Geen politionele actie
meer verwacht
De moord in De Stok
te Roosendaal berecht
Verplichte veelevering vervalt
Langs het kanaal door
Zuid-Beveland
>te.
A's
ts
r
25 pet verlaging
Marshall-gelden
voorgesteld
Bernadotte is
optimistisch
De sfeer der besprekingen
moet beter worden
IN 'T KORT
Oorlogs
schade
en nog wat
Alle tarwe voor de
consumptie
reis.
1SJES
:n de
leven
MET
yiERDE JAARGANG
No. 1091
V R IJ DAG 4 JUNI 19 48
Anders samenwerking onmogelijk
PATER PL0JHAR
Van een gulden boete tot levenslang
Officier neemt aan, dat verdachte ook
de moord op Popke Driesen te Breda
op zijn geweten heeft
Buien
Maar zal de Senaat
het goedkeuren
Het verhoogde vetrant-
soen voor de jeugd
Kans op vrije eierkolen
Als onze boeren naar
Frankrijk gaan
Palestina
Maar de lucht is nog
allesbehalve helder
Ook voor 1948
Scheepvaartverkeer met ruim 50 procent
afgenomen. - Rijnvaart heeft niet veel
meer te betekenen
regeling en
pr 10 Juni
M3—o
|en 3 kinderen
lis hulp bij de
|g. Goed loon,
voor Bussum
alwaar villa
oginnelaan 26,
690-OO
BON HALL,
in
jopnieuw rer
|nsen in
stellingen
1,30 matinee
677—0
|Y BOBSON
ïS in
net de jon-
HEEN.
orstelling 8
tatinée
|n. 678-0
g 1 en 9 uur
Maandag 8
12 uur
679—0
ETA GYNT
NG in
mende span
9 uur; Zon-
/oorverkoop:
8 jaar
680—0
en ANNA
an, door het
rde weg ge-
uur. Zondag
irkoop 10—11
681—o
W" TOT
i.' Binnen-
\R WEER
w
Uitgave N. V. Uitgeversmij. Neerlandia. Redactieraad;
A. F. J- Aernoudts; C. J. v. Hooteghem; A. E. Langenhorst; Mr.
Dr. A. J. J- M. Mes; Mr. H. B. B. de Rechter. Verschijnt elke
werkdag Abonnementsprijs bij vooruitbetaling f 3.38 per kwar
taal, per post 1 4.25, per week (uitsluitend bij niet postbestelling)
0.26. Losse exemplaren 6 cent. Postrekening 278841. Prijzen
voor buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt.
Voor God, Koningin en Vaderland
Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen Hulst, Dubbele Poort 7, tele
foon 102 (Bijbureau: Oostburg, Nieuwstraat 22, telefoon 35). Bu
reau voor de Zeeuwse Eilanden: Goes, Westsingel 75, telefoon
2236. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Advertentieprijs (uit
sluitend voor de Zeeuwse oplage); 0.10 per m/m; voor Re
clames (Ingezonden Mededelingen) f 0.25 per m/m. (Voor de
gehele oplage resp. 0.25 en 0.60). Incasso wordt berekend.
JGA AFLOOP VAN DE BESPREKING, die tussen de heren Neher, van
Vredenburch en Hatta gisteren plaats vond ten aanzien van de Russisch-
Republikeinse betrekkingen, werd van Nederlandse zijde de volgende ver
klaring uitgegeven:
„De gedelegeerden van het Opperbestuur brachten een mededeling van de
Nederlandse Regering aan drs. Moh. Hatta over. Deze mededeling heeft betrek
king op de wijze, waarop, naar het oordeel der Nederlandse Regering, de
besprekingen met de Republikeinse delegatie het beste kunnen worden voort
gezet".
een afwijzing het verdere verloop der
onderhandelingen zeker nadelig zal
beinfluenceren.
Geen tijdslimiet
ADER meldt Aneta uit Kalioerang
een woordvoerder der Ned. dele
gatie deelde aan de Pers nog het vol
gende mede:
Uit de verklaring blijkt, dat de me
dedeling aan Moh. Hatta niet slechts
betrekking heeft op de zaak-Soerip-
no, doch op breder basis is gesteld.
