Student schoot Togliatti neer
Het edele ambacht
herleve
I
De stand der gewassen
in Zeeland
De opdracht aan Dr. Beel
Ons
koningschap
En wondde het communistische deel van Italië
Aftreden van de Regering geëist
IN'T KORT
Zeep en een ei
Wil Hatta accoord
forceren
VIERDE JAARGANG
No. 1126
DONDERDAG
15
JULI 1948
Onrust en staking
mr.CCLE KRUIS
DR,IE MOSQUITO'S van de Britse
luchtmacht zijn gisteren bij Lin
coln neergestort. Van één toestel kwa
men de twee inzittenden om het Ie-
Niet zo slecht als buitenstaanders wel denken
Zelfde temperatuur
Nieuwe bonnen
consumentencrediet
De algemene toestand
Auto-ongeluk van
Koningin van
Denemarken
Eindelijk
het Russische
antwoord
Zwitsers willen niet
praten over Neder
lands goud
Sjef Janssen
„Ik moet niet den
ken aan morgen
Parlementair Kabinet - zo groot
mogelijk vertrouwen
„De Zilveren Schelp"Belangwekkend
initiatief in Den Bosch
Nieuwe bonnen
Puntenvrije
uitverkoop
van textiel
Uitgave N. V. Uitgeversmij. Neerlandia. Redactieraad:
A. F- J- Aernoudts; C. J. v. Hooteghem; A. E. Langenhorst; Mr.
Dr. A. J. J. M. Mes; Mr. H.. B. B. de Rechter. Verschijnt elke
werkdag Abonnementsprijs bij vooruitbetaling 1 3.38 per kwar
taal, per post 1 4.25, per week (uitsluitend bij niet postbestelling)
0.26. Losse exemplaren 6 cent. Postrekening 278841. Prijzen
voor buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt.
Voor God, Koningin en Vaderland
Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen Hulst, Dubbele Poort 7, tele
foon 102 (Bijbureau: Oostburg, Nieuwstraat 22, telefoon 35). Bu
reau voor de Zeeuwse Eilanden: Goes, Westsingel 75, telefoon
2236. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Advertentieprijs (uit
sluitend voor de Zeeuwse oplage): 0.10 per m/m; voor Re
clames (Ingezonden Mededelingen) f 0.25 per m/m. (Voor de
gehele oplage resp. f 0.25 en f 0.60). Incasso wordt berekend.
Tijf dagen geleden reisde een jongeman per trein naar Rome.
V Hij betrok kamers op de Via del Macao nummer 6 en deelde
zijn slaapkamer met een kleermaker. De hospita zag hem
alleen 's avonds en vond hem een rustige jongeman.
Deze jongeman was de vierde-jaars student in de Rechten, de
Siciliaan Antonio Pallante, die gisteren de communisten-leider
Palmiro Togliatti na de Kamer-zitting met drie schoten uit
een revolver levensgevaarlijk verwondde. Een der kogels drong
door de nek binnen en stuitte af op het achterhoofdsbeen, de
twee anderen raakten de borstkas. Een van deze twee kogels
raakte Togliatti onder de zevende rib en bracht een verwonding
toe aan de long.
ER IS niet veel fantasie voor nodig
om te zeggen: deze drie kogels
drongen veel dieper door en veroor
zaakten een veel ernstiger wonde. De
revolver van Pallante raakte een deel
van het Italiaanse volk, het commu
nistische deel. Het was dan ook on
middellijk na het bekend worden van
de aanslag reden voor Minister Scel-
ba bijzondere veiligheidsmaatregelen
te nemen. En dat bleek nodig.
Het begon in Rome. Binnen een uur
werd een staking voor alle verkeer
afgekondigd en toen na enige tijd de
trolleybussen rijdend werden gezien,
werden ze door een woedende menig
te communisten bestormd en in som
mige gevallen omver geworpen. De
politie greep in, tientallen gewonden
waren er toen reeds te betreuren.
„Revolutie met alle middelen."
■yOOR vandaag hangt een algemene
staking, vannacht om 12 uur ge
proclameerd, als een somber dreigen
de wolk boven de toch al niet hel
dere politieke Italiaanse hemel. Het
is nog geen drie dagen geleden, dat
de wereldpers wist te melden: op de
laatste geheime vergadering van de
Kominform is besloten, dat in Italië
met gebruikmaking van alle middelen
de revolutie moet ontbranden. Het be
leid van Togliatti werd als „half
slachtig" scherp gelaakt. En nu reeds
viel Togliatti ten offer: in hem zul
len de minder getrainden in politieke
affaires een slachtoffer zien en dat
■K
TOGLIATTI
QNDER GROTE belangstelling,
is gisteren de viering van het
zilveren jubileum van het Wit-
Gele Kruis in Tivoli te Utrecht
ingezet. Er waren opvallend veel
vertegenwoordigers uit Brabant.
