Communistische actie
Met een haringlogger de zee op
Ministeriële aanslag op een
Zeeuws recht
Ambacht
industrie
in strijd met de openbare orde
Communiqué van de Nederlandsch Indische regering
IN "T KORT
Vlees en tabak
EDEN beschuldigt India van agressie
'n Kroningsfilm in
beslag genomen
De Amerikaanse gezant te Ierseke
Oude kennissen in nieuwe situaties
Italiaanse koloniën naar de UNO
VIERDE JAARGANG
No. 1179
DONDERDAG 16 SEPTEMBER 1948
Winstgevend
Nieuwe bonnen
Het Engelse Lagerhuis
Beüin over de Westelijke
Unie
Wil de Koningin oog-
lijdersschool stichten
De K. V. P. over com
munisten in raads
commissies
Droog
In 1950 storing-vrije
radio-zenders
Luchtpost voor de militairen
Postbladen 10 cent,
Tolvrijdom der veren op de Wester Schelde
in gevaar
Onzalig1 plan
brieven duurder
Stakingsincident
te Parijs
Terwijl „de Batavia200 mijl ten n.w. van
IJmuiden op de Noordzee danst,
vertelt onze redacteur
Geraffineerd spel van Visjinsky deed
conferentie mislukken
Uitgave N. V. Uitgeversmij. Neerlandia. Redactieraad:
A. F. J Aernoudts: C. J v Hooteghem; A. E. Langenhorst; Mr.
Dr A. J J M Mes, Mr H. B B. de Rechter. Verschijnt elke
werkdag Abonnementsprijs bij vooruitbetaling t 3.38 per kwar
taal. per post I 4 25. per week (uitsluitend bij niet postbestelling)
0.26- Losse exemplaren 6 cent Postrekening 278841. Prijzen
voor buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt.
Voor God, Koningin en Vaderland
Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen Huist. Dubbele Poort 7, tele
foon 102 (Bijbureau: Oostburg. Nieuwstraat 22, telefoon 35). Bu
reau voor de Zeeuwse Eilanden: Goes, Westsingel 75. telefoon
2236. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Advertentieprijs (uit
sluitend voor de Zeeuwse oplage): f 0.10 per m/m; voor Re
clames (Ingezonden Mededelingen) f 0.25 per m/m. (Voor de
gehele oplage resp. t 0.25 en f 0.60). Incasso wordt berekend.
Jn een communiqué van de Ned. Ind. Regering wordt gezegd,
dat de ontwikkeling van de communistische actie gedurende
de laatste maanden in Zuid Oost-Azië en elders duidelijk de
methoden en doeleinden van deze actie in het licht heeft ge
steld.
DIT GELDT OOK VOOR
PERSOONLIJKE ACTIVITEIT.
"jy/TAG zij aanvankelijk de schijn
99 aannemen van legale wegen te
volgen, zodra de omstandigheden daar
voor rijp geacht worden, onthult zij
zich als een beweging, welke gericht
is op omverwerping of tenminste aan
randing van het gevestigde wettige
gezag en ontwrichting van het maat
schappelijk en economisch leven.
Daarom moet de communistische ac
tiviteit gekenmerkt worden als straf
bare daad, ook in het stadium van
bedekte en ondergrondse werkzaam
heid.
Het bewijs van misdadig oogmerk
wordt dagelijks geleverd door de ont
wikkeling, welke deze beweging in
duidelijk opeenvolgende stadia ver
toont en die steeds op gewelddadige
aantasting van de openbare veiligheid
uitloopt. Zij schroomt ook niet om
vanuit republikeins gebied onrust te
wekken en geweld te plegen in niet-
republikeinse streken, geheel in strijd
met de Bestandsovereenkomst.
Mitsdien acht de Regering het nood
zakelijk uitdrukkelijk te verklaren,
dat iedere communistische actie in
strijd is met de openbare orde en valt
onder de strafartikelen, welke de open
bare orde beschermen.
Dit geldt evenzeer voor individuele
activiteit als voor het deelnemen aan
mWEE Nederlanders maakten in
het begin van dit jaar een reis
naar Engeland. In een autobus te
Goldthorpe hadden ze moeilijkhe
den met het Engelse muntstelsel
en de conductrice, Mevrouw Crick
uit Wombell, hielp hen uit de ver
legenheid.
