Tito zocht contact met
Washington
De „begrafenis" van Bobet is
niet doorgegaan...
Gebrs. de Vilder ontslagen
van rechtsvervolging
Hoe Goering aan zijn
Van Meegeren kwam
INT KORT
Dr. Beel ontvangt
opdracht voor
vorming kabinet
Z'
n grote teen bleek plotseling genezen
en zegevierend eindigde hij te Cannes
Ons
koningschap
yiERDE JAARGANG
No, 1125
W QENSDAG 14 JULI 1948
DE BREUK TUSSEN BELGRADO EN MOSKOU
Voorwaarde voor Marshall-hulp
democratische regering en vrije verkiezingen
Distributienieuws
En waarom Katz werd gearresteerd
Een millroenen-
affaire
DE bereidverklaringen welke tot
dusverre werden verlangd voor het
verkrijgen van vergunningen voor wo-
ninginrichtingartikelen e.d. zullen in
den vervolge niet meer vereist zijn.
H. K. H. de Prinses Regentes,
heeft Dinsdagavond om 8 uur
ten paleize Soestdijk de Minister-
President, Dr. L. J. M. Beel in ge
hoor ontvangen.
Belangwekkend vonnis Dan Haags Bijz. Gerechtshof
RONDE VAN FRANKRIJK
Bewolkt
Kirchen en „onze'
drie schitterend
uit de slag
Uitgave N. V. Uitgeversmij. Neerlandia. Redactieraad:
A. f. J. Aernoudts: C. J v. Hooteghem; A. E. Langenhorst; Mr.
Or. A J. J M Mes Mr. H_ B B. de Rechter. Verschijnt elke
werkdag Abonnementsprijs bij vooruitbetaling t 3.38 per kwar
taal per post 1 4.25. 'per week (uitsluitend bij niet postbestelling)
f 0 26. Losse exemplaren 6 cent. Postrekening '278841 Prijzen
voor buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt.
Voor God, Koningin en Vaderland»
Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen Hulst, Dubbele Poort 7, tele
foon 102 (Bijbureau: Oostburg, Nieuwstraat 22, telefoon 35). Bu
reau voor de Zeeuwse Eilanden: Goes, Westsingel 75, telefoon
2236. Hoofdredacteur: J. J. H. A Bruna. Advertentieprijs (uit
sluitend voor de Zeeuwse oplage): t 0.10 per m/m; voor Re
clames (Ingezonden Mededelingen) f 0.25 per m/m. (Voor de
gehele oplage resp. f 0.25 en f 0.60). Incasso wordt berekend.
(Van onze Parijse correspondent)
A LLE TOT OP HEDEN VERSCHENEN COMMENTAREN in de wereldpers
ten spijt staat thans vast, dat de verwijdering tussen Tito en Stalin reeds
is begonnen in begin 1947. De Sovjets eisten toen reeds van Tito, dat hij zou
overgaan tot nationalisatie van de bodem, hetgeen volgens Tito's inzichten
niet mogelijk was zonder het nationale belang te schaden en zonder zijn po
pulariteit te verliezen. In Mei stelde de Russische Communistische Partij
hem een soort ultimatum, hetgeen Tito aanvankelijk scheen te willen aan
nemen. Inmiddels was er een militaire missie te Tirana, de hoofdstad van
Albanië gearriveerd en terwijl Joego-Slavië en Albanië samen een economi
sche unie hadden, formeerde Stalin een militair pact met Tirana, dat duide
lijk bedoeld was als een dolk op Belgrado. Gelijktijdig lekte uit, dat Moskou
plannen zou hebben voor de inlijving van Roemenië dat zou reeds in Aug.
geschieden en Bulgarije op dezelfde wijze als Stalin dat reeds eerder met
Ro'ethenië en de randstaten deed. Vanaf dit ogenblik heeft Tito via de nor
male diplomatieke kanalen contact opgenomen met Washington.
FEL VERZET IN JOEGO
SLAVIË.
