Welnu-er vaart een schip naar Keulen
Mensen en cM,uzen
Het Zuiden
ideale vestigingsplaats
Het beroepsgoederenvervoer
en de veerdiensten
Geertruidenbergse schilders
exposeren
boenen
Vrouwen, die altijd
en poetsen
Wat de Vrouw interesseert
Johan de Vlaming
50 jaar toneelspeler
V1ERDE JAARGANG No. 1199 2e BLAD
Om de Tweede Technische Hogeschool
Onderwijs kan de industrie,
industrie het onderwijs voeden
Boekenplank
Hebt IJ de film „Achter de wolken' gezien
25 October
Jeugd voor Jeugd
LITURGISCHE KALENDER
Een kapitaalsinvestering van 335.000 gulden
Oplossing prijsvraag
vorige week
OCiOOOOkXiOOOOO ooooooooooo
We moeten op de
eerste plaats ons
zelf onderhouden
IMPROMPTU
ZATERDAG 9 OCTOBER 1948
(Slot)
irJ HEBBEN ONZE LEZERS als ze ons althans hebben gevolgd
enkele weken lang meegesleurd langs bedrijven van velerlei soort in
Brabant en Limburg, hen daardoor iets laten proeven van de industriële sfeer
in onze gewesten, maar vooral hen doen voelen de noodzaak aan hoger tech
nisch personeel, die zich zeer sterk in die bedrijven tastbaar maakte.
Want we kunnen wel veel over industrialisatie schrijven en de lezers
van ons blad hebben daar in onze kolommen al heel wat over vernomen
maar wil de industrialisatie wat te betekenen hebben, wil ze economisch ge
zien rendement opleveren en daardoor demografisch gezien het steeds groei
ende bevolkingsoverschot kunnen blijven wegwerken, dan dienen we vooral
goed vast te houden, dat het er niet om gaat om zonder meer industrieën
op te richten.
TUAAST twintig timmerfabriekjes
d heeft wellicht een één en twintigste
timmerfabriekje in zoverre beteke
nis. dat het weer wat arbeiders aan
trekt, maar het nadeel, dat daardoor
alle een en twintig min of meer nood
ilijdend worden, 't nadeel weegt hier ze
ker veel zwaarder dan 't voordeel. Het
gaat erom, dat we industrieën krijgen,
die producten afleveren, waar anderen
niet tegen aan kunnen. Waar als het
ware al ons technisch ook vak
technisch kunnen is in belichaamd.
Waar anderen in binnen- en bui
tenland van zeggen: Dat kunnen wij
iet, daar kunnen wij niet tegen aan.
Dergelijk industrieën van kwali-
.eitsproducten eisen vakmannen om
die producten te maken; maar daar
over hebben we in onze serie over het
nijverheidsonderwijs het onze al ge
zegd.
Maar ze eisen ook „denkers" of om
in de taal van onze vorige reportages
te spreken „hersenen'. Hersenen, die
er rusteloos op uit zijn de mogelijk
heden in een grondstof of in een pro
duct tot het uiterste uit te buiten, de
moeilijkheden in het productieproces
op te vangen en uit wier denkarbeid
resultaten te voorschijn komen, als
waarvan we in onze vorige verhalen
voorbeelden te over gaven.
Maar hersenen moeten op die ar
beid worden ingesteld. En het zullen
de ingenieurs zijn en de chemici en
;de natuurkundigen, die de dragers
,van deze hersenen moeten worden.
[En die veel meer dan tot nu toe ge-
ichoold moeten worden op hun taak
in de industrie. Die bovendien ook
[werktuigkundig hun mannetje moeten
'staan, opdat ze niet alleen zuiver in
het abstracte in staat zullen zijn be
paalde procedé's uit te denken, maar
jvanuit hun werktuigkundige ervaring
|tevens in staat zullen zijn de practi-
ische mogelijkheden voor fabrieksma-
ig produceren wat nog heel wat
[anders is dan het produceren in de
jideale omstandigheden van een labo
ratorium althans in grote trekken
[aan te voelen en daarmee rekening
Ite houden. En die dan in nauwe sa-
enwerking met wat we ontwikke-
iaars zouden kunnen noemen in
iavolging van ir. Holst zich zetten
lan de uitbouw van hun laboratorium
irvaring tot een bruikbare massale
iroductiewijze.
HET VERLANGLIJSTJE.
