Ook beroering in de Roemeense „Volksdemocratie" Besprekingen in Moskou duren voort Christelijk-Historisch ongenoegen Bepleisterde Hijzelendoorn makkelijke prooi voor Rocca De stoet bij de inhuldiging IN 'T KORT Felle debatten in Nat. Vergadering Nieuwe ministers in functie Onze Jubileumwedstrijd Haagse brieven VIERDEJAARGANG No. 1148 DINSDAG 10 AUGUSTUS 1948 Communistische leiders uitgestoten wegens verzaking aan de klassenstrijd Katholieke Kerk aangeklaagd Vrij koel Hardnekkige onderhandelingen Vader van vier kinderen verongelukt Flying Dutch Mam Weer terug Kc Utrecht krijgt een nieuwe kathedraal Zware storm-schade in Frankrijk Een stem van overzee Geen wieler-optimisme in Londen Verdriet en vreugde in de tandem-race De finale ploeg-achtervolging ging tussen Engeland, Frankrijk, Italië en Uruguay. Het land waar iedereen dol op de Tour de France is bleek de beste ploeg te hebben, want de nako melingen van Bartali werden met vrij groot verschil geklopt. De Fransen spanden zich zó in, dat een hunner na de race moest worden bijgebracht, Amerikaanse consul verdronken INa de formatie Uitgave N. V. Uitgeversmij. Neerlandia. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts; C. J. v. Hooteghem; A. E. Langenhorst; Mr. Dr. A. J. J- M. Mes; Mr. H. B. B. de Rechter. Verschijnt elke werkdag Abonnementsprijs bij vooruitbetaling t 3.38 per kwar taal, per post t 4.25, per week (uitsluitend bij niet postbestelling) 0.26. Losse exemplaren 6 cent. Postrekening 278841. Prijzen voor buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt. Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen Hulst, Dubbele Poort 7, tele foon 102 (Bijbureau: Oostburg, Nieuwstraat 22, telefoon 35). Bu reau voor de Zeeuwse Eilanden: Goes, Westsingel 75, telefoon 2236. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Advertentieprijs (uit sluitend voor de Zeeuwse oplage): f 0.10 per m/m; voor Re clames (Ingezonden Mededelingen) f 0.25 per m/m. (Voor de gehele oplage resp. t 0.25 en t 0.60). Incasso wordt berekend. Voor God, Koningin en Vaderland j£EN HEFTIGE verklaring, onlangs gepubliceerd door de communis tische arbeiderspartij van Roemenië, noemt in één adem: de „reac- tionnaire" Katholieke Kerk, de Getuigen van Jehovah, de „nationalis- tisch-reactionnaire elementen der Joodse bevolking", en de aanhan gers van Lucretiu Patrasceanu, een communistisch leider, die buiten het Parlement werd gesloten! strijd voor het communisme, vooral nadat de anti-marxistische en chauvi nistische houding van Patrasceanu was gebleken." Dit bevestigt de vroegere berichten, volgens welke Patrasceanu, evenals Emile Bodnaras, communis tisch minister van oorlog, beschuldigd werden van anti-semitisme door de al gemene leidster van de communistische partij, Anna Pauker, minister van bui tenlandse zaken van Roemenië. De „chauvinistische" houding van Patrasceanu is slechts een der beschul digingen, die in deze verklaring van de Arbeiderspartij tegen hem worden ge uit. Zijn grootste fout is klaarblijkelijk dat hij de communistische verklarin gen over het „eenheidsfront", over de „samenwerking" met de niet-communis ten" enz. te letterlijk heeft opgevolgd. „Een typisch voorbeeld van verzaking aan de klassenstrijd en van collabora tie met de uitbuiters, is de houding van Patrasceanu. Vóór Maart 1945 raadde hij de collaboratie aan met de bourgeoisie, of tenminste toch met een groot deel van deze klasse. In 1946 prees hij de alliantie met de ganse landbouwersstand, met inbegrip van de uitbuitende elementen, die in deze klasse voorkomen en die vijandig staan tegenover de arbeidersmassa." De verklaring vervolgt: „Hij wei gerde te erkennen, dat de belangrijkste taak door het proletariaat vervuld r\E VERKLARING onderstreepte de noodzakelijkheid, de partijleden met nodige voorzichtigheid aan te werven. ..Elementen, vreemd aan de arbeiders klasse, zijn binnengedrongen in de ran gen der werkliedenpartij, en hebben er veel