Belgisch gezin profiteert niet van de
„Belgische overvloed"
Nieuw licht op Englandspiel
Ernstige bezwaren tegen
gemeente-classificatie
K.V.P. wijst
zendtijd af
Korting Gustaaf V van Zweden
doet afstand
r
Benelux
!EN
GEMANSE
De helft der gesalarieerden komt
met het inkomen niet toe
IN 'T KORT
Handelsovereen
komst met Rusland
getekend
Arabische vorsten
sluiten vriendschap
i s j e
Iers!
;appon
:enszand
VIERDE JAARGANG No. 1101
WOENSDAG 16 JUNI 1948
w'j hebben er hier reeds uitvoerig genoeg over uitgeweid opdat
onze lezers zouden weten, dat, in België, zowel de prijzen als
de lonen, sedert de bevrijding, gevoelig zijn gestegen. Alle aanvan
kelijke aanbevelingen van overheidswege ten spijt, vertoonde die
stijgende tendens een zo doorlopend karakter, dat het nodig was
paal en perk te stellen aan de evolutie.
Jac. P. van Term t
PELLAGRA
F 1939 had ons land één overdekte
zweminrichting oo iedere 200.000
inwoners. Van alle Europese landen
stond Nederland aan de top.
Tweede Kamer over „Noodvoorziening Gemeenté-finantiën"
„Achterstelling van het platteland
moet worden opgeheven
De kruideniers klagen
Bewolkt
Er kunnen meer
scholen worden
gebouwd
Distributienieuws
Deze week 2 eieren
Hongarije strijdt
om het behoud der
katholieke school
Ontmoeting
Dr. van Mook
met Hatta
Drie vliegende forten
vermist
Lt. Lauwers beschuldigt Schreieder
Nederlanders
„begrepen het niet"
K ONING ABDOELLAH van Trans-
jordanie en Koning Ibn Saoed van
Saoedi-Arabië zullen binnenkort een
belangrijk onderhoud hebben in het
zomerverblijf van koning Ibn Saoed.
Koning Abdoellah heeft een desbe
treffende uitnodiging aanvaard.
Donau-conferentie
op 30 Juli
n Traag
•net de
I'd huis.
|i 40 ei.
Lacht te Ter-
|oon. "Beleven
'-0 bur. van
defect en kunt
ferdelen vast
neert even bij
|n U misschien
HIJ
lop gevraagd
motorrijwielen
786-0
OOP
nodel Albion
H R 2. Een
Ipelsproeimachi-
zware Martin
7 en 9 tands
vator. Een II
tractor culti-
scharige en een
endploeg. Een.
Een Deutsche
schone dorsma-
IOUDERS
n de veemarkt
^aar o.a.
:egeneesmid-
EEN
den. U kent ze
ipoeder, spenen-
lunderhorzelzalf,
Vee Tonicum,
en de bestrij-
delen;
*asta tegen rat
os tegen mieren,
gen vliegen enz,
loeistof en poe-
;estraat 3 756-0
V TEL. 2237
Uitgave N. V. Uitgeversmij. Neerlandia. Redactieraad:
A. F. J. Aernoudts; C. J. v. Hooteghem; A. E. Langenhorst; Mr.
Dr. A. J. J. M. Mes; Mr. H. B. B. de Rechter. Verschijnt elke
werkdag Abonnementsprijs bij vooruitbetaling 3.38 per kwar
taal, per post t 4.25, per week (uitsluitend bij niet postbestelling)
t 0.26. Losse exemplaren 6 cent. Postrekening 278841. Prijzen
voor buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt.
Voor God, Koningin en Vaderland
Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen Hulst, Dubbele Poort 7, tele
foon 102 (Bijbureau: Oostburg, Nieuwstraat 22, telefoon 35). Bu
reau voor de Zeeuwse Eilanden; Goes, Westsingel 75, telefoon
2236. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Advertentieprijs (uit
sluitend voor de Zeeuwse oplage): f 0.10 per m/m; voor Re
clames (Ingezonden Mededelingen) f 0.25 per m/m. (Voor de
gehele oplage resp. f 0.25 en f 0.60). Incasso wordt berekend.
(Van onze Brusselse correspondent).
AP dit ogenblik bereikt de loonindex
het peil 2,25 ten aanzien van 1939,
terwijl de prijzen gemiddeld 3 tot 5
maal zo hoog zijn als die van de voor
oorlogse referentieperiode. De huur
prijzen maken daarop een unieke uit
zondering. vermits zij, na twee wette
lijk geoorloofde stijgingen, (in 1945 en
1947 toegestaan! slechts 170 pet. be
dragen van wat ze waren in Augustus
1939. Met goedvinden van huurder en
verhuurder mag de bevoegde Vrede
rechter evenwel verdubbeling van de
vooroorlogse huurprijs toestaan. Er
moet volledigheidshalve echter dade
lijk aan toegevoegd worden dat de
zwarte huui-prijzen aan de orde van de
dag zijn en dat zij niet zelden 5 en
meer maal duurder werden, vooral
waar nieuwe huurovereenkomsten af
te sluiten vallen, zodat een gedwongen
verhuizing in deze tijd voor velen een
ware ramp voor het huishoudelijk
budgetair evenwicht betekent.