PN MET deze enkele punten gaven
we al meteen een verlanglijstje
jp van wat de Technische Hogeschool
in Delft niet biedt, maar wat een
tweede Technische Hogeschool zeker
zou moeten bieden: opleiding van op
de industrie georiënteerde hersenen,
jpleiding van „ontwikkelaars", die de
in de laboratoria uitgebroeide denk
beelden tot een productieproces gaan
uitbouwen en het leren werken van
deze beide categorieën in teams. Dit
verlanglijstje het is nog met tal
loze wensen aan te vullen duidt er
[meteen al op, dat we van een tweede
instelling van Technisch Hoger On
derwijs geen cliché willen maken, dat
[klakkeloos de eerste weerspiegelt,
paar een eigen instelling, die met
name aan de geheel eigen behoeften
ran een zich industrialiserend Zuiden
legemoet komt.
IVant en hier zou men kunnen
'®Sgen, dat de aap uit de mouw komt
het Zuiden dient de vestigings
plaats te worden van deze nieuwe in
stelling van Technisch Hoger Onder
wijs. Om een veelheid van motieven.
En daar is dan een zeer voorname
van dat de industrialisatie voor het
Zuiden met zijn snel groeiende bevol
king levensnoodzaak is. Een levens
noodzaak, die deze gewesten van aan
schijn zal doen veranderen. Uiterlijk
maar naar we hopen niet innerlijk.
Want we moeten de schone aard van
onze Zuidelijke bevolking niet alleen
onaangetast laten door de slechte in
vloeden, die van een omzetting tot
een industriegebied het gevolg kun
nen zijn, we moeten integendeel trach
ten haar nog te veredelen. En daarom
alleen al is het van de grootste wen
selijkheid, dat dit proces ook tech
nisch geleid wordt door zonen uit
deze streken, die de aard van het volk
kennen en die zich van de betrekke
lijkheid van het technisch kunnen be
wust zijn en blijven en die met name
de techniek een onderdeel weten van
de hele serie van doeleinden waar
naar een mens streeft. Er is de laat
ste tijd met kracht van argumenten
aangetoond van welke betekenis de
afstand tot een bepaald centrum van
hoger onderwijs is. Hoe verder een
universiteit verwijderd ligt van be
paalde centra, hoe minder studenten
uit dergelijke centra worden aange
trokken. Dat zit hem in financiële be
zwaren, in bezwaren van sfeer en wat
al niet meer. De les van Tilburg is
duidelijk genoeg. Laat ons de dag ze
genen, waarop besloten werd een ka
tholieke Economische Hogeschool in
het centrum van het Zuiden op te
richten. En zie maar eens wat voor
een betekenis deze hogeschool gewor
den is voor datzelfde Zuiden, waaruit
ze het grootste deel van haar studen
ten put.
ALLE VOORWAARDEN.
het geestelijk lied van
nederland.
We hebben in de laatste jaren heel
vat bundeltjes liederen onder de
'gen gehad in diverse formaten, uit-
eniopend van uitvoering, sober dan
cl rijkelijk geïllustreerddoch al-
m«t de nobele bedoeling het volk
A°°',zl?n van een liederenschat,
nn naar smaak en aanleg
■teer 1 Hoeft zich thans niet
di tientauergapen a?n banaliteiten.
ta^ter Dr',Ehseus Bruning O FM
Keek meer een richiine uit j
dat het geestelijke l" „Veder
i» v°? Wel een °Pfr'ssertje verdien
e Volgen eigen getuigenis ging hii
ut van het principe: „Een volkslied
- Lt™riUed' dat b^md?s vóór af
I en aanvaard door de «e
neensciiap en voorts „is bet alfiid
teer '!,ke en Sponde uiting van eet
eer reele cultuur, van een beschaaf
Wie volksziel'. Het geestelijk Hpri
■hen z.g Kerklied, bestemd vo^r de
^.reaienst. doch het 'behandelt een
luiver geestelijk, godsdienstig onder
Kff' d ervare" musicoloog strekte
^ater Bruning zijn speurzin uit tot
e grote tijdruimte van de 14e eeuw
Pt op de dag van heden waarbij Mi
pits enige Valerius-melodieën. Lu.
