Bedrijfsorganisatie in van België kracht ium deviezen voor Djokja 750.000 vrouwen zeiten hun handtekening Haagse Brieven IN 'T KORT Vijfde bespreking in't Kremlin De Grondwets wijziging IN MEMORIAM generaal Van Nijnatten VIERDE JAARGANG No. 1154 DINSDAG 17 AUGUSTUS 1948 Het zwaartepunt wordt gelegd op de Ondernemingsraden 19-jarige man Vermoord Hoofdredactie „De Maasbode" Weinig wind 3 uur met Molotof Twee mannen door stoomtram doodgereden Uitvaart van pastoor J. Devolder Memorie van Antwoord verschenen Slagers verbolgen over de vleesdistributie oo<xx>ooooooo<><><>o<>o<xx>o<><> Kapers in de kelder te Oud Gastel IC) ton naar Malakka met behulp van A ustralische vliegtuigen Gouden jubilarissen te Huijbergen Koningin ontvangt handtekeningen en geschenken der Nederlandse vrouwen Uitgave N. V. Uitgeversmij Neerlandia. Redactieraad: A. F. J. Aemoudts. C. J v. Hooteghem; A. E Langenhorst; Mr. Dr. A. J J M. Mes, Mr. H. B. B. de Rechter. Verschijnt elke werkdag Abonnementsprijs bij vooruitbetaling 3.38 per kwar taal, per post 1 4.25, per week (uitsluitend bij niet postbestelling) f 0.26. Losse exemplaren 6 cent. Postrekening 278841. Prijzen voor buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt. Voor God, Koningin en Vaderland Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen Hulst, Dubbele Poort 7, tele foon 102 (Bijbureau: Oostburg, Nieuwstraat 22, telefoon 35). Bu reau voor de Zeeuwse Eilanden: Goes, Westsingel 75, telefoon 2236. Hoofdredacteur: J. J. H. A Bruna. Advertentieprijs (uit sluitend voor de Zeeuwse oplage): t 0.10 per m/m; voor Re clames (Ingezonden Mededelingen) 0.25 per m/m. (Voor de gehele oplage resp. f 0.25 en f 0.60). Incasso wordt berekend. (van onze Brusselse correspondent) "Madat er sedert jaren over gesproken werd en de structuurhervormingen op sociaal-economisch gebied, vooral sedert de bevrijding, het voorwerp van ettelijke politieke twistgesprekken, zo binnen als buiten het Parlement, hebben uitgemaakt, zijn de lichtgewijzigde regeringsontwerpen over een der hervormingen, n.l. die betreffende de organisatie van het bedrijfsleven, ein delijk door kamer en senaat tot wet gestemd. Men kan nauwelijks het be lang van die wet overschatten, wanneer men er zich rekenschap van wil ge ven in welke mate haar toepassing een weerslag kan krijgen op de ver houdingen tussen werkgevers en werknemers, in het bijzonder en op het leven en de verdere ontwikkeling der Belgische ondernemingen in het al gemeen. Ochematisch gezien, schept de wet 'n nieuwe hiërarchie in 't bedrijfsleven Bovenaan komt de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven, die als bestendig or gs nisme, over alle oroblemen die op lands bdrijsfleven betrekking hebben, adviezen uitbrengt bij het Parlement en de Regering. Daaronder staan de Bedrijfsraden paritair samengesteld, die advies verlenen voor elke groep van bedrijfstakken. Het voornaamste lichaam is evenwel de Ondernemings raad, wiens bedijvigheid tot de onder neming beperkt blijft. IN EEN SLOOT te Bovenberg is het lichaam gevonden van een bejaarde man, wiens handen en voeten waren gebonden. Een pet was over het gezicht getrokken. Later blee.. dat de man een 79- jarige was, die in het oudelieden- tehuis te Schoonhoven verbleef. DE MILITAIRE gouverneurs der 3 Westelijke zones van Duitsland hebben besloten het treinverkeer naar de Leipziger Messe te verbieden. fLAY, Robertson en König hebben *-/ in Frankfurt besprekingen ge vierd omtrent een gemeenschappelijk militair bestuur voor de drie Weste lijke zones van Duitsland. lyTINISTER-PRESIDENT Drees hield gisterenavond voor de radio een rede over het nationale huldeblijk aan H. M. de Koningin: het fonds voor de kankerbestrijding. TN ATHENE is bekend gemaakt, dat Aetomelitza, waar het hoofdkwar tier van generaal