Geen plebisciet over de Koningskwestie Rauter voor Raad van Cassatie Bergen op Zoomse arts bij auto-ongeluk gedood MET „P0STHUUM" Gezant in Zwitserland miste psychologische aanpak Nieuwe hindernis België en Leopold "I IN 'T KORT Kabinetscrisis het gevolg Verkiezing nieuw Partijbestuur KV.P Benelux-consuls Cacao en waspoeder VIERDE JAARGANG No. 1210 DONDERDAG 21 OCTOBER 1948 f Senaat verwierp het katholieke voorstel met 83-83 stemmen .J GEVAARLIJKE OPERA BIJ K. B. is benoemd tot kanton rechter te Tilburg, mr F. G. A. M. F- van der Kroon, a^dvoc. en procu reur te Heerlen en kantonrechter plaatsvervanger in kanton Heerlen Sovjets ontvoerden 70.090 kinderen <xxxx>oo<>oo<xxxxx>o<x><><xxx> Schermutselingen in Frans mijngebied Een andere Bergse geneesheer ernstig gewond Tweede rapport der commissie-Cleveringa Benden maken Java onveilig Nieuwe bonnen Hij vindt het „unerhört" dat hij voor zijn represaille-maatregelen berecht wordt Zwaar bewolkt Het normale van die onderwijs- eisen werd thans in enige ge meenten betwist. Reeds in enige ge meenteraden (Alphen a. d. Rijn, 's- Gravenhage) werd afwijzend be schikt op /éen dergelijke aanvrage om gelden voor de aanschaffing van nieuwe katechismus - boekjes. (Te Alphen werd later een regeling ge troffen.) Men was blijkbaar dus niet overtuigd, dat de invoering van de nieuwe katechismus onder de nor male eisen viel, aan het geven van lager onderwijs te stellen. Het lijkt iets op het geval, waarover ik in mijn vorig artikel sprak, waarin een boekhandelaar voorlopig enkel de oude katechismus leverde, omdat hij daar nog zo'n grote voorraad van had. Het is zo gemakkelijk aan deze toch wel enigszins pijnlijke kwestie een vals tintje te geven. Wanneer men meer goedgekeurde aanvragen ziet voor: nieuwe inrichting van. 'n spreekkamer aan school, voor physi- ca-instrumenten, voor nieuwe ka chels en wat al meer, dan acht men, hoe nodig of wenselijk die zaken ook waren, het godsdienstonderwijs toch wel thans in belangrijkheid onder schat. Eveneens kan men gaan pein zen over het typische van het ge val, omdat het onze katholieke scho len betreft. Maar het heeft zo weinig zin in deze kwestie dergelijke mo tieven in te voegen. Die zetten toch geen zoden aan de dijk en blijven binnen de grenzen van vermoedens. H\ moet mij van het hart, dat de afwijzend beschikkende gemeen» teraden wel in-consequent moeten, genoemd worden. Immers, wanneer een schoolbestuur geld voor nieuwe kachels aanvraagt, maakt een ..ka chel-specialist" namens de Raad uit, of de ouie kachels inderdaad ver vangen dienen te worden. Voor een verbouwing wordt een architect ge raadpleegd en diens menig over de al of niet noodzakelijke vernieuwing geeft de doorslag of wordt toch min stens door ieder als van gewicht be schouwd, Maar wanneer het Neder lands Episcopaat een allerwege des kundig geachte commissie instelt, die de noodzaak en uitwerking van een nieuwe methode voor Godsdienston derwijs bestudeert en diensvolgens aantoont, waarna de Bisschoppen, daar nog hun eigen argumenten aan toevoegend, de nieuwe boekjes ver plicht stellen, dan plotseling acht men zich even bekwaam in deze materie en beweert doodleuk: „dat er slechts weinig verschil is tussen de oude en nieuwe boekjes." (de heer Mollen in de Haagse Raad). Het„ zal wel loslopen met de ver dere lijdensweg, die sommigen de nieuwe katechismus reeds voorspel- len. De schoolbesturen kunnen trou wens de boekjes tóch aanschaffen, zonder later recht op aanvrage van betaling der kosten te* verliezen. Maar is het nodig, dit gesol met zaken, waarbij zo gemakkelijk ge voelens zullen gekwetst worden Moge deze onprettige zaak spoedig tot het verleden behoren. Ontwerp-noodwet Indonesië Maandag in de Kamer Uitgave N.V. Uitgeversmij. Neerlandia Redactieraad: A. F. J. Aemoudts; C. J. van