De onderneming en haar problem ei
Inkrimping bouwnijverheid
Bedrijfs
pensioen
fonds n
Katholiek karakter en
vakbekwaamheid weze één
Den Haag kan weer
trammen
Net üan Vliet kampioene 200 mtr. schoolslag
IN 'T KORT
Bom gevonden op
het St. Pietersplein
Gissingen omtrent
de kabinetsformatie
yiERDE JAARGANG
No. 1143
WOENSDAG 4 AUGUSTUS 1948
Studieweek te Rolduc
Een traditie heeft zich in deze dagen gehandhaafd
IS HET BE B4BV
Na het onderhoud
Washington, Londen en Parijs studeren
In Sovjetzóne worden de teugels strakker
aangehaald
Koel weer
Dr Brüning bezoekt
Dr Poels
Bedrijfsorganisatie
in België
Ziektewetpremie
Onze Jubileum-
Wedstrijden
H
Maar opvoeden is nog groter kunst dan leraren
En toch meer woningen
Jeruzalem buiten
de strijd
Szakasits Hongaars
president
De vierde dag der Olympiade
Fanny Koen-Blankers finaliste
in de hordenloop
Radionieuws van de
Olympische Spelen
i
Uitgave N. V. Uitgeversmij. Neerlandia. Redactieraad:
A. F. J. Aernoudts; C. J. v. Hooteghem; A. E. Langenhorst; Mr.
Dr. A. J. J- M. Mes; Mr. ft. B B. de Rechter. Verschijnt elke
werkdag Abonnementsprijs bij vooruitbetaling r 3.38 per kwar
taal, per post t 4.25, per week uitsluitend bij niet postbestelling)
1 0.26. Losse exemplaren 6 cent. Postrekening 278841. Prijzen
voor buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt.
Voor God, Koningin en Vaderland
Bureau voor Zeeuwsen-Vlaanderen Huist, Dubbele Poort 7, tele
foon 102 (Bijbureau: Oostburg, Nieuwstraat 22, telefoon 35). Bu
reau voor de Zeeuwse Eilanden Goes, Westsingel 75, telefoon
2236. Hoofdredacteur; J. J H. A Bruna. Advertentieprijs (uit
sluitend voor de Zeeuwse oplage): 0.10 per m/m; voor Re
clames (Ingezonden Mededelingen) f 0.25 per m/m. (Voor de
gehele oplage resp. f 0.25 en f 0.60). Incasso wordt berekend.
(Van onze speciale verslaggever).
DE BEKENDE HEIL-GROET van het nationaal-socialisme en de vuist-groet
van het communisme vormen zeker niet ons katholiek kruisteken, aldus
Dr. A. J. M. Cornelissen op de Rolducse studieweek. De verhouding van Kerk
en Staat is bij deze stelsels niet eens meer in het geding, ze ontkennen ge
woon iedere verhouding.
OM deze verhouding scherp te stel
len, wees dr. Cornelissen er op,
dat wij in Nederland nog te vaak het
Binnenhof laten schuil gaan achter
het Begijnhof, en omgekeerd. Natuur
lijk is de verhouding Kerk en Staat
niet een zaak van fifty-fifty, maar
wel deze, dat wij als Katholieken het
Godsrijk op aarde erkennen, en daar
naast het wereldlijke vaderland. Van
beiden willen wij trouwe burgers zijn
Geen gespleten Katholicisme, aldus
deze boeiende inleider, maar oprech
te plichtsvervulling, gericht op ver
betering der zeden en invoering van
nieuwe instellingen. Wij moeten heb
ben een democratie, die in de waar
digheid van de mens ook Gods waar
digheid ziet en zich kant tegen Staats
absolutisme, overtuigd, dat geen
staatsgezag onbegrensd is.
En wanneer de democratie gered
kan worden, dan blijve de Kerk niet
achter, om een taak te vervullen, die
haar rechtens toekomt.
DE ONDERNEMING.
Y/LOT en helder van betoogtrant,
kleurend met duidelijke voorbeel
den. heeft de Leuvense franciscaan,
prof. dr. N. Devolder gesproken over
de onderneming als gemeenschap.
Hiertf ij sloot aan de voordracht van
prof. dr. M. Cobbenhagen, de Tilburg
se hoogleraar, over gezag en mede
zeggenschap in de onderneming. Hij
schilderde hoe allengs de arbeiders
groep als mededraagster van het ge
zag naar voren treedt.
Deze ontwikkeling zal de ge-
TK BEN de baby van Lindbergh,
beweert Erik Nielsen, 18-jarig
landarbeider in het N.W. van Jut
land. Hij beweert zich te herinne
ren als driejarig kind naar Dene
marken te zijn verscheept waar hij
in een weeshuis werd opgenomen
en later in de kost werd gedaan
bij een boer. De vingerafdrukken
van Erik zouden kloppen met die
op een bal van de destijds ver
dwenen baby. Er wordt nu bloed
van de „pretendent" naar Ame
rika opgestuurd om 't te vergelij
ken met dat van Kolonel Lind
bergh. De baby werd op 31 Maart
1C32 ontvoerd. Twee maanden la
ter vond men een lijkje, waar
van men veronderstelde, dat het
van de Lindbergh-baby was. Bern
hard Hauptmann werd van de
moord beschuldigd en is in '36 op
gehangen. Waarom de 18-jarige
Nielsen nu pas is gaan praten, is
niet duidelijk.