■erliederen en Geneefse psalmwijzen
«Innen zijn kader oirbaar achtte
|toch met goed verantwoorde lek
ten en vermijding van het iso-
threme rhythme. Van de hedendaagse
toondichters vinden we o.a liederen
Jn Dr J, Pollmann. A Hamers, Fior
i H. Andriessen. Pater Bru
r at<ir C Huigens. A Hansen. J
chaik. J Wjnnubst, L de Vocht.
van Kalmthout
e geheel is een bundeltje met rij
dle voo>" elk deel van het
celijk jaar en voo diverse reli-
euzc aangelegenheden aanpassende
'"'on bevat Pater Bruning genoot
z'jni arbeid de me.iew 'king van
W'nnmghof OSB De tekenas'
j Boer Leffcl verluchtte het .net
cnde illustraties, en de uitgeve-
p Toorts zorgde voor keu
Irmaat enr'8 eCn handi8
DN DE Zuidelijke provincies gaan
een centrum van industrialisatie
worden. Niet alleen omdat daar de
arbeidsvoorziening zo gunstig ligt,
maar zeer zeker zo sterk omdat hun
ligging er als het ware om roept. De
ontsluiting van de jonge Belgische
kolenbekkens en van de Peel zal met
de Limburgse en Noord-Brabantse in
dustriegordel een krachtig geheel
gaan vormen.
Aan de ene zijde zal dat steunen op
de industrie van Zuid-Limburg, het
Luikse, de Borinage, aan de andere
zijde op de nyverheid, die zich ba
seert op de consumptie in het cen
trum van België en West-Nederland.
Waarbij we zeker niet mogen ver
geten, dat dit gebied tussen de „ver-
keersnyverheid" ligt. te weten het
handel- en transportwezen in Rotter
dam en Antwerpen. Zodat alle voor
waarden aanwezig zyn om het Zui
den tot een centrum te doen uit
groeien.
Door de industriële ontplooiing
van dit Zuiden is een nieuwe Tech
nische Hogeschool in zijn midden wel
haast noodzaak.
En heus niet alléén, omdat daar
door bereikt wordt wat we hier
boven betoogden dat de „voeding"
van die Hogeschool uit het Zuiden zal
komen, maar ook omdat een Tech
nische Hogeschool als wetenschappe
lijk centrum de industrie bevruchten
zal in de richting van research, en om
gekeerd omdat diezelfde industrie de
instelling van Technisch Hoger On
derwijs. doordat de mogelijkheid van
veelvuldige contacten is geschapen,
in de sfeer van de werkelijkheid zal
houden.
Als Delft en wie zal betwisten,
dat Delft overbelast is en decentra
lisatie nodig heeft nog een twee
de T. H. naast zich zal krijgen, dan
pleit alles voor het plaatsen van deze
Hogeschool in het Zuiden. Dat we
daarvoor met alle kracht vechten
rro ZOU HET
Bastiaansen
KUNNEN: Mijnheer
ontvangt een circu
laire met de ochtendpost. Hij slaat er
een vluchtige blik
op en ziet iets
over een giften
actie voor de
Duitse jeugd.
„Hm", knort mijn
heer Bastiaansen.
„Weer 'n bedel
partij. Alsof ik
nog niet genoeg
aan van ..lies en
nog wat geef. En
dan zeker nog
ge Boeren, Jonge Middenstanders en
Jonge Boerinnen, Kajotters en Jonge
Gardisten. Ook ouderen: Huisves
tingscomité, Vrouwen-centrum en
Charitas-comité, hoewel dit naar
onze smaak wat afdoet aan de juist
zo aantrekkelijke gedachte: Jeugd
voor de Jeugd.
WAT GAAT ER VERZAMELD
WORDEN?
A*'***.
^£3 fa ter
DROOD- en versnaperingsbonnen
van de periode die op 22 October
a.s. ingaat. Suiker in natura. Peul
vruchten. Melk in blik en vis in blik.
Geen boter, vet en vlees, want de re
gering gaf toestemming tot deze inza
meling wanneer genoemde drie le
vensmiddelen niet zouden worden uit-
gevoerd. Verder: schoeisel en kleding,
voor die.... mof- beide jn behoorlijke staat. Huishoude-
fen.... Verder jjjke artikelen, zeep, zeeppoeder, naai-
„ste) u de
verwarrirvgvoor"
gaan zijn gedach
ten niet, want een
volgend poststuk
heeft zijn aan
dacht gevangen en de circulaire flad
dert even later in de prullemand.
TV/TAAR ZO KAN HET OOK: Pietje
Bastiaansen komt het huis binnen
stormen en vertelt zijn moeder iets
heel moois, dat zijn jeugdclub gaat on
dernemen. De jongens gaan dingen bij
elkaar zoeken voor jongens in Keu
len en het Ruhrgebied, jongens zoals
hij, maar dan in armoe en nood. Klei
ne, dakloze kleuters waarvan, vader
en moeder zoek zijn. Groteren die tus
sen die steeds maar niet opgeruimde-
puinen moeten leven. Kinderen, die
nooit eens iets moois of iets lekkers
te eten of te zien krijgen.