Hooteghem; A. E. Langenhorst; Mi'. Dr. A. J. J. M. Mes; Mr. H. B. B. de Rechter. Verschijnt elke werkdag. Abonnementsprijs bij vooruitbetaling: f 3.90 p. kwartaal; p. post f 4.75, p. week (uitsluitend bij niet-postbestelling) f 0.30. Losse exemplaren 6 cent. Postrekening 278841. Prijzen voor buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt. Sfetw Voor God, Koningin en Vaderland Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen Hulst, Dubbele Poort, 7, tele foon 102 (Bijbureau: Oostburg, Nieuwstraat 22, telefoon 35). Bu reau voor de Zeeuwse Eilanden: Goes, Westsingel 75, telefoon 2236. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Advertentieprijs (uit sluitend voor 'de Zeeuwse oplage) 0.10 per m/m; voor Re clames (Ingezonden Mededelingen) 0.25 per m/m. (Voor de gehele oplage resp. 0.25 en f 0.60. Incasso wordt berekend. O O SPREKERS hebben gister het debat voortgezet in de Belgische Senaat over het katholieke voorstel tot het houden van een volksstemming over de terugkeer van koning Leopold. Het voorstel heeft tenslotte bij stemming- geen meerderheid behaald. Er waren 83 voor- en 83 tegen stemmers, zodat bij staking der stemmen het voorstel is verworpen. Deze uitslag over de koningskwestie, die al zoveel stof in België heeft doen opwaaien, zal vooral de Vlamingen geen tevreden gevoel bijbrengen. Dat de koningskwestie met deze stemming in de Senaat heeft afgedaan, is dan ook wel'zeer twijfelachtig. Trouwens, dat is ook gebleken uit enkele opmerkingen van katholieke senatoren. "Cl EN OPERA kan gevaarlijk zijn. Dat heeft de Nederland se tenor Frans Vroons in Londen ervaren bij de opvoering van Car men. Bij een met veel passie ge speelde scène moest 'Vroons de Deens zangeres Brehms (Car men) de dolk, waarmee zij hem moest aanvallen, ontwringen. Dat ging echter niet zo makkelijk, omdat Carmen zeer levendig re ageerde. Met het gevolg, dat de dolk omhoog schoot en in Vroons benedenlip drong. Niettemin zong de tenor dapper door. maar na derhand moesten drie hechtingen in zijn lip worden aangebracht. TN DE Tweede Kamer zijn gisteren diverse wetsontwerpen goedge keurd, o.m. ook een wetsontwerp be treffende het toevoegen van een nieu we afdeling aan de Technische Hoge school, nl. de opleiding van vliegtuig bouwkundig en geodetisch ingenieur. TfOTTERDAMS politie vierde giste ren een merkwaardig jubilé. door dat de 500ste beschonkene in een cel gestopt moest worden. Tl/'OENSDAG is er geen beslissing gevallen over de lonen en prij zen, zoals ..Trouw" had verondersteld. Latere berichten melden zelfs, dat die beslissing nog dagen, misschien wel een week kan uitblijven. Enfin, ge duld oefenen is geen kunst als het gaat over uitblijvende berichten inv- zake prijsverhogingen. *pWEE OFFICIEREN van de beman-41 ning van een Sovjet-Russisch bombardementsvliegtuig, dat op een vlucht van de Oekraine uit bij Linz (Amer. zone van Oostenrijk) een noodlanding moest maken, willen niet naar de Sovjet-Unie terug te keren. JJET TWEEDE honderdduizendtal voor autonummers in Noord-Hol land is volgeboekt, zodat aan het derde honderdduizendtal is begonnen. Naast G en GZ nummers zullen nu GX nummers auto's volgen. Of er ook auto's zijn in Noordholland! T"\E ZES ..neutrale" leden van de Veiligheidsraad zijn thans klaar gekomen met 't opstellen van een re solutie over de Berlijnse crisis, die Vrijdag aan de Veiligheidsraad zal worden voorgelegd. J)E OPPERBEVELHEBBERS van de land- en de luchtstrijdkrachten der West-Europese Unie. gen. de Lattre de Tassigny en Sir James Robb heb ben gisteren in den Haag met Ned. militaire autoriteiten besprekingen ge voerd. Vandaag worden de besprekin gen voortgezet te Brussel. J>ROF. PICCARD zal begin komen de week zijn eerste diepzee-afda ling maken in zijn „bathyscape" bij de