Het
is weer de oude geschiedenis
Gunstige „legerberichten
Duitse verbazing over het weislagen
Kruimel
partijen
Palar
„Volksstemming op Madoera
een komische opera"
IN 'T KORT
Wat is democratie?
.VIERDE JAARGANG
Now 1097
VRIJDAG II JUNI 1948
Indonesië in de Veiligheidsraad
Debatten uitgesteld
Minister Witteman niet
met lege handen
Wil Koning Leopold
geen troonafstand?
Zwarte kaas
gevangen
DE KADERDAG van de K.A.B. te
„„.Amsterdam op 27 Juni a.s. zal
Ti,. bijgewoond door Kardinaal de
f,.".® en door de Ministers Beel, Drees
j ven Maarseveen, Fiévez en
Brink. Ook komen er afge-
d'gden van het Belgisch Alge
meen Christelijk Vakverbond en van
Weinig verandering
„Anti-communisten-
wet in. de Kamer
De Gaulle tegen de
besluiten van Londen
Ex-Koning Michaël in
het huwelijk getreden
Verovering zonder
oorlog
Moskou protesteert in
Den Haag
Coloradokevers per liter
Reserve-troepen waag
den een nieuwe in
vasiepoging
Kabinetscrisis in
Frankrijk geweken
Schreieder en het Englandspiel
Veiligheidsmaatregelen verwaarloosd
HeL England-spiel zou volgens
Schreieder nog langer geduurd
hebben wanneer er geen agenien uit
Haaren ontsnapt waren. Ook heeft hij
zich verwonderd afgevraagd, waar
om Engeland zelfs na de tweede ont
vluchting nog enkele verbindingslij
nen gaande hield. Deze werden door
Londen nog als veilig beschouwd,
doch werden ook door Schreieder ge
controleerd. Dit duurde geruime tijd,
doch tenslotte werden voor Schreie
der de resultaten zo gering, dat hij
alle contact 7o1f verbrak. F: m zijn
nog enkele cld, doch
'Veer veemarkt in
Terneuzen
Uitgave N. V. Uitgeversmij. Neerlandia. Redactieraad:
A. F. J. Aernoudts; C. J. v. Hooteghem; A. E. Langenhorst; Mr.
Dr. A. J. J. M. Mes; Mr. H. B. B. de Rechter. Verschijnt elke
werkdag Abonnementsprijs bij vooruitbetaling t 3.38 per kwar
taal, per post f 4.25, per week (uitsluitend bij niet postbestelling)
0.26. Losse exemplaren 6 cent. Postrekening 278841. Prijzen
voor buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt.
Voor God, Koningin en Vaderland
Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen Hulst, Dubbele Poort 7, tele
foon 102 (Bijbureau: Oostburg, Nieuwstraat 22, telefoon 35). Bu
reau voor de Zeeuwse Eilanden: Goes, Westsingel 75, telefoon
2236. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Advertentieprijs (uit
sluitend voor de Zeeuwse oplage): f 0.10 per m/m; voor Re
clames (Ingezonden Mededelingen) f 0.25 per m/m. (Voor de
gehele oplage resp. f 0.25 en f 0.60). Incasso wordt berekend.
WEER is de Indonesische kwestie in de Veiligheidsraad
ter sprake gekomen. De debatten hebben zich voor
zover wij de zaak kunnen beoordelen uit de binnengeko
men speeches niet bizonder toegespitst, alhoewel er wel
enige scherpe woorden zijn gezegd. Van republikeinse zijde
protesteerde de heer Palar tegen het instellen van een voor
lopige federale regering, de volksstemming op Madoera en
het beperkte handelsverkeer over de demarcatielijn tussen
het Nederlandse en republikeinse gebied.
De Veiligheidsraad besloot ten langen leste verdere rap
porten van de Commissie van Goede Diensten af te wach
ten en het verdere debat uit te stellen tot volgende week
Donderdag.
T\E HEER PALAR begon zijn rede
van IV2 uur met te verklaren, dat
de Nederlanders trachten, door ver
strikking van de in gang zijnde onder
handelingen, de republiek waarmede
zij beweren te onderhandelen, te wor
gen, althans te elimineren.
Palar beschuldigde er de Neder
landers van, de zaken steeds op te
houden en uit te stellen. Ofschoon
zeide hij de „gevleugelde oor
log" een einde had genomen, wach
ten de belangrijkste en moeilijkste
geschilpunten nog steeds op hun
oplossing.