Tijdens de werkvergaderingen
werd het woord gevoerd o.a. door
Zr. Th. van Tilburg (die bang was
van de fotograaf) over de beroeps
taak, door dr. Batenburg over de
moeilijkheden bij de kinderopvoe
ding, door Mr. Merkelbach over
het Kruiswerk ten plattelands en
door de heer Schlatmann over
de verhoudingen in de stad. De
bestuursbijeenkomst stond onder
leiding van de heer H. P. Mat-
thee uit Moerdijk.
IJl BESPREKINGEN tussen de W.
Duitse premiers en de drie gou
verneurs z(jn uitgesteld. Zij zouden
Donderdag plaats hebben.
JJET PARLEMENT van Ncder-Sak-
sen heeft gisteren de regering
verzocht zich te verzetten tegen de
pens-correcties, door Nederland te
Londen voorgesteld.
JJNGELAND wil de oprichting van
e®n internationale autoriteit voor
het Ruhrgebied uitstellen tot na 25
datum*6 C*°0r ^ran^rl-k voorgestelde
gERAWAK werd in 1946 voor 1
mülioen pond sterling aan de
Britse Kroon aangeboden. Kapitein
wi«* Tjbj0-er van de voormalige
«Lu j Radlah betwist nu de wet-
iigheid van de overdracht.
CANADA en Engeland heb
n- 'n ,de Veiligheidsraad hun
instemming betuigd met de Ameri-
fhSi, r*sol5tlf' 'nzake Palestina,
Uromyko deed dit onder voorwaarde,
S&3ÏÏ verleend*6 mint,6r M3Cht Z°U
J)E ZUIDERKRUIS" bracht giste-
ren ruim 150» militairen waar
onder 960 O.V.W.-ers uit tndi.: naar
hu.s terug. Z„ werden begroet door
Minister Fievez.
JJIJ EEN BURENRUZIE stak giste
renmorgen om 7 uur een vrouw
de aanvaller van haar man met een
mes in de rug. De toestand van het
slachtoffer, wonend te Rotterdam,
ernstig.
jyjAASTRICHT zal op 17 Juli 2000
militairen binnen haar muren zien
bü gelegenheid van de Heiligdoms
vaart. Dit is een initatief van gene-
raal-majoor Sitzen.
JOPIE VAN DIPTEN uit Dordrecht,
9 jaar oud. is gisteren voor de
zevende maal thuis weggelopen. Hij
werd uit Dordrecht vandaan weer
naar huis gebracht.
brengt, vooral in het licht-ontvlam-
bare Italië, bedenkelijke gevolgen met
zich mee.
Ook al komt er dezer dagen een
lawine van stemmen, die in koor ge
lijk de „Giornale d'Italia" en de „Os-
servatore Romano" een officiële ver
klaring van leedwezen over deze
„verschrikkelijke misdaad" van pre
mier de Gasperi of een met algemene
stemmen aangenomen resolutie van
de Christen-democraten, waarin zij
hun afkeuring openlijk uitspreken:
het zal, vrezen we, voorlopig weinig
baten. En het eerste teken* van een
komende dramatische wending is
reeds gekomen.
Infame redenering.
T\E ITALIAANSE communistische
partij heeft het aftreden van de
Regering geëist. Het stond met even
zoveel woorden in een extra-editie
en de aanslag op Togliati een poging
om aan de communisten een dodelijke
slag toe te brengen. Daarmee een do
delijke wonde aan de democratie en
de vrijheid van het Italiaanse volk.
Er wordt niet minder gezegd dan dat
de Regering opzettelijk ge
welddaden veroorzaakt.
Nu ligt er het voor deze infame re
denering ongelukkige feit, dat de be
drijver van de moordaanslag, Pallan
te, een tribune-kaartje voor de zit
ting der Kamer van gisteren heeft ge
kregen van de christelijk-democrati-
sche afgevaardigde Turnaturi. Hij ver
klaarde: „Ik zweer bij God en het
Parlement dat ik Pallante niet eerder
gekend heb en dat ik hem alleen
maar een kaartje gegeven heb, omdat
hij kwam uit een district, waar ik vele
stemmen verkregen heb".
„Een gevaar voor Italië."