Kaapverdische eilanden. J)E POLITIEKE COMMISSIE der V. N. besloot de Grote Vijf en Cana da te verzoeken om te pogen een weg te vinden tot 't weder op gang bren gen van de besprekingen over de con trole op de atoombom. De betreffende Canadese resolutie werd aanvaard met 41 tegen zes stemmen bij tien ont houdingen. pETERSON, de Britse ambassadeur te Moskou, heeft na zijn terug keer te Moskou een onderhoud van drie kwartier met Molotof gehad. ^"EDERLANDS uitvoer van land- en tuinbouwproducten was geduren de het eerste halfjaar van 1948 ruim f 338 millioen, tegen ca. f 200 millioen jn^de overeenkomstige periode van LTET wetsontwerp heeft alleen de steun der Katholieken (83) gehad. De socialisten, liberalen cn commu nisten stemden tegen. Van de socia listen en de meeste liberalen stond dit bij voorbaat vast. doch over de mening der communisten was men nog niet zeker. Men heeft nl. even gemeend, dat zij het Katholieke voor stel zouden steunen, niet omdat zij voor een volksstemming zouden zijn of om de Katholieken een plezier te doen, doch enkel en alleen om de regering Spaak een hak te zetten en zodoende een kabinetscrisis te force ren. Geen opgave van strijd "If AN Katholieke zijde is met nadruk nog eens de noodzakelijkheid van een plebisciet in iet licht gesteld. En daarbij is erop gewezen, dat Koning Leopold afstand zou doen van de troon, indien de uitslag van het ple bisciet niet gunstig voor hem zou zijn. {AP de Partijraadsvergadering der KVP, die op 13 November in 't Jaarbeursgebouw te Utrecht wordt gehouden, zal een, nieuw Partijbe stuur worden gekozen. Het bestuur stelt de volgende can- didaten voor de verschillende func ties voor: mej. m rW M. W. van Lanschot. mej. M. J Reintjens, mag dr S Stokman OFM; A. C. de Bruyn, Th. S. J. Hooy. G. Mertens. mr F. Terwindt. mr dr L. de Gou en ir F. Wijffels en als plaatsvervangers (sters): mej dr A. de Waal. mej ir A. van Schaik, prof dr L. J. C. Beau fort OFM, H. J. Kuiper, mr dr N. H. L. van den Heuvel, id J. Penders, H. Minke, drs J. C. M. Teppema en dr R. M A. A. Geuljans. Van de krin gen uit kunnen uiterlijk tot 10 No vember aanstaande schriftelijk can- didaten worden gesteld. Het partij bestuur is voornemens de candida- tuur van een tweede ondervoorzit ter uit te stellen tot de gewone ver gadering van de Partijraad in 1949. Prof mr C. P. M. Romme geeft voor lichting over de staatkundige toe stand en het parlementaire werk. Senator Huart verklaarde, dat hij en zijn vrienden de strijd niet zullen op geven zolang de Koning geen gerech tigheid is geschied. Zijn fractie-voorzitter, de Schrij ver, drukte zich nog sterker uit, namelijk, dat de katholieke nog eens zullen bezien of zij bij afwijzing van het plebisciet nog aan de re gering kunnen deelnemen. Dat was zeer ernstige taal. Maar 't bleek dat niet alle katholieken er zo over dachten, want Paul van Zeeland merkte op, dat de C.V.P. ook de mo gelijkheid zal overwegen om in te gaan op het voorstel van liberalistische zijde. Dit houdt, zoals wij gisteren reeds schreven in, het instellen van een nationale commissie van 65 per sonen, die de politiek van Koning Leopold voor, tijdens en na de oor log zal onderzoeken en dan over het resultaat een advies aan de regering zal indienen. Een fout T\IT voorstel is van den beginne af als een compromis bedoeld tussen de scherp tegenover elkaar gestelde meningen der katholieken en socia listen. Dit compromis-voorstel werd van liberalistische zijde nog nader toegelicht. Bij de debatten merkte een socia list nog op. dat Koning Leopold een fout heeft begaan door niet het land te verlaten, zoals Koningin Wilhel- mina heeft gedaan. DEEDS VROEGER ontvangen be- richten, dat de Sovjets kinderen van 8-18 jaar uit de Oostelijke zone van Duitsland hebben ontvoerd om hen voor de dienst