Hij verzocht de tussenkomst van de
Veiligheidsraad voor het verkrijgen
van verzachting van Ned. zijde wat
betreft het handelsverkeer over de
demarcatielijn. De volksstemming op
Madoera betitelde hij als „een paro
die op de democratie op het peil van
Enige pensioenen verbeterd
TN DE voortgezette beraadslaging in
Tweede Kamer over de wijziging
van de Pensioenwet, kon minister
Witteman meedelen, dat hij niet met
lege handen in de Kamer terugkwam
Hij had overleg gepleegd met Minis
ter Lieftinck. En het resultaat daar
van was dat hij op enkele punten aan
geuite verlangens tegemoet kon ko
men. Dit betreft de kwestie van uit
zicht op uitgesteld pensioen van voor
1922 gepensionneerden. Deze is thans
aanvaardbaar.
Uitbreiding van deelgerechtigdheid
in het gezinspensioen door verhoging
van f 4500 tot f 5000 is aanvaardbaar,
doch zonder verhoging van het per
centage. Een weduwe zonder kinderen
kan nu komen tot f 2200, een weduwe
met vier kinderen tot f 4000.
Uitbreiding van het eigenpensioen
is aanvaardbaar, inplaats van f 4500
kan de minister gaan tot f 4800.
Enige Kamerleden kwamen nog aan
het woord. Maar men kwam nog niet
helemaal klaar, zodat vandaag verder
zal worden gepraat over het onder
werp pensioenen.
"I^OLGENS „La Llbre Belgique" zou
Koning Leopold het standpunt in
nemen, dat hij slechts zijn zoon Bou-
dewijn naar België zal laten terugke
ren, indien vast staat dat hij zelf weer
de troon kan bestijgen. Iedere oplos
sing van het koningsprobleem door
middel van een troonsafstand zou
dor de vorst niet in overweging ge
nomen worden.
Spaak heeft een onderhoud gehad
met Pirenne. secretaris van de Ko
ning, en heeft hem op de hoogte ge
steld van de besprekingen die in de
Kabinetsraad zijn gehouden over het
Koningsprobleem. Pirenne is naar
Zwitserland vertrokken om aan de
Koning verslag uit te brengen.
fFWAALF grote, ongemerkte ka
zen en een schouderham zijn
door ambtenaren van de C.C.D.
aangetroffen in een bestelauto,
waarvan de chauffeur had gewei
gerd te stoppen, toen hij bij zijn
vertrek van het erf van een boer
derij nabij Haastrecht werd aan
gemaand te stoppen. De auto werd
tenslotte na een snelle achtervol-
pngsrit nabij Krimpen a.d. IJsel
tot staan gebracht. Nader onder
zoek op de boerderij leverde nog
0 kazen op, waarmee het totale ge
wicht der in beslag genomen kaas
s'eeg tot 60 kg.
Duitsfa d"6^6 ^keitervereii1 "it W.-
'yANAVOND om 20.35 uur zal voor
de K.R.O. een gesprek om de ron-
oe tafel worden uitgezonden, waar
aan deelnemen de voorzitter der K.
V.P., de heer W. J. Andriessen en Mr.
Vogelaar, medewerker aan het rap
port van jonge Katholieke intellectu
elen.
Weersverwachting, geldig tot
Vrijdagavond:
Droog weer, behoudens enkele
verspreide onweersbuien in het
Zuiden van het land. Enige
overdrijvende wolkenbanken.
Meest matige wind hoofdzakelijk
tussen Noord en Oost. Weinig ver
andering van temperatuur.
Heden zon onder 20.59 uur en
mnn er-4»- r 7^'c-d» zon
op 4"1 - .-n O n
een komische opera" en hij kenschet
ste de West-Java-conferenties als te
zijn „kunstmatig aangeblazen door de
Ned.-Ind. regering". Volgens Palar's
bewering wordt in West-Java de staat
van beleg voor burgers nog steeds
gehandhaafd en niet alleen daar. Wat
er is gebeurd op Madoera en in W„
Java geeft, aldus Palar, slechts een
beeld op kleine schaal van de door
de Nederlanders in geheel Indonesië
gevoerde politiek. De Indonesische
republiek zal dit voegde hij eraan
toe opnieuw bewijzen bij een be
schouwing over de kwestie van de
federale conferentie te Bandoeng.
Niettegenstaande haar wantrouwen
inzake de Nederlandse politiek, zal
de Indonesische republiek doorgaan
met de onderhandelingen „met vol
vertrouwen in de Veiligheidsraad als
garantie voor een aanvaardbare oplos
sing" zo zei hij.