De leider van het clubje heeft de
edelste gevoelens van katholieke
naastenliefde en een groot enthousias
me bij de jongens weten te verwek
ken. Het was niet zó moeilijk, want
de jeugd is enthousiast en edelmoedig.
En nu zijn ze vol vuur en activiteit.
Moeder wordt er door aangestoken en
helpt mee. Er wordt geneusd in kisten
en kasten, in de kelder en op zolder.
En uit de spaarpotjes wordt 'n echt,
klein offertje gebracht. En papa Bas
tiaansen wordt eens vriendelijk aan
gekeken en ook hij bezwijkt voor zo
veel jeugdig vuur. Hij wil z'n Pietje
niet teleurstellen enPietje mag
iets nieuws gaan kopen om dat aan
de gift toe te voegen
PN ZO ZAL HET DAN OOK
GAAN! Op 25 October a.s. zal
een grote inzamelingsactie worden
gehouden op initiatief van de Ne
derlandse Katholieke Jeugd ten ba
te van de Duitse Katholieke Jeugd
in Keulen en het Ruhrgebied. Alle
jeugdorganisaties doen er aan mee!
Kajotters en Verkenners, Gidsen en V
Gildejongens, Fidelitasjeugd en Jon
garen. Duitse boe
ken, blocnotes,
schriften, potlo
den, borstelwerk
schoenpoets, tand
pasta, tandenbor
stels, enz. En van
ieder kind min
stens 5 cents uit
de spaarpot.
Dit laatste ken
schetst juist zo
aardig deze actie
die echt spontaan
is en voor elk
kind de betekenis
heeft van offeren de btek-
deren Vlecht oRCrra
Daar komt nog
een kleine finan
ciële actie bij: voor elke parochie
worden 30 foto's van Z.H. de Paus be
schikbaar gesteld, die voor 'n kwartje
aan de man dienen te worden ge
bracht..
WAT GEBEURT ER
MET DE GIFTEN
am de actie goed
te doen slagen,
worden parochiële
comité's opge
richt. Dit comité
zorgt voor inrich
ting van een ont
vangstruimte,
waar alle goede
ren worden gede
poneerd en vdr-
pakt. Dit laatste is
geen kleinigheid,
want textiel bv
dient keurig ge
scheiden te zijn in
pakketten voor
mannen, vrouwen
jongens en meis
jes en elk dezer
pakketten weer in
onder- of bovengoed, terwijl babygoed
weer apart gaat. Schoenen worden
ook in genoemde soorten bijeengepakt
en dan (stel u de verwarring voor
wanneer dit werd nagelaten!) elk paar
bijeengebonden. De levensmiddelen
bonnen geplakt op formulieren, ver
krijgbaar bij de distributiediensten
cn vóór 10 Nov. a.s. ingeleverd bij de
Kath. Jeugdraad, Lange Putstraat 44,
Den Bosch. Geldelijke bijdragen op
giro 521678 van de Kath. Jeugdraad,
Den Bosch met vermelding: actie
Duitsland. Alle parochies brengen aan
het eind der actie hun pakketten bij
een op een centraal verzamelpunt,
dat nader voor bepaalde rayons zal
worden bekend gemaakt. Die centrale
punten zenden alles weer naar Den
Bosch waar een schip klaar ligt dat de
hele inzameling aan boord neemt en
dan, wanneer alles geladen is,
van wal stoot naar Keulen. En wat
daar aan zonneschijn zal stralen,
wanneer de lading wordt gelost! We
kunnen ons dat levendig indenken! Te
meer, wanneer deze stoffelijke zaken
vergezeld zullen gaan van de onzicht
bare gaven van het gebed van hen,
die weten te géven en tevergeven.
.Vooruit, méédoen, papa!"
De familie Good te Bristol werd enige maanden geleden verblijd met
de geboorte van een vierling, vier meisjes. Zjj heten van links naar
rechts Jennifer, Frances, Elisabeth en Bridget, zo meldde de Daily He
rald, aan welk blad wü deze foto ontlenen. Een viertal mannen, een dok
ter, een advocaat, een rechter en een zakenman, vormden een comité,
dat voor de belangen van de vierling opkomt, want, zo verklaarde dit
goedhartige quadruplet een beetje duister: de babies vormen een inter
nationaal belang.
