Lagere bouwkosten, hogere huren
ss-JS'-ïs,
PRATENDE DIPLOMATEN
IJMUIDEN: stad
van vis en vissers
in een stakende stad
Minister In 't Veld In 1949 dénkelijk
38.000 woningen en in 1951.
mogelijk 60.000
D
400 millioen voor
wederopbouw
IN 'T KORT
Geen demobilisatie m Indonesië
Onze
militaire taak
.VIERDE JAARGANG No. 1187
ZATERDAG 25 SEPTEMBER 1948
Stalin confereerde
op de Krim
D'islribnlienieuuos
Kolen voor kamer
bewoners
_7 gesneuvelden in
Indonesië
Pluimen en critiek op de KJV.
Indonesië weer ter
sprake
De strijd tegen de
Tsjecho-Slowaakse
clerus
Een nieuwe herfst, een nieuw geluid
Dr. Beel komt terug
Emigratie naar
Australië
Met de Batavianaar de Doggersbank
Droog
z*iïZ7:ZTiin.s- ge,dig tot
Kennismaking met
Piet er Wij ker
Uitgave N V Uitgeversmij Neerlandia. Redactieraad:
A. F. J. Aernoudts. C. J v. Hoo^eghem, A. ifi. Langenhorst; Mr.
Dr. A- J. J M Mes Mr H. B B de Rechter. Verschijnt elke
werkdag Abonnementsprijs bij vooruitbetaling 3.38 per kwar
taal, per post I 4 25. per week (uitsluitend bij niet postbestelling)
1 0.26. Losse exemplaren 6 cent Postrekening 278841 Prijzen
voor buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt.
Voor God, Koningin en Vaderland
Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen Hulst, Dubbele Poort 7, tele
foon 102 (Bijbureau: Oostburg, Nieuwstraat 22, telefoon 35). Bu
reau voor de Zeeuwse Eilanden: Goes, Westsingel 75. telefoon
2236. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Advertentieprijs (uit
sluitend voor de Zeeuwse oplage): f 0.10 per m/m; voor Re
clames (Ingezonden Mededelingen) f 0.25 pér m/m. (Voor de
gehele oplage resp. f 0.25 en 0.60). Incasso wordt berekend.
t-E BOUWKOSTEN moeten omlaag, de huren iets
omhoog.
Zo verklaarde de minister van Wederopbouw en Volkshuis
vesting, mr. J. in 't Veld op het congres volkshuisvesting te
Amsterdam Hij zei, dat een van de grootste moeilijkheden
voor de bouwproductie ligt in de enorm gestegen bouwkos
ten en de te lage huren. Er zal tot betere verhoudingen
gekomen moeten worden.
Met grote nadruk wenste de minister echter te verklaren,
dat het de politiek van het kabinet zal zijn, de arbeiders
hiervan niet de dupe te doen worden.
Ook dit aantal is
no/> niet voldoende
Toch kan dan ech
ter gezegd worden
aldus de minis
ter dat daarme
de het evenwichts
punt is bereikt.
Meer materiaal
-pvE MINISTER
deelde nog me
de, dat in de afge
lopen tijd veel zgn
duplexwoningen
voor twee gezin
nen zijn gebouwd
Deze zullen, wan
neer in de woning
positie wat meer
jï^ spéling is gekomen
met betrekkelijk
weinig moeite kun
j. nen worden veran
derd in een-gezins
woningen.
In vergelijking tot het vorig jaar
is de -productie dit jaar per werkdag
met 40 procent gestegen. Dit komt
door de grotere toevloed van bouw
vakarbeiders, maar bovenal door de
grotere arbeidsprestatie. Deze is onder
andere weer terug te voeren op een
betere aanvoer van bouwmateriaal,
waardoor mihder stagnatie is opgetre
den. Het' is het streven der regering
deze aanvoer steeds te verbeteren. De
aanvoer hangt echter af van onze de-
viezenpositie en hierover valt uiteraard
weinig te zeggen. Tot dusverre heeft
het Marshall-plan ons een goed stuk
op streek gebracht.