Geen zwichten voor druk
TJET is weer de oude geschiedenis,
zo beantwoordde de heer van
Kleffens de rede van de vertegen
woordiger van Djokja, de republi
keinse regering aanvaardt bepaalde
voorstellen, doch kan deze achteraf
niet nakomen wegens oppositie in
eigen kring. Over Madoera merkte hij
op, dat de handhaving van het Ned.
bestuur aldaar het enige middel is,
om de bevolking de gelegenheid te
geven, haar wensen kenbaar te ma
ken en de heer van Kleffens voegde
daaraan toe: in dit geval hebben wij
p»EL ZIJN de communistische spre
kers tekeer gegaan in de Tweede
Kamer tegen het wetsontwerp betref
fende het tussentijdse ontslag aan le
den van Ged. Staten en wethouders.
Zij vonden dit wetsontwerp van een
echt anti-communistisch allure.
Wel neè, zei de heer Korthals (V.
V.D.) het ontwerp wil alleen een eind
maken aan de situatie, dat iemand
blijft zitten, terwijl het vertrouwen in
hem is opgezegd. De heer Steinmetz
(KVP) vond het ontwerp een bescher
ming der democratie, terwijl daarten-
tegen de heer Krol (C.H.) het ont
werp gelegenheidswetgeving noemde,
speciaal gericht tegen de communis
ten. Hij diende een amendement in
om bij de wet betrokkenen een be
hoorlijke rechtspositie te verschaffen.
Ook de heer Joekes (P. v. d. A.) waar
schuwde er voor geen gelegenheids
wetsontwerp ervan te maken.
Minister Witteman antwoordde,
het ontwerp in geen enkel opzicht
ondemocratisch te vinden. Z.i. is het
juist democratisch, misschien te de
mocratisch. Het vertrouwen noemde
hij een onmisbaar element, het ce
ment voor de democratie. Hij belicht
te, dat de wet niet bedoeld is te zijn
van tijdelijke, doch van blijvende aard
Het is geen anti-communistenwet, zei
hij, alhoewel bepaalde gebeurtenissen
wel aanleiding hebben gegeven tot 't
indienen van het wetsontwerp.
Nadat enige amendementen waren
ingediend, werd besloten de beraad
slagingen morgen voort te zetten.
De communist Hoogcarspel vroeg
nog verlof de minister vragen te mo
gen stellen over het feit, dat in Vele
gemeenten aan de communisten geen
zalen verhuurd worden. De kwestie
zal op een nader te bepalen tijdstip
worden behandeld.
QENERAAL DE GAULLE heeft en
kele minuten, nadat de commissie
van buitenlandse zaken van de natio
nale vergadering de overeenkomst in
zake West-Duitsland had goedgekeurd
aan de pers een verklaring afgelegd,
waarin hii zei, dat de Londense over
eenkomst zal uitlopen op het Vormen
van twee rivaliserende Duitse staten,
de ene met Frankfort, de andere met
Berlijn als hoofdstad
Meisje gevraagd. Groentehandel
H. C. Braat, Vincentiusstraat
24, Roosendaal. 9581
juist gehandeld en daar zijn wij trots
op. De Madoerese bevolking wenst het
milde Nederlandse bestuur niet te ver
wisselen voor het strenge republi
keinse. De heer van Kleffens was van
mening, dat over het geheel genomen,
de rapporten van de C.V.G.D. er op
wijzen, dat de deelnemers aan de fe
derale conferentie te Bandoeng zijn
bijeengekomen volgens een democra
tische procedure en uit vrije wil en
zonder dwang van Ned. zijde, tot be
sluiten komen.
Sommigen zeide de heer van
Kleffens gebruiken een debat in
de Veiligheidsraad uitsluitend met
het doei, om druk op de Ned. re
gering uit te oefenen, doch Neder
land is geen natie, die bereid is,
voor druk te zwichten.
Voorts wees hij erop, dat de toe
stand in Indonesië er verder dan ooit
van verwijderd is, om enig werkelijk
gevaar op te leveren voor de wereld
vrede en dat dit voor de Veiligheids
raad een reden te meer moet zijn, om
zich in dit debat beperkingen op te
leggen met betrekking tot incidentele
vraagstukken van ondergeschikt be
lang".
Hij besloot zijn rede met de hoop uit
te spreken, dat Veiligheidsraad zal
werken volgens de grote lijnen en dat
geen gekibbel over beuzelarijen de
aandacht van de raad daarvan zou
vermogen af te leiden, Tenslotte heb
ben wij aldus de heer van Kleffens
nog immer niet de hoop verloren
dat, in weerwil van menige teleur
stelling. met bijstand van de C.V.G.D.
er alsnog een oplossing zal kunnen
worden gevonden met als grondslag
de overeenkomst van de Renville".
Nadat de republikein Pillai nog een
kibbelachtig speechje had afgestoken
besloot de raad op voorstel van de
Belg van Langehoven de verdere de
batten uit te stellen tot na de ont
vangst van een nieuw rapport van de
Commissie van Goede Diensten.
