Debat of conferentie over Bijeenkomst stafchefs West-Europese Unie De Rekenkamer rekent na Het water demonstreert zijn kracht De vrije veren en de spoorlijn Vertrouwvol beraad Veiligheidsraad nam nog geen beslissing Berlijn? inzake de behandeling door de Raad |N 'T KORT 't Militair verbond West-Europa VIERDE JAARGANG No, 1195 DINSDAG 5 OCTOBER 1948 Sovjet-nota wil debat voorkomen ONGELOOFLIJK.... 1-v'm'de 1 ijdelijke opklaringen Commissie-Ubink staakt werkzaamheden Distributienieuws Volgend jaar meer textiel Pindakaas zonder bon Statenkring Hulst van de K.V.P. Bedenkelijke mentaliteit en vepl te royale departementale uitgaven Met de „Batavia" naar de Doggersbank Uitbreiding- Lyceum te Hulst Uitgave N.V. Uitgeversmij. Neerlandia Redactieraad: A. F. J. Aernoudts; C. J. van Hooteghem; A. E. Langenhorst; Mr. Dr. A. J. J. M. Mes; Mr. H. B. B. de Rechter. Verschijnt elke werkdag. Abonnementsprijs bij vooruitbetaling: 3.90 p. kwartaal; p. post f 4.75, p. week (uitsluitend bij niet-postbestelling) f 0.30. Losse exemplaren 6 cent. Postrekening 278841. Prijzen voor buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt. Voor God, Koningin en Vaderland Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen Hulst, Dubbele Poort, 7, tele foon 102 (Bijbureau: Oostburg, Nieuwstraat 22, telefoon 35). Bu reau voor de Zeeuwse Eilanden: Goes, Westsingel 75, telefoon 2236. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Advertentieprijs (uit sluitend voor de Zeeuwse oplage) 0.10 per m/m; voor Re clames "(Ingezonden Mededelingen) 0.25 per m/m. (Voor de gehele oplage resp. f 0.25 en 0.60. Incasso wordt berekend. TK HEB NIET HET FLAUWSTE IDEE, wanneer ik er al het flauwste idee van zal krijgen. Dat was minister Bevins eigenaardig ant woord op de vraag van een journalist, of er nog een conferentie der ministers van Buitenlandse Zaken der vier grote mogendheden zou komen. Bevin sprak die orakeltaal na afloop van de conferentie, die hij gisteren te Parijs met zijn Franse en Amerikaanse collega's heeft gehad. Deze conferentie, die 2 uur heeft geduurd, heeft ten doel gehad de Sovjet-nota, die Moskou thans aan de Westelijke geallieerden over de Berlijnse kwestie heeft gericht, onder de loupe te nemen. Een com muniqué is er over deze conferentie niet uitgegeven. TAE SOVJET-NOTA stelt de Weste lijke geallieerden volledig verant woordelijk voor de in Berlijn ontstane toestand en is te beschouwen als een poging om te elfder ure een debat in de Veiligheidsraad over de Berlijnse crisis te voorkomen, en de besprekin gen binnen het kader van normale diplomatieke uitwisselingen der vier grote mogendheden te houden. Bedoelde nota van Moskou komt tot de volgende vier stelling: 1. De kwestie van de toestand in Berlijn is nauw verbonden met de kwestie van Duitsland als geheel, van de ontwrichting van Duitsland, van de vestiging van 'n afzonderlijke re gering in West-Düitsland en moet vol gens artikel 107 van het handvest der V. N., worden opgelost door die re geringen, die de verantwoordelijkheid voor de bezetting van Duitsland dra gen. Zij kan niet aan de Veiligheids raad worden voorgelegd. 2. De verklaring van de regering der V. S. dat een toestand is ontstaan die een bedreiging voor de internationale vrede en veiligheid zou vormen is niet in overeenstemming met de wer kelijke stand van zaken en slechts 'n middel om druk uit te oefenen en een poging de V.N. te gebruiken voor de uitvoering van agressieve bedoelingen 3. De Sovjet-regering stelt voor, dat de overeengekomen richtlijnen aan de opperbevelhebbers worden erkend als een overeenkomst tussen de regerin gen van de U.S.R., de V.S., Engeland en Frankrijk, op basis waarvan de toe stand te Berlijn dient te worden gere geld. 4. De Sovjet-regering stelt voor dat de raad van ministers van Buitenland se Zaken wordt bijeengeroepen om de kwestie van de toestand in Berlijn te bespreken, evenals de kwestie van Duitsland als geheel, in overeenstem ming met de overeenkomst van Pots- Klachten ongegrond DAT ER Moskou veel aan gelegen is de door de Sovjets in Berlijn ontstane crisis-toestand niet in het openbaar door de Veiligheidsraad be handeld le zien, is gisteren ook on omstotelijk vast