Spanning lussen Belgrado en Kominform Winkelvoorraden in Baarle-Nassau in beslag genomen Actie van het Kreml IN 'T KORT Hevige beroering over de Yzer-bedevaart lenburg W Doodgeschoten generaal Jovanovic moest Tito's rivaal worden AAN Terugroeping van Lomakin Nieuw probleem in Berlijn Bomaanslag op de woning van prof Fransen De Legertentoonstelling in Eindhoven De heer Neher in Batavia terug Verdwenen neutraliteit Jg ING is I ÏN, als: 5MAN or kleding S laar maat 7ambier- Pleys Per doos 36 ct, huis in roduct, DEZE PAAL JSM'N\ ENK/5 KNNS TEQEH Dirnommt VIERDE JAARGANG ■if No. 1158 ZATERDAG 21 AUGUSTUS 1948 ZIJN WACCN VOLGELADEN HETnho®pitaal-h:oepentransportschip DE GISTEREN verwachte nieuwe be spreking op het Kremlin is geen C. A. O. voor zuivel industrie Grondwetsherziening 1 Sept. in de Eerste Kamer „Zonder paspoort naar België Justitie stelt paal en perk aan het kopen van Belgische goederen in Nederlandse winkels „T<»eristen"-invasie Meer wind Zo leven onze jongens onder dienst H°E LEEFT mijn zoon, mijn ver loofde, of mijn man in de kazer ne en wat wordt er allemaal voor hem door de legerleiding gedaan? Waarom kan hij zo enthousiast wor den, als hij praat over „zijn" onder deel en hoe komt het, dat hij de angst van de thuisblijvers niet deelt, wanneer er over Indië wordt gespro ken? >oooooo« >0000000 td en kosten pERWAREN, fëN, IJZER- 3TELWERK, 34—0 aanbe velend Imaat f 47.50 >0000000000 40-0 x, >000000 39-0 I I >ooooooooooo<. i I000000000000 Instructies lO-o OOSTBURG I >00000000000'.", >00000 ADRES 26-0 i tARDENBURG •.tijkexamens Juni 1949 I schrift, privé-opl. in. 1- talen - MBA. Teven? f opl. Middenstandsdipl. HBS. SPD, Reporter, beginners, Toel. MTS. gratis studie-advies lOLA Instituut Btsweg 29, Rotterdam. formaat No. 2 is hèt ideale beien, parket liteitsproduct, eld uit edele UitgaveNT~v! Uitgeversmij. Neerlandia. Redactieraad: A f j. Aernoudts; C. J v Hooteghem; A. E. Langenhorst; Mr Dr A j j. M 4Vles, Mr. H. B. B. de Rechter. Verschijnt elke werkdag Abonnementsprijs bij vooruitbetaling 3.38 per kwar taal, per P°st 4.25, per week (uitsluitend bij niet postbestelling) t 0.26. Losse exemplaren 6 cent. Postrekening 278841 Prijzen voor buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt. Bureau voor Zeeuwsch- Vlaanderen Huist, Dubbele Poort 7, tele foon 102 (Bijbureau: Oostburg, Nieuwstraat 22, telefoon 35). Bu reau voor de Zeeuwse Eilanden: Goes, Westsingel 75, telefoon 2236. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Advertentieprijs (uit sluitend voor de Zeeuwse oplage): f 0.10 per m/m; voor Re clames (Ingezonden Mededelingen) f 0.25 per m/m. (Voor de gehele oplage resp. f 0.25 en 0.60). Incasso wordt berekend. Voor God, Koningin en Vaderland HET doodschieten van generaal Jovanovic waar over wij eergister een en ander schreven op bet mo ment toen hij met drie andere hoge militairen trachtte van Joego-Slavië naar Roemenië te vluchten, blijkt meer aan vast te zitten, dan oorspronkelijk leek. Deze gebeurtenis aan de grens schijnt namelijk een nieuwe en meer gespannen fase in te luiden in de strijd tussen de Kominform en Belgrado. tteT NIEUWS van Jovanovic's dood die waarschijnlijk Tito's rivaal was geworden, viel samen met het beëindigen van de Donau-conferentie waar .,de schijn van een wellevende verhouding tussen Moskou en Bel grado raadzaam was". De mening is, dat de weg is geo pend voor een politieke en mogelijk ook economische oorlog voor het ver wijderen van maarschalk Tito. Zoals radio en pers te Boedapest en Boekarest reeds doen vermoeden, zal een open politieke oorlog hoofdzake lijk de vorm aannemen van intensieve