r Protest tegen de blokkade van Berlijn Smokkel van diamanten op grote schaal Brand in vlasfabriek te Steenbergen Geen ultimatum IN 'T KORT Bernadotte doet beroep op V eiligheidsraad Noodlottig kinderspel -WIJ BULLETINEREN- ïrtgebouw Mil. besprekingen in Washington geopend Tweede Kamerverkiezingen Van Klef fens wijst beschuldiging af Examenleed lien? .7} LIT!! HIJ VOOR /AN ZIJN "OCHT GE- IZONOER..T VIERDE JAARGANG No. 1119 WOENSDAG 7 JULI 1948 Scherpe nota's aan Moskou van Engeland Amerika en Frankrijk DE SLAG BU WATERLOO Overdracht van landbouwgronden onder Grondkamer gu DE TWEEDE KAMER zal wor den ingediend een wetsontwerp tot regeling van enkele rechtshande lingen betreffende landbouwgronden Dit ontwerp beoogt de overdracht vari landbouwgrond onder toezicht van de Grondkamers te brengen en het wil er op deze wijze toe bijdragen, dat de versnippering der landbouwbe drijven, een verschijnsel, dat de wel vaart van de bedrijven ernstig be dreigt, wordt tegengegaan. Aanhoudend koel Amerikaanse fabrieken in Nederland Pauwels en Bakker uitgeschakeld Internationale bende is van alle gemakken voorzien Centrum in Antwerpen de uitslagen der Ongeveer 500 zakken gehekeld vlas ter waarde van f 115.000.- aangetast Een unicum- Nederland kreeg 200 millioen terug Stad en Land t. I tenties, lider lied; |;je nemen Ie ik niet ledichten, Ir maak, Ivol variatie, lm raak |Y Oude Vest 26a 1 Breda, tel. 751? 710-OO re grondstoffen I ander voortdu- 1 -effende Rijkz- Ii een goed en I igt dus alken I e winkelier en r8 UUR: Alle leeftijden tfr Uitgave N. V. Uitgeversmij. Neerlandia. Redactieraad A. F. J. Aernoudts; C. J. v. Hooteghem; A. E. Langenhorst; Mr Dr. A. J. J- M Mes; Mr. H. B. B. de Rechter. Verschijnt elke werkdag Abonnementsprijs bij vooruitbetaling f 3.38 per kwar taal, per post t 4.25, per week (uitsluitend bij niet postbestelling) 0.26. Losse exemplaren 6 cent. Postrekening 278841 Prijzen voor buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt. Voor God, Koningin en Vaderland Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen Hulst, Dubbele Poort 7, tele foon 102 (Bijbureau: Oostburg, Nieuwstraat 22, telefoon 35). Bu reau voor de Zeeuwse Eilanden: Goes, Westsingel 75, telefoon 2236. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Advertentieprijs (uit sluitend voor de Zeeuwse oplage): 0.10 per m/m; voor Re clames (Ingezonden Mededelingen) f 0.25 per m/m. (Voor de gehele oplage resp. f 0.25 en 0.60). Incasso wordt berekend. UNGELAND, AMERIKA EN FRANKRIJK hebben een gezamenlijk protest uitgebracht tegen de blokkade van Sovjet-Russische zijde van het rail-, weg- en waterverkeer naar Berlijn. De nota's zijn overhandigd aan de Sovjet-Russische ambassadeurs te Londen, Washington en Parijs. De inhoud van de nota's is nog niet gepubli ceerd. Wel is bekend gemaakt, dat de inhoud in scherpte wel over eenstemmend, doch niet gelijkluidend is. Het protesteren per nota heeft de gehele Berlijnse kwestie van het niveau van besprekingen tussen de militaire gouverneurs te Berlijn, op dat van directe onder handelingen met Moskou gebracht. nadruk gelegd te zijn op het recht der Westelijke mogendheden in Ber lijn te blijven. De mogelijkheid van een vierjno- gendhedenconferentie ter hernieu wing van de besprekingen over het gehele Duitse vraagstuk, waarom de achtmogendheden-bijeenkomsl te Warschau heeft verzocht, wordt van de