TVAT zijn ronde woorden van een
als betrouwbaar bekend man. Des
te gemakkelijker kan men zijn woor
den aanvaarden als de waarheid, wan
neer we vernemen, dat Pallante ge
zegd heeft spontaan en uit eigen be
weging tot zijn daad te zijn gekomen.
Ook spreekt hierbij mee, dat hij de
zoon is van een nimmer van het Rus
sische front teruggekeerd Italiaans sol
daat en zijn telkens dringend her
haalde woorden:
„Togliatti is een gevaar voor Italië"
geven een motief aan voor een jonge
man, die zich al meer dan een jaar
zo zeggen de berichten op de
taak voorbereidde „Italië van dat ge
vaar te bevrijden".
Doch de gevolgen van deze drie
schoten uit een revolver zijn niet te
overzien. Nog te vers ligt de hele af
faire Tito ons in het geheugen om
niet het bezorgdheid te vragen, hoe
het met een „ongehoorzaam Joego
slavië moet gaan, als het wat God
verhoede door de loop der dreigen
de gebeurtenissen eens mocht zijn in
gesloten door een gordel van niets
ontziend communisme. En dat zal ge
schieden, wanneer de geheime op
dracht van de Kominform aan de Ita
liaanse communistische Partij nauw
keurig zal worden uitgevoerd en tot
een „goed" einde gebracht. Antonio
Pallante: een naam die misschien in
de wereld-historie eenmaal vast zal
verbonden zijn aan het begin van een
voor Italië en Europa afschuwelijke
periode.
Dit echter is een lichtpunt: de laat
ste verkiezingen hebben in Italië uit
gewezen, dat er een meerderheid is
van kerngezond verstand en de pre
mier de Gasperi, afgezant van die meer
derheid, heeft nog gisteren verklaard:
„Wij zijn ons ervan bewust, het
van het communistische blad „Unita" i goede te doen en na te streven. Wij
te lezen. En er stond nog iets bij ook j zullen niet wijken"! Het zal nodig
De Regering werd er een genoemd van zijn voor hem en de zijnen te bidden
stakingen, honger en burgeroorlogen I om wijsheid en kracht
JJE LANDBOUWGEWASSEN in j peren gaan door de grote hoeveelheid
Weersverwachting, geldig tot
vanavond:
Wisselende bewolking met nog
enkele plaatselijke buien. Meest
matige wind uit Westelijke rich
tingen. Weinig verandering in tem
peratuur.
Vandaag zon onder 20.54 uur.
Maan op 15.57 uur. Morgen zon op
4.38 uur. Maan onder 0.40 uur.
Zeeland staan er niet zo slecht
voor als vele buitenstaanders wel
denken. Wanneer het weer werkelijk
gaat veranderen is nog veel gewon
nen van hetgeen vele reeds als ver
loren hadden beschouwd. De regen,
die tot nu toe is gevallen is voldoen
de tot September. Zou de regen nu
nog enkele weken aanhouden, dan
zou dat funest zijn voor de gewassen
In het algemeen staan de aardappelen
er goed voor, al lijden ze op sommige
plaatsen zo door de watervloed, dat
rotting in de knollen gaat optreden.
De uien vertonen een voortreffelijke
stand ondanks het feit, dat ze op de
lage gronden wat gaan vergelen.
De erwten staan er vrij slecht voor,
maar naar de mening van deskundi
gen is dit niet zozeer een gevolg van
de regen als wel van de slechte ras-
senkeuze.
De wintertarwe houdt zich best, de
zomergerst valt wat plat, terwijl de
haver goed genoemd mag worden.
Al liggen de vlaspercelen er niet zo
mooi bij, het vlas zelf is over het al
gemeen goed. Een gevolg van het
feit dat het platgeslagen is, zal zijn,
dat vele percelen met de hand ge
plukt moeten worden.
Minder mooi is het met het hooi,
dat nog niet binnengehaald is en op
het veld gaat rotten.
Natuurlijk zijn er afwijkingen op
deze algemene indruk, b.v. in de ge
ïnundeerde gebieden, waar de lage
gronden nog te weinig water doorla
ten en de vruchten in 't water staan.
Ook de fruitteelt ondervindt de ge
volgen van het slechte weer. Nadat
een aantal boomgaarden, vooral in
de om,geving var. Kapelle, zwaar door
de hagel geteisterd was, kwarai de re
gen, die in het bijzonder het pluk-
rijpe fruit aantastte. In de kersen
boomgaarden wordt de zoete morel
zelfs niet meer geplukt. De late ker
sen hebben een goede kans, als het
weer medewerkt.