De Nederlanders gingen na ver
loop van tijd weer naar huis, maar
zij vergaten de vriendelijke con
ductrice, die hen een complete
cursus in het gebruik van Engelse
munten had gegeven niet. Zij no
digden haar uit met haar man en
beide kinderen gratis een vacan
tia in Den Haag te komen door
brengen. Mevrouw Crick zeide:
Nu weet ik, dat beleefdheid be
taald wordt. Bovendien kost het
niets". Winstgevender kan het al
niet! Maar heeft ze geen gelijk?
DE KRUIDENIERS werden ontvan
gen door Minister van den Brink
Er werd gesproken over het gebrek
aan geschoolde arbeidskrachten en
over de wenselijkheid van herstel van
de vrije handel.
TvE BRITSE nationale schuld bedroeg
per 31 Maart 1948 niet meer dan
25.722.387.153 pond. Daar staat tegen
over, dat het van andere landen nog
wel een en ander tegoed heeft ook.
rKEBAJORAN, ten Z.W. van Ba
tavia, zal volgens de plannen een
stadswijk verrijzen van 15.000 wonin
gen. Binnen vijf jaar moet het klaar
zijn. In Batavia is momenteel nog ge
brek aan 40.000 huizen.
mSJANG KAI SJEK in een radiore-
de: „Speculatie, geknoei en leven
op grote voet tot aan de rand van los
bandigheid der sociale parasieten in
ors midden hebben schuld aan de hui
dige crisis".
TIE PUBLIEKE OPINIE in Amerika
is, na nauwkeurig onderzoek: 82
pet. van de bevolking is bereid „de
ellende van een nieuwe oorlog tege
moet te zien, liever dan verdere Sov-
jet-koeienering te verdragen".
VAN HOOGST gezaghebbende zijde
wordt vernomen, dat België zal
pogen, buiten het plan-Marshall om,
een Amerikaanse lening te verkrijgen
van 100 tot 150 millioen dollars, voor
industrie-uitrusting.
WEDDEN heeft nooit in mijn aard
D- gelegen", zei Marshall, toen
men hem dezer dagen vroeg, of de
wereld aan het einde van dit jaar nog
in vrede zou leven.
OIR FRANK WHITTLE voorziet, dat
binnen vijf jaar de vliegtuigen met
door turbines aangedreven schroeven
zullen zijn toegerust. De benzine zou
vervangen worden door petroleum.
TIET NOORDPOOLGEBIED is vol-
gens de Amerikanen volledig voor
de luchtvaart ontsloten. Amerikaanse
piloten hebben terzake proeven met
groot succes afgelegd.
^EDERLAND zal aan Tsjecho-SIo-
wakije voor 8 millioen kronen aan
textiel-afval leveren en voor een ge
lijk bedrag aan afgewerkte textiel te
rug ontvangen. Lijkt ons niet zo slecht
TLTINISTER STIKKER is naar Was-
hington. Men acht het niet on
waarschijnlijk, dat hij een bespreking
met Marshall zal hebben.
verenigingen op communistische grond
slag.
Terwijl reeds geruime tijd van over
heidswege maatregelen tegen deze mis
dadige werkzaamheden zijn getroffen
zal nu verder deze werkzaamheid met
alle ten dienste staande wettige mid
delen wprden bestreden.
Het spreekt vanzelf dat deze bestrij
ding zich alleen richt tegen hen, die
de misdadige oogmerken der commu
nistische agitatie uitvoeren, nastre
ven of propageren en niet tekort doet
aan vrijheid van woord en geschrift
of van politieke organisatie, zolang
deze geen communistische ondergrond
heeft en daarmede grenzen van wet
tige en vreedzame actie niet worden
overschreden".
DE TOESTAND IN DE REPUBLIEK
^ooooooooooooooooooooooo
Y"OOR het tijdvak van 19 Sep-
y tember t.m. 9 October zijn de
volgende bonnen voor vlees aan
gewezen:
204, 206 vlees: 100 gram vlees.
205 vlees: 300 gram vlees.
Voor het tijdvak van 19 Septem
ber t.m. 2 October zijn van de ta
baks- en versnaperingenkaarten
enz. QA, QC 808 aangewezen de
bonnen:
103 107 tabak: 2 rantsoenen siga
retten of kerftabak.
Bovëngenoemde bonnen kunnen
reeds op Vrijdag 17 September
worden gebruikt.
De niet-aangewezen bonnen van
strook 1 kunnen worden vernie
tigd.
T\E republikeinse ai oriteiten heb-
ben heden volgens het republi
keinse persbureau Antara aange
kondigd, dat te Soerakarta de rust is
hersteld. De orde wordt er gehand
haafd door een mobiele brigade van
de staatspolitie. Alle republikeinse
troepen zijn in de kazernes geconsig
neerd.
