Bij Sin Kiang miste het Westen de boot „Op Engels Ook vissers houden van 'n hartig hapje Nederlanders bevel goede geliquideerd De prijzenpolitiek wordt gewijzigd IN 'T KORT Max van Poll ter aarde besteld Montgomery voorzitter Defensie commissie Haagse Brieven VIERDE JAARGANG No. 1191 DONDERDAG 30 SEPTEMBER 1943 Azië en. Australië Voor de Sovjets Russen bouwen er een reusachtig bolwerk voor de opmars naar het Zuiden Krachtsverhoudingen ongunstiger dan in 1939 T reindieven J uilekkeriand, klinkt bijna hetzelfde' de als België, tenminste in sommi ge opzichten: hei bericht kvrani door, dat het vlees daar wciura erg goed koop zal worden, omdat er een te grote voorraad komt. Nieuive bonnen Scheerzeep DE ZAAK POOS EN SLAGTER Inzake in- en uitvoerprocediires streeft Econ. Zaken naar doorbreking van de verstarring TO Droog O* Vliegtuig van Gilze- Rijen bij Boxtel neergestort Anthraciet wordt duurder Met de Batavianaar de Doggersbank Over koks, kookkunst en kombuizen Beel en van Mook Uitgave N> V Uitgeversmij Neerlandia Redactieraad: A. F. J. Aernoudts, C. J v. Hooteghem; A E. Langenhorst. Mr. Dr. A. J. J. M Mes; Mr H. B. B. de Rechter Verschijnt elke werkdag Abonnementsprijs by vooruitbetaling t 3.38 per kwar taal, per post I 4.25, per week (uitsluitend bij niet postbestelling) t 0.26. Losse exemplaren 6 cent. Postrekening 278841 Prijzen voor buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt. Voor God, Koningin en Vaderland Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen Hulst. Dubbele Poort 7, tele foon 102 (Bijbureau: Oostburg, Nieuwstraat 22, telefoon 35). Bu reau voor de Zeeuwse Eilanden: Goes, Westsingel 75. telefoon 2236. Hoofdredacteur: J. J H. A. Bruna. Advertentieprijs (uit sluitend voor de Zeeuwse oplage): f 0.10 per m/m: voor Re clames (Ingezonden Mededelingen) t 0.25 per m/m. (Voor de gehele oplage resp. f 0.25 en f 0.60). Incasso wordt berekend. (Van onze Parijse correspondent) r\E oorlog heeft de Russen in Sin-Kiang gebracht en ze zijn er ook na de oorlog gebleven, want dit uiterst Zuid-Westelijke deel van China is thans de voornaamste pion op het bolsjewistische schaakbord in het Verre-Oosten. Van hieruit moeten India, Malaka en Indonesië veroverd worden. Van hieruit stromen de wapens naar de rode oproerlingen in China. Van hieruit bestu deert Stalin de situatie in Australië en Nieuw-Guinea. In alle stilte wordt er hier met man en macht gewerkt. Men legt er enorme vliegvelden aan, o.a. bij Toerfanh, Kasjgarh, Keria en Khotanh, in koortsachtig tempo zijn de Russen doende de oliebronnen bij Wushu te exploiteren, opmerkelijk druk is het luchtvaartverkeer en bij het ijzeren gordijn, dat de Russen hier hebben laten neerdalen, is dat in Berlijn slechts kinderspel. jyjisschien lijkt het te vergaand om reeds nu te constateren, dat Indo nesië en Australië het eigenlijke doel van Moskou zijn, doch laat ons dan in dit verband wijzen op de rode staats greep in Indonesië, waar sterke com munistische eenheden, die kennelijk door het buitenland worden gesteund, een zeer gevaarlijke situatie hebben veroorzaakt, zo gevaarlijk, dat Mar shall onmiddelijk na aankomst in Pa rijs zelfs verklaarde: „De situatie in het Oosten is gevaarlijker dan die in het Westen." Ook de jongste uitlatin gen van Bevin en tenslotte het feit, dat Evatt, de Australische minister van Buitenlandse Zaken tot voorzitter van de Assemblee werd gekozen, accen tueren de gevaarlijke sittuatie in Azië In het Westen heeft men een lijn ge trokken. Aan gene zijde staan de bols jewisten met hun rode politiek en hun militair apparaat, aan deze zijde staan de westelijke machten met hun demo cratie en hun legers. (")OK DIEVEN hebben voorkeur voor werkterrein en