Bovendien zijn er enige gunstige ont
wïkkelitigen te constateren. Hierbij
dacht de minister aan het verdrag
met Bizone van Duitsland over te leve
ring van 400.000 ton cement en de
handelsverdragen met Rusland, Fin
land en ook dat met Bizone die onze
houtpositie aanzienlijk zullen verbe
teren.
Er is derhalve hoop, dat onze houw
productie in stijgende lijn zal blij
ven We zullen moeten komen tot
60.000 woningen per jaar. Onder al
le voórbehoud zei de minister, dat
hij hoopt in 1951 deze productie te
kunnen bereiken.
Ir. Witte over de taak der
gemeentel)
rpiJDENS het congres heeft de bur
gemeester van Bergen op Zoom. ir
H. Witte, gesproken over het woning
bouwprogramma, de verdeling van het
contingent en de taak van het rijk,
provincie en gemeente.
Ten aanzien van dit laatste zei spre
ker, dat bij een nadere beschouwing
het subsidariteitsbeginsel als uitgangs
punt wordt gekozen. Voorts dient in
een democratische staat iedere beslis
sing zoveel mogelijk te worden geno
men door een publiek-verantwoorde-
lijk bestuur, dat voor belanghebben
den bereikbaar is.
Hieruit volgt, dat in vrijwel alle
gevallen het gemeentebestuur de
beslissing over een bouwwerk dient
te nemen, welke thans wordt aan
geduid met „rijksgoedkeuring".
De verdeling van van het woning
bouwvolume daarentegen blijve aan
de prudentie van Ged. Staten overge
laten, zonder ingrijpende richtlijnen
van het ministerie. De omstana.gheden
liggen in de onderscheiden provin
cies zodanig verschillend, dat een al
gemene formule zou falen.
Onze gecompliceerde maatschappij
maakt volgens ir Witte 'n betrekke
lijk intensief overheidsingrijpen op
v erschillende levensgebieden noodza
kelijk. Dit ingrijpen heeft een uitge
breide ambtelijke apparatuur tot ge
volg, indien zij een zelfstandig leven
gaat leiden en dus het algemeen wel
zijn met meer overziet.
Slechts door decentralisatie over pu
bliekrechtelijke en bedrijfsorganisaties
is het mogelijk een dreigende verstar
ring van het maatschappelijk leven te
voorkomen, aldus besloot ir. Witte zijn
inleiding, met klem.
TTRIJDAG is in goe'dingelichte krin
gen te Boekarest bevestigd, dat
Stalin, de president van de Tsjecho
Slowaakse republiek Gottwald, dt
Roemeense minister van BuitcAilandse
Zaken Anna Pauker, en de Bulgaar
se minister-president Dimitrof op de
Krim zijn bijeengekomen.
Yan de brandstoffenkaart TB 806,
welke kamerbewoners wordt uit
gereikt, zijn de bonnen 01 en 03 aan
gewezen voor het kopen van drie een
heden vaste brandstoffen per bon.
T4IT HELE VRAAGSTUK van de
lagere bouwkosten en hogere hu
ren zal natuurlijk bezien worden in
het kader van de te volgen loon-
cn prijspolitiek. Een verlaging van
de bouwkosten is naar het inzicht
van de'minister mogelijk, nu veel re
gelmatiger aan de objecten wordt en
kan worden gebouwd dan het vorig
jaar het geval was.
Stijgende productie
TN DE eerste zeven maanden van dit
jaar zijn 15.700 woningen gebouwd
In het begin van het jaar bedroeg de
maandproductie 2000 huizen. In Juli
is de productie opgevoerd tot 3000
huizen per maand. Er is goede grond
aan te nemen, dat dit aantal nog zal
stijgen.
De minister zei, veilig te kunnen
verzekeren, dat de totaalproductie
voor 1948 de 30.000 zal bereiken.
Door de regering is voor de weder
opbouw voor 1949 een bedrag van
400 millioen gulden uitgetrokken.
Hieraan zal niet worden getornd. In
dat jaar hoopt men een productie
te bereiken van 38.000 woningen.