Gisteren is voor radio-Djokja een
dagorder voorgelezen van generaal
Soedirman, de republikeinse legercom
mandant. Deze verklaarde hierin, dat
de binnenlandse onenigheden een cri-
tiek stadium hebben bereikt en dat
er gevaar bestaat voor de staats-sou
vereiniteit.
Hij deelde verder mede, dat de Rege
ring en de opperste militaire leiding
hebben besloten, in het gebied van
Soerakarta strenge militaire maatre
gelen te treffen.
A NTHONY EDEN, voormalig minis-
ter van Buitenlandse Zaken, heeft
heden in het Engelse Lagerhuis ver
klaard, dat India met de inval in Hai-
derabad „onbetwistbaar een heftige en
onvergeeflijke schending heeft ge
pleegd van z\jn eigen overeenkomst
met Haiderabad".
De oppositie begroette deze verkla
ring met gejuich. Eden noemde de aan
val een daad van agressie.
Bevin, de Engelse minister van Bui
tenlandse Zaken, verklaarde dat En-
2JJOALS reeds medegedeeld, bezocht
Koningin Juliana tijdens haar kort
verblijf met Prins Bernhard in Lon
den de John Ruskin-school, een spe
ciaal opleidingsinstituut voor gedeel
telijk blinde kinderen.
Nader vernemen wij dat de konink
lijke moeder van Prinses Marijke, die
in haar prilste jeugd een oogoperatie
onderging, zich wilde oriënteren over
de op de genoemde school gevolgde
methoden, mede als voorlopig onder
zoek naar de eventuele mogelijkhe
den een soortgelijke school in ons land
te doen oprichten.
PARTIJBESTUUR der K.V.P,
heeft in zijn jongste vergadering
zijn houding bepaald ten opzichte van
de verkiezing van communisten in de
vaste commissies van de gemeenteraad
Het Partijbestuur sprak als zijn oor
deel uit, dat door, op de lijsten der
gekozen. gemeenteraadsleden
geen medewerking dient te worden
verleend aan het verkiezen van com
rnunisten in de genoemde commissies.
Naar het oordeel van het Partijbe
stuur dienen de katholieke leden 'van
andere vertegenwoordigende lichamen
ten opzichte van de communisten hun
houding te bepalen naar analogie van
de genoemde ggdragslijn.
tot
Weersverwachting, geldig
vanavond:
Droog weer met enkele over
drijvende wolkenvelden. Matige
tot zwakke wind tussen Noord en
Noordwest. Iets kouder dan giste-
Vandaag zon onder 18.56 uur
Maan op 18.33 uur. Morgen zon op
615 uur. Maan onder 3.39 uur
Profilti had alleenrecht
r\E FILMOPERATEUR Henk Alsem
kapitein bij de Legerfilmdienst,
maakte een kleurenfilm van de Inhul
digings- en Jubileumfeesten. De ver
wijzingsofficier van de commanderend
generaal (militaire onderzoekingsrech-
tei) heeft deze film in beslag geno
men en Henk Alsem van zijn functie
als kapitein ontheven.
De voornaamste reden van dit alles
ligt in het feit, dat Alsem in de Nieu
we Kerk te Amsterdam van de plech
tigheid een film heeft opgenomen of
door luitenant Kooistra heeft doen op
nemen. Het uitsluitend filmrecht was
echter toegekend aan Profilti. Alsem
en Kooistra hadden een verklaring ge
tekend, dat zij in de Nieuwe Kerk
niet zouden filmen.
Het overtreden van het monopolie-
recht en het breken van een gegeven
woord is dhr. Alsem als' officier zo
zwaar aangrekend, dat hij werd ge
schorst en dat zijn film in beslag werd
genomen.
Maar er komen nog een paar ande
re kwesties bij: Alsem nam wegens
het zwakke licht buiten de Kerk (on
der de pergola) de film vrij traag op,
zodat bij vertoning de personen onge
woon snel lopen, hetgeen een bela
chelijke indruk maakt. Bovendien zal
nog worden onderzocht, in hoeverre
Alsem materiaal van het Leger ge
bruikte en dit na het gereedkomen
van de film voor eigen bate heeft aan
gewend. Tenslotte liet hij de film in
Engeland ontwikkelen, waarvoor hij
geen officiële deviezen had. Alles bij
een zal het onderzoek in deze inge
wikkelde zaak wel enige tijd vorde
ren.
geland en het gemenebest alle midde
len zullen aanwenden om het aan
wakkeren van een burgeroorlog als
wapen van de buitenlandse politiek
de kop in te drukken „overal waar
burgeroorlog het kwade hoofd op
steekt".