P]R IS EEN ontwerp gereed, dat be
doelt het heffen van dubbele belas
ting (op het kapitaal in België en op
het vermogen in Nederland) te voor
komen.
TN HET TIJDVAK van 30 Augustus
tot en met 6 September a.s. wordt
feestverlichting toegestaan. Aan elk
electriciteits- en gasbedrijf afzonder
lijk wordt het overgelaten binnen zijn
verzorgingsgebied die regelen te tref
fen, welke in verband met zijn capa
citeit toelaatbaar zijn.
J)E VLIEGENDE SCHOTELS zijn er
weer. In Hanoi zijn ze waargeno-
mext. Of de waarnemers erg gefuifd
hadden, staat er niet bij.
JJUISVROUWEN en hun kinderen
beneden de 21 jaar zullen in de
Verenigde Staten op Maandag, Dins
dag en Woensdag voor half geld kun
nen vliegen. Op die dagen zijn de ma
chines het minst bezet.
J)R HUENDER, de nieuwe gouver
neur van Suriname, is aldaar aan
gekomen. Hij werd hartelijk verwel
komd en spoorde in een toespraak
aan tot eensgezindheid.
tpOGLIATTI mag op last van Mos-
kou de Italiaanse communisten
niet langer aanvoeren. Reeds is me
degedeeld, dat bij een hersteikuur van
tu ee maanden moet ondergaan.
£EN OVERSTROMING in de Chine-
Proyincie Hoenan kostte 8300
milhoen dakloos"
JN ROEMENIE zijn alle scholen
staatsscholen geworden. Zeven jaar
lang kan ieder kosteloos (knalrood)
onderwijs genieten.
QP DONDERDAG 19 Aug. zal op het
Pensionaat „St. Louis" te Amers
foort voor het eerst sinds 1914 een
grote réunie van alle jaargangen wor
den gehouden: Inlichtingen bij H. F
A. N. Schilte, Feithlaan 8, Amers
foort.
JJET VERKOPEN, het afleveren en
het kopen van spiegelglas en bru
teglas zijn van 1 Aug. af niet langer
aan machtigingen of bonnen gebon
den.
REGERING heeft in Kasteel
Oud-Wassenaar een diner aange
boden aan het Amerikaans lid van
da Commissie van Goede Diensten, de
heer M. Cochran, die op doorreis hier
vertoeft.
zagsvorm gaan beinvloeden. En dan
is er nog een gezagsverschuiving, na
melijk die van de overheid. Prof. Cob
benhagen achtte 't beeld nog wel niet
geheel duidelijk; hij stelde nochtans
de vraag, of de overheid misschien
binnen het raam van haar gezag zal
gaan ingrijpen in lonen en prijzen. De
spreker ging echter niet nader in op
deze zaak, ook al had hij Minister
van den Brink onder zijn gehoor.
Over de medezeggenschap zeide de
hoogleraar, dat men zich moet hoeden
voor functie-overschrijding. De werk
wijze van de ondernemingsraad voor
het mijnwezen stelde hij als voorbeeld
„De onderneming" was ook het on
derwerp, dat Henri Hermans „de
arbeidersprofessor", zoals Poels hem
eens typeerde op klare en origi
nele wijze behandelde. Hij raakte
daarbij het vraagstuk van de Perso
neelsvereniging aan. De vakorgani
satie zal zich moeten ombuigen, aldus
zijn betoog, om de taak van de per
soneelsvereniging te kunnen opvan
gen. Ten aanzien van de bedrijfsor
ganisatie zei de inleider, dat we na
aanneming van de raamwet nog slechts
in de buitenlucht staan.
Ook over de spreiding van eigen
dom had Henri Hermans het, een on
derwerp, waarover prof. Cobbenhagen
zelf meende, niets te moeten zeggen,
hoezeer aangespoord van zeer hoog
geachte zijde. De inleider bekeek de
oezitspreiding alleen maar vanuit de
hoek der onderneming. En dan be
pleitte hij winstaandeel voor de ar
beiders en Toelating van dezen in de
Raad van Commissarissen.
Tenslotte hield hij een pleidooi voor
de beperking van ondernemings-ex-
pansie.
Wel zeer practische dingen heeft
Henri Hermans gezegd, de 73-jarige,
de gewone man, zoals hij zich noemde
maar die met frisse geest nieuwe pro
blemen wist te behandelen. Dat bleek
ook tijdens de gedachten wisseling,
toen hij de vrijheid van de arbeid
verdedigde tegenover eventuele en
noodlottige gevolgen van nationalisa
tie. Een van die gevolgen kan zijn de
indringing van communistische broei
nesten en kernvormingen, die de staat
niet wèl zal kunnen keren.
