Kardinaal Mindszenty: de ster van de puszta
Kamer royaal voor grondwetsherziening
Klare maiden-speech
van minister Sassen
Wat houdt de
Grondwetswijziging
in
Optimisme in Parijs over
Gerbrandy's erfenis
IN 'T KORT;
Soberheid bij
woningbouw
Hongaarse communisten zien in hem
de machtigste tegenstander
Hindernis
genomen
VIERDEJAARGANG No. 1157
V R IJ O A G 20 AUGUSTUS 1948
Baby gestikt
Rectificatie Bonnen-
lijst
Franse vakbonden
zeggen samenwerking
met regering op
De jongste foto Van H.K.H. de Prinses-Regentes
STALIN Moskou
Catechisten uit Joego
slavië uitgewezen
Hangkast als safe
ONDERHOUD MET
OP KOMST?
Onderhandelingen met
Djokja uitgesteld, niet
afgebroken
Koel weer
Minister Stikker
besprak Benelux-
problemen
Studiedagen voor
onderwijsvernieuwing
Bakkersarbeid
op 30 Augustus
DAT de KVP-fractie in haar geheel
voorstemde, zal niemand verwon
deren. Niet dat zij het Indisch beleid
van het verleden in allen dele bewon
dert. Niet dat zij ook geen grote ge
varen voor de toekomst ziet en zich
geen diepe zorgen zou maken over
het moeilijke geval-Djokja. Doch zij
heeft in het beleid van het Kabinet-
Beel toch een goede lijn gezien. Ge
leidelijk aan is de Republiek terug
gedrongen uit haar pretentie als enige
draagster van het Indonesisch natio
nalisme. De statenvorming buiten
Djokja om is gelukkig gestimuleerd
en thans zó gevorderd, dat desnoods
buiten de Republiek om de recon
structie van het Koninkrijk voort
gang kan vinden. De opbouw van on
ze krijgmacht is methodisch geschied.
De goodwill tegenover het buiten
land is enorm gestegen en alle po
gingen, in de Veiligheidsraad be
proefd om ons in een hoek te druk
ken, zijn afgeslagen. Dit alles erkent
de fractie en dit alles schonk haar
de overtuiging, dat er een constitu
tionele bedding moest worden ge
graven, om de verdere ontwikkeling
te leiden. Zulks is nu geschied. Ze
zal in de toekomst ook naar twee zij
den front blijven maken. En wel te
genover hen, die nog vasthouden aan
resten van de koloniale gedachte, als
tegenover hen, die de betekenis dei-
Unie zo veel mogelijk willen uithol
len. We geloven, dat de KVP-fractie
door haar houding werkelijk con
structief werk verrichtte en met ge
rustheid het oordeel der historie kan
afwachten ondanks de sombere pro
fetieën van Gerbrandy c.s.
MEN dient intussen wel te beden
ken, dat we er met deze goed-
uilgevallen stemming nog niet zijn.
Allereerst is er de Eerste Kamer nog.
De heer Lunshof deed in „De Ne
derlander" al bij voorbaat een be
roep op haar om een eventueel gun
stig Tweede-Kamer-besluit te verloo
chenen. Herinnerd werd daarbij aan
de verwerping van het Nederlands-
Belgisch verdrag. Het is inderdaad
zo. dat onze Senaat hoewel ook
volgens het stelsel der E. V. geko
zen wel eens van een ietwat an
ders gekleurde visie laat blijken. Bij
de huidige samenstelling halen de
fracties van KVP en PvdA 31 stem
men. Er ontbreken dus 3 stemmen
aan de twee-derde meerderheid. Als
CHU en VVD unaniem tegen stem
men, ligt de Grondwetswijziging toch
nog in diggelen. We kunnen ons ech
ter moeilijk voorstellen, dat er in de
genoemde fracties geen drie man
nen gevonden worden, die het voor
beeld van hun geestverwanten aan
de overzijde van het Binnenhof zou
den willen volgen.