In de eerste plaats sprekend over
de toestand in Malakka zeide Bevin.
dat de Regering niet van plan is, „aan
deze terreur toe te geven". „In ge
heel Zuid-Oost-Azië" leeft een com
munistisch plan, in handel en op alle
andere gebieden elke Westerse com
binatie te verdrijven".
Volgens Bevin zijn tijdens de on
lusten in Malakka 176 burgers ver
moord, onder wie 12Europeanen, en
110 gewond.
Toen hij het had over enkele voor
stellen voor de vorming van een Wes
telijke Unie, die hij bestudeerd had,
zeide Bevin: „Ik wil niet verkeerd
begrepen worden en ik wil niet, dat
iemand denkt, dat ik een koud stort
bad wil geven, maar zij zullen geen
ogenblik de proef van een onderzoek
kunnen doorstaan".
'X><>C>0000<XXX>C*<><XX><5<500<>2,0-
Drie.golflengten aan Neder
land toegewezen
TAE RADIO-CONFERENTIE te Else-
neur (Denemarken), die 25 Juni
begon, is gisteren geëindigd. Bijna aan
alle behoeften der 32 deelnemende ian
den kon worden voldaan. Voor wat
ons land betreft zullen de luisteraars
het volgende met genoegen verne
men: A
Hilversum I krijgt een golflengte
van 402 meter en Hilversum II krijgt
298 meter; er zal een definitief einde
komen aan storing door andere zen
ders. Bovendien werd aan Nederland
een derde golflengte, tesamen met
een aantal andere landen, toegewezen
van 182 meter, bestemd voor zwakke
zenders.
Omdat bijna alle Europese stations
hun golflengten moeten wijzigen, hun
antennes moet veranderen of anten
nes moeten bijbouwen, is bepaald,
dat eerste op 15 Maart 1950 alle Euro
pese stations hun nieuwe golflengten
in gebruik zullen nemen.
Dr. Baruch, de Amerikaanse gezant,
bracht, vergezeld van zijn secretaresse
en jhr. de Casembroot, oud burge
meester van Woelderen en de heer
Rouwert, president-commissaris van de
Billiton Mij., benevens hunne dames
een -bezoek aan de N.V. de Meulemees-
ter's oester- en kreeftenparken te Yer-
seke.
Achtereenvolgens werden het kolos
sale kreeftenpark en de oestersorteer-
loodsen bezichtigd, waar dr. Grijns uit
Bergen op Zoom aan het hoge gezel
schap wetenschappelijk inzicht gaf in
ae leef- en groeiwijze der kreeften en
oesters.
De vrouwelijke bevolking bereidde
Dr. Baruch een verrassing door hem
te laten zien hoe sierlijk een „musse"
met gouden oorijzers de Zeeuwse scho
nen siert en deze gulle Amerikaan
deed niet onder in vriendelijkheid en
verrastte de jeugd (mitsgaders de
moeders ervan) met een lapke van
honderd gulden.
TJE ..LUCHTBRUG" wordt weer ver
sterkt met 40 transport-skym as
ters van de Amerikaanse luchtmacht.
VOALS men in ons blad heeft kunnen lezen, heeft de Minister van Ver
keer en Waterstaat a.i., de heer van Schaik, het College van Gedepu
teerde Stateiv om advies gevraagd inzake de vrijdom der veren op de Wes-
ter-Schelde. De Minister, zo verluidt het bericht verder, vraagt zich af, of
in de huidige financiële omstandigheden de vrije overtocht over de Wester-
Schelde gehandhaafd kan blijven. Het is naar aanleiding hiervan dat wij ons
met bezorgdheid afvragen, of het de bedoeling van de Minister kan zijn. om
Zeeland en in het bijzonder Zeeuwsch-Vlaanderen haar zo moeizaam ver
kregen RECHT van een „tolvrije" overtocht weer te ontnemen.
En zou de Minister weten, dat hij daarmee tevens een van de grootste
Zeeuwse belangen ernstig afbreuk zou doen?
MET INGANG van 1 October zullen
voor het briefverkeer tussen Ne
derlandse burgers en de militairen in
Indonesië alleen de uniforme postbla
den van vijf gram met 10 cent porto
gefrankeerd mogen worden. Voor ge
wone brieven (dus geen luchtpostbla
den) geldt van die datum af het ge
wone luchtposttarief, en wel 30 cent
per 10 gram. Deze brieven moeten de
aanduiding „per luchtpost" dragen.