WEERBARE DEMOCRATIE.
JAE BEKENDE Vlaming Paul See-
gers, schepen van Antwerpen,
heeft de Rolducse week afgesloten,
met een voordracht die het ganse ge
hoor diep heeft gepakt. Hij schilder
de op gloedvolle wijze de weerbare
Christelijke democratie, die slechts in
staat is de grote dreigingen te keren.
In een slotwoord heeft voorzitter
Roncken op bijzondere wijze dr. Poels
geëerd, aaa wie het instituut der So
ciale Weken is te danken. Hij vond,
dat de lesgevers echt team-work heb
ben verricht. Zo was het inderdaad.
Een traditie heeft zich gehandhaafd.
MAD AT STALIN ZICH VERWAARDIGD HAD aan de ambassadeurs
van de Ver. Staten, Engeland en Frankrijk een onderhoud toe te
staan, begint het raadselraden naar de inhoud der besprekingen. Er is
echter niets van uitgelekt. Journalisten constateerden „een goed humeur"
bij de ambassadeurs.
In Washington, Londen en Parijs zijn de Ministeries van Buiten
landse Zaken nu druk bezig met het bestuderen der rapporten.
TNMIDDELS klaart de feitelijke toe
stand rondom Berlijn nog niets op.
Twee politie-presidenten zijn bezig el
kaar te bestoken met bedreigingen.
De Fransen leggen een nieuw vlieg
veld aan in hun sector. En de Sovjets
proberen de niet-communisten weer
eens te paaien met een aanbod van
electriciteitslevering aan industrieën
in Westelijk Berlijn. De Britten heb
ben al direct gezegd: Daar trappen we
niet in. Want de Sovjets zouden dan
zeggenschap krijgen over de industrie
in onze sector.
ZUIVERING.
/JVERIGENS worden in de Sovjet-
zone de rode teugels strakker aan
getrokken. De z.g. Socialistische Een
heidspartij, een door communisten
overheerste organisatie, besloot de vol
gende categorieën van leden te roy
eren:
1. Leden die een tegen de partij ge
richte houding hadden aangenomen.
2. Leden die zich vijanden van de
Sovjet-Unie betoond hadden.
3. Leden die hadden deelgenomen
aan zwarthandel en misdaden, recht
streeks dan wel onrechtstreeks.
4. Leden die valse verklaringen had
den afgelegd over hun activiteit tij
dens het Nazi-regiem.
5. Leden die ervan verdacht wer-
/GISTERENMORGEN is in de rech-
ter-colonnade van het Sint-Pie
tersplein in Vaticaanstad door een
straatveger een bom van klein formaat
gevonden. De terstond door de poli
tie gewaarschuwde militaire deskun
digen verklaarden, dat de bom niet
kon worden aangeraakt, daar de vei
ligheidspen was uitgetrokken.
Alle straten, die uitkomen op het
Sint-Pietersplein, werden afgezet, daar
de bom ter plaatse tot ontploffing ge
bracht moest worden, waartoe zij eerst
met zandzakken werd bedekt.
Weersverwachting, geldig tot
Woensdagavond:
^?ora! *n Noorden van het
land veel hinnendrjjvende bewol-
Plaatselijk een enkele regen
Sr j.?Wakke matige, langs de
waddeneilanden nu en dan vrij
krschtfge wind tussen West en
Noord. Koel weer.
°"dcr 20.25 uur, maag on-
siw uur- Woensdag zon op
5 07 u«r. maan op 4.50 uur.
QP ZIJN DOORREIS van Enge
land naar Duitsland heeft dr.
H. Brüning, de vroegere Duitse
Rijkskanselier, een bezoek ge
bracht aan dr. H. Poels, die door
de Medische Missiezusters in hui
ze Imstenrade nabij Heerlen,
wordt verpleegd.
Centrale Raad met
adviserende bevoegdheid
NA DE BELGISCHE KAMER heeft
werp betreffende
(lib.) goedgekeurd.
Op grond van deze nieuwe wet zal
een Centrale Raad voor het Bedriifs
leven worden ingesteld, waarvan ver
tegenwoordigers uit alle groepen van
het Belgisch economisch leven deel
zullen uitmaken. Deze Raad zal tot
taak hebben aan de regering advies
uit te brengen over bepaalde econo
mische vraagstukken. Voor de grote
takken van het bedrijfsleven zullen
voorts bedrijfsraden worden gevormd.
Deze zullen advies uitbrengen aan dé
Centrale Raad voor het Bedrijfsleven.
Tenslotte zal op grond van deze nieu
we wet in alle bedrijven waar min
stens vijf arbeiders zijn tewerkge
steld, een ondernemingsraad in het
leven worden geroepen. Deze onder
nemingsraden zullen bevoegdheden
hebben van sociaal, technisch, econo
misch en financiële aard.
den te fungeren als agenten van de
sociaal-democratische partij of als
spionnen en saboteurs in vreemde
dienst.
