EERST DELFT,
Brussel soepele* ion Den Hoog?
Middenstanders van bisdom Breda
vierden negende bondslustrum
dan pas decentralisatie
Dr. van Mook gaat heen
Berlijn in de Veiligheidsraad
„Dit jubileum luidt voor U zware en
spannende jaren m"
IN 'T KORT
Grote ^staties ir
De Gaulle liet
zegels plakken
Geheel Indonesië
Haagse
Brieven
VIERDE JAARGANG No. 1203
DONDERDAG 14 OCTOBER 1948
Een blik in verleden en toekomst
Een nieuwe voorzitter
de heer A. Snels
LECTUUR
DR"L mannen „eraen PraaK
Een commissie om de
ontwapeningsvoor
stellen te bestuderen
Tijdelijk regen
DistributienieutOs
Nieuwe regeling
Tabaksbonnen
De Blokkade en
de apen
Industrialisatie-peil bepaalt het aantal
benodigde studenten en hun
opleidingsmogelijkheden
Morgen
Onbevredigend antwoord van Moskou
ui clerlijk
moeilijke tijd
De moeilijkheden le Baarle
De winkeliers van Nassau willen gelijkstelling
met die van Hertog
Ons dagelijks brood
Brandhaarden ontdekt
Uitgave N.V. Uitgeversmij Neerlandia Redactieraad:
A. F. J Aernoudts; C. J. van Hooteghem; A. E. Langenhorst;
Mr. Dr. A. J. J. M. Mes: Mr. H. B. B. de Rechter. Verschijnt elke
werkdag Abonnementsprijs bij vooruitbetaling: f 3.90 p. kwartaal;
p. post f 4.75, p. week (uitsluitend bij niet-postbestelling) t 0.30.
Losse exemplaren 6 cent. Postrekening 278841. Prijzen
voor buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt.
Voor God, Koningin en Vaderland
Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen Hulst, Dubbele Poort, 7, tele
foon 102 (Bijbureau: Oostburg, Nieuwstraat 22, telefoon 35). Bu
reau voor de Zeeuwse Eilanden: Goes, Westsingel 75, telefoon
2236. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Advertentieprijs (uit
sluitend voor de Zeeuwse oplage) f 0.10 per m/m; voor Re
clames (Ingezonden Mededelingen) f 0.25 per m/m. (Voor de
gehele oplage resp. f 0.25 en 0.60. Incasso wordt berekend.
NEGENTIEN honderd leden vóór de oorlog, meer dan zeven en
twintig honderd leden op het ogenblik. Dit alleen reeds
rechtvaardigt het feestelijke karakter van deze bijeenkomst.
Aldus de Vicaris van het bisdom, Mgr. Dr. W. Koenraadt in zijn
rede tot de middenstanders uit het hele Diocees, die Woens
dagmiddag het Bredase Concordia-gebouw vulden, om er het
negende lustrum van hun bond te herdenken. Verschillende
hoge bondsfunctionnarissen woonden de bijeenkomst bij.
Vreugde om wat de bond op het
ogenblik is, voldoening ook over het
geen in de afgelopen 45 jaar is bereikt,
dat karakteriseerde het feit, dat giste
ren in Breda werd gevierd en dat naar
buiten zijn uitdrukking vond in de
talrijke vlaggen aan de stedelijke mia-
denstandsgevels. Er was een feestrede
van de Vicaris, er was een revue dóór
en vóór middenstanders en er was
een Centrale Raar rgadering, die tot
de ochtenduren bzoerkt bleef, maar
die desondanks et vrij bleef van de
jubileumsfeer we de dag kenmerkte.
Hét voornaamste huishoudelijke punt
was de benoeming van de heer A.
Snels uit Dongen, tot bondsvoorzitter.
Zowel 's morgens als 's middags is
er gesproken over heden, verleden en
toekomst van de bond. Want is er
meer reden dan bij een jubileum, zich
te bezinnen op wat er gedaan is en op
hetgeen er nog te doen staat?
De heer Snels, die aan het oegin
van de dag nog vice-voorzitter was.
en van de voorzitter der afdeling Bre
da, de heer Kramers, een voorzitters-
pEN zekere V. in Maastricht,
opende dit jaar een uitleen
bibliotheek zonder vergunning
van B. en W., hetgeen volgens de
politie-verordening vereist was
geweest. De zaak kwam voor de
Kantonrechter, V. werd vrijgespro
ken, omdat in artikel 7 van de
Grondwet „vrijheid van drukpers
wordt gegarandeerd".
Nu heeft de zaak in hoger be
roep voor de rechtbank gediend.