hand gewezen, tenzij uit een de finitieve daad van Sovjet-zijde blijkt, dat de S.U. bereid is de im passe te doen eindigen die tussen de S.U. en de Westelijke mogendheden is ontstaan. TTIX DE NADERE berichten die wij ontvangen hebben over deze materie, blijkt, dat het protest niet in de vorm van een ultimatum gesteld is. Er worden ook geen stappen in ge noemd, die de Westelijke mogendhe den zouden willen doen indien Mos kou de verkeersbeperkingen weigert op te heffen. Er schijnt wel sterk de T»IJ HET bekende muziekstuk „De slag bij Waterloo" be hoort 't te knetteren, om het net als echt te maken. Wij hebben tot nogtoe nog nooit gehoord, dat dit knetteren slecht is afgelopen. Maar nu worden we opgeschrikt door een bericht uit Lonneker (Overijssel, waar men het muziek stuk wilde verluchten door het afschieten van een vuurpijl. Dat had men niet moeten doen, want de pijl vloog op een schuur, met het gevolg, dat de schuur in brand vloog. Het was toen dus helemaal echt. De slag bij Waterloo werd afgebroken door een slag door de brandweer. Net als wijlen Napo leon verloor ook de brandweer de slag, want de schuur brandde fi naal af. Maar wij vernemen zullen de nieuwe Staten-Generaal plechtig worden geopend op Dinsdag 27 Juli. Het is nog niet bekend of de opening zal geschieden door de Prinses-regentes of door de minister-president. eorges Bemanos, een Franse let- terkundige van grote faam, is in Parijs op 60-jarige leeftijd overleden. Qngeveer 200 van de 700 personen die hebben deelgenomen aan een Deens-Amerikaans banket te Aalborg, zijn het slachtoffer geworden van een vergiftiging. 60 personen moesten in het ziekenhuis worden opgenomen. IJET DOODVONNIS is voltrokken aan D. Eijkelboom, tot de dood straf veroordeeld bij sententie van het Büz. Gerechtshof te Arnhem. Eykel- boom was tijdens de bezetting onder commandant van de Landwacht tc Zwolle. Hij heeft de dood van een groot aantal illegale werkers en on derduikers op zijn geweten. TJIT OOSTZAAN komt het meest verrassende nieuws. Is me daar toch de 91-jarige Tjerk Veen in het huwelijk getreden met de 74 „lentes" tellende Joikje Mulder. Jammer ge noeg konden wij niet naar Oostzaan. TVE RADIOREDE van H. M. de Ko ningin, waarin zij mededeling deed van Haar voornemen om afstand te doen van de Troon, is thans in druk verschenen. ATET TOESTEMMING van generaal Sitzen te Breda zullen de katho lieke militairen van Brabant en Lim burg gezamenlijk de Maastrichtse Heiligsdomsvaart kunnen bezoeken. Deze militairen-bedevaart is Zater dag 17 Juli a.s. J)E ELECTRIFICATIE van de spoor weg te Eindhoven naar Maas tricht en Heerlen schiet goed op. Ver wacht wordt, dat reeds in het na jaar de kolentreinen met electrische tractie kunnen rijden. HENGELSE Hogerhuis heeft zon der stemming zijn goedkeuring ge hecht aan de bilaterale overeenkomst tussen Engeland en de V. S. over de hulp in het kader van het plan-Mar shall. Ook het Lagerhuis heeft het Marshall goedgekeurd en wel met 409 te gen 12 stemmen. Een springplank TNTUSSEN is het zo, dat de Sovjet- mark op het ogenblik gepromo veerd is tot het normale geld in ge heel Berlijn, hetgeen politieke lei ders „de springplank naar het com munisme" noemen. Zakenlieden en autoriteiten zijn voor problemen gesteld, waarvan in de huidige omstandigheden de oplos sing niet is te zien. Zelfs employe's van het militaire bestuur zullen het grootste