Als een „partij in de partij" zal een
selectie-groep van actieve en „volko
men betrouwbare" personen worden
gevormd, die steeds bereid is, onvoor
waardelijk de bepalingen der partij
leiding ten uitvoer te brengen.
Al deze woorden verbergen niet 't
feit, dat Jiet gros der partij bestond
uit mensen, die lid werden in de hoop
op een goede baan en een hoger rant
soen. Maar Moskou won er geen aan
hangers mee. Nu gaat men het weer
eens met de harde methode proberen.
PR WORDT nog druk aan Kabinets-
formeren gedaan in Den Haag.
„Het Parool" heeft al een heel Kabi
net in elkaar gestoken met Drees als
minister-president, van Schaik zelf als
vice-voorzitter van de Ministerraad,
Mr. Sassen aan Overzeese Gebieds
delen. Mr. Joekes aan Sociale Zaken,
Mr. Stikker aan Verkeer, Mr. Schok
king aan Oorlog. Mr. van Maarseveen
aan Binnenlandse Zaken. Mr. v. Mi-
chiels Verduynen aan Buitenlandse
Zaken en voor Finantiën, Economi
sche Zaken, Wederopbouw en Onder
wijs de oude functionarissen. Er zal
wel iets van aan zijn, tenminste als
Mr. van Schaik werkelijk slaagt. Bin
nenkort zullen we het wel weten. Het
is van groot belang, dat de vertegen
woordigers der Indische staatshoofden
die vandaag in Nederland aankomen,
met het nieuwe Kabinet kunnen pra
ten.
TAE HOGE RAAD heeft uitgemaakt,
dat ziektewet-premie mag worden
ingehouden op het volle door de
arbeider verdiende loon en wel zo
lang, totdat vaststaat of te verwach
ten is, dat de arbeider méér zal ver
dienen dan het maximaal-aantal ar
beidsdagen in de voor de werkgever
geldende premie-periode, vermenig
vuldigd met f 10 (bij een premiebeta
lingsperiode van een een jaar dus
f 3.130.) Zodra dat komt vast te staan
of aannemelijk is, zal het premie-aan
deel moeten worden berekend over
maximaal f 60.per week.
PRINSES IRENE viert morgen baar
negende verjaardag. Haar naam bete
kent „Vrede-brengster" en het lot
wilde, dat nog geen maand na haar
geboorte Duitsland in oorlog kwam
met Polen. Laat ons wensen, voor Haar
en Nederland, dat tot in de verre toe
komst Prinses Irene de verpersoon
lijkte Vrede moge zijn voor land en
volk.
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO'
Alle lezers en lezeressen hebben
nog gelegenheid mee te doen
aan onze Jubileumwedstrijden.
Men weet wat er gevraagd wordt:
óf een foto die iets afbeeldt uit
het leven van Hare Majesteit Ko
ningin Wilhelmina;
óf een verhaal van een ontmoe
ting met Hare Majesteit bij een al
gemeen bezoek of misschien ook
van een persoonlijke ontmoeting.
U hebt ook' al gelezen, welke prij
zen we uitloofden voor ieder der
wedstrijden: waardebonnen van 50
25 en i0 gulden en twee ver
chroomde klokjes.
Verscheidenen zonden reeds in.
Het moeten er nog meer worden.
We zijn op het verwerken van een
grote stroom inzendingen inge
licht. Maar wacht niet allen tot de
sluitingsdag 14 Augustus. Jong en
oud kan meedoen. Vooruit, on
middellijk aan de slag!
OOOOOOO0OO0O0O0OOOOO0O0O
et is niet voldoende vakmensen te
Een programma, dat acht en dertig uren per week omvat en dat bestaat
uit intensieve studie, afgewisseld door daarop ingestelde practijk. moeten
de leerlingen van de ambachtsschool enkele jaren achtereen met goed succes
volbrengen, willen zü het diploma ingevolge de Nijverheidswet kunnen be
halen Een dagelijkse prestatie, welke ver uitgaat boven die van dc gemid
delde'volwassen arbeider, ook al werkt deze acht en veertig uren, moeten
de leerlingen kunnen leveren, voordat zij zich aan de maatschappij mogen
presenteren als ionge vaklieden. En wanneer ze de school verlaten met het
getuigschrift brandend in hun zakken, dan nog moeten we erkennen, dat we
slechts ten halve geschoolde jonge mensen aan de maatschappij hebben af
geleverd.
|Tet hoofd van de R.K. Nijverheids-
n school te Roosendaal, de enigste
ambachtsschool op katholieke grond
slag in West-Brabant (in geheel Bra
bant zijn er drie!) ontvouwde deze
gedachten tijdens een gesprek, dat we
een dezer dagen met hem mochten
hebben.