UitgaveÏL T. Uitgeversmij. Neerlandia.Redactieraad;
A. F J. Aernoudts; C. J- v. Hooteghem; A. E. Langenhorst; Mr.
Dr. A J. J- M. Mes; Mr. H. B. B, de Rechter. Verschijnt elke
werkdag Abonnementsprijs bij vooruitbetaling t 3.38 per kwar
taal, per post t 4.25. per week (uitsluitend bij niet postbestelling)
t 0.26. Losse exemplaren 6 cent. Postrekening 278841. Prijzen
voor buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt
Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen Hulst, Dubbele Poort 7, tele
foon 102 (Bijbureau: Oostburg, Nieuwstraat 22, telefoon 35). Bu
reau voor de Zeeuwse Eilanden: Goes, Westsingel 75, telefoon
2236. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Advertentieprijs (uit
sluitend voor de Zeeuwse oplage): t 0.10 per m/m; voor Re
clames (Ingezonden Mededelingen) 0.25 per m/m. (Voor de
gehele oplage resp. t 0.25 en f 0.60). Incasso wordt berekend.
Voor God, Koningin en Vaderland
QOK GISTEREN is er door de Tweede Kamer full speed gewerkt aan
de tweede lezing der Grondwetsherziening, met het gevolg, dat gis
terenavond om 10 uur eindstemming kon plaats vinden. Moeilijkheden
hebben de ontwerpen niet ondervonden, zoals wü gisteren reeds ver
onderstelden. De ontwerpen haalden meer dan de verlangde tweederde
stemmen-meerderheid.
Het eerste ontwerp (betreffende een nieuwe rechtsorde) is aange
nomen met 76 tegen 22 stemmen (tegen A.R., C.P.N., S.G. en Weiter).
Het tweede (betreffende het inkomen van Koning of Koningin, die
afstand van de Kroon heeft gedaan) is met algemene stemmen aan
genomen.
Het derde (betreffende het instellen van een instituut van staats
secretarissen) is aangenomen met 83 tegen 15 stemmen (tegen C.H. en
C. P. N.)
Het vierde (betreffende overgang van grondwettelijke bevoegdhe
den van organen van burgerlijk gezag op andere organen van burger
lijk gezag) is aangenomen met 92 tegen 6 stemmen (tegen C.P.N.).
Over de betekenis der Grondwetsherziening verwijzen wij naar het
hieronder staande resumé en naar het hoofdartikel op kolom 7 van deze
pagina.
T\E DEBATTEN begonnen gisteren
met een verklaring van de heer
Vonk, die namens de V.V.D. zei,
vertrouwen in het Kabinet, zijn stre
ven en systemen te hebben. Wat be
tekende, dat de VVD vóór de Grond
wetsherziening zou stemmen, het
geen later ook zou blijken.
Daarna viel een onenigheid te be
luisteren tussen twee voormalige mi-
nister-presidenten.
Prof. Schermerhom merkte na
melijk op, wanneer hij geweten had
wat de erfenis van prof. Gerbran-
dy was toen hij deze opvolgde, hij
er eerst de notaris zou hebben bij
gehaald
Hij zei de wetsontwerpen te aan
vaarden om twee beginselen: dé op
heffing van de koloniale status en om
het federalisme.
De heren Hoogcarspel (CPN)
en Z a n d t (SG), die hierna spra
ken, waren een tegenovergestelde me
ning toegedaan, hetgeen niets nieuws
was.
Smeden met Oost en West
TZLAAR en duidelijk heeft de minis-
ter van Overzeese Gebiedsdelen,
mr. Sassen in zijn maiden-speech het
zijne over de wetsontwerpen gezegd,
daarbij verschillende vragen beant
woordend.
Hij verklaarde dat dit Kabinet hoe
wel het niet de voorstellen heeft voor
bereid, ze met kracht zal verdedigen.
Worden ze aanvaard, dan zullen ze
niet enkel richtsnoer en grondslag
van het beleid van dit Kabinet zijn,
maar van elk ander Kabinet, dat op-
der vigueur van de gewijzigde Grond
wet zal optreden.
Hij meende, dat het niet op de weg
van dit Kabinet ligt te treden in een
bespreking van het beleid van voor
gaande regeringen.
T7EN ACHT maanden oud kind
je, dat met haar moeder op
bezoek was bij haar grootmoeder
in Rotterdam, is jammerlijk ge
stikt. Het kindje was op een bed
neergelegd en raakte met het
hoofd beklemd tussen de matras
en een spijl van het ijzeren ledi
kant. Het toonde geen enkel te
ken van leven meer en de door
de ontboden geneesheer toegepas
te kunstmatige ademhaling mocht
met meer baten.