komen te staan in de vergadering van de Veiligheidsraad. Het ging er gisteren namelijk om of Berlijn op de agenda van de Veilig heids-vergadering gezet zou worden. Eenbesüssmg viel nog niet. Wysjinsky liet er geen gras over groeien. Hij nam direct na de opening van de vergadering het woord, om te verklaren, dat de klachten der drie westelijke mogendheden „ongegrond" waren en dat de Veiligheidsraad niet competent was de kwestie te behan delen. Elke poging, aldus Wysjinsky om ae kwestie Berlijn te scheiden van kwestie Duitsland is kunstmatig en JN EEN PLAS in de Peel slaagde varfe^Q ;fng|laar er in een karper Den me? 1161 droëe te sle- de?s Het \etrtie van °mstan- met'mir?! J^watermonster was met minder dan 1.08 meter lang. R™R zal w°ensclag 20 Oct. voor te Den „f™?61"6 aad van Cassatie te Den Haag terecht staan. £>IJ EEN BOKSWEnsTRUD in Chi eewirifw^K-!! 22-jarige welter- sewichter Kid Dmamita k.o eesla ten. Hij overleed 5 uur later.' DRIE POLITIEAGENTEN, ede in de omgeving van Batang nabii Pe- kalongan patrouille liepen, zijn m een gevallen. Een hunner ont? moord' 6 anderen werden ver QP HET laatste ogenblik is het Ba ten bhjten'"hp?'L in Indon,efië moe" de Gr'nt? n Z°" vertrokken schappen,en toen de man" een da? ,!eds ge>,akt stonden, kwam noodzakelijk V°ren berieht> dat het in Indone' ^f nog Sen k<?rte poos HET aantal Stakende mijnwer- geschat rankriJ"k wordt op 300.000 07J,™ is DECEMBER zal in „Ti- de K.V.r. ,L:i"cht een congres van Mad zal op 12 November' bijeenko? Z mensen ver- rechereheiii? ""Amsterdamse hoofd dere? rf?LSr,haan «f met an- 'lorde nu de d bezetting. Hii eisen doodstraf tegen zich Weersverwachting, Dinsdagavond: geldig tot Wisselende bewolking met aan vankelijk voornamelijk in de kus't gebieden nog enkele buien. Voor al in het binnenland koude och tend In de middag ongeveer de zelfde temperatuur als gisteren mitjdag. Zwakke tot matige wind overwegend uit Noordelijke rich tingen. Heden zon onder 18.09 uur en maan onder 19.09 uur. Woensdag :'°n op 6.48 uur en maan op 11.49 uur. betekent inbreuk op artikel 107. Dit artiekel waarborgt het recht van een geallieerde mogendheid om maatrege len te nemen ten aanzien van de voor malige vijanden uit de tweede wereld oorlog, voor zover die maatregelen uit die oorlog voortvloeien. Onder verwijzing naar de jongste Sovjet-nota, waarin wordt aangedron gen op een conferentie van de raad van ministers van Buitenlandse Za ken, zei Wysjinsky: „Is het niet vreemd dat steeds wanneer dit lichaam, actief moet worden, het met lamheid is ge slagen?" Er is geen blokkade in Berlijn, ver volgde Wysjinskl met pathos want de Sovjet-regering heeft aangeboden voed sel en brandstof aan de Westelijke zones te verstrekken. Alle geruchten omtrent slechte condities in Berlijn, zo zei hij, worden verspreid om de vrees en de oorlogshysterie te vergro ten. Hij achtte de bewering der drie mo gendheden, dat de wereldvrede door de situatie in Berlijn gevaar zou lo pen, absurd. En daarom heeft de regering der U.S.S.R. bezwaar de Berlijnse kwes tie op de agenda van de Veiligheids raad te doen plaatsen, besloot hij. pHILIP JESSUP, die voor de Vere nigde Staten antwoordde, zei, dat het hem niet verwonderde, dat de Sovjet-Unie niet wenste, dat haar „on wettige en vijandige activiteit te Ber lijn" door de Verenigde Naties onder zocht wordt. Onder verwijzing naar de jongste Sovjet-nota meende Jessup dat er geen verandering in de situatie was gekomen, aangezien de Sovjet- Unie nog weigerde „de Berlijnse blok kade op te heffen en aldus de bedrei ging van de vrede, die thans door de Veiligheidsraad moest worden behan deld, weg te nemen". De Verenigde Staten geloven in doel en beginselen van de V. N., zij willen de verdraagzaamheid betrachten. De Westelijke regeringen hebben zich ge houden, zo zei hij, aan het artikel van het handvest, dat directe besprekin gen aanbeveelt voor de regeling van geschillen. Doch de Sovjet-Unie heeft regelmatig beloften geschonden en al dus de methode der onmiddellijke be sprekingen waardeloos gemaakt. Waar is de wijze man OTEL een ontwerp-conventie op voor het verbod van atoomwa pens en voor doeltreffende interna tionale controle, die beide