arbeids- methode. Zo zijn er zakkenrollers en hotelratten, insluipers en dood gewone inbrekers. Maar er zijn ook treindieven. Twee lieden van dat soort zijn door de Amsterdamse recherche gepakt. Zij maakten er een gewoon te van om tussen het Centraalsta tion en de Muiderpoort op rijdende treinen te springen en dan weg te pakken aan goederen, wat maar van hun gading was. Zo stalen zij o.a. 275 kg. boter, 3 koffers met kle ding, stoffen enz. Maar een van hen iiep in de val, omdat eer, heer consiateeide: die kerel ioopt met het pak, dat me ontstolen is Toen was het gauw bekeken voor de politie en we gaan in de toe komst wat rustiger op reis. JJE POLITIEKE commissie van de V. N. zal achtereenvolgens behande len: verslag commissie atoomenergie, ontwapeningsvoorstel van Rusland en het verslag van Bernadotte over Pa lestina. yERMICELLI EN MACARONI wor den 1 cent per twee ons duurder. Een ongevulde reep melkchocolade, mag hoogstens 13 cent kosten. JPEN LANDBOUWER in de omgeving van Schiebroek verspeelde 50.000 kg. hooi door brand, omdat zijn 5-jarig dochtertje met lucifers had gespeeld. TVE KLOMPENMAKERS vrezen, dat een massa-ontslag in hun bedrijf niet lang meer kan uitblijven, omdat ze bijna geen hout kunnen kopen. IJIANTE MIETJE is 105 jaar, daar mee de oudste inwoonster van Bar- neveld en misschien wel van Neder land. Zaterdag is ze jarig. TAE BEGROTING van Financiën, in gediend bij de Tweede Kamer, wijst voor 1949 Gewone Dienst f 3.250.576 en voor de Buitengew. Dienst f 131.552.876 minder aan dan vorig jaar. J)E MILLIOENEN-GORDEL van de in Singapore gegrepen smokkelende KLM-mécanicien heeft hem twee maan den celstraf opgeleverd. JJEN GANGSTERBENDE heeft met tommyguns gewapend het gebouw van de Franse Spoorwegen te Parijs bestormd. Ze namen 50 millioen francs mee. ijl WEE VLIEGTUIGEN zochten naar het met drie koppen bemande in de Noordzee vermiste zeilbootje. Bei de toestellen keerde onverrichterzake terug. yAN DE VIJF gevangen genomen bendeleden, die op 18 Juli de Ban- doeng-Exprcss deden ontsporen en uit plunderden werden er gisteren twee ter dood veroordeeld. JAN KIEPOERA en Martha Eggerth komen 2 Ocftiber naar ons land. Jan Kiepoera zal 19 October in de Con certzaal te Amsterdam optreden. A7"OOR HET TIJDVAK van 3 t. m. 16 October 1948 zijn van de tabaks- en versnaperingenkaarten enz. QA, QC 808 aangewezen de bonnen: 109, 110, 113 tabak: 2 rantsoenen sigaretten of kerftabak. Voorts is tot nader order geldig: Reserve H tabak: 50 gram scheer zeep of 100 gram scheercrême of 400 gram snelscheercrême. Bovengenoemde bonnen kunnen reeds op Vrijdag 1 October wor den gebruikt. Voor het tijdvak van 27 Septem ber t.m. 9 October is reeds de volgende bon voor vlees aange wezen: 244 vlees: 100 gram vlees. Doch wat kunnen de Westerse mo gendheden tegenover de rode millioe- nenmacht stellen, die thans is samen getrokken in het Zuiden van Siberië, Mongolië, Mansjoerije, en Sin-Xiajig? De krachtsverhoudingen liggen nog belangrijk ongunstiger dan in 1939 en men vraagt zich in de kringen der U.N. O. te Parijs dan ook terecht af, of het handjevol Engelsen, Fransen en Neder landers in staat moet worden geacht een eventuele Russische opmars te kunnen vertragen, totdat meerdere troepen zijn aangevoerd. Het feit bo vendien, dat het nationaal bewustzijn van de Aziatische volkeren de laatste acht jaar zo sterk is toegenomen, waar van vooral de Russen profiteren doet het ergste vrezen. DE LIGGING VAN SIN KIANG ^yaarom zocht Stalin juist Sin-Kiang uit, om er de basis te leggen voor zijn verdere plannen? In het Westen raakte Sin-Kiang juist Afghanistan, verder wordt de west grens gevormd door Zuid-Siberië, de Noordgrens door Mongolië. In het Oos ten grenst