Het Westen heeft de boot in China gemist
Vrijheid geeft verantwoordelijkheid
Hatta vraagt samenwerking
met de federalisten
Onze
vliegvelden
IN 'T KORT
Frankrijks
protesten
helpen niet
Nieuwe bonnen
Franse
communisten
blijven actief
Honger levert de Chinezen over
aan Stalin
VIJFDE JAARGANG
No. 1232
DONDERDAG 18 NOVEMBER 1948
MINISTER MANSH0LT IN DE TWEEDE KAMER.
1 Januari eieren zonder bon - Boeren krijgen
volgend jaar denkelijk meer voor
hun suikerbieten
Steeds meer aanpassen
Een drieling op haar
Verjaardag
IN TEGAL is een baby geboren
^ee hoofden en drie ar-
j o haby leefde twee uur. De
Meer wind
Ierlar.d los van
Engeland
Raad der
Europese Beweging
geïnstalleerd
Bakkers protesteren
H
Prinses Wilhelmina
dankt
Hans Kaart in Tanger
Winkels tot 8 uur open
vóór St. Nicolaas
en Kerstmis
Hij u)il aan bestandschendingen een einde maken
Shanghai plundert
Wat eist het
Atlantisch Pact?
Hogere eisen in
Bondowoso-affaire
o
Uitgave N.V. Uitgeversmij. Neerlandia Redactieraad:
A. F. J. Aernoudts, C. J. van Hooteghem; A. E. Langenhorst;
Mr. Dr. A. J. J. M. Mes; Mr. H. B. B. de Rechter. Verschijnt elke
werkdag. Abonnementsprijs bij vooruitbetaling: f 3.90 p. kwartaal;
p. post f 4.75, p- week (uitsluitend bij niet-postbestelling) 1 0.30.
Losse exemplaren 8 cent. - Postrekening 278841. Prijzen
voor buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt.
Voor God, Koningin en Vaderland
Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen Hulst, Dubbele Poort, 7, tele
foon 102 (Bijbureau: Oostburg, Nieuwstraat 22, telefoon 35). Bu
reau voor de Zeeuwse Eilanden: Goes, Westsingel 75. telefoon
2236. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Advertentieprijs (uit
sluitend voor de Zeeuwse oplage) f 0.10 per m/m; voor Re
clames (Ingezonden Mededelingen) 0.25 për m/m. (Voor de
gehele oplage resp f 0.25 en f 0.60. Incasso wordt berekend.
erkende dat de slagerij in de moeilijke
hoek zit. Over de kwestie der erken
ningen en bedrijfsvergunningen is ad
vies gevraagd van de economische
raad.
De begroting werd daarna z.h.st.
aangenomen, met aantekening dat de
r»E TWEEDE KAMER heeft zich gisteren weer aan 't eten gezet. c.P.N. geacht wilde worden te hebben
Figuurlijk dan wel te verstaan. Want er is druk gesproken tegengestemd,
over aardappelen, melk, eieren en andere landbouwproducten. Mi
nister Mansholt is daarbij niet achtergebleven. Hij heeft het meeste
gezegd. O.a. dat 1 Januari de eieren bonloos komen (als de minister
dan ook maar zorgt dat ze te krijgen zijn en tegen een redelijke
prijs!), en dat er voor de suikerbieten volgend jaar denkelijk meer
betaald zal gaan worden.
T\E MINISTER deelde allereerst een
en ander mee over zijn algemeen
beleid, dit naar aanleiding van de ver
schillende vragen en opmerkingen eer
gisteren door Kamerleden gemaakt.
Hij merkte op, dat er méér dan van
wijziging, van aanpassing aan de ge;
wijzigde omstandigheden sprake is bij
het landbouwbeleid. Gestreefd wordt
daarbij tevens naar rationele produc
tie. „Wij wensen door een stelsel, door
een zekere mate van marktordening be
scherming te krijgen", verklaarde de
minister. „Wij trachten goed m de hand
te houden de prijs van de producten
melk, vlees en eieren. Dat is geen prijs
vaststelling. Ook de productie moet
worden beheerst. Er zullen nog zeer
vele aanvullende maatregelen nodig
zijn.
De wijze waarop bepaalde doelein
den worden nagestreefd is veranderd.
Wij gaan in de richting van het beheer
sen van de productie".
De minister stelde in het licht, dat
de beoogde aanpassing 'n grotere in
dividuele vrijheid geeft en een ver
hoging der individuele verantwoor
delijkheid.
Eieren en suiker
■yOOR 1949 worden zeer concreet een
aantal garanties gegeven voor vlees
en melk. Dat geeft een vaste basis in
de Nederlandse landbouw. Zo kan zeer
goed de veevoedermarkt worden be
heerst.
Voor een aantal artikelen, niet lig
gende in de veevoedersector zullen
andere maatregelen nog nodig zijn.