JJET CONTINGENT Belgische frcs.
door de Nederlandse Bank beschik
baar gesteld voor reizen per touring
car naar België op collectief paspoort
is.uitgeput. De regeling voor deze
wordt daardoor reeds thans
ingetrokken.
gij DE jubileumfeesten van Konin
gin Wilhelmina zullen de Ver. St.
vertegenwoordigd worden door de
Amerikaanse ambassadeur in Den
Haag, Herman Baruch, Mevr. Wilson
Msadoo, een dochter van de voorma-
J wl£eSldent d.fr V' S' en Thomas
J. Watson, president van de „Int. bu
siness machines comp."
J^RACHTENS de nieuwe Roemeen-
nen ,°P de Kerkgenootschap-
P h het aantal katholieke bis-
ln d,t land van 13 worden
gebracht op 3. Deze maatregel der
communisti^he regering betekent,
:rj££;cht8 een bis®<*op mag ziin
750.000 gelovigen.
EEN BERLIJNSE huishoudster
schijnt een vrouwelijke blauw-
baard te zijn. Zij huwde 4 maal en
telkens zijn de mannen onder ver
dachte omstandigheden om het leven
gekomen. De vrouw moet nu terecht
zijn"' Z6gt echter "Onschuldig" te
|")INSDAG a.s. zullen de burgers van
Pontianak voor de eerste maal
tor stembus trekken voor de gemeen
teraadsverkiezingen.
yOOR DE POLITIE in West-Berlijn
is de alarmtoestand afgekondigd
nadat Russische militairen op de
Potsdammer Platz het vuur op een
menigte zwarthandelaren hadden ge
waarbij enige personen zijn
gedood. De zwartehandelaren- vlucht
en naar de Britse zone.
De vraag, die wel beantwoord dient
te worden is, of deze voorstellen,
die op hun eigen mérites beoordeeld
moeten worden, ook mérites heb
ben. Volmondig antwoordde hij
daarop: ja!
Hij bestreed de opvatting, dat de
voorstellen vaag, onduidelijk en on
bepaald zijn.
Wij treden in het overleg met over
zee niet zo maar, zei de Minister. On
ze belangen behoeven geenszins te
gengesteld te zijn aan de belangen
der bevolkingen over zee.
De Minister wees af wat prof. Ger
brandy had geformuleerd als zijn
hoofdbezwaar, dat „het schild der be
scherming des rechts" weggeworpen
wordt.
Wij willen, zei hij, het smeden met
Oost en West samen.
Wat de heer Gerbrandy van de
Unie gemaakt heeft is een volken
rechtelijke constructie, welke het Ka
binet niet wenst, benadrukte de mi
nister.
De heer Tilanus ziet volgens hem
de constructie juister
De Unie-koning zal niet zijn een
absoluut monarch, maar een consti
tutionele koning.
De Ned.-Indonesische Unie ziet
de regering als een staatsrechtelij
ke constructie, niet als een mecha
nische doch als een organische bin
ding.
De minister gaf nog te kennen, dat
het niet in de bedoeling ligt bij de
opbouw der Unie te zoeken naar on
nodige organen. Verwerping van dit
ontwerp zou spreker een onverant
woorde sprong in het duister achten.
Niet in 't duister
VX/EL voerden naarna nog verschil-
lende Kamerleden het woord,
maar voor een sprong in het duister
bleek de meerderheid der Kamer bit
ter weinig te voelen. Hetgeen uit de
in de aanhef weergegeven stemming
wel duidelijk naar voren komt.
Aan de stemming namen 98 Kamer
leden deel. De communisten Wage
naar en de Groot waren afwezig.
Klokslag kwart over tien kon dr.
Kortenhorst de laatste hamertik ge
ven. De Kamerleden zullen pas 18 Sep.
tember weer de volgende tik horen;
tot zo lang heeft de Kamer vacantie.
Ten aanzien van de Overzeese Gebiedsdelen:
1. Op de grondslag van de uitkomst van het reeds gepleegde en nog te
plegen gemeen overleg met en tussen vertegenwoordigers van de bevolkingen
zal een nieuwe rechtsorde worden gevestigd, waarbinnen deze gebieden de
eigen belangen zelfstandig behartigen en op de voet van gelijkwaardigheid
zijn verbonden tot de verzorging van de gemeenschappelijke belangen en
tot wederkerige bijstand, een en ander onder waarborgen voor de rechtsze
kerheid, de fundamentele menselijke rechten en vrijheden, en deugdelijk
bestuur.
