Waarom van Mook ontslag nam
ve Lie naar Berlijn
Van de Ruhr hangt de
Europese vrede af
Rode nummerborden
waren gisteren troef
We zijn op de goede weg, zegt minister In ft Veld
Katholieke
Filmactie
IN 'T KORT
Europa's herstel
door godsdienstige
opleving
PROBLEMEN VAN DE WEDEROPBOUW
VIJFDE JAARGANG No. 1227
VRIJDAG 12 NOVEMBER 1948
DE REGERING ANTWOORDT
Geen groep geniete voordeel ten koste
van een andere
DEVIEZEN
Rustin weer
Deviezensmokkel
Nieuwe zenuw-oorlog op komst
Als een dreigend spook
Wapenstilstandsdag brachten tal van Belgen
in onze Zuidelijke centra door
Droogte in Australië
Hij gaf drie mille per
dag uit
Op z'n vroegst in 1960 kunnen we echter
door de achterstand heen zijn
7h~f
W'
V/4
p
Republiek ziet geen
reden voor
„erg pessimisme"
Df
Uitgave N.V. Uitgeversmij. Neerlandia Redactieraad:
A. F. J. Aernoudts. C J. van Hooteghem; A. E. Langenhorst;
Mr. Dr. A. J. J. M Mes. Mr. H B B. de Rechter. Verschijnt elke
werkdag Abonnementsprijs bij vooruitbetaling' 1 3.90 p. kwartaal,
p. post t 4.75, p week (uitsluitend bij niet-postbestelling) t 0.30.
Losse exemplaren 8 cent. Postrekening 278841. Prijzen
voor buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt.
Vooi God, Koningin en Vaderland
Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen Hulst, Dubbele Poort, 7, tele
foon 102 (Bijbureau: Oostburg, Nieuwstraat 22, telefoon 35). Bu
reau voor de Jeeuwse Eilanden Goes, West'singel 75, telefoon
2236. Hoofdredacteur: J. J H A. Bruna. Advertentieprijs (uit
sluitend voor de Zeeuwse ^oplage) f 0.10 per m/m; voor Re
clames (Ingezonden Mededelingen) f 0.25 per m/m. (Voor de
gehele oplage resp f 0.25 en f 0.60 Incasso wordt berekend.
T TET ANTWOORD van de Regering aan de Tweede Kamer
stond, voor het gedeelte van Minister-president dr. Drees,
in het teken van grote openhartigheid voor wat Indonesië aan
ging. Hij lichtte een tip van de sluier op. die rond het vertrek
van dr. van Mook hing en zette nog eens duidelijk het stand
punt van de Regering ten aanzien van het gehele Indonesische
probleem uiteen. Bovendien zette hij uiteen, dat de f 1,loon-
bijslag het maximum is, dat in de gegevën omstandigheden
kan worden verstrekt, wil de Regering tenminste andere groe
pen niet gaan benadelen.
Minister Lieftinck bleek op het standpunt te staan van ver
hoging van het belasting-vrij ihinimum en de primaire kinder
aftrek. Hij deelde mee, dat de f 1.— loonbijslag vijf millioen
kost en de verbetering van de pensioenen 30 millioen.
GKOTE BEWONDERING.
Dr. Drees begint met t.o. dhr. Zandt
op te merken, dat hij niet de in
druk heeft, dat er tegenwoordig meer
wordt gevloekt dan vroeger. Dan zegt
hij, dat de Regering is doordrongen
van het belang der gezinspolitiek.
Komende tot Indonesië en de per
soon van dr. van Mook, zegt de Mi
nister-president voor de persoon van
de ex-Landvoogd en diens werk grote
bewondering te hebben. De ontslag
aangelegenheid van de Lt. G. G. heeüt
bij de Kabinetsformatie een punt van
bespreking uitgemaakt. Hij deelt ech
ter mee, dat voordien door dr. van
Mook al meerdere malen te kennen
was gegeven, dat hij ontslag wenste
te nemen. Alleen het tijdstip van af
treden was open gelaten.
Het ontslag zelve was dus niet dis
cutabel. Tijdens de besprekingen over
het tijdstip (in den Haag) kwam de
opstand van Madioen en dr. v. Mook
meende, dat hij als opperbevelhebber
niet langer afwezig kon blijven. Toen
hij weer in Batavia was, kreeg dr. v.