JJE REGERING maakt bekend,
dat in de afgelopen week in
Indonesië zijn gesneuveld 5 sol
daten, resp. afkomstig uit Leiden,
Slikkerveer, Ochten, Hengelo en
Rosmalen, en 2 sergeants, resp. uit
Roermond en Gorinchem,
J)E SAMENWERKENDE Centrales
van Overheidspersoneel hebben
ue aandacht van de minister van Bin--
nenlandse Zaken erop gevestigd, dat
«ïinnm f de krachtens de Pen-
do «nv! de Pensioenwet voor
SuaW °2gambtenaren 1925 na 1 Ja-
toe' pppn v SePeasionneerden tot nu
hun toekomt' ontvin§en °P de
nun toekomende toeslag over 1947.
^EI/Vmste(rdJ>SE babies leverden de
Sulgws ',n Hinsf 1ï?'ïla?t.e.rv,,lïee
fabriek van de Van Dooris Aan
dengmaefSeabnrieH' ?eg0nnen
Eens. -Productie van vrachtwa-
TW^LF jaar geleden verloor een
tuin Laat ,i?°eSburg zi->n ring in de
worteltje vinden™1™ hem nu in een
JN Tsjecho-Slowakije zijn drie-en-
dertig personen gearresteerd onder
de beschuldiging, deelt uit te maken
van de Amerikaanse 05heime dienst.
J^ONINGIN JULIANA heeft op het
Huis ten Bosch een dinefnange-
boden aan de afgetreden ministers van
net vorig kabinet.
J)E „Johan van Oldenbarneveldt" i:
gisteren uit Amsterdam met deta
chementen van het Kon. Ned.-Indische
MERKWAARDIG BEELD IN PARIJS. In Palais Chaillot wordt ge-
werkt door de V.N., maar buiten het witgepleisterde paleis staken
millioenen. Niet alleen merkwaardig, maar evenzeer beschamend is dit
beeld. In een land waar voor de vrede gewerkt wordt, is er allerminst
een vredelievende sfeer. De Paryzenaar lacht nog wel, maar toch niet
meer van harte. Er is hem 15 pet. loonsverhoging en een beetje meer
brood toegezegd, maar tegelijkertijd ztfn er diverse prijsverhogingen af
gekondigd. En daarom staakt hjj, loopt langs de straat en tapt moppen
op de honderden in dienst van de V. N. zijnde typisten, die bij gebrek
aan de Metro, met speciale bussen naar Palais Chaillot vervoerd wor
den. En laat de diplomaten praten.
TN HET paleis besloot de Algemene
Vergadering der V. N. met 29 te
gen 16 stemmen en 10 onthoudingen
dat het Argentijnse voorstel tot toe
lating van Italië en van 5 andere lan
den, ondanks het protest van de Sov
jet-Unie, op de agenda zou blijven.
Onder degenen, die het Sovjet-stand-
punte steunden, waren Frankrijk en
België, welker vertegenwoordigers be
toogden, dat zij weliswaar deze landen
als lid wensten, doch dat zij op grond
van de Sovjet-afwijzing in de Veilig
heidsraad de behandéling thans niet
mogelijk achten.
Nederland stemde met Engeland
en de Ver. Staten voor de behande
ling. Het Nederlandse standpunt
werd uiteengezet door het waarne
mend hoofd der Nederlandse dele
gatie, mr. van Royen.
China over Indonesië
OPECIAAL met betrekking tot de
Indonesische kwestie zei Wang, de
leider der Chinese delegatie, van me
ning te zijn, dat de Verenigde Naties
dank verschuldigd zijn aan de Veilig
heidsraad en aan de Commissie van
Goede Diensten voor behandeling der
kwestie. „Wij hebben zei hij ook
de weg geëefiend voor een eventuele
regeling tussen de regering van Ne
derland en de regering van Indonesië.
Beide zijden zijn het erover eens, dat
de Verenigde Staten van Indonesië er
moeten komen, evenals een Unie van
gelijke partners tussen Nederland en
Indonesië".