propaganda-aanvallen van de zijde der hoofdsteden van de kleinere K.0- minform-landen eerder dan van Mos kou zelf. Naar verhouding zal het aanvalswa pen in Joego-Slavië zelf mogelijk weinig uitwerking hebben, daar de Joego-Slavische regering waarschijn lijk strenge maatregelen, zal treffen om te voorkomen, dat de aanval het eigenlijke doel, namelijk het publiek zal treffen. Waarnemers te Londen menen, dat Moskou door middel van agenten in Joego-Slavië zelf een verdekte poli tieke oorlog zal voeren en mogelijk zal hoofdzakelijk gebruik gemaakt worden van persoonlijke rivaliteit in de hogere rangen der communistische partij. Verzet van het leger J7EN FLINKE BIJVERDIENSTE had een Arnhemse taxi-chauf feur door zijn auto beschikbaar te stellen voor het vervoer van vlees, afkomstig van clandestiene slach tingen. Hij vloog gister tegen de lamp toen hij niet minder dan 550 kg. rundvlees in zijn wagentje had. Die aanhouding had meteen ook voor 11 andere lieden nadelig ge volg, want zij bleken gezamenlijk 45 runderen en 8 paarden clandes tien bij een boer te heoöen ge slacht en het vlees peperduur te nebben verkocht. rjOORDAT hij zich te ver in zee waagde is ter hoogte van Kijkduin een 16-jarige jongen verdronken. 7 H. DE PAUS heeft de Sjah van Perzië in audiëntie ontvangen te Castel Gandolfo. Dit is de eerste maal, dat een buitenlandse koninklijke per soon op Castel Gandolfo is ontvangen. Z. H. onderscheidde ae Sjan met de Vaticaanse „Orde van de Gulden Spcor". gij DE INHULDIGING van Prinses Juliana tot Koningin zal o.m. aan wezig zijn prins George van Grieken land, oom van de Griekse koning J7EN ENORME hoeveelheid feestma- teriaal voor de jubileumweek is bij een grote brand te Amsterdam verlo ren gegaan. JN HILVERSUM zijn een distributie- ambtenaar en twee oud-distributie ambtenaren gearresteerd in verband met gepleegde fraudes. Da distributie ambtenaar had reeds tl. 1800,— „ge spaard". Hij is zijn spaarduitje met zijn vrijheid kwijt. ^OTARISSEN en accountants heb- hen zich met een adres tot de ministerraad en de Kamerleden gericht waarbij aangedrongen wordt op her ziening van het belastingstelsel. QP VERZOEK van graaf Bernadotti zal ons land 30 ton erwten en 50 on bonen zenden ter leniging van de n?° J_rer duizenden Arabische en Joodse vluchtelingen in Palestina. TNTUSSEN weten noch de Roemeen se noch de Joegoslavische autori teiten iets af van de verblijfplaats van kol. Vlado Daptovic die erin ge slaagd zou zijn de Roemeense grens te overschrijden. Men meent te we ten dat Daptovic op weg is naar Boe karest. Britse Balkandeskundigen beschou wen de officiële mededeling van de Zuidslavische regering over het neer schieten van gen. Jovanovic en het ontsnappen van Daptovic als het eer ste bewijs van een verzet tegen Tito in het leger. Terwijl oorspronkelijk Jovanovic, Tito's militaire raadgever tijdens de oorlog, in het middelpunt van de be langstelling stond, zijn de Balkandes kundigen thans de mening toegedaan dat de ontsnapping van Daptovic nog belangrijker zou kunnen zijn, daar zij misschien een licht werpt op de hou ding van zijn broer kolonel Peter Dap tovic tegenover Maarschalk Tito. Candidaat van het Kreml? T\E avontuurlijke figuur van Pater Daptovic heeft sedert lang de be langstelling gewekt van geallieerde en militaire waarnemers in de Balkan. Gedurende verschillende jaren werd hij met de moeilijkste en stoutmoe digste opdrachten belast. Tegen het einde van de oorlog voerde hij het J)E REGERING maakt bekend, dat in de afgelopen week tot haar leedwezen de navolgende verliezen zijn gerapporteerd. Bij de Kon. Landmacht: korp. A. A. van Erp, afkomstig uit