het land aan China, Tibet en in het Zuiden aan Kashmir en In dia. Ook strategisch heeft het derhalve grote betekenis. De afstand van Sin- Kiang tot Sumatra is niet groter dan die van Gibraltar naar Stockholm. Malaka, Indo-Chma, Birma, India en Tibet liggen nog dichter bij. Van hieruit moet de opmars straks worden voortgezet. Vandaar dat men allereerst poogde om de bevolking te winnen. De Russen trokken hun fluwe len handschoenen aan. In ruil voor de wol, de olie, de steenkool en het goud, arriveren er wagonk vol textielproduc ten, wodka en machlnerién,. Alle Rus sische soldaten en burgers, die hier vertoeven hebben nauwkeurige instruc ties gekregen, waarin men o.a. kan le zen dat de burgers „uiterst minzaam" behandeld moeten worden, „hun zeden en gewoonten volledig ge-eerbiediga moeten worden" en „men moet pogen de burgers op alle mogelijke wijzen van i dienst te zijn De crème van het rode leger is hier samengetrokken. Do elite btatin-rad en de Kahkasus, meren- deels jonge manschappen en officie ren die onder uiterst strenge con trole staan, moeten hier het nieuwe Russische bolwerk en de rode ultvals- poort vestigen en consolideren. Met man en macht wordt er gewerkt aan de aanleg van nieuwe wegen, die j kennelijk voor militaire transporten j zijn bedoeld. Om de bevolking gunstig te stemmen verdienen de arbeiders in vergelijking met vroeger, hoge Ionen, zodat ze zich in een mate van welstand kunnen verheugen, die voor deze stre ken hoog te noemen is. Gelijktijdig wordt een grote activiteit ontwikkeld, in de uiterste zuidhoek van Siberië, dat juist tegen Sin-Kiang grenst. Hier is men o.a. doende niet minder dan 57 krachtstations aan te leggen. Bovendien verrijzen er geheel nieu we chemische fabrieken uit de grond, terwijl een groot gebied tussen Bokhara en Samarkandh hermetisch van de buitenwereld is afgesloten. Wat daar gebeurt laat zich slechts gissen, doch hardnekkige geruchten doen de ronde over experimenten met geheime wapenen. Alle werkzaamheden geschieden in een nerveus ijltempo en worden hier voornamelijk verricht door gedepor teerden. Het nieuwe, meer dan vijf en veertig kilometer lange kanaal van Ferghannah werd voltooid in minder dan vijf weken. Hier in het uiterste Zuiden van Siberië, juist -ten Noorden van Iran, India, Afghanistan, ont staat een nieuw wereldcentrum, een nieuwe macht, een nieuw bolwerk, waar van de bedoeling maar al te duidelijk is. Sin-Kiang, Tibet, Arghanistan en Iran. worden overstroomd met commu nistische propaganda-lectuur. Ook ;n Tibet zijn sterke Russische invloeden niet te ontkennen. Een Brits officier, juist terugkerende uit Tibet, vertelde ons dat er een opmerkelijk groot aan tal Russische touristen vertoeft die er zich als heer en meester gedragen. WELOVERWOGEN PLAN. lyel overwogen volgens 'n nauwkeurig uitgestippeld plan, dat kennelijk is ontworpen door Oosterse experts, gaat men te werk. Moskou zoekt hier zijn vrienden. De Mongoolse prins gaat met zijn vrouw vrijwel ieder kwartaal naar Moskou, waar hij door Stalin zelf wordt ontvangen. Telkens krijgt hij een groot banket te verwerken, doch intussen wordt zijn land geregeerd door de secretaris van de communis tische partij. Voor de zoons der groten van Sin- Kiang smijt zelfs Stalin zijn commu nistische principes schijnbaar over boord. Moskou geeft namelijk privile ges aan de zoons der ambtenaren en leiders in Sin-Kiang, indien deze in Moskou komen studeren Zo zijn o.m. de reiskosten gratis, terwijUn bepaal de gevallen ook hun verblijf aldaar, als mede hun studiegeld door de commu nistische partij wordt betaald Ze leven in Moskou als prinsen en ze komen terug als enthousiaste marxisten, voor wie Stalins gecamou fleerd imperialisme