gelijktijdig in werking moeten worden gesteld". Dat was Zaterdag een Sovjet-voorstel in de politieke commissie der V. N. En over dit voorstel is gisteren een en ander gezegd in die Commissie. Al gemeen is tot uiting gekomen, dat men het voorstel wantrouwt. Hetgeen be grijpelijk is. De commissie wacht nu op de wijze man, die een resolutie zal indienen, die de kloof tussen Oost en West kan overbruggen. Om met Austins (V.S.) woorden te spreken. Deze wijze man is gisteren nog niet gevonden. Vandaag wordt verder ge zocht. In verband met de behandeling van de Berlijnse kwestie voor de Veiligheidsraad, hier een kaart die een indruk geeft van de blokkade van Berlijn en de luchtbrug die thans door de geallieerde luchtmacht wordt onderhouden. T yTANDAAG komen de stafchefs der West-Europese Unie te Londen bijeen onder voorzitterschap van Lord Tedder, de stafchef der Britse luchtmacht. In Londen is officiëel medegedeeld dat veldmaarschalk Montgomery be noemd is tot voorzitter van het comi té van opperbevelhebbers van de per manente verdedigingsraad der West- europese Unie. Generaal Jean de Lattre de Tassig- ny (Frankrijk) is benoemd tot opper bevelhebber van de landstrijdkrachten in West-Europa. Luchtmaarschalk Sir James Robb (Groot-Brittannië) is benoemd tot op perbevelhebber van de luchtstrijd krachten. Vice-admiraal Robert Jaujourd, (Frankrijk) is vlagofficier voor West- Europa geworden, als vloot-vertegen- woordiger. Verder is medegedeeld, dat de sta- HULSTENAAR IN CASSATIE P. van der Bom uit Hulst, was een NSB-vriendje geweest, maar voor de Bijzondere Raad van Cassatie ver klaarde van der B. dat hij wel van deze vriendschap is teruggekomen, want het Bijzonder Hof te 's-Graven- hage veroordeelde hem vanwege deze sympathie tot 18 jaar gevangenisstraf met aftrek. De procureur-fiscaal bij de Bijz. Raad eiste 14 jaar met aftrek ven van de militaire voorzitter en de opperbevelhebbers hooggeplaatste of ficieren uit Nederland, België en Lu xemburg zullen omvatten. Deze offi cieren zullen tot taak hebben de pro blemen van tactiek en techniek der verdediging van West-Europa te be studeren. De benoemingen zijn. goedgekeurd door de vergadering van de ministers van Defensie van Groot-Brittannië, Frankrijk en de Benelux-landen. "UUTJ VERNEMEN, dat de Commissie Ubink, die de regering van ad vies moest dienen inzake een algehele technische herziening der ambtenaren salarissen besloten heeft haar werk zaamheden te staken, totdat door de Regering beslist zal zijn over het door haar reeds geruime tijd geleden uit gebrachte rapport. Het A.R.K.A.-or gaan van 2 dezer tekent hierbij het volgende aan: Dat is een kloek besluit, waarvoor wij zeer veel waardering hebben en dat de commissie-Ubink in hoge ma te siert en respect zal afdwingen bij het ambtenarencorps. Dit standpunt zal de Regering wel zeer weinig wel kom zijn! Slecht insiders kunnen precies begrijpen en aanvoelen van welke geweldige draagwijdte een zo danige beslissing is. Het rommelt in de departementale luchten (Van onze Haagse correspondent). XTOEWEL de textielpositie nog steeds zorgelijk is, kan een niet onaan zienlijke verruiming worden verwacht in het voorjaar van 1949. Wij verne men hieromtrent van welingelichte zijde, dat rond April of Mei enkele textielproducten van de bon zullen gaan, terwijl er alsdan een nieuwe herwaardering der punten zal plaats vinden, die in feite aan een textiel punt een iets grotere waarde ver leent. Het totaal aantal textielpunten, dat in 1949 geldig zal worden verklaard, zal evenwel weinig of niets meer zijn dan 100. Ook blijft het systeem der drie-maandelijkse-aanwijzingen van kracht. "ETET IS mogelijk gebleken opnieuw een hoeveelheid grondnoten ter beschikking te stellen voor de produc tie van pindakaas. In tegenstelling met de eerste keer zal het artikel, dat dus binnenkort weer op de markt ver schijnt, thans zonder bon kunnen wor den verkocht. De prijs per potje van ongeveer 370 gram wordt verlaagd van f 1.tot f 0.90. Overig Nederland kent Zeeuwsch-Vlaanderen te weinig f>E STATENKIESKRING hulst, kwam in algemene vergadering bijeen in een der zalen van het Ge- sellenhuis te Axel. Op grond van art. 3 van het Algemeen Reglement kwam