Zo verwacht de minister voor 1949 'n
hogere suikerbietenprijs. En ook zal
het mogelijk zijn een bepaalde tarwe-
prijs in het land te handhaven. De
eieren zullen 1 Januari van de bon
gaan.
Aardappelen
vyAT de aardappel-prijs aangaat, ten
aanzien daarvan merkte de minis
ter» op, dat de regering nimmer garan
tieprijzen voor aardappelen heeft vast
gesteld. Ten aanzien van de vraag wel
ke prijs de aardappelmeelfabrieken zul
len kunnen uitbetalen, zei hij te me
nen, dat die f 4.50 a f 4.75 per 100 kg.
aardappelen zal kunnen zijn.
De minister benadrukte, dat men
op dit moment voorzichtig moet zijn
met het verkopen van aardappelen,
tegen elke prijs. Er moet rekening
mee gehouden worden, dat de vee
stapel veel aardappelen zal nodig
hebben.
De prijs voor de gestoomde aardappe
len zal zo spoedig mogelijk worden be
kend gemaakt.
(De wens der Kamerleden omtrent
een lagere prijs voor consumptie-aard
appelen, heeft, men begrijpt het, niet
betrekking op de prijs die de boeren
vor hun product krijgen, doch op de
prijs die de groentehandelaar vraagt).
Zoals men weet kwam de heer Von
del i n g (P. v. d. A.) met een motie
over de aardappelprijs. Deze motie on
dervond nu critiek. De heer Vondeling
V ijzigde de inhoud zodanig, dat de wen
selijkheid tot uitdrukking erin gebracht
werd, dat de prijzen voor consumptie
aardappelen zich gaan bewegen op het
niveau als in Maart en April in uitzicht
is gesteld. Zo ging de motie er z.h.st.
door.
De heer Vondeling trok zijn 2 andere
moties in.
Melk
tFEN AANZIEN van de melkprijs, zei
de minister, dat hij een prijs van
17H cent redelijk vond.
Het kleine-boeren-vraagstuk bespre
kend zegt de minister, dat geen enkel
landbouwbeleid juist kan zijn, dat de
belangen der kleine boeren geen recht
doet wedervaren.
TN HET St. Carolus Borromeus
ziekenhuis in Den Bosch heeft
mevr. v. d. Pol-van den Oever,
uit Zaltbommel het leven geschon
ken aan een drieling, allen meis
jes. De kinderen wegen resp. drie
pond en 450 gram, 4 pond en 120
gram en 4 poéd en 330 gram. Op
dezelfde dag werd de moeder 38
jaar. Het gezin bestaat thans uit
5 kinderen. Moeder en kinderen
maken het goed.
JJOE ZAL het Britse prinsje heten?
Dat is een vraag, die vele zich
ongetwijfeld al heel wat keren hebben
gesteld. Zeker is het nog niet, maar
verwacht wordt toch wel, dat het
prinsje George zal genoemd worden,
naar zijn grootvader en overgroot
vader.
QNDANKS toezeggingen van de mi
nister van Financiën heeft het
spoorwegpersoneel dat in de oorlog
staakte, de beloofde extra-bijd/agen
nog niet ontvangen. De personeels-
raad van de N. S. heeft zich nu daar
omtrent tot de ministerraad gewend.
J^ARDINAAL VON PREYSING, de
Bisschop van Berlijn, die 23 Oct.
door een berterte werd getroffen, is
thans buiten levensgevaar.
Benelux
DETREFFENDE de consequenties ver-
band houdend met de Economische
Unie met België en Luxemburg bleef
de minister vaag. Hij zei er dit van. In
de commissies van overleg in de Bene
lux zitten thans ambtenaren en verte
genwoordigers der bedrijfsschappen.
Bij de nadere uitwerking der plannen
zal 't bedrijfsleven vertegenwoordigd
kunnen zijn. Over de prijzen en lonen
is overleg gaande, zodat België en Ne
derland naar elkaar toe kunnen groei
en. Voor de landbouw afzonderlijk is
-daarvan nu niets te zeggeh.
T.b.c. onder het vee
■MAAR aanleiding van desbetreffende
opmerkingen verklaarde de minis
ter, dat de tuberculose onder het vee
zoveel mogelijk moet worden terugge
drongen.
Grote bedragen zullen daarvoor
door overheid en bedrijfsleven ver
strekt moeten worden. De minister
pleegt ter zake overleg met zijn
ambtgenoot van Sociale Zaken.
Wat de D.U.W.-objecten betreft is
overeenstemming tot stand gekomen
tussen de ministers van Wederopbouw
Sociale Zaken en Landbouw. De boe
renwerken kunnen in het vervolg weer
worden uitgevoerd.
moeder maakt het goed.
Z^BAGAVDND, na afloop van de
and zaf1?ednWextrr^re1Bnelfië"Neder-
Ssschen naar Amsterdam. DezeVelS
-ertrekt uit Esschen om
ut Roosendaal
20.00 uur en
om 20.55 uur,
gNGELAND, Frankrijk en de Ver.