NU moeten we vaststellen, dat Tito
moeilijk anders kon handelen zon
der zijn eigen graf te graven. De na
tionalisatie van industrie en tussen
handel. die vaak op brute wijze ge
schiedde, heeft hem zeer solide vij
anden bezorgd en de communistische
partij in Joego-Slavië is daardoor af
gebrokkeld. In de steden bestond (en
bestaat) fel verzet tegen zijn rege
ring. Sabotage-acties werden aan de
lopende band uitgevoerd. Zijn rode
kracht dreef voor een deel nog slechts
op de boerensympathie, niet, omdat
de boeren communistisch zijn, doch
uitsluitend omdat zij onder de huidi
ge omstandigheden Tito prefereren,
daar hij hun de eigendom liet.
Indien Tito de voorschriften van 't
Kremlin had uitgevoerd en de grond
had genationaliseerd, zou hjj ook de
ze steun hebben verloren. De top van
zijn pyramide zou dan in het geheel
geen basis meer gehad hebben en dat
zou Moskou kunnen nopen tot ingrij
pen. Immers, ook het communisme in
de Baltische landen en Roethenië bad
geen basis. Vandaar dat deze landen
werden opgeslokt.
Daarom moest Tito met de voorbeel
den van Roethenië en de Baltische
landen voor ogen, indachtig de Rus
sische inlijvingsplannen van Roemenië
en Bulgarije, met op de achtergrond
het geheime Russisch-Albanische ac-
coord en regerende over een land dat
GRAP
OTUDENTEN munten uit in grap
pen, ook in Parijs. De Opera
van Parijs gaf een heel deftige
voorstelling, waar 2000 toeschou
wers van zaten te genieten. Toen
een mooie dansgroep optrad, ver
schenen plotseling van achter de
coulissen een aantal luchtig ge
klede dansers, zwart gepoetst als
echte negers en het hoofd ver
sierd met enorme bossen veren.
Artisten en toeschouwers wisten
niet goed was er nu eigenlijk ge
beurde en de voorstelling, nu
met een dubbele dansgroep, ging
normaal door. Later bleek, dat stu
denten hun jaarlijks feestje (ze
waren van de Academie der Beel
dende Kunsten) met een „grap"
hadden opgeluisterd.
JJE „LUTINE" heeft een opvolgster:
Zaankanters gaan, zodra de wind
m de Z.O. hoek komt, een poging wa
gen om een ln 1917 getorpedeerd
•Duns schip, de „Renate Leonhart" van
404 kistjes goud te bevrijdenAls
er nu maar geen „aandelen" worden
uitgegeven!
gCHREIEDER Is voor de Enquête
commissie geweest. Zijn chauffeur
kreeg gisteren tien jaar met aftrek.
JJNUT HAMSUN heeft een boekje
van 200 pag. geschreven om uit
een te zetten, waarom hij volgens 'n
onderzoek „minder toerekeningsvat
baar werd verklaard.
De „ZUIDERKRUIS" wordt vandaag
om 14.00 uur voor de Hoek ver
wacht. De „Sibajak" zai Donderdag
morgen om 9 uur te Rotterdam wor
den ontscheept.
pROF. ENTHOVEN, adviseur van dr.
tari«Vvao^°+0kl is ben0E™d tot secre-
vorminTcn V°°r Staatkund'ge her
J)E C.P.N. heeft zich in een resolu-
en Parlem™?1»11 ,door Partijbestuur
de ziide van ri v Sescbaard aan
afkeSrine v» ^°m5form inzake de
aiKeuimg van Tito. Braaf zo!
DE ST"'VK.IïG van bet grondperso-
neol der Franse vliegvelden is nn-
geheven. De KLM heeft de diensten
hervat.
MISS ARCHIPELAGO INDONE-
SIA" zal de Koningin worden
van een serie in Indië door een Ame
rikaanse film-mij. georganiseerde
schoonheidswedstrijden.
T\E AMERIKAANSE koopvaardij
vloot bestaat uit 1.175 schepen.
T\E SALDOGRENS om inschrijvin
gen Grootboek 1946 zonder mach
ging van de Belastingen aan derden
over te dragen is verlegd van f 500
naar f 1000.
onmiddellijk grenst aan Hongarije,
Roemenië en Bulgarije, dus met een
zeer kwetsbare Oostgrens, van twee
kwaden het minste kiezen.