slechts commu nistische menslievendheid is. Ze krij gen in hun eigen land onmiddellijk de hoogste posten, want Sin-Kiang moet sterk staan. Van hieruit moet de opmars naar het Zuiden beginnen. Bij Sin-Kiang heeft de Westerse de mocratie de boot gemist en de historie ral daarover een hard oordeel vellen. /^ISTEREN is Max van Poll, de rus- teloze, dan te rusten gelegd op het St. Catharinakerkhof te Eindho ven, naast het graf van oud-minister Dr. Huysmans. Er waren grote bloem kransen van Dr. van Mook en zijn echtgenote, van de N.V. Uitgevers- Mij. „Neerlandia", van de kinderen en kleinkinderen. Vooraf werd in de St. Catharinakerk een plechtige H. Mis van Requiem opgedragen, door Pastoor Smitz O.F.M.. uit Leiden, ge assisteerd door de Pastoors Smitz O. F.M. uit Venray en Franeker, alle drie zwagers van de overledene. Er was ruime belangstelling vooral uit politieke en journalistieke kring. Noe men we prof. Schermerhorn, oud-mi nister Gielen, Dr. Albering, secretaris van de KVP, de Kamerleden Ruys de Beerenbrouck, Teulings, Mr. van Thiel Burgemeester Kolfschoten van Eind hoven en Burgemeester Moons van Helmond, Mr. Jacobs, gedelegeerd commissaris van „Neerlandia", oud minister Wijffels, commissaris en de heren Hermens en van der Grinten, directeurengeneraal dier Uitgeversmij vertegenwoordigers van de K.N.J.K., Pieter van der Meer de Walcheren, Gerard Knuvelder. Aan het graf zijn geen redevoerin gen gehouden. De heer F. van Poll sprak alleen een kort, treffend dank woord. TVTATUURLIJK is het met Poos en Slagter nu al voor de derde dag hetzelfde onverkwikkelijke historie, met telkens weer een of andere misdadige c" lugubere variant. /BISTEREN kwam o.m. de arrestatie (door Poos) van een houthande laar ter sprake, die verd. beweerde te hebben vrijgelaten uit „altruisme". Een broer van deze houthandelaar kwam echter vertellen, dat het jenever, siga ren en tien mille had gekost... Er was in de ochtenduren een uit voerige ruzie tussen beide verdach ten en getuige Hamer, voormalig hoofd commissaris van den Haag, thans voor 15 jaar gedetineerd. Deze Hamer be weerde, dat Poos en Slagter uit vrije wil en vanwege de promotiekansen (om te zwijgen van de douceurtjes) bij de S.D waren gegaan. De twee verdachten stelden daar tegenover, dat het juist Hamer was geweest, die hen had „bevolen" bij de S.D. te gaan. Voor de afwisseling kwam er nog een „ras-spion", P. Roberts, die vóór de oorlog voor de Franse en Engelse Geheime Dienst en tijdens de oorlog voor de Duitsers had „gewerkt" in de yERSCHENEN is de begroting van Economischs zaken. Daar van uit valt af te leiden, dat in 1947 voor f 120 mihioen aan credieten voor industrie uitbreidingen en nieuwe industrieën ziia verstrekt. In 1947 kwamen 41 en in 1948 (tot 1 Augustus) 20 handelsovereenkom sten tot stand. Ket streven blijft er op gericht tot een vrij b rgsver- keer op multilaterale basis -omen met name tussen de WW.-L ..ropese landen, teneinde aldus o m. de aan schaffing van kapitaalgoederen, wel ke voor onze industriële on'. wik keling onontbeerlijk zijn, tot een voldoende hoogte op te voeren. VOORZIEN IN G5*5ELE1D. rp.a.v. het voorj;icningsbeleid wordt opgemerkt, «-ai overwogen zal worden of op het gebied van de in- en uitvoer met handhaving van fppv' Weersverwachting, geldig tot vanavond: Plaatselijk ochtendmist, overi gens wisselend bewolkt en droog Langs de Waddenkust tij- mi vriJ krachtige Weste- 2*e elders zwakke tot ma- «gewjnd tussen West en Noord, tuur1S veran(*ering in tempera- Maai?d!S5! zon onder 18*21 wn17fnr 17 53 UUr' Mor^n: P 6.40 uur. Maan op 4.19 uur zekere waarborgen t.a.v. de besteding van onze deviezen kan worden over gegaan tct eenvoudiger procedures, waardoor wellicht