deel van hun salaris in Sov jet-valuta uitbetaald krijgen. Voor al het voedsel dat vanuit het Westen naar Berlijn gevlogen wordt, zal slechts Oostelijk geld worden ontvan gen. In feite wordt alle import naar Berlijn om niet gegeven, zo zei een Amerikaanse financiële expert. Gisterenavond hebben de Sovjets 't gebod uitgevaardigd, dat alle gemeen te-personeel geen salaris meer zal krijgen „tot de politieke toestand is opgeklaard". Men beschouwt deze Sovjet-actie als een nieuwe poging, het overwegend anti-communistische gemeentebestuur te dwingen zijn hoofd kwartier uit de Sovjet-sector terug te trekken en voor de drie Westelijke sectoren een aparte administratie te vormen. Communistisch complot rtM DE Westelijke geallieerden te dwingen Berlijn te verlaten zou den de Sovjets een complot op touw gezet hebben. Er zouden instructies zijn uitgevaardigd ingeval van een crisistoestand bij het toespitsen der verhoudingen met de Westelijken. Volgens het Parijse blad „Figaro" zouden deze „instructies" de bedoe ling hebben in Berlijn op een bepaald moment een revolutie te ontketenen, waarbij de communisten het gemeen tehuis en andere officiële gebouwen zouden bezetten. Tijdens zijn bezoek aan de Hoekse Waard bracht Z. K. H. Prins Bern- hard een bezoek aan de Vlasserij en Warmwaterroterij te 's-Gravendeel, waar hij met belangstelling de verschillende vlasproducten in ogen schouw nam. De Grondkamer zal bij de uitoefe ning van haar toezicht ook de samen voeging van kleine percelen tot ren dabele bedrijven kunnen bevorderen. Als belangrijk-nieuw beginsel kent het ontwerp een voorkeursrecht van de pachter bij overdracht van landbouw gronden. Weersverwachting, geldig tot Woensdagavond: Zwaar bewolkt met tijdelijke opklaringen en op sommige plaat sen enige regen of motregen. Ma tige, langs de Waddenzee tijde lijk nog krachtige Noordwestelijke wind. Aanhoudend koel voor de tijd van het jaar. Heden zon onder 21 uur. Maan onder 22.15 uur. Donderdag zon op 4.30 uur en maan op 5.52 uur. T'jlNSDAG zijn op het Amerika.,,;se Ministerie v. Buitenlandse Zaken de militaire besprekingen begonnen tussen de landen van de West-Euro- pese Unie en de V. S. teneinde de weg te banen tot directe gewapende Ame rikaanse steun aan de West-Europese Unie. Ook Canada was vertegenwoordigd. De besprekingen zuilen zich den kelijk over enkele maanden uitstrek ken. Er zullen verschillende commis sies gevormd worden voor de behan deling der verschillende aspecten van het onderwerp. Tot deze aspecten behoren de mate waarin de V. S. zich met de regionale alliantie zullen verbinden, de vraag hoe de landen van de West-Europese Unie van Amerikaans materiaal voor zien zullen worden en wat van de Europese landen in ruil verwacht zou worden. De Fransen dringen aan op een ver drag van gewapende bijstand tussen de landen van de West-Europese Unie en de V. S., volgens hetwelk de V.S. officiëel verplicht zouden zijn de lan den te hulp te komen in geval van agressie. De Britten daarentegen zijn van oor deel, dat de band tussen Amerika en de West-Europese alliantie een meer officieus karakter zou moeten dragen, hoewel Amerika positieve steun zou moeten geven in de vorm van leve ring van wapens en uitrustingen. QRAAF BERNADOTTE, de bemid- .c.er„ Y- N- in Palestina, heeft de Veiligheidsraad verzocht op Joden en Arabieren een beroep te doen een verlenging van de wapen