Het O.M. achtte evenals de kan
tonrechter de gemeente-verorde
ning te deze aanzien niet bindend
en vroeg ontslag van rechtsver
volging.
De vraag rijst, wat ten aanzien
van de lectuurspreiding van deze
houding de consequenties zullen
zijn. Op het eerste gezicht lijkt zo
niet alles dan toch zeer veel op
losse schroeven te zijn gekomen.
Zuid-Nederland, „let op u saeck"!
J7EN REUZEN-GIER viel in Oost-
Macedonië op 3000 meter hoogte
een militair vliegtuig aan. Beide in
zittenden werden gewond en werden
later in een ziekenhuis opgenomen.
gIJ BATA in Best brak gisteren
brand uit. De regeneratie-afdeling
is geheel uitgebrand. De schade wordt
op f 100.000 geschat.
D* KONINGSKWESTIE in België
komt 19 November a.s. voor de
Senaat. De volksraadpleging zal ver
moedelijk met 83 tegen 84 stemmen
worden verworpen,
JJE AMBTENAREN en spoormannen
in Italië zijn voornemens vandaag
te staken. De Regering heeft aange
kondigd: ..eerbiediging af te zullen
ciwingen voor hen die wensen te wer
ken".
JJEMOBILISATIE-uitkeringen zullen
uPer, 1 November a.s. niet meer
erberekend worden, althans voor hen
iJa« -Sen 1 Maart 1946 en 1 Maart
W48 zijn gedemobiliseerd.
APPEL van driekwart
worden° vLzw?jr genoeg om hier te
in do \vK? boer van Aren donk
in ae Wieringremeer heeft dit exem-
gerooid. Het was een alpha
omdat zij léveïsmiweienb1- IT
den verkocht. lpnhonn™ >>ad-
JN DE politieke commissie van dt
beeT'j;
al Of niet
Controlerend orgaan Hotresultaat66"
tenslotte, dat een nieuwe ooi^
al deze-voorstellen op bruikbaar hÜ?d
2ai gaan bestuderenVoórlrmio
zal er dus wel niet worden ontwapend
en de atoombom blijft waar ze is!
Weersverwachting, geldig tot
vanavond:
Meest zwaar bewolkt met lijde-
'uk enige regen. Matige tot kraeh-
tige en langs de kust tijdelijk
narde wind tussen Zuid- en Zuid
west Weinig verandering in tem
peratuur.
Vandaag: zon onder 17.49 uur.
as °P 17-08 uur. Morgen zon
°P '4 uur. Maan onder 3.49 uur.
hamer ten geschenke kreeg, begon met
een terugblik op de. jeugdjaren van de
bond. toen er pioniers waren, die
vaak tot eigen schade werkten voor
de belangen der organisaties.
„We moeten meer dan ooit dank
baar zijn", zei hij, „dat er 45 jaar
geleden mensen waren, die de over
tuiging uitdroegen dat er slechts
loor massale actie iets te bereiken
viel.
Zijn dank ging vooral uit naar de
eiste voorzitter, de heer Fick, en
naar zijn opvolgers: de heren Frenc-
cen, Lockefeer, Oomens en wijlen
■Ie heer Slootmaekers. De laatste gaf
vooral zijn krachten aan de totstand
brenging .van de kadercursussen,
vlet betrekking tot het heden sprak
ut heei Snels over een gematigd opti
misme. dat hij gerechtvaardigd achtte.
Er zijn grote economische moeilijk
heden. De prijsoeheersing demon
streert vaak ambtenarij van de slecht
ste soort, terwijl overheidsbemoeiingen
de ontplooiing van het bedrijfsleven
in de weg staan. Er zijn echter ook
lichtpunten, zoals het wetsontwei-p
voor de publiekrechtelijke bedrijfsor
ganisatie, de op handen zijnde herzie
ning van de Kinderbijslagwet en van
de vestigingswet-kleinbedrijf. „De ka
tholieke middenstand moet er voor
waken, dat de uitvoering van deze wet
ten de geest ademt va^i Quadragesimo
Anno".
De vice-voorzitter eindigde met een
opwekking tot de plaatselijke afge
vaardigden, elk in zijn eigen afdeling,
vurige propagandisten te zijn.
ïyiGR. Koenraadt vergeef ons deze
sprong naar het middaguur
zette eveneens verleden en toekomst
onder de schijnwerper. Vijf en veertig
jaar. zei hij, is er gewerkt aan een
ideaal. En dit werk werd 5 jaar lang
onderbroken. De schade, die hierdoor
aan de middenstand werd toegebracht,
is ihans weer hersteld. Daarvan ge
tuigt het ledental dat veel groter is
dan voor de oorlog.