invloeden van hun bourgeoise-geest alsmede hun opportunisme meege bracht," Bovendien laakt de motie „het ge mis aan politieke rijpheid der leden, hun geringe belangstelling voor de Marxistische en Leninistische studies, en hun luiheid wat betreft de prac- tische activiteiten." Deze verklaring wordt beschouwd als het bewijs en dit ingevolge de be kentenis der communistische leiders zelf dat alles ver van volmaakt is in de Roemeense „volksdemocratie" en dat er zich onder het mom van de „eenheid" geweldige twisten hebben afgespeeld en nog afspelen in de partij zelf en tegelijkertijd ook tussen deze en haar bondgenoten. PATRASCEANU HET ZWARTE SCHAAP. 7e geeft ook enkele ophelderingen omtrent de uitsluiting en arresta tie van Patrasceanu, vóór korte tijd nog een der meest invloedrijke leiders der Roemeense communisten: „De or ganisaties der nationale minderheden werden eveneens meegesleurd in deze VEEL VALFRVIT DE STORM van Zondag heeft tengevolge gehad, dat enorme hoeveelheden valfruit op de vei lingen in de Betuwe werden aan gevoerd: er zijn millioenen kilos fruit afgewaaid. De schade, die hierdoor aan de pachters, die juist vorige week hadden gepacht is toe gebracht is reusachtig. Een enkel voorbeeld.: de opbrengst van een boomgaard, die voor Zondag werd geschat op f 40.000,— ,werd na de stom met hoger dan f 10.000,— getaxeerd. QP 3 MAART was de totale geldhoe- veelheid in ons land 970 millioen gulden meer dan een jaar tevoren. D' PAUS heeft de Vaticaanse hulp- missie in Duitsland geinstrueerd, voedselpaketten naar Berlijn te zenden V'ER ALKMAARSE kaasberries zul- len de handtekeningen van ruim 4 millioen vrouwen en de cassette met tekeningen van 925 gemeenten i?.r,s®n' die °P 8 Sept. aan Koningin wuhelmma worden aangeboden. JTALIë heeft doen weten, dat het wenst deel te nemen aan de Donau- conferentie. £)E HOOFDBESTUREN der vrije" slagersvakorganisaties en de slakersvakgroep zullen vandaag met de minister de slagersbelan- gen en die van hun klanten be pleiten. Veel succes 1 £)E BENELUX-JAARBEURS te Boom heeft zo'ns succes, dat besloten is jaarlijks een dergelijke beurs te doen plaats vinden. £EN UIT ZEVEN LEDEN bestaande Cubaanse militaire delegatie, brengt momenteel een bezoek aan ons land. JN JULI kwamen in ons land 162 montagewoningen gereed. Dat een nieuw montagewoningbouw-record. J-JOOPDAALMOEZENIER H. J. J. M. van Straalen is gisteren per vlieg tuig naar Indië vertrokken. DUIZENDEN zangers en zangeressen uit het gehele land zullen Maan dag 30 Augustus op het Malieveld in Den Haag een massale zanghulde bren gen aan de Koningin. gELGIE zal jaarlijks aan West- Duitsland voor 84 millioen Engelse ponden leveren, de dubbelzone van zijn kant zal België voor 75 millioen pond producten leveren. Het verschil wordt benut voor de uitvoer van Duitse auto's naar België. DE TECHNISCHE SCHOOL van de Belgische luchtmacht te St. Trui den is geheel uitgebrand. Veel kostbaar lesmateriaal, als radarinstrumenteii en vliegtuigen gingen verloren. jyjERLE COCHRAN, de plaatsver vanger van Coert Dubois in de commissie van goede densten s n Ba tavia aangekomen. Hij zou een nieuw Amerikaans plan voor de oplossing van het geschil bij zich hebben. Weersverwachting, vanavond: geldig tot Wisselend bewolkt met enkele plaatselijke regenbuien, hier en daar met onweer. Weinig veran dering in temperatuur. In het Noorden van het land matige tot zwakke wind uit Westelijke rich tingen. In het Zuiden van het land weinig wind. Heden zon onder 20.14 uur Maan onder 22.27 uur. Woensdag zon op 5.17 uur. Maan op 13.44 u. wordt. Hij volgde een politiek van ver zoening tegenover de burgerij, predikte de liberale leer van de vrije economie, kwam op tegen de munthervorming. Patrasceanu werd aldus in de rangen onzer partij de vertegenwoordiger van de bourgeois-ideologie, en het feit dat zijn theorieën niet tijdig werden ont maskerd, moet als een vergissing wor den beschouwd." Volgens de verklaring, geschiedt