TfX-KONING MICHAEL van Roe-
menië en Prinses Anne van Bour
bon Parma zijn in de troonzaal van
het koninklijk paleis te Athene door
Aartsbisschop Damaskinos, de ortho
doxe primaat van Griekenland, in het
huwelijk verbonden.
De Prinses werd ten huwelijk ge
geven door haar oom, Prins Erik van
Denemarken. Koning Paul van Grie
kenland was de bruidsjonker van ex-
Koning Michaël, die het gala-uniform
van een Roemeense generaal droeg.
De ouders van de bruid, waren niet
aanwezig, hetgeen wel verband zal
houden met het feit, dat de Paus geen
dispensatie kon verlenen, omdat geen
belofte werd afgelegd ten aanzien van
de katholieke opvoeding der kinde
ren. Aan Prinses Anne moeten door
iedere katholieke priester dus de H.H.
Sacramenten worden geweigerd. Voor
aanzienlijken en gertngen gelden de
zelfde bepalingen. De Kerk kan en
zal hierin nooit transigeren.
Smuts valt communisme
aan
OMUTS, oud-premier van Zuid-
Afrika, heeft „de gevaarlijke
nieuwe techniek van verovering
zonder oorlog", welke „door het
communisme wordt gebruikt om
de wereldmacht te verkrijgen",
veroordeeld.
Hij hield een rede ter gelegen
heid van zijn installatie als kan
selier van de Universiteit van
Cambridge, een erepost, waarin hij
Winston Churchill opvolgt. Hij
verklaarde, dat de grote zaak, die
de wereld te vervullen heeft, is
„de redding van Europa in mate
rieel, politiek en geestelijk opzicht"
„De nieuwe ideologie", aldus
Smuts, „heeft haar eigen techniek
van agressie gevormd, geheel ver
schillend van de oude vormen van
oorlog. Door het nieuwe aanzicht
en door de passende nieuwe tech
niek kunnen de wereldmacht en
wereldoverheersing zonder oorlog
worden verkregen". Het zou een
onmetelijke ramp betekenen, in
dien de Westerse beschaving on
der da voet zou worden gelopen
en aangepast aan de Sovjet-Rus
sische omstandigheden, aldus
Smuts. Daarom moet deze „vijfde
colonne" een halt worden toege
roepen, zo zeide hij.
TVE REGERING van de Sovjet-Unie
heeft een protestnota gestuurd aan
de Nederlandse en de Amerikaanse
regering wegens de publicatie van „tot
de oorlog ophitsende artikelen" in Het
Vrije Volk en News Week.
Het artikel in Het Vrije Volk van
12 April jl., getiteld: „Russische stra
tegie en het antwoord daarop", bevat
volgens de Russische nota „bespotte
lijke aantijgingen en lasterlijke be
schuldigingen".
Volgens de notaHet gewraakte
artikel zou aandringen op „het laten
vallen van Amerikaanse atoombom
men op Sovjet-Russische industriële
centra".
(Hetgeen echter onjuist is, zodat
weer eens is aangetoond, dat Moskou
spijkers op laag water zoekt).
TI/JET ONGEWONE FELHEID is de strijd tegen de coloradokever, alias
„Staatsvijand no. 1" allerwege voortgezet. De jeugd spoorde de voor
onze aardappeloogst zo uiterst gevaarlijke diertjes met liters tegelijk op.
Zo o.a. in Hoek van Holland waar jongens en meisjes maar eventjes
ruim 25.000 liter bijeengaarden. Ook andere plaatsen langs de zee haal
de een aanmerkelijke liter-productie. Natuurlijk zijn er nog heel wat
coloradokevers ontsnapt en naar het binnenland weten te ontkomen. Zij
zullen vrijwel een zekere dood tegemoet gaan, daar de aardappelplanten
ai overal zijn bespoten.
Gisteren was het aan het Hollandse strand al heel wat rustiger dan
eergisteren, maar in Zeeland en in België ging de invasie lustig voort.
In Antwerpen kwam een schip aan met fruit uit Zuid-Amerika, waarbij
tussen het stro zich duizenden kevers hadden genesteld. Grotendeels
wisten zij te ontsnappen.
JJOE GISTEREN de situatie in Zee
T\E FRANSE Nationale Vergadering
heeft met 405 tegen 192 stemmen
geweigerd 'n communistisch voorstel
tot annulering van het decreet be
treffende staatssubsidie aan confessio
nele scholen in bespreking te nemen.
Het gevaar voor een kabinetscrisis
is aanzienlijk kleiner geworden, door
dat de Franse parlementaire leiders
zich bereid hebben verklaard, de
tekst van een nieuw compromis-de
creet betreffende indirecte hulp aan
arme scholieren van confessionele
scholen tijdens de bijeenkomst van
hun partijfracties te laten bespreken.