2. In acht zal worden genomen de uitkomst van het reeds gepleegde ge
meen overleg:
a Er zal een Unie worden gevormd, waarin als gelijkwaardige staten
deelnemen het Koninkrijk (nieuwe stijl), en de Verenigde Staterf van In
donesië.
b. De Kroon der Unie -wordt gedragen door Koningin Wilhelmina en bij
opvolging door Haar wettige opvolgers.
c. De Unie zal door eigen organen de samenwerking tussen de deelne
mende staten verzekeren inzake buitenlandse betrekkingen, defensie en voor
zover nodig financiën alsmede nopens onderwerpen van economische en cul
turele aard; zij zal de rechtszekerheid, de fundamentele menselijke rechten
en vrijheden en deugdelijk bestuur waarborgen; zij zal op eigen naam aan
het internationaal rechtsverkeer deelnemen.
d. Nederland, Suriname en de Antillen vormen een Koninkrijk, waarvan
de Kroon wordt gedragen door koningin Wilhelmina en bij opvolging door
Haaa- wettige opvolgers. Nederland kan binnen de Unie rechtstreekse be
trekkingen onderhouden met de Verenigde Staten van Indonesië.
e. De Verenigde Staten van Indonesië zullen federatief zijn opgebouwd
uit onderling gelijkwaardige deelstaten.
f. Voorzover enig deel van Indonesië niet gaat behoren tot de V.S.I. zul
len zijn betrekkingen tot deze staten en het Koninkrijk afzonderlijk worden
geregeld.
8. Voorzover de overgang naar de nieuwe rechtsorde voorzieningen vor
dert, waarbij wordt afgeweken van bepalingen van de bestaande Grondwet,
worden deze getroffen bij een wet, waarvoor twee-derde meerderheid in de
Kamers der Staten-Generaal vereist wordt.
Ten aanzien van het inkomen der Kroon
Aan een Koning of een Koningin, die afstand van de Kroon heeft gedaan,
kan bij de wet een jaarlijks Inkomen uit 's Rijks kas worden toegekend.
Ten aanzien van de Staatssecretarissen
Voor een departement kunnen een of meer Staatssecretarissen worden be
noemd, die in alle gevallen, waarin de Minister zulks nodig acht en met in
achtneming van diens aanwijzingen in diens plaats als Minister kan optre
den. De Staatssecretaris is uit dien hoofde verantwoordelijk, onverminderd
de verantwoordelijkheid van de Minister.
Ten aanzien van de burgerlijke staat van beleg
Ter handhaving van de uit- of inwendige veiligheid kan in buitengewone
omstandigheden door of vanwege de Koning voor elk gedeelte van het grond
gebied des Rijks worden bepaald, dat de grondwettelijke bevoegdheden van
organen van burgerlijk gezag ten opzichte van de openbare orde en de po
litic geheel of ten dele overgaan op andere organen van burgerlijk gezag.
YX/ANNEER bij herbouw en nieuw
bouw van een woning de kosten
uitgaan boven het volgens de desbe
treffende financieringsregeling maxi
mum toelaatbaar te financiëren be
drag, dan kan toch machtiging tot
gunning worden verleend, indien de
belanghebbende verklaart dat hij de
kosten welke uitgaan boven het hier
boven bedoelde bedrag voor eigen re
kening zal nemen. Voor deze hogere
kosten, waarmede in vele gevallen
aanzienlijke bedragen zijn gemoeid,
was tot nu toe geen maximum bedrag
vastgesteld.
In de huidige omstandigheden dient
er echter op te worden toegezien, dat
allerwegen de grootst mogelijke so
berheid wordt betracht, dus ook bij
de woningbouw, terwijl het daarnaast
niet verantwoord is om grote aan
tallen arbeidskrachten en aanzienlij
ke hoeveelheden materiaal op deze
wijze aan de overige bouwobjecten te
onttrekken.
Daarom zal in de toekomst geen
rijksgoedkeuring meer worden ver
leend voor woningen, waarvan de
bouwkosten 20 pet. hoger zijn dan
het bedrag dat in sobere uitvoering
nodig zou zijn.
