Belgisch gezin profiteert niet van de „Belgische overvloed" Nieuw licht op Englandspiel Ernstige bezwaren tegen gemeente-classificatie K.V.P. wijst zendtijd af Korting Gustaaf V van Zweden doet afstand r Benelux !EN GEMANSE De helft der gesalarieerden komt met het inkomen niet toe IN 'T KORT Handelsovereen komst met Rusland getekend Arabische vorsten sluiten vriendschap i s j e Iers! ;appon :enszand VIERDE JAARGANG No. 1101 WOENSDAG 16 JUNI 1948 w'j hebben er hier reeds uitvoerig genoeg over uitgeweid opdat onze lezers zouden weten, dat, in België, zowel de prijzen als de lonen, sedert de bevrijding, gevoelig zijn gestegen. Alle aanvan kelijke aanbevelingen van overheidswege ten spijt, vertoonde die stijgende tendens een zo doorlopend karakter, dat het nodig was paal en perk te stellen aan de evolutie. Jac. P. van Term t PELLAGRA F 1939 had ons land één overdekte zweminrichting oo iedere 200.000 inwoners. Van alle Europese landen stond Nederland aan de top. Tweede Kamer over „Noodvoorziening Gemeenté-finantiën" „Achterstelling van het platteland moet worden opgeheven De kruideniers klagen Bewolkt Er kunnen meer scholen worden gebouwd Distributienieuws Deze week 2 eieren Hongarije strijdt om het behoud der katholieke school Ontmoeting Dr. van Mook met Hatta Drie vliegende forten vermist Lt. Lauwers beschuldigt Schreieder Nederlanders „begrepen het niet" K ONING ABDOELLAH van Trans- jordanie en Koning Ibn Saoed van Saoedi-Arabië zullen binnenkort een belangrijk onderhoud hebben in het zomerverblijf van koning Ibn Saoed. Koning Abdoellah heeft een desbe treffende uitnodiging aanvaard. Donau-conferentie op 30 Juli n Traag •net de I'd huis. |i 40 ei. Lacht te Ter- |oon. "Beleven '-0 bur. van defect en kunt ferdelen vast neert even bij |n U misschien HIJ lop gevraagd motorrijwielen 786-0 OOP nodel Albion H R 2. Een Ipelsproeimachi- zware Martin 7 en 9 tands vator. Een II tractor culti- scharige en een endploeg. Een. Een Deutsche schone dorsma- IOUDERS n de veemarkt ^aar o.a. :egeneesmid- EEN den. U kent ze ipoeder, spenen- lunderhorzelzalf, Vee Tonicum, en de bestrij- delen; *asta tegen rat os tegen mieren, gen vliegen enz, loeistof en poe- ;estraat 3 756-0 V TEL. 2237 Uitgave N. V. Uitgeversmij. Neerlandia. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts; C. J. v. Hooteghem; A. E. Langenhorst; Mr. Dr. A. J. J. M. Mes; Mr. H. B. B. de Rechter. Verschijnt elke werkdag Abonnementsprijs bij vooruitbetaling 3.38 per kwar taal, per post t 4.25, per week (uitsluitend bij niet postbestelling) t 0.26. Losse exemplaren 6 cent. Postrekening 278841. Prijzen voor buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt. Voor God, Koningin en Vaderland Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen Hulst, Dubbele Poort 7, tele foon 102 (Bijbureau: Oostburg, Nieuwstraat 22, telefoon 35). Bu reau voor de Zeeuwse Eilanden; Goes, Westsingel 75, telefoon 2236. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Advertentieprijs (uit sluitend voor de Zeeuwse oplage): f 0.10 per m/m; voor Re clames (Ingezonden Mededelingen) f 0.25 per m/m. (Voor de gehele oplage resp. f 0.25 en f 0.60). Incasso wordt berekend. (Van onze Brusselse correspondent). AP dit ogenblik bereikt de loonindex het peil 2,25 ten aanzien van 1939, terwijl de prijzen gemiddeld 3 tot 5 maal zo hoog zijn als die van de voor oorlogse referentieperiode. De huur prijzen maken daarop een unieke uit zondering. vermits zij, na twee wette lijk geoorloofde stijgingen, (in 1945 en 1947 toegestaan! slechts 170 pet. be dragen van wat ze waren in Augustus 1939. Met goedvinden van huurder en verhuurder mag de bevoegde Vrede rechter evenwel verdubbeling van de vooroorlogse huurprijs toestaan. Er moet volledigheidshalve echter dade lijk aan toegevoegd worden dat de zwarte huui-prijzen aan de orde van de dag zijn en dat zij niet zelden 5 en meer maal duurder werden, vooral waar nieuwe huurovereenkomsten af te sluiten vallen, zodat een gedwongen verhuizing in deze tijd voor velen een ware ramp voor het huishoudelijk budgetair evenwicht betekent. IJ et is voor allen duidelijk, dat wegens de huidige verhouding tussen lo nen en prijzen, de berucht geworden „Belgische overvloed" niet in alle Bel gische gezinnen te merken is. Wie voor de oorlog behoorlijk rondkwam, zonder beduidend overschot, schiet vandaag