Mook uit deels voorbarige en deels
onware pers-berichten de indruk, dat
hij door den Haag bij de onderhande
lingen over de federale regering was
gepasseerd. Hij diende plotseling een
ontslag-aanvrage in, welke de Rege-
■yOLGENS de correspondent te
Den Haag van de „iVew-York
Times" wordt doorde Nederland-
de deviezenvoüischriften te wijzi
gen teneinde de export naar de
V. S. te stimuleren. Men zou het
plan hebben de Nederlandse ex
porteurs in de gelegenheid te stel
len om 5 procent van de dollar
opbrengst van hun export voor
eigen gebruik te behouden. Deze
dollars zouden dan niet in Neder
land kunnen worden verkocht,
doch kunnen worden gebruikt
voor het aanschaffen van goede
ren in de V. S. of andere tot het
dollargebied behorende landen.
TyrONTGOMERY gebruikte gisteren
de lunch bij H. M. Koningin Ju
liana en zat aan een diner aan, hem
aangeboden door Minister mr. Schok
king. In de morgen confereerde hij
een uur met dr. Drees.
TAE „GROTE BEER" vertrekt van
daag naar Indonesië met militai
ren van de K. L„ het K.N.I.L. en de
Kon. Marine. Post voor Port Said
moet 14 November op de bus.
'T'ROPISCHE VLINDERS veroorzaak
ten door het afscheiden van gif
van de vleugels een ziekte onder de
bemanning van een Amerikaans
stoomschip. Daar het midden op de
Oceaan gebeurde, werden draadloos
aanwijzingen voor behandeling ver
strekt.
TAE STAATSLOTERIJ bracht giste
ren aan nummer 16832 de verras
sing van f 25.000.
TJELGIE telde op 31 December jl.
8.5 millioen inwoners, waarvan 50.2
pet. in het Vlaamse gedeelte van het
land, hetgeen bij vergelijking met '30
een vermeerdering betekent. Het
Waalse bevolkingsdeel liep met enige
procenten terug.
WIJ BEZITTEN teveel wetenschaps
mensen en te weinig diepgelovi
ge mannen: wjj hebben het geheim
van de atoomkern opgelost, doch de
Bergrede verworpen, zei de Ameri
kaanse generaal Omar Bradley.
TAR. SCHACHT zal werkelijk gear
resteerd *worden: de Minister van
Justitie van Nedersaksen heeft het
bevel daartoe gegeven.
T)E LUCHTBRUG-KOLEN mogen
niet voor verwarming in Berlyn
gebruikt worden; die zyn uitsluitend
voor de industrie. De volgende uit
zondering is er: in de gevangenis van
Spandau, waar Hess met zes Nazi
bonzen verblijft, brandt de verwar
ming van. Luchtbrugkolen.
MINISTER IN 'T VELD installeerde
gisteren het Centraal Orgaan voor
de Wederopbouw en de Bouwnijver
heid.
}(OL. v. d. WAL BAKE, werkzaam
bij het hoofdkwartier.van de Ge
nerale Staf, is toegevoegd aan het
Hoofdkwartier van Montgomery.
£)E BEIDE SLACHTOFFERS van
vliegramp bij Voorhout zijn gis
teren met militaire eer op ..Westduin"
te Den Haag begraven.
geldig
tof
Weersverwachting,
anavond:
Nevelig of misti° overwegen
Iroog w-eer met zwakke wind en
weinig verandering in tempera
tuur.
Vandaag: zon onder 16.54 uur
Maan op 15.36 uur. Morgen: zon
op 7.56 uur. Maan onJer 3.55 uur.
ring niet meende te mogen negeren.
Tenslotte sprak dr. Drees de hoop uit,
dat het dr. Beel zal mogen gelukken
de eenheid te bewerken.
Hij deelt mee, dat het onderhande
len met de Republiek niet uitsluit,
dat de Regering onverkort vasthoudt
aan de instelling van een Interim
regering vóór 1 Januari 1949: de Re
gering streeft niet een overeenkomst
tot elke prijs na.
EEN SNEDIG ANTWOORD.
TAAN KRIJGT hij het over de loon-
bijslag, die volgens Gerben Wa
genaar op f 2.50 moet worden ge
bracht. Dr. Drees vraagt zich af waar
dat van betaald moet worden: of kan
men de ene groep iets gaan geven
door het van een andere groep af te
halen, zo vraagt hij. Wagenaar inter
rumpeert: „Haal het maar van de De
fensie-begroting af". Waarop dr. Drees
snedig antwoordt: „Dat zou de juiste
oplossing zijn, wanneer de commu
nisten maar ophielden met de vrede
te bedreigen".
Nadat de Minister-president nog
heeft medegedeeld, dat de kwestie van
de progressieve kinderbijslag in stu
die is bij de Stichting van de Arbeid,
krijgt Minister Lieftinck het woord.
Hij zegt, dat er een basis is gelegd ter
versterking van onze finantiële struc
tuur. Hij brengt dank aan het Ame
rikaanse volk voor de Marshall-steun
en vertelt, dat de M. v. A. inzake de
regeling materiële oorlogsschade na
genoeg gereed is. Van bedrijfs- en
huisraadschade is tot nu toe ongeveer
TAE HEER VERMEER (P. V.