Aan ons Nijverheidsonderwijs in t
algemeen en aan het katholieke nij
verheidsonderwijs in het bijzonder
ontbreken nog vele dingen, aldus dhr.
Beuvens, die een principieel voorstan
der is van confessioneel onderwijs.
Als resultaat van een honderdjarige
schoolstrijd is eindelijk bereikt, dat het
Lager Onderwijs volledig op dit prin
cipe is geschoeid, met het nijverheids
onderwijs is dit nog lang niet het ge
val. De meeste ambachtsscholen in
Nederland zijn neutraal, zodat in dit
opzicht voor de katholieken nog een
groot terrein te veroveren valt.
De leerlingen, die veelal rechtstreeks
van de Lagere school komen heb
ben behoefte aan een degelijke ka
tholieke opvoeding naast de verrij
king van hun theoretische kennis en
de ontwikkeling van hun handvaar
digheid, omdat de school, ook de
ambachtsschool, de plaats inneemt
van het gezin.
In de volgepropte lesrooster zijn
slechts enkele uren per week dispo
nibel gesteld voor godsdienstonder
richt. het leerprogramma is te veel in
gesteld op zuiver vakonderwijs. De
handboeken zijn gespeend van iedere
godsdienstige of culturele gedachte.
Het ontbreekt nog aan de vorming
van de leerlingen in maatschappelijk
opzicht. Wanneer ze de school verlaten
komen ze in het grote leven, waar ze
werk vinden bij een patroon of op de
fabriek. Scholing in de sociale weten
schappen hebben ze niet ontvangen,
aan algemene vorming tot jonge mens
•TEENEINDE TE ivÖMtN tot een vét-
-*■ laging der nog steeds bijzonder
hoge bouwkosten, heeft de minister
van Wederopbouw en Volkshuisves
ting een aantal nieuwe maatregelen
genomen.
De maximumprijs waartegen de
bouw van nieuwe woningen zal wor
den gegund, zal van 1 September '48
af verlaagd worden en wel met
f 2.50 per M3.
De practijk wijst uit, dat de huidi
ge bouwkosten hoger liggen dan nood
zakelijk is.
De directeur-generaal van de Ar
beid en het college van rijksbemidde
laars hebben zich bereid verklaard
besprekingen te voeren met de orga
nisaties van werkgevers en werkne
mers in het bouwbedrijf om, in aan
sluiting aan de proeven, welke reeds
gaande zijn in verschillende gemeen
ten, te komen tot een oplossing van
het loonvraagstuk in die zin, dat bij
behoorlijke arbeidsprestatie ook een
behoorlijk loon kan worden verdiend.
Verder zal de Minister er op toe
zien, dat het evenwicht zal worden
gehandhaafd tussen de hoeveelheid in
uitvoering te nemen werk en het be
schikbare aantal bouwvakarbeiders en
materialen. Immers, stagnatie bij het
werk brengt stijging der bouwkosten
met zich mee.
Het werk, dat momenteel in uitvoe
ring is, heeft een zodanige omvang
bereikt, dat het noodzakelijk is de
hoeveelheid werk op de markt niet
verder te vermeerderen. De goedkeu-
ringspolitiek van de overheid zal er
dan ook op gericht zijn in het nog
resterende deel van 1948 de hoeveel
heid in uitvoering zijnde werken
meer in overeenstemming te brengen
met de beschikbare arbeidskrachten
en materialen.
Er behoeft echter geen vrees te be
staan dat minder nieuwe woningen
gereed zullen komen. Eerder zal het
tegendeel het geval zijn.
Door bovengenoemde maatregelen
hoopt de minister te bereiken, dat
de omvang van de bouwnijverheid in
Nederland wordt afgestemd op de ar
beids- en materiaalpositie, waardoor
de bouwkosten kunnen dalen en de
tijd, die met de uitvoering der wer
ken gemoeid is, belangrijk kan wor
den bekort.
JJET PERSONEEL van de Haagse
Tramweg Mjj. besloot hedenmor
gen weer aan het werk te gaan op
voorwaarde, dat op korte termijn een
loonsverhoging van 13 procent zal
worden gegeven.
Er bestaat alle kans, dat de Direc
tie der H.T.M. hierin zal bewilligen.
In de vergadering, die tot dit be
sluit leidde, werd de bestuurder van
de Ned. Ver. het spreken onmogelijk
gemaakt. „Wat jullie in anderhalf
jaar niet konden, hebben wij in vier
dagen bereikt", schreeuwde men. Het
stakingscomité kreeg een donderende
ovatie.
HE JODEN en de Arabieren aan-
vaarden het principe der demili-
tarisatie van Jeruzalem, zo heeft
Graaf Bernadotte in een telegram d.
d. 1 Aug. aan de Veiligheidsraad me
degedeeld.
Een internationaal leger van 2500
man zal nodig zijn, om die demilita-
risatie door te voeren.