te kort en ondervindt alle last om de twee eindjes aan mekaar te knopen. Het loon, vermenigvuldigt met 2,25, volstaat niet meer om de uitgaven, vermenigvuldigd met een coëfficiënt 3 tot 5 volledig te dekken. Vermits bij de muntsaneringsmaatregelen van Octo ber 1944, waarbij alle deposito's ge- blokkeerd en het liggende geld vastge legd werd, teert de bescheiden spaar der niet meer op overschot. Er is, in vele gezinnen, zelfs ge brek waar te nemen. Een onlangs gepubliceerd rapport, toonde aan dat bijna de helft van de gesalarieerden slechts half genoeg verdient om de voor hun gezin normale en nodige uitgaven te bezoldigen. Die conclusies steunden op nauwkeu rige budgetstudie, volgens de op dit ogenblik vigerende lonen en prijzen, en kunnen dus onmogelijk lichtvaardig heten. Brengen zij veel onvermoede ellende onder woorden, zij verklaren meteen hoe het komt, dat elke eis om loonsvei hoging in sommige werker kringen zo gretig wordt bijgevallen en waarom de daarmede gepaard gaan de stakingsbewegingen en betogings- verschijnselen niet alle aantrekkings kracht hebben verloren, ook niet bij nette lui, die er nochtans niet kunnen van verdacht worden gaarne en met volle overgave de politieke kaarten van het communisme te spelen. Op de eis om loonsverhoging werd van regeringswege steeds geantwoord geld worden en dat opzet te verwezen lijken was de specifieke taak van de z.g.n. Centrale Prijsregelende Com missie. FJeze Commissie heeft zoeven een resolutie bekend gemaakt, waarin zij verklaart dat haar werking de verhoopte resultaten niet heeft kun nen bereiken, ook al mocht zij er toe bijdragen de tendens tot stijging van lonen en prijzen flink te remmen. Oor zaak daarvan blijkt te zijn de vrijheid die in sommige sectoren werd verleend, om de prijzen, volgens de marktom standigheden door de concurrentie te laten bepalen. Het college dringt er daarom op aan, dat zij niet alleen over de prij zen van de Industrieproducten zou te adviseren krijgen, doch ook over de prijzen van landbouw en voedings producten en over die van goederen en diensten, die een rechtstreekse weerslag hebben op de kosten van het levensonderhoud. Tegelijkertijd dringt de Commissie nog aan opdat de winstmarges van de tussenpersonen in de distribuerende sector zouden gecontroleerd worden. In bepaalde gevallen dringt zich, naar het heet een verlaging van die winst marges op. Dat de Commissie uitdrukkelijk zegt er van overtuigd te zijn dat de moge lijkheden tot prijsdaling aanwezig zijn, kan de Belgische loontrekker slechts verheugen en verleent bedoeld College meteen het nodige gezag om er de regering op te wijzen dat deze voor taan met meer welwillendheid reke ning zou moeten houden met de advie zen, geformuleerd met het daartoe op gerichte lichaam. ï"Ae gemiddelde Belg, die de index der kleinhandelsprijzen in weerwil van alle prijzenstopmaatregelen regelmatig met een paar punten ziet stijgen, en verlangens om loonsverho- aan dovemansdeur /AP 78-JARIGE LEEFTIJD overleed te Maastricht de bekende journa list Jac. P. van Term. Hij is zijn loop baan begonnen aan de Maasbode on der Thomson, stapte toen over naar „De Gelderlander" en heeft daarna een lange reeks van jaren de redac tionele leiding van de „Limburger Koerier" te Maastricht verzorgd. Ten slotte is hij na het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd ook nog enkele jaren hoofdredacteur van de „Utrechtse Courant" geweest Dat is zo in korte woorden zijn journalistie ke loopbaan. Men kan zich echter niet voorstel len. welk een volheid en rijkdom van activiteit dit alles heeft betekend. Zijn belangstelling stond open voor alle levensgebieden en hij gaf er m.et vaardige en onvervaarde pen zijn oor deel over. Zijn eruditie en levendige geest heeft hij geheel en al in dienst gesteld van het ware, goede en scho ne. zoals hij dat zag. Als gevreesd polemist behield hij toch altijd de rid derlijke toon en de achting voor iede re eerlijke tegenstander. Bizonder kwam dit tot uiting in zijn publica ties zowel in en buiten de krant over de Vrijmetselarij, waarvan hij een bijzondere studie had gemaakt en waarover hfj een uitgebreide biblio theek bezat. Ook met de kopstukken der Vrijmetselarij in ons land trad hij meermalen in het krijt. Ziin boe ken over dit onderwerp zijn algemeen bekend. De verdiensten van v. Term voor Kerk en Vaderland