eerst aan de orde de verkie zing van een nieuw bestuur. Tot voorzitter werd herkozen de heer E. Eansu, terwijl als bestuursleden werden herkozen de heren F. C. Mechelinck, A. Lockefeer, R. van de Berg, F. Barbé, E. Poppe; de heer G. Adriaansen werd als nieuw be stuurslid gekozen. Besloten werd voor de aanstaande Kringvergadering het voostel in te dienen, het tegenwoodige Kringbe- stuur zolang te laten aanblijven, tot de nieuwe reglementen volledig kun nen toegepast worden. Op voorstel van de heer Vercauteren zal voortaan het aantal afgevaardigden bepaald worden naar ieder beginnend aantal leden van 75, dat de afdeling telt. Als canüidaten voor de Partijraad werden gesteld de heren E. Lansu, F. Barbé en A, Lockefeer De voorzitter wekte de afdelingsbe- A LS MEN LID van de Algemene j „DIENSTAUTO." Rekenkamer is, kan men voor merkwaardige dingen komen te staan TN DE rubriek „gebruik auto's voor Dat merkt men wel uit het verslag dienstreizen" lezen we o.m.: dat bij dat de Rekenkamer over het jaar een wegcontrole was vastgesteld, dat 1947 heeft uitgebracht. Er is nuttig werk verricht. Maar uit hetgeen de Rekenkamer publiceert, komt men tot feiten die niet alleen bevreem dend zijn, doch die ook het licht werpen op een bedenkelijke menta liteit van sommige ambtenaren. Het verslag begint met een alge mene opmerking. En wel deze, dat vorderingen gemaakt zijn op de weg welke tot een geordend financiëel be leid voert. „Naarmate het administra tief herstel voortschrijdt, schijnt het evenwel of het tempo van de verbe tering minder snel wordt. Het nieuwe is nog teveel in het stadium van voor bereiding gebleven". In de loop van het verslagjaar heeft de Rekenkamer de indruk gekregen, dat een snelle afwerking van het gel delijke beheer tijdens de Londense tijd dreigt te worden achtergesteld bij de vervulling van de nieuwe taken. Na een omvangrijk overleg met de min. van Financiën is een accountant-ge neraal aangesteld om het spoedige tot stand komen van een verantwoording betreffende het beheer te Londen te bevorderen. „ECONOMIE". T\E AFWIKKELING van de voorma- lige Arbeidsdienst is nog niet vol tooid. Er zijn al f 70.000 aan kasgeld en meer dan f 150.000 aan betaalde rekeningen, welke aanvankelijk als vermist waren beschouwd, weer in het bezit van het Rijk gebracht. Aan het eind van 1945 had de mi nister van Economische Zaken aan de rijksbureaux voor handel en nijver heid opgedragen samenvattende ver slagen te vervaardigen over de gehele periode van-hun bestaan. Die opdracht is op geheel verschil lende manier uitgevoerd. Sommige bu reaux trokken zich van de ministe riële opdracht niets aan en zetten niets op papier, andere daarentegen deden het erg royaal. Zo had de afdeling textiel f 10.000 nodig voor de gemaak te onkosten. En wat gebeurde er bo vendien? De ambtenaar die het werk deed en daaraan ongeveer een jaar arbeid heeft verricht, vatte het ge heel samen in een proefschrift, waar ophij de graad van doctor in de handelswetenschappen verwierf. Met goedkeuring van de Minister van Econ. Zaken werden van dit boekwerk 119 exemplaren aangekocht, hetgeen het Rijk f 1500 kostte. Daarenboven be steedde het Rijk nog f 1250 voor het drukken en verzenden van 40.000 cir culaires waarin het werk werd gepro pageerd. Economie aan het depar tement van Economische Zaken! De kosten der „geschiedschrijving" van alle rijksbureaux kan op rond f 44.000 gesteld worden, niet gering dus. een hoofdambtenaar met zijn vrouw en 16-jarig zoontje gebruik maakte van zijn dienstauto! zonder dat op de voorruit van zijn auto het kenmerk „dienstauto" was geplakt, terwijl de tot rijden onbevoegd zijnde jongen als chauffeur optrad. De minister werd van dit ergerlijk feit op de hoogte gesteld, die echter verklaarde, dat de betrokken ambte naar ni^t zonder een dienstauto kon. Naderhand bleek, dat aan de betrok ken hoofdambtenaar reeds achtereen volgens drie auto's waren toegewe zen Weer wat anders. De Nederlandse delegatie-leden aan de „Food and agriculture organisation" conferentie te Quebec kregen400 dollar voor privé uitgaven. Over schaarse devie zen gesproken. De delegatieleden moes ten dit bedrag terugbetalen. De conferentie was in 1945 en eind 