Tenzij deze verhoging mede zou
worden veroorzaakt door bijzondere
omstandigheden als extra kosten aan
funderingen, geisoleerde ligging van
het bouwterrein, kosten van vreemde
arbeiders, toeslagen voor montage-
bouw enz., dus kosten, welke nood
zakelijk zijn om de bouw mogelijk te
maken.
Boven het hierboven genoemde per
centage mag hoogstens nog worden
goedgekeurd het maken van een cen
trale verwarming.
TVOOR een foutieve doorgave op de
telex zijn de broodbonnen gisteren
verkeerd ln onie courant gekomen.
Wij laten ze hier gerectificeerd vol
gen:
127-2 brood: 800 gr. brood (geldig
t.m. 28 Aug.).
128-2 brood: 200 gr. brood (geldig
t.m. 28 Aug.).
129 brood: 400 gram brood (geldig
t.m. 28 Aug.).
ALLE BONKAARTEN 808.
134 algemeen: 400 gram brood of 1
rantsoen gebak.
r\E NIET-COMMUNISTISCHE Fran
se vakbonden, die ongeveer twee
millioen 500.000 arbeiders vertegen
woordigen. hebben beslpten hun sa
menwerking met de regering te be
ëindigen. omdat „deze regering zich
onmachtig toont, een politiek te voe
ren die rekening houdt met de belan
gen van de arbeiders."
De politiek der vakbonden en- hun
actie in de toekomst zullen bepaald
worden door de afzonderlijke vakbon
den tijdens bijeenkomsten, die de vol
gende week gehouden worden. Het
besluit van de niet-communistische
vakbonden is genomen onder invloed
der groeiende onrust onder de arbei
ders. Van deze onrust heeft de com
munistische C.G.T., die de economi
sche plannen van Reynaud de „oor
log verklaarde" volledig gebruik ge
maakt.
De Catechisten juffr. Mary Sutorius
en juffr. Adriana Broeders, die tot
nu toe werkzaam waren in Joego Sla-
vië, hebben van de Regering aanzeg
ging gekregen het land te verlaten.
Zodra zij in het bezit van paspoorten
zijn gesteld, zullen zij de terugkeer
naar het vaderland ondernemen. Te
gen einde Augustus worden ze in Bre
da terug verwacht.
t INE ROTTERDAMSE POLITIE is er
in geslaagd een deel van het geld.
dat op 26 Januari en 24 Aug. 1946 uit
de kluis van het hoofdpostkantoor te
Rotterdam is gestolen in totaal
300.000 gulden te achterhalen. Bij
een gerechtelijke huiszoeking in de
woning van een oom van een der 14
gearresteerden is in een schuilplaats
in.... een hangkast een bedrag van
f 9950 gulden gevonden.
TN PARIJS acht men een bevredi-
gend resultaat van de diploma
tieke besprekingen te Moskou waar
schijnlijk. Het heersende pessimis
me te Londen wordt in het licht
van de laatste inlichtingen uit Mos
kon ongerechtvaardigd geacht.
Volgens Parijse kringen zou te Mos
kou reeds een aanzienlijke mate van
overeenstemming bereikt zijn op ba
sis van herstel van de status quo op
het ogenblik, dat de laatste vergade
ring van de ministers der Grote Vier
in een mislukking eindigde. De Rus
sen zouden zich op die basis reeds
bereid hebben verklaard de blokkade
van Berlijn op te heffen. Van hun
kant zouden de Westelijke vertegen
woordigers er in hebben toegestemd,
dat de Oostmark als munt voor ge
heel Berlijn geldt. De Russen zouden
echter nog wensen, dat de besluiten
van de Londense conferentie worden
opgeschort tot na de nieuwe conferen
tie der ministers. Op dit punt zou
men nog niet tot overeenstemming
zijn gekomen.
In den beginne stonden de Russen
er op, zo zegt Reuter, dat de Weste
lijke mogendheden zich bij voorbaat
accoord verklaarden met een beheer
van het Ruhrgebied door de vier be
zettende mogendheden. De Westelij
ke vertegenwoordigers zouden er even
wel op gewezen hebben, dat deze
kwestie juist door een nieuwe mi
nistersconferentie zou moeten worden
besproken en «dat de huidige bespre
kingen slechts ten doel hadden vast
te stellen of zo'n conferentie nog-
TVR. SCHUURMAN, vice-voorzitter
van de Nederlandse delegatie,
heeft verklaard, dat de republikein
se documenten wederom aan de repu
blikeinse veiligheidscommissie ter be
schikking zijn gesteld, daar ,het po
litiële onderzoek is geëindigd.