000000000000000000000000000000.-00000 <xx>oooooooooooooooooo<xxxxx><xxxx>oo<xx>o
Zondag 10 October. Groen. 21e Zon
dag na Pinksteren. 2e gebed H. Fran-
ciscus Borgias. 3e A cunctis. Credo.
Pref. van de H. Drievuldigheid
Maandag 11. Wit. Moederschap van
de H. Maagd. Credo Pref van de H.
Maagd.
pén van de aspecten van het even-
tuele opheffen van het kosteloze
vervoer over de Wester-Schelde ver
dient o.i. nog wat meer de aandacht
en wel de wijziging in de economische
omstandigheden als gevolg van het
vrij worden der veren, aldus schr.jft
ons het provinciaal bestuur der N.O.B.
Wegtransport.
De economische omstandigheden
hebben zich als gevolg van het koste
loos worden der veren in Zeeuwsch-
Vlaanderen. Walcheren en Zuid Beve
land vrij aanmerkelijk in gunstige zin
gewijizgd. Handel, verkeer en indus
trie zijn mede hierdoor zeer belang
rijk toegenomen. Het beste kan dit af
gemeten worden naar de vervoercij-
fers der veren, welke vertienvoudigd
zijn.
Vele handelaren, grossiers enz. aan
deze en gene zijde der Wester Schelde
zagen hierdoor hun rayon zeer aan
merkelijk uitgebreid, hetwelk geleid
heeft tot een grotere behoefte aan ver
voer, eigenvervoer zowel als beroeps
vervoer.
Deze mensen hebben hun bedrijf
aan deze veranderde economische
omstandigheden aangepast, hetwelk ge
leid heeft tot 'n aanmerkelijke investe
ring van nieuw kapitaal in bedrijfs
voorraden, handelskapitaal, vervoer-
materiaal, opslagruimte enz.
Wij denken hierbij aan handelaren
in landbouwproducten, landbouwma-
terialen, grossiers in ijzerwaren, ga
lanterieën, levens middelen enz., ter-
Dinsdag 12. Haarlem: Wit. H. Wil-
fridus. Den Bosch en Breda: Groen.
Mis van de 21e Zondag na pinkste
ren 2e gebed A cunctis 3e voor de
overledenen 4e naar keuze. Gewone
Pref.
Woensdag 13. Wit. H. Eduard. 2e
gebed A cunctis. 3e naar keuze.
Donderdag 14. Rood. H. Callixtus.
I. Pref. der Apostelen
Vrijdag 15. Wit. H. Teresia van
Avila.
P A A
H x B
O F x
TIP
ONS
x A A
L L
E M
x x
B
E
I
L
E
N
I
d
O
0
L
x
A
L
1
A
L
I x
N K
G x
E x
x K
P R
S A M O
S x K
TAN
E B
S
U
R
D
x
x K
x E
U L
N x
I S
C T
RUI
I M E
S x R
L
I
D x
x V
E U
E x
B
L
A
N
K
E
X
E
L
E
G
N I
T x E
U R x
I O O
R
A
A
G
x
F
A
L
E
Prijswinnaars: le prijzen (a f 5.-)
R. Waelput B 154v, Wagenbergen en
Riet Akkermans, Prov. weg 237, Oost
eind. 2e prijzen (a f 2.50) Jo Klaas-
sen, St. Ignatiusziekenhuis kamer 60,
Breda en C. Remijn Kerkdreef B 46,
Kwadendamme.
wijl bijv. ook de garagebedrijven zich
hebben aangepast aan het grotere
aantal auto's.
De geinvesteerde kapitalen zullen
voor een belangrijk deel afgeschreven
moeten worden bij een plotselinge af
schaffing der vrije veren. Dat het hier
niet om kleine bedragen gaat mogen
de cijfers in de sector van het be-
roeps-goederenvervoer langs de weg
duidelijk maken.
Door het kosteloos worden der veren
ontstond langzamerhand steeds meer
vraag naar vervoer.
Volgens de bestaande wetgeving
kunnen geen nieuwe vervoerbedrijven
worden gesticht en kunnen de bestaan
de bedrijven alleen uitbreiden door
overname en verplaatsing van be
staande bedrijven. Hiervoor werden
in het begin bedragen betaald tot ver
boven de duizend gulden per ton ver
voercapaciteit.
De vervoerbedrijven aan weerszij
den van de Wester-Schelde hebben al
dus gekocht van buiten de provincie
Zeeland 55 ton vervoercapaciteit
waai-voor zeer veilig geschat be
taald is f 35.000.