Markos, de leider der Griekse guerillastrijders, geves tigd is, is ingenomen. FiR. VAN MOOK is naai- Tjipanas vertrokken om korte tijd rust te nefoec. De heer L. Neher, gedelegeer de van het opperbestuur in Indonesië zal heden per KLM naar Batavia te rugkeren. pRINSES JULIANA en Prins Bern- hard zijn per vliegtuig uit Londen op Soesterberg geland. Zij hebben zich onmiddellijk per auto naar het Loo begeven. yAN 21-27 Sept. zal het Katholiek Genootschap op de Drakenburgh een congres houden, waaraan een aan tal katholieken uit West-Europa en Duitsland zal deelnemen. TJET AMSTERDAMSE vlaggeschip „Oranje" is gisteren met 750 pas sagiers, onder wie 450 evaeué's uit Batavia te Amsterdam binnengelopen I/EN ROOFOVERVAL te gepleegd op de alleen wonende mademe de Pressigny ,die een landhuisje bewoont in de Oisterwijkse bossen. Twee ge maskerde mannen drongen haar huis binnen, bonden haar en brachten haar een snede over het gezicht toe. Zij na men voor een belangrijk bedrag aan gouden sieraden mede. TN DE Russische zone van Oostenrijk - hebben de Russen zes Oostenrijkse kranten in beslaggenomen en tot na der order verboden. TVE BERUCHTE ÏT-jarige inhreker- uitbreker „Gerrit de Stotteraar" V, die verschillende keren uit de cel heeft weten te ontsnappen, is gisteren avond in Den Haag weer gearres teerd. De rol, die de oiidernemingraad te vervullen neeft, is 'ongemeen groot. Van ondergeschikten, die ai te lang vrij willekeurig bejegend werden, worden de werknemtrs thans medewerkers, die daardoor hun eigen verheffing mede- bewerkstelligen. In de geest van de Pauselijke Ency clieken heefr men ingezien, dat de arbeider zijn taak in menswaardiger voorwaarden moet kunnen "vervullen, die zijn persoon in geen geval verne deren of krenken, ook binnen het raam van het bedrijf, tot volledige ont plooiing laten komen. Door hun ver tegenwoordiging in de ondernemings raad, wordt bovendien beoogd aan de arbeiders het besef van eigen waardig heid en van plichtsbesef van de waar achtige medewerker aan de voort- brengst te schenken. In concreto heeft de ondernemings raad generlei bevoegdheid in de lei ding der onderneming. De patroon be houdt, als voorheen, de leiding, het gezag en de aansprakelijkheid in zijn zaak. Maar over de bedrijvigheid van de onderneming en de bedrijfsuitsla- gen, verstrekt de werkgever inlichtin gen aan zijn personeel door tussen komst van de ondernemingsraad. Een beëdigd revisor kan er de echtheid van nagaan, doen hij is, evenals de leden van de raad, door beroepsgeheim ge bonden en mag geen enkele inlichtin gen aan derden-buitenstaanders me dedelen. Ook in loonaangelegenheden heeft de raad geen bevoegdheid, althans niet wat de bepaling van het salaris oe- treft. Daarentegen beheert hij de so ciale werken van de onderneming. Naast de patroon en de door de werkgever aangeduide leden, omvat de ondernemingsraad de personeelsleden van tenminste 25 jaar oud, die sedert 3 jaar in het bedrijf en sedert tenmin ste 6 maanden in de onderneming werkzaam zijn, en die voor een be paalde duui gekozen worden op lijsten, opgemaakt door de bijzondere syndi caten. De wet op de ondernemingsraden is toepasselijk op alle ondernemingen •net tenminste 50 arbeiders doorlopend in dienst. Volgens de jongste statisti sche gegeven zijn er aldus 4.678 in ons land hetzij- 2.425 met 50 tot 99 arbeiders 1.227 met 100 tot 199 arbeiders 685 met 200 tot 499 arbeiders 210 met 500 tot 999 arbeiders 82 met 1.000 tot 1.999 arbeiders 49 met meel dan 2000 arbeiders Er dient evenwel opgemerkt dat het de ondernemingshoofden die min der dan 50 arbeiders in dienst hebben, .Tij staat eveneens een ondernemings- op te richten in hun zaak. Dat al die genen, die de toenadering tussen ar beid, techniek en kapitaal wensen te bevorderen, van die mogelijkheid ge bruik