Hij voegde eraan toe. dat er geen
sprake is van een afbreken der on
derhandelingen, maar wel van een
uitstel.
Weersverwachting, geldig tot
Vrijdagavond:
Koel weer, plaatselijk ochtend
mist. Wisselende bewolking, enke
le verspreide buien. Zwakke tot
matige, later krachtige wind tus
sen Noord en West. Aanhoudend
koel weer.
zon op 20 uur. Maan op
-0.10 uur. Zaterdag zon op 5.S2
«ur en maan onder 4.40 uur.
K.ORTE TIJD geleden werd de
president der Katholieke Actie in
Hongarij, Mgr. Mihailovis door een
Hongaars gerechtshof tot tien jaar
gevangenisstraf veroordeeld. De pre
laat is er echter in geslaagd uit
Hongarije te ontvluchten. Tijdens
zijn vlucht vertoefde hij in Salzburg
waar hij aan de katholieke pers de
volgende gegevens verstrekte over de
situatie der Katholieke Kerk in
Hongarije.
Dr. Szebeni, de communistische po-
litiereferendaris in het Hongaarse
Ministerie van Buitenlandse Zaken
die verantwoordelijk is voor de onnoe^
melijke wreedheden, die thans ln
Hongarije tegenover de niet-commu
nistische bevolking worden bedreven,
zei nog ongeveer een maand geleden
tegen Mgr. Mihailovics:
„Kardinaal Mindszenty zal geen
martelaar worden, maar zijn omgeving
zullen wij zonder enig mededogen ver
nietigen. Wij zuilen dan zien, als hij
alleen staat, hoe lang hij dan nog
stand zal houden."
Anderzijds verklaarde de vertrouwe
ling der Kominform, Sodanow, over
de toestand in Hongarije tot de leden
van het. politieke kader der Hongaarse
Communistische Partij „Mindszenty is
onze gevaarlijkste tegenstander. Wij
moeten hem dan ook tot zwijgen
brengen".
Deze beide uitspraken geven duide
lijk weer in welke situatie de Katho
lieke Kerk en met haar geheel de
niet-communistische bevolking zich be
vindt. Kardinaal Mindszenty is onwrik
baar In de duidelijke principële hou
ding, die hij heeft aangenomen en
door zijn trouw aan de katholieke be
ginselen.
Enige voorbeelden kunnen dit aan
tonen:
De communisten stichtten 200 „volks-
oolleges" en 1000 „leerlingen-scholen",
om hierin de grote massa op te voeden
voor het communisme. Daarop stichtte
de Kardinaal ln alle grotere parochies
„volksseminaries", waar professoren,
priesters en zusters les geven ln de
grondslagen dei- christelijke philosophie
e" In de industriële rechten van de
mens.
De communistische partij richtte
eenjarige en anderhalf jarige commu
nistische partijscholen op, de Kardi-
naal volgde met de oprichting van
twint.g theologische scholen voor
leken. De communistische leiders be
sloten met behulp van het „Hongaars-
Sovjet-Russische Genootschap" tot een
grote propagandaveldtocht in de Hon
gaarse dorpen en op het platteland. Als
antwoord daarop preekten de Kardi
nalen in de bedevaartplaatsen en in
talrijke godsdienstoefeningen over het
gehele land voor honderdduizenden
boeren en burgers.
De communistische Minister van
Binnenlandse Zaken Rajk, een dei-
grootste vijanden van de Katholieke
Kerk in Hongarije, maakte een reis
naar Moskou om met het Polit-bureau
de nieuwe maatregelen ter bestrijding
van Mindszenty te bespreken. De
Kardinaal proclameerde tijdens de
afwezigheid van de Minister het „Jaar
van Maria" en riep de gelovigen op tot
betogingen voor het christelijk geloof
en de persoonlijke vrijheid.
Openlijk en plechtig sprak hij de
ex-communicatie uit over alle leden
der regering die aan de inbeslagne
ming van de schqlen hebben medege
werkt.
De herderlijke brieven worden steeds
in beslaggenomen. Toch worden zij ge
regeld langs geheime weg over het ge
hele land verspreid.
IJoewel het streven van de Kardinaal
louter en alleen gericht is op de
handhaving der christelijke beginss-
len, is zijn strijd tot de vrijheidsstrijd
van alle vrijheidslievende en anti-com
munistische Hongaren geworden.