„Dit feest heeft ten doel, de midden
stand ondej- het oog te brengen,
welke traditie hij moet handhaven en
uitbouwen. Zijn activiteit zal voorlopig
grotendeels worden opgevorderd door
wetten en voorzieningen, die in zijn
belang op stapel zijn gezet.
Door de op handen zijnde publiek
rechtelijke bedrijfsorganisatie wordt
de urgentie van de noodzaak ener
Christelijke herkerstening der maat
schappij zeker niet geringer. Pro
fessor van den Brink heeft met zijn
wetsontwerp de middenstanders een
spoorslag gegeven, de hun passende
vakorganisaties op te zoeken. De
aandacht voor deze laatste mag ech
ter geen tegenslag geven in de acti
viteit der standorganisaties.
„Ons streven moet zijn: onze zelf
activiteit. Een te veelvuldig beroep op
de staat is in zijn gevolgen gevaarlijk,
want het betekent een steun voor 'net
staatssocialistische streven.
Mgr. Koensraaöt eindigde zijn toe
spraak met de woorden*. „Dit jubileum
luidt voor U zware en spannende jaren
in. Moge Üw activiteit echter zo zijn,
dat gij over 5 jaar net gouden jubi
leum op triomfantelijke wijze aunt
vieren."
In de feestrevue, die onmiddellijk
na de reae van de vicaris begon toon
den de vrouwelijke en mannelijke mid
denstanders ook mei de"' muzen op
goede voet te staan. De revue bestond
uit een aantal gevarieerde nummers,
waarin zowel de muzikale als de ac
teurstalenten nun kans krijgen. Soms
raakte haar inhoud de problemen die
des middenstands zijn, maar altijd
brachten zij vrolijkheid en... een duch
tig üplaus.
Een tiental leden van „Fiësta" zorg
den voor de muzikale begeleiding.
"JVrnslotte springen we dan nog even
terug naar de ochtendvergadering,
die in Moderne gehouden werd, nadat
de dag zijn( begin had gekregen met
een H. Mis in de St. Antoniuskerk,
opgedragen door de geestelijke advi
seur kapelaan Vos, voor de zielerust
van wijlen de heer Slootmaekers en
met een toewijding aan het H. Hart,
op het plein voor het bisschoppelijk
paleis, waar Mgr. Baeten ook het be
stuur persoonlijk Kwam gelukwensen.
Directeur Jan Mol, die, mèt de
heer Mertens geprezen werd voor zijn
werk, uaf een overzicht van het afge
lopen jaar en bracht dank aan kape
laan Vos. die hij de grote stuwende
kracht van de beweging noemde. Aan
de kadercursussen, zei hij, zal bijzon
dere aandacht worden besteed.
Door de vergadering werden tele
grammen gezonden aan Koningin Ju
liana en aan Mgr. Hopmans, beide
getuigend van de trouw en aanhanke
lijkheid der leden.
De stichting van een retraitefonds
werd een feit. en aan de Tweede Ka
merfractie der K.V.P. besloot men een
telegram te zenden, waarin tot spoed
werd aangedrongen op het totstand
komen van de we: kinderbijslag voor
kleine zelfstandigen.
De volgende Centrale Raadsvergade
ring. die weer in Breda wordt gehou
den, zal men zo mogelijk samen laten
vnl'en met de tentoonstelling van de
R K bakkerspatroonsbond.
Aan het eind der vergadering
kwam de verkiezing van een nieuwe
voorzitter aan de orde. De heer Snels
zag zieli benoemd met 74 van de 75
stemmen. Verder werden in het
hoofdbestuur gekozen de heren J. v.
Beekhoven uit Oosterhout, H. Stoet-
ser uit Bergen op Zoom en J. van
Erp uit Steenbergen.
De aftredende bestursleden, de he-
hen P. Havermans en J. van Tilburg,
mochten hartelijke dankbetuigingen
in ontvangst nemen voor het werk dat
zij presteerden in het belang van de
bond.
Kapelaan Vos sprak tenslotte nog
een bezielend woord, waarin hij vooral
aandrong op de kernvorming onder de
leden, jeugdvorming in eigen verband
en op het in practijk brengen van het
gebod der christelijke naastenliefde,
ook in het economische leven.
T^AN 24 October af zullen de bonnen
voor tabak tegelijk met de bonnen
voor voedingsmiddelen worden be
kendgemaakt.
In de bonnenlijst van 21 October
zullen derhalve bonnen worden aan
gewezen voor 6 rantsoenen tabak (ta-
bakskaart) en 2 rantsoenen tabak (ge
combineerde kaart), bestemd voor het
tijdvak van 24 October t.m. 6 Novem
ber.