zullen maken, ligt voor de hand. Vooral christelijke werkgevers zullen er het geëigende middel in vinden >m de zo dwaisdrijvende klassenstrijd ie kortwieken en te ontzenuwen. /Ap de vraag of het beoogde doel d:t structuurhervorming zal bereikt worden, kan men met oud-premier van Zeeland, die in de Senaat verslag uit bracht over het wetsontwerp, ant woorden, dat het opzet zal slagen ,in de mate waarin de mensen, die er de organen van belichamen, zoigvuldig gekozen worden en zich nauwgezet aai' hun taak wijden; net zal vooral slagen indien mensen van goede wil er op steunen en, in een geneensehap- pe.ijke actie verenigd, het klimaat van vertrouwen, verstandhouding en samenwerking scheppen, dat het voornaamste streven en het hoofddoel is van deze wet." Dl'. PAUL DE RIJCK PATER HENRI DE GREEVE 25 JAAR PRIESTER Pater Henri Theo Maria de Greeve, als radiospreker en stichter van de Bond zonder naam een bekende figuur, herdacht het feit, dat hij 25 jaar geleden tot priester werd gewjjd. In het ziekenhuis Joannes de Deo te Haarlem werd hem hulde gebracht voor zijn sociale arbeid. Minister Mr. E. M. J. A. Sassen, die ais vriend van de jubilaris aanwezig was, deed mededeling van zijn benoe ming tot Officier in de Orde van Oranje Nassau en speldde hem de onder scheiding op de borst. Pwrf. dï. Tesser volgt Mgr. dr. Witlox op aai mgr. ur. d. WliiOX di* «edert enige tijd ongesteld is, zich op medisch advies genoodzaakt heeft gezien per 1 Sept. ontslag te verzoe ken als hoofdredacteur van dit blad. Het bestuur van de Maasbode-stich ting heeft dit ontslag aan Mgr. Wit lox op de meest eervolle wijze ver leend, onder betuiging van diep ge voelde dank voor al hetgeen door hem in deze functie is verricht. Mgr. Wit- 1S "°°fdredacttur sedert 8 Febr. 1929. Met ingang van 1 September is door het bestuur van de Maasbode-stich ting benoemd tot hoofdredacteur pa- ter prof. dr. Stephanos Tesser O.P., hoogleraar in de ethica en de socio logie te Zwolle. Het bestuur van de Maasbode-stich ting heeft tot mede-hoofdredacteur benoemd de heer Leo Hazelzet, kamer overzichtschrijver van „De Maasbode" 'e 's-Gravenhage. die reeds eerder als hoofdredacteur ad interim is opgetre den. "Weersverwachting, geldig tot Dinsdagavond: Wisselende bewolking met later kans op verspreide onweersbuien. Weinig wind. Hogere temperaturen Heden zon onder 20.(0 uur. Maan op 19.15 uur. Woensdag zon op 5.26 uur. Maan onder 2.14 uur. yOOR DE VIJFDE MAAL hebben de diplomatieke vertegenwoor digers der Westelijke mogendheden te Moskou een onderhoud op het Kremlin gehad met Molotof, de Sovjet-minister van Buitenlandse Zaken, teneinde een basis te vinden voor vier-mogendheden besprekin gen over de Duitse kwestie. Van te voren kwamen de afgezan ten op de Amerikaanse ambassade bij een, naar men meent omdat zij nieu we instructies van hun regeringen ont vangen hebben. De besprekingen van gisteren op het Kremlin duurden drie en een half uur. Algemeen neemt men aan. dat deze bijeenkomst zeer belangrijk is geweest, daar er toch eindelijk een beslissing moet vallen. Meer gedetailleerd nieuws is totnu- toe echter nog niet bekend. Alleen zei Bedell Smith na afloop: Zoals ge bruikelijk, drie uur met Molotof". ÜEN AGENT te Rotterdam vond Zondagmorgen om ongeveer kwart voor zeven op de trambaan van de R. T. M. de afschuwelijk verminkte li chamen van de 46-jarige L. v. Schaik uit Vlissingen en een 39-jarige olie man uit Rotterdam. Zaterdagavond had een getuige om streeks halftwaalf twee personen door de ligusterheg langs de spoorbaan zien gaan en opgemerkt dat de manneni achter de heg op de grond en ver moedelijk op de rails waren gaan ligt gen. Tien minuten later passeerde een motortram met zes rijtuigen uit dp richting Hillesluis, waardoor zij oven- reden moeten zijn. Gezien de