Bü een hevige aanval der Zweden op het Nederlandse doel redt
doelverdediger Kraak op sublieme wijze.
land was, vertelt onze redacteur
te Goes in onderstaande schets.
Het bureau van de Plantenziekte-
kundige dienst is Goes is veranderd
in een stafkwartier, waar de dag in
de nacht overgaat, zonder dat men
het merkt. De generalissimus is de
heer Phaff, die met zijn medehelpers
het plan de campagne opmaakt om de
invasie der tienduizenden op de
Zeeuwse kusten te weerstaan.
De telefoon rammelt uur achter uur
door en telkens komen er meldingen
uit andere plaatsen over aangespoeld
ongedierte. Tussen 'n paar inspectie
tochten en tientallen commando's door
vond de heer Phaff even tijd voor de
pers, om een „legerbericht" te formu
leren.
De eerste invasie-golf van Woens
dag is, zover men het kan bekijken,
vrijwel gekeerd, doch als goede stra
tegen hadden de kevers nog reserve
troepen achter de hand, zodat Don
derdagmorgen een tweede invasie-po
ging volgde, slechts iets minder fel
dan daags te voren.
De Zeeuwen staan echter hun man
netje. Ze zijn te nuchter om voor ieder
wisse-wasje in beweging te komen,
doch is het gevaar overtuigend aan
wezig, dan komen ze los met een
élan, dat overrompelend is.
Naast de schoolkinderen, aange
voerd door de leerkrachten, staan
thans honderden volwassenen aan het
zee- en rivierfront. De Voedselcom-
missaris stelde zijn personeel beschik
baar; Landbouwherstel eveneens en
vrijwilligers komen van alle kanten
aansnellen. De Plantenziektenkundige
dienst, welke de touwtjes in handen
heeft, behoeft nauwelijks te animeren.
Alles vliegt als vanzelf achter de vind
plaatsen, controleren thans de land
bouwers zelf hun aardappelvelden en
gaan zo nodig, op eigen initiatief tot
sproeien over, hoewel de eigenlijke
sproeiperiode reeds voorbij is.
De strijd is door geheel Zeeland
gaande, omdat geen enkele kust vrij
is gebleven; het tuig heeft zelfs
Schouwen en Tholen bereikt; eilan
den die voorheen voor invasie ge
spaard bleven.
Geen vlammenspuiter
T\E KEVERS komen in massa's uit
zee aangedreven en zijn de eerste
paar uur versuft. Dan is het 't goede
moment om hen in de kraag te grij
pen, want als het zonnetje hen een
paar uur heeft gestoofd, keren de le
venskrachten en vliegcapaciteiten te
rug. Ze worden verzameld in bussen
en zullen „na de oogst" verbrand of
vergast worden met blauwzuur. Met
vlammenwerpers kan niet gewerkt
worden, zei de heer Phaff ons, om
dat het teenen vlechtwerk der dijken
zou verbranden; de proeven aan het
strand met deze wapens het vorig
jaar genomen, vielen ook tegen, om
dat de kevers schuilen in het vochtig
wier en bovendien zou men thans
wel 'n paar honderd van die spuiten
nodig hebben.
Alles geschiedt dus in „handwerk",
wat, goed voldoet, zo er genoeg han
den aanwezig zijn.
Ook 't Goese Sas bezocht
TUIST toen we wilden vertrekken,
kwam er een bericht, dat ook het
Goese Sas 'n aanval doorstaan moest
K-
„Potage a la Colorado". Inderdaad zou
men het bijna kunnen noemen, het
geen de Haagse politie hier laat zien.
Ook de politie was namelijk au grand
complet uitgerukt om de invasie te
keren.
De schoolkinderen rukten dadelijk uit
en met hen grote ploegen arbeiders
uit de Wilhelminapolder.
De heer Phaff lachte voldaan. On
danks gebrek aan nachtrust is hij fit
en sterk door het bewustzijn, de vij
and te kunnen weerstaan.
Behalve in Zeeland leidt hij het of
fensief op de Zuid-Hollandse eilanden
Nauwelijks hadcien we onze hielen ge
licht, of per auto werd hij gehaald
om naar dat front te vertrekken.
Zeeland kan de generalissimus wel
even missen; het vecht door en met
succes!