IJ et is voor allen duidelijk, dat wegens
de huidige verhouding tussen lo
nen en prijzen, de berucht geworden
„Belgische overvloed" niet in alle Bel
gische gezinnen te merken is. Wie voor
de oorlog behoorlijk rondkwam, zonder
beduidend overschot, schiet vandaag te
kort en ondervindt alle last om de
twee eindjes aan mekaar te knopen.
Het loon, vermenigvuldigt met 2,25,
volstaat niet meer om de uitgaven,
vermenigvuldigd met een coëfficiënt 3
tot 5 volledig te dekken. Vermits bij de
muntsaneringsmaatregelen van Octo
ber 1944, waarbij alle deposito's ge-
blokkeerd en het liggende geld vastge
legd werd, teert de bescheiden spaar
der niet meer op overschot.
Er is, in vele gezinnen, zelfs ge
brek waar te nemen. Een onlangs
gepubliceerd rapport, toonde aan dat
bijna de helft van de gesalarieerden
slechts half genoeg verdient om de
voor hun gezin normale en nodige
uitgaven te bezoldigen.
Die conclusies steunden op nauwkeu
rige budgetstudie, volgens de op dit
ogenblik vigerende lonen en prijzen, en
kunnen dus onmogelijk lichtvaardig
heten. Brengen zij veel onvermoede
ellende onder woorden, zij verklaren
meteen hoe het komt, dat elke eis om
loonsvei hoging in sommige werker
kringen zo gretig wordt bijgevallen en
waarom de daarmede gepaard gaan
de stakingsbewegingen en betogings-
verschijnselen niet alle aantrekkings
kracht hebben verloren, ook niet bij
nette lui, die er nochtans niet kunnen
van verdacht worden gaarne en met
volle overgave de politieke kaarten van
het communisme te spelen.
Op de eis om loonsverhoging werd
van regeringswege steeds geantwoord
geld worden en dat opzet te verwezen
lijken was de specifieke taak van de
z.g.n. Centrale Prijsregelende Com
missie.
FJeze Commissie heeft zoeven een
resolutie bekend gemaakt, waarin
zij verklaart dat haar werking de
verhoopte resultaten niet heeft kun
nen bereiken, ook al mocht zij er toe
bijdragen de tendens tot stijging van
lonen en prijzen flink te remmen. Oor
zaak daarvan blijkt te zijn de vrijheid
die in sommige sectoren werd verleend,
om de prijzen, volgens de marktom
standigheden door de concurrentie te
laten bepalen.
Het college dringt er daarom op
aan, dat zij niet alleen over de prij
zen van de Industrieproducten zou te
adviseren krijgen, doch ook over de
prijzen van landbouw en voedings
producten en over die van goederen
en diensten, die een rechtstreekse
weerslag hebben op de kosten van
het levensonderhoud.
Tegelijkertijd dringt de Commissie
nog aan opdat de winstmarges van de
tussenpersonen in de distribuerende
sector zouden gecontroleerd worden.
In bepaalde gevallen dringt zich, naar
het heet een verlaging van die winst
marges op.
Dat de Commissie uitdrukkelijk zegt
er van overtuigd te zijn dat de moge
lijkheden tot prijsdaling aanwezig
zijn, kan de Belgische loontrekker
slechts verheugen en verleent bedoeld
College meteen het nodige gezag om er
de regering op te wijzen dat deze voor
taan met meer welwillendheid reke
ning zou moeten houden met de advie
zen, geformuleerd met het daartoe op
gerichte lichaam.
ï"Ae gemiddelde Belg, die de index der
kleinhandelsprijzen in weerwil van
alle prijzenstopmaatregelen regelmatig
met een paar punten ziet stijgen, en
verlangens om loonsverho-
aan dovemansdeur
/AP 78-JARIGE LEEFTIJD overleed
te Maastricht de bekende journa
list Jac. P. van Term. Hij is zijn loop
baan begonnen aan de Maasbode on
der Thomson, stapte toen over naar
„De Gelderlander" en heeft daarna
een lange reeks van jaren de redac
tionele leiding van de „Limburger
Koerier" te Maastricht verzorgd. Ten
slotte is hij na het bereiken van de
pensioengerechtigde leeftijd ook nog
enkele jaren hoofdredacteur van de
„Utrechtse Courant" geweest Dat is
zo in korte woorden zijn journalistie
ke loopbaan.
Men kan zich echter niet voorstel
len. welk een volheid en rijkdom van
activiteit dit alles heeft betekend. Zijn
belangstelling stond open voor alle
levensgebieden en hij gaf er m.et
vaardige en onvervaarde pen zijn oor
deel over. Zijn eruditie en levendige
geest heeft hij geheel en al in dienst
gesteld van het ware, goede en scho
ne. zoals hij dat zag. Als gevreesd
polemist behield hij toch altijd de rid
derlijke toon en de achting voor iede
re eerlijke tegenstander. Bizonder
kwam dit tot uiting in zijn publica
ties zowel in en buiten de krant
over de Vrijmetselarij, waarvan hij
een bijzondere studie had gemaakt en
waarover hfj een uitgebreide biblio
theek bezat. Ook met de kopstukken
der Vrijmetselarij in ons land trad
hij meermalen in het krijt. Ziin boe
ken over dit onderwerp zijn algemeen
bekend.