verwem dingen moeten zij op slag dood zijn geweest. De machinist heeft van het ongeval niets bemerkt. Begrafenis op het kerkhof te Lamswaarde TN DE STEMMIG in rouw gestoken kerk van de H. Comelis te Lams. waarde vond Maandagmorgen de uit vaart plaats van de parochieherder, pastoor J. F. Devolder. Voor de H. Mis door deken Staal van Hontenisse met assistentie van kapelaan de Bakker uit Lamswaarde en kapelaan de Kerf uit Graauw werd opgedragen, werden de Lauden gezongen. Honderden gelovi gen waren naar de H. Mis gekomen om de uitvaart bij te wonen. Onder de meer dan 25 geestelijken merkten wij op oa.. de hoogeerw. heer P. Rops, deken van Hulst, oud-kapelaan C. van Oers van Lamswaarde en vele pas toors en kapelaans.uit de omtrek. Alle parochiële verenigingen waren met om floerste vaandels in de kerk aanwezig, benevens de schoolkinderen onder lei ding van het onderwijzend personeel. Het koor zong onder leiding van de heer de Waal de liturgische gezangen. Na de H. J^is begaf men zich onder treurtonen van de fanfare „Vrijheid en Eendracht11 naar het kerkhof, waai de absoute door deken Staal verricht werd. Op het kerkhof werd niet ge sproken. TAE MEMORIE van Antwoord be- treffende de Grondwetswijziging, die deze week weer in de Kamer tor sprake zal komen, is thans versche nen Dat het demissionnaire kabinet omuist zou hebben gehandeld door zelf nog de indiening van de onder havige wetsontwerpen te bevorderen, kon de Regering niet beamen. Meer in overeenstemming met het bestaande gebruik ware ongetwijfeld geweest, zo zegt de M. v. A.. wanneer de koninklijke boodschap de datum 27 Juli 1948 zou hebben gedragen. Nu deze datum 24 Juli luidt, mag daar uit evenwel niet zonder meer worden afgeleid, dat de indiening nog in de zitting 19471948 geschiedde. Naar aanleiding van de opmerking betreffende het beslissingsrecht van de regering over het indienen van de wetsontwerpen tot wijziging van dc Grondwet wordt aangetekend, dat, zoals is uiteengezet in de Memorie v. Antwoord aan de Eerste Kamer, een nieuw opgetreden kabinet in elk geval verplicht zou zijn de indiening van de in eerste lezing aangenomen voor stellen tot grondwetswijziging, indien nog nodig, te bevorderen, opdat de nieuw gekozen Kamers in de gelegen heid worden gesteld overeenkomstig artikel 203 der Grondwet de voorstel len te overwegen. Uit deze verplich ting spruit evenwel niet voort, dat dit kabinet de wijzigingen in tweede le zing dient te verdedigen, indien het verwerping daarvai. niet als strijdig met het landsbelan| beschouwt. De regering sluit zich aan bij de opmerking, dat een ontwerp tot wij ziging van de Grondwet op zijn eigen mérites moet worden beoordeeld. De bewering, dat de vertegenwoor digers der Indonesische volken, waar mede de regering in overleg pleegt te treden, niet op democratische wijze zouden zijn aangewezen, wordt in haar algemeenheid niet beaamd. TN EEN nu en dan zeer rumoerige vergadering hebben ruim 400 sla gers uit het Zuiden, Oosten, Noorden te Deventer geprotesteerd tegen de gang van zaken bij de vleesdistributie. Met algemene stemmen is een motie aangenomen, die telegrafisch aan dc minister van Landbouw zal worden gezonden. Er wordt bij de minister op aange drongen onmiddellijk maatregelen te nemen tot algehele vrijheid van het bedrijfsleven. Verder wordt gevorderd voorlopige distributie van zes ons vlees per hoofd per 14 dagen, vrije inkoop van het vee, door de slagers, algehele afschaf fing der vleesdistrio >tie en het niet doen invriezen van vlees in de ko mende herfst. JN DE BUURT ..Klein Rotter dam" te Oud-Gastel waar dezer dagen een onzer militairen uit Indië terugkeerde gebeurde 't dat. tijdens de speech v.d. burgemees ter en 't dankwoord v. d. familie een stuk of wat jongens kans hadden gezien om langs het kel derluik in de