Deze woordvoerder zeide ook, dat er
geen tijdslimiet is gesteld voor het
antwoord van de Republiek. Naar de
Ned. Regering meent, kunnen de on
derhandelingen, die door verschillen
de omstandigheden werden belem
merd, in een betere sfeer worden ge
bracht en met haar mededeling gaf
zij te kennen, hoe de Ned. Regering
meent, dat de sfeer der onderhande
lingen kan worden verbeterd. Op de
vraag, of de onderhandelingen zullen
worden afgebroken, indien de Repu
bliek de Ned. suggesties botweg af
wijst, zeide de woordvoerder, dat zulk
jy/JIJNHEER DE MINISTER: Om
dat er geruchten worden ver
spreid als zou ik aan u hebben
toegestaan u zelf candidaat te stel
len voor de verkiezingen van 30
Mei, verklaar ik dat ik nooit aan
u die toestemming heb gegeven,
en deze ook aan niemand heb
kunnen geven, omdat op de bis
schoppenconferentie, gehouden te
Olomouc (Olmütz), met eenstem
migheid is besloten om onder geen
enkele voorwaarde of geen enkele
rpden aan iemand die toestemming
te verlenen.
Dit is een citaat uit een brief
van Mgr. Beran aan Pater Plojhar
Minister van Gezondheid in Tsje-
cho-Slowakije. In dezelfde brief
staat te lezen, dat als Pater Plo
jhar zijn candidatuur voor de ver
kiezingen van 30 Mei 1.1. niet zou
intrekken, hij in het Aartsbisdom
Praag de H. Mis niet meer mocht
lezen noch enige priesterlijke
functie mocht uitoefenen.
NTEDERLAND heeft van het Inter
nationale Monetaire Fonds een
crediet ontvangen van 300 millioen
Belgische francs. Die hebben we nog
wel zo hard nodig als dollars, maar
Belgie vindt het minder leuk.
jyj. D. PROPER uit Haarlem is be
noemd verklaard tot lid van de
Eerste Kamer in plaats van de heer
H. J. Averink.
J)E PRINSES-REGENTES zal Zater
dagmiddag Delft bezoeken bij de
opening van de tentoonstelling van
de Vrede van Munster.
JJÜSLAND heeft aan Finland kwijt-
schelding gegeven van 180 mil
lioen gulden herstelbetalingen.
PRESIDENT MORINGO van Para
guay is tot aftreden gedwongen
door een organisatie „De Rode Stan
daard". In het land heersen orde en
rust
JJE BELGISCHE MIJNEN leveren
620 kilo per man per dag. Er wer
ken 120.000 arbeiders, waarvan de
helft vreemdelingen. Vijf millioen
francs zijn beschikbaar gesteld voor
de bouw van 25.000 woningen voor
de mijnwerkers.
'pRUMAN is plotseling op verkie
zingstournee gegaan. Nu vreest
hot Witte Huis, dat hij met het doen
van eventuele schone beloften aan de
kiezers zijn mond voorbij zal praten.
Hij maakt een reis van 13.000 km. lang
J)E OVERSTROMINGEN in Ame
rika nemen af, dijken worden ver
sterkt. In totaal is er voor 130 mil
lioen dollars schade; 60.000 mensen
zijn dakloos.
^MERIKA zal 200.000 ontheemden
van Europa overnemen, over een
periode van 2 jaar, te beginnen met
1 Juli a.s. De Senaat heeft het al aan
genomen, nu het Huis van Afgevaar
digden nog.
|)E ZWEEP wordt als straf-inslru-
n-, 'n Engeland gehandhaafd.
Dit besliste het Hogerhuis met 29 te-
gen 17 stemmen.
„DE ^a^ERMAN" wordt omstreeks
zeven Juni met 1300 verlofgan
gers aan de Rotterdamse kade ver
wacht.
JN AMSTERDAM is gisteren tussen
z?s, en acht uur nam. de grote olie
labnek van de N.V. Bartels voor een
aanzienlijk deel uitgebrand.
Twee wegen
UE Zouden twee wegen openstaan
om een einde aan de crisis te ma
ken, indien het Rep. antwoord aan
de Nederlanders onaanvaardbaar zou
blijken. Het ene alternatief zou zijn.
het geschil wederom voor te leggen
aan de Veiligheidsraad en het ande
re: over te gaan tot onderhandelingen
op basis van de onlangs informeel
door de C. G. D. gedane nieuwe voor
stellen voor een regeling van het ge
schil.
Volgens betrouwbare bronnen uit
beide partijen is het weinig waar
schijnlijk, dat, indien de onderhande
lingen mochten worden afgebroken,
het zou komen tot een hervatting van
de politiële actie.
In brede Ned. kringen heerste de
opvatting, dat de Republiek niet lan
ger de beheersende politieke factor in
de Archipel is en dat het grootste
deel van de aandacht dient te worden
geschonken aan de verlangens der
niet-republikeinse Indonesiërs. Van
sommige zijden wordt gemeend, dat,
indien de Nederlanders een verdere
samenwerking met de Republiek niet
meer mogelijk achten, de bevoegdheid
van de Federale Conferentie te Ban
doeng dient te worden uitgebreid
tot die ener Constituerende Vergade
ring. Dit echter zou, volgens de Re-
pub. opvatting, het begin zijn van een
politieke en economische actie tegen
de Republiek, welke dan in de plaats
zou treden van een politiële actie.