Enkele vroege variëteiten appels en
O® MINISTERS van Sociale Zaken
i r\ F'nancian hebben besloten per
i October a s. het resterende deel van
f consumentencrediet beschikbaar
te stellen, dit is f 15 voor elke f 100
toegekend crediet.
Inplaats van de bonnen in het waar
debonboekje zullen nieuwe bonnen
worden uitgereikt tegen inwisseling
van de oude bonnen.
Dit geldt ook voor de reeds geldige
Donnen, welke eventueel nog niet zijn
besteed. Er zullen dus geen nieuwe
bonnen uit het waardebonboekje wor
den geldig verklaard.
Voor de inwisseling van bonnen is
v, lng getroffen, welke nader
.wordt gepubliceerd.
De nieuwe waardebonnen zullen
?oZ1']? van 1 October 1940 tot en
met 28 Februari 1949. De uitreiking
zal in Augustus kunnen beginnen.
vocht scheuren.
Ook de pruimen, waarvan in de ko
mende week de pluktijd is, zijn in
sommige boomgaarden wat ge
scheurd.
Het is niet zo zeer in kwantiteit,
dat het fruit in Zeeland achteruit
gegaan is, als wel in kwaliteit
TAE ALGEMENE STAKING, af-
gekondigd door het Vakver
bond, is voor onbepaalde duur.
Stalin heeft een telegram aan de
communistische partij gezonden,
waarin hij uiting geeft aan „zijn
verontwaardiging over de laffe
aanslag" en waarin hij „betreurt
dat de vrienden van Togliatti niet
in staat waren hem tegen de aan
val te beschermen".
In Rome zijn botsingen tussen
communisten en politie. In Livor-
no zou de politie zijn ontwapend
en in de Noordelijke steden (Mi
laan, Genua, Turijn) zijn de on
lusten hevig. De communisten
proberen zich meester te maken
van de fabrieken. In Biabino, 'n
dorp nabij Livorno, zou reeds een
communistisch actie-comité de
macht in handen hebben genomen
Vandaag valt in de Kamer de
beslissing over de communistische
motie van wantrouwen tegen de
Gasperi. Algemeen wordt ver
wacht. dat deze zitting onmiddel
lijk zal worden gevolgd door een
sterke poging van de communisten
om de Regering omver te werpen
door middel van revolutie in het
gehele land.
TrONINGIN INGRID van Denemar-
ken en haar twee dochters, de
achtjarige prinses Margrethe en de
tweejarige prinses Anne Marie, heb
ben een lichte hersenschudding opge
lopen bij een auto-ongeluk op twee
km. afstand van het koninklijk kas
teel Graasten. De Koningin chauffeer
de zelf en verloor op een gegeven ogen
blik de macht over het stuur op de
gladde weg. De wagen slipte, maakte
een draai en botste daarna tegen een
boom. De chauffeur, die zich mede
in de auto bevond, werd ernstig ge
wond.
TTET RUSSISCHE ANTWOORD op
de nota's van de Westelijke geal
lieerden is gisteren door de Sovjet
ambassadeurs overhandigd op de Mi
nisteries van Buitenlandse Zaken te
Parus, Londen en Washington.
Het antwoord was in de Russische
taal gesteld en zal eerst moeten wor
den vertaald en diepgaand moeten
worden bestudeerd. Over publicatie
van de tekst is nog niets bekend.
Radio Moskou heeft gemeld, dat de
Sovjet-Unie „niet accoord kan gaan"
met de strekking van de protest
nota's der drie mogendheden over de
blokkade van Berlijn.
TN EEN officiëel communiqué deelt
de Zwitserse Regering mede, dat
de Zwitserse Bondsraad van de Ame
rikaanse en Nederlandse regering het
verzoek ontving tot het voeren van
besprekingen over goud, dat tijdens
de oorlog door de Nederlandse rege
ring resp. de Nederlandse Bank naar
Duitsland werd gezonden en gedeel
telijk door de Deutsche Reichsbank
aan de Zwitserse nationale Bank werd
verkocht. De Zwitserse Bondsraad
kon dit verzoek tot het voeren van
besprekingen niet inwilligen, aange
zien in de financiële overeenkomst
van Washington uitdrukkelijk is over
eengekomen, dat door de betaling van
250 millioen Zwitserse frs. in goud,
van Zwitserse zijde aan alle eisen
is voldaan, welke de geallieerde Rege
ringen of circulatiebanken zouden
kunnen stellen wat betreft goud, dat
Zwitserland tijdens de oorlog van
Duitsland heeft verworven.