kelder te komen waar zij zich tegoed deden aan al het lekkers, dat de banketbak ker daags te voren bezorgd had. Ongemerkt slopen de knapen weer naar buiten, de laatste resten van de lekkere taartjes van hun snuitjes vegend. Nu werd het tijd dat moeder de vrouw de feestgenoten, wijkcomi- té en Katholiek Thuisfront een verversing aanbood, wat zij wel verdiend hadden na de vele mooie woorden, haar zoon toe gesproken. in de kelder gekomen kunt U zich haar verbazing voorstellen. Alle gebakjes waren verdwenen en met een hele grote taartf die de knapen blijkbaar gespaard hadden, sloop juist de hond weg Vermoedelijk hadden de knapen in hun haast vergeten het kel derraam te sluiten en „Fokkie" was hun daar wat dankbaar voor Maar dat er in „Klein Rotter dam" om een en ander niet min der gefeest is en de stemming er niet minder om was, daarvan zijn we zeker. 00000<XX>0000000000000000 10-JARIG PRIESTERJUBILEUM KARDINAAL DE JONG. In het Utrechts Stadion werd Zondagmiddag Z.Em. Kardinaal de Jong, Aarts bisschop van Utrecht, ter gelegenheid van zijn 40-jarig priesterschap ge huldigd. Na de pontificale Mis, die in de openlucht werd opgedragen, werd een receptie gehouden, waai Z.Exc. de minister van Economische Zaken, Prof. Dr. J. R. M. van den Brink, namens de Regering kwam complimenteren. 1 TIT EEN officiéél communiqué van dc Ned.-Indische regering over de gisteren door ons gesigna leerde grote opiumsmokkelarij, blijkt dat niet minder dan 16 ton opium onder auspiciën van Djokja clandestien is geëxporteerd, sedert de politiële actie van verleden jaar. Uit arrestaties en gevonden docu menten is bewezen, dat de republi keinse minister van Financiën. Mara- mis, opdracht tot verkoop van deze opium gaf. De opium werd vanuit de republiek op illegale wijze naar Soe- r aba ja en Batavia verzonden. Raden Moekarto Notowidigdo trad op als fi nancieel coördinator en had het alge meen toezicht op de verkoop. Hierbij werd misbruik gemaakt van diploma tieke faciliteiten, verleend aan leden van de republikeinse delegatie en haar Broeder Silvester en Broeder Servatius QP ZATERDAG 28 Augustus a.s. her denken de Eerw. Broeders Silvester en Servatius hun gouden professie- feest. Br. Silvester is in brede kringen in Nederland en Indonesië al jarenlang een zeer bekende en geziene persoon lijkheid. Niet minder clan 28 jaar stond hij als algemeen overste aan 't hoofd der Congregatie en in die tijd groeide het ledental zeer sterk en het werkterrein der Congregatie werd aanzienlijk uitgebreid. Hij bouwde nieuwe scholen te Breda, Oosterhout en Bergen op Zoom en bracht door de vestiging der Broeders in Amsterdam (Zuid) en Haaren de Congregatie ook buiten de grenzen van het Bredase Diocees. Mulo-scholen werden opge richt te Breda (2), Huybergen en Oosterhout; Breda kreeg zijn Kweek school. Ook het BLO betrok hij in zijh be langstelling: BLO-scholen verrezen te Breda, Bergen op Zoom en Hulst. Vooral de St. Janschool te Breda ge niet in Nederland en België een geves tigde reputatie. Zijn grootste verlangen: ook de mis sie in zijn werkkring' te betrekken, zag hij in vervulling gaan. In betrekkelijk korte tijd werden kloosters en scholen gesticht te Singkawang. Pontianak en Bandjermasin op Borneo, en te Bli- tar en Koedoes op Java. Jammer ge noeg heeft men de twee laatste posten door oorlogsomstandigheden lijdelijk moeten opgeven. Geen wonder, dat hij door zijn veel vuldige en uitgebreide werkzaamheid zich vele dankbare vrienden en bewon deraars heeft verworven. Hetzelfde kan gezegd worden van zijn mede-jubilaris, Br. Servatius, die reeds in het voorjaar, bij het afslui ten zijner onderwijsloopbaan, door honderden oud-leerlingen op spontane en hartelijke wijze gehuldigd werd. Ongetwijfeld zullen ook op 28 Aug. de vele vrienden en oud-leeriingen van