In Z. Vlaanderen
^ADAT in het Westen van ons land
de colorado-kever getracht heeft
vaste voet te krijgen, blijkt thans, dat
deze insecten ook trachten Zeeuwsch-
Vlaanderen te overstromen, zo seinde
onze redacteur in Hulst. Ze werden
overal langs de Zeeuwsch-Vlaamse
kust gesignaleerd, zodat de autoritei
ten het nodig geoordeeld hebben in
te grijpen. Zowel in Oost als in W.-
Zeeuwsch-Vlaanderen keert men zich
met man en macht tegen deze dier
tjes en de schooljeugd heeft vrijaf ge
kregen om ze op te sporen en te ver
nietigen. In Hontenisse, Cadzand,
Breskens en in vele andere plaatsen
is men met behulp van de jeugd bezig
het gevaar te keren.
JJAROLD STASSEN, candidaat voor
de republikeinse candidaatstelling
voor de presidentsverkiezingen heeft
voor de toewijzingscommissie van de
Senaat aangedrongen op aanvulling
van de door het Huis van Afgevaar
digden aangebrachte beperking van
de fondsen voor het Marshall-plan.
QCHREIEDER is weer vrij man. Ergens in Den Haag is een kamer voor
hem vrij gemaakt. Daar vult hij het grootste deel zijner dagen met het
schrijven van een overzicht van de gebeurtenissen rond het England-spiel.
Hij hoopt na drie maanden Nederland voor goed te verlaten en zich te
voegen bij zijn vrouw en twee zoontjes, die hij in drie jaar niet gezien
heeft. Aan een verslaggever van het ANP heeft hij er al uitvoerig over
verteld. Wij willen daarvan het meest karakteristieke hier weergeven.
Hier is de laatste foto van de Zweedse
Gustaaf, die 16 Juni 90 jaar
wordt.
/~»p 12 Maart 1941 werden Louwers
en Taconis gearresteerd. Toen
kon het Englandspiel aanvangen. Het
zwaartepunt lag bij Schreieder.
Wanneer er weer Engelse agenten
verwacht werden Schreieder zegt
precies geweten te hebben hoeveel
er steeds zouden dalen trok Schrei
eder met het „ontvangstcomité" naar
de plaats, waar zij neer zouden ko
men, terwijl een bepaald aantal Duit
se politieambtenaren op l\et Binnen
hof in Den Haag voorbereidingen
troffen voor het zg. algemene ver
hoor, de beantwoording van een vra
genlijst van 100 vragen, die door
Schreieder zelf was opgesteld. Schrei
eder mengde zich eerst dan in het
verhoor, wanneer hij bemerkte, dat
de gevangen genomen agenten de
waarheid niet vertelden, wat meest
al het geval was. Schreieder beweert,
dat zijn inmenging in de verhoren al
tijd succes had. Dit is begrijpelijk, zo
zegt hij, omdat de gevangen genomen
agenten eenvoudig „overdonderd"
werden door zijn kennis van de En
gelse geheime dienst.
Het codeverhoor gebeurde in het
concentratiekamp Haaren. De behan
deling was daar op uitdrukkelijk be
vel van Schreieder zeer goed. Tijdens
het bezoek van Himmler aan Neder
land in 1942 wist Schreieder gedaan
te krijgen, dat de gedropte agenten
niet naar Duitsland afgevoerd, doch
in Haaren geinterneerd konden wor
den. Hij zegt Himmler ervan over
tuigd te hebben, dat het een onver
gefelijke domheid zou zijn de beste
en dapperste zonen van het Neder
landse volk te doden. Later zouden
zij na de Duitse overwinning in
1942 verwachtte Schreieder die nog
de aangewezen mensen zijn om lei
dende functies bij industrie en han
del te vervullen. Schreieder beweert
steeds een grote achting gehad te
hebben voor de houding der agenten.
Van de 101 geheime agenten, die hem
in handen vielen, noemt hij zeker 95
procent het ideale type van geheim
agent. Onder deze 101 personen wa
ren 99 Nederlanders, een Engelsman
en een Russisch agent.
VERBAZING
gchreieder zegt dat Giskes en hij,
en ook Berlijn, verstomd stonden
van de goede gang van zaken bij
het England-spiel. Men wist echter,
dat dit niet eeuwig kon duren. De
eerste kink in de kabel ontstond door
de vlucht van Dourlein en Ubbink.
Berlijn was razend en de Duitsers
hier in Nederland waren radeloos.
Schreieder ging echter uit van het
feit, dat er overal een scherpe con
troverse bestaat tussen de mensen
van de contra-spionnage en de men
sen, die actieve spionnage bedrijven.
Beide groepen geloven dat hun dienst
onfeilbaar is en de ene g'-oep be
schouwt de andere als lastige en be
moeizieke pottenkijkers.