(Zie pag. 3)
STICHTING 1940—1945
Vanwege de Stichting 19401945
wordt meegedeeld, dat de aanvragen
om buitengewoon pensioen moeten zijn
ingediend vóór 29 September 1948. Dit
is n.l. een jaar nadat de wet in wer
king is getreden.
TNE OMSCHRIJVING VAN DE OPDRACHT aan Dr. Beel luidt: „het vor-
men van een parlementair kabinet, dat een zo groot mogelijk ver
trouwen der Tweede Kamer geniet".
Hiermede wordt bevestigd, wat wij gisteren schreven,
dat er namelijk allereerst gestreefd zal worden naar een
parlementair kabinet op bredere basis.
„Een parlementair kabinet", dus een kabinet, dat
vooraf vóór zijn program de instemming vraagt en ver
krijgt van een meerderheid in de Tweede Kamer. Een
z.g. nationaal, extra-parlementair of zakenkabinet wordt
dus niet bedoeld.
„Een zo groot mogelijk vertrouwen", deze uitdrukking
kan slechts zin hebben a.ls ermee bedoeld wordt, dat
de Kabinetsformateur niet slechts moet mikken op een
voortzetting der combinatie K.V.P.P. v. d. A.
Er zal heel veel van de onderhandelingskunde van Dr.
Beel gevergd worden, om dat te bereiken. Maar er is
één factor, die te zijnen gunste werkt: Iedereen is ervan
overtuigd, dat grote spoed geboden is. Het is van bizon
der belang, dat de Grondwetsherziening in tweede lezing
vóór 1 September in kannen en kruiken is. Allereerst
al met het oog op het feit van de troonswisseling. Een
der ontworpen nieuwe bepalingen luidt, dat de Kroon
der Unie wordt gedragen door H. M. Koningin Wilhel-
mina en bij opvolging door Haar wettige Opvolgers(sters)
Als de Grondwetsherziening na 1 September haar beslag
zou krijgen, moest er eigenlijk staan Koningin Juliana.
Om alle juridische puzzles ten deze te vermijden, is dus
het aannemen vóór 1 September gewenst.
Doch ook afgezien daarvan, is het van groot belang,
dat nu spoedig de bevoegdheden van de voorlopige fede
rale regering in Indië op wettelijke poten worden ge
zet en dat men verder kan bouwen aan de inrichting
der Federatie, al dan niet met deelname der Republiek.
De noodzaak van spoed kan Dr. Beel helpen bij zijn uiterst moeilijk werk.
Als iedereen het landsbelang voor ogen houdt en mogelijke partijvoordelen
op de achtergrond zet, dan dunkt ons de opgelegde taak niet hopeloos. We
wachten met spanning.
JN DE ENORME BOSSCHE HALLEN zal minister prof. dr. J. R. M.
van den Brink Zaterdagmiddag een tentoonstelling openen, die diver
se ambachten en bedrijven in werking laat zien en die „De Zilveren
Schelp" genoemd wordt naar den Bosch, dat ligt in „de schelp" die door
Dommel en Aa gevormd wordt. Het is een tentoonstelling van bizondere
aard, niet alleen omdat zij een nationaal cachet heeft, maar ook omdat
zij de liefde voor het ambachtelijke wi! vergroten.
WIJ BEHOEVEN het heus niet te
verbloemen, dat het ambacht de
laatste tientallen van jaren een ge
duchte knauw heeft gekregen, Sinds
de eerste wereldoorlog is alles steeds
meer op het materiële en de massa
productie afgestemd. Aan vak-bekwa
me en goed-geschoolde vakkrachten,
bezield met een ware liefde voor hun
vak, hun ambacht, komt men steeds
meer tekort. Men zit daarover in grote
zorgen, zeker nu de wederopbouw en
industrialisatie krachten nodig heb
ben, die kennis aan initiatief paren.
Men wil nu de belangstelling voor
het ambacht omhoog brengen. Daarom
deze tentoonstelling, die met 'n twee
ledig doel wordt ingericht: op de eer
ste plaats de jeugd weer te winnen
voor het nobele van het eerlijke am
bacht en op de tweede plaats om
meer waardering te kweken voor de
ijverige en kundige ambachtsman.
We geloven, dat geen stad in ons
land meer recht heeft op deze ten
toonstelling dan den Bosch. Immers,
den Bosch met zijn majestueuse ka
thedraal is de stad van het ambacht,
geen stad in ons land kan oudere pa
pieren opdiepen om de ouderdom van
een bloeiend ambaehtsleven aan te to
nen, tal van plekjes zijn er ill Den
Bosch, die herinneren aaq am
bachtsleven van weleer.