Nationale verlangens naar vrijheid
moeten erkend worden, ging hij ver
der. Slechts door erkenning van het
recht van alle volken over hun eigen
lot te beschikken, kunnen wij hopen,
dat het nationalisme geen abnormale
vormen aanneemt, overdreven of anti
nationaal wordt.
principe van eenstemmigheid der
grote vier en het gebruik van het ve
torecht in de Veiligheidsraad aanvaard
Lauw beschuldigde de algemene
vergadering van overschrijding van
haar bevoegdheden door rich te men
gen in de binnenlandse aangelegen
heden van kleinere landen door „ge
zochte en absoluut onverantwoorde
interpretaties" van het handvest.
Oe Ohn de leider der Birmese dele
gatie verzocht de vergadering „ge
westelijke raden" op te richten voor
<tb vrede en veiligheid. De Deen Ras
mussen had het begrijpelijkerwijs
over de ophoping van Duitse vluch
telingen in Zuid-Sleeswijk, hetgeen
hij beschouwde als een potentiële be
dreiging der Deense grens.
Ladak, de Turkse minister, had
grieven over het vetorecht en toonde
zich een warme voorstander van een
onafhankelijk en „onschendbaar"
Griekenland.
T4E Tsjecho-Slowaakse minister van
Defensie heeft op zijn beurt ook
een aanval op de katholieke geestelijk
heid gedaan: „Aangezien de leden der
katholieke clerus een hindernis vor
men voor het i*erk der regering en
de vooruitgang van onze samenleving
naar de verwezenlijking van het so
cialisme en het communisme, zuilen
wij de Wet ook op hfen toepassen: de
verdediging der republiek zal geen halt
houden voor hun altaren".
Inmiddels heeft de Tsjecho-Slowaak
se politie enige vooraanstaande Ca-
pucijnen gearresteerd.
Intussen is te Brno het communis
tisch propaganda-proces begonnen te-'
gen de Prior van het Dominicaner
klooster te Znaïm, P. Jacob Anton
Zemek O.P., en negen medebeschuldig
den. Zij worden ervan beticht, mili
tair verraad gepleegd en aanslagen te
gen de volksdemocratie beraamd te
hebben.
yAN JOODSE ZIJDE wordt ver
klaard, dat de te Latroen gelegen
Arabische troepen „een aanzienlijke
aanval" zijn begonnen op Joodse ver-
Opeiihartige taal
TOUW, de Zuid-Afrikaanse minister
van Economische Zaken sprak op
merkelijk openhartige taal. In dit on
getwijfeld critieke stadium van het
korte bestaan van de orgahisatie zei
hij kan het geen enkel nut hebben de
internationale geschillen te verdoeze- j aanYal z'
len. Evenmin kunnen belangrijke bindingen,
kwesties worden vermeden door het
aannemen van formules ais redmiddhl. 3LGARIJE heeft nogmaals een ver-
Volgens Louw kon hetgeen in de Vei- zoek ingediend tot toelating tot de
ligheidsraad was verricht weinig re- V.N. Het eerste verzoek werd vorig
den tot bevrediging of optimisme ge- jaar Juli gedaan. Het werd echter door
ven. de Veiligheidsraad afgewezen. De Sow-
Te San-Francisco zei Louw, hebben j jet-Unie, de Oekraine en Syrië steun
de kleinere landen met tegerizin het den Bulgarije's toetreding.
rpE BATAVIA is officiéél medege
deeld, dat in verband met de
gespannen toestand in de republiek
de legercommandant zich genood
zaakt heeft gezien, een tijdelijke
maatregel te treffen ten aanzien van
de repatriëring der in Indonesië
aanwezige troepen. Tengevolge hier
van is de uitvoering van het de
mobilisatieschema tijdelijk ver
traagd.
Een tweede officiële mededeling uit
Batavia behelst het bericht, dat dr.
Beel, gedelegeerde van het opperbe
stuur in Indonesië dezer dagen voor
korte tijd naar Nederland zal vertrek
ken om besprekingen te voeren met
de Nederlandse regering.
Dr. van Mook, de luit-gouverneur-
generaal, is gisteren per vliegtuig in
Batavia gearriveerd en daar met groot
gejuich ontvangen.
Hij zei, dat in den Haag geen beslis
sing was genomen ten aanzien van de
situatie in Indonesië. Alleen was be
sloten, dat hij naar Indië zou terug
gaan.