1947 hadden 2 delegatieleden hun schuld afbetaald en het derde lid is nu nog steeds aan het afbetalen. Er wordt nog onderzocht of ook andere leden der delegatie voor privé doeleinden dollars hebben opgenomen. Over de ernstige knoeierijen bij het bureau Nationale Veiligheid, deelt de Rekenkamer mee, dat het „beleid daar bij het Rijk een strop heeft bezorgd van verschillende tienduizenden gul dens. DUBBELE TOELAGEN. JgN OVER de royale manfbr waarop in Londen met geld en goederen is omgesprongen schrijft de Rekenka mer, dat o.m. onvindbaar zijn geble- van radio-sets en schrijfmachines, dat toelagen aan officieren dubbel wer den uitbetaald, dat aan een bakker niet minder dan f 11.982 „teveel" werd betaald en dat voor f 2112 andere be talingen dubbel werden gedaan. Nog meer dingen zijn in het rapport van de Rekenkamer te vinden, waar over men de wenkbrauwen kan fron sen. Zo zijn ook de kosten van een cursus aan ambtenaren van de econo mische dienst te hoog opgelopen, om dat de d<f:enten en examinatoren veel te hoge honoraria ontvingen. Politie ambtenaren kregen f 5.voor elk les uur en f 25 per examendag. In totaal werden daaraan bijna f 200.000 uitge geven, De minister heeft het gebeurde betreurd. Wij betreuren dat de minister te laat heeft getreurd. VLISSINGEN KRIJGT WEER EEN LOODSENSOCIETEIT Het ligt in de bedoeling om nog in de loop van dit jaar te beginnen met het bouwen van een nieuwe Nederland se Loodsensocieteit te Vlissingen, ter vervanging van het in de bevrijdings gevechten onherstelbaar beschadigde gebouw. sturen op de Opmarsactie met alle kracht te steunen, daar trouwe lezers van dit partijorgaan, ook actieve par tijleden zullen worden. De heer A. Lockefeer hield daarna een causerie, allereerst over de reeds veelbespoken kwestie van de vrije ve ren over de Wester-Schelde, terwijl daarna ook de Zeeuwsch-Vlaamse spoorlijn aan de orde kwam, Vooraf verklaarde spreker hier niet te staan als lid van Ged. Staten, maar wel als lid van de Statenkring Hulst. Vóór 1945 droeg het Rijk 80 pet bij in de verliespost op de exploitatierekening van de veren over de Wester-Schelde, waarmee reeds erkend werd, dat deze veen meer waren dan van locaal be lang. Toen in 1945 de vrije veren wer den ingevoerd grondde de minister zijn besluit op de noodzakelijkheid de bevolking van Zeeuwsch-Vlaanderen gemakkelijker in contact te brengen met overig Nederland, terwijl boven dien aangevoerd werd, dat de vrije veren van meer dan provinciaal be lang waren. Belangrijk voor onze provincie was bovendien, dat de ex ploitatie geheel in handen van het pro vinciaal bestuur bleef. De laatste jaren is het verkeer over de Wester-Schelde enorm toegenomen en nog steeds vertoont het een sterke stijging. Werden in 1939 363.000 pas sagiers over de Wester-Schelde ver- vee.?', in 1947 bedroeg dit aantal 923 duizend. Het veer Walsoorden Hanswjgert vervoerde in 1939 116.650 personen, terwijl KruiningenPerk- polder in 1947 een aantal van 828.000 haalde. VlissingenBreskens vervoer de in 1939 48.000 auto's, in 1947 80.000, voor Perkpolder zijn deze cijfers p. 19.000 en 141.600. De begrotingscijfers voor 1948 komen dan ook een heel stuk boven het millioen, terwijl het werkelijke bedrag nog veel hoger zal komen gezien de sterke stijging van alle exploitatiekosten. Deze hogere ex ploitatiekosten zullen dan ook wel de reden van de regering zijn, dat de minister overweegt, de vrije veren op te heffen. Het advies, dat Ged. Staten aan de regering hebben gegeven is ons door de pers reeds bekend ge maakt, maar het kan ook zijn nut heb ben, dat het volk ook van zijn ziens wijze in deze blijk geeft. Spreker is van oordeel, dat de regering zich aan de eenmaal gedane toezegging dient, te houden en dat het niet aangaat weer tol te gaan heffen, nu juist over al de tollen verdwenen zijn. De Schel de blijft voor Zeeuwsch-Vlaanderen toch nog altijd een handicap door het tijdveriles en de steeds blijvende beperkte overzetmogelijkheid. Nog steeds is het idee van de snelbusdien- sten niet van ons verlanglijstje ge schrapt, omdat de invoering daarvan, de bezwaren aan de Scheldeovertocht verbonden aanzienlijk zou doen ver minderen. Algemeen is de vergadering van oordeel, dat overig Nederland ons gewest te weinig" kent en men de toe standen en omstandigheden daardoor niet voldoende kan beoordelen. Bezoe ken onze hoge regeringsfunctionaris sen Z.