De verdiensten van v. Term voor
Kerk en Vaderland vonden erkenning
in kerkelijke en koninklijke onder
scheidingen.
Een sieraad van de oude journalis
tieke garde is met hem heengegaan.
Heengegaan, willen we hopen en bid
den, naar die betere gewesten, waar
alle polemiek en strijd verstillen in
de aanschouwing der eeuwige actua
liteit van God.
met de belofte dat, waar het onverant- n)et zlRJ
woordelijk zou zijn de lonen nog ver- stelselmatig aan dovemansdeut
der te verhogen, de prijzen zouden klopt, leeft nu in de hoop dat de Cen
„ml— „«rtw.irt wnion Am de trale Prijsregelende Comissie met haai
naar omlaag gedrukt wrden. Om de
gehavende koopkracht te herstellen
was dat metterdaad een betere oplos
sing. De prijzen zouden derhalve gere-
jsregelende Comissie met haar
resolutie ter attentie van de Regering
het verlangde gehoor zal vinden.
Dr. PAUL DE RYCK
TJOEMENIE zal van het Inter
national Children's Emergen
cy Fund onmiddellijk hulp ont
vangen om de gevreesde ziekte,
pellagra genaamd, te bestrijden.
Er zal melk, vlees en spek worden
gezonden voor de 200.000 patiën
ten, waarvan 90.000 kinderen.
Pellagra kwam vroeger in Roe
menië, Italië. Tyrol en Z.-Frank-
ijk veelvuldig voor. Er treedt bij
de patiënten sterke jeuk op, stoor
nissen aan het centrale zenuw
stelsel, vermoeidheid en gevaar
lijke neerslachtigheid, die in som
mige gevallen zelfs tot zelfmoord
leidde. De ziekte ontstaat door het
gebruik van eenzijdige tarwe- en
havervoeding, waardoor gebrek
aan een onderdeel van het vitami
ne B-complex optreedt.
CjLECHTS twee categoriën der
Amerikaanse bevolking kunnen
medische hulp verkrijgen, zonder zich
te ruineren: de onvermogenden en de
welgestelden. In tienduizenden van on
ze scholen zijn er zoveel leerlingen
dat de onderwijzers hun namen niet
kennen" zei Truman eergisteren te
Los Angelos.
pROF. DR. K. L. BELLON, hoog
leraar in de Godgeleerdheid aan
de R. K, Universiteit te Nijmegen, is
door Z. H. de Paus benoemd tot Ge
heim Kamerheer.
pATER MACHULA, de kerkelijke
raadsman van Tsjecho-Slowakije
bij de H. Stoel, heeft na het aftreden
van Benesj bevel gekregen onmiddel
lijk zijn functie neer te leggen.
JJET WIT-GELE KRUIS viert 14 en
15 Juli te Utrecht zijn zilveren
jubileum. Sprekers zijn: dr. R. van
Guchteneere (Brussel!, dr. Chr. Mol
(Etten) en Mgr. F. Féron (Roermond)
JAM VAN DE BON is waarschijnlijk
nog dit najaar aan de orde, zegt
btt Ministerie van Landbouw. Maar
tan moet de bietenoogst meevallen
fn we moeten nog wat ruimer in de
Marshall-gelden komen te zitten.
J)E OUDEN VAN DAGEN gaan Maan
dag a.s. in Rotterdam een alge
mene protestvergadering beleggen,
waarop zij alle Kamerfracties hebben
uitgenodigd.
EEN BLOEMKOOLSTORM teistert
het Westland. De laatste dagen
rijn er millioenen aangevoerd. Er werd
niets doorgedraaid, de prijzen zijn
zeer laag. De moeilijkheid is: zijn er
auto's genoeg voor vervoer, ook naar
Duitsland. Tot nu toe gaat het goed.
pROF. DR. HOCKING van de Har
vard-University heeft gisteren in
Leiden het ore-doctoraat in de Let
teren en Wijsbegeerte in ontvangst
genomen.
jYJARIE SPAAK, de 21-jarige doch
ter van de Belgische premier, is
gisteren in het huwelijk getreden met
Michael Palliser van het Britse De
partement van Buitenlandse Zaken.
TAE TWEEDE KAMER HEEFT ZWAAR GEPRAAT over de Noodvoorziening
Gemeentefinantiën, daarbij bezwaren uitend (vooral van de zijde der K.
V.P.) tegen de indeling van de gemeenten in acht klassen, waardoor het plat
teland in het gedrang komt. De Minister was daarentegen van gevoelen, dat
in het ontwerp allereerst de verdelende rechtvaardigheid was nagestreefd.
Stemming geschiedt eerst vandaag.
TAE HEER IJSSELMUIDEN (KVP)
heeft bezwaren tegen het ontwerp
ontwikkeld. Naar zijn oordeel is de
nieuwe regeling geen verbetering. Hij
vond het bezwaarlijk voor een tijd
van drie jaar alle expansie en ontwik
keling der gemeenten aan banden te
leggen, in ieder geval mag deze ter
mijn niet worden overschreden.
Ook de heer van der Weyden (K.
V.P.l had bezwaren tegen de klasse
indeling. De achterstelling van het
platteland moet worden opgeheven
Een dwingende heffing van straat
belasting kan z.i. tot eigenaardige
conclusies leiden.