A.) kreeg gisteren in de Twee
de Kamer de gelegenheid een
vraag aan Minister Lieftinck te
stellen. En hij vroeg:
„Heeft de Minister kennis geno
men van een bericht in „De Waar
heid" van 6 November 1.1.. waarin
wordt meegedeeld, dat de E.V.C
een bedrag van 400.000 francs
heeft overgemaakt „ten behoeve
van de stakende Franse mijn
werkers"?"
„Is voor een dergelijke over
schrijving, die geen ander doei
kan hebben dan de bolsjewistische
„koude oorlog" tegen West-Euro
pa te helpen bevorderen, inder
daad van overheidswege een de-
viezenvergunning afgegeven?"
Op de eerste vraag antwoordde
Minister Lieftinck „Ja" en op de
tweede „Neen". Hij zegt nog, dat
de betaling niet is geschied via
overheidsinstanties of de Neder
landse Bank. De recherche heeft
de zaak in onderzoek.
Nu wij: is dat deviezensmokkel
of niet?
90 pet. afgewerkt. Voor agrarische
schade zijn voorschotten verleend tot
een bedrag van 168 millioen gulden.
Tenslotte zegt de Minister, dat her
ziening der Inkomstenbelasting samen
zal moeten gaan met het beleid in
zake lonen en prijzen.
KOOS VORRINK SPION!
TN DE avondvergadering krijgen het
woord: v. d. Goes van Naters,
Schouten, Weiter, Romme, Lucas, Wa
genaar en Tilanus. De eerste spreker
merkt op, dat in 1946 de heer Oud
ermee accoord ging, dat -socialisatie
werd nagestreefd en dat de overheid
de leiding geeft; in 1948 wijst de heer
Oud beide punten af!
De heer Romme toont zich erken
telijk voor wat namens de Regering
is gezegd over de gezinspolitiek en
wat over het heengaan van dr. van
Mook is meegedeeld, heeft hij met
onverdeeld genoegen gehoord. Nadat
de heer Lucas (K.V.P.) op de rede
van Min. Lieftinck is ingegaan, be
weert Wagenaar (Comm.), dat in Ne
derland een spionnage-centrale bestaat
die loopt over Koos Vorrink, Goedhart
en de schoonzoon van Vorrink.
Tegen elf uur in de avond verdaagt
de voorzitter de zitting tot vandaag
één uur.
Z. H. Paus Pius XII
TAE UNIE van Europese Federalisten
vergadert in Rome. Een aantal
afgevaardigden, w.o. uit Nederland,
werden op Castel Gandolfo door ZJH.
de Paus in audiëntie ontvangen. In
een toespraak zeide Z. H. o.m.:
De betreurenswaardige gevolgen
van de oorlog dienen overwonnen te
worden, en wij moeten ons schrap
zetten tegen de eventuele terugkeer
van het geweld. Teneinde de zo vu
rig verlangde eenheid te bereiken,
verzoek ik de grote mogendheden een
deel van hun vroegere grootheid op
te offeren en zich op één lijn te stel
len met de andere volken van ons
werelddeel, en aldus tezamen een wa
re Europese familie te vormen.
Het geheim dat het succes van Euro
pa's herstel kan bewerken, is dus de
opleving van het godsdienstig gevoe
len.
„Zo lang men doof blijft voor de
oproep der mensen van goede wil,
kan niets duurzaams tot stand komen.
Het is onze vurige wens dat uw in
spanningen overal het nodige begrip
ontmoeten".
TAE ZES-MOGENDHEDEN-CONFERENTIE te Londen over het Ruhrgebied
is begonnen, doch voorlopig in gesloten zitting. Het bepalen van de geo
grafische grenzen staat op de agenda, evenals het internationale lichaam,
waarvan de werkmethode en de bevoegdheden nog moeten worden vastge
steld. Dit lichaam zal waarschijnlijk tot taak krijgen de verdeling te bepalen
tussen binnenlands gebruik en de export van kolen en staal, terwijl het ook
zal opkomen voor de buitenlandse belangen van het Ruhrgebied.
ïy/TAAR als een dreigend spook waart
door de vergaderzaal het Anglo-
Amerikaanse besluit de Ruhr in eigen
dom aan de Duitsers over te geven,
terwijl de sterke Franse afwijzing de
verhoudingen geenszins vergemakke
lijkt.
Het standpunt van Amerika is: de
overdracht zal de productie verhogen,
daardoor wordt de last voor de Britse
en Amerikaanse belastingbetalers ver
minderd, terwijl er voldoende waar
borgen blijven bestaan tegen een her
leving van het industriële oorlogspo
tentieel. Tenslotte meent men, dat
de verhoogde productie voor geheel
Europa van vitaal belang is te ach
ten.