Graf Bernadotte bezocht Ramallah,
waar zich 25.000 Arabische vluchte
lingen bevinden. In lompen geklede
Arabieren omringden zijn auto, rie
pen om voedsel en smeekten naar hun
woonplaatsen te mogen terugkeren.
de Roosendaalse Katholieke ambachts
school, er moeien eerst mensen ge
vormd worden, maar daar zijn op
voeders voor nodig. Ergo, zullen wij
ook leraren-opvoeders moeten „kwe
ken"
Evenals in Oost-Brabant leeft dus
ook in het Westen de wens om jn de
toekomst aan lararen van het bijzon
der nijverheidsonderwijs speciale eisen
te stellen en daartoe een speciale op
leiding in het leven te roepen.
Opmerkenswaard is tenslotte de voor
spelling, dat niet alle jonge mensen,
die een vak kiezen, in West Brabant
emplooi zullen kunnen vinden. De
grote Brabantse steden zullen er van
mee profiteren, waarnaast heel 't land
voor hen openstaat. Dit accentueert
o.i. de noodzaak om de opvoeding der
jongelui met evenveel kracht te be
hartigen als de vakopleiding.
heeft het grotendeels ontbroken en 't
is duidelijk, dat ze met hun vergaar
de kennis en vaardigheid alléén, niet
op het werkelijke, vaak rauwe leven
zijn ingesteld.
De leraren van de ambachtsschool
hoe voortreffelijk de meesten ook
zijn, zijn zelf niet „gekweekt", zoals
bij het lager onderwys. Leraar zjjn
betekent bijna altijd opvoeder zijn.
En opvoeden is nog een groter kunst
dan leraren.
per jaar bezoeken ongeveer 350 jon
gens de ambachtsschool te Roosen
daal, waarvan 55 procent uit Roosen
daal zelf en 45 procent uit de omge
ving. Naast leerlingen uit gezinnen van
vakarbeiders komen er steeds meer
jongens uit de stand der kleine boeren
die de omschakeling tot de vakrich
ting met vaak verbazend élan onder
gaan. De gemiddelde intelligentie van
de West-Brabantse jongens is van goed
tot zeer goed. De ambachtsschool te
Roosendaal heeft een normaal per
centage uitvallers, dat eerder aan de
lage. dan aan de hoge kant kan ge
schat worden. Het is jammer, dat be
paalde cursussen niet gegeven kunnen
worden, omdat een bepaald aantal
leerlingen hiervoor vereist is. Het re
sultaat is, dat voor bijzondere vakken
geen jeugdige leerlingen kunnen wor
den opgeleid, waardoor in de toekomst
deze vakken sterk onderbezet wor
den en soms geheel kunnen verdwijnen.
De school is volledig ingesteld op 't
kweken van loonintensieve jonge men
sen en loonintensief staat gelijk met
arbeidsintensief, waardoor de school
een direct nut afwerpt voor 's lands
economie.
Het zal echter niet mogelijk zijn al
deze jonge vakmensen in de West-
Brabantse industrie op te nemen,
waardoor een trek naar de g%>te
steden beneden en boven de rivie
ren vrijwel zeker zal ontstaan. De
grote industrieën zullen in het al
gemeen steeds meer mensen kunnen
opnemen, dan in de onmiddellijke
nabijheid wonen. Hier ligt voor de
West-Brabantse jonge vakmensen
een kans, maar ook een gevaar. We
hebben niet voor niets gewezen op
de halve scholing!
TTET HONGAARSE parlement heeft
bij acclamatie Arpad Szakasits tot
president der Republiek gekozen. Het
is een sociaal-democraat van het type
Fierlinger. Dus een verrader.
Tijdens de stemming hebben de op
positie-afgevaardigden de zaal verla
ten.
DE OESTERBROEDVAL
De oesterbroedval ontwikkelde uich
in de algelopen week gunstig. De ver
wachte broedvaltop kwam precies op
de door de biologen uitgerekende tijd,
die reeds een maand tevoren was aan
gekondigd, n.l. 29 Juli. Dit is de laat
ste broedvaltop van dit seizoen. Bij
hoog water telde men die dag in de
watermonsters 972 en bij laag water
1683 oesterlarven.
Deze larven zullen over 10 dagen zo
ver gegroeid zijn, dat ze zich zullen
vasthechten, mits natuurlijk de water
temperatuur niet daalt beneden 18
graden. Deze temperatuur was echter
Zaterdag opgelopen tot 21 graden, zo
dat men hoop heeft dat deze laatste
top» voldoende broed val zal opleveren.
TTET WERD DINSDAG WEER EEN GOEDE DAG voor de Nederlandse
zwemsters in Wembley Pool. Nel van Vliet beantwoordde aan de ver
wachtingen en veroverde na een spannende strijd met het Australische meisje
Lyons en de Hongaarse Kovaac het Olympisch kampioenschap op de 200 M.
schoolslag. Zodoende zorgde zij voor de tweede gouden medaille, die onze
vertegenwoordigsters behaalden.
NEL VAN VLIET
winnares van de gouden medaille.