ook op dit ge bied veelvuldig voorkomende ver starring kan werden doorbroken. Dezelfde gedachten gang zal er ook toe kunnen leiden, dat rantsoenerin gen worden opgeheven voordat er sprake-is van volledige maclitsverza- diging. het bedrijfsvergunningenbesluit 1941 in zijn huidige vorm zal wor den gehandhaafd, kan pas gezien wor den als de economische raad advies heeft uitgebracht. Zowel de vestigingspolitiek voor het groot-, als voor het kleinbe drijf zullen aan een grondige be. studering worden onderworpen ten einde na te gaan aan welke wet telijke bevoegdheid de overheid op dit terrein, mede met het oog op de toekomst, nog behoefte zal neb ben. Op de samenwerking met Bel gië dient hierbij te worden gelet. MIDDENSTANDSPOLITIEK Yyat de middenstandspolitiek betref i, hoopt de minister dat in het komende zittingsjaar de ontwerpen betreffende de herziene vestigings wet kleinbedrijf, de nieuwe winkel sluitingswet, de wet op het cadeau stelsel on de nieuwe wet op de K. v. K„ de Staten-generaal zullen be reiken. Een herziene wettelijke rege ling van he.t afbetalingsbeclrijf en van de spaar- en betaalzegelbedrijven zijn in voorbereiding. Vooraf wordt echter overleg gepleegd met de orga nisaties der direct betrokkenen en met organen welker mening van waarde wordt geacht. Daarmee is tijd gemoeid. Een bedrag van f 100.000 is uitgetrokken voor steun aan de verheffing van de middenstand. PRIJSPOLITIEK. Woensdag had op het voorplein van de van Ghent-kazerne te Rotterdam het afscheid plaats van Luitenant-Admiraal C. E. L. Helfrich als bevel hebber der Zeestrijdkrachten. Tijdens de inspectie van de in carré opge stelde troepen, brengt de scheidende bevelhebber een groet aan het vaandel. Achter de bevelhebber de commandant van het korps Mariniers. Generaal-Majoor der Mariniers M. R. de Bruyne. {Aver de loon- en prijspolitiek ver- telt de begroting, dat de minister het mogelijk en noodzakelijk acht om in de loop van 1949 belangrijke wijzigingen in de uitvoering van de prijspolitiek aan te brengen. Bij de samenstelling van de begroting voor het directoraat-generaal voor de prij zen is van een vrij vergaande in krimping van het prijsvormings. en prijscontrole apparaat uitgegaan. getui ge-bank Daarna verscheen Schreieder weer. Poos en Slagter waren als „betrouw baar -aangesteld als „ontvangst-comi té' voor de gedropte agenten uit het Englandspiel. Zij vroegen deze agen ten uit en leverden hen aan de beul over. Bij wapendroppings lokten zij verzetsgroepjes in de val (door zelf zogenaamd mee te doen) cn speelden bij vele voorkomende gelegenheden de verradersrol, waarvoor ze dan zo buitengewoon betrouwbaar waren! De verdachten op hun beurt be schuldigden Schreieder ervan, da4 hij een liquidatie-lijst had opgesteld, waar o.m. de namen van Mr. Trip en Jhr. de Graaff op stonden, welke alleen moest dienen om onrust in Nederland te zaaien. Schreieder beweerde dood onschuldig, dat deze liquidatie door Engeland werd voorgeschreven, en dat hij deze alleen en dan nog on der protest uitvoerde om het „Eng landspiel volmaakt te spelen".... Van de h<*er F. J. Goedhart (Pieter 't Hoen) werd een verklaring voor gelezen, waarin hij zegt Poos noch Slagter na zijn arrestatie te hebben ontmoet: hij heeft dus ook niet kun nen „doorslaan". Tenslotte ging de president over tot voorlezing van de nog resterende schrif telijke verklaringen. De ene bundel volgde op de andere en van het ver raad en de andere misdaden, welke in de tenlastelegging beknopt zijn weer gegeven, werden steeds mer détails bekend. Stil werd er geluisterd naar de sobere beschrijving van geraffi neerd opgezette hinderlagen, misleidin gen en provocaties. Het grootste deel van deze verhalen eindigt met