Huybergen met het gouden feest der beide jubilarissen van harte meeleven. QERANGSCHIKT op vier Alk- maarse kaasberries, zijn gisteren op het Paleis Het Loo, 750.000 hand tekeningen van Nederlandse vrou wen, als persoonlijke gelukwensen aan onze jubilerende Koningin over handigd. Deze provinciegewijze gebundelde handtekeningen gingen vergezeld van 868 oorkonden van de 960 gemeenten ■welke aan dit huldeblijk hebben deel genomen. Daar waren gecalligrafeerde exemplaren bij met tekeningen en schilderwerk, ook eenvoudige, door weinig geoefende handen van jonge meisjes vervaardigd. Ook de Neder landse vrouw in het buitenland en de vrouwen van Aruba hadden zich bij dit huldeblijk aangesloten. Maar er was nog meer: een exem plaar van het gedenkboek van de „Vrouwen van Nederland". Voorts 'n wit perkamenten schrijfmap met vig netten in miniatuur geschilderd door Gisele Waterschoot van der Gracht, uitbeeldende de Nederlandse vrouw in haar verschillende milieux: als cen trale figuur der regerende vrouw, met daaromheen de vrouw bij het beoefe nen van de werken van barmhartig heid, de vrouw als moeder, de wer kende vrouw en de intellectuele vrouw. Ook bij dit geschenk behoorde een opdracht namens de Nederlandse vrou wen in binnen- en buitenland, als- mede een gedicht van Elisabeth van Maasdijk. Een deputatie der vrouwen werd ont vangen in de gelijkstraats gelegen groe ne salon, waar de cadeaux aan Hare Majesteit werden aangeboden, welke deze met grote erkentelijkheid aan- 1 vaardde. adviseurs. Moekarto stond geregis treerd als correspondent van het re publikeinse dagblad „Soember" en be zat papieren van de republikeinse de legatie, waarop hij tussen Batavia en Djokja met het speciale vliegtuig 'op en neer kon reizen. Moekarto is thans gearresteerd. Voor de oorlog was hij werkzaam bij de opium- en zoutregie en was hoofd van deze dienst tijdens de Japanse bezettng. Bij zijn arresta tie had hij papieren bij zich met ge gevens over de opium-voorraden in de republiek. Het verhoor van Moekarto wees uit, dat bij de Japanse capitulatie 22 ton opium in Batavia aanwezig was. Deze voorraad werd terstond naar Djokja vervoerd. De verkoop van opium op grote schaal begon na de politiële ac tie om „verschillende posten van de republiek in de bezette' gebieden te dekken", en om de republikeinse ver tegenwoordigers in het buitenland uit te betalen. De opdracht tot verkoop van de opium werd gegeven door Ma- ramis na bespreking met het kabinet. Circa 16 ton opium werd naar Ma lakka geëxporteerd. Het vervoer van de opium uit de republiek geschied de per auto, speedboat en een Ca talinavliegtuig. Dit laatste was af komstig van Australië en had een Australische bemanning. Dc Nederlandse delegatie heeft aan de Commissie voor Goede Diensten volledige inlichtingen verstrekt. De nodige maatregelen zullen wor den genomen opdat geen, misbruik meer kan worden genlaakt van diplo matieke faciliteiten. Tarwegriesmeel uitsluitend op keuzebon vermicelli AANGEZIEN gebleken is, dat dien aangaande hier en daar een mis verstand bestaat, deelt het centraal distributiekantoor mede, dat tarwe griesmeel uitsluitend verkrijgbaar is op de keuzebon voor vermicelli en niet op tarwebloembonnen. TJOEWEL het bekend was, dat de ge zondheidstoestand van Generaal van Nijnatten in de laatste tijd veel te wensen overliet, kwam het bericht van zijn overlijden voor zijn vele vrienden en vereerders toch nog on verwacht. Een overtuigd Christen, een groot mens en een goed soldaat ging heen. De voorspoedige militaire carrière wel opmerkelijk, dat op 1 Mei 1938 de toenmalige kolonel der Infanterie v. Nijnatten werd benoemd tot generaal- majoor, commandant van het Derde Legercorps, hoewel hij geen opleiding had genoten aan de Hogere Krijgs school en nooit tot de Generale Staf had