De heer Algera (A.R.) had er o.a.
bezwaar tegen, dat het toezicht van
G. S. wordt voortgezet als de begro
ting sluitend is.
Na lof te hebben gebracht aan de
commissie-Oud, merkte de minister
van Binnenlandse Zaken, de heer Wit
teman op, dat de voorgestelde rege
ling een zorgvulig uitgebalanceerd
systeem van uitkeringen bevat. De
huidige situatie duldt niet, dat be
lastinggebieden ongebruikt worden ge
laten. Spr. verdedigde nader de bij
zondere uitkering en de vorming van
een fondssysteem, daarbij opmerkend
dat met de verdelende rechtvaardig
heid rekening moet worden gehouden
De kortingsregeling noemde hij on
vermijdelijk, de straatbelasting kan in
het systeem niet gemist worden. Ten
aanzien van de vermakelijkheidsbe
lasting is grote vrijheid gelaten en de
Minister raadde de gemeentebesturen
aan er uit te halen wat er uit te ha
len is, zulks in hun eigen belang.
De classificatie is aangepast aan de
feitelijke toestand. De onbillijkheid
van de straatbelasting zeide de minis
ter niet in te zien. Na nog opgemerkt
te hebben, dat de bijzondere uitke
ringen aan de gemeenten nog niet de
finitief zijn vastgesteld, sprak de Mi
nister de hoop uit, dat de commissie-
Oud binnen drie jaar met een defi
nitieve regeling zal kunnen komen.
Er was 'n amendement van de com
missie van rapporteurs, dat het aan
tal klassen vermindert van acht tot
vijf.
De Minister legde hierna een nieuw
HZEHVKIFMPrA
ttoeehdevoiA
■iPE Rivier j
Weersverwachting, geldig tot
vanavond:
Veel bewolking. Later op de
middag in het Westen van het
land opnieuw plaatselijk enige
regen. Afgezien daarvan overwe
gend droog weer. Meest matige
Mind tussen West en Zuid. Iets
lagere temperaturen.
Vandaag zon onder 21.02 uur
Maan op 15.24 uur. Morgen zon
op 4.19 uur. Maan onder 2 uur.
„Zelfs geen arbeiders-
inkomen"
De DRIE Ned. Kruideniersbonden
hebben zich met een adres tot de
Ministers van Landbouw en Economi
sche Zaken gewend, waarin zij met
klem aandringen op een verbetering
van de handelsmarges over de gehele
linie.
Met cyfers tonen ze aan. dat in een
kruideniersbedryf met een wekelijk
se omzet van f 1500 (dat is een zeer
goede zaak) de ondernemer nog niet
het loon behaalt van een arbeider.
Zij stellen zich teweer tegen de z.g.
„koude sanering", waardoor kleinere
bedrijven door te lage prijsvaststel
ling door de overheid verkommeren.
In het algemeen wordt in het adres
nog gewezen op het grote belang van
een gezonde middenstand en betogen,
dat de huidige toestand onhoudbaar is
Wc vernamen, dat ook de drie Mid
denstandsbonden zich tot de Ministers
zullen wenden met een soortgelijk
adres.
tarief over, waardoor z.i. aan de ge
dachte van het amendement wordt
tegemoet gekomen en een aantal klei
nere gemeenten wordt geholpen; het
amendement werd daarop ingetrok
ken.
De heer IJsselmuiden (KVP) ver
langde stemming over art. 6, waarin
de heffingen worden geregeld.
Deze stemming, zomede de eind
stemming zullen morgen geschieden.
REGERINGSAANKOPEN.
JT.H.S. werd daarna goedgekeurd het
wetsontwerp, houdende regeling
met betrekking tot de financiële ver
antwoording van regeringsaankopen in
het buitenland gedurende de jaren '42
tot en met 1947.
De Kamer hooft voorts nog haar
goedkeuring gehecht aan het wetsont
werp houdende financiële regeling
voor de nabestaanden van dr. J. Rid
der, in leven thesaurier-generaal, die
op 14 November 1946 bij een vlieg
tuigramp op Schiphol om het leven
is gekomen.
De weduwe ontvangt f 100.000.
De vergadering, welke gepresideerd
werd door de heer Smeen, daar mr.
van Schaik wegens lichte ongesteld
heid verhinderd was, is verdaagd tot
hedenmiddag.
Wie het eerst komt,
het eerst maalt
lyENGEVOLGE van de omstandig
heid, dat het bouwvolume, in 1948
voor de bouw, verbouwing of uitbrei
ding van scholen beschikbaar, be
langrijk kon worden verhoogd, heeft
de minister van O.. K. en W., een aan
tal Nijverheidsscholen voor jongens en
meisjes toegevoegd aan de reeds eer
der uitgegeven lijst van scholen, wel
ker bouw, verbouwing of uitbreiding
urgent werd geacht. De werkzaamhe
den aan deze scholen zullen echter
nog steeds van semi-permanente aard
moeten zijn.
Het is nodig, dat het in 1948 be
schikbare bouwvolume wordt verwe
zenlijkt. Teneinde dit te bevorderen,
zijn meer scholen op de urgentielijst
geplaatst, dan het bouwvolume toe
laat.