stilstand in Palestina te aanvaarden. Opmerkelijk is intussen, dat drie Amerikaanse kruisers, een vliegdek- schip, een transportschip en een tor pedoboot van de Amerikaanse Mid dellandse Zeevloot gisteren plotseling uit de havens van Istanboel en Na pels zijn vertrokken. Met onbekende bestemming wordt gezegd, Maar men meent te weten, dat de schepen naar Palestina koersen, in verband met het eventuele hervatten van de oorlog op 9 Juli in het Heilige Land. EEN OMVANGRIJKE veesmokkel is men op hot spoor gekomen, waar van do kopstukken in Weert zitten. Minstens 150 koeien zijn naar België gesmokkeld. V/OLGENS HET BLAD „Business Week" zouden behalve daJBtai- ser-Frazer fabriek te Rotterdam ™lke tegen het einde van dit jaar met de werkzaamheden zal beginnen, nog ongeveer 10 andere Amerikaanse fir ma's onderhandelen met Nederlandse belanghebbenden over de vestiging van filialen in Nederland. De plan nen omvatten o.m. de productie van scheermesjes, vulpenhouders en pom pen. De nieuwe Amerikaanse investe ringen in de Nederlandse industrie be droegen in het afgelopen jaar onge veer 16 millioen dollars. „Om de orde te herstellen" zou den dan de Sovjet-Russische troepen in het geweer moeten komen. „Zij zouden ook optreden ter beveiliging van andere bezettingstroepen en de ze weggeleiden naar een nader aan te duiden plaats". Het Franse departement van Bui tenlandse Zaken deelde over het door de „Figaro" gepubliceerde mee, dat een en ander op de voornaamste pun ten overeenstemde met door het de partement zelf ontvangen inlichtin gen. In Londen wenste men nog geen commentaar te leveren, doch het hoofdkwartier van de communisten te Berlijn noemde het document „een verdichtsel". Gaat Sokolofsky weg? EEN ander opvallend nieuwtje uit Berlijn is, dat de Sovjet-gouver neur Sokolofsky zou vervangen wor den en wel door Boelganin, lid van het Politbureau der S.U. Boelganin is minister van de gewapende strijd krachten en vice-voorzitter van de Sovjet-Russische ministerraad. Zijn plaatsing te Berlijn zou erop kunnen wijzen, dat de Sovjets een nog straf fere lijn gaan volgen. 3 kinderen gedood, 10 gewond JN SITTARD waren kinderen In het veld met een splintergranaat aan het spelen. Een van de kinderen heeft dit projectiel weggegooid met 't nood lottige gevolg, dat deze ontplofte bij de spelende kinderen. Een 4-jarig en een 11-jarig kind zijn onmiddellijk gedood. Een 14-jarige jongen is aan zijn verwondingen in het ziekenhuis overleden. Tien andere kinderen zjjn in het ziekenhuis opgenomen en hier van zijn er vüf zeer ernstig gewond. Mèt de Luxemburger Ackermann TAE wedstrijd-commissarissen van de Ronde van Frankrijk heb ben besloten, dat Bakker (Ned.) en Ackermann (Lux.), die met 'n achterstand van meer dan 10 pro cent op de winnaar van de étap pe binnenkwamen, uitgeschakeld blijven van verdere deelneming. Dit is in overeenstemming met de wedstrijdreglementen, waarvan echter in bijzondere omstandig heden kan worden afgeweken. Blijkbaar hebben de commissaris sen hiervoor echter in het onder havige geval geen termen aanwe zig geacht. Voorts is Pauwels (Ned.) als laatste van het algemeen klasse ment, conform de reglementen, eveneens uitgeschakeld, zodat de Ned.