De voortdurende moeilijkheden en
strubbelingen tussen Serven en Kroa-
ten, de achterlijke toestand waarin
dit Balkanland nog steeds verkeert,
zijn betalingsbalans, de vernielingen
door de Duitsers en zijn geografische
lingging wierpen 't indertijd in de ar
men van Moskou en het Kremlin
heeft zich uitgesloofd om de economi
sche afhankelijkheid zo groot moge
lijk te houden. Er zijn tekorten op
ieder gebied, ondanks de met veel op
hef aangekondigde handelsaccoorden
met Rusland. Hongarije, Tsjecho-Slo-
wakije. Bulgarije. Roemenië, Polen,
enz. Vele producten moesten worden
ingevoerd, die in eigen land evengoed
zo niet beter zouden kunnen worden
gemaakt. Dat begreep de ondernemen
de Kroaat uitstekend en terwijl Tito
enerzijds de industrialisatie aanmoe
digde werd zij door Moskou tegenge
werkt. Bovendien doofde de nationa
lisatie veel initiatief, terwijl vele ar
beiders in genationaliseerde bedrijven
die voor export naar Rusland werk
ten, danig saboteerden. Deze sabotage
verstevigde in Moskou de mening, dat
industrialisatie van Joego-Slavië, ook
gezien de nationalistische houding van
Tito en het particuliere grondbezit,
een dolk op de keel van de Russi
sche economie zou kunnen betekenen
Vandaar dat Moskou de aanvoer van
grondstoffen saboteerde.
MARSHALL-HULP LOKTE.
rpERWIJL hierdoor de situatie steeds
meer onbevredigend werd sprak
de gehele wereld over het Marshall
plan en het merendeel der bevolking
begon te begrijpen, dat Joego-Slavië
in het Westelijk blok thuis hoorde.
Voorzover thans is na te gaan da
teert ook vanaf deze periode het ac
tieve verzet tegen Moskou en.... Tito.
Transporten naar het Oosten werden
meerdere malen door partisanen aan
gevallen. In de bergstreken van Bos
nië en Montenegro verdwenen. Com
munistische controle-ambtenaren, een
wapendepot werd leeggeplunderd,
enz. De taal der verzetslieden liet aan
duidelijkheid niets te wensen over.
Het is thans bekend geworden, dat
er reeds voor de „zwaai" vrij innig
diplomatiek contact bestond tussen
Belgrado en Washington. Tito heeft
thans om Marshall-hulp gevraagd.
Wij beschikken thans over inlich
tingen, die er onomstotelijk op wij
zen, dat Washington via zijn diploma
tieke kanalen reeds enkele voorwaar
den heeft gesteld. Eerst nadat deze
zijn ingewilligd kan de Marshall-hulp
onderwerp van bespreking uitmaken.
Niet eerder. Bovendien zullen ook de
andere Zestien Mogendheden hierover
worden gehoord.
(Vervolg zie pag. 2)
De Zwitsers houden van optochten in
hun kleurrijke klederdrachten. In het
beroemde Burgdorf werd deze week
een historische optocht gehouden „uit
het verleden van Burgdorf". Men ziet
hier Hertog Berchtold V. van Zah-
ringen, die van 1186 tot 1218 dikwijls
op het kasteel van Burgdorf woonde,
temidden van eerf niet meer Middel
eeuwse omgeving.
Bij de Status-Quo-lyn in de buurt van Medan is de verhouding tussen
de Nederlandse en Republkeinse militairen van die aard, dat de Repu
blikeinse wachtcommandant uit z'n wachthuisje aan de overkant van de
brug komt om 'n praatje te maken met z'n Nederlandse collega. Ko Verho
ven uit Bergen op Zoom, Lt. Hemelaar van „Legercontact" en Piet de
Moor uit Wouw, tijdens het babbeltje.
Tabak en snoep voor de
feestdagen
(Van onze Haagse correspondent).
I JIT goede bron vernemen wij. dat ter
gelegenheid van de feestelijkheden
vanwege het gouden regeringsjubileum
de mannen een extra bon krijgen,
waarop shag- of rooktabak zal kunnen
worden gekocht. Het is onwaarschijnlijk
lijk, dat op deze extra-bon sigaretten
kunnen worden verstrekt.
Ook voor vrouwen en kinderen is er
een extra'tje op komst en wel in de
vorm van wat snoeperij. Hoeveel lek
kernij beschikbaar zal worden gesteld
is nog niet bekend.
Wordt keuzebon
opgeheven?
(Van onze Haagse correspondent).