Het gevolg hiervan is, dat scholen,
die het eerst Jpinnrn aanbesteden in
ieder geval de vereiste toestemming
zullen verkrijgen, terwijl de scholen,
die tot de laatste behoren van het
urgentieplan zullen moeten worden
afgevoerd.
Voor de scholen, die dringend be
hoefte hebben aan uitbreiding of
nieuwbouw, doch niet voorkomen op
de urgentielijst, dienen toch reeds nu
alle voorbereidingen te worden ge
troffen. opdat spoedig met de bouw
kan worden begonnen als de moge
lijkheid zich daartoe voordoet.
Hier kan dus terecht het spreek
woord gelden: wie het eerst komt,
het eerst maalt!
Gestelde voorwaarden door
haar en door de P. v. d. A.
niet aanvaard
TAE K.V.P. zal geen gebruik maken
van de drie keer vijftien minuten
zendtijd, die de Radioraad in verband
met de verkiezingen voor iedere po
litieke propaganda ter beschikking
heeft gesteld.
Het secretariaat deelt ons mede, dat
dit besluit genbmen is op grond
van het feit, dat de Radioraad aan
de toegestane zendtijd de voorwaarde
verbond, dat de politieke partijen niet
aan de verkiezingspropaganda via de
microfoon van een omroeporganisatie
zouden medewerken en dat zij zulke
propaganda ook niet zouden aanmoe
digen.
De P. v. d. A. heeft deze 3 x 15 mi
nuten ook niet aanvaard. Eveneens
geldt als motief, dat men de gestelde
voorwaarden niet kan aanvaarden.
Daarbij legt men vooral de nadruk
op de voorwaarde, dat de teksten voor
af moeten worden ingezonden, welke
preventieve censuur de P. v. d. A.
niet wenst te slikken. Ook is men er
verstoord over, dat vooraf geen over
leg of ruggespraak met de partijen
heeft plaats gehad.
Alles bij elkaar krijgt men niet de
indruk, dat dit geval door de Radio
raad op tactische wijze is behandeld
Kan er alsnog geen overleg plaats
hebben?
De aanwijzing van een bon voor
twee eieren voor alle leeftijdsgroepen
op 25 Juni zal een week worden ver
vroegd, zodat de bonnenlijst van de
ze week deze bon vermeldt.
pADIO VATICANA meldt: Uit Lon-
den komen berichten, dat Kardi
naal Mindszenty besloten zou hebben
onderhandelaars te sturen om met de
Hongaarse regering besprekingen te
voeren naar aanleiding van de kwes
tie der nationalisatie van het onder
wijs. Maandagavond, zo meldt Radio
Vaticana verder, heeft de Hongaarse
politie nog een processie van vele dui
zenden katholieken in de Hongaarse
hoofdstad uiteengejaagd. De cleelne
mers protesteerden bij de politie te
gen deze handelwijze. Talrijke per
sonen werden daarop gearresteerd.
Verder verneemt Radio Vatioana uit
Monte Carlo, dat naar aanleiding van
de opening van het parlementair de
bat over de nationalisatie in geheel
Hongarije, H. Missen zullen worden
opgedragen om Gods bijstand in de
strijd voor het behoud der bijzondere
scholen te vragen.
De klokken der kerken zullen dan
in het gehele land 15 minuten lang
geluid worden.
rpOEN KONING GUSTAAF V van
Zweden 8 December 1947 zijn 40-
jarlg Regeringsjubileum herdacht, ver
klaarde hjj op zijn negentigste ver
jaardag. 16 Juni 1948, afstand van de
Troon te zullen doen ten gunste van
de vijf en zestigjarige Kroonprins
Adolf.
In deze veertig jaren heeft Koning
Gustaaf met vaste hand zijn volk ge
leid, door de stormen van twee we
reldoorlogen heen, overeenkomstig
zijn devies: „Met het volk voor het
Vaderland". Hoewel hij veel critiek
heeft moeten doorstaan, is het volk
hem altijd blijven zien als de recht
vaardige vorst, bij wie alle belangen
veilig waren. Is het voor zijn beleid
en inzicht niet een sprekend bewijs,
dat Zweden buiten twee wereldoor
logen wist te blijven? Land en volk
nemen dan ook afscheid van hun ko
ning met de vurige wens. dat hij nog
vele jaren zijn wijze adviezen aan de
Regering zal kunnen blijven schen
ken.
TYTOH. HATTA zal vandaag met een
vliegtuig van de C. v. G. D. van
Djokja naar Batavia vliegen voor een
ontmoeting met dr. van Mook. Hoe
wel in politieke kringen dit onderhoud
met spanning wordt tegemoet gezien,
meent men te weten, dat het alleen
om informele besprekingen gaat.
Dezelfe dag zal de Commissie van
Negen naar Batavia komen. Gisteren
werden de leden door de heer Neher
te Bangkok verwelkomd. Inmiddels
heeft prof. Romme in Indonesië reeds
blijken gegeven van zijn nimmer ver
flauwende activiteit door voor de deel
nemers aan de Federale Conferentie
een lezing uit te spreken.