-Luxemburgse ploeg op één dag drie man is kwijtgeraakt. Voor de 7e étappe Biarritz- Lourdes, die vandaag wordt ver reden, blijven 99 renners gekwali ficeerd. rriJDENS EEN ZITTING van de Bij zondere Politierechter te Breda, deelde de Officier van Justitie kort geleden mee, dat er de laatste tijd belangstelling bestaat voor het smok kelen van diamanten door middel van postduiven. Uitteraard is de controle daarop zeer moeilijk. Voorzover wij weten hebben dan ook totnutoe nog geen arrestaties (niet van postduiven natuurlijk) in verband met dit soort smokkelhandel plaats gehad. De mededeling van mr. Heukels wees in de richting van 'n sterke in teresse voor het smokkelen in dia manten. Ook de Volkskrant heeft over diamantsmokkelarij een en ander ver nomen. De douane is namelijk een interna tionale diamantsmokkelarij op het spoor gekomen, waarbij een aantal gedemobiliseerde Polen is betrokken. De bende beschikt over de meest moderne installatie tot en met wal kie-talkies toe. Er zijn aanwijzingen, dat de ben de-leden grote hoeveelheden ruwe diamant uit Oost-Europese landen naar West-Europa brengen. Via Ant werpen worden de ruwe diaman ten onder andere over de Neder lands-Belgische grens naar Amster dam gesmokkeld, waar de kostbare stenen door diamantslijpers clan destien worden bewerkt. Het is de opsporingsambtenaren be kend, dat de leider van deze inter nationale organisatie een Pool is, die zijn hoofdkwartier in een café in de Carnotstraat in Antwerpen heeft op geslagen. Zodra de diamanten in Amsterdam zijn geslepen, worden zij naar Belgié teruggesmokkeld en in Antwerpen verkocht voor dollars aan Amerikaan se tussenpersonen, die de kostbare diamanten op hun beurt in de Vere nigde Staten aan de man brengen. Met behulp van deze millioenensmok- kelarij kweken de bendeleiders een niet onbelangrijke doliarvoorraad voor enkele Oost-Europese staten. Gewoontegetrouw publiceren wij de uitslagen der Kamerverkiezingen hedenavond aan onze bureaux te: HULST, DUBBELE POORT 8 GOES, WESTSINGEL 75. Ter tegemoetkoming aan veler wens worden boven dien de belangrijkste cijfers door ons gepubliceerd te: TERNEUZEN, TH. J. BORGHSTIJN, NOORDSTR. 4; OOSTBURG, CAFE-RESTAURANT, MABESONE. Het door ons gepubliceerde materiaal is aan auteursrecht onder worpen en mag door derden op generlei wijze voor publiciteits- doeleinden worden overgenomen. JJINSDAGMIDDAG te omstreeks 3 uur werd de brandweer van Steenbergen gealarmeerd voor een brand in de Coöperatieve vlasfabriek „Dinteloord" aan de verkeersweg van Steenbergen naar Dinteloord. Het bleek, dat een brand was uitgebro ken in het magazijn der fabriek, al waar het gehekeld vlas in zakken is opgeslagen. Door het vuur werd een grote stapel van ongeveer 500 zakken aangetast. De brandweer van Steenbergen was spoedig ter plaatse en bond met drie stralen van de autospuit de strijd tegen het vuur aan, nadat de fabrieksbrand- weer reeds met twee stralen het blus- singswerk ter hand had genomen. Dank zij dit krachtdadig optreden slaagde men er in het vuur te beper ken en een uitslaande brand te voor. komen. De door de brand veroorzaakte hitte was buitengewoon groot, getuige o.a. het feit, dat het lood van het dak smolt en in straaltjes naar beneden liep. Ongeveer 500 zakken met gehe keld vlas werden min of meer ernstig door het vuur aangetast en bovendien werd vrij veel schade aangericht door het water. Een zak gehekeld vlas ver tegenwoordigt een waarde van f 350. Grote waarde. ïndien alle zakken volledig een prooi der vlammen zouden zijn geworden zou derhalve een schade zijn