Op deze tegenstelling speculerend,
liet Schreieder naar Engeland seinen
dat Dourlein en Ubbink Duitse agen
ten waren. Niet zonder voldoening
verklaart hij, dat de Engelsen er in
trapten. De Engelse spionnagedienst
kon eenvoudig niet geloven, zo zegt
hij, dat hun dienst niet goed zou fune
tionneren en het gevolg was, dat de
twee gevluchte agenten als onbetrouw
bare individuen beschouwd en ge
vangen werden genomen na aankomst
in Engeland.
In Engeland schijnen sommige lie
den door het relaas van Ubbink en
Dourlein toch argwaan gekregen te
hebben. Er werd een controle-com
mando, bestaande uit 8—10 man, per
boot naar Nederland gestuurd. Bij de
nadering van de Nederlandse kust
zijn zij echter door een Duits marine
commando opgemerkt en na een ge
vecht gevangen genomen. Schreieder
zegt niet te weten wat er van hen
geworden is.
Ondanks de verscherpte bewaking
van de gevangen agenten in Haaren
slaagden drie Nederlanders, van Riet
schoten, Wegener en van der Giezen
er in drie maanden na de vlucht van
Ubbink en Dourlein op hun beurt te
ontsnappen. Rauter was buiten zich
zelf van woede. Hij wist gedaan te
krijgen, dat op bevel van Berlijn aan
Schreieder de bewaking onttrokken
werd. Ook Hitier zelf verkeerde in
grote opwinding en eiste een uitvoe
rig bericht. Dit moest over de specia
le Führermachine getelext worden.
Deze machine had zeer grote letters
in verband met Hitler's slecht ge
zichtsvermogen, veroorzaakt door een
gasaanval in de eerste wereldoorlog.
Voor de gevangen genomen agen
ten had de ontsnapping van drie van
hun kameraden slechte gevolgen.
Rauter zocht eerst in Nederland
n->?r pen be'ere gevangenis, doch
toen hii geen enkele geschikte b-vear
plaats kon vinden, liet hij hen naar
Duitsland sturen. Dat daar verschil
lenden gefusilleerd zijn, beweert
Schreieder eerst na de oorlog ge
hoord te hebben.
HET „FEILLOZE" SYSTEEM
TYe Engelsen waren volgens Schreie
der ervan overtuigd dat hun sys
teem feilloos functionneerde. Dit
blijkt wel uit de boodschappen, die
Schreieder opving. Zowel de Neder
landse regering als de RAF seinden
speciale dankbetuigingen naar Neder
land voor het goed func.ionneren van
de radioverbindingen en agenten-
droppingen.
Schreieder en Giskes hebben zich
dikwijls afgevraagd, waarom men
zich in Engeland niet afvroeg waar
door het spionnagesysteem zo goed
verliep. Iedereen die in het spionna-
gewerk zit zou zo zegt Schreieder,
verontrust zijn, wanneer een bepaald
systeem zonder een enkele onderbre
king goed werkte. Bovendien had 't
op moeten vallen, dat dit in België
en Frankrijk allerminst het geval
was. Ook schijnt Londen zich nooit
afgevraagd te hebben, waarom de op
drachten nooit werden uitgevoerd.
Men had, aldus Schreieder, ten
minste deze veiligheidsmaatregel
moeten treffen, dat de agenten opge
dragen werd na een bepaalde tijd te
rug te keren of anders hen moeten
bevelen, om na zoveel tijd contact op
te nemen met adressen in neutrale
staten. Ook had men meer veiligheids
maatregelen moeten invoeren bij het
overzenden van berichten en bij het
coderen der berichten.
met geringe resultaten.
Yye zijn toch een merkwaardig kalm
volk. De verkiezingen staan om
zo te zeggen vlak voor de deur en
nog merkt men niets van spanning
of bijzondere emotie. De meeste men
sen breken zich meer het hoofd over
de vraag, hoe ze straks hun vacan-
tie zullen doorbrengen. Hoe ze zul
len stemmen, achten ze van minder
belang.
Toch wordt het de kiezers ditmaal
een beetje moeilijker gemaakt. In '46
stonden er 8 lijsten op zijn stembil
jet, thans 10. We spreken hier over
de kieskringen Tilburg en Middel
burg. Want er zijn ook al kieskrin
gen, waar het dozijn vol gelopen is.
Wij krijgen niet de kans, om te stem
men op de „oude S.D.A.P., vooruit
strevende partij voor wereldregering"
noch op de Revolutionnair Commu
nistische Partij oftewel Trotzkiïsten.
We zullen ons met vreugde bij dit
feit neerleggen. Tien is toch al moei
lijk genoeg, als men helemaal van
geen politiek toeten of blazen weet.
En er zijn meer mensen van dat slag
dan men meent. De politieke onwe
tendheid is vaak groot, ook in krin
gen waar men dat niet zou verwach
ten.
