Geen compromis over atoomenergie Strijd in Palestina moet gestaakt worden De verkeersmoeilijkheden in Zeeland Prof. Piccard weer naar huis Algemene vergadering der Ver. Naties besluit tot internationale controle IN 'T KORT Ontmoeting Truman-Stalin Onvriendelijke taal van dr. van Mook Brabantse belangen VIJFDE JAARGANG No, 1221 VRIJDAG 5 NOVEMBER 1948 Sovjet-voorstel verworpen Veiligheidsraad neemt belangrijk besluit NOBELPRIJZEN BIJ wageningen is een Enkele buien 13 Nov. nationale oorlogsdoden herdenking Dramatische autobotsing Heeft opinie-onderzoek nog waarde Nieuwe bonnen Tijdelijk geen sigaretten voor snoepers en snoepsters Ontslag van C.C.D.-personeel Lintjesregen op 30 April „Diepzeekogel" niet deugdelijk genoeg Nieuwe wandeling onder water Nog geen N. Bevelandse brug Rijverbod wordt niet verzacht Pers-excursie naar de bouwobjecten Lonen en arbeidsvoor waarden in de Zeeuwse landbouw Frankrijk vindt dat Engeland en Amerika te ver gaan De Tussenwateren Uitgave N.V. Uitgeversmij. Neerlandia Redactieraad: A. F- J- Aernoudtsj C. J. van Hooteghem; A. E. Langenhorst; Mr. Dr. A. J. J. M. Mes; Mr. H. B. B. de Rechter. Verschijnt elke werkdag. Abonnementsprijs bij vooruitbetaling: 3.90 p. kwartaal; p. post f 4.75, p. week (uitsluitend bij niet-postbestelling) 0.30. Losse exemplaren 8 cent. Postrekening 278841. Prijzen voor buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt. Voor God, Koningin en Vaderland Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen Hulst, Dubbele Poort, 7, tele foon 102 (Bijbureau: Oostburg, Nieuwstraat 22, telefoon 35). Bu reau voor de Zeeuwse Eilanden: Goes, Westsingel 75, telefoon 2236. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Advertentieprijs (uit sluitend voor de Zeeuwse oplage) 0.10 per m/m; voor Re clames (Ingezonden Mededelingen) 0.25 per m/m. (Voor de gehele oplage resp. 0.25 en 0.60. Incasso wordt berekend. p\E ALGEMENE VERGADERING van de V. N. is gister weer bijeengekomen voor een laatste poging om een compromis tussen Oost en West te vinden betreffende internationale controle op de atoomenergie. In deze poging is men niet geslaagd. De Algemene Verga dering heeft met 40 tegen 6 stemmen en 4 onthoudingen een Westerse resolutie aangenomen. Met dezelfde stemmen is een Sovjet-Russisch compromis-voorstel verworpen. TAE RESOLUTIE van de Westelijke mogendheden, is in de politieke commissie met 41 tegen 6 stemmen aangenomen en houdt in, dat de Al gemene Vergadering haar goedkeu ring hecht aan het plan voor inter nationale controle, dat is opgesteld door de Westelijke meerderheid in de Atoomcommissie. Volgens dit plan moet de eigendom van de grondstof fen voor de atoomenergie en de voor naamste productiemiddelen worden overgedragen aan een internationaal orgaan. De controle zou geleidelijk moeten worden ingesteld. In één van de stadia, dat nog niet nader omschreven is, zouden de be staande voorraden atoombommen moeten worden vernietigd. Deze resolutie stuitte in vorige de batten op sterke tegenstand van de Sovjet-Unie en de vijf andere Oost- Europese landen. Sovjet-voorstel TAAARTEGEN stelde de Sovjef-Unie het voorstel, dat gelijktijdig twee verdragen zouden worden gesloten, op grond waarvan alle landen de voor raden atoombommen moesten vernie tigen en een „doeltreffende interna tionale controle" op de atoomenergie moest worden ingesteld. Visjinsky ging gisteren nog eens ïn op dit voorstel en verklaarde, dat de impasse over de atoomcontrole misschien kon worden verbroken door een quota-stelsel voor de grondstoffen