Eindho ven) sold. p. Nagtzaam, afkom stig uit Roosendaal en sold. H Scheepers, afkomstig uit Weert. gEGIN VOLGENDE WEEK wordt te rIhJT" "Kertosono" uit Batavia mffltaen v„am .Yerwacht met bijna 3.5 nevens ïafi Smker voor Nederland, be nevens ladingen copra en rubber. teren in Aw B|er"' ""veerde gis- personen. am met totaal "10 glJ EEN ernstig auto-ongeluk bh leven gekomen mr^VM S? herend vennoot van de i? voor kledine Dvi-VJwf "otrtschap voor kleding Dyckhoff en lid van de K. A m het bisdom Haarlem, en zijn secretaris de heer L. van Spanje ^ONDAG, de sluitingsdag van de plechtige feestviering van het 700 .larig bestaan van de Keulse Dom zal Kardinaal de Jong in de Keulse Dom de ponuricale Hoogmis celebreren. JpRESIDENT THAIK van Birma, heeft de staat van beleg voor het gehele land afgekondigd, aangezien door opstanden een ernstige toestand is geschapen. werkelijkheid geworden. Washington eist: TAE VER. STATEN willen de Sov jet-consulgeneraal te New-York Lomakin, niet meer erkennen en hebben aan de Sovjet-Unie verzocht hem naar Moskou terug te roepen, in verband met zijn optreden in de zaak van mevr. Kosenkina, een Sovjet-onderwijzeres, die zich uit het venster van het consulaat heeft geworpen, daar zij bedreigd werd Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken zegt, dat Loma kin schuldig is aan „misbruik van de voorrechten van zijn positie en grove schending van de internationaal aan vaarde maatstaven, geldende voor het gedrag van buitenlandse autoriteiten" Verlangd wordt, dat Lomakin de Ver. Staten „binnen redelijke tijd" verlaat. De regering der V. S. heeft deze nota afgezonden als antwoord op een reeks Sovjet-protesten naar aanleiding van de gebeurtenissen om mevr. Kosenkina en twee andere Sovjet-leerkrachten „die eveneens niet naar hun vaderland wensten terug te keren". Het opmerkelijke besluit van de Ver. Staten valt des te meer op nu er alsmaar in Moskou geconfereerd wordt om te trachten de barricades tussen Oost en West op te ruimen Ligt in de eis tot terugroeping van Loma- king een vingerwijzing, dat „Washing ton al de zekerheid heeft, dat het ge- confereer in Moskou toch op niets uitloopt? bevel over het vierde Zuidslavische leger, dat Julisch-Venetië bezette. Later werd hij er van verdacht, belast te zijn met de Zuidslavische militaire hulp aan de Griekse com munisten. Volgens geruchten uit kringen van Zuidslavische vluchtelingen in Italië, zou Peter Daptovic misschien de can didaat van het Kreml zijn voor de op volging van Tito Terwijl er weinig geloof gehecht werd aan deze geruchten, op het ogefi blik dat zij drie weken geleden voor de eerste keer de ronde deden, wor den zij thans weer naar voren ge bracht, in verband met de dramati sche ontvluchting van Daptovic's broeder. Zuidslavische kringen, die in nauw contact staan, met het regime van Belgrado, weten niets af over de ver blijfplaats van Daptovic en verklaar den dat hij op dit ogenblik geen le- gerbevel heeft en dat hij waarschijn lijk aan de generale staf verbonden is Fanatieke razzia's der sovjets TAE GESPANNEN toestand te Ber- lijn heeft nog een ernstiger ka rakter gekregen nu de Sovjets raz zias gaan uitvoeren op de Potzdarn- mer Platz bi ijk raar het verzamelpunt van zwarte handelaren. Zij gaan daar bij echter zo fanatiek te keer, dat z:j niet schromen de zwarte handelaren te i.chiervoigei'. in de Britse en Arne rikaanse zones Gisteren hebben de Sovjets weer razzias gehouden en daarbij ongeveer 2500 personen gearresteerd. Daarbij kwam het tot scherpe woordenwisse lingen met Duitse politiemensen, die kort en bondig eveneens werden ge arresteerd. Het Amerikaanse