Staten, hebben thans officieel ze.
antwoord op het verzoek van Evatt
r" :10., nota's hebben dezelfde in
houd. Een oplossing van de Berlijnse
crisis.wil men met behulp der V N
echter onder voorwaarde, dat de Sov
jets de Berlijnse blokkade opheffen.
yOLGENS Franco zouden Spanje en
de V. S. reeds lang tot overeen
stemming znn Bekomen, indien En
geland er niet tussen in gezeten had.
|_TET ~Mtse Lagerhuis heeft in 2e
lezing zijn goedkeuring gehecht
aan het wet.-ontwerp tot nationalisa
tie van de iizer- en staalindustrie 'n
Motie van de oppositie tot, verwer
ping van het ontwerp werd met 373
tegen 211 stemmen afgewezen.
Weersverwachting, geldig tot
Donderdagavond:
Aanvankelijk op de meeste plaat
sen nevel of mist. Wind tussen
en„ Zuid-West, aan de kust
geleidelijk toenemend tot krachtig
of hard. Meest zwaar bewolkt met
nu en dan enige regen of mot-
tegen. Nog iets zachter.
Deden zon onder 16.45 uur en
oar" "-24 uur Vrijdag zon op
uur en maan op 18.13 uur.
De middenstand
TN tweede instantie kwamen nog
enige Kamerleden aan de beurt. De
heer van der Zanten (K.V.P.)
vroeg bijzonder aandacht voor de
landbouwcursussen en voor het feit,
dat er een tekort is aan land- en tuin-
bouwonderwijzers. Het jonge-boeren-
problemen noemde hij even klemmend
als het kleine-boerenvraagstuk. In
dit verband zou een interdepartemen
tale commissie van onderzoek op haar
plaats zijn, meende hij.
Zijn fractiegenoot H o O y bepleitte
o.m. de wenselijkheid van beperking
van het aantal erkenningen in de
groentenhandel en vroeg althans het
aantal niet uit te breiden. Ook de
slagerij heeft het volgens hem zeer
moeilijk.
Naar aanleiding daarvan gaf de mi
nister te kennen, te begrijpen, dat de
middenstand niet al te tevreden is
over de prijspolitiek. Het is een kwes
tie van het afvegen van belangen. Hij
Eveneens werden goedgekeurd de
wetsontwerpen tot wijziging van de
begrotingen van "het Landbouwcrisis'
fond voor 1947 en van het Landbouw-
egalisatiefonds voor 1948. Ook hier
kreeg de CIP.N. aantekening dat zij
geacht wilde worden te hebben tegen
gestemd.
Tenslotte is het wetsontwerp strek
kende tot het wederom inwerking
dóen treden van enige artikelen van
de Bodemproductiewet 1939 zonder
beraadslaging of stemming aangeno
men.
TN EEN ZEER korte behandeling
heeft het parlement van Eire,
met algemene stemmen de wet aan
genomen, waarbij Eire tot een repu
bliek wordt verklaard, die niet meer
met de Britse Kroon verbonden is.
De president van Eire zal de uit
voerende macht in verband met bui
tenlandse aangelegenheden en de
naam van de natie wordt „Republiek
Ierland".
Eamon de Valera, voormalig mi
nister-president van Eire, heeft als
kanselier van de Universiteit van Ier
land in een redevoering te Cambrid
ge gepleit voor een plebisciet voor de
bevolking van Noord-Ierland, opdat
deze kan beslissen, of zij zich bij Eire
wil aansluitenof deel wil blijven van
het Verenigd Koninkrijk.
TAE NEDERLANDSE Raad der Euro-
pese Beweging is gisteren in Den
Haag geïnstalleerd. Tot voorzitter is
benoemd oud-minister P. Kerstens, en
tot. vice-voorzitters prof. mr R. Kra
nenburg, prof. dr. H. Brugmans en
mr. J.|Meyer.
Dezer dagen is het ministeriëel be
sluit te wachten, dat de oud-ministers
Albarda en Kerstens en dr. J. Bruins
Slot Zijn aangewezen Nederland te
vertegenwoordigen op de vergadering
van het comité tot voorbereiding van
'n Europese Assemblée in Parijs op
25 Nov.
IAE NEDERLANDSE Bakkersbond,
heeft namens het gehele bakkers
bedrijf, een telegram gezonden aan de
minister van Landbouw, Visserij en
Voedselvoorziening over het feit, dat
krenten, rozijnen en amandelen niet
meer aan distributiebepalingen gebon
den zullen zijn. Gezien de schaarste
van genoemde artikelen leidt dit tot
het openen van een zwarte markt,
terwijl een dusdanige koppelverkoop
wordt toegepast, dat het algemeen be
lang ten zeerste geschaad wordt, door
dat de consument van het bezit van
de in het brood of gebak verwerkte
zuidvruchten, verstoken blijft, behou
dens tegen abnormaal hoge prijzen.
Zo zegt de bond.