President Auriol van Frankrijk heeft
FEL-WITTE STREEP midden op de weg Brabant-Wernhout was het
enige houvast temidden van de kille grauwe mist van gisterenavond.
Scherp turend door dat ondoordringbaar waas, waaruit af en toe spookaohtig
twee lichten van een tegenligger plots voor ons opdoemden zochten we onze
weg in de richting België: kilometer na kilometer vrat de trouwe Chevrolet
de afstand stuk, die ons scheidde van de grens, ons doelwit voor deze avond:
De avond van wapenstilstandsdag, nationale feestdag voor onze Zuiderburen.
echter gisteren uitdrukkelijk verklaard
dat het een onvergeeflijke fout zou
zijn de Ruhr in handen te laten val
len van Hitler's medeplichtigen of
van een Duitse gemeenschap, die in
staat is dit tegen de wereldvrede te
gebruiken.
Hij riep uit, dat het een herha
ling van de na-oorlogse dwalingen
van 1919 zou betekenen en het zou
hoogst merkwaardig zijn, indien
iemand om de morele en materiële
schade, door Duitsland in geheel
Europa aangedaan, eraan zou den
ken Duitsland eerder weer op de
been te helpen dan zijn slachtoffers
door dit land te ontheffen van al
zijn herstelbetalingsverplichtingen.
Deze twee standpunten staan dus
lijnrecht tegenover elkaar. We kun
nen slechts in het belang van de vre
de en de vrijheid van Europa hopen,
dat er nog dezer dagen een formule
wordt gevonden, waardoor de weg tot
volkomen overeenstemming kan wor
den ingeslagen. Tegenover het gevaar
uit het Oosten kan slechts een
onverbreekbaar verenigd Europa, met
Amerika als krachtige steun in de rug
een behoorlijke „verdedingslinie" op
brengen. Momenteel staan de zaken
zo: van de Ruhr hangt grotendeels
de vrede in Europa af.
DRIE KILOMETER...
yye hadden het gemerkt in Neder
land. dat de Belgen vrijaf hadden
vandaag: op alle marktpleinen en
parkeerterreinen in de Zuidelijke
plaatsen was het rood van de nummer
borden troef. In'de winkels vooral
in die van schoenen, drank en snoep
was het de sapige Vlaamse taal, die
hoogtij vierde en in de café's werden
de goedkope Nederlandse guldens om
gezet in spijs en drank. En langs de
weg naar de grens bleven de garage
houders maar bij hun benzinepompen
staan, want onophoudelijk gleden slan
ke limousines voor deze bronnen van
vloeistof, die voor de Belgen nóg
schaars is.
We passeerden WeffflBmifew waws
den ons nog ver van de grens. Tot
plotseling een rood licht ons tot stop
pen dwong.
AOK HET Britse militair Bestuur in
Berlijn heeft in een, verklaring de
verantwoording voor de „verscherp
te Luchtbrug-controle" geheel voor de
Sovjets gelaten, zulks in navolging
van de Amerikanen. Volgens de Britse
verklaring houden de piloten zich ove
rigens strikt aan de lucht-corridors.
Dit alles betekent waarschijnlijk de
inzet van een nieuwe periode in de
„zenuwen-oorlog" van de Sovjets. Een
vraag is natuurlijk, of de Britten en
Amerikanen na alles wat er reeds is
gepasseerd, nog zo gemakkelijk ze
nuwachtig te maken zullen zijn! Ook
al, omdat de internationale spanning
voorzover dit de Europese sfeer be
treft toch zeker de laatste dagen niet
groter schijnt te worden, althans niet
rondom de V. N. Griekenland nadert
een fase, waarin van „gematigd op
timisme" kan worden gesproken, ter
wijl Palestina al een stapje verder is
gekomen. Ook de pogingen van Bra-
muglia en de recente stappen van Lie
aangaande Berlijn zelf wijzen in de
goede richting. Waarom zouden we
het niet een gunstig teken vinden, dat
Trygve Lie en Bedell Smith de Ame
rikaanse ambassadeur in Moskou, te-
samen een uitstapje gaan maken naar
Berlijn?
De wereld krijgt steeds sterker de
indruk, dat de successen in China het
gehele Kremlin naar Z.-Oost-Azië
doet zien, hoopvol en berekenend,
waardoor er automatisch „ontspan
ning" in het Westen komt. Dat het zo
zijn moge!
Lord Montgomery of Alamein, de populaire bevelhebber Van het 21ste
legercorps in Wereldoorlog II, was Donderdagmiddag de gast van Konin
gin Juliana en Prins Bernhard op Paleis Soestdijk, waar de lunch werd
gebruikt. In de tuin poseerde het koninklijke paar met zijn gast voor de
fotografen.