Wie lijdt de verliezen?
ren aantal schippers heeft toestem
ming gekregen om om te schake
len op autotractie omdat zij gedu
peerd werden dóór het kosteloos wor
den der veren. Zij kregen vegunnin-
gen tot een totaal van 30 ton laad-
capaciteit. Wegens de vermeerderde
vraag naar vervoer is aan een aantal
paardentractiebedrijven toegestaan
om om te schakelen op autotractie
tot een totaal van 28 ton. Voorts is
door het departement uitbreiding van
bestaande bedrijven toegestaan tot
een totpal van 30 ton.
Het beroepsgoederenvervoer heeft
dus de vermeerderde vraag naar ver
voer opgevangen door het aanschaft
fen van vrachtauto's met. een totale
capaciteit van 133 ton. Veilig kan aan
genomen worden een kostprijs van
tenminste vijftienhonderd gulden per
ton. zodat hiervoor een kapitaal is
geïnvesteerd van ruim tweehonderd
duizend gulden. Voor al deze auto's
is gezorgd voor garageruimte. Hier-t
over zijn ons geen getallen bekend,
doch aannemend dat voor 4 wagens
elk een afzonderlijke garage is ge
bouwd, komen we reeds tot een bedrag
van ruim honderduizend gulden. Deze
aanpassing van het beroepsgoederen
vervoer aan het kosteloos worden der
veren heeft dus alleen in de sector
van het beroepsgoederenvervoer ge<
leid tot een kapitaalsinvestering wel
ke aan de veilige kant berekend kan
worden op driéhonderdvijfendertigdul
zend gulden. De getallen voor het
eigien vervoer van handel en industrie
zullen veel hoger zijn. Zolang de Be
nelux geen werkelijkheid is, is er geen
compensatie voor de bedrijven in
Zeeuwsch-Vlaanderen in een verhoog
de economische activiteit in de rich
ting van België.
Onze vraag is, wie de grote verlie
zen voor zijn rekening neemt), die het
gevolg zullen zijn van het weder hu
stellen van tarieven op de veerdien
sten.
■.WW.WVVWfl.VWWi. V.VUWVWlftWWiWJVl^WAVl,V^VW\
OET is al vroeg donker. Toen ik
laatst naar de bushalte wandelde
bij 't starion te Roosendaal, was de
straatverlichting al aan. Ik was laat
en om een stuk af te snijden, nam ik
een binnenstraatje. Daar was het vrij
donker, een late schemering, 't Was
overigens een heel mooie avond °n de
mensen stonden in groepjes buiten
voor hun huisjes. Tussen deze rust en
gezelligheid zag ik een vrouw druk
bezig de stoep te schuren.
„Schei toch uit" werd er geroepen,
•Je ziet toch niets meer"
Juist stapte ik voorbij, de stoep even
at cn zag binnen bij de schijn van de
lamp een man jn hemdsmouwen rustig
«jn pijp roken en een krant lezen.
"•„ae"' zien doe ik het niet meer".
p de vrouw terug, „ik schuur maar
op het gevoel en doe het morgen
n ®"s °vcr". Het was Vrijdagavond
me u?-'m Was met haar werknrogram-
wiMe i met klaar gekomen en
ken »1 L°°E ?0veel m°Seliik afwer-
rtaehf- v? niet meer zien- Ik
sehei toch gauw uit.
knap je zelf im eens op en maak het
uLi '?a! als totfi morgen I schuurt, of veegt *én de twee ramen
rio,- gedaan wordt, waarom aan de straatkant van haar huis
bS _1°? het Sevoci' Er zijn zeemt Gelukkig voor haar
fai'iki °!f V-an lllln program- i steeds e n Zondag kom or
ma afwijken zelfs met als de duister 1 mirt
moeten werken, werken, werken; ooe-
nen en poetsen van de vroege morgen
tot de late avond, zonder overleg, zon
der ooit klaar te zijn. Zijn ze klaar,
dan zoeken ze nog gauw wat. of pak
ken aan wat hun te binnfn schiet te
pas en te onpas. Ze gaan trots od hun
mooi opgepoetste kamer, doen verrukt
KtOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO^O
de deur open om te laten zitn
hoe alles glimt cn blinkt, sluiten
de deur angstvallig of. omdat het zon
de is, die ie gebruiken en huizen ach
ter in de keuken en lopen er ais een
vogelverschrikker bij. Ik ken iemand,
die elke dag, ja^plke dag, de stoep
im i-lo iiTinn i-omnrl
een spiegeltje, maar zelf is ze nooit
opgeknapt, netjes aangekleed of goed
verzorgd.