K. H. PRINSES WILHELMINA
heeft aan de Commissarissen der
Koningin in alle provincies een door
Haar persoonlijk ondertekend schrij
ven doen toekomen van de volgende
inhoud:
„De talloze gelukwensen en blijken
van medeleven, die mij uit bijna alle
gemeenten van het land hebben be
reikt ter gelegenheid van mijn ver
jaardag en mijn regeringsjubileum,
hebben mij diep getroffen.
Waar het mij tot mijn leedwezen niet
mogelijk is, allen, die mij gelukwens
ten, persoonlijk te bedanken, zoude
ik het zeer op prijs stellen, indien U
gemeentebesturen, gemtenteraden en
bevolking van Uw gewest mijn harte
lijke dank zoudt willen betuigen".
OORLOGSINVALIDEN WORDEN BRUIKBARE MENSEN. Het landgoed
„Aardenburg" te Doorn is sedert ruim een jaar in gebruik genomen als mi
litair herstellings- en trainingsoord voor ongeveer 200 invalide militairen,
die hier voor werkzaamheden in de maatschappij worden opgeleid. Onder
leiding van een Rode Kruiszuster wordt sloydwerk beoefend.
Het Ruhrvraagstuk
TN officiële kringen te Washington
heeft men duidelijk te kennen
gegeven, dat de V. S. het Brits-
Amerikaanse besluit om de sleutel
industrieën van het Ruhrgehied
aan Duitse beheerders over te dra
gen niet zullen herroepen ondanks
herhaalde Franse protesten.
Dat is een ernstige teleurstelling
voor Frankrijk, dat Duitsland liefst
zo zwak mogelijk wil houden, om
dat het al enige keren de nadelen
van een sterk Duitsland heeft on
dervonden.
Frankrijk zit daarom niet stil. Het
schijnt thans een plan te hebben voor
gelegd inzake een internationaal be
heer der Ruhr-indiustrieën. Dit plan
zou verstrekkende voorstellen inhou
den.
Ook Gen. de Gaulle heeft het zijne
over de kwestie van het Ruhrgebied
gezegd. Ik weet, zo zei hij, dat de
Anglo-Amerikanen een Duits Reich
willen heroprichten. En ik weet, dat
mien aan Angelsaksische zijde denkt,
dat een heropgericht Reich tegen de
Sovjet-Unie zou zijn. Men neemt ech
ter een groot risico door aldus te den
ken, zei de Gaulle. Men heeft ons
gezegd, dat, wanneer wij niet met
de politiek ten aanzien vain het Ruhr-
gebied instemmen, het plan-Marshall
in hét geding zal worden gebracht.
Wij hebben zo merkte de generaal
op eeuwenlang geleefd zonder 'n
plan-Marshal?. Wij steunen het, doch
op één voorwaarde: dat het ons niet
het lot van Frankrijk en van Euro
pa doet opofferen terwille van on
middellijke voordelen.
TTANS KAART en de zijnen zijn van
Gibraltar naar Tanger overgesto
ken. Deze overtocht heeft onze land
genoten nogal wat hoofdbrekens ge
kost. Het vervoer van jeep en aan
hangwagen kostte namelijk alleen al
12 pond. Toen de ondernemende ac
teurs op een. avond in de Embassy-
club te Gibraltar optraden, stelde de
directeur hen voor, dit optreden niet
met een honorarium te belonen, maar
in de plaats daarvan het transport van
de jeep en de aanhangwagen naar
Tanger voor zijn rekening te nemen.
Dit voorstel werd natuurlijk grif
aanvaard.
De directie van de stoomvaartmaat
schappij die de dienst op Tanger on
derhoudt, had inmiddels van Kaart's
reis vernomen en bood toen onze
sportieve landgenoten aan, hun over
tocht voor haar rekening te nemen.
In Tanger zullen Kaart en' de zij
nen in een nachtclub een voorstelling
geven.
En last not least: tegen alle ver
wachtingen, is „Gerrit de Kraai" her
stellende. Wel is de vogel nog zeer
zwak, maar de tochtgenoten zijn bui
tengewoon verheugd, dat hun trouwe
metgezel het leven gered heeft.
rpENEINDE het publiek in de gele-
genheid te stellen, gedurende de
dagen, onmiddellijk voorafgaande aan
Sint Nicolaas en Kerstmis, ook in de
avonduren inkopen te doen, heeft de
minister van Economische Zaken de
colleges van burgemeester en wethou
ders van alle gemeenten gemachtigd,
ontheffing te verlenen op de winkel
sluitingsregeling tot uiterlijk 8 uur 's
avonds gedurende de tijdvakken van
1 tot en met 4 en van 22 tot en met
23 December.
■yOOR het tijdvak van 21 No-
vember t.m. 4 December gëeft
elk der volgende bonnen recht op
het kopen van:
BONNEN VOOR VLEES:
401 vlees: 100 gr. vlees.
402 vlees: 400 gr. vlees.
403 vlees: 150 gr. vlees.