militaire bestuur heeft daarover een scherp protest ingediend en geëist dat de po litiemannen moesten worden vrijge laten. Als de Amerikaanse eis niet wordt ingewilligd hebben de Ameri kanen „andere maatregelen" beloofd. Het is kwalijk te voorzien, waarop de nieuwe situatie zal uitdraaien. Vast staat, dat de Sovjets een zeer riskant spel spelen. Aanmerkelijke verbetering voor werknemers TJEEDS ENKELE JAREN is men bezig om ook in de zuivelindus trie voor geheel Nederland eei. bin dende overeenkomst te maken tussen werkgevers en werknemers. Door ve lerlei moeilijkheden kon de onderte kening door de werkgevers- en werk nemersorganisaties eerst kort geleden plaats hebben. Door deze onderteke ning is de Collectieve Arbeidsover eenkomst van kracht geworden voor alle zuivelfabrieken en met tërugwer kende kracht vanaf 1 Mei van dit jaar in werking getreden. Had men voorheen in de zuivelindus strie practisch maar 3 indelingen voor de arbeiders, nl. vakarbeiders, geoefenden en ongeschoolden, thans bij de C.A.O. zijn er 7 groepen. De lonen van de vakmensen zijn met f 3.25 tot f 5 verhoogd, die van de geoefenden van voorheen met f 2.75 tot f 4.50 per week. De lonen van de melkbezorgers on dergaan een stijging van f 1.25 tot f 1.75 per week. De normale arbeidsduur is in de C.A.O. vastgesteld op 48 uur per week en moet zoveel mogelijk vallen da gelijks tussen 6 en 18 uur. De arbeid op Zon- en erkende Chr. feestdagen dient tot het uiterste be perkt te worden. TTET LIGT in de bedoeling, dat de Eerste Kamer tegen Woens dag 25 dezer bijeengeroepen zal worden en diezelfde dag in de af delingen de wetsontwerpen inza ke de Grondwetsherziening zal behandelen. Het wordt dan mo gelijk geacht op 1 en 2 Septem ber de openbare behandeling de zer ontwerpen te doen geschieden, yONDER PASPOORT naar de provincie Antwerpen". Zo kondigden toeringcar-bedrijven uit het Noorden tochten naar Baarle-Nassau en Baarle-Hertog aan. En zo zag men het gebeuren, dat ettelijke auto bussen volgeladen naar de Baarle's togen, waar de „toeristen" allerhan de Belgische artikelen in Nederlandse winkels bewonderden. En zij kochten als dollemannen. De ene toerist vertelde het aan de andere en steeds meer autobus sen zijn er gekomen. In de Baarle's kwam men handen tekort. Zo kon men het verschijnsel zien, dat tientallen autocars hun lading in Baarle spuiden, hetgeen betekent, dat per dag ongeveer 6000 mensen het grensplaatsje aandeden, een aantal dat op de Zondagen wei eens groeide tot 10.000. TAAT moest natuurlijk spaak lopen. Normaal is fmmers het „smokkel gat" Baarle al een doorn in het justi tiële oog. Het v. -d dat natuurlijk des te meer nu er dag in dag uit plot seling duizenden vreemdelingen opdo ken, om te halen, wat er te halen viel, dikwijls voor duur geld. En het is ook spaak gelopen. Want pardoes heeft de Officier van Justitie te Breda gisterenavond paal en perk aan alles gesteld. Ettelijke ambtenaren van de Invoerrechten en Accijnzen, geassisteerd door de Rijkspolitie, zijn er op uit getrok ken en hebben pardoes alle Belgi sche goederen in de Nederlandse winkels in beslag genomen op grond van het deviezenbeslnit. Want het standpunt van de Justitie is: al die Belgische goederen in de Nederlandse winkels zijn gesmokkel de artikelen, die ons kostbare devie zen kosten. Bovendien worden de distributie-bepalingen overschreden zo is de redenering, omdat de in de Nederlandse winkels verkochte goe deren in die winkels wel bonvrij maar in de rest van het land niet zon der bon te krijgen zijn. Voor 50 000 gld. TT EEL wat is er in beslag genomen in de betrokken 12 winkels. Enige uren hebben drie auto's