vonden erkenning in kerkelijke en koninklijke onder scheidingen. Een sieraad van de oude journalis tieke garde is met hem heengegaan. Heengegaan, willen we hopen en bid den, naar die betere gewesten, waar alle polemiek en strijd verstillen in de aanschouwing der eeuwige actua liteit van God. met de belofte dat, waar het onverant- n)et zlRJ woordelijk zou zijn de lonen nog ver- stelselmatig aan dovemansdeut der te verhogen, de prijzen zouden klopt, leeft nu in de hoop dat de Cen „ml— „«rtw.irt wnion Am de trale Prijsregelende Comissie met haai naar omlaag gedrukt wrden. Om de gehavende koopkracht te herstellen was dat metterdaad een betere oplos sing. De prijzen zouden derhalve gere- jsregelende Comissie met haar resolutie ter attentie van de Regering het verlangde gehoor zal vinden. Dr. PAUL DE RYCK TJOEMENIE zal van het Inter national Children's Emergen cy Fund onmiddellijk hulp ont vangen om de gevreesde ziekte, pellagra genaamd, te bestrijden. Er zal melk, vlees en spek worden gezonden voor de 200.000 patiën ten, waarvan 90.000 kinderen. Pellagra kwam vroeger in Roe menië, Italië. Tyrol en Z.-Frank- ijk veelvuldig voor. Er treedt bij de patiënten sterke jeuk op, stoor nissen aan het centrale zenuw stelsel, vermoeidheid en gevaar lijke neerslachtigheid, die in som mige gevallen zelfs tot zelfmoord leidde. De ziekte ontstaat door het gebruik van eenzijdige tarwe- en havervoeding, waardoor gebrek aan een onderdeel van het vitami ne B-complex optreedt. CjLECHTS twee categoriën der Amerikaanse bevolking kunnen medische hulp verkrijgen, zonder zich te ruineren: de onvermogenden en de welgestelden. In tienduizenden van on ze scholen zijn er zoveel leerlingen dat de onderwijzers hun namen niet kennen" zei Truman eergisteren te Los Angelos. pROF. DR. K. L. BELLON, hoog leraar in de Godgeleerdheid aan de R. K, Universiteit te Nijmegen, is door Z. H. de Paus benoemd tot Ge heim Kamerheer. pATER MACHULA, de kerkelijke raadsman van Tsjecho-Slowakije bij de H. Stoel, heeft na het aftreden van Benesj bevel gekregen onmiddel lijk zijn functie neer te leggen. JJET WIT-GELE KRUIS viert 14 en 15 Juli te Utrecht zijn zilveren jubileum. Sprekers zijn: dr. R. van Guchteneere (Brussel!, dr. Chr. Mol (Etten) en Mgr. F. Féron (Roermond) JAM VAN DE BON is waarschijnlijk nog dit najaar aan de orde, zegt btt Ministerie van Landbouw. Maar tan moet de bietenoogst meevallen fn we moeten nog wat ruimer in de Marshall-gelden komen te zitten. J)E OUDEN VAN DAGEN gaan Maan dag a.s. in Rotterdam een alge mene protestvergadering beleggen, waarop zij alle Kamerfracties hebben uitgenodigd. EEN BLOEMKOOLSTORM teistert het Westland. De laatste dagen rijn er millioenen aangevoerd. Er werd niets doorgedraaid, de prijzen zijn zeer laag. De moeilijkheid is: zijn er auto's genoeg voor vervoer, ook naar Duitsland. Tot nu toe gaat het goed. pROF. DR. HOCKING van de Har vard-University heeft gisteren in Leiden het ore-doctoraat in de Let teren en Wijsbegeerte in ontvangst genomen. jYJARIE SPAAK, de 21-jarige doch ter van de Belgische premier, is gisteren in het huwelijk getreden met Michael Palliser van het Britse De partement van Buitenlandse Zaken. TAE TWEEDE KAMER HEEFT ZWAAR GEPRAAT over de Noodvoorziening Gemeentefinantiën, daarbij bezwaren uitend (vooral van de zijde der K. V.P.) tegen de indeling van de gemeenten in acht klassen, waardoor het plat teland in het gedrang komt. De Minister was daarentegen van gevoelen, dat in het ontwerp allereerst de verdelende rechtvaardigheid was nagestreefd. Stemming geschiedt eerst vandaag. TAE HEER IJSSELMUIDEN (KVP) heeft bezwaren tegen het ontwerp ontwikkeld. Naar zijn oordeel is de nieuwe regeling geen verbetering. Hij vond het bezwaarlijk voor een tijd van drie jaar alle expansie en ontwik keling der gemeenten aan banden te leggen, in ieder geval mag deze ter mijn niet worden overschreden. Ook de heer van der Weyden (K. V.P.l had bezwaren tegen de klasse indeling. De achterstelling van het platteland moet worden opgeheven Een dwingende heffing van straat belasting kan z.i. tot eigenaardige conclusies leiden. De heer Algera (A.R.) had er o.a. bezwaar tegen, dat het toezicht van G. S. wordt voortgezet als de begro ting sluitend is. Na lof te hebben gebracht aan de commissie-Oud, merkte de minister van Binnenlandse Zaken, de heer Wit teman