TARIE VLIEGENDE FORTEN, die
op Weg waren van Santa Marie
(Azoren! naar Corsica, worden ver
mist. De vliegtuigen zijn Dinsdag ver
trokken en sindsdien is niets meer
van hen vernomen. Omtrent het aan
tal personen, dat zich aan boord van
de machines bevond, wordt niets me
degedeeld. De bemanning van een
vliegend fort telt meestal echter tien
koppen.
Het laatste bericht ontving men gis
teren te 0.8.30 GMT van het com
mando-vliegtuig, dat meldde, dat het
naar de Azoren terugkeerde met een
brandende motor aldus deel de kust
wacht mede. Van de andere twee ma
chines is geen boodschap ontvangen.
ZEEUWSE JEUGD OP REIS
De Nederlandse Spoorwegen heb
ben voor onze Zeeuwse jeugd twee
schoolreisjes in elkaar gezet, waar
van dankbaar gebruik is gemaakt.
Vandaag nemen 700 kinderen uit
Zeeuwsch Vlaanderen, Walcheren en
Zuid Beveland deel aan een reisje
naar de Hofstad en morgen gaan 900
kinderen naar Rotterdam, waar zij o.
m. de Maastunnel en het dierenpark
gaan bezichtigen om later nog een
tocht door de havens te maken.
De Spoorwegen zorgen ook voor
gidsen, terwijl het onderwijzend per
soneel zich met het toezicht belast.
J^UITENANT LAUWERS heeft in een uiteenzetting over zijn ervaringen als
gedropte agent van de Engelsen de uitlatingen van Schreieder inzake het
Engeland-spiel aan een critisch onderzoek onderworpen. Daarbij kwam op
deze gehele zaak minstens een nieuw en merkwaardig licht te vallen:
T uitenant Lauwers werkte bij het
uitbreken van de oorlog in Ma
nilla op de Philippijnen. In Juni 1940
vertrok hij naar Engeland en meldde
zich als vrijwilliger bij het Nederland
se Legioen. In Maart 1941 meldde hij
zich voor het op te richten parachu
tisten-bataljon, dat zich al spoedig
ontpopte als een instantie met spe
ciale opdrachten, onderdeel van de
Britse Inlichtingendienst.
Hij werd in de nacht van 6 op 7
November 1941 bij Ommen op het
Stegerveld gedropt met luitenant Ta
conis, Vijf maanden werkten zij sa
men in Nederland. Toen werd Lau
wers gearresteerd.
Enige tijd later werd Taconis ge
grepen. Bij de arrestatie van Lau
wers wisten de Duitsers reeds hoe de
geheime agenten hun berichten co
deerden. Ook wisten zij van het be
staan van de security-check af.
Onder de security-check moet men
verstaan al de mogelijkheden, die een
geheim agent had om zijn berichten
zo te stellen, dat men in Engeland
wist, van welke agent zij afkomstig
waren. Ook kon de agent daardoor
aangeven, of hij in vrijheid dan wel
gevangen was.
Daar de security-check voor iedere
agent verschillend was, acht luite
tijdens het Engeland-spiel gevangen
genomen agenten allen hun security-
check zouden hebben prijsgegeven,
zoals Schreieder beweert.
Wel acht hij het mogelijk, dat de
Duitsers bij toeval het een en ander
te weten gekomen zijn.
TN de eerste tijd maakten de agen-
ten gebruik van een geheugencode
die voor alle agenten dezelfde was,
een chiffre of anagram, berustend op
een verwisseling van letters. Eerst na
dat de Nederlanders in Engeland zich
met het Engeland-spiel gingen be
moeien, werd een andere code inge
voerd. die de agent, wanneer hij zijn
bericht had opgesteld, zelf niet meer
kon ontcijferen en ook de Duitsers
niet. Alleen in Engeland was men toen
tot decoderen in staat.
Luitenant Lauwers kreeg bevel
voor de Duitsers in contact te treden
met Engeland. Omdat hij daarbij wel
licht in staat zou zijn Engeland te
waarschuwen, aanvaardde hij de op
dracht en zette hij zich achter het
seintoestel. In al zijn berichten hij
seinde zelf, van eind Maart 1942 tot
Lt. Lauwers kwam er eerst latei-
achter, dat hij werkte onder controle
van de Secret-service, met majoor
Blunt en later Majoor Bingham aan
het hoofd.
Hij wijst op de geruchten, als zou
een naaste bloedverwant van majoor
Bingham in Nederland voor de Duit
se inlichtingendienst gewerkt hebben
Dit heeft Schreieder tegenover een
verslaggever van het A.N.P. ten stel
ligste ontkend, doch Lauwers zegt
zeker te weten, dat een onderzoek
heeft uitgewezen, dat wei degelijk 'n
familielid van majoor Bingham in
Nederland voor de Duitsers werkte.
Hij verklaart, dat men in Engeland
door de stoutmoedige vlucht van Ub-
bink en Dourlain op de hoogte was
van het Engeland-spiel. Waarom deze
mensen nooit gerehabiliteerd zijn, is
hem een raadsel. Ook voor de Enge
landvaarders is op de catastrophale
gevolgen van het Engeland-spiel ge
wezen en kol. Somer, het hoofd van
het Bureau Inlichtingen, heeft ook 'n
jaar lang hiertegen gewaarschuwd.