in het Rode Le ger op te leiden, zijn thans bevestigd door gedetailleerd? mededelingen. Naar schatting zijn ongeveer 79.000 kinderen uit Oost-Duitsland ontvoerd. Grotendeels waren het Duitse kinde ren. doch ook bevinden zich Polen, Italianen. Fransen en Oekrainers on der hen. «Ae secretaris-generaal van de Bel- gisch - Nederlands - Luxemburgse douane-unie, mr. dr E. Jaspar, deelde mede, dat de mogelijkheid wordt over wogen in de toekomst voor de landen der Benelux-groepering gemeenschap pelijke consuls in het buitenland aan te stellen, met dien verstande, dat waar nog geen consult zijn een „Bene lux-consul" zal worden benoemd en waar zich reeds een consul bevindt, ook de consulaire vertegenwoordiging van de andere landen der Benelux- groepering aan hem wordt opgedra gen. Hij verklaarde verder, dat de accijn zen uiterlijk 1 Maart. 1949 gelijk zul len zijn in de drie landen, met uit zondering van drie soorten waarover nog wordt onderhandeld. Verwacht mag worden, dat deze laatste in de loop van 1949 eveneens gelijk gemaakt zullen worden. 000000000000000000000000 O IJ DE NAMEN van hen, die Maandag te Den Haag on derscheidingen ontvingen uit handen van de Engelse ambas- sadeur, was o.m. ook die van C. van Staveren te Veulen- Venray, Medegedeeld werd, dat hem „posthuum" de onder scheiding was toegekend en dat zijn oude moeder de versierse len in ontvangst had genomen. In werkelijkheid is, zo meldt men ons nu uit Venray, van Staveren echter nog springle vend. Vorig jaar is hij reeds te Maastricht gedécoreerd door de Amerikaanse ambassadeur. Dit maal had hij echter zijn moe der gezonden, in verband met het grote aandeel, dat zij heeft X gehad in het verzet op zijn X - boerderij, waar niet alleen on- derduikers huisden, maar te- vens tientallen Engelse en Ame- y rikaanse piloten een schuil- v plaats vonden. X TN FRANKRIJK zijn te Carmaux en 1 St. Etienne bij schermutselingen tussen stakers en politie verscheide ne personen gewond. De stakers zijn er in geslaagd opnieuw de electrische centrale te Carmaux te bezetten. Po- litieversterkingen zijn aangevoerd, ter wijl de mijnwerkers met tromgerof fel werden opgeroepen. In het Lotharingse bekken is het werk op ruime schaal hervat. Uit dit gebied wordt geen enkel incident gemeld. In het Loire-bekken, waar incidenten zijn gemeld bij de mijn De- raudiere (die thans onder water staat) zijn zeven schachten bezet en voor overstroming gered. Intussen zijn steden in het Noor den verstoken van water, electriciteit en gas. In de gehele Franse Rivièra onder vindt het treinverkeer stagnatie door stakingen van spoorwega "beiders. Een heel onaangename toestand dus. die nog onprettiger wordt omdat de regering vandaag of morgen verplicht is de prijzen van steenkool, gas, elec- trisch licht, staal etc. aanmerkelijk te verhogen. ITf OENSDAG VOORMIDDAG te omstreeks half 12 is op een verkeersweg onder de gemeente Ermelo een ernstig verkeersongeluk gebeurd, waarbij de kinderarts L. m. c. Bedaux, wonende in de Lieve Vrouwestraat te Bergen op Zoom, werd gedood. De Bergen op Zoom se internist, dokter G. Wilberts, werd ernstig gewond. Toen wij gis teren naar zijn toestand informeer den, verkeerde hij niet in levens gevaar. Beide genoemde doktoren waren Woensdagmorgen te omstreeks half 9 samen met de chirurg, dokter A. We- terings, eveneens te Bergen op Zoom wopnachtig, per auto naar Groningen vertrokken, met de bedoeling daar de promotie b*j te wonen van hun stad genoot, de chirurg-vrouwena2*ts, dok ter W. Weggeman. Autoband klapte. nE AUTO. waarmede de reis werd ondernomen, werd bestuurd door dokter Weterings. Tegen het middag uur reed het gezelschap op de weg tussen Nijkerk en Putten in de pro vincie Gelderland, toen plotseling een der banden van het voertuig klapte. Tengevolge hiervan