SPANNING TOT HET LAATST
TJET WAS een leven als een oordeel
toen de zwemsters Dinsdagavond
hun plaats aan de startblokken in het
zwemstadion innamen. De ene yell na
de andere weerklonk te hunner aan
moediging, maar toen het fluitje van
de kamprechter weerklonk, vlak daar
op gevolgd door het „take your mark"
(allen op uw plaats), verstomde het
rumoer voor enkele seconden. Alsof
het startschot mede daarvoor bestemd
was, golfde het geluid echter weer aan
toen de meisjes in het water doken.
Even heerste er spanning. Wie zou het
eerst boven en aan de leiding liggen?
Het was niet Nel van Vliet. Een paar
decimeter voor haar kwam de Hon
gaarse Kovaac aan de oppervlakte en
zo ging het eerste baantje van 50 M.
in, aan het einde waarvan Nel zelfs
derde lag, achter de tweede Hongaar
se Eva Szekely. De tijd van die eerste
50 meter viel niet mee, hij bedroeg
39 8/10 sec. Angstig klopten toen de
harten, maar zó wilde Nel haar sup
porters niet teleurstellen. Na 100 M.
waarover 1.28 minuut werd gezwom
men, lag zij weer tweede. In de laat
ste honderd, maar vooral in de laat
ste 50 meter liet zij toen zien welk
een kracht zij kan ontwikkelen. Kovaac
werd gepasseerd en ai kwam de Aus
tralische ook gevaarlijk opzetten, Nel
tikte als eerste aan. vermoeid maar
dolgelukkig en spoedig nog in het
water hangend omhelsd door Jan-
ny de Groot en Tonny Ham, die resp.
als 5e en 7e eindigden.
Hilversum I 12.30 uur; Hilversum
II 17.45 uur; Hilversum II 19.
19.40 uur; Hilversum II 22.30—
23.uur; Wereldomroep P.C.J.
20.— uur; Wereldomroep P.C.J.
21.30 uur; Brussel (VI.) 19.15 uur;
Brussel (Fr.) 19.15 uur; BBC (342
M. 21.15 uur; BBC (1500 en 261
M. 22.15 uur; Parijs (386 M.) 20.50
uur; Parijs (386 M.) 23.05 uur.
VOORLOPIGE SUCCESSEN.
TTIER zijn wij dan meteen waar wij
wezen moeten Het was natuurlijk
niet Nel van Vliet, die onze enige ver
tegenwoordigster was De beide iaatst
genoemde meisjes zwommen eveneens
een prachtige race in dit internatio
nale gezelschap
Vervolg op pag. 3.
te belasten en het principieel juister
is, het bedrijfspensioenfonds een vol
komen publiekrechtelijke status te ge
ven.
Een andere structuur is wel moge
lijk, maar niet wenselijk!
Drs G. M. J. VELDKAMP
1) Zie maandschrift Economie Mrt/
April 1948, pag. 313.
2) Zie ,de Tijd" van 10 Mei 1948.
I-Jet wetsontwerp op de bedrijfspen-
sioenfondsen, waarover wij in ons
I vorig artikel reeds enige opmerkin-
gen maakten, moet van veel betekenis
genoemd worden, omdat dit wetsont-
werp een duidelijke bekrachtiging is
j van hetgeen in het bedrijfsleven is ge-
groeid. Is n.l. in een bepaalde be
drijfstak een bedrijfspensioenfonds
door initiatief van werkgevers- en
werknemersorganisaties tot stand ge
komen. dan kan de Minister van So
ciale Zaken het deelnemen in het be
drijfspensioenfonds voor alle of be
paalde groepen van werknemers of
van andere bedrijfsgenoten verplicht
stéllen. De minister kan dit echter in
het algemeen alleen doen op verzoek
van het bestuur van het fonds, waar
in vertegenwoordigers van werkge
vers- en werknemersvakverenigingen
zitting hebben; slechts in bijzondere
gevallen kari de minister daartoe ambts
halve overgaan. Steeds geld7de eis, dat
naar het oordeel van de minister
gewichtige belangen de verplichte
deelneming wenselijk maken, terwijl
bovendien overleg moet worden ge
pleegd met de Stichting van de Ar
beid en de Verzekeringskamer moet
worden gehoord.
Welke is nu de consequentie van het
verplichten tot deelneming in het be
drijfspensioenfonds?
Artikel 3 lid 2 van het ontwerp van
wet geeft hierop als antwoord, dat al
le personen, behorende tot de groe
pen, die tot deelneming verplicht wor
den, en bovendien, zo het werknemers
betreft, hun werkgevers, gehouden zijn
tot naleving van de statuten of re
glementen. Uitdrukkelijk wordt hierbij
vastgesteld, dat deze naleving, ook wat
de betaling der premie betreft, in
rechte gevorderd kan worden.