de evolutie van Roemenië naar het socia lisme, door middel van een klassen strijd. Een der voornaamste hinder palen hierbij is de Katholieke Kerk, waartoe ongeveer 14% der bevolking behoort. Terrorisme, afleidingsmanoeu vres en sabotage worden aangewend door de bourgeoisie, die daarbij gebruik maakt van de actieve steun van bui tenlandse imperialisten. De Katholieke Kerk, evenals andere sekten als bij voorbeeld de Getuigen van Jehovah, staat insgelijks in dienst van de re actie. De vijanden van de klassenstrijd zijn binnengedrongen in de massa-or ganisatie en tot in de partij zelf. Ele menten, aangesloten bij het kapitalis me hebben zich ingewerkt in het ra derwerk van de staat; zij maken van hun positie gebruik om de politiek van de regering in gevaar te brengen." ZELFCRITIEK. Tenslotte klaagt de verklaring de „ijdelheid en de bureaucratische geest" aan. die heersen in de schoot der partij. Zij beveelt dan ook de tra ditionele „zelfcritiek" aan. „Speciale aandacht moet worden besteed aan de intensivering van de klassenstrijd bij de landbouwers. Een dieper onderzoek van de sociale structuur dringt zich op, opdat de leden zouden weten wie de vrienden en wie de vijanden van de arbeidersklasse zijn..." „De traagheid in de organisatie van het landbouwproletariaat, is een der grootste zwakheden in de organisatie van onze partij", aldus dit document, dat een toppunt van verdraaiing en laster is. JGADAT DE vertegenwoordigers van de drie Westelijke mogendheden gedurende het week-einde nieuwe in structies van hun regeringen hadden ontvangen zijn ze gisterenmiddag op nieuw naar bet Kremlin getogen, waar ze een bespreking van twee uur en veertig minuten met Moiotov en zijn plaatsvervanger Smyrnof hadden. Na afloop reden de vertegenwoordi gd s naar de Britse ambassade. Naar George Marshall een uur na de beëindiging der besprekingen me dedeelde, zullen er „waarschijnlijk" nog verdere onderhandelingen tussen de Westelijke vertegenwoordigers en Moiotov plaats vinden. Londense kringen oordeelden, dat deze conferentie wel eens doorslagge vend zou kunnen blijken voor het al dan niet vinden van een vreed zame oplossing van de Berlijnse cri sis, ze namen aan, dat hardnekkig on derhandeld zal worden over de blok kade en de valuta-oorlog. Indien geen overeenstemming wordt bereikt acht men een onderhoud met Stalin de enig overblijvende weg. Parijse kringen achtten het niet on waarschijnlijk, dat Moskou snel een oplossing zou brengen, en wel in deze Communisten voeren obstructie AL TWEE DAGEN lang voert de Franse Nationale Vergadering fel le debatten over het wetsontwerp, waarbij Paul Reynaud om volmach ten ter doorvoering van zijn econo misch programma vraagt. Rond het middernachtelijk uur wa ren de debatten al veertien uur aan de gang, maar men was van plan door te vergaderen, totdat een beslissing was bereikt. De communisten voeren een felle obstructie; ze dienden meer dan vijftig amendementen in. Een beslissende stemming over de wet wordt niet voor de vroege mor genuren verwacht. Volgens Reuter scheen Reynauds overwinning verzekerd, nadat over eenstemming met de leiders van de parlementsfracties was bereikt over 'n nieuwe formulering van de clausule betreffende een algehele hervorming van het Franse belastingstelsel. Volgens de nieuwe formulering heeft de minister van Financiën geen recht de maatstaven voor een bepaalde be lasting te wijzigen. Dit recht blijft het parlement voorbehouden. De belasting deskundigen menen, dat de formule ring niettemin de minister de moge lijkheid schenkt, voor het einde van het jaar het nationale budget slui tend te krijgen. J zin: de Westelijke mogendheden er- kennen de Oostelijke mark in de Rus sische zone en Berlijn, in ruil daar voor heffen de Russen de blokkade op, een regeling, waarvoor de Russen te spoediger te vinden zijn, naarmate hun economie, in de Oostelijke zone, door de pressie op de Oostmark, ernstiger wordt