kwam de wagen in botsing met een grote militaire vrachtauto, die de personenauto van dokter Weterings tegen een der langs de weg staande bomen drukte, waar door ze volkomen werd vernield. Op slag gedood. TVOKTER BEDAUX, die naast de be- stuurder van de verongelukte auto zat. werd dusdanig gewond, dat hij onmiddellijk overleed. Ook de ver wondingen van dokter Wilberts ble ken ernstig te zijn. O.m. had hij een schedelbasisfractuur, een zware her senschudding en een beenbreuk op gelopen. Hij is ter verpleging in het ziekenhuis te Ermelo opgenomen. Het stoffelijk overschot van dokter Be daux is eveneens daarheen vervoerd. Dokter Weterings liep enkele lichte verwondingen op. De Rijkspolitie van rvE MINISTER van Buitenlandse Zaken heelt thans machtiging ver leend tot openbaarmaking van het tweede verslag, uitgebracht door de Commissie-Cleveringa, welke in Aug. 1946 is ingesteld met het doel een on derzoek in te stellen naar de hou ding van Nederlandse diplomaten en consulaire ambtenaren tegenover per sonen. die tijdens de bezetting uit Ne derland naar het onzijdige en geal lieerde buitenland zijn uitgeweken. Het eerste rapport der commissie, dat in December van het vorige jaar verscheen, betrof de huidige ambas sadeur te Brussel, baron van Harinx- ma thoe Sloot,en. Het tweede verslag, heeft betrekking op Zwitserland, der halve op het beleid van de gezant mr. J. Bosch ridder van Rosenthal. De slotsom van de commissie is. dat zijn geaardheid de gezant bij de „psychologische aanpak" van zijn on verwachte en abnormale taak (de zorg voor de naar Zwitserland uitge weken Nederlanders) wel eens wat dwars heeft gezeten. Met betrekking tot het consulaat te Genève had hij wellicht wat onderne mender kunnen zijn. Over de balans van de generaal van Tricht (militaire attaché bij het ge zantschap te Bern) behoeft slechts weinig te worden gezegd. Het tegoed overweegt zo duidelijk en in zo gro te mate, dat de enkele debetpost er geheel door in het niet valt. Met de heer Kijzer (hoofu afd. Vluchtelingenzorg, bij het gezant schap) is het anders gesteld. Hij had een geestelijk tekort, dat onbehaag lijk aandoet. T.a.v. de consuls-gene raal te Zürich en te Genève tekent zich geen beeld van voortreffelijk heid of ernstige tekortkoming af. De minister van Buitenlandse Zaken kan zich geheel met het rapport ver enigen. Hij is van oordeel dat het door mr. j. Bosch ridder van Rosen thal gedurende de oorlóg gevoerde beleió tegenover Nederlandse uitge wekenen in algemene zin waardering verdient. Militairen grijpen in /ap DE Noordelijke helling van de Bromo, in het regentschap Pro- bolinggo. is een ongeveer 80 man sterke bende vernietigd, waarbij eni ge leden der bende gevangen wer den genomen. De bendeleden waren op roof uit. Een grote hoeveelheid vuurwapenen, is in beslag genomen. Ten Westen van Soerabaja is een ben de opgerold, die zich schuldig had gemaakt aan de beschieting van een Nederlandse patrouille. Zuid-Oo.stelijk van Malang, nabij de gedemilitariseerde zone, is een po litiepatrouille aangevallen door een bende van 20 man. Na een vuurge vecht trokken de aanvallers zich te rug achter de bestandslijn. Ook in West-Java worde bende-ac tiviteit gemeld. Een bende heeft een aanval gedaan op het emplacement der onderneming Djaloepang, nabij Kalidjati. De aanval is met behulp van militairen afgeslagen, doch twee der ondernemingswachters zijn ge dood. Nunspeet heeft de zaak in onderzoek genomen. De om het leven gekomen dokter Bedaux werd 20 November 1912 in Tilburg geboren en was dus bijna 36 jaar oud. Hij vestigde zich 11 April 1944 als kinderarts te Bergen op Zoom Bij de uitoefening van zijn beroep verwierf hij in wijde kring bekend heid. Hij laat een vrouw en vier kin deren achter. Het medeleven van de Bergen op Zoomse bevolking met