voor de atoomenergie. Hij noemde het meerderheidsvoor- stel „een samenstel van lege frasen, dat geen resultaat kon opleveren. Het kon alleen dienen als camouflage van het feit, dat er in het geheel geen beslissing is genomen". Hij vervolgde: „De meeste landen zijn bang van het Sovjet-voorstel, dat de atoomcommissie uit haar huidige impasse zou voeren door een aantal duidelijke en practische voorstellen. Het meerderheidsvoorstel plaatst een grafsteen boven de commissie met de woorden: „Rust in vrede totdat er een beslissing die in feite nimmer zal komen wordt genomen". Visjinsky sprak zich krachtig uit te gen het systeem van internationale controle, dat door de meerderheid is voorgesteld. Deze controle zou in fei te niet internationaal, maar Ameri kaans zijn. De Sovjet-delegatie ver wierp daarom het plan omdat het „on doelmatig en gevaarlijk" was. Verworpen en aangenomen YlfEL kwam de Indische delegatie nog met een compromisvoorstel, doch dit vond evenals het Sovjet-Rus sische geen genade. Nadat de Franse en Britse gedele geerden hun standpunt hadden toe gelicht, verwierp de Algemene Ver gadering het Sovjet-Russische voorstel Waarna de Westerse resolutie werd aangenomen. De landen- die zich hierbij van stemming onthielden waren India, Z. Afrika, Afghanistan en Venezuela. De zes tegenstemmen waren van de Sovjet-Unie, Tsjecho-Slowakije, Polen Joego-Slavië, Wit-Rusland en de Oe- kraine. JJARDNEKKIGE geruchten willen volgens de „Daily Express", dat een ontmoeting Truman-Stalin op komst is. Aan deze bespreking zou den dan ook deelnemen de Britse en de Franse premiers. A AN DE DICHTER T. S. Eliot is de Nobelprijs voor literatuur toegekend. Eliot is Amerikaan van afkomst. Hij is zestig jaar. In 1914 vestigde hij zich in Engeland, waar hij in 1927 werd genaturaliseerd. Zijn eerste werk verscheen in 1920, een bundel essays getiteld „The sacred wood". Met vrij re gelmatige tussenpozen publiceer de hij daarna zijn. essays en ge dichten. De Nobelprijs voor natuurkunde is toegekend aan prof. Patrick Blackett (Groot-Brittannië) en de Nobelprijs voor chemie is toege kend aan prof. Arne Titelius van de Universiteit van Uppsala (Zwe den). T)E RIJKSPOLITIE heeft tot he- heden omstreeks 4500 man hulp politie aangeworven. De verwachting is, dat dit getal voor het einde van dit jaar tot 5000 gestegen zal zijn, TAE COMMISSIE voor de perszuive ring heeft bepaald, dat gedurende 75 jaar geen persorgaan mag worden uitgegeven onder de naam „Het Na tionale Dagblad". QP 1 JANUARI a.s. bestaat het dag blad „De Gelderlander" honderd jaar. Op 2 Januari zal dit feit kerke lijk en wereldlijk gevierd worden. Het is de bedoeling dat mgr. W. Mut- saerts, Bisschop van den Bosch, hier bij aanwezig is. gIJ HET neerstorten van een Ame rikaans superfort bij Manchester zijn alle dertien inzittenden om het leven gekomen. ^Jaar bet Rotterdams Parool meldt, 's Prof. dr. ir. J. Goudriaan be noemd tot professor in de bedrijfs economie te Pretoria, Z.-Afrika. Hij zal nog voor het einde van het jaar ons land verlaten en zijn professoraat S,® Economische Hogeschool te en aan de Technische Ho- geschool te Delft neerleggen. H£T AANTAL INWONERS in Bel- 8 092 004 1Si 8.512.195, tegenover fc.uyz.uo4 m 1930 H t 4200790 mannen en 4.312.467 Trouwen P^ecreteT®^ ta tot alSemeen Kath. Jeugdbeweging benoUUrrtVan w van der Kallen. benoemd mr. H. neelsbus van de Ned weg Mij. tegen een boom gereden^ conducteurs werden op slag gedood. TN ALLE EENVOUD is te f3h" thlH stof£elijk overschot ter- aardebesteld van