de dood van de betrokkenen. "yAN gezaghebbende zijde is te Parijs vernomen, dat veldmaarschalk Mont gomery, stafchef van het Britse impe rium, is gekozen als voorzitter van de permanente militaire defensie-commis sie, die gevormd is door Engeland, Frankrijk, België, Nederland en Lu xemburg. Eeri Franse generaal zal opperbevel hebber worden van de landstrijdkrach ten van de West-Europese Unie, zo wordt vernomen. De officiële mededeling hiervan wordt de volgende week verwacht. De twee inzittenden kwamen om. rjRIE kilometer Z.O. van Boxtel, zagen gisterenmorgen half twaalf verschrikte toeschouwers plotseling een vliegtuig, dat zich in een vrille bevond, neerstorten op een weiland. De Harvard, waarin zich de twee vlie gers, oficier C. M. Velders en de leer ling-onderofficier P. Nicolai bevon den, ook nabij de boerderij van L. Kurstjens onder het gehucht Lennis- heuvel met de neus in de grond. Bei de inzittenden kwamen om het leven De slachtoffers waren verbonden aan de V.V.O. te Gilze-Rijen. resp. als instructeur en als leerling. Hun stof felijk overschot is voorlopig naar de ze vliegbasis overgebracht. De officier-vlieger tweede klas C. M. Velders, 33 jaar, was gehuwd en woonde in Den Haag, de leerling P. Nicolai, 22 jaar, was ongehuwd EIERKOLEN en gascokes worden niet duurder, maar veelzeggend is de ministeriële mededeling, dat de vermindering van de subsidie op de brandstoffen welke voor 1948 op f 100.000 kon worden ge raamd een kostenverhoging in het bijzonder voor het bedrijfsleven, bete kent. Voor liet bedrijfsleven èn voor de anthracietstokers ziet liet er dus maar somber uit. f1 ERRIT, de kok van de „Batavia" blijkt een wondermens te zijn. Dat \yanneer we alle verhaIen moesten ontdekken we eigenlijk pas als er een stevig windje is gaan wa.aien navertellen, die Jan de machinist, en de trawier op de golven steigert als een ontembare mustang. We moe ten ons met beide handen vastgrijpen aan tafels en stangen om niet via de deur van het kombuis in de machinekamer geslingerd te worden. staat op het aanrecht en de kok gooit wel een paa^- nieuwe in de pan. „Een paar jaar geleden", zegt Ger rit, „was er een matroos aan boord, die me nooit overlast aan deed. Want hij werkte de vis eenvoudig rauw naar binnen. Als hij zin in een haring had. graaide hij hem tussen de vangst uit. maakte hij met z'n zakmes een beetje schoon en liet hem in zijn keelgat jaar nog aan het schrijven zijn. We hebben ze ook niet allemaal onthou den. Daarom bepalen we ons tot dit specimen. Het typeert de moeilijk- Maar Gerrit jongleert met zijn potten en pannen, alsof hij bij zijn vrouw heden van een scheepskok, die wel al ons tijdens die negendaagse tocht heeft gedaan, dan zouden we over een 'g J^iddags krijgt Gerrit de hele »«- - scheepsfamilie in zijn kom buis en het gebeurt maar hoogst zel den, dat zij iets over iaat van wat de pot schaft. Erwtensoep laten de vis- in de keuken staat.. en kombuizen heeft hij een rijkdom aan ervaringen opgedaan. Een perperbus.die van het aanrecht op de grond vliegt en een kop koffie, die zijn inhoud Ieegstort in de bin nenzak van ons colbertjasje slaan zijn herinneringen los. In de oorlog zegt hij, zat ik op 'n En gelse boot. En op die boot hadden we Qmdat de zee vandaag te woelig is voor „makreeltje jagen" wordt er op haring gevist. Het net ligt uit en de uurtjes, die aan het binnenhalen voorafgaan, besteden we aan een speur een"Chinese kok. En vlak boven het tocht door en over het schip. De vorige kombuis stond een kanon. Geen ge- oag is onze aandacht te zeer woon kanon, maar een bakbeest van j op de makreel gericht ge- een kanon. Het was weer een maand- weest, dan dat we daar tijd je of wat geleden dat we met het ding Y?