aange richt voor een waarde van 175.000. De werkelijke schade kon nog niet precies worden vastgesteld, omdat men nog niet weet hoe groot de hoeveelheid nog bruikbaar vlas is. T\E VEILIGHEIDSRAAD heeft giste- renavond weer de Indonesische kwestie behandeld. Zoals gebruikelijk lgverde de republikeinse afgevaardig de Palar heftige critiek op wat hij noemde „de Nederlandse blokkadepo- litiek". Hij verzocht de Veiligheids raad de Commissie van Goede Dien sten om nadere gegevens te vragen. Palar kreeg o.m. steun van China en de Sovjet-Unie. Vanzelfsprekend wees mr. van Klef- fens de belachelijke beschuldiging van Palar van de hand. Hij wees er met klem op, dat de Veiligheidsraad goed werk zou doen indien hij zich buiten de kwestie zou houden en leg de er de nadruk op, dat Nederland integendeel van de „republiek te wur gen" zoals Palar ook gezegd had de republiek helpt aan medicamen ten etc. Niettemin voelde de Chinese afgevaardigde veel voor het door Pa lar gevraagde. Hij maakte er een voor stel van. Het voorstel werd ondersteund door dé Australische, de Chinese en de Sow- jet-afgevaardigden. De raad nam tenslotte een resolutie aan, waarin de Commissie voor Goede Diensten wordt verzocht spoedig rap port omtrent de Indonesische handel uit te brengen. Vervolgens werd de vergadering ver daagd. Onder het blussingswerk werden in allerijl zoveel mogelijk zakken naar buiten gedragen. Het magazijn waarin de brand is ontstaan, heeft slechts weinig van het vuur geleden. Met het oog op het licht brandbare materiaal bleef de brandweer, nadat zij het vuur meester was, voor alle zekerheid nog enige tijd ter plaatse. Tegen 6 uur was het gevaar echter ge heel geweken en kon men Inrukken. De oorzaak van de brand is nog niet bekend. De schade wordt doer verze kering gedekt. Op het terrein van de brand waren o.m. aanwezig burgemeester Mr. Dr. de Gou en de politie, welke laatste een onderzoek naar de oorzaak in stelde. JA OOR DE gemeente-ontvanger van Loon op Zand werd de gemeente-rekening over het dienst jaar 1947 op 1 Juli 1948 tot welke datum het dienstjaar 1947 loopt aan B. en W. overgelegd. De gewone dienst sluit met een batig slot van f 4700. In de Russische sector van Berlijn houden zich ook de vrouwen bezig met het ruimen van puin. De Russen hebben voor hen, die werken, ho gere rantsoenen vastgesteld, dan voor degenen, die niets doen. Vandaar dat vele vrouwen aan het werk zijn gegaan. Komen er 400 millioen? (Van onze Haagse correspondent) Wan bevoegde zijde vernemen wij dat Nederland, nadat het dezer dagen opnieuw voor 95 millioen gul den door de Duitsers geroofd goud neeft terug ontvangen, ons land in totaal voor 2'0O millioen gulden gouo toegewezen kreeg. Nederland laat thans nog reohten gelden op een par tij goud ter waarde van ongeveer 400 millioen gulden. De internationale commissie voor de teruggave van door de Duitsers geroofd goud, welke te Brussel resi deert, heeft deze verdere Nederland se aanspraken nog in onderzoek. Men heeft in Den Haag gerede hoop, dat Nederland nog verdere toewijzingen zal krijgen. ENGELSE ONDERSCHEI DINGEN Sir Philip Nicholls, de Britse am bassadeur, zal Donderdag 8 Juli op 't Binnenhof te 's-Gravenhage onder scheidingen uitreiken aan ruim 200 Nederlanders voor door hen tijdens de oorlog erleende diensten, voorna melijk met betrekking tot het ver zetswerk. O.a. zullen onderscheiden worden