mevr. Beelt u bekend onder het pseudoniem cSv van Marxveld, schrijfster van meisjes boeken. J J^E INDONESISCHE communisten leider Alimin is geëxecuteerd meldt Antara .Hij werd door de re publikeinen gearresteerd, toen hij als boer vermomd in een trein zat. pATER HENRI DE GREEVE, zal op 10 November naar Rome reizen in verband met zijn plannen om te komen tot internationale radio-uit zendingen van de Bond zonder Naam. TAE VEILIGHEIDSRAAD heeft met negen tegen één stem bij een onthouding een resolutie aangeno men, waarin op de Egyptische en Joodse autoriteiten een heroep wordt gedaan het bestand in de Negeb te herstellen. De Sovjet-Unie onthield zich van stemming en sprak dus geen veto uit. Alleen de Oekraine stemde te gen. De aanvaarde Brits-Chinese resolu tie verzoekt beide partijen: 1. Terug te trekken op de posities, welke zij voor het verbreken van het Negeb-bestand innamen en 2. Rechtstreeks dan wel door V. N.-bemiddeling te onderhandelen over het vaststellen van permanente be standslijnen en neutrale zones ter ver zekering van volledig nakomen der bestandsvoorwaardert in de toekomst. In de resolutie is verder vastgelegd, dat wanneer een van beide partijen of beide partijen niet aan de oproep vol doen een commissie, samengesteld uit vertegenwoordigers van de „Grote Vijf", België en Columbia, aan de Veiligheidsraad rapport zal uitbren gen over de te nemen maatregelen, Weersverwachting, geldig tot Vrijdagavond. Zwaar bewolkt met tijdelijk op klaringen en plaatselijk enkele buien. Matige tot krachtige en langs de Waddenkust nog nu en dan harde wind tussen West en Zuid. Iets minder zacht. Heden zon onder 17.05 uur en maan onder 19.36 uur. Zaterdag zon op 7.43 uur en maan op 13.54 De geboorte van het kindje van Prin ses Elisabeth van Engeland wordt omstreeks 14 November verwacht. Speciale postzegels zullen b\j deze ge legenheid worden uitgegeven. Hier boven de laatste foto van de Prinses. TTET NEDERLANDSE Oorlogsgra- vencomité heeft Zaterdag 13 No vember vastgesteld voor de jaarlijkse nationale plechtigheid ter herdenking van alle oorlogsdoden. Om drie uur 's middags zullen in de Nieuwe Kerk te A'dam bijeenkomen leden van de Nederlandse Regering, gezanten, con suls en militaire attaché's van 12 lan den. waarvan tezamen ruim 40.000 mi litairen in Nederlandse grond begra ven liggen, besturen van Nederland se provincies en de gemeenten, waar zich oorlogskerkhoven bevinden of waar hevig is gevochten, afgevaardig den van leger, vloot, luchtmacht, van het verzet, van de kerken, van onder- wijs- en culturele instellingen, van de arbeidersbewegingen en tal van ver zorgers der oorlogsgraven uit ons ge hele land. Na afloop van de plechtigheid zal een krans gelegd worden bij het mo nument op het Damplein als hulde aan de gesneuvelde Nederlandse strij ders. Auto verdween in de Maas Drie doden 0pde Wilhelminabrug te Maastricht beurd* r.® ont£ettend ongeluk ge- rtio vrachtauto en 'n luxe-auto tegenovergesteld richtingen passeerden elkaar op de antrfacbterkant van de vracht- rf»™ raakte de luxe-wagen, waardoor in Ho iv?r brugleuning schoot en rbonf ï,lel' en tvel juist in een diepe kolk. Onmiddellijk rukten de brandweer en een reddingsbrigade uit Pas uren daarna had men de auto op het dioge. De drie slachtoffers waren gisterenavond laat nog niet geïden tificeerd. als onderhandelingen, sancties en in grijpen gewapenderhand. De Raad verwierp met twee tegen één stem, bij acht onthoudingen de resolutie van de Oekraine waarin aan gedrongen werd op hervatting van de rechtstreekse