Men heeft deze drastische maatre
gel moeten nemen, omdat het er naar
ging uitzien dat 't steeds toenemende
gewicht aan briefpost niet meer per
"yORIGE WEEK hadden we een
nachtmerrie, een verschrikkelijk
droombeeld, dat we nadien zo goed en
zo kwaad als het ging, met de teken-
stift op papier hebben trachten te re
construeren.
Hierboven ziet U het resultaat daar
van en weinig moeite zal het U kos
ten, te ontdekken dat het geen vreem
de onbekende figuren waren, die on
ze slaap tot een verschrikking heb
ben gemaakt....
Si sKe, zult U zeggen.... En Lam-
bïk en Wiske. En in Uw woor
den, zal dezelfde verbazing doorklin
ken als in de stamelingen, waarmee
wij de tekenaar Willy v. d. Steen van
onze ervaringen vertelden.
Hij heeft ons aangekeken, die teke
naar Lang en ernstig. En bezwerend
heeft hij zijn vinger naar ons uitge
strekt.
„Gij hebt een profetische geest" zei
hij. „Wat gij gezien hebt, is een episo
de uit ae avonturenreeks, die Wiske
en haar getrouwen zullen gaan bele
ven en die de lezers van Uw blad
zal doen verbleken.... Grijze haren
zal „Prinses Zaagsel" hen bezorgen.
„Vertel ons alles", zeiden we.
Maar v. d. Steen wuifde afwerend
met de hand.
„Afwachten", zei hij. In de loop van
de volgende week begint het...." En
daarntee moesten we ons tevreden
stellen.
vliegtuig verwerkt zou kunnen wor
den. Gemiddeld worden per week on
geveer 600.000 stuks brieven vervoerd
met een gewicht van meer dan 6000
kg., dit alles ongeacht de 39000 dag
bladen, met een gewicht van 1400 kg.
die eveneens per luchtpost worden ver
zonden. Het gebruik van postbladen
zou het aantal te verzenden kilogram
men post tot bijna de helft terugbren
gen, wat een besparing van ruim twee
millioen gulden per jaar zou beteke
nen.
Voorlopig zal men alleen oude mo
dellen postbladen kunnen kopen te
gen de prijs van 11 cent. Deze bladen
zijn reeds van een zegel van 10 cent
voorzien. Zodra dit model op is, zul
len nieuwe verkijgbaar worden gesteld
met een groter schrijf oppervlak, tegen
de prijs van 1 cent. Deze moet men
dan zelf frankeren.
Deze maatregel betekent vooral voor
het werk van Katholiek Thuisfront
en Niwin ccn belangrijke handicap De
gedrukte Tnuisfront-blaadjes, die
thans voor 10 cent naar de militairen
in Indonesië gaan, zullen nu 60 ct.
porto kosten. En zo is het ook met
de kranten, die sommige Thuisfront
afdelingen in gedeelten tot 20 gram
verzenden. Men is dan ook in deze
kringen over de maatregelen weinig
fe spreken.
/ANGEVEER 2000 arbeiders in de
vliegtuigfabrieken, die hoger loon
eisen en tegen ontslag protesteren,
zijn hedenmorgen voor het kantoor
der fabrieken op de Boulevard Hauss
man te Parijs samengeschoold. Het
verkeer werd gestremd.
Toen de politie hen trachtte uiteen
te drijven, rukten zij de ijzeren hek
jes om de bomen uit de grond en wier
pen deze naar de politie. Ongeveer 30
personen, onder 'wie politiemannen,
werden gewond, verschillende auto's
beschadigd.
Ongeveer de helft van de 31000 ar
beiders aan de Renault-fabrieken is
hedenmorgen vroeg in staking gegaan.
Zij eisen 5000 francs per maand meer
loon.
De betogers hebben zich te 13 uur
op de Place St. Augustin opnieuw ver
zameld en twee met politieagenten ge
laden wagens met stenen bekogeld.
Vijf overvalwagens verschenen ter
plaatse, waarna de manifestanten uit
een werden gejaagd.
QPGEBELD TE WORDEN UIT IJMUIDEN is voor een redactie geen zeld
zaamheid. Opgebeld te worden van een IJmuider bodem welke 200 zee
mijlen ten N.W. van deze plaats op de Noordzee zwalkt, is echter zelfs voor
een krant geen dagelijkse gebeurtenis. Dat gebeurde ons dan Woensdagmid
dag, toen wü van de prins geen kwaad wetende ons onledig hielden met wat
beslommeringen, die aan de dagelijkse krant vastzitten. Eerst kregen wij een
een telefoonjuffrouw, die ons in twee seconden vertelde, dat wij niet lang
mochten spreken en bovendien telkens na ons woordje „over" moesten uit
galmen. Daarna boorden wij alleen maar onmuzikale kraakgeluiden, waaruit
tenslotte de jeugdige stem van een onzer redacteuren Opklonk.