DIJ informatie te bevoegder plaatse
deelde men ons mede, dat thans
opnieuw bekeken wordt of de keuzebon
kan worden opgeheven. Macaroni en
vermicelli zouden dan bonvrij kunnen
worden verkocht.
In tegenstelling met andersluidende
berichten is een beslissing nog niet
genomen.
Bereidverklaringen bij
woninginrichting vervallen
Zij, wier aanvragen om deze artike
len reeds werd toegestaan, doch aan
wie nog geen vergunningen werden ver
strekt, daar zij nog niet over de ver
eiste bereidverklaringen beschikten,
zullen nog door de distributiedienst
worden opgeroepen tot het in ontvangst
nemen van de vergunningen.
Zij die zowel over een vergunning
als over een bereidverklaring beschik
ken, doen uiteraard verstandig als zij
hun inkopen doen bij de zaak welke
hun de bereidverklaring heeft ver
strekt.
TTIT DE BERICHTEN, die de laatste
dagen naar aanleiding van de op
zienbarende arrestatie van de direc
teur van het Mauritshuis, dr. A. B. de
Vries, en de millionair-kunsthande-
laar B. Katz uit Dieren, zijn binnen
gekomen, valt het volgende op te ma
ken:
Tijdens de bezetting verkocht Katz
volkomen reglementair aan de kunst
handel v.h. J. Goudstikker te Amster
dam de volgende acht schilderijen:
twee Rembrandts (waarvan één zelf
portret) twee werken van Gerard Dou
(waaronder De Tandarts), één Jan
Steen (een interieur „In weelde siet
toe"), twee doeken van Heemskerck
en één Pieter de Hoogh.
Deze schilderijen ontving Katz na
de bevrijding bijna kosteloos van de
Stichting Nederlands Kunstbezit terug.
In totaal retourneerde de Stichting
aan Katz 31 schilderijen met een vol
gens deskundige schatting gezamenlij
ke waarde van 2.5 millioen gulden.
Behalve de eerste acht doeken ver
kocht Katz rechtstreeks tegen zeer be
hoorlijke prijzen 23 waardevolle schil
derijen aan Duitsers. Dit wil geenszins
zeggen, dat er aangaande de eerste
acht betere dingen v^Tgen zijn. want
de firma v.h. J. Goudstikker was in
die dagen eigendom van een zekere
Miedl, die voor Hermann Goering zo
veel mogelijk Nederlandse kunstschat
ten opkocht. Dit zou geschied zijn tot
een bedrag van 4.5 millioen gulden.
Deze Miedl heeft kans gezien om na
de capitulatie naar Argentinië te ont
snappen.
Het is een niet oninteressante bij
zonderheid te vernemen, dat dezelfde
Miedl eens naar Goering telegrafeer
de: „Ik heb een echte Vermeer ge
kocht". Later bleek dit een „echte"
van Meegeren te zijn
En dr. de Vries
COMMIGE kringen geven blijk van
hun verontwaardiging over de ar
restatie van dr. de Vries, die de schil
derijen (in laatste instantie aangetrof
fen in de particuliere verzameling van
Goering) aan Katz retourneerde. Men
acht hem „niet alleen" verantwoor
delijk, omdat hij steeds voor iedere
teruggave het fiat verwierf van de
Raad van Beheer (die overigens op
zijn advies afging), omdat hij een
huisvriend .-van Katz was en aan diens
broer Nathan, welke in Zwitserland
woont, veel te danken heeft en om
dat hij zoveel voor de Ned. Kunst
schatten heeft gedaan.
De rechtercommissaris van Den
Haag heeft na verhoor echter het be
vel tot voorlopige inhechtenisneming
van beide verdachten getekend. We
kunnen ons dus gevoegelijk bij dit be
sluit neerleggen en de verdere gang
van zaken afwachten. Of bovenaan
gehaalde „omstandigheden" werkelijk
als „verzachtend" kunnen worden aan
gemerkt, zal dan de rechter wel uit
maken.
TN INDIE zijn 3 millioen schoolgaan
de kinderen. Dit moet binnen 5
jaar 10 a 12 millioen worden.
TJET GOUDEN regeringsjubi
leum van H. M. Koning Wil-
helmina en daarna de Troonwis-
seling staan voor de deur. On
willekeurig gaat men in deze
dagen nadenken over de beteke
nis van het Koningschap en van
de Oranje-dynastie voor ons volk.