Wij stonden even buiten Wernhout
en voor ons stond een rits auto's van
ruim drie kilometers tot de grens toe.
ZO ERG, NEE...
^an de grens werd met man en
macht gewerkt: het douane- en
mai'echaussee-corps was versterkt en
met een zeldzame vlotheid werd de
eindeloze file afgewerkt.
„We zijn hier veel gewoon, mijnheer,
maar zo erg heben we het nog maar
zelden meegemaakt. Hoewel... van de
zomer kon het ook raak zijn."
Natuurlijk vielen er bij deze in
vasie de nodige slachtoffers. Het
kan ook al te grijs worden. Zo zijn
er behoorlijke hoeveelheden boeken.
Delfts aardewerk, drank - o die
oude Klare! en Iampekappen in
beslag genomen. En vergeten we ook
niet de schoenen, want die zijn er
bij massa's in ons goede vaderland
gekocht. Scène in het visitatielokaal:
Licht II Uw voeten eens even op,
dan kunnen we de zolen eens be
kijken.
Stem uit de verte: Zo staan de paar
den bij de smid ook.
„DAAR GAAN MIJN BOTTEKES"
■yj'ouwens ook een oud vrouwtje.'Nee,
had heus niets aan te geven. Maar
intussen had de kommies allang gezien
dat er iets onder haar jurk uitkwam,
een paar pantoffels. Nee, ze had niets,
aan te geven. O, en dat daaronder dan.
„Amai", was de reactie, „daar gaan
mijn bottekes".
Het kon niet anders of bij zo'n stort
vloed van Nederland-gangers moest er
stagnatie optreden. Maar dank zij het
stoere werk van kommiezen en mare
chaussees die beiden een extra-com
pliment verdienen voor hun werk, dat
uitstekend en vlot verliep werden
toch honderden auto's per uur afge
werkt. Maar als er duizenden passeren,
zijn lange wachttijden onmogelijk te
vermijden. De drukke ochtenduren
gaven de douanes tussen KT en 2 uur
al handen vol werk, en na zessen be
gon het lieve leven weer van voren af
aan. zij het in omgekeerde richting.
En om kwart voor tien stonden er niet
minder dan 352 auto's pal aaneengereid
Ook bij de grensposten Putten en
Nispen was het te merken, dat de Bel
gen feestdag vierden, maar daar nam
de exodus niet zo'n proporties aan als
bij Wernhout.
Het vee verzwakt en sterft
TIET VEE sterft tengevolge van de
droogte in groten getale in 't ge
bied van de rivier Georgina. Dit ge
bied ligt op de grens van Queensland,
Zuid-Australië en het Noordelijk ter
ritorium. Tenzij het binnen veertien
dagen regent, zal er misschien geen
stuk vee meer in leven zijn.
Een hevige droogte heerst in het
gebied» van Queensland, dat ligt aan
de Golf van Carpentaris en in een
groot deel van het Oosten van het
Noordelijk territorium, het hart van
Australië's rundveesiachterijen.
Grote gebieden grasland worden
kaal en het vee verzwakt en sterft.
TTET VLIEGVELD Leeuwarden wordt
een basis voor straaljagers.
pEN KANTOORBEDIENDE van
de melkfabriek „Holland" in
Amsterdam had er in het begin
van deze week genoeg van om dag
in dag uit op een muf kantoor te
zitten! Hij moest voor f 21.500.
wisselgeld hadden en ging inplaats
van naar de Bank doodleuk naar
het Centraal Station, nam 'n en
kele reis Den Haag en noemde zich
dr. van Balen. Dat kan natuurlijk
met zoveel geld op zak, wonend
in een chique hotel en in gezel
schap van een nog chiquere „da
me", al was die dan ook van top
tot teen van dé gestolen centen
aangekleed.
Onze 35-jarige kantoorbediende
zag kans om tot gisteren toe ruim
drie mille per dag uit te geven
aan eten, drinken en slapen. Maar
daar was dan ook voor bijna f 2000
champagne bij en voor wie weet
hoeveel geld aan kleren. Dan daar
bij gerekend de „fooitjes" van 25
tot 100 pop aan kellners, taxi
chauffeurs en misschien nog wel
aan de conducteur van de Haagse
tram! Alleen had hij niet zo merk
waardig „dom" moeten zijn om in
'n doodgewone cafétaria 'n doos
achter te laten waarin f 230 zink-
geld zat.Toen was er voor de
recherche een spoor en het gevolg
is, dat het zachte hotelbed is ver
wisseld door een strozak aan het
bureau Stadhouderskade in Am
sterdam. Vreemde mensen bestaan
er toch, onmaatschappelijk (mis
dadig) in een zeer hoge graad.