1?R ZAL ontzettend veel op deze
tentoonstelling die 12.000 vier
kante meter beslaat te zien zijn
En dat vele is geen dode materie. In
tegendeel, niet voor niets heet dez.
„ambachten en bedrijven in werking
In de hallen zal een naarstig werken
de stad zijn ondergebracht. Naast he
ambachts-onderwijs in bedrijf, zal
men er loodgieters zinken platen zien
bewerken, schilders de kwast zien
hanteren, meubelmakers stoelen in el
kaar zien zetten, kleermakers cost-
tuums zien vervaardigen. Men zal er
schoenmakers, smeden, bontbewerkers
tabakskervers, bakkers, slagers en
nog tal van andere ambachtslieden in
hun gewone doen zien. En men zal
ervaren, dat aan elk ambacht veel
moois en moeilijks vastzit. Uit deze
ervaring zal automatisch de waarde
ring voortvloeien, gedachtig het oer
oude spreekwoord „onbekend maakt
onbemind".
Kunst en Ambacht.
in de grond van de zaak niets anders
is dan de veredeling van het ambach
telijke.
Uiteraard is dit deel van de enorme
expositie niet het minst belangrijke.
Wel is het opvallend, dat zoveel Lim
burgse namen daarbij voorkomen, of
schoon ook dit weer niet zo verwon
derlijk is, daar Limburg tal van kun
stenaars heeft die hun kunst in dienst
van het ambacht hebben gesteld. Zo
is er b.v. Jan Hul (Prix de Rome
1935) met glas in lood, emaille en go
belins (hij is de enige gobelinwever
in Limburg), Schoonbrood, Weiss, Le-
vigne, Bellefroid en verschillende an
deren.
Interessant is zeer zeker ook dat de
Stichting „Fryske Ambachts- en Folks
kinst" op de tentoonstelling zal de
monstreren met Hindeloper schilder
werk, beensnijwerk, Friese klokken
en koperdrijfwerk.
T/-OOR HET TIJDVAK van 18 tm.
31 Juli 1948 geeft elk der vol
gende bonnén recht op het kopen
van:
BONNEN VOOR BROOD EN
VLEES.
014, 046 vlees: 100 gr. vlees.
045 vlees: 300 gr. vlees.
047-1 brood: 800 gr. brood (geldig
t.m. 24 Juli).
048-1 brood: 200 gr. brood (geldig
t.m. 24 Juli).
ALLE BONKAARTEN:
050 algemeen: 500 gr. suiker, bo
terhamstrooisel enz., of 1000
gr. jam. stroop enz., of 500 gr,
versnaperingen.
051 algemeen: 400 gr. brood of 1
rantsoen vermicelli e.d.
052 algemeen: 250 gr. boter of
margarine of 200 gr. vet.
053 algemeen: 1 ei.
BONKAARTEN KA, KB, KC 808:
056 algemeen: 125 gr. koffie.
057 algemeen. 50 gram thee.
058 algemeen: 200 gr. kaas of 250
gram korstloze kaas.
059 algemeen: 250 gr. boter of
margarine of 200 gr. vet.
060 algemeen: 225 gr. huishoud
zeep of 180 gr. toiletzeep.
B 067: 800 gr. brood (geldig t.m.
24 Juli).
B 068: 200 gr. kaas of 250 gram
korstloze kaas.
C 069: 400 gr. brood (geldig t.m.
24 Juli).
BONKAARTEN KD, KE 808:
071 algemeen: 100 gr. kaas of 125
gram korstloze kaas.
072 algemeen: 125 gr. boter of
margarine of 100 gr. vet.
073 algemeen: 450 gr. huishoud
zeep of 360 gr. toiletzeep.
D 077: 800 gr. brood (geldig t.m.
24 Juli).
E 0.79: 500 gr. bloem of zelfrijzend
bakmeel of kinderbiscuits of
kindermeel.
TABAK EN VERSNAPERINGEN
KAARTEN ENZ. QA, QB, QC 808
81 versnaperingen: 200 gr. ver
snaperingen of 200 gr. suiker,
boterhamstrooisel enz. of 400
gr. jam, stroop enz.
84 versnaperingen: 100 gr. ver
snaperingen of 100 gr, suiker
boterhamstrooisel enz., of 200
gr. jam, stroop enz,
BONKAARTEN ZA, ZB, ZC, ZE,
MD, MF, MH 808 (bijz. arbeid,
a.s. moeders en zieken):
Geldig zijn de bonnen van de
strook L. Deze bonnen zijn 14
dagen geldig.