ALLE BONKAARTEN:
407 algemeen: 250 gr. boter of
margarine of 200 gr. vet.
BONKAARTEN KA, KB, KC 812:
411 algemeen: 200 gr. kaas of 250
gr. korstloze kaas.
412 algemeen: 250 gr. boter of
margarine of 200 gr. vet.
413 algemeen: plm. 225 gr. huis
houdzeep of 180 gr. toilet
zeep.
B 425, C 427 500 gr. boter of mar
garine of 400 gram vet.
BONKAARTEN KD, KE 812:
417 algemeen: 100 gr. kaas of 125
gr. korstloze kaas.
418 algemeen: 125 gr. boter of
margarine of 100 gr. vet.
419 algemeen: plm. 450 gr. huis
houdzeep of 360 gr. toiletzeep.
TABAK EN VERSNAPERINGEN-
KAARTEN ENZ. QA, QC 808:
133, 134, 137 tabak: 2 rantsoenen
sigaretten of kerftabak.
BONKAARTEN ZA, ZB, ZC, ZD,
ZE, MD, MF, MH 813 (bijz. arbeid
a.s. moeders en zieken):
Geldig zijn de bonnen van de
strook X. Deze bonnen zijn 14 da
gen geldig.
Bovenstaande bonnen kunnen
reeds op Vrijdag 19 November
worden gebruikt. De niet-aange-
wezen bonnen van strook 2 kun
nen worden vernietigd.
A MERIKAANSE militaire hulp aan
West Europa is noodzakelijk ter
waarborging van de veiligheid en 't
economisch herstel van dat gebied,
is het oordeel van Forrestal, die A-
merikaanse minister van qorlog.
JN EEN REDE voor radio Djokja
heeft de republikeinse eerste mi
nister, Mohammed Hatta, een be
roep gedaan op zijn leger en po
litie om hun plicht te vervullen. Hü
verklaarde met nadruk, dat de le
gereenheden aan de status-quo-lijn
ernstig zullen worden gestraft, in
dien zij bestandschendingen plegen.
Met betrekking tot de besprekingen
met minister Stikker verklaarde Hat
ta, dat deze „nuttig" zijn geweest,
doch dat de sfeer wordt verslechterd
door „Batavia", waarbij hij speciaal
noemde de berichten van de Dienst
Legercontacten. Hij zei verder o.m.:
„Wij zullen ons verdedigen indien wij
worden aangevallen, doch indien wij
niet worden aangevallen moeten wij
ons aan onze beloften houden".
Hervatting van de onderhandelin
gen met de Nederlanders hangt af van
de houding der Nederlanders, zei
Hatta. Hij legde er de nadruk op, dat
de Nederlanders en de republikeinen
een vreedzame sfeer behouden, die
nodig is voor de regeling vin het ge
schil tussen Nederland en de Repu
bliek door bemiddeling van de Com
missie voor Goede Diensten.
Hij verklaarde, dat hij samenwer
king wenst met de federalisten. „Er
dient geen antithese te bestaan tus
sen ons en de federalisten, doch een
synthese en wij moeten gezamenlijk
streven naar het bereiken van het
doel op 1 Januari 1949".
(1 Januari is de datum die gefi
xeerd is voor het instellen van een
interim-regering)
Hatta ging uitvoerig in op de af
faire Madioen, die hij een betreurens
waardige nationale tregedie noemde.
Hij verklaarde, dat ideologische ge
schillen de eendracht hebben verbro
ken. De oorzaken van het lijden van
het volk zijn volgens Hatta ten eer
ste de Nederlandse blokkade, de af
faire Madioen en de langdurige droog
te, waardoor de oogsten mislukt zijn.
Leest men de redevoering nauw
keurig, dan komt men makkelijk tot
de conclusie dat de rede een gevolg
is van het onderhoud tussen Hatta en
minister Stikker. Immers zowel de
bestandschendingen als de samenwer
king met de federalisten is daarbij eer
sprake gekomen.
Record-aantal terreurdaden
VTIIJ KUNNEN ons wel voorstellen,
waarom Hatta de Dienst Leger
contacten becritiseerd. Deze dienst
publiceert namelijk telkens weer de
series door de benden gepleegde ter
reurdaden.
Nu ook weer. Waarbij de Dienst
erop wijst, dat in de week van 10 t.m.
16 Nov. er een groter aantal terreur
daden heeft plaats gevonden dan in
enige andere week sedert de Renville-
overeenkomst werd besloten.
In het federaal gebied op Java,
zijn in deze week in totaal 233 ge
vallen, waaronder 73 rampokpartij-
en, 50 beschietingen van patrouil
les, 43 moordaanslagen op ambtena
ren en bevolking gepleegd.
De Dienst meldt voorts, dat de be
volking in de omgeving van Soeka
boemi spontaan is overgegaan tot de
vorming van een „volksleger" om zich
tegen de terreurbenden te verzetten.