Inverband hiermede worden voor
de week van 17 t.m. 23 October van
de tabakskaart de bon tabak 118 voor
twee rantsoenen sigaretten of kerf
tabak en van de gecombineerde kaart
de bon tabak 119 voor een rantsoen
sigaretten of kerftabak aangewezen.
JTET BESTUUR van de Berlijnse
dierentuin heeft medegedeeld
dat de apen in de dierentuin ko
mende winter een broek en een
Nrestje zullen dragen, wanneer de
„blokkade" van de stad blijft
voortduren, daar het kolenrant-
soen, dat per luchtbrug wordt
aangevoerd, te klein is- om de
kooien te kunnen verwarmen.
Voor het warm houden van de
andere beesten heeft men nog geen
oplosing gevonden.
piERST DELFT IN ORDE BRENGEN, dan eventueel in één of meer plaat
sen een nieuw centrum voor technisch hoger onderwijs, zp concludeerde
de commissie-Holst in haar rapport aan de minister van Onderwijs. Wjj
meldden zulks gisteren reeds. Slechts misten wy toen nog de gegevens, waar
op zij haar oordeel heeft opgebouwd. Wij laten ze thans hieronder volgen.
500 OF 1000 PER JAAR.
TAE Commissie-Holst blijkt in haar
rapport twee uitgangspunten ge
nomen te hebben, lo. voor het geval,
dat de industrialisatie tot stand komt,
2o. voor het geval zij achterwege
blijft. In het eerste geval wordt ge
schat, dat 1000 ingenieurs nodig zijn,
terwijl in het tweede 500 wellicht vol
doende zijn.
Deze 500 moet Delft kunnen „klaar
maken", maar daarvoor zijn voorzie
ningen nodig. Daarbij doen zich moei
lijkheden van allerlei aard voor, zo
ten aanzien van de studenten als t.a.
v. hun onderbrenging in de verschil
lende studievakken, het gebruik van
gebouwen enz.
Opmerkelijk is de aanbeveling om
het surplus der studenten tijdelijk on
der te brengen bij industriële bedrij
ven, overheidsdiensten en instellingen
zolang plaatsing aan de hogeschool
r\E VEILIGHEIDSRAAD zal Vrij
dag bijeenkomen voor bespreking
van de Berlijnse kwestie.
Volgens een Brits woordvoerder,
zou Moskou „onbevredigend ant
woord" gegeven hebben op door dr.
Juan Bramuglia, de voorzitter van de
Veiligheidsraad aan Visjinsky gestelde
vragen.
De zes „neutrale" staten zijn Woens
dagavond bijeen geweest om de nieu
we situatie te bespreken. In diploma
tieke kringen houdt men het voor
JyJAAR het A.N.P. van gezag
hebbende zijde verneemt
heeft Dr. van Mook het voor
nemen te kennen gegeven om I
zijn ontslag als Luit. Gouver
ueur-Generaal te vragen.
duidelijk, dat alle hoop op succes van
een bemiddelingspoging of op het
vinden van een compromis verdwe
nen is.
De kern van de door Vis 'nsky aan
Bramuglia gegeven antwoorden zou
hierop neerkomen: 1. De Sovjet Unie
wenst de Berlijnse kwestie van de
agenda van de Veiligheidsraad ver
wijderd te zien. 2. Zij is bereid de
besprekingen wederom op te nemen
waar zij 30 Augustus werden afge
broken.
Na beëindiging van de bijeenkomst
der „neutralen" werd vernomen, dat
vanwege deze groep Vrijdag geen
voorstel gedaan zal worden.
Bramuglia verklaarde, dat verder
geen besloten bijeenkomsten van de
zes „neutralen" zouden plaats heb
ben en dat 'de kwestie verder open
lijk in de Raad behandeld zou wor
den.
Wel zal elk der zes „neutrale" de
legaties op eigen rekening een voor
stel kunnen indienen. Men verwacht,
dat de drie Westelijke mogendheden
met een eigen voorstel zullen komen,
wanneer er geen ander wordt inge
diend.
DR. VAN MOOK terug
treedt uit zijn aanzienlijke po
sitie, ïiiag heirs zeker een woord
van liulde en waardering niet
'orden onthouden.
Hij trad voor het eerst bizon
der op de voorgrond tydens.de on
derhandelingen met de Japan
ners gevoerd enige maanden vóór
de uitbarsting in de Pacific. Toen
'oonde hij zich een buitengewoon
bekwaam en gevat onderhande
laar tegenover de sluwe zonen van
Nippon. Na het betrekken van
Indonesië in de wereldoorlog heeft
hij als Minister van Koloniën en
als luitenant-gouverneur-generaal
tot welke posten hij door het
Kabinet-Gerbrandy werd geroe-
oen veel voorbereidend werk
verricht voor de tijd na de bevrij
ding. Het is veelszins anders ge-
'open dan we verwachtten, dan
ook Dr. van Mook zich voorstelde.