-Vl. wel eens per openbare ver- voergelegenheia? Van de door de Ned. Spoorwegen overgenomen Zeeuwsch-Vlaamse spoor lijn hebben we uit de pers vernomen, dat er plannen bestaan de spoorlijn voor het personenvervoer op te heffen. Met klem wordt hiertegen opgekomen, omdat de omstandigheden voor dit personenvervoer nog niet normaal zijn en daarom moeilijk kunnen dienen als basis. Met algemene stemmen worden daarna een tweetal moties aangeno men, welke gezonden zullen worden aan de minister van Verkeer en Wa terstaat. Ged. Staten van Zeeland en de Kath. Tweede Kamerfractie. Ook aan de Kring Middelburg zal adhaesie worden gevraagd. TAE BELGISCHE minister van De fensie Raoul de Fraiteur heeft tij dens 'n persconferentie verklaard dat in het kader van de te Parijs gehouden militaire besprekingen de vijf bij het pakt van Brussel aangesloten landen een programma hebben opgesteld, op grond waarvan zij eikaars materiaal zullen aanvullen en hun productie schema's zullen uitwisselen. Voorzo ver de vijf landen zelf niet in de ver vaardiging van bepaalde materialen en uitrustingen kunnen voorzien, zul len zij hierbij door de Verenigde Sta ten worden terzijde gestaan. „Onge veer zoals in de geest van het plan- Marshall geschiedt". „Morgenavond is vader weer thuis". ALS ie maar recht °p de zee wordt gehouden, dan heh je geen last" zegt Simon Bravenboer, die zich tweede machinist van de „Batavia" mag noemen en al de hele week met een badhanddoek om zijn hals loopt vanwege een hondse verkoudheid... „Als ie maar met zijn neus in de golven steekt". En met de voldane blik van een zeeman, die een goed schip onder zich heeft, staart hij door de rui ten der stuurhut naar de scherpe boeg, waarop watermassa's zich piensend stuk ranselen en die van pure pret om zijn prestaties hoe langer hoe speelser wordt. Zo kan men het althans be- i schouwen, wanneer men zich j gerekend wil zien tot de ca- i tegorie der onverbeterlijke optimisten. Want met even veel recht kan beweerd worden, dat het water met de trawler speelt als de klassieke kat met de klassieke muis. Zakelijk gezegd: het stormt. En de boot moet recht in de wind wor den gehouden om de zee geen kans te geven hem in de flank te grijpen. Aan vissen hoeft niet gedacht te worden. Zaterdag en Zondag ging 't nog, zij het met veel moeite en veel net-reparaties. Maar zou men van daag een poging wagen, dan kon dat v.e.nf vern>eling van het materi aal betekenen. En dat niet alleen. VVe staan op de brug, naast Simon, die de verrekijker hanteert en nu en dan een opmerking maakt over een trawler of logger, die hij in de verte ontwaart. De wind rukt aan lantaarns en staalkabels en nu en dan krijgt hij hulp van het water, dat telkens opnieuw probeert het glas van de stuurhut aan gruis te slaan. Zij kreunt, die hut, onder de slagen, die zij te 'incasseren krijgt, maar zij laat zich niet uittellen. De brug van een andere trawler deed dat een jaar ge leden wel. Zij zakte in elkaar als 'n kaartenhuis, zoals Simon vertelt en de schipper mocht zich gelukkig prij zen dat hij het leven eraf bracht Met een hard, beangstigend loeige- luid snelt de wind van West naar Oost. Als we ons hoofd buiten de deur steken trekken we het ijlings terug, omdat ons de adem afgesneden wordt. Een storm op zee, denken we is als een trommelvuur van wind en water. Geen van beide laat een ogen blik af. Die indruk wordt nog versterkt wanneer we recht voor ons uit op de golven staren. Een bergketen is het waar we over heen trekken. Hoog rijzen de hellin- ®?n„ op voor de boeg van de „Bata via". We beklimmen ze en als de top bereikt is, ligt daar het dal. Heel even maar. Want sneller dan ski's 't zouden kunnen, brengt de trawler ons weer beneden. Het achterschip wijst in een hoek van vijf en veertig gra den naar de hemel en de scluoef, die voor een ogenblik geen vat meer op het water heeft, maakt een kabaai, alsof er met flessen wordt gekegeld op een zinken plaat.... Dan wordt het voorschip door een nieuwe golf omhoog geduwd.... Hoe lang