I
(Van onze speciale verslaggever)
RENKUM, 10 November.
7ELFS EEN DEMOCRATISCH LAND, dat geen enkele behoefte heeft
aan een ministerie van propaganda, voelt wel eens af en toe behoefte
zijn „waar" in de uitstalkast te plaatsen. En zo zijn er dan een 23-tal
Nederlandse journalisten (van allerlei pluimage) door een deel van het
land getrokken, om met eigen ogen te aanschouwen, wat Wederopbouw
in de na-oorlogse jaren heeft gepresteerd. De tocht ging van Zeeland
naar Maastricht, van Maastricht via Zuid- en Noord-Limburg naar het
Gelderse Renkum, waar de minister van Wederopbouw en Volkshuis
vesting, zelf temidden der persmensen verscheen om hen voor te lich
ten en eventuele vragen te beantwoorden. In Renkum vond dus deze
tocht zijn besluit in een ministeriële uiteenzetting, waarvan ongetwijfeld
het voorzichtige toekomstbeeld het meest interessante deel vormde. We
waren in staat, dank zij onze Haagse correspondent, reeds Dinsdag jl.
de belangrijkste bijzonderheden van het nieuwe Wederopbouwplan van
Minister In 't Veld te publiceren. In Renkum kwam de officiële bevesti
ging van nagenoeg alles, wat wij daarover schreven.
VOORZICHTIGE PROGNOSE.
T^OORZICHTIG! Men kan inderdaad
de prognose van minister In 't
Veld het best karakteriseren met zijn
eigen woorden, gesproken aan het ein
de van de persconferentie: vertelt uw
lezers dat er nog geen reden is om te
juichen. Maar we zijn op de goede
weg, al blijft er nog ontzettend veel
te doen De minister wil geen over
dreven optimisme wekken, maar hij
heeft van de andere kant toch niet
willen nalaten, enkele cijfers te noe
men, die een beeld kunnen geven van
het toekomstig verloop van de Ne
derlandse wederopbouw en volkshuis
vesting. De minister ging uit van de
volgende speculatie („een speculatie,
en meer niet"): in de verwachting
van een geleidelijke toeneming van
de voor wederopbouw beschikbare de
viezenvoorraad, hopen wij in het jaar
1952 een aantal van 60.000 woningen
te bouwen. Zou dit getal in de daar
opvolgende jaren kunnen gehandhaafd
worden, dan zou dat betekenen, dat
Nederland na 15 jaar. dus in 1968 de
achterstand op het gebied van de huis
vesting heeft ingehaald
Er zijn echter daarnaast enkele as-
oecten van de wederopbouw, die de
minister na aan het hart ligger., de
montagebouw en de zg. duplex-wo
ning. De minister voelt niets voor klei
ne en noodwoningen, en juist om die
reden ziet hij in de duplex-woning
een uitstekende weg uit de wederop-
bouw-impasse. De duplex-woning is
eigenlijk één betrekkelijke ruime
woning, die aanvankelijke in twee-
en wordt bewoond en later op een
voudige wijze tot een normale woning
kan worden omgevormd. Door het toe
passen van deze bouwwijze zou Ne
derland acht jaren kunnen winnen op
de eerder gegeven raming. Zou men,
aldus de minister, van de geraamde
60.000 normale woningen er 25.000 vol
gens het duplex-systeem gaan bou
wen, dan zou dat neerkomen op het
produceren van 80.000 woningen per
jaar. Nederland zou dus in dat geval
in 1960 door de ergste nood heen iijn.
Maar de minister betoogde met na
druk: dan zijn we natuurlijk nog niet
klaar. Van de duplex-woning dienen
we zo spoedig mogelijk af te komen.
Daarna komt aan de beurt het oprui
men van de nog bestaande krotten, 'n
taak die wij thans nog niet kunnen
aanpakken, daar nog altijd „een krot
beter is dan in het geheel geen wo
ning". En wat dit laatste betreft: mi
nister In 't veld erkent wel dat er nog
krepeergevallen zijn (anders als zijn
voorganger, minister Neher!) en hij
wil de inderdaad onbewoonbare krot
ten nu reeds opruimen.
Voor de vervulling van deze taken
rekent de minister er nog op twintig
jaar nodig te hebben. En danzijn
we klaar!
Inzake de zg. montagebouw zeide de
minister, dat van de 150 ingediende
plannen plm 30 goedkeuring hadden
verworven. Hij draagt deze bouw-vorm
een goed hart toe en betreurt het. dat
in dit opzicht het particuliere initia
tief zo gering blijft.