aangetast. Versterkingen aan Berlijnse Westgrens TJET onder Brits toezicht verschij nend Berlijnse blad Tclegraf meld de gisteren, dat de Russen loopgraven en artillerie-stellingen aanleggen langs de Westelijke grenzen van Berlijn. Babcock, de plv. Amerikaanse com mandant te Berlijn, verklaarde, dat de Russen de directie van de Duitse spoorwegen hebben opgedragen, zich gereed te houden om op eerste aan zegging steenkooltreinen van Helm- stedt naar Berlijn te laten lopen, maar hij voegde er aan toe, dat deze in structie door de Amerikanen niet van veel betekenis wordt geacht. Handelsdelegatie naar Frankfurt JDINNEN enkele dagen wordt te Frankfort een handelsdelegatie uit de Sovjet-zone van Duitsland ver wacht ter bespreking van de mogelijk heid van de hervatting van de inter zonale handel. Tevens zal de koers- verhouding tussen de Oostelijke en Westelijke mark worden besproken. Donderdag regeringsver klaring, Vrijdag debatten ^^"ADAT reeds jl. Zaterdag de por tefeuille van Justitie was over gedragen aan mr. Wijers, hebben gis teren de andere nieuwbenoemde mi nisters de departementale zaken van hun voorgangers overgenomen en hun plaats op het departement ingenomen. Bij K. B. is aan mr. J. R. H. van Schaik op zijn verzoek eervol ontslag verleend als voorzitter van de Tweede Kamer, onder dankbetuiging voor de vele en gewichtige diensten als zoda nig bewezen. De Kamer zal Donderdag na de re geringsverklaring, die minister-presi dent Drees om 1 uur zal afleggen een nominatie voor het voorzitterschap op maken. Het debat over de regeringsverkla ring zal eerst Vrijdag een aanvang nemen en zal zo nodip de volgende week worden voortgezel jy^AANDAGMIDDAG om 5 uur is de 37-jarige caféhouder Schapers uit Hoogerheide op het vliegveld Woens- drecht met zijn motor tegen een am bulance-auto van de LSK opgereden, waardoor hij vrijwel op slag werd ge dood. S. is gehuwd en vader van vier kinderen. OMT ZE? Komt ze niet? Dat wa ren de vragen die duizenden sportieve enthousiastelingen zich gis teren aan de Nieuwe Waterweg stel den. Het antwoord op deze vragen was voor hen veel belangrijker dan de Kabinetsformatie. En gelukkig voor de duizenden kwam 't antwoord. Want toen het stoomschip „Mecklen burg" de Nieuwe Waterweg binnen- stoomde troonde daarop in volle glo rie Fanny Blankers-Koen, beladen met goud, mitsgaders de andere le den van de dames-athletiekploeg, die eergisteren de boot gemist hadden. Voltallig was het ploegje echter ook nu nog niet, want Gré de Jong had weer de boot gemist en zat nog veilig in Londen Het was niet zo eenvoudig voor mevr. Blankers om voet aan wal te zetten, waar haar man op haar wacht te. Ze werd als het ware bedolven onder de bloemen en onder een reus achtige fruitmand, waarmee men was komen aansjouwen. Dinsdagmiddag zal „Flying Dutch- Mam" zoals de Engelsen haar noe men officiéél op het gemeentehuis te Amsterdam worden ontvangen. Zij zal naar het stadhuis rijden in een rijtuig, getrokken door vier witte paarden.» Mevr. Blankers vertelde o.m., dat de organisatie der Olympische Spe len wel wat te wensen over heeft gelaten. Dit was ook de mening van ir. Ad. Paulen, de voorzitter van de K.N.A.U. Geschenk van het Aarts bisdom aan de Kardinaal HHER GELEGENHEID van Zijn veer tigjarig priesterfeest op 15 Aug. a.s. zal aan Z.Em. Joh. Kardinaal de Jong door de Katholieken van het Aartsdiocees een geschenk worden aangeboden, dat bestaat uit een geld bedrag, bedoeld als basis voor een fonds voor een nieuwe Kathedraal. Daar uit het te verzamelen geldsbe drag uiteraard niet meer dan een ba sisfonds zal kunnen worden gevormd, zodat de bouw van een nieuwe Ka thedraal nog geruime tijd op zich zal laten wachten, wordt een deel van de opbrengst van een daartoe te houden collecte besteed voor dringend nood zakelijke herstelwerkzaamheden aan de huidige Kathedraal. DE NOVEMBERSTORMEN, die dit- maal eens in Augustus hebben ge woed, hebben in Frankrijk zware schade aangericht. Aan