op, dat de voorgestelde rege ling een zorgvulig uitgebalanceerd systeem van uitkeringen bevat. De huidige situatie duldt niet, dat be lastinggebieden ongebruikt worden ge laten. Spr. verdedigde nader de bij zondere uitkering en de vorming van een fondssysteem, daarbij opmerkend dat met de verdelende rechtvaardig heid rekening moet worden gehouden De kortingsregeling noemde hij on vermijdelijk, de straatbelasting kan in het systeem niet gemist worden. Ten aanzien van de vermakelijkheidsbe lasting is grote vrijheid gelaten en de Minister raadde de gemeentebesturen aan er uit te halen wat er uit te ha len is, zulks in hun eigen belang. De classificatie is aangepast aan de feitelijke toestand. De onbillijkheid van de straatbelasting zeide de minis ter niet in te zien. Na nog opgemerkt te hebben, dat de bijzondere uitke ringen aan de gemeenten nog niet de finitief zijn vastgesteld, sprak de Mi nister de hoop uit, dat de commissie- Oud binnen drie jaar met een defi nitieve regeling zal kunnen komen. Er was 'n amendement van de com missie van rapporteurs, dat het aan tal klassen vermindert van acht tot vijf. De Minister legde hierna een nieuw HZEHVKIFMPrA ttoeehdevoiA ■iPE Rivier j Weersverwachting, geldig tot vanavond: Veel bewolking. Later op de middag in het Westen van het land opnieuw plaatselijk enige regen. Afgezien daarvan overwe gend droog weer. Meest matige Mind tussen West en Zuid. Iets lagere temperaturen. Vandaag zon onder 21.02 uur Maan op 15.24 uur. Morgen zon op 4.19 uur. Maan onder 2 uur. „Zelfs geen arbeiders- inkomen" De DRIE Ned. Kruideniersbonden hebben zich met een adres tot de Ministers van Landbouw en Economi sche Zaken gewend, waarin zij met klem aandringen op een verbetering van de handelsmarges over de gehele linie. Met cyfers tonen ze aan. dat in een kruideniersbedryf met een wekelijk se omzet van f 1500 (dat is een zeer goede zaak) de ondernemer nog niet het loon behaalt van een arbeider. Zij stellen zich teweer tegen de z.g. „koude sanering", waardoor kleinere bedrijven door te lage prijsvaststel ling door de overheid verkommeren. In het algemeen wordt in het adres nog gewezen op het grote belang van een gezonde middenstand en betogen, dat de huidige toestand onhoudbaar is Wc vernamen, dat ook de drie Mid denstandsbonden zich tot de Ministers zullen wenden met een soortgelijk adres. tarief over, waardoor z.i. aan de ge dachte van het amendement wordt tegemoet gekomen en een aantal klei nere gemeenten wordt geholpen; het amendement werd daarop ingetrok ken. De heer IJsselmuiden (KVP) ver langde stemming over art. 6, waarin de heffingen worden geregeld. Deze stemming, zomede de eind stemming zullen morgen geschieden. REGERINGSAANKOPEN. JT.H.S. werd daarna goedgekeurd het wetsontwerp, houdende regeling met betrekking tot de financiële ver antwoording van regeringsaankopen in het buitenland gedurende de jaren '42 tot en met 1947. De Kamer hooft voorts nog haar goedkeuring gehecht aan het wetsont werp houdende financiële regeling voor de nabestaanden van dr. J. Rid der, in leven thesaurier-generaal, die op 14 November 1946 bij een vlieg tuigramp op Schiphol om het leven is gekomen. De weduwe ontvangt f 100.000. De vergadering, welke gepresideerd werd door de heer Smeen, daar mr. van Schaik wegens lichte ongesteld heid verhinderd was, is verdaagd tot hedenmiddag. Wie het eerst komt, het eerst maalt lyENGEVOLGE van de omstandig heid, dat het bouwvolume, in 1948 voor de bouw, verbouwing of uitbrei ding van scholen beschikbaar, be langrijk kon worden verhoogd, heeft de minister van O.. K. en W., een aan tal Nijverheidsscholen voor jongens en meisjes toegevoegd aan de reeds eer der uitgegeven lijst van scholen, wel ker bouw, verbouwing of uitbreiding urgent werd geacht. De werkzaamhe den aan deze scholen zullen echter nog steeds van semi-permanente aard moeten zijn. Het is nodig, dat het in 1948 be schikbare bouwvolume wordt verwe zenlijkt. Teneinde dit te bevorderen, zijn meer scholen op de urgentielijst geplaatst, dan het bouwvolume toe laat. Het gevolg hiervan is, dat scholen, die het eerst Jpinnrn aanbesteden in ieder geval de vereiste toestemming zullen verkrijgen, terwijl de scholen, die tot de laatste behoren van het urgentieplan zullen moeten worden afgevoerd. Voor de scholen, die dringend be hoefte hebben aan uitbreiding of