Bovenstaande bonnen kunnen
reeds op Vrijdag 16 Juli worden
gebruikt.
TN AANSLUITING op ons bericht
van gisteren kunnen we thans mei
den, dat het Ministerie van Economi
sche Zaken mededeelt, dat aan de
textiel-détailhandel de gelegenheid
zal worden geboden om binnenkort
een uitverkoop te houden. Gedurende
en periode van ongeveer 14 dagen zal
de détaillist textielgoederen vrij of
tegen verlaagde puntenwaardering
mogen verkopen, mits hij de prijzen
met minstens 10 -pet. verlaagt.
(Van onze Haagse correspondent).
"O ADIO BRUSSEL en de India Ra-
dio te India hebben een nieuws
bericht doorgegeven volgens hetwelk
Hatta te Djokja verklaard zou heb
ben geneigd te zijn een spoedige over
eenstemming te forceren met Neder
land, indien den Haag en Batavia
willen garanderen, dat spoedig ver
kiezingen worden gehouden en de
Federatie spoedig gesticht zal wor
den.
Als compensatie zou de Republiek
bereid zijn, de Nederlandse souverei-
niteit de jure te erkennen over geheel
Indonesië tot het ogenblik, waarop
deze souvereiniteit over gaat op de
Verenigde Staten van Indonesië. Vol
gens dezelfde berichten zou Hatta het
republikeinse leger in dit geval wil
len inkrimpen tot 50.000 man.
Voor zover ons gebleken is heeft
men in den Haag tot nog toe geen
officiële bevestiging ontvangen van
dit nieuwe voorstel van Hatta. Vol
gens hetzelfde bericht zou Hatta de
ze concessies reeds besproken hebben
met dr. v. Mook, zodat het niet uit
gesloten moet worden geacht, dat de
bereidheid van Hatta tot deze ver
gaande concessies alsnog een gevolg
is van de bespreking tussen dr. van
Mook en drs. Hatta.
Radio Brussel zond ook uit, dat Hat
ta beloofd heeft geen nieuwe buiten
landse betrekkingen te zullen vesti
gen. doch dat hij niet in staat meent
te zijn de bestaande verbindingen met
het bui' mland te verbreken.
Offic kringen in Den Haag to
nen grcKe belangstelling voor deze be
richten en hebben Batavia om nadere
opheldering gevraagd.
TS HET ambacht de bloesem van
het productie-apparaat, de kunst is
de bloesem van de cultuur. Maar het
is ook zo, dat zonder een goed am
bacht geen goede kunst bestaat. Het is
dan ook geenszins verwonderlijk, dat
men naast het zuiver ambachtelijke
ook datgene wil laten zien. dat het
kunstnijvere genoemd wordt en dat
In Wilhelminadorp op Zuid-Beveland is het eerste kamp van buitenland
se studenten begonnen, die zullen helpen bij het oogsten van het fruit
en andere producten. Dit kamp brengt een aantal buitenlandse meisjes
studenten, waaronder Amerikaanse, die de tuinders helpen met de pluk
van zwarte bessen en straks de boeren behulpzaam zullen zijn bij het
krenten der druiven.
II. Zijn eigen nationale functie
WAT NU de monarchale gedachte
aangaat: toen op 30 November
1813 erfprins Willem Frederik te
Scheveningen aan land ging, dat is
na de aftocht van de Franse autori
teiten, ambtenaren en troepen, vond
hij niet een chaos. Het bekende drie
manschap van 1813 toch had zich met
het algemeen bestuur belast. Doch dit
is niet het wezenlijke van de zaak.
Want wat het voornaamste was, is
dit: de in de Bataafse tijd gevormde
administratie is bij het verdwijnen
van het Franse gezag intact gebleven.
Dit is van grote waarde gebleken,
want eerst Van Hogendorp's Alge
meen Bestuur en dan de erfprins van
Oranje-Nassau kon zich aan het hoofd
vn die administratie plaatsen. Zodat
's prinsen terugkeer niet betekende
de terugkeer van de oude regerings
vorm. Die toch was in 1795 roemloos
bezweken, reddeloos.