op en neer gereden tussen de winkels en het douanekantoor, waar de goederen voorlopig opgeslagen en geïnventari seerd werden. Ruw geschat kwam de waarde neer op 40 tot 50.000 gulden. Het betrof o.m. sigaretten, chocolade, (ongeveer 1500 kg. aan tabletten), en zuidvruchten. Textiel was niet in beslag geno men, omdat niet direct kon uitge maakt worden of de aanwezige tex- tielvoorraden van Nederlands of van Belgisch origine waren. De betrokken 12 winkeliers, erken den, dat de in beslag genomen goe- Weersverwachting, geldig tot Zaterdagavond: Half tot zwaar bewolkt met plaatselijk enkele buien. Zwakke tot matige, maar later tot krach tig toenemende wind tussen West cn Zuid. Weinig verandering in temperatuur. Heden zon onder 19.54 uur en maan op 20.39 uur. Zondag zon op 5.33 uur en onder 19.52 uur.. Maan op >0.50 uur en onder 7.02 uur. Maandag zon op S.S5 uur en maan op 21 uur. QROTE BEROERING heerst er op het ogenblik in België over de bomaanslag die gepleegd is op de woning van prof Fransen te Gent. Gelukkig zijn er geen mensenlevens bij te betreuren gevallen, maar de over de aanslag is er niet minder om Vooral in het Vlaams sprekende deel van België is men over het gebeurde zeer opgewonden Die opgewondenheid is hieruit te verklaren, dat deze aanslag een die pere grond heeft. Prof. Fransen is na op als een poging om de Yser-bede vaartcomité. En men vat de aanslag nu op als een poging om de Yseh-bede- vaart te saboteren, door prof. Fran sen door middel van een aanslag de gelegenheid te ontnemen in Dixmui- den, het woord te voeren. Hoezeer bepaalde groeperingen gekant zijn te gen de Yser-bedevaart blijkt ook uit diverse dreigbrieven die prof. Fran sen in de afgelopen week heeft ont vangen. Hij zag er zelfs aanleiding in zijn woning bijtijds te verlaten en ze onder bescherming van de politie te stellen. Het is overigens niet de eerste keer dat er fel reactie gevoerd is tegen de Yser-bedevaart. In Maart 1946 is er een aanslag gepleegd op het Yser- kruis, dat daardoor werd vernield. Ook toen zijn er heel wat pennen en lippen in beweging gebracht. Sommige groepen voelen de Yser- bedevaart aan als anti-Belgisch, om dat tijdens de bezetting de manifesta ties aan de Yser in pro-Duitse geest zouden zijn gehouden. Daarom dan ook het verzoek aan de minister de Yser-bedevaart te verbie den, een verzoek waaraan de minis ter geen gevolg heeft willen geven. Wat wil men? ken aan de politieke en economische uitbouw van het gemeenschappelijk vaderland. Maar er is ook niet één ernstig Vla ming, die bereid is zijn eigen taal, zijn eigen cultuur, zijn eigen volks aard, zijn eigen tradities te slachtof feren aan de eisen van een soort pa triotisme, dat honderd jaar lang de plak gezwaaid heeft, dat anti-Vlaams was en, wanneer men het op de ke per beschouwd anti-Belgisch. En het gevolg is geweest, dat de gelijkheid in feite en in rechte nog altijd niet verwezenlijkt is en dat de Vlamingen nog altijd veel bittere za ken hebben moeten verkroppen en nog altijd veel beschamende toestan den hebben moeten dulden vooral in de laatste vier jaar. Anderen heb ben verkeerd begrepen en het gevolg is geweest: de chantage van het Waals seperatisme. Vlaams extremisme? ■yyAT WIL men eigenlijk? zo vraagt het Belgische blad „De Nieuwe Gids" De Yser-bedevaart beletten? ~1®' dan denke men eens een ogen blik na. Vier jaar lang hebben de Vlamingen blijk gegeven van veel vaderlandsliefde, veel verdraagzaam heid en veel geduld. Er is niet één i!?g meer' die er n°s aan I ut «.weeuracut, ae verzwaKKing m oplossing van het Waals-Vlaamse rangen? En als het zo is. dan Relais vVraag .,k tp zoeken