Prof. Dr. L. G. Verberne zal er
in een drietal artikelen zijn
denkbeelden over ontwikkelen.
Streven naar parlementair
Kabinet op bredere basis
Later werd bekend, dat de Mi
nister van de Prinses-Regentes
opdracht ontvangen heeft voor de
vorming van een kabinet, De nauw
keurige formulering van de op
dracht is nog niet bekend. De
minister heeft de opdracht in be
raad gehouden.
Het gerucht, dat C.H. en V.V.D. on
derling afgesproken zouden hebben,
slechts gezamenlijk in een kabinet van
bredere basis zitting te nemen, wordt
sterk in twijfel getrokken.
Toch ontveinst niemand zich. dat Dr.
Bee! voor een veel moeilijker taak staat
dan in 1946. Het grootste struikelblok
vormt de afkeer van de P.v.d.A. van
de bredere basis en ook van de persoon
van Mr. Oud Het is echter niet uitge
sloten, dat deze partij tenslotte de
grote wenselijkheid van de bredere
basis met het oog op de Grondwetsher
ziening en de daaruit voortvloeiende
wetten m ziet. In de samenstelling van
het Kabinet zou aldus ook de accent
verschuiving van de verkiezingsuitslag
tot uitdrukking komen.
Men neemt in politieke kringen te
Den Haag aan, dat dr. Beel in eerste
instantie zal streven naar de vorming
van een parlementair kabinet op
bredere basis.
TN DE ZAKEN van de N.V. Amsterd. Ballast-Mijde Gebr. de Vilder, en
de directeur van de N.V. Holl. Beton-Mij. L. Doedel die gisteren van
alle rechtsvervolging werden ontslagen, wees de president vah het Bijz.
Gerechtshof te Den Haag uitvoerig vonnis.
DE MENING VAN DR.
KIRSCHFELD.
Overwogen werd. dat de verd. op 31
Mei en 7 Juni 1940 besprekingen voer
den met het college van Staatssecreta
rissen, waarbij generaal Winkelman
werd vertegenwoordigd door kapitein
Schepers. Het college aanvaardde de
stelling van kapt. Schepers, dat een
bezettingsleger recht had op onder
dak, ook voor de vliegtuigen in de
vorm van vliegvelden, hangars en start
banen. In het Landsoorlogsreglement,
dat verouderd was, werd alleen dien
aangaande iets bepaald over spoorweg
emplacementen e.d. Deze passage nu
werd voor de toestand in 1940 over
gebracht in dezelfde zin voor vlieg
velden.
Desgevraagd gaf dr. Hirschfeld als
zijn mening, dat het uitvoeren van
werken aan vliegvelden voor de Duit-
(Van onze speciale verslaggever).
CANNES, Dinsdagavond.
JJA'S ME EEN FRAAI HEER, die Louison Bobet, bijgenaamd„Fère"
en troetelkind van Jacques Goddet! Gisteren vertelde hij tegen ons
en iedereen die het horen wilde, dat-ie op ging geven. Die grote teen
van 'm, zo zei hij, had het aanschijn van een onrijpe aardbei gekregen
en daar die „oneffenheid" hem pijn deed tot kermens toe, zou hij wel
gedwongen zijn om de strijd te staken, aldus suggereerde de gele-trui-
drager. Het gros der journalisten had Louison deswege al afgeschreven
en ook ik geloofde Bobet, die het met een doodernstig gezicht moe en
volslagen gedemoraliseerd verteld had!
Laat-ie nou vanmorgen tóch aan de start verschijnen, met een stra
lend gezicht en tegen iedereen met z'n grote teen zwaaiend uitroepend:
„>k ben genezen, de zweer is zo juist doorgebroken, ik gevoel me een
nieuw mens".
''l1'11" stoi)d ik nou en met mij al die verslaggevers, die gisteren-
maakteCVen^ ,lk hun b,aden hadden geseind, dat Bobet aanstalten
maakte om de trein naar huis te nemen
aar zou nog erger worden, zó erg dat de karavaan finaal met
Weersverwachting, geldig tot
vanavond:
Wisselend bewolkt met plaatse
lijke buien. Tydelyk afnemende
wind, maar later weer matige en
aan de kust vry krachtige wind
tussen West en Noordwest. Wei
nig verandering in temperatuur.