we op de brug van de trawler hebben gestaan om naar die krachtmeting van staal en water te kijken, we weten het niet. Maar in elk geval langer, dan we van plan waren. De machines doen hun werk ^n de scheepswand is hard en stevig als een muur. Maar toch is het, als of je zelf deelneemt aan een strijd, die opwindender is dan welk sport evenement ook. A LS de zon in het water ligt, is de zevende dag van onze reis voor bij. Maar de wind is nog even krach tig als in de morgenuren. De schip per maakt zich daarover bezorgd. Want het ruim is nog maar voor twee-derde gevuld en graag zou hij nog een paar trekjes doen, alvorens koers te zetten naar IJmuiden. Langer dan 8 of 9 dagen kan hij echter onmogelijk wegblijven. Dat zou „Het had de stem van een zeemeermin kunnen zyn", schreef onze collega met betrekking tot de jongedame van radio Scheveningen, die hem ver binding met de Doggersbank gegeven had. We hebben hem deze foto ge toond. En sindsdien loopt hij met een chronische hoofdpijn rond. Want welke van de twee het was, heeft hij nog niet kunnen ontdekken. Wat hij wèl'heeft uitgevist is, dat radio Scheveningen niet in Scheveningen maar in IJmuiden wordt bediend. En dat is alvast iets de kwaliteit van de vis niet ten goe de komen. Het weerbericht slaat zijn laatste hoop de grond in. Er is opnieuw een waarschuwing voor harde, Noord- Westelijke wind en dit betekent dat de netten morgen weer niet zullen kunnen worden uitgezet. Een gesprek met de rederij en de teerling is geworpen... De Batavia gaat naar huis. Langer wachten zou onverantwoord zijn, zeker nu hiijkt dat de marktprijs verre van slecht is Twaalfhonderd kis'e.i van vijitig ki lo: het loont in ieder geval di moeite nog wel! Wanneer de bëmanning ,1e zaak op het dek gaat vastsjorren geeft radio Scheveningen een paar telegrammen door. Er is er ook een voor de „Ba tavia" bij: de moeder van één der oudere matrozen blijkt overleden en het is voor de schipper geen prettige taak, hem de tijding te brengen "Zuid-Zuid-Oost" zegt Pieter Wijker na een uur of wat. En nog geen minuut later slaat de schroef zijn volle toerental. Het net wordt opge bonden langs de reling en als de klok tien wijst* ziet alles eruit als bij het uitvaren. Bovendeks althans. Want in het ruim liggen zestigduizend kilo haring en makreel, die er toen nog niet waren. Jan. de machinist geeft nog een roepje door de radio: „Goeien avond Bertha, goeien avond Jantje. Het is slecht weer hier, maar houdt je haaks hoor. Morgenavond is vader weer thuis. Er laat zich een kinderlijke blijd schap beluisteren in die woorden. Want al duren zijn reizen ook maar een week. te:kens e" mrt een zeeman de vreugde van een be houden thuiskomst. 1 pROFESSOR ROMME heeft deze uit- drukking het eerst gebruikt, en verrijkte daarmee geenszins de Neder landse taal. Doch in het partij-jargon is ze geijkt geworden en we zullen ze dus ook moeten hantéren. Men weet, hoe men op de gedachte van dat vertrouwvol beraad is geko men. De heer Weiter en zijn mede standers klaagden erover, dat in de Partij geen gelegenheid werd gevon den, om afwijkende meningen tot gel ding te brengen. Er waren mensen, die geenszins de politieke denkbeel den van de heer Weiter aanhingen, doch die niettemin vonden, dat deze klacht reden van bestaan had. Voor al omdat de bekende bisschoppelijke brief de katholieken zo duidelijk ge wezen had op het grote belang, dat er gelegen is in het bewaren der or ganisatorische eenheid op politiek ge bied. In het daarop volgende debat heeft Prof. Romme toegegeven, dat er beter gelegenheid moest zijn, om in terne meningsverschillen uit te spre ken en door te spreken. En in dat verband gebruikte hij de uitdrukking „vertrouwvol beraad". /~)p uitnodiging van het Gemeen- schapsoord „De Drakenburgh" is daarover nu breed gediscuteerd jl. Vrijdag en Zaterdag. Wie had gedacht, dat er vupr en vlam zou gespuwd worden, kwam bedrogen uit. Het leek geenszins ^>p de befaamde „politieke retraite" in Amersfoort, waar de Roe- ping- en Gemeenschapsjongeren grote stenen wierpen in rustige vijvers. De woorden „revolutie" en „revolutio nair" werden wel enige malen ge bruikt, maar dan in zo .ver afgeleide zin, dat men er geen stormen