nieuwbouw, doch niet voorkomen op de urgentielijst, dienen toch reeds nu alle voorbereidingen te worden ge troffen. opdat spoedig met de bouw kan worden begonnen als de moge lijkheid zich daartoe voordoet. Hier kan dus terecht het spreek woord gelden: wie het eerst komt, het eerst maalt! Gestelde voorwaarden door haar en door de P. v. d. A. niet aanvaard TAE K.V.P. zal geen gebruik maken van de drie keer vijftien minuten zendtijd, die de Radioraad in verband met de verkiezingen voor iedere po litieke propaganda ter beschikking heeft gesteld. Het secretariaat deelt ons mede, dat dit besluit genbmen is op grond van het feit, dat de Radioraad aan de toegestane zendtijd de voorwaarde verbond, dat de politieke partijen niet aan de verkiezingspropaganda via de microfoon van een omroeporganisatie zouden medewerken en dat zij zulke propaganda ook niet zouden aanmoe digen. De P. v. d. A. heeft deze 3 x 15 mi nuten ook niet aanvaard. Eveneens geldt als motief, dat men de gestelde voorwaarden niet kan aanvaarden. Daarbij legt men vooral de nadruk op de voorwaarde, dat de teksten voor af moeten worden ingezonden, welke preventieve censuur de P. v. d. A. niet wenst te slikken. Ook is men er verstoord over, dat vooraf geen over leg of ruggespraak met de partijen heeft plaats gehad. Alles bij elkaar krijgt men niet de indruk, dat dit geval door de Radio raad op tactische wijze is behandeld Kan er alsnog geen overleg plaats hebben? De aanwijzing van een bon voor twee eieren voor alle leeftijdsgroepen op 25 Juni zal een week worden ver vroegd, zodat de bonnenlijst van de ze week deze bon vermeldt. pADIO VATICANA meldt: Uit Lon- den komen berichten, dat Kardi naal Mindszenty besloten zou hebben onderhandelaars te sturen om met de Hongaarse regering besprekingen te voeren naar aanleiding van de kwes tie der nationalisatie van het onder wijs. Maandagavond, zo meldt Radio Vaticana verder, heeft de Hongaarse politie nog een processie van vele dui zenden katholieken in de Hongaarse hoofdstad uiteengejaagd. De cleelne mers protesteerden bij de politie te gen deze handelwijze. Talrijke per sonen werden daarop gearresteerd. Verder verneemt Radio Vatioana uit Monte Carlo, dat naar aanleiding van de opening van het parlementair de bat over de nationalisatie in geheel Hongarije, H. Missen zullen worden opgedragen om Gods bijstand in de strijd voor het behoud der bijzondere scholen te vragen. De klokken der kerken zullen dan in het gehele land 15 minuten lang geluid worden. rpOEN KONING GUSTAAF V van Zweden 8 December 1947 zijn 40- jarlg Regeringsjubileum herdacht, ver klaarde hjj op zijn negentigste ver jaardag. 16 Juni 1948, afstand van de Troon te zullen doen ten gunste van de vijf en zestigjarige Kroonprins Adolf. In deze veertig jaren heeft Koning Gustaaf met vaste hand zijn volk ge leid, door de stormen van twee we reldoorlogen heen, overeenkomstig zijn devies: „Met het volk voor het Vaderland". Hoewel hij veel critiek heeft moeten doorstaan, is het volk hem altijd blijven zien als de recht vaardige vorst, bij wie alle belangen veilig waren. Is het voor zijn beleid en inzicht niet een sprekend bewijs, dat Zweden buiten twee wereldoor logen wist te blijven? Land en volk nemen dan ook afscheid van hun ko ning met de vurige wens. dat hij nog vele jaren zijn wijze adviezen aan de Regering zal kunnen blijven schen ken. TYTOH. HATTA zal vandaag met een vliegtuig van de C. v. G. D. van Djokja naar Batavia vliegen voor een ontmoeting met dr. van Mook. Hoe wel in politieke kringen dit onderhoud met spanning wordt tegemoet gezien, meent men te weten, dat het alleen om informele besprekingen gaat. Dezelfe dag zal de Commissie van Negen naar Batavia komen. Gisteren werden de leden door de heer Neher te Bangkok verwelkomd. Inmiddels heeft prof. Romme in Indonesië reeds blijken gegeven van zijn nimmer ver flauwende activiteit door voor de deel nemers aan de Federale Conferentie een lezing uit te spreken. TARIE VLIEGENDE FORTEN, die op Weg waren van Santa Marie (Azoren! naar Corsica, worden ver mist. De vliegtuigen zijn Dinsdag ver trokken en sindsdien is niets meer van hen vernomen. Omtrent het aan tal personen, dat zich aan boord van de machines bevond, wordt niets me degedeeld. De bemanning van een vliegend fort telt meestal echter tien koppen. Het laatste bericht ontving men