TEUGENAAR. Zo heeft de commu
nist Lecoeur minister Moch gis
ter in de Franse Nationale Vergade
ring betiteld. Dit werd aanleiding van
het feit, dat Moch eergister de com
munisten ervan beschuldigd heeft de
stakings-terreur ontketend te heb
ben. De communisten schreeuwden zo
hard toen Moch weer wilde gaan
spreken, dat voorzitter Herriot de
vergadering schorste.
De stakings-ellende in Frankrijk is
intussen nog niet ten einde. Maan
dag gaan de bij de communistische
vakbeweging aangesloten haven-ar
beiders staken, omdlat er geen over
eenstemming is verkregen over hun
looneisen.
(Speciale correspondentie).
gEN GIERENDE, HUILENDE MENIGTE trekt door Shanghai. Wat
men hier politie noemt is de situatie niet meer meester. Schieten
helpt niet meer, om gummi knuppels lacht men. Het wordt een sauve
qui peut bjj de buitenlanders, als dat niet onmiddellijk veranderd. Ik
kom juist van Lunghwa af, het vliegveld van Shanghai, de schrik van
iedere piloot. Het is nog enkele minuten ryden voor ik in het Palace
otel ben. Tot op heden heeft men mij nog maar woedend aangekeken,
wee pogingen om mijn jeep tot stilstand te brengen, zijn mislukt. Met
nujn revolver in de rechter- en het stuurrad in de linkerhand poog ik
oor te rijden. Hier stil staan, betekent dat ik beroofd zou worden van
a, zelfs van mijn sokophouders. De witte helm doet dienst door een
Stuk ijzer af te ketsen.
gN DAN plotseling is het gedaan,
de ie«?,alIeJ ka"ten springt men in
schiet I™ d« Pandering begint. Ik
teröver eii.Serels tuimelt ach-
twee ieprv? hetzelfde moment dringen
tie tot m» a Amerikaanse poli-
en stomnt wr; Men sehiet' slaat
weet ik niet^ 6r £recies g^urt is
pend me? rl-eens- Een "tank" bewa-
dlerd door ÏTn' .doch gecomman-
Iangzaam naS A")erIkaans burger rolt
huift ent F-eiblJ' De menigte tiert,
men breeWt i worden vertrapt
men preekt armen en benen. Er lig-
gen diverse gewonden. Snel poogt min
nog iets van mijn have te redden doch
het voornaamste is al van eigenaar
verwisseld. Zonder ernstige kwetsuren
doch zonder veel meer dan een korte
broek brengt men mij tenslotte veilig
in het Palace-hotel.
Rijst, rijst, rijst
rJO is de dag begonnen. Een ogen
blik denkt iedere buitenlander,
dat de Chinese hel in volle hevigheid
is losgebroken. Plunderend trekt het
volk van magazijn naar magazijn. Ge
zeten burgers worden in één dag
straatarm. Rijst, rijst, rijst. De Russi
sche legatie heeft in allerijl een prik
keldraadversperring uitgeworpen en
de wachten verviervoudigd. De wacht
posten kijken even uitdrukkingloos
als altijd Maar ik neem aan, dat er in
het imposante gebouw, de sterkste
vesting van Shanghai geglimlacht
wordt. Daar wordt nu de wodka aan
gesproken.
WIJ ONTVINGEN over de toe-
stand in China enige belang
wekkende beschouwingen van een
speciale correspondent uit dit land
Deze beschouwingen zijn niet al
leen actueel, omdat zij afgestemd
zijn op het zich daar afspelende
oorlogsdrama, maar ook omdat zij
ingaan op de ondergrond van het
conflict.
Volgens de laatste berichten
trekken de communistische strijd
krachten in wanorde in Noordelij
ke richting terug.
Zij hebben by Hsoetsjou een
der voor-bastions op de weg naar
Nanking een grote nederlaag
geleden. De toestand voor Nan
king biyft echter zeer précair. De
Britse instanties hebben dan ook
aangedrongen, dat Britse onder
danen het gebied van Nanking
verlaten.
Verdronken land
rpEGEN de avond is de politie de si-
tuatie meester. Men heeft hard
handig ingegrepen en dat was nodig
om de hongerende millioenenmassa
weer enigszins tot bezinning te bren
gen. De rijdende forten hebben hun
plicht gedaan. Honderden oproer
kraaiers zijn gearresteerd. Duizenden
liepen lichte verwondingen op. Er zijn
ook doden gevallen, doch niemand
weet hoeveel.
Wat doet er ook het aantal toe.
Wat deert het de wereld of er mil-
Iioenen Chinezen meer of minder
omkomen? Jaarlijks sterven er hier
millioenen de hongerdood, zonder
dat iemand een vin verroerd, zonder
dat de „beschaafde" wereld tot ac
tie komt.