met: The king's medal for courage in the ause of freedam: Laurens Beurkens, St. Philipsland; Dingeman Dingemans. Loon op Zand. Louis F. van Hasselt, Zundert. Adr. Kuysten, Sprang-Capelle, Ernst Lems, Bredaen C. Witte, Goes. BELGISCHE KLOOSTER LINGEN OP TOURNEE Ongeveer dertig kloosterlingen uit het St. Andriesklooster te Brugge, waar ook een boerderij aan verbonden is, hebben een bezoek gebracht aan Zuid- Beveland, voornamelijk om met de mo derne landbouw op de hoogte te komen. Ze bezichtigden het proefbedrijf te Wilhelminadorp, de bedrijfsboerderijen in de Wilhelminapolder en het land bouwbedrijf van de heer Temmerman te Kattendijke. De Broeders interesseerden zich voor al voor de ver-doorgevoerde mechani satie op genoemde bedrijven en waren verrast over de daarmee bereikte resul laten. BEWARINGSKAMP DOMBURG Het ligt in het r'oornemen met in gang van 19 Juli het bewaringskamp te Domburg op te heffen. De bewo ners zullen worden afgevoerd naai de kampen te Vught, Sleeuwijk en Woensdrecht. RUIMING MIJNENVELD BIJ DOMBURG Onder de gemeente Domburg, vlak langs het strand, ligt nog steeds een ongeruimd mijnenveld van 15 meter diep en 31/; kilometer lang. Op verr' van de burgemeester komt,a.s. ndag een ploeg van de hulpverlen,.:gsdienst. die in dit werk getraind is, het veld ruimen. CINDS 14 JUNI, de dies nelas voor dat onfortuinlijke St. Theresia- lyceum te Tilburg, waar van de zestien candidaten er tien werden afgewezen, vijf verlengde examens kregen, is er in de verschillende dagbladen heel wat te doen gefeest over de eindexamen resultaten der middelbare scholen. Ons arme Zuiden werd eens een keer te meer in een ongunstig daglicht ge plaatst, en, zoals later wel gebleken is. weer eens een keer temeer ten on rechte. Daar ik zelf meerdere jaren achter een als deskundige mocht fungeren bij de., eindexamens H.B.S. en dit zowel in ons Zuiden aan verschillende H.B.S. 'en In Brabant en Limburg, als ook ver boven de rivieren, meen ik met enig recht in deze kwestie mijn oor deel te hebben. Dit jaar bedankte ik voor de eer van deskundige, doch om redenen die met de hangende aange legenheid niets te maken hebben. Ook mij dus moest het afschrikwekkend lage peil opvallen van de ontwikkeling en de interesse der examinandi in de laatste Jaren, alhoewel dit toch voor de. verschillende scholen zeer wissel vallig was en in het Zuiden niet speciaal bedroevender dan daarbuiten. jaatuurlijk heb ik niet alle artikelen onder ogen gehad die de couranten aan dit treurig verschijnsel hebben ge- Wijd, doch die welke ik gelezen heb, leggen dan vooral de nadruk op de oorlogsomstandigheden. Zeker, ik heb o.a. gecommitteerd in een stad die voor een zeer groot deel in puin lag, waar het H.B.S.-gebouw als een ietwat opgelapte ruïne nog ge deeltelijk overeind stond tussen puin hopen, waar de ramen met karton wa ren dichtgemaakt, waar geen boeken meer aanwezig waren, waar de direc teur en leraren, alles maar dan ook alles kwijt waren, (de directeur had een pak van zijn broer aan), waar de leerlingen thuis in dezelfde omstandig heden verkeerden en dus zó hun exa men hadden moeten voorbereiden, waar onder de candidaten (om slechts één zeer schrijnend voorbeeld te noe men), een jodinnetjes was, wier gehele familie in Auschwitz vergast was en dat, o roerende bijzonderheid, het vriendinnetje van haar klas dat haar bij zich thuis had laten onderduiken, onder