Het wil ons voorkomen, dat hier
voor geen deugdelijke argumentatie te
geven is. Niet, dat wij van oordeel
zouden zijn, dat het onmogelijk is, in
de wet te bepalen, dat de premie in
rechte opvorderbaar is. Dit is natuur
lijk mogelijk, maar wij vragen ons af,
of dit bij de gekozen structuur van 't
bedrijfspensioenfonds welke struc
tuur privaatrechtelijk is wel prin
cipieel juist is.
Het bedrijfspensioenfonds is op
gericht door private organisaties
een privaatrechtelijk lichaam; het be
weegt zich dus vóór de verplichtstel
ling in de privaatrechtelijke sfeer. De
verplichtstellin^ door de Minister van
Sociale Zaken naait het bedrijfspen
sioenfonds uit de privaatrechtelijke
sfeer en brengt het in de publiekrech
telijke sfeer: Immers:
le. Het deelnemen in het fonds wordt
voor alle of bepaalde groepen, hetzij
van werknemers, hetzij van andere be
drijfsgenoten verplicht gesteld, m.a.w.
ongeacht de vraag, of de tot deze groe
pen behorende personen dit individu
eel wensen, worden zij gedwongen tot
deelneming. De verbintenis, welke
voor de vroegere deelnemende par
tijen er ene was, voortspruitend uit
vrije overeenkomst, wordt thans voor
alle deelnemers, een verbintenis uit de
wet, en wel uit eeti wet met een pu
bliekrechtelijk "ïtarakter;
2e. in verband hiermede, wordt de
premie in rechte opvorderbaar ver
klaard;
3e. de minister kan zich in het fonds
bestuur doen vertegenwoordigen en
het fondsbestuur is verplicht zich hier
aan te onderwerpen
4e. overtredingen van bepalingen der
wet zoals niet ndieven der statuten,
niet betalen der premiën zijn straf
baar gesteld.
Het is nu de vraag of het niet juis
ter was geweest de bedrijfspensioen
fondsen, welke geheel in de publiek
rechtelijke sfeer worden getrokken,
ook een publiekrechtelijke structuur
te geven, en wij zijn geneigd deze
vraag bevestigend te beantwoorden.
Teveel wordt o.i. ook in dit wets
ontwerp weer de tegenstelling: over
heid en bedrijfsleven geforceerd en
de gelijkstelling: bedrijfsleven en pri
vate sfeer gepropageerd.
Deeds in vroegere beschouwingen
hebben wij in dit blad, de aan
dacht gevraagd voor deze in onze so
ciale politiek meer en meer gebrui
kelijke en o.i. onjuiste zienswijze. Wij
zijn van oordeel dat het onjuist is
privaatrechtelijke lichamen, wier ju
ridische structuur een private taak in
sluit, met een publiekrechtelijke taak
te belasten en bovendien dat dit een
onjuiste uitwerking betekent van het
subsidiariteitsbeginsel. Wij staan in de
ze opvatting niet alleen. Nog zeer on
langs heeft de geestelijke vader van
de publiekrechtelijke bedrijfsorgani
satie Prof. Dr J. A. Veraart in een re
de uitgesproken bij gelegenheid van
het Tiende Lustrum van "de R.K. Stu
dentenvereniging St. Virgilius te Delft,
met een verwijzing naar een in dit
blad geschreven beschouwing opge
merkt, dat voor bedrijfsregelingen een
behoorlijke toerusting nodig is en dat
een behoorlijke toerusting zeker niet
kan komen door bastaardlichamen van
half privaatrechtelijke, half publiek
rechtelijke aard, doch slechts door
volkomen publiekrechtelijke lichamen
van het bedrijfsleven. 1).
De Tilburgse hoogleraar Prof Dr F.
J. H. M. van der Ven, wiens oordeel
wij, mede in verband met zijn voorzit
terschap der Comm. voor de publiek
rechtelijke bedrijfsorganisatie, hoog
aanslaan, schrijft nog geen maand na
Veraarts rede in „de Tijd": dat ..de
figuur van de monopolistische vak
bedrijfsvereniging met verplicht lid
maatschap, zoals die ons reeds werd
gepresenteerd in het ontwerp Werk
loosheidswet" (welke veel overeen
komst vertoont met het bedrijfspen
sioenfonds tussenvoeging van ons
V.) „een hybridische en onaanvaard
bare figuur is, wanneer zij blijft wat
haar naam aangeeft en de ontwikke
ling niet meemaakt naar een orgaan
met in de wet geregelde publiekrech
telijke status". En verder in het arti
kel stelt hij vast, en wij maken deze
uitspraak tot de onze voor het be
drijfspensioenfonds dat de uitvoeren
de colleges der sociale verzekering be
drijfsorganen, maar publiekrechtelijke
bedrijfsorganen behoren te zijn. 2).
Het wil ons voorkomen, dat op vol
komen gelijke gronden betoogd kan
worden, dat het onjuist is een privaat
rechtelijk lichaam, zoals het bedrijfs
pensioenfonds in het onderhavige wets
ontwerp, met publiekrechtelijke taken
Slot 6e kolom onderaan.