buiten! is het niet r"&eilijk te raden, vanwaar mme 0- 's niet eén ernstig via-, de bommen komen, die het huis van ming.. cue met bereid is mede te weiJI Prof. Fransen vernield hebben. DN nu zou men de Yser-bedevaart willen beletten? Kan men zich een beter middel voorstellen om een nieuwe Vlaamse extremistische beweging in het leven te roepen? Een Vlaams extremisme, is dat niet de tweedracht, de verzwakking in deren gesmokkelde artikelen waren. Zij kregen een proces-verbaal en zul len zich straks voor de Bijzondere Politierechter te Breda hebben te ver antwoorden in een speciale zitting. Als men hoort, dat per maand Baar le-Nassau voor ongeveer 3V- millioen francs per maand besteedt in Baarle men eindelijk paal en perk te kun nen stellen aan de smokkelarij in de Baarle's, die ons land dag-in dag-uit heel wat kostbare guldens kost. De controle zal zeker niet makke lijk zijn, doch de ambtenaren zijn met de beste wil en reusachtige ijver be zield. "ooral wordt het hen echter niet gemakkelijk gemaakt omdat het merkwaardige zich voordoet, dat de Belgische winkeliers bevoorraad worden met Nederlandse goederen. De inwoners van Baarle-Hertog krij gen zelfs Nederlandse distributie bescheiden. Dit heeft in Baarle-Nassau al ge noeg scheve ogen gemaakt. De vraag wordt dan zeker dringend, of deze situatie nog moet blijven voortbe staan. „Protestvergadering' TTET LIGT voor de hand, dat het gebeurde in de Baarle's heel wat Hertog (het Belgisch deel van het opschudding heeft verwekt, ofschoon - AH Cl 1 at Ir att rtAATATTA ItAtt TTTAH/Tatt TTOTT dorp), dan krijgt men wel zo onge veer een kijk op de goederenhoeveel heid, die van Belgische handen in Ne derlandse handen overgaat. Scherpe controle TJ"ET optreden tegen de Nederlandse winkeliers zal gevolgd worden door een uitermate scherpe controle op het kopen in de Belgische win kels. De Nederlanders van buiten Baarle-Nassau die ook maar het ge ringste in Belgische winkels gekocht hebben, zullen onverbiddellijk een proces-verbaal oplopen en alle goede ren zullen in beslag genomen worden Door deze scherpe controle hoopt er niet kan gesproken worden van strubbelingen. De politie behoefde zelfs geen enkele keer handelend op te treden. De winkeliers hebben direct na het gebeurde de koppen bij elkaar gesto ken en in een opgewonden „protest- vergadering" de situatie besproken. Op deze vergadering, waar het uit- teraard nogal rumoerig toeging, werd besloten een gezamenlijke actie op touw te zetten. Een deputatie van de winkeliers zal zich heden naar rector van den Broek te Roosendaal begeven om te zien, wat er wettelijk aan deze zaak te doen is. Rector van den Broek heeft indertijd een studie over de bei de Baarle's gepubliceerd en mag als deskundige worden aangemerkt. En verder blijft het..., afwachten. Het antwoord op deze vragen geeft de Legertentoonstelling, die na in het Westen te zijn geweest nu ook in Eindhoven aan het verrijzen is en vanmiddag door It.-generaal Kruis wordt geopend. Doel van deze uitgebreide en voor al voor de leek interessante exposi tie in de open lucht is; het Nederland s^ volk sympathie bij te brengen voor het leger4. De opzet van het ge heel en de geestdrift van allen, die eraan medewerken, majoor Janssen voorop, brengen de verwezenlijking van dit doel voor iedere bezoeker bij de eerste stappen op de terreinen al dadelijk buitengewoon nabij. Men wordt onwillekeurig meegesleept in 't leven en werken van onze jongen, nauwkeurig in beeld gebracht tot in de kleinste onderdelen. Het heeft geen zin op deze plaats alles op te sommen wat aan de CONGRES OVER KERKBOUW TE MIDDELBURG In het kader van de momenteel