Toen de Engelsen inzagen, dat het
Engeland-Spiel niet langer te „spe
len" was, werd majoor Bingham ont
slagen en wilden zij alle verbindin
gen met Nederland verbreken, om
dat Nederland zich niet eigende voor
droppings en de Nederlanders het
spionnagewerk niet zouden begrijpen.
Tenslotte werd het Bureau voor Bij
zondere opdrachten opgericht onder
generaal-majoor van Oorschot en ma
joor K. de Graaf. De wapens en agen
seinue van cinu «yiodi t ïoi^j xox inv. j,j
midden October 1942 - liet hij uit- *^nde» W|1^V Jit'
komen, dat er iets bijzonders aan de
hand was.
Op nog vijf andere manieren seinde
hjj, met medewerking van de ook ge
vangen genomen agent Jordaan, in
open taal, dat hij gevangen genomen
was. Ook de agent Jordaan heeft steeds
nant Lauwers het uitgesloten, dat de in zijn berichten gewaarschuwd.
len niet in handen van Schreieder.
Luitenant Lauwers betwist de juist
heid van de bewering van Schreie
der, dat deze alle verbindingen tus
sen Nederland en Engeland contro
leerde. In de jaren 1942. 1943 en 1944
zijn vele agenten buiten Majoor Bing
ham om gedropt. Deze agenten vielen
niet in Duitse handen.
Invoer van hout en granen
voor 90 miliioen
TAONDERDAG jl. werd te Moskou
een handels- en betalingsovereen
komst tussen de Nederlandse en Sov
jet-regering geparafeerd.
De overeenkomst geldt vanaf 10 Ju
ni voor onbepaalde tijd. tenzij een of
beide partijen tot opzegging zouden
overgaan.
Voor iedere periode van 12 maan
den zullen beide partijen contingen
ten voor de wederzijdse leveringen
overeenkomen.
Voor de eerste periode van 12 maan
den is zulks bjj deze overeenkomst
zelve reeds voorzien. De belangrijk
ste invoergoederen voor Nederland
zijn: granen, gezaagd hout, mijnhout,
papierhout, kali, ferromangaan, na-
triumsulfaat, bruinsteen, parafine en
enige andere belangrijke grondstof
fen. De totale waarde dezer leverin
gen kan geschat worden op plm.
f 90.000.000.
Hiertegenover zullen van Nederland
se zijde geleverd worden: scheeps-
bouwobjecten. electrotechnisch mate
riaal, industrie-diamant, rubber en
rubberproducten, chemische produc
ten, pharmaceutische producten, ver
ven, schoenen, haring, fokvee en eni
ge andere producten van de Neder
landse industrie.
Dit zal de eerste maal in ruim 20
jaar zijn. dat een lid van de konink
lijke Hasjamietische familie in Trans
jordanië een bezoek aan Saoedi-Ara
bië brengt. Verwacht wordt, dat de
bijeenkomst de eerste stap zal zijn
naar het herstel van de vriendschap
tussen beide Arabische koningen, die
lange tijd verstoord is geweest.
Graaf Bernadotte. die te Cairo mo
menteel met de Arabische Liga be
sprekingen voert, heeft meegedêeld.
dat thans overal in Palestina rust en
orde heersen.
Ook Rusland doet mee
jQE SOVJET-RUSSISCHE ambassa
de te Washington heeft het Ame
rikaanse ministerie van Buitenlandse
Zaken doen weten, dat de regering
der S.U. er in toestemt, op 30 Juli
een conferentie van de vier grote
mogendheden en de Donaustaten te
houden. Het voorstel om deze confe
rentie te Belgrado te houden acht de
S.U. echter niet aanvaardbaar, omdat
de Joegoslavische regering de Sovjet-
Russische heeft doen weten, dat de
noodzakelijke faciliteiten voor een
dergelijke conferentie op die datum
moeilijk verleend zullen kunnen wor
den. Do SU r t ec' ,")s e
accoord. dat Oostenrijk met raadge
vende bevoegdheid wordt uitgenodigd
JJe staatkundige verscheurdheid de*
Nederlanden is een feit. Men kan
hele treurmarsen blazen over de mis
lukking der Pacificatie van Gent en
over het Rampjaar 1830, maar het feit
ligt er. De fout van het romantisch
nationalisme, flamingantisme. Groot.
Neerlandisme is geweest, dat men te-
gen dit feit bleef opsteigeren, niet ten
voordele van een reëel toenaderings-
streven. De anti-Nederlandse elemen
ten in België kregen daardoor wind
in de zeilen.
De tweede wereldoorlog heeft in
dit opzicht een merkwaardige op
klaring gebracht. Enerzijds zijn. da
anti-Nederlandse elementen groten
deels van hun invloed beroofd bij 't
uitstippelen van de politiek der toe
komst. Anderzijds hoort men nied
meer spreken over het stukbreken
van het Koninkrijk België en het
voegen van Vlaanderen bij Neder,
land.
We zijn in andere termen gaan
denken en vooral ook werken.
Het besef is gegroeid, dat alle staten
een stuk van hun souvereiniteit moe
ten laten vallen, om m federalistische
samenwerking opgewassen te zijn te
gen de eisen en gevaren van deze tijd.