Wat zegt de dood in een land, waar
een vrouw een dood kind „koopt" om
mee te bedelen? Wat zegt een ontijdig
einde van een jong leven, als men de
kinderen van 2, 3, 4 jaar en ouder, in
kranten gewikkeld, langs de weg legt
in de hoop, dat een voorbijganger er
een aalmoes naast deponeert. Dood of
niet dood, wat doet het ter zake als
men honger heeft van zyn eerste tot
zijn laatste levensdag? Kan men in
nerlijke weerstand verwachten van de
Chinese massa, die uitgemergeld is
door gebrek. Kan men levensblijheid
verwachten van het Chinese meisje,
die op 13-jarige leeftijd soms al ver
kocht wordt voor een handvol rijst.
Wat wilt gij, daar in het Westen en
in 't Oosten? Al Uw kranten schreeu
wen moord en brand, om dat de roden
vorderingen maken. Men zou de put
willen dempen nu het kalf al verdron
ken is. Want China is verdronken.
In Nederland kan men van een ver
dronken land weer een vruchtbare
polder maken. De Chinezen verstaan
die kunst niet. Corruptie, steenhard
egoisme plus een handvol fatalisme
zijn slechte wapenen om mee te strij
den, omdat ze werken als een boeme
rangMet dat gereedschap kan
men geen Zuiderzee dempen. Laat
staan van China 'n ordelijk land ma
ken met een geordende samenleving...
Ergerlijke corruptie
YT7AT er op dit ogenblik in China
gebeurt, de rode opmars, dateert
al van 1922. Jaar in, jaar uit hebben
de democratische mogendheden ge
weigerd de feiten te rangschikken tot
'n rapport en uit dat rapport de enig
juiste conclusie te trekken. Om het
gezicht te redden heeft men een drup
pel op een gloeiende plaat laten val
len. Men goot nu en dan een scheut
olie in een vat zonder bodem. Een
klein beetje olie bleef aan de wanden
kleven, de rest ging verloren. Alvo
rens men olie begon te gieten om het
Chinese raderwerk te smeren, had
men moeten zorgen, dat er een rader
werk was. Dat was er niet in 1922, dat
is er ook niet in 1948.
Hoe groot is de feitelyke macht
van Tsjan Kai Tsjek's oligarchie".
Hij regeert slechts in de gTote steden
Maar Shanghai en Nanking vormen
China niet. Zy zijn er slecht een
visitekaart van.
In het land, in de bergen, in de wou
den en onder de grond ligt de onme
telijke Chinese rijkdom te wachten, die
bij geen benadering te schatten is, doch
die zo enorm is, dat het visitekaartje
Shanghai van goud kon zijn, waarop
een naam geschreven kon worden in
diamanten. Nu staat er op het visite
kaartje: Mr. Lie Corruptie-Egoisme,
Hungry-Street 38 (rood) Fataalstad.
Dat is het China waarin een hand
vol Chinezen leven als keizers, een
handjevol buitenlanders als prinsen,
en 399 millioen Chinezen als paupers
van de ergste soort.
Wilt gij het de Chinezen euvel dui
den, dat het hun niets meer interes
seert door wie ze morgen bestuurd
worden. Wat deert hun moraal, socio
logie, politiek? Zij hebben slechts een
verlangen: dat hongerig gevoel in hun
maag kwijt te raken. Wie daar voor
zorgt is hun vriend voor het leven. En
geloof gerust, dat Stalin hun rijst zal
geven.
Hier in het Verre Oosten heeft het
Westen de boot gemist. Daarover zal
de historie van straks een hard oor
deel vellen.
(Door onze luchtvaartmediewerkeir)
ALS IEDEREEN zijn zin kreeg,
zouden er binnen enkele jaren
vier vliegvelden in Holland zijn
Schiphol voor de Amsterdammers,
Schieveen voor Rotterdam, Ypen-
burg voor Den Haag en Burgerveen
voor de K.L.M. Het is gewenst dat
de regering hierin nu eens een dui
delijke uitspraak doet, zodat wij niet
langer gebombardeerd worden door
brochures en toespraken, waarin met
zoveel aplomb stellingen geponeerd
worden en zo verbluffend met tien
tallen millioenen guldens gegoocheld,
dat de overtuigde voorstander van
het plan A in tien minuten aan Let
weifelen wordt gebracht. Daardoor
is een grote onzekerheid ontstaan.
Oud-minister Vos, die het vorige
jaar ons nationale vliegveldwaag
stuk tot een oplossing moest brengen,
was aanvankelijk voorstander van
het plan Burgerveen. Plotseling, zon
der daarin zelfs de K.L.M. te ken
nen, sprak hij erover zijn veto uit.
De stad Den Haag voelde aanvanke
lijk voor het plan Schieveen; plot
seling na bestudering van het rap
port Diepen willen B. en W. Ypen-
burg weer in stand houden. Wanneer
op deze wijze zelfs overheids-instan-
ties geen rechte koers kunnen aan
houden, wat wil men dan van de
Volksvertegenwoordiging verwach
ten), die nog minder tijd heeft zich
tussen zovele andere zaken door even
op dit probleem te specialiseren.