ONZE REPORTAGE.
JK ZIT hier 200 mijl ten N.W. van
IJmuiden op de Noordzee aan
boord van de haringlogger „Batavia"
«o ongeveer halverwege Denemarken
en Schotland, over....!"
Bijna verslikten wij ons toen wij
het laatste woord hoorden, want het
rgsonneerde in ons gemoed als de
slotalinea van ons dagelijks feuilleton.
Net als het spannend gaat worden,
"herklinkt het „wordt vervolgd".
Nu rusttte bovendien de zware last
op ons om onze gedachten onmiddel
lijk naar de Noordzee te verplaatsen
en te repliceren. Bijna hadden wij ons
dan ook vergist door te vragen „wat
doe je daar nou weer"; toen ons te-
rechtertijd te binnen schoot, dat onze
man op reportage was, dit keer voor
een week met een haringlogger. Dat
is eens wat anders dan paling van
gen in een slootje. „Al zeebenen ge
kregen", galmden wij.
„Dat is te zeggen, gisteren Dins
dag was ik nog al zeeziek, vooral gis
terenmorgen. maar nou gaat 't best.
De wind is trouwens tam, wel hebben
wij last van een hoop regen".
MAKREEL.
TE HENGELT dus nu mee in de wed
99 strijd om de haring?"
„160 manden makreel haalden wij
bij de eerste trek binnen".
„Makreel, repliceerden wij veront
waardigd. Wij hebben je op de haring
vangst gestuurd."
„Ja maar", klonk bedeesd blozend
het wederwoord „makreel is lekker
der". Overigens moet U niet moppe
ren, want ze horen U hier tot beneden
in de machinekamer. Als ze kwaad
worden, word ik misschien gekiel
haald".
Wij bonden ijlings in, want wij her
innerden ons dat onze man toch wel
een gezellig collega is ook al houdt
hij zich niet aan een afspraak. En wie
weet valt er niet een graatje van zijn
bord op onze tafel. Een graatje!
En makreel, „'t Is goed. 't is goed,
haastten wij ons te zeggen. En veel
ook. dunkt ons".
„En of", klonk de stem weer opge
wekt. Van heel de kluit prauwen,
welke hier in een cirkel van 100 m»n
de grote successen. Een minder geluk
kige vissersman haalde na zijn eerste
trek maar7 haringen uit zijn net
ten. Als de buit zo stevig blijft groei
en. lopen wij niet onmogelijk een
Schotse haven aan om te kijken of
wij de Schotse zuinigheid kunnen ver
schalken. Over
BOEIEND FEUILLETON.
JLTET slotwoord herinnerde ons plot-
seling weer aan de moderne kunst
om over zeeën en landen met elkan
der in contact te komen. „Hoe spre
ken wij", vroegen wij!
„Via radio Scheveningen" luidde 't
antwoord. „Ik zit hier met de micro
foon voor mijn mond en de radio staat
keihard aan. En om nu te besluiten:
„Doet U de groeten aan...."
Wij beloofden dat en voordat wij
het ruisen van de zee en de regen
tegen de wanden van de logger kon
den horen, verstomde plotseling het
rumoer in de aether. Het was alsof een
brandscherm werd neergelaten tussen
ons en de ..Batavia". Slechts de fan
tasie spreekt nu nog, de verbeeldings<
kracht, die ons vertelt, dat de logger
verder danst op de golven met de net
ten achter zich aan. loerend op nieu
we buit. En als dan de schipper het
commando „halen" geeft, staat daar
onze redacteur mee te zwoegen aan
het Hf«n«nha1en van de netten. Daar
over un over zijn eerste zee va?'I
hoont hij onze lezers in enige boeiende
JgEN van de grootste problemen
waar Zeeland als provincie van
eilanden, juist in deze eeuw van in
dustrie en handel, en zijn noodzaak
van snelle verbindingen speciaal mee
heeft te kampen, is wel, de connec
tie met de meer centraal gelegen
provincies van ons land, die bij lan
ge nog niet bevredigend genoemd kan
worden. Daarnaast 'staat het meer in
terne vraagstuk van een zo groot
mogelijke Zeeuwse eenheid. We heb
ben juist dezer dagen kunnen lezen,
dat op initiatief van de Stichting Zee
land voor Maatschappelijk en Cult.