VIT'AT BETREFT de moeilijkheden
bij de wederopbouw, hier zong
de minister het bekende lied. De
grootste handicap zag de minister in
de schaarste aan materialen, die uit
het buitenland moeten komen. Dat
vraagt deviezen. Dat vraagt export.
En tenslotte: dat vraagt arbeid. En
wat dat laatste betreft wees de minis
ter wel zeer eenzijdig naar onze
smaakop de te geringe productie in
de Limburgse steenkolenmijnen.
Het jaar 1952 is het critieke jaar,
dan immers eindigt de Marshall-hulp.
Maar hier toonde de minister een ge
matigd optimisme. Ondanks het be
ëindigen van de Marshall-hulp ver
wacht hij voor de jaren 1952-1953 'n
gunstiger betalingsbalans en dus meer
deviezen voor de aankoop van de
noodzakelijke materialen in het bui
tenland.
Ten aanzien van het probleem der
bouwvakarbeiders zag de minister de
toekomst ook niet meer zo donker.
uu Aantal gereedgekomen woningen
De arbeidsproductiviteit stijgt als ge
volg van de regelmatiger materialen-
aanvoer. De emigratie van bouwvak
arbeiders kan de minister natuurlijk
niet verbieden, maar hij zal hierbij
in geen geval bijzondere faciliteiten
verlenen.
Veel verwacht deze minister van
de voor 1949 aangekondigde maatre
gel, om de verdeling van het bouw
volume tot een provinciale aangele
genheid te maken. De provincies krij
gen zowel gewone als montage-wo
ningen toegewezen en het wordt aan
de provinciale besturen overgelaten,
deze over hun gemeenten te verdelen.
Gematigd optimisme, ziedaar de
voornaamste indruk van dit gesprek
met een minister. En het heeft de
journalisten uit het Zuiden bijzonder
getroffen, dat de minister niets voelt
voor de kleine en de noodwoning. Dit
vooral heeft het oor getroffen van
hen, die ook nu reeds een oplosing
wensen voor de grote gezinnen. De
duplex-woning kan die oplossing
slechts geven voor 'n verre toekomst.
Maar gelet op de regeling, die ten
aanzien van het voorgeschreven bouw
volume nu geldt, kan men deze mi-
ministeriële woorden slechts woorden
noemen. Meer niet.
(Vervolg op pag. 2)
k'L.
F M A M J J A 0 N
Op nevenstaande
afbeelding is glo
baal aangegeven 't
- aantal woningen,
dat in de jaren
1947 en 1948 is
klaargekomen. De
letters staan voor
de namen der
maanden.
MA M J W A
"IEDEREEN weet welk een machtigs
invloed er van verkeerde film
voorstellingen op de bezoekers kan
uitgaan; zij verheerlijken het kwaad
en de boze begeerten en bieden gele
genheid tot zonde; zij voeren de jeugd
op het verkeerde pad en vertonen het
leven onder een vals licht* zij ver
duisteren en verzwakken de idealen;
zij vernielen de reine liefde, de eer
bied voor het huwelijk en de hechte
banden van het gezinsleven.
Bovendien kunnen zij gemakkelijk
vooroordelen verwekken bij het in
dividu en scheve verhoudingen schep
pen tussen de klassen en standen ener
zelfde maatschappij.
Tegenover deze schildering van de
verderfelijke invloed van verkeerde
filmvoorstellingen staat echter ook de
noodzakelijkheid dat de ontspanning
zowel van het lichaam als van de
geest, welke zich in onze tijd in aller
lei variaties vertoont, voor allen die
met arbeid en beslommeringen te ma
ken hebben, wel zeer dringend is. Doch
deze ontspanning moet dan in over
eenstemming zijn met 's mensen waar
digheid en edel van gehalte zijn; zij
moet dus edele gevoelens verwekken.
De grootheid en de kracht van 'n volk
dat zich in ogenblikken van rust over
geeft aan genoegens welke de deugd,
de eer en de welvoegelijkheid kwet
sen en welke vooral aan de jeugd ge
legenheid tot zonde bieden, worden
ten zeerste in gevaar gebracht.
Het valt niet te loochenen d#t on
der deze ontspanningen en genoegens
de film een zeer voorname plaats in
neemt. Millioenen bezoeken dagelijks
filmvoorstellingen en hierdoor is de
film wel de populairste vorm van ont
spanning geworden. Doch tevens ook
de gevaarlijkste. Want door de dwin
gende macht welke van de film uit
gaat, omdat hij spreekt door middel
van levende beelden en vormen, zijn
de voorstellingen geworden tot scho
len, welke bij de meeste mensen
gemakkelijker dan een loutere rede
nering tot het goede en tot het kwade
kjjnnen aansporen. Daarom moeten zij
dienstbaar gemaakt worden aan de
propaganda van de Christelijke ideeën
en moet alles worden uitgeschakeld
wat de gaafheid van ieder kan be
smetten en verontreinigen.