Zijn beleid in de eerste tijd heeft
aan hevige critiek bloot gestaan,
die later echter sterk is geluwd.
Men zag, hoe van Mook met
grote bekwaamheid arbeidde aan
het doen ontstaan van de deelsta
ten buiten de Republiek om. Dat
de federatieve opbouw reeds zover
is voortgeschreden, mag zeker
voor een belangrijk deel op zijn
conto worden geschreven.
Waarom hij nu heengaat en
waarom dit heengaan door de
huidige regering blijkbaar is ge
stimuleerd? Men heeft gezegd, dat
dit onderdeel was van 'n afspraak,
tijdens de Kabinetsformatie ge
maakt. We geloven echter dat on
ze Haagse briefschrijver raker de
spijker op de kop tikte, toen hij
enige weken geleden schreef:
„Van Mook was de landvoogd,
die de federale gedachte het
samenwerken der Indonesische ge
bieden ten sterkste heeft be
vorderd en met klaarblijkelijk
succes, doch daarbij overigens de
Unie-gedachte het duurzaam
samengaan van Nederland en In
donesië naar het schijnt als
stiefkind heeft behandeld". Nu de
Unie-gedachte de bijzondere aan
dacht vraagt, heeft men een aflos
sing van de wacht (door dr. Beel)
wenselijk geacht."
Dit doet echter niets af aan het
feit, dat Dr. van Mook in een uit
zonderlijk moeilijke tijd grote
prestaties heeft geleverd, waar
voor hij de dank der natie heeft
verdiend. x
Hij inde 162 millioen francs
A NDRE MALRAUX, generaal de
Gaulle's secretaris voor propa
ganda, heeft heden bekend gemaakt,
dat in een campagne van 3Vz week
ongeveer 3.250.000 propaganda-zegels
zijn verkocht. De zegels droegen een
leuze ten gunste van de generaal en
kostten 50 francs per stuk. Zij brach
ten 162.500.000 francs op.
Malraux verklaarde, dat de Gaulle
twee millioen brieven heeft ontvan
gen, waarvan slechts 9000 beledigingen
bevatten. Hij noemde verhalen over
Gaullistische samenzweringen „bela
chelijk".
Het doel van de campagne noemde
Malraux „Een onderdrukking van het
algemeen kiesrecht te voorkomen".
„Geen obstructie van de regering
kan ons land beletten zijn ware ge
voelens tot uitdrukking te brengen",
aldus Malraux, „zelfs al zal zij de
staat van beleg uitroepen".
niet mogelijk is. Overigens meent de
commissie dat de door de oorlogsom
standigheden veroorzaakte daling van
door de zich aanmeldende studenten
verworven kennis, geen reden mag
zijn om de na de oorlog ingevoerde
examenfaciliteiten te handhaven. Af
schaffing er van wordt aanbevolen.
VIJF MOGELIJKHEDEN.
■pERST Delft in orde brengen voor
het opleiden van 500 ingenieurs
per jaar en voor een totaal bezetting
van 3000-3500 studenten. Naast deze
conclusie, blijkt de commissie echter
accoord te gaan met een decentrali
satie van het technisch onderwijs als
er 1000 ingenieurs per jaar. dat is een
opleiding voor 6000 a 7000 studenten,
afgeleverd moeten worden. Daarbij
releveert zij o.m enige argumenten
uit het Zuiden en voegt daaraan toe,
dat voor decentralisatie hoofdzake
Ujk in aanmerking komen werktuig
bouw. electrotechniek. scheikunde en
misschien natuurkunde.
VUf mogelijkheden poneerde de
commissie daarbij: a. bet oprichten
van een tweede technische hoge
school, die alleen enkele studie
richtingen omvat in een andere
streek van het land; b. de oprich
ting van twee zulke technische ho
gescholen, bijv. één in 't Zuiden en
één in het Oosten van het land; c.
het inrichten van een technische
faculteit aan een der universiteiten;
d. de propaedeuse behalve in Delft
ook nog in 1 of 2 andere plaatsen te
geven, waarna men in Delft ban af
studeren en tenslotte als vijfde mo
gelijkheid de conclusie welke de
commissie heeft overgenomen en
welke wij gisteren reeds publiceer
den.
ANDERE SUGGESTIES.
TG'OG twee
werden
TYE NUFFIELD-STICHTING, een
Engelse stichting tot bevordering
van de openbare gezondheid, kreeg
van een rijk fabrikant 450.000 pond
cadeau „ter bestrijding van rheuma-
tiek".