Werk een sectie is gevormd voor de
bestudering van de onprettige wer
kelijkheid: in welke mate dit gewest,
juist als randprovincie wordt achter
gesteld. Het is duidelijk, dat dit niet
alleen is gebeurd enkel om te consta
teren dat deze achterstand er is, maar
uit het besef, dat ook Zeeland ac
tief wil en moet streven en werken
om alle oorzaken van deze achteruit
stelling weg te werken. Het valt niet
te ontkennen, dat de jongste voorne
mens van de Minister van Waterstaat
betreffende de veren op de Wester-
schelde opnieuw een stap in de ver
keerde richting zouden zijn en in 't ge
heel geen bevorderen-betekenen van
de zojuist/ genoemde Zeeuwse be
langen. Niet voor niets hebben de Z.
Vlamingen tientallen jaren gestreden
voor de in November 1945 verleende
„vrijdom \an tol" Door deze vrijdom
is een belangrijke bijdrage geleverd,
speciaal in psychologisch opzicht, voo~
het vormen van een hechtere band
tussen Z. Vlaanderen en de rest van
Nederland. Dit was en is een factor
van niet te onderschatten betekenis
Het spreekt vanzelf dat de economi
sche factoren hier ook een groot j
en
[Jet Juli-Augustus-nummer van „Am
bacht", uitgave van Elsevier te
Amsterdam is geheel gewijd aan het
Brabantse ambacht. Diverse mede
werkers belichten het onderwerp er
in van verschillende kanten en als
men deze beschouwingen overziet,
lijkt er maar één conclusie voor de
hand te liggen, een conclusie die even
goed voor Zeeland en andere provin
cies geldt: de arbeider van onze tijd
dient terug te keren op zijn schreden
en te herbeginnen, daar, waar zijn
voorouders hem de weg wezen naar
een vrijmakende, een zelfstandige,
een achtbare en geachte ambachtsbe-
oefening..
[Jet ligt intussen voor de hand, dat
lang niet alle handwerkers het
zover kunnen en zullen sturen. Het
economisch leven is immers zo ge
compliceerd geworden, dat er voor
uitsluitiend ambachtslieden in de
oude betekenis van het woord geen
plaats kan zijn. Het is dan ook een
verdienste van Prof. dr. Heere als hij
het onderwerpelijke nummer opent
met een artikel „ambacht en indus
trie" en daarin uiteenzet hoe de be
volkingsgroei opgevangen dient te
worden in deze beide richtingen en
meer in het bijzonder in die van de
industrie. Maar ook daarvoor is ge
degen vakmanschap nodig, zo conclu
deert hij, want het zuivere industrie
product, waar zelfs in het massa-ar
tikel gezocht wondt naar een combina
tie van bruikbaarheid, gedegenheid
en gave simpele schoonheid van vorm,
dit industrie-product vraagt krachten
die nog weten was vorm, wat grond
stof is: krachten, die aan de natuur
geen geweld aan doen, die een instinc
tieve afkeer hebben van „Kitsch" en
Schund", krachten, die inventief ge
noeg zijn om het scheppende, dat in
hen rumoert tot leven te doen komen
ook in deze materie, in deze nieuwe
productie-processen.
[Jet is goed, dat op deze kant van
de zaak eens het licht valt en
het is beter nog, dat daaraan een be-
hartensiwaardige wenk wordt toege
voegd. Industrie is onvermijdelijk, be
toogt prof, Heere, maar als voorwaar
de voor gezonde verhoudingen voegt
hij er dan aan toe, dat daarbij gelet
wordt op de voornaamste factor in
het arbeidsproces de werkende
mens. Als daarop gelet wordt, dan
zullen psychologisch en sociologisch
inzicht van de leiding voorkomen,
dat een fabriek een schrikbeeld zou
zijn. Er zijn voorbeelden te over die
tonen, dat het anders kan. En waar
de specialisering een zekere eentonig
heid en onvoldaanheid met zich zou
brengen, daar moeten wegen gezocht
worden om de arbeidsoniust zoveel
mogelijk tegen te gaan. Daar moeten
maatregelen beraamd worden om in
de vrije tijd het evenwicht te her
stellen, zodat alle facuieiten van de
mens ontwikkeld worden en het har
monisch samenleven niet verschrom
pelt
yo blijken vak- en ambachtsbeoefe-
ning twee noodzakelijke voor
waarden te zijn om een nieuw of ver
nieuwd gewest te kweken. Hierop de
aandacht gevestigd te hebben is niet
alleen de verdienste van prof. Heere
maar ook van Elsevier, die in ziin
Juli-Augustus-nummer van Ambacht
daartoe de gelegenheid bood.