onderhandelingen tus sen en Egyptenaren en de Joden. Al leen Syrië stemde tegen. De Sovjet- Unie en de Oekraine stemde voor. De bijeenkomst van de Raad werd verdaagd tot Zaterdag, zonder dat ge stemd was over het Britse voorstel, de resolutie ook van toepassing te doen zijn op het gebied van Galilea. Voorlopig wordt er echter in Palesti na nog rustig doorgevochten. In een verklaring van het Arabi sche Legioen wordt gezegd, dat de Joden gisteren op alle sectoren van het front te Jeruzalem opnieuw intensief en aanhoudend mortier- granaat- en automatisch vuur hebben ingezet. J"\E OVERWINNING van president Truman heeft een slag toegebracht aan een nieuwe industrie, waarin vele millioenen dollars zijn gestoken: de organisatie van het opinie-onderzoek. Deze onderzoekingen voorspelden nl. bijna zonder uitzondering Truman's nederlaag. Men kan zich thans de vragen stel len: „Welk vertrouwen kan het Ame rikaanse volk voortaan hebben in zo danig opinie-onderzoek?" en „Zullen de kranten, die betalen om de uitsla gen te mogen publiceren, deze dien sten blijven steunen". De totale uitslag der verkiezingen is nog steeds niet bekend. De laatste cijfers die wij binnenkregen waren: Truman 22.288.519 stemmen. Dewey 20.420.065 stemmen. Wallace 1.030.781 stemmen. Thurmond 864.303 stemmen. De democraten hebben definitief acht gouverneurschappen op de repu blikeinen veroverd. npECHNISCH is het niet mogelijk, aan personen van 18 jaar en ouder, die in het bezit zijn van een versna- peringenkaart of een gecombineerde kaart alsnog een tabakskaart c.q. ge combineerde kaart uit te reiken. Zo als bekend is de uitreiking van de nieu we kaarten zodanig geregeld, dat alle mannelijke personen van 18 jaar en ouder een tabakskaart en alle vrou welijke personen van 18 jaar en ouder een diversenkaart ontvangen. Deze kaarten worden op 17 Dec. in gebruik genomen. Tot die datum zullen mannen en vrouwen, die in het bezit zijn van een versnaperin- genkaart geen sigaretten e.d. kun nen kopen, terwijl mannen, die in het bezit zijn van een gecombineer de kaart met een geringere hoeveel heid genoegen zullen moeten ne men, dan zij na 17 December a.s. zullen ontvangen. Overigens zullen zij versnaperingen vrij kunnen kopen zodat geen wezen lijk verschil bestaat met de toestand, zoals die voor de opheffing der sui kerdistributie was. TN HET KADER van de inkrimping van de burgerlijke rijksdiensten is ook de Centrale Controle Dienst overgegaan tot vermindering van de sterkte van het corps. Op 1 October 1948 bedroeg deze sterkte 3110 man. Per 1 November jl. zijn afgevloeid 275 man. Per 1 Janu ari 1949 worden nog 875 CCD-amb- tenaren ontslagen. Een totale inkrim ping dus met 1150 man. In vaste amb telijke dienst zal een kern van 1200 man worden aangesteld. TAE REGERING heeft de Tweede Ka- mer medegedeeld, dat het in haar voornemen ligt ter gelegenheid van de verjaardag van H. m. de Koningin (30 April) weer decoraties te verle nen. T\R. VAN MOOK, op doorreis naar Nederland, heeft in een inter view met Reuter te Singapore enige zeer merkwaardigeuitlatingen ge bruikt. Hij gaf o.m. te kennen, dat een aantal „amateurs" zich met de za ken in Indonesië heeft bemoeid. Hij wenste zich niet uit te laten over de vermoedelijke gang van zaken in de toekomst in Indonesië, wel gaf hij te kennen, dat de republikeinse re gering geen voldoende bestuursmacht heeft om enige overeenkomst ten uit voer te brengen. Dr. van Mook heeft voor zijn toe komst nog geen plannen gemaakt. Hij koestert alleen het verlangen, zijn