Soekarno maant tot eenheid
jpiVER de informele voorstellen van
de C. G. D. zijn officiéél nog geen
bijzonderheden gepubliceerd, doch uit
betrouwbare bron wordt vernomen,
voorzien zij in een alternatieve op
lossing in het ontwerp van de toe
komstige deelstaten en hebben zij
verder betrekking op een oplossing
voor de volksstemming, waardoor 'n
weg zou worden geopend tot een be
spoediging van het toetreden van de
Republiek tot de federale interim-
Regering. Een en ander zou het ves
tigen van buitenlandse betrekkingen
door de Republiek, zoals de overeen
komst met Rusland, overbodig maken.
Alvorens naar Sumatra te vertrek
ken, heeft zo voegt Reuter hier
aan toe Soekarno in een radiobood
schap het volk ertoe aangespoord, de
eenheid, welke zij bezwoer bij de vie
ring van de veertigste verjaardag van
de nationalistische beweging, welke
verleden maand viel, in de practyk te
brengen.
Weersverwachting, geldig tot
vanavond:
Wisseien(j bewolkt met voorna
melijk in de voormiddag nog en-
ha buicn' plaatselijk met wat
nagel of onweer. Weinig veran-
ing van temperatuur. Wind
tussen West en Zuid, aanvanke-
Uk krachtig, later wat afnemend
vandaag: zon onder 20.52 uur.
aan under 16.06 u. Morgen: zon
U04-24 uur. Maan op 2.51 uur.
Verdachte is volledig-
toerekeningsvatbaar
CEÏN geslagen of gebroken man
stond Donderdagmorgen voor de
rechtbank te Breda terecht, doch
een, brutale, cynische, ijskoude kerel,
die onbewogen toeluisterde naar alles
wat hem ten laste werd gelegd, zich
echter heftig verweerde met niets
ter zake doende opmerkingen en soms
zo hinderlijk interrumpeerde, dat de
parketwacht dreigde tot minder
prettige maatregelen over te gaan,
als hij zich niet wat inhield. Een
bleek, bol gezicht, met koude, wrede
ogen en een spitse mond; ongemak
kelijke handen en een zware loop,
ziedaar de verdachte P. de J„ die
terecht stond voor moord op Paulina
van den Broek, echtgenote van P. J.
Luyks te Roosendaal.
Hiet ging om een bedrag van 203
gulden. Hierom vermoordde hij in koe
len bloede een vrouw, de hij met een
voorwendsel uit haar huis lokte.
De reconstructie van de moord.
Tk weet iemand, die een bed voor je
te koop heeft", zal de verdachte,
die bekend met haar was, gezegd heb
ben, want hij wist, dat zij dit nodig
had. En de avond vóór zij met P. de
J. naar de man zou gaan, die het bed
had staan, gaf haar man haar f 11,
om het te betalen.
De dag van de moord zijn verdachte
en vermoorde naar de Stok in Roosen
daal gewandeld. Daar maakte hij het
smoesje, dat de man-van-het-bed niet
thuis was en dat zij dus maar even
moest wachten. De vrouw koesterde
geen argwaan, zij ging zitten op een
plek, die verdachte van te voren had
uitgekozen, om de moord te plegen. Met
een steen heeft hij de daad gepleegd en
om zeker te zijn, dat zij het er niet
levend af zou brengen, heeft hij haar
met een koordje trachten te wurgen.
Aldus reconstrueerde Mr. Hustincx in
zijn groots-opgezet requisitoir, dat an
derhalf uur duurde, de misdaad.
Het overige werk was kinderspel, bij
wat hij zo even gedaan had. Uit de
mantelzak van de vermoorde grist hij
het sleutelje van het geldkistje, be
nevens het bedrag van 11 gulden in de
portemonnaie, hij holt naar het huis,
van de vermoorde, maakt het kistje
open en rooft het geld.
Maar intussen is de vrouw gevonden,
zij wordt weggebracht naar het zieken
huis Charitas, en stervende vertelt zij
wie haar moordenaar is. Onmiddellijk
wordt het onderzoek ter hand geno
men, een politiehond besnuffelt het
opengebroken geldkistje en komt bij
de verdachte terecht. Die bekent alleen
de diefstal, maar met de moord heeft
hij niets te maken, zegt hij.
Sensationele getuigenverklaring.
IJet is echter moeilijk te zwijgen en
n dit vol te houden als men iets op
zijn geweten heeft. Er wordt een gede
tineerde voorgeleid, een kermisreiziger,
een zekere Kwarten, die met de ver
dachte in één cel in het huis van be
waring heeft gezeten. Kwarten zal als
kroon-getuige fungeren, hij legt een
zeer belangrijke verklaring af.