gis teren te 0.8.30 GMT van het com mando-vliegtuig, dat meldde, dat het naar de Azoren terugkeerde met een brandende motor aldus deel de kust wacht mede. Van de andere twee ma chines is geen boodschap ontvangen. ZEEUWSE JEUGD OP REIS De Nederlandse Spoorwegen heb ben voor onze Zeeuwse jeugd twee schoolreisjes in elkaar gezet, waar van dankbaar gebruik is gemaakt. Vandaag nemen 700 kinderen uit Zeeuwsch Vlaanderen, Walcheren en Zuid Beveland deel aan een reisje naar de Hofstad en morgen gaan 900 kinderen naar Rotterdam, waar zij o. m. de Maastunnel en het dierenpark gaan bezichtigen om later nog een tocht door de havens te maken. De Spoorwegen zorgen ook voor gidsen, terwijl het onderwijzend per soneel zich met het toezicht belast. J^UITENANT LAUWERS heeft in een uiteenzetting over zijn ervaringen als gedropte agent van de Engelsen de uitlatingen van Schreieder inzake het Engeland-spiel aan een critisch onderzoek onderworpen. Daarbij kwam op deze gehele zaak minstens een nieuw en merkwaardig licht te vallen: T uitenant Lauwers werkte bij het uitbreken van de oorlog in Ma nilla op de Philippijnen. In Juni 1940 vertrok hij naar Engeland en meldde zich als vrijwilliger bij het Nederland se Legioen. In Maart 1941 meldde hij zich voor het op te richten parachu tisten-bataljon, dat zich al spoedig ontpopte als een instantie met spe ciale opdrachten, onderdeel van de Britse Inlichtingendienst. Hij werd in de nacht van 6 op 7 November 1941 bij Ommen op het Stegerveld gedropt met luitenant Ta conis, Vijf maanden werkten zij sa men in Nederland. Toen werd Lau wers gearresteerd. Enige tijd later werd Taconis ge grepen. Bij de arrestatie van Lau wers wisten de Duitsers reeds hoe de geheime agenten hun berichten co deerden. Ook wisten zij van het be staan van de security-check af. Onder de security-check moet men verstaan al de mogelijkheden, die een geheim agent had om zijn berichten zo te stellen, dat men in Engeland wist, van welke agent zij afkomstig waren. Ook kon de agent daardoor aangeven, of hij in vrijheid dan wel gevangen was. Daar de security-check voor iedere agent verschillend was, acht luite tijdens het Engeland-spiel gevangen genomen agenten allen hun security- check zouden hebben prijsgegeven, zoals Schreieder beweert. Wel acht hij het mogelijk, dat de Duitsers bij toeval het een en ander te weten gekomen zijn. TN de eerste tijd maakten de agen- ten gebruik van een geheugencode die voor alle agenten dezelfde was, een chiffre of anagram, berustend op een verwisseling van letters. Eerst na dat de Nederlanders in Engeland zich met het Engeland-spiel gingen be moeien, werd een andere code inge voerd. die de agent, wanneer hij zijn bericht had opgesteld, zelf niet meer kon ontcijferen en ook de Duitsers niet. Alleen in Engeland was men toen tot decoderen in staat. Luitenant Lauwers kreeg bevel voor de Duitsers in contact te treden met Engeland. Omdat hij daarbij wel licht in staat zou zijn Engeland te waarschuwen, aanvaardde hij de op dracht en zette hij zich achter het seintoestel. In al zijn berichten hij seinde zelf, van eind Maart 1942 tot Lt. Lauwers kwam er eerst latei- achter, dat hij werkte onder controle van de Secret-service, met majoor Blunt en later Majoor Bingham aan het hoofd. Hij wijst op de geruchten, als zou een naaste bloedverwant van majoor Bingham in Nederland voor de Duit se inlichtingendienst gewerkt hebben Dit heeft Schreieder tegenover een verslaggever van het A.N.P. ten stel ligste ontkend, doch Lauwers zegt zeker te weten, dat een onderzoek heeft uitgewezen, dat wei degelijk 'n familielid van majoor Bingham in Nederland voor de Duitsers werkte. Hij verklaart, dat men in Engeland door de stoutmoedige vlucht van Ub- bink en Dourlain op de hoogte was van het Engeland-spiel. Waarom deze mensen nooit gerehabiliteerd zijn, is hem een raadsel. Ook voor de Enge landvaarders is op de catastrophale gevolgen van het Engeland-spiel ge wezen en kol. Somer, het hoofd van het Bureau Inlichtingen, heeft ook 'n jaar lang hiertegen gewaarschuwd. Toen de Engelsen inzagen, dat het Engeland-Spiel niet langer te „spe len" was, werd majoor Bingham ont slagen en wilden zij alle verbindin gen met Nederland verbreken, om dat Nederland zich niet eigende voor droppings en de Nederlanders het spionnagewerk niet zouden begrijpen. Tenslotte werd het