de Westkust gingen bij schipbreuken ongeveer 20 mensenlevens verloren en werd veel materiaal in de havens beschadigd. In de marinehaven Brest wordt de scha de op 100 millioen frs. geschat. Ook ver landinwaarts werd veel vernield. De schade aan de wijngaarden loopt in de honderden millioenen francs. In Engeland overstroomden duizenden H.A. graaniand, de meeste schade werd in het Zuiden en Oosten aan gericht. Ook de huzaren op de buitenposten op Sumatra moeten gefourageerd wor den. Majoor J. C. S. Peters, commandant van het derde eskadron P.A.W. maakt een inspectietocht per prauw langs de verschillende detachemen ten. Achter hem zitten 2e Lt. v. d. Post (Den Haag), Adj. J. de Goede (Hilversum) en huzaar Cor Aben (Helmond). ALS HET DAGBLAD „D e N e- d e r 1 a n d e r" de stem der C.H. fractie vertolkt, dan heeft het nieuwe Kabinet van die kant niet veel goeds te verwachten. Het blad valt scherp de heer Stik ker aan: „In de verkiezings-actie heeft de V.V.D. zich er speciaal op toegelegd de heer Lieftinck te bestrij den. Vergaderzalen dreunden van som bere woorden op Lieftinck's politiek. Hun uitermate kostbare propaganda is door de liberalen gebruikt om de heer Lieftinck op allerlei wijze aan te vallen. Deze propaganda heeft het zetelaantal van zes op acht gebracht. Thans zien de verbaasde V.V.D.-kie zers. dat de heer Stikker met de heer Lieftinck in één Kabinet gaat zitten. Ditzelfde geldt niet voor Mr. Schok king. Mr. Schokking, wiens politieke bezigheden van de laatste dagen wij met pijnlijke verbazing hebben gade geslagen, behoort niet tot de promi nente figuren onder de C.H.-staatslie- den. Of zijn benoeming de onverdeel de instemming van beide Kamerfrac ties heeft moge ernstig worden be twijfeld. Deze staan en het is goed dit nadrukkelijk te verklaren geheel vrij tegenover het nieuwe Kabinet; zij wor den door Mr. Schokking noch verte genwoordigd, noch door hem gebon den. In C.H.-ogen blijft hij een extra parlementaire figuurHet geheel overziende ontkennen we niet, dat er in dit Kabinet betere figuren zitting hebben dan in het voorgaande, doch wat de politiek aangaat, wat de be ginselen betreft, is er niets veranderd. Het Kabinet blijft voor en na: rood- rooms, met twee andere politici erin als verspreide krenten in een modern TJW NAAM VONDEN WE NOG NIET bij de inzenders en tocht komt de eind-datum, 15 Augustus, in zicht! Nog vijf dagenAls u nog langer uitstelt, kan het te laat zijn. Dus u klimt vandaag nog in uw pen houder en beschrijft uw persoonlijke belevenissen in verband met dat Konmginnefeest van „toen" of nog beter u laat alle lezers van „De Stem" meegenieten van het in de grijze schemer van het verleden ver doezelde ogenblik, toen u zelf de Koningin zag, met Haar sprak wel licht.... En die foto's, geel van ouderdom, heeft u die al voor ons op gezocht' Het is op zichzelf al de moeite waard dat te doen, want u kunt in twee wedstrijden (een opstelletje van 150 woorden of een zeldzame foto) een van de volgende prijzen winnen: Eerste prijs: waardebon van f 50. Tweede prijs: waardebon van f 25. Derde prijs: waardebon van f 10. Vierde prijs: fraai verchroomd klokje. Vijfde prijs: fraai verchroomd klokje. En vergeet dan vooral niet op een afzonderlijk papiertje uw naam en adres te schrijven; ook moeten we weten of u een „hij of een zij" is en tenslotte, wanneer u geboren werd. Dan stopt u alles in een enve loppe, zet daar op: „De Stem", Reigerstraat 16, Breda. In de linkerboven hoek: Jubileumprijsvraag. En dit is het laatste „alarmsignaal", dat we geven. Aan de slag dus! J7EN BEPLEISTERDE en flink pijn lijdende Hijzelendoorn is giste ren in Heme Hill wel heel dapper op zijn race-fiets geklommen om 't weer op te nemen tegen de Uru- guees Rocca, die hem Zaterdag zo'n hevige tuimeling op de wielerbaan liet maken, maar het ging toch niet van harte. Lotsy en kol. Pahud de Mortanges da voorzitter van het N.O.C., spraken de lange sprinter nog wel de