ds'
nis hen verrast of die altijd
maar die dag nok n
Al es P. ll.ii
pjoe vaak denk ik: „Laat die stoep
nu eens en poets je. zei' eens
op!" Zeker, we moeten ons huis goed
onderhouden, aantrekkelijk maken,
maar we moeten toch op de eerste
plaats ons zélf onderhouden en aan
ons gezin denken jm h-t daar gezellig
te maken. Deed die schurende vrouw
niet beter haar bezem weg te zetten
en bij haar man te gaan zitten, die
eenzaam in de kamer zat? Laten we
toch op tijd klaar zijn. Misschien is
het niet altijd gemakkelijk in deze tijd
van bonnen en boodschappen en vaak
geen hulp om vlot af te werken, maar
ik geloof toch wel. dat, met wat
goede. wil. wat meer overleg met 'vat
uit handen kunnen geven aan de kin
deren. we 's avonds niet zo vreselijk
laat hoeven te boenen en te poetsen,
't Huis helder is goed. is best. maar
we moeten met al ons geboen, de man
niet het huis uit boenen en de kinde
ren ontvreden maken. De uitdrukking
„je kunt er pap van de vloer eten",
geldt heus niet altijd voor de gezel
ligste huisgezinnen. Sommige vrouwen
kunnen op dat punt erg overdreven
zijn: goed is goed en klaar is klaar,
maar als je met twee de kamer doet
en je moet vragen' „Is deze stoel al
geboend of moe! die nog?", dan noem
ik dat werk zoeken. Nee. laten we
verstandig te werk gaan. ons zelf niet
vergeten en de gezelligheid verhogen
Hnnr 's avonds klaar te zijn en ons eens
np zo
lang mogelijk bijeen kunnen houden.
J^AAR aanleding van een in Geer-
truidenberg gehouden expositie
van het werk van Bergse schilders
schrijft Dr W. T. uit Bergen op Z.
o.m.:
Het werk van Jacq Stal is bezon
ken en klaar, helder. Een dikwijls
diepe zwaarmoedigheid, als bij een
dodenzang, een klaagzang, elegisch.
En dan is er bij Stal nog dit, dat
hij schijnt te zeggen, dat het materi
ele, het zwaar stoffelijke, op ons
neerdaalt en neerdrukt, maar dat in
de worsteling tegen dit gevoel, deze
zwaarmoedigheid, tóch de geest over
wint. In deze synthese van geest en
stof triomfeert de geest. Men ziet
dat in het doek in de witte lijst dat
nu, bij gelegenheid van het zilveren
ambtsfeest van de burgemeester, in
het raadhuis van Geertruidenberg is
te zien, een landschap: Biesbosch. Er
hangen meer doeken van Stal hier,
een groter stuk met schepen Os-
tende onder andere. Maar ik rea
geer hier enkel op de nastemming,
de herinnering, die bij mij achter
bleef van wat me 't diepste trof. En
dat is hier dat singuliere doekje met
die witte lijst, dat voor mij evengoed
de overwinning van de geest over 't
aardse als Biesbosch zou kun
nen heten. Wat me dan verder trof,
waren de in machtige tragiek neer
geworpen zou ik haast zeggen
met forse hand geborstelde zonne
bloemen van Hubertus. Dan een op
merkelijk stilleven van Jaspers, fles
sen, potten, schalen en vruchten, dat
me aan de Oestereetster van Ensor
deed denken. Maar 't werk van Jas
pers is dan toch wat luchtiger, 't is
een ietsje meer vergeestelijkt. Ver
der is er nog een verrassend krach
tig geschilderd straatje te zien, een
direct boeiend fors en mooi stuk. 't
Hangt onder Hubertus' Zonnebloe
men. En iets minder bewogen, lich
ter en rustiger van stemming, ook
van Hubertus. meen ik. een ateliers
hoek, een paraplu, een pot met rode
en gele bloemen op de voorgrond, 'n
palet hangt aan de muur. Achteraan
nog eer portret: de jubilerende bur
gervader zelf, dat de indruk van een
ietwat zelfbewust, rustig maar vast
karakter geeft. Het werd. meen
ik, door Jaspers geschilderd
Dat is voor mij het voornaamste ge
weest, zeker de moeite waard om
kennis te nemen van bet werk dei
hier genoemde schilders die alle drie
leven en werken in bet ook op zicti-
zelf bezienswaardige teroude vzs
tingstadje Geertruidenbcig
En wat. Stal betreft, bij hem thuis
hij woont in de Veenestraat. achie.
