wat aan anderen over
kunnen laten, zodat het thuis toch
marcheert, dan móet een vrouw aan
pakken, want de nood is torenhoog.
Natuurlijk is het niet iedereen gegeven
om er op uit te gaan, maar we kun
nen degenen die 't wél doen, die wer
ken voor „de goede zaak" hóóg hou
den, respect voor ze hebben en er
waarderend over praten. Onze waar
dering is een zedelijke steun voor hen,
die ze hard nodig hebben, want zo
gemakkelijk is hun taak helemaal niet
Wij weten allen uit eigen ervaring,
dat het ons vrouwen helemaal niet
ligt om langs de weg te timmeren of
publiek op te treden, wij die dikwijls
nog te verlegen zijn of te bedeesd om
in een samenkomst vragen te stellen,
laat staan om het woord te voeren of
een uiteenzetting te geven. Er zijn er
gelukkig, die het durven en het kun
nen ook. Laten we er blij om zijn. Zij
hebben de aanleg en de talenten. La
ten wij hen steunen, dat ze die kunnen
gebruiken voor het algemeen welzijn.
Steun ze op de eerste plaats met Uw
gebed, dat kunnen we allen; daarna
met Uw woord door ez in Uw omge
ving de hand boven 't hoofd te hou
den; en, is er in Uw buurt een actieve
huismoeder, die in 't openbaar veel
goeds zou kunnen doen, maar geen
tijd heeft, steek es een handje bij,
stop of brei eens wat, of pas eens op
de kinderen 's avonds als ze te bed lig
gen. Dan hebt ook U Uw aandeel in
de opbouw van onze betere maat
schappij. Laten we niet praten en
kankeren en aan de kant gaan staan,
laten we niet veel zeggen, maar
aanpakken.
men Felix zijn genieten van het le
ven verweten. Hij heeft zich te kos
telijk geamuseerd met het lief en
„leed" van zijn volk. Hij heeft 't leven
te veel gezien, als 'n amusante verpo
zing. Daarom heeft men aan zijn
christen-zijn getwijfeld. Het laatste
werk echter, wat hij schreef, de bun
del „Adagio" weerlegt het onweer
staanbaar:
„En donker zuigt mijn bloed
van heimwee zwaar doorwogen;
ik zeil langs regenbogen
Gods stilte tegemoet.
Een vers, dat spreekt van een ge
loof in de eeuwigheid; van een ge
loof, dat zijn weerspiegeling vindt in
de rozenkrans, welke de Fee naast
^zich had liggen, terwijl hij Adagio
schreef.
Ernest van der Hallen, die zelf dc
schrijvende Apostel van Vlaanderen
wordt genoemd en die op een door
hem zelf geschreven bidprentje de
woorden liet drukken; „Jezus, wees
mijn ziel barmhartig", kan niet an
ders besluiten en noemt Felix een
christen.
Als mens had Felix zijn medemen
sen lief. Elke bladzijde uit zijn werk
spreekt van deze liefde. En daarom
was hij naast kunstenaar en Chris
ten ook een vriend. Niemand, die
ooit tevergeefs een beroep deed op
zijn mens-zijn.
ALS VLAMING.
TJan rest Ernest van der Hallen nog
te weerleggen, dat Felix geen
goed Vlaming is geweest. Voor de
nuchtere Noord-Nederlander lijkt dit
misschien een bizarrerie, maar vroe
gere vrienden hebben Timmermans
in de laatste jaren van zijn leven
juist dit punt verweten.
Nest geeft een sprekend voorbeeld:
„Toen Timmermans een paar jaar
vóór de laatste oorlog na lang beraad
Tl/Ten heeft Timmermans verguisd.
Hij is eenzaam gestorven. Er-
nest van der Hallen schreef een eer
herstel en volgde hem in de dood.
Zij leefden beiden hun laatste jaren
eenzaam in Lier. Het eerherstel door
Nest aan Felix gebracht is misschien
overbodig. Het is juist alsof dit boek
je maar een overkoepeling is van wat
komen zal. Want Timmermans' naam
zal groeien tot een symbool en dan
komz de ruimte en de aandacht, die
vereist zijn voor het boek, dat Vlaan
deren aan zijn prinselijke verteller
verschuldigd is.
Dat boek wordt dan het grote eer
herstel aan Felix!
PIET HACK.
(Ernest van der Hallen: Felix Tim
mermans: De Koep:' - Nijmegen!.
In de Stadsschouwburg te Amsterdam
werd na de voorstelling van „Lente
wolken" van Herman Roelvink, Julia
Cuypers, de 77-jarige en oudste spe-
lertdc actrice, die als wonderkind be
gonnen is, en nu, na een ruim zeven
tigjarige loopbaan, het toneel gaat
verlaten, op hartelijke wijze gehul
digd. Namens de gemeente Amster
dam werden dc scheidende actrice,
door wethouder Mr. F. H. C. van
Wijek, bloemen aangeboden.
oooooooooooooooo<xxx>oooooo<x>oo<x>oo<x>ooooooooooooc
Y O
6 JJAAST hemels helder klinkt een leeuwerikslied
uit paarlen wolken, die zich voortbewegen
door 'n blauwe lucht, soms schaduwvlagcn vegen, X
over het wijd, veeltonig groen gebied, O
met daarin rechte sloten tussen riet, X
traaggrazend vee en autonoom gelegen
vergrauwde hoeven, nors van storm en regen;
en rijen peppels staan voor 'n flets verschiet.
Nog somber in de helste zonneschijn
staat elke kerk, temidden doodse huizen,
met in de tuintjes wasgoed aan dc lijn.
De vrouwen, die er nijver bezig zijn,
zij zingen psalmen onder 't zorgen, kuisen
of spieden critisch achter een gordijn.
FRANS BABYLON
0
c-ooooooooooooooo^oooo^oooooo^ooooooooooooooooooo