°r §ehau hebben. geschoten hadden en de commandant Etl zo zitten we nu dan bij vond dat-we er de roestplekken maar Gerrit m de keuken, met Jan de weer eens moesten uitvegen. Niet met machinist die zoals heel wat andere leden van de bemanning ongeveer de hele wereld heeft rondgezworven. Hij heeft bij Bombay de maan zien schijnen op het fosforiserende water, hij heeft stormen getrotseerd bij Kaap de Goede Hoop en als iemand vertelt over zijn wederwaardigheden, dan weet hij altijd een verhaal, dat nóg sterker is. Ook met betrekking tot koks een bezem, maar met* een granaat. Nou ja, en toen schoten we dan... Een klap vader! En alle pannen op d'r kop. De aardappels zaten tegen het plafond en de snert stond bij de kok in zijn schoenen. Drie minuten lang stond hij naar adem te snakken, want hij was niet gewaarschuwd. Toen vroeg hij of de torpedo midscheeps was ingeslagen zijn pannen met dwarslatten vast heeft staan maar die toch nooit weet wat hem boven het hoofd hangt. Om dus op Gerrit terug te komen: niet alleen als jongleur blijkt hij een fenomeen maar ook als kookkunste naar. In Engeland heeft hij tijdens de oorlog nog voor Prins Bernhard ge kookt en wat hij klaar maakt, mag er zijn. Zijn ménu varieert van dag tot dag en hij is het afgodje van de bemanning, vooral van machinist Jan. Maar er wordt gefluisterd, dat die een gat in zijn maag heeft. Voor één ding moet Gerrit oppassen. De matrozen hebben namelijk nogal eens een handje van, tussen het werk door even bij hem binnen te wippen, bij voorkeur als hij panne- koek aan het bakken is. Als hij er negen gebakken heeft en de zaak niet in de gaten houdt, vindt hij er nog maar drie in zijn voorraadschaal. En je xunt nu eenmaal niet aan c j gang blijven. Met vis is het anders gesteld. Ha ringen zijn tr genoeg en als iemand trek in een visje heep, de schaal sers nooit staan, want als de snert niet op is, wordt ruw weer. Vanmiddag is er snert. Hij ziet er even smakkelijk uit ais in het duurste hotel, al wordt zij dan niet uit bor den maar uit ijzeren schaaltjes ge geten. Matroos Piet, die blijkbaar in de veronderstelling verkeert, dat hij een mand makreel voor zich heeft, graait met zijn handen in de zoutpot en strooit nonchalant een onsje van het witte goed in zijn portie. „Hé", brult een collega hem in het oor, „je bent niet thuis...." En dan kleurt Piet een beetje. Maar zijn soep verdwijnt met een snelheid, die aan het ongelooflijke grenst. Ja. ze kunnen heel wat aan, de man nen van de Noordzee-trawlers. Maar verwondering hoeft dat niet te baren. Want werkdagen van twintig uur zijn voor hen geen zeldzaamheid en wat zij aan nachtrust en warmte moeten ontberen, kan slechts door een stevig maal worden aangevuld. TN MIJN gesprekken met politieke vrienden gedurende de laatste da gen zijn de namen van Dr. Beel, oud-minister-president, thans gede legeerde der Nederlandse regering in Indonesië en van Dr. van Mook. lui tenant-gouverneur-generaal, wel. bij zonder vaak genoemd. Het heeft wel heel lang geduurd, maar eindelijk kwam Dr.' van Mook eens naar Nederland, niet alleen om besprekingen te voeren met de Ne derlandse regering, maar vooral ook met de Indonesische vertegenwoor digers, afgevaardigden van de fede rale staten-in-opbouw, die hier aan wezig zijn met een dubbel doel. Zij waren gekomen om getuige te zijn en luister te verlenen bij het af scheid van H. M. Koningin Wilhel- mina en de inhuldiging van onze nieuwe Vorstin èn om in onmiddel lijk contact te treden met de rege ring. Voor het laatste doel was de komst van Dr van Mook blijkbaar noodzakelijk, de landvoogd, die de federale gedachte het samenwer ken der Indonesische gebieden ten sterkste heeft bevorderd en met klaarblijkelijk