nodige moed in aan de startlijn, doch het mocht niet baten. Hijzelendoorn had te veel last van zijn genaaide wonde aan zijn linkerarm en Rocca won dan ook met groot verschil. De Uruguees had echter niet lang plezier van zijn zege, want in de daarna volgende kwart-finale werd hij geslagen door de Australiër Bazzano. Uiteindelijk plaatsten zich voor de finale sprint 1000 meter de Britse we reldkampioen Harris, de Italiaan Cnella, de Deen Schandorff en Baz- zano. Tot aller verbazing werd de zelf verzekerde Engelsman in de eerste iinalerit door de katachtige Italiaan geklopt en of de Brit door deze ne derlaag nu zijn zelfvertrouwen ver loor, weten wij niet, omdat het aan zijn poker-face niet te zien was, maar iüu ^?va! was de raPPe en tacti- sche Chella hem ook in de tweede rit te snel af, zodat Engeland niet de gouden medaille kreeg waarop het bij voorbaat stevig had gerekend. De strijd om de derde en vierde F aats veriion in het voordeel van de blonde Deen Schandorff, die de Aus traliër makkelijk zijn rug liet zien. Achtervolging voor Frankrijk om met zijn makkers het ererondje te kunnen rijden. De Britten hadden in de Uruguezen vrij tamme tegenstanders. Zodat het eindresultaat werd: 1 Frankrijk, 2 Italië, 3 Engeland, 4 Uruguay. Weer een pil TAE Nederlandse wielerkolonie die toch al genoeg in zak en as zat, kreeg bij de tandem-race weer een pil te slikken. Want het duo Buchlin- van Gelder, moest het in de series af leggen tegen de Zwitserse tandem. En ook in de herkansingsritten deden het de Nederlanders maar zo-zo door van België te verliezen. Gelukkig was het een snelle rit, zodat het Neder landse duo alsnog in de kwartfinales belandde tezamen met België, de Ver. Staten, Denemarken, Italië, Frankrijk en Engeland. De kwart-finales vinden Woensdag plaats. Het zal goed zijn niet al te opti mistisch te wezen. Misschien moeten we het bewaren tot 13 Aug. als de Olympische wegwed strijd plaats vindt. Italië won het water- polo-tournooi. De Ita lianen ziet men hier te samen met ons Neder lands zevental, dat als derde eindigde. krentenbrood. Aan het brood zelf doet dat niets af". Interessant is nog een stem van over zee. „H e t D a g b 1 a d" in Batavia is juist erg ingenomen met de benoe ming van de heer Stikker. „Washing ton zal meer waardering hebben voor een man met het economisch geloof van Stikker, dan voor een socialist, die streng vasthoudt aan het beginsel van geleide economie". Omtrent de figuur van de heer Sas sen aan Overzeese Gebiedsdelen laat het blad zich omzichtig uit: „Langs deductieve weg analyserend zou men niet kunnen komen tot een andere conclusie, dan dat er enige streken meèr naar rechts zou worden gekoersd dan onder het regime Logeman-Jonk man. Voorzichtigheid met categorische uitspraken is echter geboden, daar veel afhangt van het persoonlijk inzicht van de nieuwe minister en zeker niet uitsluitend van dat van de partij of partijvleugel, waartoe hij behoort". TT ET ZAL een kleurrijke stoet lijn, die Koningin Juliana op 6 Septem ber vergezelt op Haar tocht van het Paleis op de Dam, naar de Nieuwe Kerk, alwaar om 11 uur de plechtig heid van de inhuldiging zal plaats vinden. Voorop gaan twee herauten van wa penen met enige trompetters, gekleed in de heraldieke costuums, die ook bij de inhuldiging van Koningin Wilhel- mina waren voorgeschreven, daarna twee koningen van wapenen, even eens in hun schilderachtige dracht met hun tekenen van waardigheid. Na de jagermeester komen vervolgens de hoofden van hofdepartementen, luit.