persoonlijke kijk op de situatie, waar aan hij geen uiting kon geven zolang hij zijn ambt bekleedde, te publice ren. Op de vraag wat hij dacht over de tegenwoordige Nederlandse regering, zeide hij: „Dit kabinet kan men ver gelijken bij een auto, die op het midden van de weg rijdt in een land waar men rechts houdt". Hij hechtte geen geloof aan Sjari- foeddin's verklaring, dat hij altijd communist is geweest en was van me ning, dat Sjarifoeddin dat alleen heeft gezegd om de aanhang aan zijn zijde te krijgen die hij allengs naar Moeso zag gaan. Of Moeso dood is of nog leeft kon dr. van Mook niet zeggen. pROF. PICCARD gaat met een „diepzeekogel" 4000 meter on der water om de zeebodem te on derzoekenToen dit bericht door de wereld ging, hield iedereen zo'n beetje z'n hart vast. Men vond het maar een griezelig iets, een „wan deling" op 4 km. diepte. Dat kan nooit, goed gaan, dacht men. En 't is ook niet goed gegaan. Stel u gerust, er zijn geen persoon lijke ongelukken gebeurd. De diep zeekogel is echter kapot gegaan en prof. Piccard is al weer op weg naar huis. Reeds tijdens de bemande proefne ming op geringe diepte (25 meter) was gebleken dat de technische in stallatie van de stalen kogel niet aan alle eisen voldeed en dat het, alvorens over te gaan tot de afdaling naar de voorgenomen diepte van 4000 meter, noodzakelijk zou zijn ingrijpende ver anderingen aan te brengen aan de bathyscaaf en in het bijzonder aan de met benzine gevulde tankdrijvers, die de stalen kogel na de duik weer naar boven moeten brengen. Niettemin heeft men voor de kust van het eiland Sao Thiago, in de Kaap Verdische archipel nog een onbeman de afdaling van de stalen kogel ver richt tot op een diepte van 1400 meter De operatie ging met de grootste moeilijkheden gepaard tengevolge van drift en deining in een open, onbeschutte zone. De duik begon Woensdag te 13 uur en eindigde Donderdagmorgen te 10 uur. Na afloop van de duik bleek het onmogelijk de benzine weer uit de drijftanks te pompen, zonder gevaar voor verlies aan mensenlevens. De benzine moest derhalve tijdens de nacht in zee worden uitgelaten. De expeditie is hiermede tot een einde gekomen. Het expeditieschip de „Scaldis" wendde de steven reeds naar Dakar, alwaar 't Zaterdag a.s. zal aankomen. Naar mag worden aangenomen zul len prof. Piccard en prof. Cosijn hun plan om de bodem der zee te explo reren niet opgeven en zullen zij, na dat hun stalen kogel de nodige wij zigingen zal hebben ondergaan, op nieuw een expeditie inrichten. FRANSE KOLENMIJNEN IN HANDEN DER TROEPEN. Leger en politie hebben ook de laatste Franse kolenmijnen bezet, soms onder hevig verzet van de postende mijnwerkers. IN HET kort meldden wij reeds, dat op de verkeersconferentie te Mid delburg ook de bruggenkwesties aan de orde kwam. Burgemeester Aernoudts van Sluis,, sprak 'n hartig woordje over het her stel van de brug aan het veer tussen Sluis en Potjes. Over de hulpbrug kan amper een boerenwagen en heel het verkeer van en naar België moet om wegen maken. Ir. Swaters antwoordde, dat er nog niet gebouwd kan worden omdat de breedte van het aan te leggen afwate ringskanaal nog niet bekend is, waar op de heer Aernoudts vroeg of er dan geen aandrang kon worden uitgeoe fend op het Vrije van Sluis om daar meer haast mee te maken. Het bleek echter dat dit waterschap hiermee ook van derden afhankelijk is en reeds op dracht gaf voor een ontwateringsplan. Vervolgens kwam ter sprake het he- stel vart de Kraagbrug tussen St. Armapolder en Zaamslag. Geantwoord werd. dat de