Toch moet er iets gebeuren. Wel js
er een commissie geweest, om een
objectief ordieel te vormen in deze
moeilijke materie, doch deze commis
sie is dit jaar reeds weer ontbonden:
gereed met haar taak. Zij wilde
Schiphol houden en sprak zich ten
gunste van Schieveen uit. Aanlei
ding een nieuwe commissie aan te
wijzen acht men thans ook niet aan
wezig, zodat de Rijksluchtvaartdienst
de zaken dan maar rechtstreeks met
de minister moet afdoen. Daarom is
er voorlopig geen verandering te ver
vrachten in de huidige situatie: er
gens bij de'weg van Den Haag naar
Rotterdam staat een groot bord,
waarop is aangegeven* dat op die
plaats Schieveen zal verrijzen: slechts
op negen kilometer van Ypenburg,
waar wellicht al een tien millioen
in de grond gestoken is voor vldeg-
tuigaccomodatie.
Is dit alles wel juist? Waarom is
het mogelijk dat iedere partij de an
dere betrokkenen met cijfers kan
overtroeven? De een zegt: ,,Als Ypen
burg dat wordt geeft dit een bespa
ring van zoveel millioen", de an
der meent, dat Schieveen de goed
koopste oplossing is, terwijl, als het
zo doorgaat als thans verwacht kan
worden, zowel Ypenburg als Schie
veen op negen kilometer afstand van
elkaar zullen moeten bestaan.
Hoeveel kost dat plan-Schieveen
precies? Komt men er met 30 mil
lioen? En beseft men wel goed, dat
volgens Amerikaanse berekeningen
een grote luchthaven tegenwoordig
zeker 10 millioen per jaar kost? Wij
zijn niet tegen Schieveen of voor
Ypenburg of omgekeerd; wij zouden
alleen wensen dat van overheidswe
ge het gehele vliegveldvraagstuk zo
duidelijk toegelicht worde, dat alle
betrokken partijen het tenminste met
het officiële feitenmateriaal eens zul
len zijn.
Pfen herwaardering van onze matio-
"■^nale behoefte aan vliegvelden dus.
Dat is op 't ogenblik wel zeer nodig.
Thans prijkt op ons budget 4L> mil
lioen „voor aanleg en het in gereed
heid brengen van vliegvelden met
hun volledige installaties". Dat is een
absurd laag bedrag, gezien de grote
projecten, die ervoor uitgevoerd zul
len worden, waarbij er zijn, waaraan
men bij het opstellen van de begro
ting nog in het geheel niet gedacht
heeft.
Het is toch duidelijk dat het At
lantisch militair pact, waarmee de
vijf landen plus de USA en Canada
zich thans bezig houden, een nieu
we belasting voor ons land voor
vliegtuigaccomodatie zal beteke
nen.
Met andere woorden: ons aandeel
in dit nieuwe pact zal in de eerste
plaats een bijdrage aan de lucht
macht der Zeven -Landen inhouden.
Op het ogenblik is het sterkste de
fensieve wapen van West-Europa
verdisconteerd in de ruim tachtig
super-vliegende forten, die de Ame
rikanen in Engeland gestationneerd
hebben en waarvan het voor een
iedêr begrijpelijk is. dat deze reuzen-
vliegtuigen bedoeld zijn om ingeval
van nood atoombommen te vervoeren.
Deze defensieve basis van slechts en
kele vliegtuigen is veel te smal nu men
ernst gaat maken met de verdedi
ging van het Westen. Tegen Duits
land aan zal één ring van vliegvelden
aangelegd worden met installaties,
waarin alle geallieerde vliegtuigen te
'allen tijde „service" kunnen krijgen.
Dit gehele plan vereist een herwaar
dering van onze vliegvelden, van die,
waarover wij beschikken en van die,
welke op papier in aanleg zijn. Laat
<fe belangstelling, welke de heer
Diepen voor zijn Ypenburg heeft op
gerakeld, de onmiddellijke aanleiding
ertoe zijn, dat wij ons vliegtuig-pro
bleem nu werkelijk in grote stijl gaan
oplossen.
TAE ADVOCAAT-FISCAAL bij het
Hoo| Militair Gerechtshof te Ba
tavia concludeerde in de Bondowoso-
zaak slechts ten aanzien van één be
klaagde tot bevestiging van het von
nis van de Zeekrijgsraad, nl. voor wat
betreft de vrijspraak van de sergeant
majoor van Lier. Tegen alle door de
Zeekrijgsraad vrijgesprokenen eiste
hij gevangenisstraffen, variërend van
2 tot 6 maanden, en tegen de Serge
ant majoor Jippes de enige der be
klaagde, die door de Zeekrijgsraad tot
een maand was veroordeeld 4 maan
den gevangenisstraf.
Het dodenlransport Bondowoso-Soe-
rabaja. kortweg de Bondowoso-affai-
I re genoemd, heeft aan 46 extremisti
sche gevangenen het leven gekost.