de Markt, als ge die van uit Raams
donksveer binnenkomt.bij .TS-.c'
Stal thuis vindt ee nog meer ba
end' en machtig werk. Ik noem: z'n
„Mollcvanger" een krachtige donker
figuur, die z'n spade in de grond
steekt, tegen een mystiek oplichtend
winterlandschap Hier voelt ge mis
schien het stJr'.-st. wat ik in de aan
vang van deze beschijving over on
ze tijdgeest schreef, en over Augus
tus John. Dan is er ook een magis
traal, modern, groot stilleven, waar
van het jammer is, dat men het niet
naast de Zonnebloemen van Huber
tus heeft gehangen, ter vergelijking.
En dan nog iets: Als ge 't hem vraagt
zal hij u zeggen, dat hij in z'n wer
ken toch niet alleen staat en hij zal
u werk laten zien van Croin. een
Middelburger, die nu in Parijs werkt
en grote naam krijgt. Gij zult ver
baasd staan over de diepgaande over
eenkomst in beider werk. Tweelin
gen. Maar ze hebben zich geheel on
afhankelijk van elkaar ontwikkeld.
En Stal is voor mij iets vaster, rus
tiger en donkerder en zwaarder van
stemming. En beiden werken modern
in de beste zin van het woord. Zij
zingen het uit. Zij dichten, waar de
voorgangers en de academici slechts
prozaschrijvers bleven.
TIE LEIDER van „De Vrolijke
Schouwspelers" de heer Jo
han de Vlaming, zal 9 November aan
staande vijftig jaar lang aan het to
neel verbonden zijn. Deze dag wordt
9 November .a.s gevierd, wanneer in
Concordia te Breda de première zal
gaan van De Koopman van Venetië,
voor de kunstkring van de K.A.B. In
de Shylock-rol, een figuur, die Jo
han de Vlaming reeds honderden ma
len heeft gespeeld, zal hij dan op
nieuw gestalte geven aan een geliefde
rol. Al spelend is de jubilaris tot de
erkenning gekomen, dat dit Shakes-
peare-spel niet zozeer als een drama
dan wel als een blijspel moet worden
opgevat, een visie, die uitzonderlijk
is, maar getuigt van een originele
geest. De regie van dit stuk ligt te
vens in zijn handen.
Johan de Vlaming is in de loop van
de jaren onder meer verbonden ge
weest aan. het gezelschap van Willem
Royaards en dat van Herman Heyer-
mans en ook aan de N.V. Groot To
neel heeft hij zijn krachten gewijd,
Vanaf 1923 is hij directeur van „de
Schouwspelers".
De jubilaris heeft in de loop der
jaren heel "wat grote rollen gespeeld.
In Koning Oedipus vervulde hij de
titelrol evenals in Lodewijk XI, Elcker
lyc en de pastoor van Neuvillette.
Ook in De schelmenstreken van Sca-
pin vervulde hij de hoofdrol. Diverse
Vondeldrama's heeft hij over het voet
licht gebracht en als voordrachtkun
stenaar geniet hij eveneens een door
de jaren heen gevestigde reputatie.
Een man, die hard en met idealen
bezield voor het toneel gewerkt heeft
zal 9 NoVember zijn gouden jubileum
vieren. Ondanks deze gouden kroon
is hij nog niet van plan er het hoofd
bij neer te leggen.
oooooooooooooooooooooooooooocoooooooooooooooooooo
gUURMAN, die altijd iets van Mozart floot,
je woonde eenzaam op een kleine kamer.
Soms stond je lang te staren bij de ramen
of je iets miste wat je steeds ontvlood.
Het was niet veel wat 't leven aan je bood.
Als je je fluit nam en de tonen kwamen
klonken zij als een dwaze dans tesamen.
Je fluit nu nooit meer, buurman, je bent dood.
Een avond zag ik je vertrouwd gezicht
vertrekken in het vale najaarslicht.
toen heb je uit de Requiem gefloten.
God heeft, vertederd door dat klaar cantiek,
voor jou. van vreemd en zeer verlang ziek,
de wijde hemel glimlachend ontsloten
MICHEL VAN DER PLAS
xvOOOOOÓxXKXKXXXXX'OOOOOOOOOOOCx^O^OOOOOOOC^OOOOOOO