van kon verwachten. En, eerlijk gezegd, heb ben we dat met Bernard Verhoeven betreurd. Hoewel de voorzitter Prof. de Quay alle gelegenheid gaf om „iets geks" of „iets heel doms" te zeggen, maakte niemand van deze gelegenheid gebruik. Er schijnen in de politieke gedachtenwisseling onder ons katholieken geen verrassende bochten en stroomversnellingen meer te kunnen voorkomen. Er ligt iets mats en tams over. Hetgeen volstrekt niet zeggen wil, dat de bijeenkomst onvruchtbaar moet worden genoemd. "CU* is naar beide zijden verheldering gekomen. Het Partijbestuur weet duidelijker hoe de meningen liggen. Critici zijn beter op de hoogte geko men van de mogelijkheden tot me ningsvorming en meningsbeinvloe - ding, welke de bestaande apparatuur reeds biedt. Er zijn verscheidene motieven, waar om mensen, die feitelijk de leiding moesten nemen, terzijde staan en dan dikwijls tot het gilde der critici gaan behoren. Met name geldt dit de intel lectuelen. Het klimaat der vergaderin gen van de afdelingen en kringen der partij ligt hun niet. Er wordt te veel en te vaak over kleine organisatorische kwesties en over onbeduidende plaat selijke dingetjes uitgeweid. Men ziet bij stemmingen niet zelden de stands groeperingen zich aftekenen en dan wint de talrijkste groep het natuurlijk. Met Centrum voor Staatkundige Vor ming kan hun een beter milieu vin den. maar er was op de Drakenburgh d? klacht, dat men niet wist wat er met de opmerkingen en rapporten der afdelingen geschiedde. Kortom: er heerst in bepaalde kringen een gevoel van wrevel en onbehagen. Van de andere kant echter heeft men terecht opgemerkt, dat dit alles gesteld al dat het voor de volle inderd procent juist was toch geen doende verontschuldiging voor de afzijdigheid mag heten. Er is behoef te aan de leiding van hen. die krach tens ontwikkeling en intellect daartoe geroepen zijn. Ook de eenvoudige man haakt daarnaar. Het kan een offer be tekenen, maar dat offer dient zeker in deze tijd gebracht te worden. Wat staat er niet op het spel! De heer Wijf fels heeft ons katholieken van deze tijd zelfs opgeroepen een programma te formuleren, dat in de geschiedenis even diepe voren moet trekken, als de Verklaring van de Rechten van de Mens, het Communistisch Manifest, het Atlantisch Charter deden en doen. Deze oproep heeft in het debat echter verder geen voren getrokken. Men zocht het minder weids en minder mondiaal. Maar ook dan staat de ont zaglijke betekenis van het politiek werk in het huidige tijdsgewricht vast. Daar kon geen verschil van me ning over bestaan. De heer Andries- sen. de nuchtere mar tevens vurige Tukker, zei het onverbloemd: Politiek is ook voor een belangrijk deel machtsformatie. Machtsformatie na tuurlijk niet om de macht, maar om grote goederen te winnen en grote goederen te beveiligen. Hier is de verontschuldiging van „geen lust" nimmer, van „geen tijd" ook niet zo heel dikwijls op haar plaats. Een feit blijft het niettemin, dat de Partij leiding alles in het werk moet stel len, om de weerstanden op te ruimen en afzijdige groepen het binnentreden in het partijwerk te vergemakkelijken. JLJen kwam onder de indruk van de mededeling van de Partijvoorzit ter, dat hij wekelijks 180 tot 200 brie ven van partijleden had te beantwoor den, dat zijn huis vaak vol zit van be zoekers. Maar toch bleef er de vraag, of het P.B. steeds tijdig de spannin gen onderkent en altijd op zijn qui vive is, om er aan te gaan dokteren. (Ver-volg op pag. 2) Eerste steenlegging A A ND AG MID DACwerd in aan wezigheid van het schoolbestuur, wereldlijke en geestelijke overheid, ge nodigden, leerlingen en werklieden, door het vijfjarig zoontje van de rector van het lyceum Jan Boezeman de eerste steen gelegd bij gelegenheid van de uitbreiding van het schoolge bouw, bestaande uit een nieuwe vleu gel Oost-West en twee verdiepingen op het bestaande gebouw. Door de burgemeester van Hulst, de moderator en rector van de school, werd het woord gevoerd, terwijl een der leerlingen een toepasselijk gedicht van drs. Louis Lockefeer vordrceg, getiteld: „De ee st? e ~op werd de geaodiguen een vertriising aangeboden.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1948 | | pagina 1