Nu dr. van Mook terug is gegaan,
zullen ook de leden der voorlopige
federale regering, die op het ogenblik
in ons land vertoeven voor het voe
ren van besprekingen naar Indonesië
terugkeren. Dit zal volgende week ge
beuren.
Bespreking over bestand
yANDAAG zullen Nederlandse en
republikeinse officieren te Sala-
tiga, in de omgeving van de status-
quo-lijn bijeenkomen om besprekin
gen. te voeren t.a.v. de uitvoering van
het bestand. De republikeinse vice-
gouverneur van Midden-Java en het
lid van de republikeinse militaire com
missie, belast m.et de ten uitvoerleg
ging van het bestand, zullen daarbij
eveneens aanwezig zijn.
Communistische successen
WAT de gevechten tussen de repu
blikeinse en communistische
troepen rond Madioen aangaat, zou
men uit het heroveren van de plaat
sen Ngawi (30 km. N.W. van Ma
dioen), Walikoekoen en Saragan (aan
de W.-grens van het door de commu
nisten bezette gebied) door commu
nisten, de conclusie kunnen trekken,
dat het dë republikeinen niet voor de
wind gaat. De communistische troe
pen hebben wel Solo moeten verla
ten, maar daarentegen hebben zij
Wonogriri, Gemolon en Kalioso (ca.
20 km. van Solo) bezet. tIn Djombang
hebben de communisten zich zonder
tegenstand overgegeven. Gevechten
zijn nu ook gaande in en rond Pono-
rogo, dat in communistische handen is
Mogelijkheden voor oud-
militairen en oud-illegalen
AP 1 OCTOBER zal een „Assisted
passages scheme" in werking tre
den voor Nederlandse oud-militairen
en oud-illegale strijders, die naar
Australië wensen te emigreren.
Het schema heeft alleen betrekking
op die personen in Nederland, die of
in Nederlandse militaire dienst of bij
de koopvaardij waren, gedurende de
periode van 3 Sept. 1939 tot 15 Aug.
1945, of die oud-leden zijn van de ver
zetsbeweging.
Oud-militairen en oud-illegalen, die
reeds een geldelijke steun van de over
heid genieten komen niet voor gelde
lijke bijstand onder dit schema in aan
merking.
Aan hen. die wel in aanmerking ko
men. zal de nodige bevoegdheid wor
den verleend tot binnenkomst in Aus
tralië. Na aankomst in Australië zul
len zij een bedrag ontvangen ter te
gemoetkoming in de passagekosten,
dat varieert van 40 pet. tot 50 pet der
passagekosten.
0P ARGENTIJNSE politie heeft ar
restaties verricht in'verband met
de ontdekking van een complot, dat
gerjcht zou zijn tegen het leven van
president Juan Peron en diens echtge
note.
LIET AANTAL contribuanten van de
Stichting '40'45 is uitgebreid tot
126.715. die totaal fl, 785.603 zullen bij
eenbrengen.
leger
Indonesië
en van de Kon. Landmacht naar
vertrokken.
ochtendmist. Wisse-
drnnir on bUna overal
E Teeï' Matige, langs de
wir. a? tijdelijk krachtige
'us?en Zui(< en West. Weinig
indering in temperatuur.
Heden zon onder 18.32 uur en
maan op mg UUr> Zonda£rz™
Mian en onder 1830 "W-
uur J? I uur ""'ter 15.47
Tin m°P 6 34
iaan on^er I6.35 Uur>
"VTEEMT u maar mee, wat u op 'n
kleine kampeertocht mee zou
nemen is ons geadviseerd. En daar
om arriveren we op het station van
IJmuiden met een koffer vol da
gelijkse gebruiksartikelen, een pak
dekens en een zoekende blik. Dit
laatste niet omdat het bij een klei
ne kampeertocht hoort, maar om
de simpele reden, dat we het stadje
alleen maar van horen zeggen ken
nen en we dus de weg naar de ha
ven niet weten.
*"?i5ai?-.,van nijvere IJmuidenaren
onmiddellijk met lastige vragen te
®ve£roinpelen, besluiten we
j m t® ^•eglflnen met een kopje
1 koiiie m een café, dat we
enkele honderden meters van
het station ontdekken.