Vandaag zon onder 20.55 uur.
Maan onder 14.35 uur. Morgen zon
op 4.37 uur. Maan op 0.30 uur.
sfniYiiiAifi ir-oi nuiucuj ud,i ae Karavaan iinaai met
j,j; wist ,Jk *5en, werd' Want Louison reed niet alleen verdienstelijk,
te Cannes u ze^vieren op de top van de Turini (1713 M.) en..!
dames het' bewus^n^'erK.'J"™' dusdanig groot was' dat eniSe
bepaalV nog* nietFv^(nS 3lS de Rrappenmakerii van Bobet, die zijn naam
nepaam nog met vet genoeg in de krant afgedrukt had gezien!
J-Jet was vandaag de kleinste rit uit
de Tour, welke ons na het korte
verblijf op Italiaanse bodem weer
terug naar la douce France voerde.
De 170 kilometer zouden echter velen
als lood in de benen komen te zitten,
temeer omdat het allesbehalve een
duplicaat van de étappe van daags
te voren werd.
Dit komt minder tot uitdrukking in
de cijfers met betrekking tot de uit
slag van deze twaalfde rit en de gemid
delde snelheid, welke daarin werd be
haald (30 k.m. per uur), als wel in het
feit, dat drie renners te laat binnen
kwamen (de Belg Mertens, de „inter
nationaal" Brambilla en de Parijzenaar
Goussot) en vier deelnemers er de
brui aan gaven, t.w. de Belg Ramon,
alsmede de Fransen Cogan (W.) Car-
pentier (W.) en Marinelli (Parijs).
Doorslaande argumenten
jyt zijn feiten, veelzeggende feiten
die tevens zo glashelder de presta
ties van onze 3 landgenoten en de enige
Luxemburger Kirchen illustreren, ver
richtingen, die nu langzaam maar zeker
tot de buitenlandse persbroeders be
ginnen door te dringen, óók al omdat de
karavaan anstig snel begint te slin
ken. Immers nog slechts een kleine ze
ventig coureurs heeft Goddet bij el
kaar. en nu weten we allemaal wel, dat
hij er op rekent onderweg een flink
percentage kwijt te geraken, maar als
het zó door zou gaan, komt hij Zondag
25 Juli met een te weinig indrukma
kend peleton in de ville lumiére terug,
hetgeen óók alweer niet de bedoe
ling is!
Maar om het dan eerst eens over de
Nederlanders en Kirchen te hebben:
met stijgende verwondering heeft het
volgers-legertje vandaag naar dit
kwartet zitten kijken. Het was ook wél
de moeite waard
Eerstens had je daar Kirchen, die
klom als de beste en nóg beter daalde.
Dan trad Wim de Ruiter voortdurend
op de voorgrond en Sjef Janssen was
niet minder in zijn element. Doch
eigenlijk nóg meer bewondering wist
de Hoog voor zich op te eisen, omdat
Henk uitgerekend aan de voet van de
Castillon-heuvel (707 meter) een lekke
band kreeg, maar desondanks op zulk
een voortreffelijke manier deze tegen
slag wist te overwinnen, door manmoe
dig en onvervaard alleen door te gaan,
dat hij na enige tijd bij het groepje
met Bevilacqua, Biagionni, .Klabinsky,
Baratin, Pasquini, Lapébie, Schotte en
Rosseel kon aanhaken. Een fameuze
come back, zei me een befaamd Frans
sportjournalist. En zo was 't ook!
De enige voor de hand Uggende con
clusie, wat betreft het zo grote per
centage uitvallers in deze korte étappe
is, dat zij onderschat is geworden. On
derschat voornamelijk, wat het nieuwe
„element" in de Ronde betreft: de Col
de Turine. Deze berg werd als vrij on
schuldig beschouwd, maar in feite was
het een „ellendeling".
Voornamelijk in het dalende ge
deelte, niet minder dan 36 kilometer
lang en met een verschil van 1600 tot
143 meter.
De vreesachtigen onder de dalera is
dit noodlottig geworden, zoals bijvoor
beeld Ockers. doch Kirchen en onze
landgenoten wisten die „afzink" volle
dig uit te buiten, met als resultaat een
uitstekende plaats in de uitslag, plus
een imponerende stijging in het alge
meen klassement en de landenrang
schikking.