Bij het zoeken naar deze samenwer
king is Nederland natuurlijkerwijze
het eerst terecht gekomen bij Bel
gië en België bij Nederland. Men
denkt er niet aan de grenzen uit te
wissen, maar wel ze te overspannen
met een verregaande eenhejd op so
ciaal-economisch, monetair en ook op
cultureel gebied.
Tijen is daarbij niet overhaast te
werk gegaan. Anders waren er
zeker stukken gemaakt. Doch al de
voorbereidende arbeid en de uitwer
king der grootse gedachte op onder
delen zijn van die' aard geweest,
dat er de vorige week in Chateau
d'Ardennes door de gezamenlijke Ne
derlandse en Belgische ministers een
belangrijke stap werd gezet. Men
durfde het aan vast te stellen, dat
de Economische Unie der beide lan
den op 1 Januari 1950 een feit moest
worden.
Het was een besluit, dat zelfs op
timisten verbaasd heeft. Oppervlakkig
bezien reeds staan aan zulk een Unie
ook nu nog reusachtige, ja zelfs on
omstotelijk lijkende hinderpalen in
de weg. Men behoeft maar hier en
ginder te reizen, om te weten, hoe
zeer de niveaux van economisch le
ven verschillen. De valuta's staan
niet in evenwicht. Lonen en prijzen
en hun onderlinge verhouding heb
ben zich anders ontwikkeld. Beken
de tegenstellingen, die in het verle
den meermalen tot vinnige polemie
ken aanleiding gaven, zijn nu wel
verzacht, maar bestaan nog in de kern,
We weten, hoe Antwerpen zijn zeer
uitgesproken wensen heeft ten aan
zien van de verbinding met de Rijn-
Maas-Delta en hoe Rotterdam aan
spraak maakt op de voordelen van
zijn natuurlijke ligging ten aanzien
van deze rivieren. We kennen de
moeilijke problemen van de sluis bij
Terneuzen en de stop bij Ternaayen.
We weten, hoe bij ons „de geleide eco
nomie" veel vaster greep heeft op nij
verheid en landbouw dan in België.
Ook de sociale verhoudingen en de be
lastingsystemen vertonen aanzienlij
ke verschillen.
En toch: We durven het aan! De
Ministers heben op het Chateau d'
Ardennes met tal van deskundigen
vergaderd. Scheepvaartdeskundigen
waterstaatsdeskundigen, industriële
deskundigen, financiële deskundigen,
allen zijn er aan te pas gekomen. En
mede op grond van hun adviezen is
de streefdatum 1 Januari 1950 vast
gesteld.
TAit moet vooral voor Nederland
diepgaande gevolgen hebben. Dui
delijk is het immers, zo merkte men
ons in Haagse kringen op, dat de pe
riode der strak geleide economie voor
Nederland voorbij is en dat onze rege
ring zich voorzichtig en langzaam zal
losweken van de distributie, van over
dreven prijsbeheersing, vakgroepen en
andere economische slagbomen, die 't
bedrijfsleven zo zeer hinderen. Dat
losweken moet bovendien grotendeels
geschieden in anderhalf jaar, aange
zien op 1 Jan. 1950 de tolunie van
kracht wordt en er derhalve tussen
de drie landen een harmonieus even
wicht moet zijn geschapen. Ook dient
dit te gelden voor de valuta, zodat men
voor een reisje naar Antwerpen dan
vrijelijk zijn guldens tegen francs
moet kunnen inwisselen. Of dit zon
der devaluatie onzerzijds kan geschie
den. dat is zeer de vraag. In ander
half jaar tijds zal het herstel in Ne
derland nog wel niet zo afdoende zijn,
dat het verschil tussen „witte" en
„zwarte" francs vanzelf is opgeheven.
We zullen ten aanzien van de prijs
vorming ook een aantal kunstmatige
factoren moeten opgeven. De subsidies
op de levensmiddelen dienen geleide
lijk te verdwijnen, de rem op de hu
ren gaat te eniger tijd los.
Zullen daardoor de lonen ook geen
duw omhoog moeten krijgen? Minis
ter van den Brink heeft blijkens een
recente uitlating er goede hoop op,
dat dit zal meevallen. En wel als ge
volg van drie factoren: 1. Vrij grote
mogelijkheid van een verdere inter
nationale prijsdaling. 2. begin van
concurrentie in het bedrijfsleven, 3.
een ruimere arbeidsmarkt.
We achten dit rijkelijk optimistisch
bezien en vrezen toch, dat we in de
overgangsperiode te maken zullen
krijgen met loonmoeilijkheden en sta
kingsdreigingen. We willeij echter
onze hoop stellen op het ver-uitge
bouwde overleg tussen werkgevers en
werknemers, om de schokken te bre
ken en de nieuwe toestand te berei
ken zonder grote sociale beroering.
Het doel is in ieder geval het risico
ten volle waard.
TAit alles geldt natuurlijk onder deze
voorwaarde, dat het na de ver
kiezingen optredende bewind de door
Beel c.s. thans uitgestippelde lijn zal
blijven volgen. In ieder geval zal het
aan de K.V.P. niet liggen, als deze lijn
zou worden afgeknapt. Het perspectief
is groots en we weten, dat de ver
tegenwoordigers der KVP al hun
macht en invloed zullen aanwenden
om deze nieuwe, betere toekomst te
bereiken.