noodbrug nog in vrij goede staat verkeert en best nog en kele jaren mee kan. Het geld dat men hiermee bespaart kan voorvandere ob jecten van dringender aard worden besteed. Over de kansen van de Noord Be velandse brug kon de voorzitter Ook Zeeland heeft de aandacht ■WGLGENDE WEEK houden de mi- nisteries van Verkeer en Weder- opbopw een pers-excursie' door Neder land om de verschillende bouwobjec ten in ogenschouw te nemen en de problemen daar om heen te bespre ken. Het eerste deel is Domburg waar Maandagmorgen om half twaalf het gezelschap zal worden ontvangen m de Dolphyn. Een uur later vertrekt men naar Westkapelle waar in het arbeidskamp het woord zal worden gevoerd door de Commissaris der Koningin en door ir. Gerber, het hoofd van het streek- bureau Walcheren. In de middag volgen bezoeken aan Middelburg, Vlissingen, Breskens Schoondijke, Oostburg, Sluis en Aar denburg onder leiding van de resp. burgemeester. Na dit uitgebreid program gaat men 's-avonds nog naai- de arbeidskampen te Wouw en Baarschot bij Tilburg. De volgende dagen worden Brabant en Limburg doorkruist, terwijl bij gunstig vliegweer op Dinsdag nog 'n luchttrip naar Friesland wordt onder nomen. De laatste dag is ook de minister van Wederopbouw, in 't Veld van de partij. weinig bemoedigends laten horen. Hij durfde zich aan voorspellingen in het geheel niet wagen. Dit speet hem zeer, gezien alle moeiten, welke N. Beveland zich daarvoor had ge troost. Ook ir. Heyblom zei, dat hij pessimistisch gestemd was in deze. Met het z.g. Drie-eilanden-plan staat het evenzo; het zal nog lang tot de vrome wensen behoren. Het Zondagsrijverbod. Wrij uitvoerig werd gesproken over de bezwaren van 't Zondagsrijverbod voor Zeeland. De heer van Schaik van de Verkeersinspectie meende, dat die bezwaren voor iedere provincie even groot waren, wat bestreden werd door de heer v. d. Have, die wees op de ligging van Zeeland en de moeilijke verplaatsing'. Hij zou graag een iets soepeler regeling willen. De voorzitter noemde als een ander bezwaar, het feit, dat zakenmensen, die 's Maandagsmorgens in het cen trum van het land een vergadering moeten bijwonen thans reeds op Za terdag op weg moeten. De heer van Schaik antwoordde dat men soepel genoeg is te Middelburg en tot de uiterste grens van bevoegd heid is gegaan, wat de ontheffingen betreft. Vergunningen voor zakencon- ferenties of beursbezoek mogen niet worden afgegeven, omdat daar het eind van weg zou zijn. Nadat nog gepleit was voor betere verkeersaansluitingen te Sluis voor reizigers voor Breskens-Knocke sloot de Commissaris der Koningin de geani meerde conferentie. Eindelijk goedgekeurd DIJ het bestuur der Stichting voor de Landbouw kwam eindelijk de goedkeuring binnen van de regeling der lonen en arbeidsvoorwaarden in de Zeeuwse landbouw. De voornaamste bepalingen zijn, dat voor de arbeiders belast met de zorg voor het vee, voor bouw- en paardenknechten en voor hen die de zware landbouwmachines bedienen de werktijd van 1 Maart tot 30 No vember per dag 10 uur is (op Zater dag 6 uur) en 'van 1 December tot 28 Februari 9 uur per dag en Zaterdags 5 uur. Voor de overige arbeides is dit één U" per dag minder. Het normale tijdloon bedraagt: Voor arbeiders die belast zijn met de verzorging van vee, voor bouw en paardenknechts en voor hen, die arbeiden met zware landbouwmachi nes, indien zij nimmer in accoord werken: 1, van 1 Maart t.m. 30 November f 42 per week; 2. van 1 December t.m. 28 Febru ari f 36 per week. Voor de overige- arbeiders: 1. vakarbeiders f 0.68 per