de zo zwaar getroffen familie is alge meen. KINDJE VERDRONKEN TE TERNEUZEN Een zevenjarig schipperskind dat bij zijn grootmoeder, de wed. Walhout in de Tholenstraat te Terneuzen logeer de, speelde gisteren aan de Kanaaldijk aldaar. Het knaapje gleed uit en ge raakte te water. Onmiddellijk werd het opgehaald en een ijlings ontboden dokter trachtte een kwartier lang de levensgeesten op te wekken. Helaas te vergeefs. Het kind bleek te zijn over leden. /GEDURENDE het tijdvak van 24 October t.m. 6 November, geeft elk der volgende bonnen, recht op het kopen van: bonnen voor brood en vlees. 324-1, 324-2 brood: 800 gr. brood. 325, 326 brood: 400 gr. brood. 321, 323 vlees: 100 gr. vlees. 322 vlees: 300 gr. vlees. ALLE BONKAARTEN. 328 algemeen: 250 gr. boter of margarine of 200 gr. vet. 327 algemeen: 200 gr. bloem of zelfrijzend bakmeel of kinder meel. BONKAARTEN KA, KB, KC 812: 331 algemeen: 500 gr. boter, of margarine of 400 gr. vet. 322 algemeen: 200 gr. kaas of 250 gr. korstloze kaas. 333 algemeen: 50 gr. cacao. 334 algemeen: 750 gr. suiker, bo terhamstrooisel enz., of 1500 gr. jam, stroop enz., of 750 gr. versnaperingen. 335 algemeen: 250 gr. waspoeder. B 345, C 347: 500 gr. boter of mar garine of 400 gr. vet. BONKAARTEN KD, KE 81?: 337 algemeen: 250 gr. boter of margarine of 200 gr. vet. 338 algemeen: 100 gr. kaas of 125 gr. korstloze kaas. 339 algemeen: 100 gram cacao. 340 algemeen: 500 gr. suiker, bo terhamstrooisel enz., of 1000 gr. jam, stroop, enz., of 500 gr. versnaperingen. 341 algemeen: 500 gr. waspoeder. E 351: 400 gr. brood. E 352: 500 gr. bloem of zelfrijzend bakmeel of kindermeel of kinderbiscuits. TABAK EN VERSNAPERINGEN KAARTEN ENZ. QA, QB, QC 808 121, 122, 125 Tabak: 2 rantsoenen sigaretten of kerftabak. 123 versnaperingen: 200 gr. ver snaperingen. of 200 gr. suiker, boterhamstrooisel, enz. of 400 gr. jam, stroop, enz. 126 versnaperingen: 100 gr. ver snaperingen, of 100 gr. suiker boterhamstrooisel enz., of 200 gr. jam, stroop enz. BONKAARTEN ZA, ZB, ZC. ZD, ZE, MD, MF, MH 812 (bijz. arbeid en a.s. moeders en zieken): Geldig zijn de bonnen van strook T. Deze bonnen zijn 14 dagen geldig. Bovenstaande bonnen kunnen reeds Vrijdag 22 October worden gebruikt. De niet-aangewezen bon nen van strook 4 van de bonkaar ten 810 kunnen worden vernie tigd. gELADEN met een groot aantal mappen en geschriften, aantekeningen over Amerikaans-; en Engelse Volkenrechtelijke literatuur, welke hij in de cellenbarakken te Scheveningen heeft bestudeerd is de „Höhere S.S. und Polizei-fiihrer" en „General-Kommissar für das Sicher- heitswesen", Hans Alwin Rauter, gisteren de zaal van de Hoge Raad te Den Haag binnengestapt voor de laatste behandeling van zijn zaak door de Bijzondere Raad van Cassatie. Ook in deze zitting is de agressieve toon van Rauter opvallend geweest. Van de president, mr. Haga, kreeg hij daarom de opmerking te horen, dat het niet Rauter was die de „Fiihrung" had, doch de president. De Raad kwam gisteren niet klaar. Vrijdagmorgen wordt de zitting voortgezet. Weersverwachting, geldig tot Donderdagavond: Zwaar bewolkt met tijdelijk enige lichte regen. Iets zachter des ochtends, overigens weinig verandering van temperatuur. Matige tot krachtige, in de kust streken tijdelijk harde wind tus sen Zuidwest en IVest. Heden zon onder 17.34 uur en maan onder 18.48 uur. Vrijdag zon op 7.16 uur en maan on 19 25 uur. RAUTER had er bezwaar tegen ge maakt in Nederland terecht te moeten staan. De president bracht hem nu het waarom aan het verstand. De geallieerden hadden na de eer ste wereldoorlog toegestaan, dat Duit se oorlogsmisdadigers in Duitsland zouden berecht worden. Deze berech ting was echter een aanfluiting van alle rechtspraak en daarom was men er na de tweede wereldoorlog van terug gekomen. Mr. Haga