Dit alles nu is van essentieel he
la ig. In de Bataafse tijd was. zij het
ouder zeer moeilijke omstandigheden,
een nieuw staatsbestel gegroeid, het
Bataafs Gemenebest. Zijn ontwikke
ling nam een aanvang in 1801 wat
daarvóór, sinds 1795, geschiedde, is
een revolutionair, machteloos experi
ment werd bevestigd in 1805. Wen
Schimmelpenninck een eenhoofdig ge
zag ging i oefenen, en in 1806, tofui
koning Lodewijk Bonaparte de erfe
lijke monarchie aanvaardde. Zijn ko
ningschap hter, hoe goed ook zijn
intenties ~i, kón niet nationaal
zijn: het miste verdienste, het miste
en dit is belangrijker het dy
nastieke element, dat allen verenigen
kan. Zonder betekenis is Lodewijk's
koningschap nochtans niet geweest.
Het bereikte per slot een deugdelij
ker bevestiging van het Bataafse Ge
menebest, dat, mede daardoor, in
staat was de inlijving bij Frankrijk
te doorstaan, om in 1813, onder aan
vaarding van wat uit de'oude Repu
bliek nog levenskrachtig was, en on
der verbinding met het historische,
Orangistisch-dynastieke beginsel, zich
te consolideren tot het Koninkrijk
der Nederlanden.
Gering is dit alles stellig niet. En
daarom was het een vergrijp aan onze
historie en een grote onbillijkheid,
toen in 1945 men het geslacht van
1813/'14 gaarne 'n falen toeschreef,...
V/ertrouwen, het werd reeds opge
merkt, is een van de elementen,
welks het wezen van het dynastiek
beginsel bepalen. Vertrouwen, we
derzijds vertrouwen was grondslag bij
het aanvaarden van de souvereiniteit
van Oranje in 1813 door volk én
vorst. Dat vertrouwen nu is in de
historie van ons Koninkrijk niet be
schaamd, integendeel, het werd be
proefd, bevestigd en versterkt. Niet
alleen omdat Oranje weer werd wat
Oranje steeds geweest was. „voor
stander van de vrijheden des volks",
maar vooral omdat het koningschap,
hoe ook de omstandigheden zich wij
zigden, een eigen, nationale functie
is blijven vervullen, omdat het ko
ningschap de behoeften van de tijd
wist te verstaan.
Zeer duidelijk blijkt zulks in de
eerste periode van de geschiedenis
van het koninkrijk, welke ligt tus
sen de stichting en de grote grond
wetsherziening van 1848, welks eeuw
getij samenvalt met een herziening,
die een overbrugging naar een nieu
we rechtsorde bedoelt.
In die eerste periode was het ko
ningschap de actieve kracht van de
regering: de ministers waren leiders
van hun departementen en als zoda
nig uitvoerders van de koninklijke
wil. Voor de historie draagt dus tot
1840 het jaar dat hij afstand deed van
de regering, koning Willem I grote
persoonlijke aansprakelijkheid voor
het beleid, inzake de verhouding tus
sen kerk en staat was dit beleid be
paald ongelukkig en onverstandig,
op ander gebied echter, met name op
sociaal economisch gebied van forse,
zelfs van grootse allure. Het eert de
koning, dat hij de zeer ernstige
nood, waarin de volksklasse der Ne
derlanden verkommerde, gezien heeft)
en erkend in zijn wezen, dat hij de
moed bezat, ondanks veler onver
stand, onwil en tegenwerking. zijn
koningschap en zijn zeer bijzondere
gaven in dienst te stellen van de
uitermate belangrijke taak bjj het
arbeidende volk het brood van de be
deling te vervangen door het edeler
brood van de arbeid,
gij zijn zoon en opvolger Willem II
(18401849) ziet men een ander
motief werkzaam. Stellig, hij was in
■talenten de mindere van zijn vader,
hij miste diens vastheid van wil, diens
heerskracht. Maar door zijn royale
goedigheid, en vooral door een mil
dere opvatting in zaken van kerke
lijke aard was het hem gegeven pijn
lijke tegenstellingen in den lande te
verzachten en door vertrouwen te
stellen in kerkelijke minderheden een
nationale vereniging rondom de dy
nastie te bevorderen.
Dit geldt in het bijzonder voor het
katholieke volksdeel, welks natuur
lijke loyaliteit, ten opzichte van het
gezag en de gezagdragers, hij wist te
veredelen tot vast vertrouwen en be
sliste aanhankelijkheid. En als nü,
in 1948, Nederland de grondwetsher
ziening van 1848 wil herdenken, zal
het goed doen de herinnering in dank
baarheid te keren naar koning Wil
lem II, die door persoonlijk ingrijpen
een hervorming bevorderde, welke in
velerlei zin voor land en volk tot
goede uitkomsten heeft geleid.
Dr. L. J. G. V.
7 H. DE PAUS heeft zijn vertrek
naar Castel Gandolfo n verband
met de internationale toestand uitge
steld.