uur; 2. ongeschoolden f 0,64 per uur. Aan paardenknechts wordt boven dien 15 hl consumptie-aardappelen en 10 hl krielaardappelen gratis ver strekt. Voor bijzondere werkzaamheden en voor werk in accoord zijn aparte be palingen ingesteld, evenals voor di ploma-toeslagen, rijwielvergoeding en regen-verlet, voor losse arbeiders, waarbij in het algemeen 80 procent van het loon betaald wordt. De toeslag voor eerste knecht en voorman varieert van f 1 tot f 1,50 per week. (JUJDENS een bijeenkomst der mili taire gouverneurs van West-Duits- land te Frankfort, over vraagstukken, die de drie zones aangaan zijn er van Franse zijde bezwaren geuit, tegen elke deelneming van Berlijnse verte genwoordigers met volledig stemrecht aan een toekomstig Westduits parle ment. Het Franse militaire bestuur is van oordeel, dat het politiek en economisch herstel de overeenkomst van Londen te buiten gaat. De Fransen willen een gemeenschappelijke geallieerde waar schuwing, dat de Duitse constitueren de vergadering te Bonn het in de Lon- dense documenten vastgestelde kader te buiten gaat, liever dan dat de ge allieerden een volledig door deze ver gadering aangenomen ontwerp zou- TJET is al weer een paar weken ge- leden, dat een bericht op ons bu reau neerdwarrelde, waarin ons kond werd gedaan van een nieuwe fase in de gedachtenontwikkeling rond de sinds tientallen jaren groeiende Schelde-Rijnkwestie. Waren wij voor de oorlog zover gekomen, dat onze re gering een Sehelde-Rijnverbinding door de historische tussenwateren als basis voor internationale besprekingen niet verwerpelijk achtte, in 1948 zou het wel als vaststaand aangenomen kunnen worden, dat niet zo'n kanaal er komt, maar een Moerdijkkanaal, d.w.z. een kanaal rechtstreeks van de Antwerpse dokken, via Roosendaal en Oudenbosch naar Moerdijk. Het leek stellig een belangwekkend nieuwtje, waard om in kader ver eeuwigd te worden. Er mankeerde slechts één ding aan, met name de re- ele achtergrond van een regerings verklaring. welke na een zodanig vér strekkend besluit niet zou uitgebleven zijn. Vandaar dat wij aarzelden en de tijd, welke daarmee verloren ging, ge bruikt hebben om links en rechts in formaties in te'winnen naar de hui dige stand van zaken. Ten dele heeft men het effect er van reeds in onze kolommen kunnen lezen. In drie ar tikelen publiceerden wijde menin gen, welke in België heersen t.a.v. de waterverbindingen en welke bekend staan als de problemen rond de stop van Ternayen, het kanaal Gent-Ter- neuzen en een Sehelde-Rijnverbinding. Thans willen wij iets vertellen over meningen, welke in West-Brabant op geld doen. TI/est-Brabant is een rustig land, met rustige mensen. Als men er zijn entrée maakt, wijst niets er op, dat bepaalde problemen er met harts tocht bestudeerd worden. Om daar achter te komen, is er een tover woord nodig: kanalen. Als men dat uitspreekt, komen de tongen los en moet men al lichtelijk georiënteerd zijn in het doolhof van belangen dat er mee gemoeid is, om niet in de war te geraken. Toén wij het uitspraken, werden dan ook allereerst een menigte herinneringen wakker aan vervlogen debatten over het onderwerp. Bijna gelijktijdig constateerden wij echter, hoe het nieuwe element: de Benelux- gedachte krommingen heeft ver wekt in wat eertijds rechtlijnige ge dachten waren geworden. Natuurlijk, zo redeneert men er, verplicht de Benelux ons tot daadwerkelijke vriend schapsbetuigingen jegens onze Zuider buren. Waar beginnen zij echter en waar ligt het einde er van. Vloeit bv. uit de toepassing der