in Middelburg gearrangeerde tentoon stelling „Nederlands nieuwe kerken" werd Vrijdagmiddag een congres over kerkbouw gehouden. Hier werd allereerst het woord ge voerd door Ds. W. Zeidner uit Rotter dam, over de richtlijnen voor de in richting van het protestantse kerk gebouw. waarna gesproken werd door Dr. A. Kat uit Haarlem over de litur gische zin van het katholieke kerk gebouw. Na de pauze sprak Ir. A. Siebers uit Breda over de vormge ving van het R. K. kerkgebouw. Prof Ir. J. Berghoef uit Aalsmeer behan delde de richtingsvorm van de R. K. kerk. Een uitgebreide gedachtenwis- seling volgde op deze referaten. Mr. Dr. W. Graaf van Lynden sprak het slotwoord. August Sniederslaan te zien is. men ga zelf kijken en genieten. Het pu bliek mag schieten met een echt kanon, mag rondtoeren op een car rier en kan meesnoepen uit de Cadi- wagen. Men pioniert en aanschouwt de „dodensprong", men ziet een bam boehuis, men ziet een complete In dische omgeving, men zietach, ga zelf zien en U zult meer dan tevre den zijn. Wij, die het zagen, gelo ven niet. dat er momenteel veel lan den in Europa zijn, waar men dit kan presteren! HEER NEHER, gedelegeerde van bet opperbestuur in Indonesië, is in Batavia gearriveerd. Hij zeide een exemplaar van het ontwerp tot na dere uitwerking van de Grondwets- heziening bij zich te hebben. Op de vraag of hij nieuwe instructies be treffende de onderhandelingen met de republiek bij zich had, antwoord de hij ontkennend. Met hetzelfde vliegtuig arriveerde Sultan Hamid 2 van Pontianak. De sultan verklaarde, dat hij verwachtte dat in Bandoeng op korte termijn be langrijke dingen zouden gebeuren. Volgens Antara zijn hoge republi keinse regeringskringen in Djokja van mening, dat de schietpartij rond het republikeinse hoofdkwartier te Ba tavia de toestand heeft verslechterd en de mogelijkheid van een vreedza me regeling tussen Nederland en de republiek practisch heeft geëlimi neerd. In verband met een ex cursie van ons gehele personeel zijn onze kan toren heden vanaf 10 uur gesloten. DIRECTIE „DE STEM". (van onze militaire medewerker) QNZE huidige internationale positie verschilt wel hemelsbreed met die van vóór 1940. Vóórdien waren wij neutraal, nu zijn wij gebonden door met andere naties vrijwillig aangegane verplichtingen. Deze neutraliteit was een redelijk gevolg van onze ligging in Europa. De oud-opperbevelhebber van Land en Zeemacht de generaal I. H. Reijn- ders beredeneert deze neutraliteits politiek in „Het Lichtspoor" van 21 Juli 1948 als volgt: „Zij (onze neutraliteit) vloeide als het ware voort uit de ligging van ons land aan de monden van Rijn, Maas en Schelde, verkeersaders, wel ke het vaste land van Europa met de zee verbinden. Nederland was de neutrale strook, waar de belangen van handel en verkeer van Midden- en West-Europa enerzijds en van En geland en verdere overzeese gebieden anderzijds elkaar ontmoetten. Als overlaadhaven van de aangevoerde goederen uit zeeschepen in rivier vaartuigen en spoorwegwagons en omgekeerd, verleende het zijn bemid deling. Wilde het zich van deze taak naar behoren kwijten, dan diende 't in normale tijden alle belanghebben den op volkomen gelijke voet te be handelen; bij conflicten paste het een houding van strikte neutraliteit". Nederland was dus neutraal en verwachtte, dat deze neutraliteit door anderen zou worden geëerbiedigd. Wereldoorlog I (19141918) vervul de deze verwachting, al zullen de ouderen onder onze lezers zich her inneren, dat in die oorlogsjaren van onze regering heel wat stuurmanskunts werd geëist om het neutrale schip van Staat tussen vele zichtbare maar nóg meer onzichtbare