De „Ster van Puszta". zoals de Kar
dinaal in de volksmond genoemd wordt
is in werkelijkheid de ongekroonde
koning van 't land. Welsiwaar beschik
ken zijn communistische tegenstan
ders over de zwaar bewapende politie
macht. maar het dappere en onbuig
zame Hongaarse volk staat met ziel
en hart aan de zijde van de kardinaal
Zijn woord „Voor Christus en voor
Hongarije moet ieder bereid zijn te
sterven" is het verlossende woord ge
weest, dat het verraden Hongaarse
volk de kracht heeft gegeven, zich
weder op te richten. Ook de protes
tanten behoren tot de grootste bewon
deraars en aanhangers van de Kar
dinaal. De Hongaarse communisten
hebben dan ook in hun bestrijding van
Kardinaal Mindszenty geen gemakke
lijke taak. De houding zonder com
promis van de Kardinaal, die zelf aan
de regering mededeelde, dat hij haar
voor onwettig hield, zijn zedelijke
kracht en zijn onomkoopbaarheid doch
bovenal zijn bijna legendarische aan
hang in alle lagen der bevolking dwingt
de communisten tot de grootste voor-
zichtiigheid.
Thans pogen zij, gelijk Dr. Szekeni
zelf aan Mgr. Mihailovics heeft ver
klaard, de omgeving van de Kardinaal
te liquideren, teneinde later gemakke
lijker de Kardinaal te kunnen uit
schakelen. Als een der eersten ge
schiedde zulks met Mgr. Mihailovics in
zijn functie van leider der Katholieke
Actie. Vele anderen zullen zeker vol
gen. Dit zal echter niet verhinderen,
dat „de Ster van de Puszta" juist
daardoor voor het gemartelde volk hel
derder en krachtiger zal gaan stralen.
maals diende te worden gehouden of
niet.
Molotof zou toen een verzoenende
houding hebben aangenomen en ver
klaard, dat hij tevreden zou zijn wan
neer de Westelijke mogendheden een
tijdelijke opschorting van de Londen
se besluiten ten aanzien van West-
Duitsland zouden beschouwen als een
noodzakelijk deel van het herstel van
de status quo.
Nieuwe instructies
TNTUSSEN heeft Bevin nieuwe in-
strucfies gezonden aan Roberts.
Men meent dat de Britse minister van
Buitenlandse Zaken zijn bijzondere
vertegenwoordiger op het Kremlin
verzocht heeft binnen de eerstvol
gende 48 uur een onderhoud aan te
vragen met Stalin.
rpiJDENS het lunch-uur heeft de
minister van Buitenlandse Zaken
mr. D. U. Stikker, gisteren in hotel
„Anneville" te Ulvenhout bij Breda
een bespreking gehad met de Belgi
sche minister van Buitenlandse han
del, van de Straeten Waillet, die ver
gezeld was van de secretaris-generaal
der douane-unie dr. E. Jaspar. De be
spreking, die slechts korte tijd duur
de droeg een oriënterend karakter
ter kennismaking met Benelux-pro-
blemen.
QNDER PRAESIDIUM van de Eerw
Br. Carolus werden op het Insti
tuut van de Broeders van St. Louis
te Oudenbosch studiedagen gehouden
over vernieuwing van het onderwijs.
De heer G. Dijkhuis, hoofd der L. S.
te Borne, hield een voordracht over
noodzakelijkheid en wijze van ver
nieuwing, geillustreerd met zeer in
teressante voorbeelden uit zijn eigen
rijke practijk. Br. Linus besprak en
kele belangrijke problemen betreffen
de de kindermis, terwijl Br. Gonza
les enkele practische aanwijzingen
gaf over de leiding van de schoolmis
voor de allerkleinsten. Rector Drs. M.
de Bruyckere knoopte hier aan het
slot der stifdiedagen een belangrijk
woordje aan vast over de samenwer
king van de onderwijskrachten met
de geestelijkheid.
Inspecteur P. A. Eggermont hield
een hoogst interessante en doordach
te voordracht over het taalonderwijs
Br. Donatianus sprak over nieuwe ba
nen in het tekenonderwijs. Plannen
werden gemaakt om te komen tot een
juiste methode. De Alg. Overste, Br.