Een waard met een enorm scheeps-
anker op de rug van zijn rechterhand
zwaait er de scepter. Maar behalve
dat blauwe anker zijn er nog ande
re dingen, die erop wijzen, dat we in
eon vissersplaats zijn beland. Platen
aan de wand adviseren ons, goede
maatjes te worden met Hollandse
maatjes en meer vis te eten. En drie
bonken van kerels aan eèn tafeltje
naast het onze hebben een boom op-
h»wLnVer de haringPryzen. Tevoren
zkn lïJ6 °P £traat al vissenkoppen
staaroêfn a- KopPen met lugubere
decs e °p ons' a!s buitenstaan
ders, een beroep om medelijden schij-
nen te doen.
We vertellen de waard, dat we
naar de haven willen en met de ge-
dienstigheid, kasteleins eigen, brengt
hij ons op het goede pad.
De haven blijkt er uit te zien, zo
als we het ons hebben voorgesteld.
Druk en bedrijvig. Het krioelt er van
de masten in alle maten en soorten.
Maar wanneer we een jongetje vra
gen waar de „Batavia" ligt, kan hij
het ons onmiddellijk vertellen.
WE krijgen een schrikschokje, als
we vis-a-vis staan met de motor
trawler, waar we meer dan een week
lang ons broze lijf aan zullen toe
vertrouwen.
„Goeie genade", denken we, „moe
ten we met dat geval de Noordzee
op....?"
Dan, plotseling, staat er een bejaard
man naast ons. Hij draagt een schip
perstrui en het klassieke zwarte pet
je.
„Aardig schuitje, hé", zegt hij.
We knikken wat onzeker. Want al
blijkt de man dan geen gedachtenle-
zer te zijn, hij maakt wél de indruk
van een deskundige op vissersboten-
terrein. Waarschijnlijk zouden we 'n
figuur slaan, wanneer we hem deel
genoot maakten van ons scepticisme.
De „Batavia" lijkt ons eerder een
boot voor de wateren tussen Dintel-
oord en Breda, dan een schip waar
men voor zijn plezier mee naar de
Doggersbank tuft.
„Zeshonderd P. K. mijnheertje"
zegt de deskundige,Tien mijl op
zijn Zondagse sioffies".
We vragen hem of hij deel uit
maakt van de bemanning. Maar dat
blijkt niet het geval te zijn.
„Nee", zegt hij, jammer genoeg
niet. Drie en zeventig ben ik en dan
vaar je niet meer. Op het ogenblik
ben ik wachtman op cle schepen, die
in de haven liggen. Om twaalf uur
Wanneer men zegt, dat de vis
duur betaald wordt, dan heeft
dat niet meer de dramatische
betekenis van enkele tiental
len jaren terug, toen Heyer-
mans zijn „Op hoop van ze-"
gen" schreef. Maar niettemin
is het leven van de vissersman
nog uitermate zwaar. Warmte
en voldoende nachtrust zijn
twee dingen die hij bijna steeds
moet ontberen en zijn werk is
nog altijd gevaarlijk. Daarte
genover staat dan, dat hij tech
nische middelen tot zijn be
schikking heeft, die zijn collega
50 jaar geleden niet kende
Meer dan een week lang heb
ben we met de IJmuider traw
ler „Batavia" in de buurt van
de Doggersbank gezworven en
natuurlijk hebben we' tijdens
die tocht een massa indrukken
opgedaan. Het beeld dat zij ons
gegeven hebben van het vis
sersleven zullen we zoals
reeds beloofd in een aantal
artikelen voor u trachten te re
produceren.
we voor de krant meegaan, blijkt in
staat hem enigszins met de situatie
vertrouwd te maken.
„Dan zal ik even de schipper voor
u roepen," zegt hij. En even later
komt hij terug, met in zijn kielzog
een lange persoonlijkheid, die zich
voorstelt als Pieter Wijker en die 't
commando blijkt te voeren op de
IJmuiden 99, zoals de Batavia offici
eel staat geregistreerd.