behoord. Ongetwijfeld een erken ning van zijn grote gaven als tacticus en practicus! Onder zijn officieren genoot hij een hoog aanzien om zijn practisch in zicht; hij was juist daardoor een man van groot gezag. Als katholiek stond de Generaal steeds vooraan. Ouderen zullen zich zijn ijveren voor ARKO en de offi ciersretraites herinneren; ook zullen zij zich herinnerén hoe hij op de Ka tholiekendag te Maastricht in een waarlijk apostolische rede getuigde van zijn geloof in Christus Koning De geestelijke verzorging bij de Ko ninklijke Landmacht vond in hem 'n overtuigd pleitbezorger. Het zou interessant zijn na te gaan, hoevelen gedurende de oorlogsjaren bij hem steun en troost zochten en vonden. Vrouwen van krijgsgevange nen, verzetslieden, allen, die in moei lijkheden waren, vonden bij hem niet slechts een willig oor, maar,werden opgebeurd, bijgestaan en op velerlei manieren geholpen, waarbij hij, voor al wanneer het de ondergrondse bewe ging betrof, geen reserve kende. Na de bevrijding stelde de regering de werving van oorlogsvrijwilligers in zijn handen en werd hij hoofd van het Centraal Indelingsbureau, dat de dui zenden vrijwilligers registreerde en uitzond naar Engeland, Voor deze or ganisatie is ons land de generaal grote dank schuldig. In het najaar van 1945 werd hij be vorderd tot luitenant-generaal en niet lang daarna ging hij genieten van de rust, welke hij zo ten volle had ver diend. Nu God deze „miles Christi" tot zich heeft geroepen, moge zijn figuur voor allen in de Kon. Landmacht blij ven het treffend bewijs, dat 'n goed Christen ook een goed soldaat kan zijn. Blijven wij hem in onz« gebeden herdenken. Het nieuwe kabinet gestart yR WAS VORIGE Donderdag in het Tweede Kamergebouw daar buiten waren de afschuwelijke stella ges van het Haagse jubileum-open luchtspel nog steeds aanwezig de bekende sfeer der parlementaire hoog tijdagen: een volle Kamer, volle tri bunes en volle loges. Minister-President Drees heeft er met forse stem, nu en dan met zware klemtoon, de regeringsverklaring voor gelezen, waarin hij zijn extra-parle mentair kabinet aandiende als „pro gramministerie". Drees, eenmaal stenograaf in de zelfde zaal, waar hij nu de hoogste zetel aan de regeringstafel heeft in genomen. Drees, self-made man in de beste zin van het woord, ervaren par lementariër bekwaam minister, de eerste Nederlandse Minister-President uit het „volk" voortgekomen. Niemand zal er zijn, die deze pre mier, deze integere politicus zijn fraaie carrière misgunt, integendeel. Dit bleek wel nadrukkelijk, toen de leden van de Kamer de ministers en in het bijzonder de Minister-President geluk wensten met hun benoeming. Maar de zaak wordt anders, als men zich afvraagt of hij het nu juist moest zijn, voorman van de P. v. d. A., om op te treden als leider van het nieu we kabinet. De uitslag van de verkie zingen wees toch geenszins in deze richting. In mijn vorige brief heb ik er al even op gewezen: wanneer men zijn oordeel gaat geven over de socialis tische signatuur van dit kabinet, dan mag men de zware concessies van de P. v. d. A. niet verwaarlozen. TAE regeringsverklaring van het ka- binet-Drees-van Schaik is zeker niet slecht ontvangen. De woordvoer ders der vier partijen, warvan expo nenten in dit ministerie hebben zit ting genomen, wisten allen veel goeds al kozen zij uit de aard der zaak niet vier dezelfde punten uit de verklaring te putten. De tevredenheid was dus heterogeen. De heer Romme, fractieleider der K. V.P., was de enige die bovendien met talrijke verlangens en wensen naar voren kwam. Inderdaad is deze regeringsverkla ring bezwaarlijk een volledig program te noemen. Bijzonder aandacht wordt en terecht als meest actueel pro bleem gewijd aan het Indonesische beleid, de toon is optimistischer dan verwacht werd. Nadrukkelijk komt de gelijkwaardigheid van de delen van de Ned.