succes, ddch daarbij overigens de Unie-gedachte het duurzaam samengaan van Nederland en Indonesië naar het schijnt als stiefkind heeft behandeld. Zijn aanwezigheid werd in brede kring mede beschouwd als de aan loop van een heengaan als land voogd, nu de verwezenlijking der Uniegedachte bijzondere aandacht vraagt. Over de gehouden besprekin gen met de regering en de Indone sische delegatie zijn intussen van regeringswege geen mededelingen ver strekt. Na, de wording van het nieuwe ka binet werd spoedig bekend tijdens de formatie waren reeds ge ruchten daarover doorgedrongen dat dr Beel als gedelegeerde der re gering naar Indonesië zou vertrekken, waarheen in gelijkwaardige functie de heer Neher reeds eerder was te ruggegaan. De verwachting was, dat Dr. Beel na het te verwachten heengaan van Dr. van Mook de voornaamste Ne derlandse vertegenwoordiger in In donesië zou worden, rerwijl de ioe- komstige functie van Hog- Commis saris reeds van erschillende zijden werd gesuggereerd. Nauwelijks was Dr van Mook in Nederland gearriveerd, nauwelijks was er gelegenheid geweest voor en kele besprekingen, of Dr. Beel reis de met spoed naar Batavia. Zo ontstond de situatie: Dr, v. Mook in Nederland, sprekende met regering en Indonesiërs, Dr Be ge arriveerd op Java. Een situatie die enige bevreemding wekte. jypddelerwijl geraakte de republiek v. Djokja in bijzondere moeilijkhe den door het revolutionaire optreden der communisten. Vooi de Ned. In dische regering was de aanwezigheid van de landvoogd wei zeer gewenst. Zo vertrok deze op een onverwacht tijdstip weer naar zijn post over zee. Het ligt voor de hand, dat Dr. v. Mook en met hem de regering inzag, dat de luitenant-gouverneur-gene raal gedurende de spannende situatie in Indonesië niet in den Haag kan verblijven. In het bijzonder Dr. v. Mook zelf. die zich van de betekenis van zijn ambt wel zeer bewust is. Zei hij niet tot een der journalisten, die -hem bij zijn vertrek vroeg of hij instructies had meegekregen, zeer kortaf: „Ik ben altijd nog landvoogd"? Deze landvoogd kent weliswaar heel goed ae verhoudingen in Indo nesië, maar zijn houding in de afge lopen jaren schijnt er op te wijzen, dat hij de verhouding mèt en in Nederland minder goed doorvoelt. Overigens wordt deze ambtsdrager in zijn karakter en zijn beleid gety peerd door de boven geciteerde uit lating bij fcijn plotseling vertrek naar Batavia. Het was een ieder duidelijk dat zijn reis noodzakelijk was: hij is inder daad nog landvoogd, en zijn plicht riep hem. JJr. van Mook is door zijn grote groep van medewerkers, van aan hangers, om 't nu maar eens ronduit te schrijven, met instemming en dankbaarheid te Batavia ontvangen. Er waren zelfs enkele honderden In donesiërs volgens de krantenberich ten, die hem enthousiast, met span doeken waarop een „welkom" aan gebracht, hebben begroet. De landvoogd was terug. En dr. Beel? Vrijwel gelijktijdig met het bericht van de aankomst van Dr v. Mook, kwam de mededeling, dat Dr Beel zich zeer spoedig weer naar Nederland zou begeven voor besprekingen met de regering. Nu de omgekeerde situatie: „Dr Beel in Nederland, sprekende met de Nederlandse regering, Dr. v. Mook weer in Indonesië. Het wordt tijd, dat voorlichting van de kant der regering een ernstige verwarring in de publieke opinie voorkomt. Het Nederlandse volk heeft er recht op. Heel wat uurtjes moet er gewerkt worden, voordat de vis, netjes ge sorteerd, iö het ruim ligt. 'pE STOCKHOLM is het hele bloed- kwantum van een 12-jarige jongen, die aan bloedarmoede leed, tijdens 'n operatie van verscheidene uren de r nieuw bloed vervangen. Er kwamen 12 donors aan te pas.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1948 | | pagina 1