DIETER Wijker ziet eruit, zoals zijn
naam suggereert: fors, een beet
je stug en met een gezicht, dat ons
vertelt, dat hij zijn eerste zeereis al
ettelijke jaartjes achter de rug heeft.
„Komt u maar even mee" zegt hij,
„dan zullen we die rommel even naar
beneden brengen...." Die rommel is
onze bagage en „beneden" blijkk de
hut te zijn, in het vooronder, die we
een goede week met de kok gaan de
len.
Zij blijkt niet groot die hut, maar
uitermate gezellig. Tegen de rechter
wand bevinden zich de kooien, twee
boven elkaar. Rechts is onze kast en
daarnaast hangt een wasbak met 2
kranen, waarvan er één nu en dan
zelfs 'zo vriendelijk is, warm water te
leveren.
Die kraan voor warm water is de
eerste verrassing die we krijgen.
Maar er komen er nog meer. Want
wanneer we even later met Pieter
Wijker de boot op ons gemak bezich
tigen, blijkt ze een flink stuk gro
ter, dan we ons op de wal hebben
voorgesteld.
De trawler is gebouwd van Ame
rikaans staal, dik en solide als de be
pantsering van een Sherman-tank.
Zijn lengte is 37 meter en onge
veer honderdduizend kilo vis kan in
het ruim een plaatsje krijgen.
De bemanning van de trawler be
staat uit 14 koppen. Drie machinisten
en de kok hebben hun hutten bene-
dendeks in het achterschip, de matro
zen slapen in het vooronder. En mid
scheeps bevindt zich de brug, van
waar de schipper zijn commando's
geeft. Hij heeft er tevens zijn schip-
pershut en tendele in die hut is het,
dat we onze indrukken aan het pa
pier hebben toevertrouwd. Voor zo
ver althans de deining het toeliet.
In een volgend artikel zullen we
met het weergeven van onze zee- en
vis-impressies een aanvang maken.
vertrekt de „Batavia", dan kan ik
weer een poosje gaan slapen".
We vertellen de wachtman, dat we
van plan zijn, met de „Batavia" uit
te varen. Hij kijkt ons wat ongelovig
aan. want we hebben nu eenmaal
geen wind. en regen-uiterlijk, zelfs
geen ankers of meisjeskoppen op on
ze handen. Maar de opmerking, dat
De „IJmuiden 99", zoals de „Batavia" officieel staat geregistreerd, vaart
het zeegat uit.
(Van onze militaire medewerker)
'M'AAR aanleiding van ons vorig ar-
tikel vroegen aandachtige lezers
mij of ik bij de beschouwing van aan
onze weermacht te stellen eisen een
bepaald geVal op het oog had. Voor
op gesteld zij, dat, wanneer u en ik
een zo belangrijk onderwerp als 's-
lands defensie aan een nader onder
zoek onderwerpen, wij ons op de re
aliteit moeten baseren.
Met elkaar kunnen we schone hy
pothesen opstellen en geleerde be
schouwingen wijden aan x dankbare
gevallen, waarbij Nederland van x
verschillende zijden bedreigd wordt,
het is gezonder en duidelijker x-1
gevallen voorlopig maar uit te scha
kelen en het ene geval, dat niet al
leen ons, maar alle landen, die vreed
zame samenwerking nastreven, het
meeste belang inboezemt, nader te
bekijken.
Het feit, dat wij ons met Westerse
mogendheden verbonden, sluit in, dat
wij eventuele moeilijkheden uit h.
Oosten verwachten.
Duitsland is voorlopig uitgescha
keld; een gezamenlijk gewapend op
treden der Westerse Pact-genoten in
een naaste toekomst zal slechts kun
nen voortspruiten uit een bedreiging
of een act i Rusland en zijn bond
genoten. het ene enkele ge
val, dat c .rlopig kan interesse
ren.
Het is zo belangrijk de zaken klaar
voor ogen te stellen, omdat wij, of
wij nu de primaire eis of de secon
daire eis aan ons leger te stellen over
wegen, weten met welke tegenstan
der we te doen krijgen.
AAN het eind van ons vorig artikel
stipten we reeds de secondaire
eis aan de Koninklijke Landmacht te
stelen aan, n.l. het bieden van een
preventieve aanvalsmogelijkheid.