Bureau voor Bij zondere opdrachten opgericht onder generaal-majoor van Oorschot en ma joor K. de Graaf. De wapens en agen seinue van cinu «yiodi t ïoi^j xox inv. j,j midden October 1942 - liet hij uit- *^nde» W|1^V Jit' komen, dat er iets bijzonders aan de hand was. Op nog vijf andere manieren seinde hjj, met medewerking van de ook ge vangen genomen agent Jordaan, in open taal, dat hij gevangen genomen was. Ook de agent Jordaan heeft steeds nant Lauwers het uitgesloten, dat de in zijn berichten gewaarschuwd. len niet in handen van Schreieder. Luitenant Lauwers betwist de juist heid van de bewering van Schreie der, dat deze alle verbindingen tus sen Nederland en Engeland contro leerde. In de jaren 1942. 1943 en 1944 zijn vele agenten buiten Majoor Bing ham om gedropt. Deze agenten vielen niet in Duitse handen. Invoer van hout en granen voor 90 miliioen TAONDERDAG jl. werd te Moskou een handels- en betalingsovereen komst tussen de Nederlandse en Sov jet-regering geparafeerd. De overeenkomst geldt vanaf 10 Ju ni voor onbepaalde tijd. tenzij een of beide partijen tot opzegging zouden overgaan. Voor iedere periode van 12 maan den zullen beide partijen contingen ten voor de wederzijdse leveringen overeenkomen. Voor de eerste periode van 12 maan den is zulks bjj deze overeenkomst zelve reeds voorzien. De belangrijk ste invoergoederen voor Nederland zijn: granen, gezaagd hout, mijnhout, papierhout, kali, ferromangaan, na- triumsulfaat, bruinsteen, parafine en enige andere belangrijke grondstof fen. De totale waarde dezer leverin gen kan geschat worden op plm. f 90.000.000. Hiertegenover zullen van Nederland se zijde geleverd worden: scheeps- bouwobjecten. electrotechnisch mate riaal, industrie-diamant, rubber en rubberproducten, chemische produc ten, pharmaceutische producten, ver ven, schoenen, haring, fokvee en eni ge andere producten van de Neder landse industrie. Dit zal de eerste maal in ruim 20 jaar zijn. dat een lid van de konink lijke Hasjamietische familie in Trans jordanië een bezoek aan Saoedi-Ara bië brengt. Verwacht wordt, dat de bijeenkomst de eerste stap zal zijn naar het herstel van de vriendschap tussen beide Arabische koningen, die lange tijd verstoord is geweest. Graaf Bernadotte. die te Cairo mo menteel met de Arabische Liga be sprekingen voert, heeft meegedêeld. dat thans overal in Palestina rust en orde heersen. Ook Rusland doet mee jQE SOVJET-RUSSISCHE ambassa de te Washington heeft het Ame rikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken doen weten, dat de regering der S.U. er in toestemt, op 30 Juli een conferentie van de vier grote mogendheden en de Donaustaten te houden. Het voorstel om deze confe rentie te Belgrado te houden acht de S.U. echter niet aanvaardbaar, omdat de Joegoslavische regering de Sovjet- Russische heeft doen weten, dat de noodzakelijke faciliteiten voor een dergelijke conferentie op die datum moeilijk verleend zullen kunnen wor den. Do SU r t ec' ,")s e accoord. dat Oostenrijk met raadge vende bevoegdheid wordt uitgenodigd JJe staatkundige verscheurdheid de* Nederlanden is een feit. Men kan hele treurmarsen blazen over de mis lukking der Pacificatie van Gent en over het Rampjaar 1830, maar het feit ligt er. De fout van het romantisch nationalisme, flamingantisme. Groot. Neerlandisme is geweest, dat men te- gen dit feit bleef opsteigeren, niet ten voordele van een reëel toenaderings- streven. De anti-Nederlandse elemen ten in België kregen daardoor wind in de zeilen. De tweede wereldoorlog heeft in dit opzicht een merkwaardige op klaring gebracht. Enerzijds zijn. da anti-Nederlandse elementen groten deels van hun invloed beroofd bij 't uitstippelen van de politiek der toe komst. Anderzijds hoort men nied meer spreken over het stukbreken van het Koninkrijk België en het voegen van Vlaanderen bij Neder, land. We zijn in andere termen gaan denken en vooral ook werken. Het besef is gegroeid, dat alle staten een stuk van hun souvereiniteit moe ten laten vallen, om m federalistische samenwerking opgewassen te zijn te gen de eisen en gevaren van deze tijd. Bij het zoeken naar deze samenwer king is Nederland natuurlijkerwijze het eerst terecht gekomen bij Bel gië en België bij Nederland. Men denkt er niet aan de grenzen uit te wissen, maar wel ze te overspannen met een verregaande eenhejd op so