TN JAPAN stierven in de afgelopen
drie maanden 7292 personen aan
slaapziekte.
TPEN KOOPMAN in Den Haag wist
tussen 1945 en 1948 van diverse
mensen een totaal-bedrag van f 345.000
te „lenen" om gedistilleerd te kunnen
invoeren. Hij voerde nooit iets in en
nog minder „iets uit" nu zit hij
vast!
andere mogelijkheden
door haar onmiddellijk
verworpen, zijnde de mogelijkheid
één studierichting geheel uit Delft te
lichten en naar elders te plaatsen en
een andere om een aantal studenten
tijdelijk naar het buitenland, bijv.
Gent en Leuven te zenden.
Tenslotte lanceert de commissie eni
ge suggesties. Bij meerdere inrichtin
gen voor technisch hoger onderwijs
kome er één bestuur; de examens van
alle scholen moeten gelijkwaardig zijn
De vorming van een hogeschoolge
meenschap is zeer aanbevelenswaar
dig.
Het rapport is voorzien van een be
schouwing van prof. Kruyt, die voor
het vestigen van een technische facul
teit is aan een onzer universiteiten.
De sectie T van de staatscommissie
van het hoger onderwijs wenst het
toevoegen van kleine groepen van
technische afdelingen (faculteiten)
aan minstens twee universiteiten aan
te bevelen.
moet lid zijn van Econ. Com
missie van de V. N.
TYR. C. L. PATIJN heeft als lid van
de Nederlandse delegatie gisteren
in de economische commissie van de
V. N. een rede gehouden, waarin hij
nog eens nadrukkelijk het Nederland
se standpunt uiteenzette ten aanzien
van de toelating van Indonesië in de
ze commissie.
Dat deze kwestie nog steeds aan
hangig is, vindt zijn oorzaak in het
feit, dat de Republiek vertegenwoor
diging van haar eigen gebied heeft
verzocht. Nederland stelt voor geheel
Indonesië toe te laten en niet de Re
publiek afzonderlijk, want Indonesië
.is een economische eenheid. Volgens
de wens van alle volken van Indone
sië zal de toekomst van dit land zijn
die van een souvereine „Verenigde
Staten van Indonesië". Ook wees dr.
Patijn op de bepalingen van de Ren-
ville-overeenkomst, waarmee het ver
zoek van de Republiek in strijd is.
Nederland zal op de volgende bijeen
komst van de E.C.A.F.E. (Economi
sche Commissie voor Azië en het Ver
re Oosten) het voorstel, doen tot toe
lating van geheel Indonesië.
(Van een speciale medewerker)
jyjISSCHIEN is het volgende een
nuttige aanvulling op de art. in
..De Stem" van 8 en 9 October, zo
schrijft Rector van de Broek te Roo
sendaal en dan vervolgt Z. E.:
Vooreerst dan zijn de eigenlijke
moeilijkheden pas voor goed begon
nen in het jaar 1906, want vóór die
tijd werd tiet besluit van 1479 (vrije
in- en uitvoer tussen B.-Hertog en
san) naar de letter en de geest
toegepast. Dit besluit werd door de
ordonnantie van 1754 herhaald en
andermaal beyestigd bij de grensre-
8 Aug. 1843 (art. 14, pa
ragraaf 5). Het betekende in het
douanegrens begon bij
Alphen en Chaam. Maar in 1906 werd
deze regeling feitelijk eenzijdig ge
wijzigd door Nederland, toen een
nieuw grensstation werd gebouwd,
dat nog altijd bestaat, maar (roem-
lozer gedachtenis!) sinds jaren niet
meer gebruikt wordt. En. ofschoon,
in de grensregeling nog altijd staat,
dat er geen eigenlijke „grens" be
staat, werd de douanegrens verlegd
naar een denkbeeldig punt in de
buurt van het Belgische station Weel
de— Merxplas! Nog altijd zijn ook de
Belgen ontevreden over deze rege
ling: reeds tijdens de eerste wereld
oorlog nrotesteerde Dr. v. d. Perren.
en nog onlangs schreef de Gazet van
Antwerpen: „De Nederlandse admi
nistratie steeks haar neus in Belgi
sche handelstransacties. ,En verder:
„De jongste stap der Nederlandse
toldiensten, het verbieden aan de Ne
derlandse winkeliers te Baarle om
Belgische producten te verkopen, is
eveneens een inbreuk op de oude
priviligies. Wij achten, dat ook de
Belgische autoriteiten een oogje in
het zeil moeten gaan houden. Het is
zeker niet onze bedoeling de grote
smokkel over Baarle te willen be
voordelen. Het is de zaak van Ne
derland die tegen te gaan en de
enige manier waarop dit doeltref
fend kan gebeuren is de tolcontrole
buiten Baarle ten Noorden en
niet ten Zuiden".