verklaarde verder, dat Rauter van geluk had mo gen spreken, dat hij niet voor een in ternationaal gerechtshof had terecht gestaan. „Dan leefde U waarschijnlijk niet meer". De grote oorlogsmisda digers. die in Neurenberg voor het in ternationale gerechtshof hadden te rechtgestaan, zijn reeds gevonnist" zei de president. Ook kwam ter sprake het beroep van Rauter op de capitulatie-over eenkomst van Mei 1940. Niet de re gering heeft toen gecapituleerd doch alleen de Nederlandse weermacht, verklaarde mr. Haga. De regering was door deze overeenkomst niet gebonden. Rauter nas het niet eens met dit standpunt. „De Regering-de Geer heeft de capitulatie-overeenkomst van Lon den uit toch maar erkend". Is Rauter wel krijgsgevangene? Neen, meende mr. Haga. „Ja", zei Rauter, en hij probeerde zijn stand punt te staven met uitspraken van Amerikaanse tribunalen en de con ventie van Genève. Slechts JJITLER'S strijd tegen de Joden werd besproken. De president schilderde de afschuwelijke toestan den in Duitse vernietigingskampen. Rauter had zijn antwoord steeds ge reed. Anderen hadden het initiatief geno men, zei hij. Hij was slechts „einge- schaltet". De proo fiscaal, mr. baron van Tuyll van Serooske. ken, noemde ver schillende personen en voorvallen, waardoor Rauter had kunnen weten, dat de Joden vergast werden, nl. door radioberichten uit Engeland, publica tie': in de illegale pers en van Duitse generaals, die hij ontmoette. Rauter ontkende. Hij wist het niet, had zelfs geen vermoeden gehad. De represaille-maatregelen werden hierna door de president nader be sproken. Rauter verklaarde, dat hij tegen collectieve geldboeten geweest was. Dat was een voorstel van dr. Harster en Seyss Inquart, die vastge steld hadden, dat de Nederlanders op dat punt zeer gevoelig waren, zo zei hij. Goedkope uitvlucht TAE executies tussen Augustus en November 1944 nam Rauter ook al niet voor zijn verantwoording. Dat waren maanden, waarin er door het beruchte „Fuehrerbefehl" uit Berlijn geen recht bestond in Nederland, ver klaarde hij. Van mishandelingen bij verhoren e.d. wist hij niets en daarvoor nam hij evenmin verantwoording op zich. De president la« een stuk voor, waarin Rauter de bevoegdheid tot „veracharfte Vernehmung" gegeven werd. Rauter wilde dit stuk niet erkennen. Het was niet authentiek, zei hij, en door Amsterdamse com munisten opgesteld en bij de stuk ken gevoegd. „Een goedkope uitvlucht" vond de president. Sprekende over het karakter van „d« totale oorlog", een vorm van oor log, die hij overigens niet erkende, verklaarde mr. Haga, teleurgesteld te zijn over de Duitse generaals, die nooit ruiterlijk hun oorlogsmisdaden bekend hadden. Meestal draaiden zij er om heen. De president had een andere houding van Duitse generaals verwacht. 1 in plaats van 3 uur tae president, die in de loop van de zitting al uren lang had moeten luisteren naar de scherpe taal van de Duitser, zei hem tenslotte dat hij nog een uur kreeg om een en ander te zeggen. Rauter protesteerde heftig hiertegen. Hij wilde 3 uur hebben. Toch bleef de president bij zijn be sluit. Voordat Rauter toen begon met de voorlezing van zijn 43 bladzijden groot verweer, werd hij nog door de proc.-fiscaal gewaarschuwd niet de „onbehoorlijke en schaamteloze" be weringen uit te spreken, die daarin voorkwamen. Rauter verklaarde van niets te weten. Al de bezwaren van Rauter tegen de behandeling van zijn zaak. die reeds ter sprake kwamen, werden nu uitvoerig door hem naar voren ge bracht. Met talloze aanhalingen uit geschriften van Engelse. Amerikaanse en Duitse rechtsgeleerden onderstreep te hij zijn betoog. Rauter sprak zeer snel en ondui delijk. Zijn „college" in volkenrecht ba seerde hij voornamelijk op citaten van de professoren Oppenheim en Lauterhach. Dit ontlokte een der rech