De rit in telegramstijl
/"\pdat de lezer zich een enigermate
duidelijk beeld zou kunnen vormen
van het verloop van deze étappe, geef
ik in korte trekken de ontwikkeling
ervan.
De enkele tientallen kilometers op
Italiaans territoir boden weinig aan
trekkelijks. maar eenmaal over de
grens begon het.
Even voorbij Menton kreeg de Hoog
bandenpech. Voor hem uit vonden de
eerste schermutselingen plaats, doch
ze waren van weinig betekenis.
(Voor vervolg zie pag. 3)
sers niet verboden was, doch dat men
telkens een uitdrukkelijk bevel dien
de af te wachten.
Het Hof overwoog, dat de stelling
van de vertegenwoordiger van gene
raal Winkelman, dat de bezetter het
recht heeft werken aan vliegvelden
te vorderen niet juist is. Naar het
oordeel van het Hof is het niet de
strekking van het Landoorlogregle
ment de bezetter rechten toe te ken
nen, doch alleen hem in de uitoefe
ning van zijn feitelijke macht aan be
paalde grenzen te binden.
Het Hof gaf als zijn mening, dat een
advies als het onderhavige een vrij
brief geeft voor de meest ernstige
collaboratie en dat de hier te lande
gebleven regeringsinstanties, die de
Duitse oorlog hadden meegemaakt,
beter hadden moeten weten, 't Hof was
van oordeel, dat het gegeven advies
onjuist is en in strijd met het Land
oorlogreglement.
GEEN OPDRACHTEN NA
GEJAAGD.
TJET HOF gaf als zijn oordeel, dat
vast is komen te staan: 1. dat ver
dachten het gegeven advies strikt heb
ben opgevolgd. 2. dat zij geen opdrach
ten hebben geambieerd of nagejaagd.
3. Dat het werk van verdachten slechts
voor een vijfde gedeelte Duits werk
was. 4. Dat dr. Hirschfeld de indruk
had. dat verdachten liever van Duitse
opdrachten verschoond wilden blijven
Het Hof verklaarde een deel van
het aan elk der verdachten ten laste
gelegde bewezen. Het verklaarde ver
dachten ten aanzien van het begane
feit niet strafbaar en ontsloeg hen te
dier zake van alle rechtsvervolging.
Het Hof verklaarde niet bewezen,
hetgeen aan verdachten meer of an
ders is ten laste gelegd en sprak hen
daarvan vrij.
\LS JE ZO GOED GEREDEN HEBT, komt een koele dronk jc méé
lan iemand anders toe. Zo dacht de vrolijke deerne uit Marseille
er ook over, toen Impanis zegevierend deze havenstad binnenreed.
I. Een geheel eigen figuur
als MEN de verschillende staats-
vormen in Europa overziet, dan
blijkt terstond hoe zeldzaam de mo
narchale gedachte nog toepassing
vindt. Engeland is de enige grotere
mogendheid, welke haar in ere houdt.
Overigens kent slechts een beperkt
aantal kleinere staten het koning
schap: de drie Scandinavische rijken
Nederland, België, Griekenland.
Hoe het in Spanje is gesteld, blijve
hier in het midden. Dat publicisten
gaarne spreken van het onbekende
Spanje, van het onbegrepen Spanje,
verklaart deze reserve voldoende.
Doch hoe het zij, de vragen of de
luister van het koningschap dan ver
blonken is, of het koningschap in on
ze tijd nog waarde heeft, schijnen
niet onredelijk.
En toch
("Vis koningschap is in het monar-
chale Europa een bijzondere,, een
geheel eigen figuur. Komt het in
sommige landen, met name in En
geland en in de Scandinavische rij
ken, voor als een relict uit de oude
feodale wereld, is het elders, in het
bijzonder in België, een creatie van
de negentiende-eeuwse bourgeosie om
van de vele wisselvalligheden van t
koningschap in Griekenland maar te
zwijgen, in Nederland kan men het
niet beschouwen als een feodaal re
lict noch als schepping van de bour
geosie. Wel is het ten onzent van
vrij jonge datum. Het verschijnt im
mers eerst in onze historie op 2 De
cember 1813, toen Willem Frederik,
erfprins van Oranje-Nassau, te Am
sterdam, als souverein vorst der Ver
enigde Nederlanden de opperhoog
heid aanvaardde, „onder waarborging
eener wijze constitutie", zoals het in
zijn proclamatie heette.