yERDER is de voor de hand liggen
de oplossing reeds jaren geleden
aan de hand gedaan, ofschoon ze door
de tegenwoordige burgemeester nog
werd aangevuld met een voorstel in
verband met deviezen en distributie,
omdat men destijds nog niet geze
gend was met deze dingen Reeds in
1936 schreef burgemees er Hofland,
die van 1934 tot 1940 burgemeester
van Baarle-Nassau was en In het
laatst genoemd jaar burgemeester van
Oud-Gastel werd o.a.: „Een door mij
ondernomen poging daartoe strand
de echter op, naar de regering, on
overkomelijke moeilijkheden" (Wel
ke die moeilijkheden waren, werd
gemakshalve door de regering echter
niet gezegd!) Ik help intussen „De
Stem" hopen, dat de stem van de
tegenwoordige burgemeester beter zal
worden verstaan!
fjaENSLOTTE hebben we nog de
volgende merkwaardigheden: hij
de geldsanering in - Nederland wer
den de Belgische enclaves heel ge
moedelijk als Nederlands gebied be
handeld! En de Belgische leveranciers
van melk en eieren aan de zuivelfa
briek en de eierbond in B. Nassau
werden en worden heel rustig uitbe
taald in Nederlandse guldens! Is het
dan wonder, dat de Nederlandse win
keiiers van hun kant vragen om ge
lijkstelling met de Belgische? En
wat de distributie betreft: ook hier
zijn de Belgische enclaves heel ge
moedelijk in gedeeld bij Baarle Nas
sau! Is het wonder, enz. Waarom mag
alleen Hertog profiteren van he trac
taat van 1842? En dan is er nog een
ander „lek". Waarom mag mep on
ze deviezen, die gewoonlijk kostbaar
worden genoemd, vrij uitvoeren naar
Baarle Nassau, wat practisch bete
kent de Belgische enclaves? En daar
van alles kopen? Zeker, men mag
noch kan het gekochte zo maar niet
in Nederland invoeren, maar men kan
toch nog altijd een en ander in de
Belgische enclaves eten, drinken en
snoepen! Alles met voorbijgaan van
de Nederlandse middenstand. De cor
respondent van de Volkskrant moet
daarom niet zo naief zijn om te schrij
ven, dat het „lek van Baol" gestopt
is en dan uitroepen: „Het kopen bij
de Belgen is natuurlijk een deviezen
overtreding!" Reeds tijdens de eer
ste wereldoorlog heeft de Nederland
se regering, onder zachte druk van
„Das Militar" een afzonderlijke pas
ingevoerd om de kom van Baarle
Nassau te mogen betreden aangezien
in een van de Belgische enclaves een
radio-station van de geallieerden het
zegevierende leger van de Duitsers
hinderde. Maar het woord „soepel"
schijnt men in Brussel beter te ken
nen, dan in Den Haag: toen destijds
in België een nieuwe -drankwet werd
ingevoerd, haastte men zich om een
uitzondering te maken voor de encla
ves, want deze moesten immers kun
nen concurreren met Nassau. Geen
bezwaar, maar wederkerig vragen de
winkeliers van Nassau volledige ge
lijkstelling met hun collega's van
Hertog en nog altijd „uyt considera
tie van de singuliere enclavementen
der twee dorpen en tot maintien van
de goede harmonie onder de ingese-
tenen".
ILTISSCHIEN is er in de laatste week
evenveel gesproken en zéker
geschreven over ons dagelijks brood
als in de moeilijkste periode der be
zetting, toen de honger dreigend was.
Ging het er toen om de distributie van
het brood, zo goed en zo kwaad als
het maar kon, gaande te houden, waar
bij de kwaliteit nauwelijks meer in
het geding was, nu draagt het brood-
vraagstuk een heel ander karakter.
Hétzelfde als dat van de distributie
van brandstoffen en vlees en vetten.
De oorzaak van het probleem is ge
legen in de gewijzigde regeringspoli-
tiek, die zich richt op een geleidelijke
maar toch ook snelle opheffing van
de belangrijke overheidssubsidies voor
de noodzakelijke levensbehoeften. Een
opheffing, die verbist is met het oog
op de komende Unie der Benelux-
landen.
TYIRECTE aanleiding tot de vele ge-
sprekken en publicaties was de
rede van de voorzitter van de KAB,
meer in het bijzonder het verslag van
die rede in de Volkskrant.