-Indon. Unie naar voren en duidelijk wordt gesproken van de staatrechtelijke figuur van een reële Koninklijke Unie. met bindend gezag op haar competentieveld van de eigen organen. In deze terminologie kan men de nieuwe minister van Overzeese Ge biedsdelen. Mr. Sassen, herkennen, herkent men tevens het beleid en het program der K.V.P., zoals dit onder leiding van prof. Romme tot dusver werd gedemonstreerd. Als tweede punt: de publiekrechte lijke bedrijfsorganisatie en de onder nemingsraden. Hier kan men met re den spreken van een gelukkige voort zetting van het beleid der der rege- ring-Beel. Het lijdt geen twijfel, dat de samenstelling van het nieuwe ka binet ook voor de practische uitvoe ring van de bedrijfsorganisatie een gunstiger positie heeft geschapen dan onder het op de twee progressieve partijen rustende kabinet-Beel moge lijk zou zijn geweest. DEHALVE de verrassende medede ling van een nagenoeg sluitende begroting, zonder dat tekort wordt ge daan'aan de bevordering der volks welvaart en de eisen der sociale recht vaardigheid biedt de verklaring nog weinig houvast voor een regeringspro gram. Van betekenis voor de toekomst acht ik de overigens nog sobere toe zegging. dat ..gedacht wordt aan de gezinsbelangen. met name die der kin derrijke gezinnen, zowel bij de belas- tingpolitiek als bij het sociaal beleid". En evenzeer verheugt het, dat de re gering ook uit dit oogpunt een krach tige woningpolitiek van grote bete kenis acht. Zal dan eindelijk een wa re gezinspolitiek gevoerd gaan wor den, zoals deze bij voortduring gepro pageerd werd door de KVP-fractie? Het heeft mij niet verwonderd, dat prof. Romme in zijn rede aandacht schonk aan deze politiek en onder meer belangstellend informeerde naai de kinderbijslag voor zelfstandigen, waarover in de regeringsverklaring met geen woord werd gerept. Dat prof. Rutten in zijn onderwijs beleid de voetsporen van dr. Gielen zou volgen, kon verwacht worden. De verklaring der regering bevat letter lijk: „verdere toepassing van de ge dachte der financiële gelijkstelling, met name van het M. O. en het V. H. O. en het Buitengewoon Lager Onder wijs, zal worden bevorderd". Helaas ontbreekt bij deze opsomming het voor bereidend lager onderwijs. ,Hel lijkt mij waarschijnlijk, dat vele programpunten waaronder van zeer actuele en grote betekenis, zoals de regeling der oorlogsschade bewaard zijn voor de Troonrede. Het antwoord van de regering, dat deze week aan de orde komt, zal ons hierover wel nader inlichten. Eén ding moet mij over de regerings verklaring nog van het hart. Er ont brak die krachtige wezensbepaling, die dr. Beel in 1946 aan zijn kabinet heeft gegeven: Christelijk gefundeerd en vooruitstrevend van karakter. De lichte ombuiging naar het humanisme kon mij niet bekoren: zij zou door een katholieke minister-president in deze omstandigheden minder gemakkelijk zijn uitgesproken. A AN een zeer ervaren politicus vroeg ik: „Hoeveel tijd van leven geeft U dit kabinet?" Hij antwoordde mij: „Het lijkt mij zeer waarschijnlijk, dat het de rege ring gelukt de Grondwetswijziging te doen aanvaarden, met de daarbij be horende wetten, die eveneens een t vee-derde meerderheid behoeven. Ook de ontwerpen voor de P.B.O. en de ondernemingsraden heb ik gunstig ge noteerd staan. Maar dan zullen er ge leidelijk moeilijkheden en bestaans- zorgen komen voor dit ministerie". En toen ik hem vroeg van welke aard die moeilijkheden zouden zijn, kreeg ik het diplomatieke antwoord: „Als U bij de debatten in de komende dagen goed luistert, zult U zelf de po litieke ontwikkeling in deze parlemen taire periode zien aankomen". Ik heb hem beloofd mijn best te zullen doen.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1948 | | pagina 1