Waaruit spruit de mogelijkheid tot
het moeten doen van een aanval
voort? Uit de klaarblijkelijke kwade
bedoelingen van een ter overrompe
ling klaar staande tegenstander. Hier
geldt zeker de theorie van de waar
de van de eerste klap.' Dit is actieve
preventie.
Waaruit spruit de mogelijkheid tot
het kunnen doen van een aanval nor
maal voort? Uit de eigen grotere
sterkte dan of even grote sterkte als
die van de tegenstander. Maar dan
ontstaat in wezen een evenwicht van
krachten tussen West en Oost en
Oost zal zich nog wel even bedenken
alvorens tot een aanval over te gaan.
Men zou dit passieve preventie kun
nen noemen.
Hoe men het ook beschouwt, Ne
derland zal in het raam van het West
pact aan deze aanvalsmacht ook zijn
bijdrage hebben te leveren.
Hoe zal deze preventieve aanvals
macht van het Westpact eruit zien?
Zij zal, naar deskundigen menen, zijn
een zeer beweeglijke organisatie te
land, ter zee en in de lucht en zal in
staat moeten zijn om de gereed staan
de tegenstander, vóór hij ten aanval
over gaat, aan te grijpen.
Naar de nening van dezelfde des
kundigen, zal hierbij aan het bom
bardementswapen wel de belangrijk
ste rol zijn toebedeeld. Het zal de
tegenstander zulke zware slagen moe
ten toebrengen, dat het diens aan-
valskracht verlamt althans zwaar
schokt.
Nu zal niemand van ons verlan
gen. dat wij in hef leveren van ons
deel aan de gezamenlijke krijgsmacht
boven onze krachten gaan. Een be
langrijke bijdrage onzerzijds aan bom
bardementseskaders zal wel steeds
boven ons vermogen gaan. Maar wel
»kan van ons worden geëist, dat wij
Ce geschikter tijd een „operatief rro
biel orgaan", zoais Kolonel Calmeijer
het noemt, leveren, „dat als onder
deel van de geallieerde strijdmacht
buiten de grenzen mede kan optre
den en mede de kansen kan benut
ten, die het bombardementswapen
heeft geschapen".
De laatste Troonrede moest intus
sen mededelen, dat we hieraan voor
lopig nog niet eens kunnen denken
met het oog op onze taak in Indië.
Wel willen we begifmen met iets be
schikbaar te stellen van onze Marine
en Luchtmacht.
JJET inziclft, in onze defensieve en
offensieve taak, dat wij in dit en
in het vorig artikel mochten geven,
kunnefi wij beschouwen als 'een ui-
gebreid commentaar op hetgeen de
Minister van Oorlog in de Memorie
van Toelichting bij de Oorlogsbegro
ting 1948 zeide: ,De Regering gaat
uit van de' gedachte dat zelfstandige
landsverdediging onmogelijk is, dat
onze land- en luchtstrijdkrachten
slechts kunnen optreden in interna
tionaal verband en Sat de grootte
onzer strijdmacht, zal worden bepaald
door de eis, dat wij onze vitale pun
ten kunnen beveiligen tegen een over
rompeling, in het bijzonder met lucht
landingstroepen, dat wij in onze lucht
verdediging kunnen voorzien, dat wij
voor onze binnenlandse rust kunnen
zorg dragen en dat wij een harmoni
sche bijdrage kunnen leveren aan een
internationale Strijdmacht"
Slot pag 1, kolom 1, onderaan.
wat DOOR Kath. Thuisfront be
treffende de adoptie-actie reeds
is gedaan moge hieruit blijken: Sinds
1 Jan, 1948 zijn 28 aalmoezeniers naar
Indië vertrokken. Aan 26 van hen werd
een complete uitrusting verstrekt, Ret
geen wil zeggen dat hiervoor werd
uitgegeven f 17.550.
QPNIEUW heeft de E.C.A. een reeks
toewijzingen bekend gemaakt. Aan
Nederland en Indonesië werd
een bedrag van 3.999.500 dollar toege
wezen voor banden, wollen weefsels,
katcn en Amerikaanse ijzer- en staal-
producten.