ciaal-economisch, monetair en ook op cultureel gebied. Tijen is daarbij niet overhaast te werk gegaan. Anders waren er zeker stukken gemaakt. Doch al de voorbereidende arbeid en de uitwer king der grootse gedachte op onder delen zijn van die' aard geweest, dat er de vorige week in Chateau d'Ardennes door de gezamenlijke Ne derlandse en Belgische ministers een belangrijke stap werd gezet. Men durfde het aan vast te stellen, dat de Economische Unie der beide lan den op 1 Januari 1950 een feit moest worden. Het was een besluit, dat zelfs op timisten verbaasd heeft. Oppervlakkig bezien reeds staan aan zulk een Unie ook nu nog reusachtige, ja zelfs on omstotelijk lijkende hinderpalen in de weg. Men behoeft maar hier en ginder te reizen, om te weten, hoe zeer de niveaux van economisch le ven verschillen. De valuta's staan niet in evenwicht. Lonen en prijzen en hun onderlinge verhouding heb ben zich anders ontwikkeld. Beken de tegenstellingen, die in het verle den meermalen tot vinnige polemie ken aanleiding gaven, zijn nu wel verzacht, maar bestaan nog in de kern, We weten, hoe Antwerpen zijn zeer uitgesproken wensen heeft ten aan zien van de verbinding met de Rijn- Maas-Delta en hoe Rotterdam aan spraak maakt op de voordelen van zijn natuurlijke ligging ten aanzien van deze rivieren. We kennen de moeilijke problemen van de sluis bij Terneuzen en de stop bij Ternaayen. We weten, hoe bij ons „de geleide eco nomie" veel vaster greep heeft op nij verheid en landbouw dan in België. Ook de sociale verhoudingen en de be lastingsystemen vertonen aanzienlij ke verschillen. En toch: We durven het aan! De Ministers heben op het Chateau d' Ardennes met tal van deskundigen vergaderd. Scheepvaartdeskundigen waterstaatsdeskundigen, industriële deskundigen, financiële deskundigen, allen zijn er aan te pas gekomen. En mede op grond van hun adviezen is de streefdatum 1 Januari 1950 vast gesteld. TAit moet vooral voor Nederland diepgaande gevolgen hebben. Dui delijk is het immers, zo merkte men ons in Haagse kringen op, dat de pe riode der strak geleide economie voor Nederland voorbij is en dat onze rege ring zich voorzichtig en langzaam zal losweken van de distributie, van over dreven prijsbeheersing, vakgroepen en andere economische slagbomen, die 't bedrijfsleven zo zeer hinderen. Dat losweken moet bovendien grotendeels geschieden in anderhalf jaar, aange zien op 1 Jan. 1950 de tolunie van kracht wordt en er derhalve tussen de drie landen een harmonieus even wicht moet zijn geschapen. Ook dient dit te gelden voor de valuta, zodat men voor een reisje naar Antwerpen dan vrijelijk zijn guldens tegen francs moet kunnen inwisselen. Of dit zon der devaluatie onzerzijds kan geschie den. dat is zeer de vraag. In ander half jaar tijds zal het herstel in Ne derland nog wel niet zo afdoende zijn, dat het verschil tussen „witte" en „zwarte" francs vanzelf is opgeheven. We zullen ten aanzien van de prijs vorming ook een aantal kunstmatige factoren moeten opgeven. De subsidies op de levensmiddelen dienen geleide lijk te verdwijnen, de rem op de hu ren gaat te eniger tijd los. Zullen daardoor de lonen ook geen duw omhoog moeten krijgen? Minis ter van den Brink heeft blijkens een recente uitlating er goede hoop op, dat dit zal meevallen. En wel als ge volg van drie factoren: 1. Vrij grote mogelijkheid van een verdere inter nationale prijsdaling. 2. begin van concurrentie in het bedrijfsleven, 3. een ruimere arbeidsmarkt. We achten dit rijkelijk optimistisch bezien en vrezen toch, dat we in de overgangsperiode te maken zullen krijgen met loonmoeilijkheden en sta kingsdreigingen. We willeij echter onze hoop stellen op het ver-uitge bouwde overleg tussen werkgevers en werknemers, om de schokken te bre ken en de nieuwe toestand te berei ken zonder grote sociale beroering. Het doel is in ieder geval het risico ten volle waard. TAit alles geldt natuurlijk onder deze voorwaarde, dat het na de ver kiezingen optredende bewind de door Beel c.s. thans uitgestippelde lijn zal blijven volgen. In ieder geval zal het aan de K.V.P. niet liggen, als deze lijn zou worden afgeknapt. Het perspectief is groots en we weten, dat de ver tegenwoordigers der KVP al hun macht en invloed zullen aanwenden om deze nieuwe, betere toekomst te bereiken.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1948 | | pagina 1