de aulo's die over de Moerdijk rijden
weliswaar geen „tol" behoeven te
betalen, maar toch hun gewone kos
ten (benzine e.a.) maken, terwijl een
auto op het traject VlissingenBres-
kens over een afstand van 6 km. „gra
tis wordt vervoerd". Daartegenover
staat echter het tijdverlies dat de
woordje meespreken. Wanneer beslo automobilist he'eft. door het feit dat
ten zou worden tot het opnieuw vast
stellen van tarieven zou dit bijv. de
kosten van de Wederopbouw in dit
zwaar getroffen stukje Nederland, die
door de langere vervoersafstanden
toch al aanzienlijk hoger zijn dan bv
op Walcheren, nog hoger opdrijven.
DE RECHTSFACTOR
JJEHALVE de belangenfactor is er
echter ook nog de rechtsfactor.
Wanneer de veren op de Wester-
Schelde beschouwd worden als „ver
lengstukken" van de rijksweg is het
ons een raadsel waarom bij het pas
seren van eenzelfde „wegonderdeel"
als de bruggen bij Arnhem. Nijme
gen, Keizersveer. Moerdijk niet. moet
worden betaald en waarom dit dan
wel zou moeten geschieden bij de
veren van de Wester-Schelde.
West-Zeeuwsch-Vlaanderen levert
als iedere andere provincie zijn bij
drage voor de grote brugwerken in
het centrum van het land. maar waar
om moet het zelf de dupe worden
van een extra „tol" op de voor haar
zo belangrijke verbindings.,wegen"?
Men kan hier tegen aanvoeren, dat
hij geruime tijd voor het ogenblik
van vertrek bij de pont aanwezig
moet zijn. Time is ook money!
Toen bij Nijmegen de miserabele
veerbootjes over de Waal de enige
verbindingsmogelijkheid waren, moest
men er betalen. Zouden wij. Zeeu
wen. ook moeten blijven betalen tot
dat wij een eigen Provinciale vloot
hebben om de verbindingen te on
derhouden?
Wij hopen en verwachten dat het
provinciale bestuur zowel in het be
lang van Z. Vlaanderen als in dat
van het gehele gewest, zich op de
meest krachtige wijze zal verzetten
en dat voorkomen wordt, dat het
voornemen van de Minister in daden
wordt omgezet.
Terwijl men in Zeeland wachtte op
de vrijdom ook voor de veren op de
Ooster-Scheld-, wordt deze niet ver
leend. maar thans dreigt datgene wat
reeds bereikt was. weer geheel te
worden teniet gedaan.
Welke ook de in te voeren tarieven
mochten zijn: het gaat om het prin
cipe: dat Zeeland geen zwaardere be
lasting zal hebben te betalen dan
enig ander gewest van ons land.
aan het vissen is, boekten wij een van feuilletons iets te verhalen.
FJOOR de wonderlijke ommezwaai
van het Russische standpunt in
zake de teruggave van de Italiaanse
koloniën, ontstond er Dinsdagavond
in de Conferentie te Parijs zoiets als
een kleine paniek De Fransen hadden
voorgesteld Somaliland aan Italië te
rug te geven binnen het kader van
het V.N.-mandaat. Engeland en Ame
rika gingen daarmee accoord en daar
na zorgde de Rus Visjinsky voor een
explosie.
Hij maakte bekend, dat Rusland te
rugkwam op het eenmaal ingenomen
standpunt, dat de koloniën aan Italië
dienen te worden teruggegeven en in-
plaats daarvan stelde hij voor deze
onder internationaal beheer
te "tellen.
Toen hem op de man af werd ge
vraagd, of hij dan de koloniën perti
nent niet aan Italië wilde teruggeven,
weigerde hij te antwoorden. En hier
mee pleegde Visjinsky een bijzonder
geraffineerde diplomatieke zet.
Immers, volgens de bepalingen van
het Italiaanse Vredesverdrag moet nu
de kwestie verwezen worden naar de
UNO, ter behandeling in een algeme
ne vergadering. Dit is nu inmiddels
geschied.
Wanneer Rusland in die vergadering
plotseling zou gaan bekend maken,
dat het toch de eenmaal ingenomen
stelling der teruggave aan Italië hand
haaft, dan zal Amerika voor een moei
lijk probleem komen te staan. De
Am'**Micaanse belangen verzetten zich
1 zo'n teruggave zonder meer. zo
dat tegenover Italië Rusland dan da
mooie meneer kan spelen....