Robertus en enkele andere Broeders
gaven practische punten aan voor 'n
vruchtbare hervatting van het geno
men initiatief. De studiedagen werden
gesloten met een opwekkend woord
van Br. Carolus. waarin hij de leer
krachten aanspoorde tot werken in
de nieuwe geest, voor zover dit al niet
plaats vond.
TJOOFDEN en bestuurders van bak-
kerijen en bakkersgezellen kun
nen op 30 Aug. om 2 uur 's morgens
met de bakkersarbeid beginnen. In
broodbakkerijen, voor welke een ver
gunning als bedoeld in art. 37, dei-
Arbeidswet 1919 is verleend, mag
reeds te middernacht worden begon
nen met het gereedmaken van deeg
en ovens. Van deze vergunning mag
slechts gebruik worden gemaakt on
der voorwaarde dat op 31 Aug. geen
arbeid verricht wordt.
In de nacht van 31 Aug. op 1 Sept.
mag van middernacht af door één per
soon van 18 jaar of ouder arbeid wor
den verricht.
jpRANKRIJK wil de onafhankelijk
heid van Vietnam erkennen.
rtO ver zijn we dan. De Tweede Ka
mer heeft het ontwerp Grond
wetswijziging afgewerkt. De twee
derde-meerderheid is royaal gehaald.
We kunnen ons daarover slechts ver
heugen. Een beslissing in andere zin
zou o.i. de kans op een vredelieven
de reconstructie van het Koninkrijk
grondig verstoord hebben, het wan
trouwen van de constructieve krach
ten in de Indonesische wereld onher
stelbaar aangewakkerd, zou koren op
de molen van Djokja geweest zijn.
Ook ten aanzien van de binnenland
se politiek waren we dan in een cri
sis gestort, welke ons democratisch
stelsel tot in de grond schokte. Over
de kwade indruk tegenover het bui
tenland praten we maar niet eens.
Het is zo volkomen juist wat de
heer Drees zei:
„Een regering, die het gegeven
woord breekt, vindt geheel Indonesië
tegenover zich en verliest de good
will, die Nederland bezig is in de
wereld te herwinnen. Men kan niet
meer terug'*.
Het is deze realistische visie, wel
ke de fracties van C.H.U. en V.V.D.
ertoe heeft gebracht zij het met
moeite en pijn om hun stem ook
in tweede lezing aan het ontwerp te
geven. We hebben bewondering voor
de moed, waarvan dit besluit getuigt.
Onder de aanhangers van de beide
partijen zijn er velen, die onvoor
waardelijk geloven in alles wat Rijks
eenheid beweert en propageert. Het
dagblad der C.H.U. is de laatste da
gen voortgegaan met alsmaar tegen
stemmen te adviseren. De heren Ti
lanus en Oud c.s. hebben echter hun
zware verantwoordelijkheid erkend
en getoond. Oppositionele redevoerin
gen afsteken is per slot zo gemak
kelijk. Doch rustig alles afwegen wat
er op het spel staat en dan zijn stem
geven, ook tegen de eigen gevoels-
neiging in, dat is een staal van ver
antwoordelijkheidsbesef.
Minister Sassen had overigens door
het antwoord op een paai' pertinent
gestelde vragen het voorstemmen ge
makkelijker gemaakt. Als men hem
hoort, over de betekenis van de Unie,
ontwaart men toch wel minstens een
nuanceverschil met de visie van een
Mr. Jonkman.
Met de thans gevallen beslissing is
de spanning in de parlementaire
sfeer rondom de Indonesische kwes
tie voor een belangrijk deel, zij het
nog niet geheel, geweken.
Doch ook daarmede zijn we er nog
niet. De uit de Grondwetswijziging
voortvloeiende wetsontwerpen moe
ten eveneens een twee-derde-meer-
derheid verwerven. Hierbij is echter
amendering mogelijk, zodat de zaak
niet zo moeilijk ligt als bij de twee
de lezing der Grondwetsherziening.
ONTSPANNINGSAVONDEN
K.R.O.
In October zal de K.R.O. enkele ont
spanningsavonden geven in Zeeland.
Medewerking hieraan zullen verlenen
t Orkest Zonder Naam met de 3 Mus-
ketiersal smede een conferencier.
Het programma luidt: 11 October
Hulst. 12 October Oostburg 13 Octo
ber Vlissingen.