In zijn encycliek „Vigilanti Cura"
welke handelt over de morele verhef
fing en de opvoedende zending dei-
film, zegt Zijne Heilfgheid de Paus:
„Het is werkelijk zeer dwingend nood
zakelijk er voor te zorgen dat alle ga
ven Gods, welke onze tijd in kunsten
en wetenschappen, in techniek en in
dustrie naar voren heeft gebracht, mo
gen strekken tot eer van God, het heil
der zielen en de uitbreiding van Chris
tus' rijk, opdat, zoals de Kerk ons laat
bidden: „wij zo temidden der aardse
goederen wandelen dat wij de eeuwige
niet verliezen."
TTet moet echter duidelijk zijn dat,
hoe wonderbaarlijker vlucht de.
filmkunst nam, zij ook te verderfelij-
kee, werd, «oor-de gaafheiArvon. zedoo».
drt gocisdienst en bovendien voor het
gezonde maatschappelijke leven zelf.
De verschijning van de hiervoor
vermelde encycliek in het jaar 1936
heeft tot gevolg gehad dat in 1937 in
Nederland de Katholieke Filmactie
werd opgericht. Deze stelde zich ten
doel: a. het bevorderen van de goede
film; b. het bestrijden van' de gevaren
welke aan film en bioscoop verbon
den kunnen zijn en c. de voorlichting
van de katholieken ten aanzien van
het filmwezen.
De K.F.A.groeide in korte tijd uit
tot een machtige organisatie met meer
dan 150.000 leden, die de schriftelijke
belofte hadden afgelegd geen andere
films te gaan zien dan die door de
Katholieke Filmactie toelaatbaar wa
ren verklaard.
Dit prachtige culturele werk is in
1940 door onze vriendelijke bescher
mers te gronde gericht, alle bezittin
gen werden geroofd en de gehele actie
onmogelijk gemaakt.
Derhalve is als gevolg hiervan de
noodzakelijkheid ontstaan deze actie
weer van de grond af op te bouwen.
Door de Diocesane Vereniging voor
Katholieke Filmactie in het bisdom
Breda is al reeds een bescheiden be-
Breda is alreeds een bescheiden be
gin hieraan gegeven doch in alle pa
rochies van het bisdom zal leven ge
wekt moeten worden door het weer in
actie doen treden van reeds vroeger
gestichte afdelingen dan wel door het
oprichten van nieuwe afdelingen.
De Katholieke Filmactie moet be
schouwd worden als een zeer voor
naam onderdeel van de Katholieke
Actie en daarom is deze dan ook wel
de eerst aangewezene om in deze lei
ding te geven.
Doch verder is elke katholiek, die
zijn roeping goed begrijpt en die mede
wil werken aan de verheffing van z'n
medemens en daardoor ook aan de
verbetering van de maatschappij, ver
plicht zijn steun in een of andere vorm
aan dit werk te geven.
TAe Diocesane Vereniging wil in deze
de nodige actie ontplooien en
gaarne leiding geven, waarvoor be
langhebbenden zich kunnen wenden
tot het secretariaat, dat gevestigd is
Willem III laan 22 te Breda, post
Ginneken. B.
,AT MINISTER STIKKER bij zijn
vertrek te Batavia kon zeggen: „De
sfeer in Kalioerang was allright. Gis
teren ontving ik 'n brief van Hatta,
waardoor „het incident met de brief"
als gesloten kan worden beschouwd",
was op zichzelf al enigszins hoopvol.
Nu if er nog dit bijgekomen:
De republikeinse Minister van Voor
lichting, Moh. Natsir heeft, volgens
de republikeinse radio „Voice of free
Indonesia" gisterenavond aangekon
digd, dat beide partijen in principe
een overeenstemming hebben bereikt
om de politieke besprekingen te her
vatten, met tussenkomst van de C. v.
G. D. en met het voorstel-Cochran als
beginselprogramma, indien dit een of
ficiéél voorstel van de C. v. G. D.
wordt. Na het plaats hebben van de
ze informele oriënterende besprekin
gen kan men verwachten, dat de on
derhandelingen tussen Nederland en
de Republiek, wanneer deze kunnen
worden hervat, niet veel tijd in beslag
zullen nemen, aldus Moh. Natsir. Het
tijdstip waarop de politieke onderhan
delingen kunnen worden hervat, kan
echter nog niet worden vastgesteld.
Natsir zeide nog: er bestaat geen
reden voor erg pessimisme doch even
min voor overdreven optimisme daar
de toestand zich elk ogenblik kan
wijzigen.