den arm naar het examen leid de, daar dit meisje een been miste ten gevolge van een granaat-explosie. Nu noem ik wel het ergste voorbeeld dat ik heb moeten aanschouwen, met die andere H.B.S. waar de twee mede-ge- committeerden zich op het laatste moment hadden verontschuldigd van wege het beschieten der treinen en waar een candidaat niet kwam opda gen, daar, naar later bleek, zijn vader, de stationchef, dien morgen de dood vond bij het bombardement van een vertrekkende trein. Zeker deze feiten en vele andere overtuigen ook mij van de afschuwelijke drang der oorlogsom standigheden op hen die dit jaar aan de beurt zijn en die dus de meest fun damentele phase van hun studies in die jaren hebben moeten doormaken. E"n toch geloof ik dat de oorzaak der algemene onkunde en onverschil ligheid dieper te zoeken is dan ln die uiterlijke, zeer zeker niet te verwaar lozen factoren. Een blad sprak van „de moderne levensvisie die ontstellend nivellerend werkt". Inderdaad meen Ik dat hier de kern al dezer geestelijke ellende zit en dit heus niet alleen bij die ongelukkige eindexamencandidaten. Een ietwat-eigenaardig, doch zeer ge niaal Frans auteur, Le Sar Péladan, die in 1918 stierf, schreef ln 1899 deze zeer profetische woorden, die maar al te letterlijk bewaarheid zijn geworden: „Binnen vijftig jaren zullen wij nog alleen leven voor de snelheid; men zal van Parijs naar Nice gaan in drie uren. Men zal strijden in de lucht en onder zee. Resultaat: niemand zal nog een inwendig leven hebben. Het leven zal niet meer veroorloven dat men nog denkt." Inderdaad, hoe kan een jongen, om nu vooral van Gym nasium te spreken, die enkel nog inte resse voelt voor de mechaniek van een vliegmachine, de knalpot van een motor, de bêtises van de bioscoop (een enkele goede film niet te na gesproken) die zit te werken in een kamer waar de banaliteiten van een 'bonte Dins- dagavondtrein rondroezen, die in de dagbladen, die ons toch al zo weinig kunnen geven, zijn aandacht alleen concentreert op de sportverslagen, als of nu eigenlijk de wereld daarom draaide, hoe zal aan dergelijke hersen- kronkels nog enig gevoel bijgebracht kunnen worden voor de innige schoon heid van een Griekse ode (die ook met sport in verband kan staan), neem Pindarus, maar o met welk een onder scheid!) voor de metrische cadans van Cicero's ^jroza, of ook zelfs voor een gedicht als Bouten's Nachte gaal of een sonnet van Willem de Mérode, die toch ongeveer zijn tijdgenoten zijn. De meest toe gewijde leraar zal het niet verder bren gen dan tot een verveeld onbegrijp» bij zijn toehoorders, een enkele fijner besnaarde leerling uitgezonderd. Zeker bij al de demoralisering vooral, die de oorlog heeft kunnen stichten in de ge moederen der jeugd, ligt de oorzaak der vervlakking toch reeds hogerop en kon een Sar Péledan ze reeds vijftig jaar geleden voorspellen, toen de me chanisering van het leven en de daar uit noodwendig voortvloeiende materia- lisering van de mens een aanvang had genomen: „Het leven zal niet meer ver oorloven dat men nog denkt." GéRARD VAN IMBEECK. NA DE GROTE DE KLEINE BRUGGENBOUW Tijdens de oorlogshandelingen in Zeeuwsch Vlaanderen zijn vele kleine bruggen vernield. Met de wederopbouw van de grotere bruggen is men leeds geruime tijd bezig. Thans komen ook de kleine aan de beurt.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1948 | | pagina 1