verraderlijke klip pen door te loodsen. Zand- en grint- kwestie, Tubantia, aanvallen op con- vooien, allemaal lanken, die nu nog de herinnering levend maken aan zeer spannende dagen. TTADDEN wij in 1939, bij het uit breken van Wereldoorlog II, ooit de verwachting gekoesterd, dat met een buur als Hitler-Duitsland onze gewapende neutraliteit zou worden geëerbiedigd, dan werd op 10 Mei 1940 wel duidelijk, dat deze ver wachting een valse illusie was ge weest. Deze historie ligt ons allen nog zó vers in het geheugen, dat ik hierop niet nader behoef in te gaan. Overweldiging en bezetting had den tot gevolg, dat wij ons vanzelf sprekend schaarden aan de zijde der geallieerden en als goede bondgeno ten overal ter wereld, ter zee, te land en in de lucht en niet op de laatste plaats in eigen land door het bin nenlands verzet de as-mogendheden mede afbreuk deden en metterdaad toonden, dat wij in de kring der ge allieerden naar uiterst vermogen wensten mede te strijden voor een vrije wereld, ontdaan van dictatuur of welke dwang ook. Het einde kwam. De geallieerde le gers trokken zegevierend door Euro pa, Afrika en Azië. Duitsland. Italië en Japan en de totalitaire satellietjes lagen op de knieën of beter vermor zeld in hun eigen puin. De overwin naars maakten zich op om onder de leuze „Nooit weer oorlog" de wereld een blijvende vrede te waarborgen. Op 26 Juni 1945 werd te San Fran cisco het Handvest der Verenigde Volken getekend. De overweging, waarop het Handvest berust en wel ke ongeveer in grote trekken in houdt, dat het streven der volken er op gericht zal zijn de wereld voor de toekomst te behoeden voor oorlog en verderf en daartoe in verdraagzaam heid als goede buren te leven en zich te verenigen om vrede en veiligheid te waarborgen, klonk ons als mu ziek in de aan het donderend geda ver der luchtvloten en het gieren der bommen gewende oren. Welk een be lofte voor de toekomst onzer kinde ren! Is het geoorloofd te gaan wroeten in de bedoelingen, die sommigen der ondertekenaars gezien de hevige spanningen van heden op 26 Juni 1945 bezielden of is het misschien niet barmhartiger tegenover hen en tegen over onszelf op die dag der geboor te der Verenigde Naties nog goede trouw te veronderstellen? X/ERDIEPEN wij ons daarin liever niet. Laten wij nagaan, welke mi litaire verplichtingen Nederland op zich nam door de ondertekening van het Handvest. Zoals we reeds zagen is een der voornaamste zorgen van de Organi satie der Verenigde Volken het hand haven van de vrede. Hugo de Groot zeide in zijn meesterwerk „Over het recht van vrede en oorlog": „Indien ge de vrede wilt. bereidt U dan ten oorlog". In zó krasse termen heeft de UNO zich niet geuit, maar zij heeft wel bedacht, dat als alle mid delen falen om de vrede te handha ven of wanneer het gewapend con flict reeds is uitgebroken te her stellen, een gewapend optreden ha rerzijds mogelijk moet zijn. De bevoegdheid om tot dit gewa pend optreden over te gaan is gelegd in de handen van de ons welbekende Veiligheidsraad, die dan ook over middelen moet beschikken om dit optreden te realiseren. Nu hebben de ondertekenaars van het Handvest, dus ook Nederland, op zich genomen contingenten zee-, land- en luchtstrijdkrachten waarvan de sterkte voor ieder der deelnemers nader zal worden bepaald, ter be schikking te stellen van de Veilig heidsraad. Dit wordt dus in de toekomst voor Nederland een positieve militair» verplichting. Maar er Is meer. Tn een volgend artikel zullen we onze militaire ver plichtingen voortvloeiend uit het Westpact nader bekijken.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1948 | | pagina 1