ters. prof. Pompe, de opmerking, dat Rauter wel blij mocht zijn, dat niet alle Joden door Duitsland vermoord waren. Dan had hij zich nu niet op deze Joodse rechtsgeleerden kunnen beroepen. Prof. Verzijl, de andere rechter, be toogde nog, dat het niet aanging de Nederlandse regering te beschuldigen van schending van het landoorlogre glement, daar Duitsland begonnen was met de aanvalsoorlog en Duitse troe pen in Nederlands uniform in ons land waren binnengevallen. Rauter liet deze opmerkingen over zich heen gaan en „draafde" maar door met zijn verdediging. Na vijf kwartier werd hij wederom door de president onderbroken. „Nu hebt u vijf kwartier verknoeid. Ik geef u nog 15 minuten". Onrechtvaardig REPRESAILLES waren nodig door de steun uit Engeland aan het Nederlands verzet. Rauter vond het „unerhört' en onrechtvaardig, dat hij daarvoor achteraf ter verantwoording geroepen werd. Door de aanmaningen van de president ging hij nog vlug ger en onduidelijker spreken, zodat zijn betoog soms niet meer te volgen was. Na anderhalf uur werd hij defini tief afgebroken. Protesten van Rau ter. doch tevergeefs. Mr. van Rijckevorsel, Rauters raads man, verklaarde, dat Rauter zich door de vage aanduiding van de tenlaste legging. niet goed had kunnen voor bereiden. terwijl hij zelf zich had moeten beperken tot een algemene verdediging. De verdediging beriep zich ook op het beginsel: geen straf voor een feit. dat achteraf strafbaar gesteld is. Mr. van Rijckevorsel verklaarde met verbazing geluisterd te hebben naai de mening van de president over de capitulatie-overeenkomst. fJiOEN WIJ IN EEN VORIG artikel enige belemmeringen bespraken, die de succesvolle toepassing van ons vernieuwde Godsdienstonder wijs in de weg staan, hadden we niet gedacht, dat een belangrijke hin dernis onbesproken gebleven was. We zijn weer eens te idealistisch ge weest, wat wel verklaarbaar is in deze materie. Wat is immers het ge val? Krachtens Art. »72 der Lager- Onderwijswet kan een schoolbestuur tot de Gemeente-raad een aanvra ge richten om ten behoeve van de school de voor aanschaffing van leer- en hulpmiddelen benodigde gel den te ontvangen. De aanvrage wordt als regel ingewilligd, indien wordt aangetoond, dat de betreffen de aanschaffing nodig is ter voldoe- ninr aan de normale eisen, aan het geven van lager onderwijs te stel len. Het tastbare is steeds meer over tuigend dan het geestelijke. Vfan- neer een groep kundige ingenieurs aan een Raad advies uitbrengt over dc wenselijkheid van een nieuwe brug. een nieuw woning-complex of wat dan ook, kan iedere leek nog zulk een gezond eigen oordeel heb ben. hij zal het advies niet negeren-. Specialisten worden ieder op hun terrein gerespecteerd. Maar de Ne derlandse Bisschoppen kunnen blijk baar niet deskundig worden geacht op het terrein van de godsdienst? B. ADAT GISTEREN de Tweede Ka mer in de afdelingen het ont werp-noodwet Indonesië had onder zocht, deelde de voorzitter in de te vier uur heropende openbare verga dering mede. dat de minister van Overzeese gebiedsdelen er nader met klem op had aangedrongen, dat de Tweede Kamer dit ontwerp-noodwet zo spoedig zou behandelen, dat de Eerste Kamer gelegenheid zou heb ben het de volgende week af te doen. opdat het de laatste van de maand nog in het Staatsblad kan verschij nen. Dit zal alleen mogelijk zijn, al dus de voorzitter, als het Maandag be handeld wordt. Hij stelde zich de loop van zaken aldus voor, dat de rege ring de Memorie van Antwoord Za terdagavond inzendt. Maandag zou den dan afdrukken ervan in de Ka mer aanwezig kunnen zijn en wel licht kunnen ze nog tijdig per post verzonden worden. Maandagavond zou het ontwerp dan in de openbare ver gadering behandeld kunnen worden

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1948 | | pagina 1