- gen. Kruis, drager van het Rijks zwaard, luit. admir. Helfrich, drager van de Rijksstandaard en tenslotte de opperceremoniemeester, die de nieuwe Koningin en Haar gemaal voorafgaat. De zware, met hermelijn omzoomde mantel van H. M. wordt door vier ad judanten gedragen. In de Nieuwe Kerk. TJIJ DE INGANG van de Kerk wordt de Koningin welkom geheten door een commissie van ontvangst uit de Verenigde Kamers der Staten-Gene- raal, die Haar en Haar gemaal naar de zetels leiden, waarachter zich de leden van de hofhouding scharen. De Koninklijke moeder van de nieuwe vorstin zal met de beide oudste prin sesjes Beatrix en Irene en de moeder van de Prins, prinses Armgard, ter zijde van het troonplatform plaats vin den. Ook prins Bernhard's broer, prins Aschwin, woont de plechtigheid bij. ^ONDAGMIDDAG is de 42-jarige Amerikaanse consul uit Antwer pen, H. M. Donaldson, afkomstig uit West-Newton, van het Amerikaanse schip American Defender, dat in de Rotterdamse Merwehaven werd losge maakt, overboord geslagen en ver dronken. Ondanks vijf uur dreggen, slaagde men er niet in hem te vin den. Het schip, dat uit Antwerpen kwam, was op weg naar New-York, De dag tevoren struikelde in de zelfde haven een Amerikaanse assis tent-steward. viel te water, en ver dronk eveneens. ter Schokking die ik ken als een begaafd en hoogstaand man niet gemakkelijk vallen zich spoedig ge heel in te werken in de talrijke pro blemen, die bij „Oorlog" aan de orde zijn, problemen van doorslaggevende betekenis voor de toekomstige „weer kracht" van ons Rijk. TTET program van het nieuwe Ka- binet, de verbinding dus van de delen van de legkaart, is ons nog niet bekend, zomin als de houding van het parlement. We zullen daarvoor nóg enkele dagen moeten wachten. Hoezeer zich echter in dit program ook zwakheden zullen openbaren, het landsbelang eist, dat het parlement dit Kabinet objectief, onbevooroor deeld tegemoet treedt. Dit ministerie, eenmaal gevormd, is nodig om de Grondwetswijziging tot werkelijkheid te maken. Zijn program, de samenwer king der ministers en de verhouding tussen Kabinet en Kamer moge zo zijn. dat van de huidige situatie „the best of it" wordt gemaakt. Op hoe onaangename wijze partij belangen en gevoeligheden bij de for matie ook om de hoek keken, het ver trouwen blijve bestaan, dat het alge meen welzijn, het landsbelang, en niet anders dan dat in de komende perio de bij de verhouding tussen Kamer en Kabinet de doorslag moge geven. ÜNKELE WEKEN lang heb ik U tot mijn spijt mijn brieven moeten onthouden; het was mij niet mogelijk feiten en inzichten over de Kabinets formatie te beschrijven zonder 't grote risico, dat deze telkens door een nieu we situatie zouden worden achter haald. Maar nu is het nieuwe Kabinet er. En het moet mij van het hart, dat het hoog tijd werd. De positie van ons land, in het bijzonder de situatie in Indonesië is zodanig, dat een langere crisis zeer ernstige gevolgen met zich zou hebben meegebracht. Vandaar dat het tot bijzondere er kentelijkheid moet stemmen, dat thans een Kabinet is gevormd, onder het welk de Grondwetswijziging en de daarmee in verband staande wetten zullen kunnen worden aangenomen, waardoor de mogelijkheid van een nieuw duurzaam samengaan van Ne derland en Indonesië zal worden ge schapen. Zowel de heer Beel als de heer van Schaik hadden zich bij de formateurs-arbeid deze uiterst belang rijke taak gesteld: de verwerving van zekerheid bij de a.s. behandeling der Grondwetswijziging. Geen van beide heeft risico willen nemen, want zij wisten dat een eventuele verwerping dezer wijziging (d.w.z. het niet ver krijgen van een tweederde meerder heid) 's lands positie weergaloos moei lijk zou maken. Geen van beide heeft het gewaagd zonder meer te vertrou wen op het verantwoordelijkheidsge voel der middenpartijen; hun leus was safety first. - WAT de heer Beel niet gelukt is, bleek voor de heer van Schaik mogelijk. Men zou hier in één adem aan kunnen toevoegen: maar vraag niet, hoe! De Partij van de Arbeid had het ook reeds vóór de verkiezingen van de daken verkondigd: Wij willen alleen samenwerking met de K.V.P.; verbreding der basis zal bij ons nooit instemming vinden. Zij had nadruk kelijk verklaard: nimmer medewer king aan een extra-parlementair Ka binet. Zij gaf in de weken der for matie middels haar partijraad te ken nen, dat noch Oud noch Stikker voor een ministerszetel in aanmerking moch ten komen. En nu. in het nieuw-gevormde Ka binet, zijn vooraanstaande personen van de P. v. d. A. tegenwoordig naast figuren van de C.H.U. en V.V.D., naast de „niet-acceptabele" Mr. Stikker, die niet eens „Verkeer" kreeg toegewezen maar het zo belangrijke departement van Buitenlandse Zaken! Nu zitten ministers uit de P. v. d. A. samen met Katholieken, een Chr. Historicus en een V. en D. er in een extra-parle mentair Kabinet! Kon Beel niet slagen, omdat Drees hem naar de smaak der socialisten moest opvolgen? Groot zijn de con- sessies van B. v. d. A.