De heer de Bruyn heeft zich scherp
uitgesproken tegen een politiek, waar
bij de arbeider aangewezen zou wor
den op het „volksbrood", dat goedkoop
blijft dank zij regeringssubsidie, ter
wijl het wittebrood dat duur is
voorbehouden blijft voor de beter-ge-
situeerden. Een politiek, die een soort
gelijke verhouding o.a. ook zal schep
pen bij de „goedkope" cokes en eier
kolen en de „dure" anthraciet, bij
margarine en rundvlees tegenover hoog
geprijsde roomboter en varkensvlees.
Helaas deed het verslag in de Volks
krant, mede door zijn opmaak, aan
„klassenstrijd" denken, wat zeker niet
in de bedoeling van de voorzitter van
de KAB kan hebben gelegen.
Het Vrije Volk kwam met vrij scher
pe critiek op de Bruyn, naar kan wor
den aangenomen op politieke gronden
maar het NVV sprak zich in dezelfde
geest uit als de KAB en evenzo deed
de organisatie der Christelijke arbei
ders.
En wat het overige deel van ons
volk betreft, vast staat dat de over
grote meerderheid daarvan evenals de
arbeiders zich de „luxe" van duur
wittebrood slechts bij uitzondering
bijv, des Zondags kan permitteren.
Hetgeen evenzeer geldt voor roombo
ter en duur varkensvlees. Het is wel
eens nuttig dit vast te stellen. Hoger
inkomen geeft hoger vaste lasten, waar
door thans o.a. de voeding bij het
grootste deel van ons volk, (met als
gevolg der distributieregelingen) geen
verschillen meer biedt.
Uiteraard kan men en met recht
als argument inbrengen, dat het
juist door de hoge prijs van wittebrood
nog mogelijk blijft het volksbrood op
de "oude prijs te handhaven een ar
gument dat ook opgaat voor de an
dere reeds genoemde levensbehoeften
maar hiermee wordt geen afbreuk
gedaan aan de stelling, dat de norma
le levensbehoeften voor een ieder be
schikbaar moeten zijn.
Deze stelling wordt slechts in haar
practijk beknot door de armoede van
ons volk in zijn geheel, gevolg van
oorlog en bezetting. Ook de regering
kan zonder hand geen vuist maken.
Maar zeer moeilijk zal het tot de
grote meerderheid van het volk door
dringen, dat in ons dagelijks brood,
in ons primaire volksvoedsel, een on
derscheid gemaakt wordt tussen meer
en minder welgestelden, tussen armen
en rijken, een onderscheid dat wij
nooit hebben gekend.
Mutatis mutgndis geldt dit voor de
andere levensbehoeften, al spreekt het
gevoel bij ons brood wel het sterkst.
TTET is voor mij aan geen twijfel on
derhevig of over dit probleem zul
len besprekingen worden gehouden
tussen de betrokken sociale, politieke
en overheids-instanties.
Als ik goed geïnformeerd ben, zal
gestreefd moeten worden naar een op
lossing, die enerzijds aan de psycho
logische maar ook reële bezwaren van
de kant der bevolking tegemoet komt
en die anderzijds zo weinig mogelijk
afbreuk doet aan de politiek der re
gering, d.w.z. aan de spoedige totstand
koming der economische Unie met
België en Luxemburg.
Het zal niet zo gemakkelijk zijn de
ze oplossing te vinden. Ik heb de in
druk. dat de regering slechts in be
perkte mate aan de volksver!angens
kan tegemoet komen. Daarom lijkt mij
naast deze bescheiden tegemoet
koming een loonsverhoging van
zéér beperkte aard niet tot de onmo
gelijkheden te behoren.
In dit verband refereren wij aan
wat Minister Joekes op de verkeer
de plaats heeft gezegd over het!
plan van de Regering om het vermin
deren of afschaffen van zekere sub
sidies op te vangen door loontoeslagen.
i?
In 's Lands Zeemagazijn
'TOEN AMSTERDAM onlangs werd
opgeschrikt door zware branden,
eerst in 't koelhuis „Amerika" van
de N.V. Blaauwhoedenveem-Vriesse-
veem en kort daarna op het terrein
van de Markthallen, is weinig rucht
baarheid gegeven aan het feit, dat'te
zelfdertijd tot tweemaal op één dag
een begin van brapd kon worden be
dwongen in het historische 's Lands
Zeemagazijn op Kattenburg, waar gro
te voorraden kleding en voedsel ten
beho ve van de Marine liggen opge
slagen Bij een inmiddels ingesteld
nauwkeurig onderzoek zijn vier
brandhaarden ontdekt, die ernstige
verdenking van opzet wekken.
Aldus bericht „De Tijd".
TYE BERLIJNSE magistratuur' van
de Sovjet-sector wordt voorlopig
naar de Britse sector verplaatst.