De term „wijze constitutie" klinkt
ons wat onwennig. Toch had zij, toen
tertijd, werkelijk waarde, want zij
was uitdrukking van wat toen in de
beste harten en hoofden leefde, een
gedachte welke voortkwam uit het
achttiende-eeuwse denken over staat
en maatschappij, over de aard van
het mens-zijn ook. Men achtte 't mo
gelijk, men achtte het plicht en
zelfs roeping het volk een „ware
constitutie te geven, een geschreven,
zorgvuldig overwogen en geredigeerd
stuk voor alle tijden, dat de rege
ringsvorm in hoofdlijnen vastlegt en
zo 's volks geluk verzekert. Ook het
woord „ware constitutie" geve een
sceptischer nageslacht geen aanlei
ding tot meewarig geglimlach. Im
mers, is het niet een historische er
varing. dat, zoals een wereldwijs man
eens opmerkte, wat voor één generatie
een vaste zekerheid is, voor haar
opvolgster gemakkelijk een probleem
wordt? En zo zal het gaan ook met
menige zekerheid in onze eigen tijd!
Die „wijze", zo men wil. die „ware"
constitutie kwam gereed in 1814. Zij
kende de koningstitel niet, wel de
monarchale macht. De koningstitel
kwam pas in gebruik op 16 Maart
1815, toen Willem I, de souvereine
vorst, onder indruk van het herstel
van Napoleon in zijn keizerschap, en
met goedvinden van de Europese mo
gendheden, de vereniging van de
Noordelijke met de Zuidelijke Neder
landen en met het voormalige prins
bisdom Luik proclameerde. Aldus
ontstond het Koninkrijk der Neder
landen. welks voortbestaan bevestigd
werd door Napoleon's nederlaag in
de vermaarde slag bij Waterloo, 18
Juni 1815.
JJet bijzondere nu in deze historie,
voor zover zij de Noordelijke Ne
derlanden betreft, is deze, dat zij de
ontmoeting te zien geeft van de twee
constructieve elementen, welke het
wezenlijke van ons koningschap be
palen: het monarchale element en het
dynastieke element. Zij zijn echter
van verschillende aard. Men zou kun
nen zeggen: het monarchaal beginsel
ligt in een ander vlak als het dynas
tiek. Immers, kan men het monar
chaal beginsel resultaat noemen van
abstract staatkundig denken, dat de
monarchie als „ware" staatsvorm
voor een bepaald volk beredeneert,
het dynastiek beginsel leeft geheel
in de wereld van het effect. Want
het betoog, dat de banden tussen
Nederland en Oranje, tussen Oranje
en Nederland in de smidse der
eeuwen gesmeed zijn, moge niet te
weerleggen zijn, het bepaalt ten slot
te het wezenlijke van die banden
niet. Dat wezenlijke echter en
zulks is kenmerkend voor de wereld
van het effect is nauwelijks in
woorden vast te leggen. Doch dit is
zeker: vertrouwen is er een essen
tieel bestanddeel van, wederzijds ver
trouwen
dit niet een fictie is. bewijst het
kenmerkende van de grondwet
van 1814. Deze toch draagt een eigen
merk, dat enig was in het toenmalige
Europa en dat overging in de grond
wet van 1815 en bij latere wijzigin
gen behouden bleef. In vrijheid na
melijk en bij onderling overleg ver
enigden zich vorstenhuis en volk in
een omschrijving van rechten en
plichten, van plichten, en rechten.
Daarom is de grondwet van 1814 niet
geweest, zoals de Franse grondwet
van 1814 was, een door de vorst min
of meer knorrig omdat het niet
anders kon! aangenomen beper
king van de volheid der koninklijke
macht. En evenmin, zoals in de Fran
se grondwet van 1791 een overdracht
van 's volks souvereiniteit om
hetzelfde motief! aan de vorst. Dat
de Nederlandse grondwet van 1814
een zo eigen karakter kon hebben is
niet te verklaren uit de wijsheid van
de mannen die haar ontwierpen,
maar alleen uit de geheimzinnig*
kracht van het dynastiek b?~:n-ol.
Dr. L. J. G. V.