-zijde geweest zoals hierboven bleek. Men voege er nog aan toe, dat Overzeese Gebieds delen in Katholieke hand is gekomen en dat blijkbaar aan Dr. Beel in In donesië zelf een hoofdrol is toebe dacht. Maar Drees werd premier. Zij het onder toeziende voogdij van de for mateur, nu vice-voorzitter van de Raad van Ministers, Mr. v. Schaik. Het is een vreemde situatie: de par tij, die bij de verkiezingen klop kreeg, die vijf zetels minder verwierf dan de K.V.P., ziet zich de premier toebe deeld. Een merkwaardige legkaart, dit ex tra-parlementair Kabinet, met alle be zwaren aan een dergelijke kaart ver bonden. Wordt zij niet op karton ge plakt, d.w.z. schenkt het program straks geen bevrediging in de Kamer, dan ligt ze uit elkaar bij de geringste stoot na de aanvaarding van de Grond wetsherziening en de daaropvolgende wetten, die eveneens een twee-derde meerderheid behoeven. TAE Katholieken zijn in dit kabinet met zes ministers vertegenwoor digd, tegenover vijf van de P. v. d. A. Een redelijke verhouding, die ook is uitgedrukt in de belangrijkheid der departementen, die werden bezet. Mi nister van Schaik als vice-premier zal een belangrijke rol te spelen krijgen, een bemiddelende en bindende rol, die dit ministerie niet zal kunnen mis sen. Minister Witteman ging na een kor te ambtsperiode heen. Mr. van Maar- seveen volgt hem op. Diens grote er varing zal hem in staat stellen zijn nieuw „bestuurlijk" departement spoe dig goed te kennen en te leiden. Mr. Wijers. jurist van naam, zal aan Justi tie zonder twijfel een goed figuur slaan. Het heengaan van minister Gielen betreur ik in hevige mate. Hij had uiterst belangrijk werk in voorbereiding, hij had even belangrijk werk verricht. Hier schijnt met de legkaart te zijn - ik zou haast zeggen - geknoeid. Het is zeer jammer dat de formateur gemeend heeft dit niet te kunnen beletten. Uiteraard heeft zijn visie op het landsbelang bij zijn be slissing de doorslag gegeven. De hou ding van de pers, in het bijzonder van de katholieke pers, heeft Dr. Gielen getoond, dat zijn uitschakeling naar het schijnt wegens ressentiment van bepaalde zijde, door een ieder wordt betreurd. Prof. Rutten is de nieuwe minister van Onderwijs, een man van uitste kende reputatie. Hem wacht zwaar werk: de oplossing van het radio- vraagstuk, hervorming van het onder wijs enz. Hij moge de voetsporen van zijn voorganger drukken en in het bijzonder een cultuurpolitiek voeren, waarbij hij het been zal weten stijf te houden. De jonge, veelbelovende Mr. Sassen werd minister van Overzeese Gebieds delen, al had Buitenlandse Zaken hem misschien beter gelegen. Hij bezet 'n post, die een bijzondere verantwoor delijkheid meebrengt. Ik heb vertrou wen in Sassen, vooral als hij straks onder zijn medewerkers in Indonesië, als leidende kracht, Dr. Beel zal kun nen rekenen. Prof. v. d. Brink heeft gelukkig Economische Zaken behouden en hopenlijk zal zijn samenwerking met minister Lieftinck bevrediging schen ken. De verwerkelijking van de Pu bliekrechtelijke Bedrijfsorganisatie zal een zijner eerste en belangrijkste taken zijn, naast de uitbouw van de econo mische Unie met de Benelux-landen. De populaire minister van Oorlog, Lt. Kol. Fiévez ging heen, om persoon lijke redenen. Het zal de C.H. minis- Slot 6e kolom onderaan.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1948 | | pagina 1