Benelux-gedachte voort, dat men aan buren, die hun waterleiding min of meer kaduuk vinden, behalve een voorommetje naar dé eigen kraan, ook de entrée door de achterdeur be spaart door eenvoudig een gat te hak ken in de scheidingsmuur tussen de twee keukens? Of getuigt de openstel ling van die achterdeur reeds van zo veel welwillendheid dat er bezwaar lijk meer gevergd kan worden zonder een bijzondere wederkerigheid in dienstbetoon. Aldus redenerend gaan de gedachten dan heel vluchtigjes naar meer projecten dan die welke in een Sehelde-Rijnverbinding tot uit drukking wordt gebracht. TAeze overwegingen zijn overigens slechts van beschouwende aard. Men realiseert zich tegelijkertijd, dat niet West-Brabant het eerst aange wezen gebied is, waar een vraag als deze aan de orde gesteld pleegt te worden. Andere vragen hebben voor rang en strevend naar de toepassing van de deugd der zelfkennis wordt er heel nuchtertjes overwogen of, en zo ja, in hoeverre West-Brabant terzake het onderwerp iets te vertellen heeft. Het antwoord luidt kort en krach tig bevestigend. Waar menig belang door de verwezenlijking van een Sehelde-Rijnverbinding geraakt wordt, is 't niet meer dan natuurlijk, dan dat belanghebbenden een woordje mee praten. Een ernstig woordje zelfs als men zich realiseert dat niet slechts ogenblikkelijke maar ook toekom stige belangen van land en volk op het spel staan. Eén voorzichtige re strictie wordt er slechts gemaakt: .W. Brabant mag dan al geografisch en zelfs economisch een min of meer sluitend geheel vormen, men weet er zich tezelfder tijd onderdeel der pro vincie en deel van Nederland. Waar mee men slechts zeggen wil, dat re gionaal belang niet beslissend behoeft te zijn, maar passen moet in die van gewest eii land. In dit verband is men stellig geneigd vertrouwen te schen ken aan provinciaal en landsbestuur. Echter niet blindelings. Er bestaat met andere woorden grote belangstelling voor allereerst het concrete standpunt van het provinciaal bestuur. TAeze gedachtengang blijkt tenslotte slechts de aanloop te zijn voor de rush naar de kern van de kwestie. Welke zijn de (West) Brabantse be langen, die op het spel staan en in hoeverre wil men daarom meespreken. Het antwoord luidt: er is drieërlei belang: 1. de ontwatering, 2. de scheepvaart en 3. een mogelijke in dustrialisatie. Deze drie kernbegrip pen aanrakend, wordt men echter al aanstonds meegesleurd in een wilde stroom van problemen, welke niet al tijd even klaar en duidelijk op de hun toekomende plaatsen lijken te staan. Tenzij in de ontwateringssector, waar men in één adem bodemcultuur en landbouwproductie noemt als be slissende factoren niet slechts voor de West Brabantse boer, maar ook voor land en provincie, Voor ons gaat het er om, zo zei ons een invloedrijk man uit de bestuusskring van Mark en Dintel, dat de ontwatering van ons gebied, dat 90.000 ha beslaat en tot de Belgische grens onder' Zundert leidt, safe is en safe was op basis van reeds lang genomen en door de overheid gesanction- neerde, gesteunde en gestuwde plan nen. Zij liggen ten dele zelfs contrac tueel vast met de handtekening van ministers er onder. (Slot op pag. 2) den verwerpen. Behalve tegen het volledig stemrecht maakt Frankrijk bezwaar tegen de neiging van de com missie te Bonn, de federale regering jurisdictie te geven over de voor naamste belastingen, en tegen het door de Westduitse minister-presidenten voorgelegde plan tot herziening van de staatsgrenzen.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1948 | | pagina 1