We willen de optimistische veron
derstelling wagen, dat onze lezers
wel van toeten of blazen weten. Toch
hebben ook zij het moeilijker dan in
1946. Ze hebben immers de keuze uit
twee lijsten, die slechts namen van
katholieken bevatten.
Intussen is dit in de politieke his
torie niets nieuws. Het is meer voor
gekomen, dat er kleine partijtjr nm
de grote zweefden aan het verkie
zingsfirmament. Een mens vergeet
gauw en daarom kan het dienstig zijn
te herinneren aan het verleden tus
sen de twee wereldoorlogen.
In 1925 heeft de R. K. Volkspartij
naast de R. K. Staatspartij naar de
gunst der kiezers gedongen. In 1929
weer en toen was er ook een R. K.
Boerenpartij aan bod. In 1933 werd
het nog moeilijker, wijl toen de R. K.
Staatspartij werd gesecundeerd door
de R. K. Volkspartij, een Kath. De
mocratische Bond en een R. K. Ar
beiderspartij. In 1937 was het wat
eenvoudiger, want toen gingen Kath.
Dem. Bond en R. K. Volkspartij sa
men in 'n Kath. Democratische Partij.
VTu kan men niet zeggen, dat de
katholieke kiezersschare zwaar
geschokt is geworden door de keuze,
waarvoor zij stond.
In 1922 trok de R. K. Staatspartij
29.86 procent van het aantal stem
men. Daar kwam in 1925 een klein
deukje in: 28,63 procent. In 1929 had
zich dat hersteld: 29.64 procent. In
1933 was er echter een zwaardere te
rugslag: 27.87 procent. Men vergete
niet, dat toen ook de NSB. alsmede
Zwart Front helaas ook wel zieltjes
onder de katholieken wonnen. In '37
ging het weer beter: 28,84 procent. In
1946 maakte de P. v. d. A. ook met
enkele kath. candicaten veel werk der
katholieken, doch dit belette niet een
sprong tot aan de 30.81 procent. En
bij de een paar weken later gehouden
Statenverkiezingen werd zelfs het re
cord, 31.42 procent, behaald!
We zeiden: de katholieke kiezers-
schare is niet zwaar geschokt door
het verschijnsel van het dissidentis
me. Niettemin: de schade ondervond
men er wel van, waartegenover geen
enkele winst stond.
JJe Tweede-Kamervoorzitter, Mr v.
Schaik heeft onlangs nog in een
vergadering getuigd van zijn onder
vinding, dat de dwergfracties in de
Kamer practisch geen invloed uit
oefenen op het parlementaire werk.
Hoe is het ook mogelijk, waar zulk
een veelheid en verscheidenheid van
onderwerpen door de fracties be
handeld en beoordeeld moet worden.
De knapste man is niet in staat op
zijn eentje alle vraagstukken gron
dig te bestuderen en terdege te be
handelen. Daarvoor is werkverde
ling in een grotere fractie nodig.
Daarvoor moet men ook geregeld
met gelijkgezinden in het principe
overleg kunnen plegen.
Een één- of tweemansfractie zal bij
de meeste onderwerpen verstek la
ten gaan en alleen goed aan bod ko
men als één bepaald onderwerp
dat de scheuring veroorzaakte ter
tafel komt.
Men zag en ziet het in de practijlc.
Voor een goede werking van de
parlementaire machinerie zijn de
kruimelfracties als zand, dat de wer
king verstroeft.
Wie het goed meent met de parle
mentaire democratie, zal daarom aan
geen kruimelpartij zijn stem geven.
Elke Woensdag van
16 Juni af
QP verzoek van vele in Oostelij J;
Zeeuwsch Vlaanderen woonachtige
veehandelaren hebben B. en W, van
Terneuzen de traditionele wekelijkse
veemarkt weer in het leven geroepen.
Voor een landbouwstreek als Zeeuwsch
Vlaanderen is dit ongetwijfeld van be
lang, aangezien dit practisch de enige
markt van dit soort in deze omgeving
is. Hopenlijk zal de toekomst bewijzen
dat deze markt inderdaad in een be
hoefte voorziet. Hiertoe is vanzelfspre
kend de medewerking van de zijde van
de landbouw en veehandel noodzake
lijk. Gezien het royale gebaar van de
gemeente Terneuzen, die alle steun en
medewerking verleende door het be
schikbaar stellen van een terrein en
loods, gelegen aan de Bastionstraat,
juist over de Axelse Brug, kan het
niet anders of de belanghebbende groe
pen zullen hun steun tot instandhou
ding dezer markt zeer zeker ver
lenen.
Deze markt wordt van 16 Juni a.s.
af iedere Woensdag gehouden.
De varkensmarkt begint om 10 uur:
de veemarkt om 12 uur.