Onder ede vertelt hij n.l. hoe P.
de J. ill de cel van het huis van be
waring aan het praten is geslagen.
Hij vertelt zakelijk en correct, dat
de beklaagde hem verteld heeft, dat
deze de vrouw met stenen heeft ge
slagen en een koord om de hals heeft
gebonden. Bovendien heeft P. de J.
hem verteld, dat hij Popke Driesen
uit Breda eveneens heeft vermoord
en ergens tussen Esschen en Roo
sendaal het lijk in de grond heeft
gestopt.
Ook de echtgenoot van de vermoorde
vrouw moet als getuige verschijnen. De
uit en wordt door de deurwaarder
haastig op een stoel geholpen.
Het psychiatrisch rapport van dr.
Jansen concludeert tot volledige toe
rekeningsvatbaarheid.
„Verdachte heeft zijn slachtoffer de
strop omgedaan, maar de vermoorde
doet hem de das om", zegt mr. Hus
tincx o.m. in zijn boeiend requisitoir,
„en het. beste bewijs voor zijn schuld is
de brekende stem van het gestorven
slachtoffer."
De verklaringen van Kwarten neemt
hij onvoorwaardelijk voor de waarheid
aan. Deze man toch kende P. de J.
niet, noch diens zaak en nog minder
de spoorloos verdwenen Driesen, van
wie de officer aanneemt dat hij hier de
moordenaar voor zich heeft staan. Mr.
Hustincx komt tot de conclusie, dat er
tussen de gepleegde moord en de dief
stal een dusdanig verband bestaat, dat
hier van roofmoord gesproken moet
worden.
Uitvoerig staat hij stil bij verdach-
te's levensloop, hij schildert het milieu
waaruit hij voortkomt. Als kind reeds
maakte hij kennis met de justitie, die
eerste maal kreeg hij f 1,boete.
Sinds die tijd is hij zestien maal ver
oordeeld, dertien maal kreeg hij gevan
genisstraf. Hij heeft negen vonnissen
voor misdrijf achter de rug en ontel
baar is het aantal veroordelingen voor
smokkelovertredingen en zwarte handel
De officier concludeert, dat hij
hier de allerhoogste straf mag en
moet eisen: levenslang.
Onbewogen hoort verdachte deze eis
aan, geen zenuw trilt op zijn wit ge
zicht.
De verdediger, mr. Jansen, verdiept
zich in zijn pleidooi in de tenlasteleg
ging en dringt tenslotte op clementie
aan.
Uitspraak over 14 dagen.
H. M. DE KONINGIN bezocht Woensdag ji. de Bommelerwaard. Naast H.
M. ziet n de burgemeester van Ammerzoden, de heer van Erp; achter de
Koningin loopt Jhr. Quarles van Ufford, Commissaris der Koningin voor
Gelderland.
TAE BEGROTINGSCOMMISSIE van
het A.merikaanse Huis van Afge
vaardigden heeft gisteren voorgesteld
de bedragen die de Regering der V.
S. heeft gevraagd voor het Marshall
plan en de andere programma's voor
hulpverlening aan het buitenland, met
25 procent te verlagen.
De commissie stelt voor een bedrag
van 5.980.710.228 dollar beschikbaar te
stellen voor algemene hulpverlening
in de periode van 15 maanden, ein
digende op 31 Juli 1949, terwijl presi
dent Truman had gevraagd om gel
den voor de periode van 12 maanden
tot 30 April 1949.
De commissie heeft het bedrag voor
de hulpverlening aan Europa vastge
steld op 4 milliard dollar, hetgeen een
verlaging betekent van 1.245 millioen
dollar t.o.v. het door de Regering ge
vraagde bedrag.
Ofschoon het door hen voorgestelde
totaalbedrag slechts ongeveer 7 pro
cent verschilt met bet door de Rege
ring gevraagde totaalbedrag, komt de
wijziging in feite neer op een verla
ging van 25 procent, daar de commis
sie zich slechts met het uittrekken der
gelden wil accoord verklaren indien de
periode van 12 maanden, waarvoor zij
zijn bestemd, wordt verlengd tot 15
maanden.
In kringen van het Congres bestaat
weinig twijfel, dat het Huis van Af
gevaardigden de door de commissie
voorgestelde verlagingen zal goedkeu
ren. In dergelijke gevallen vestigt de
Regering gewoonlijk haar hoop op de
Senaat, die zij er toe hoopt te kun
nen bewegen om de verlagingen al
thans gedeeltelijk ongedaan te maken.
De begrotingscommissie van het
Huis van Afgevaardigden merkte in
haar rapport verder op, dat de V. S.
sedert 1 Juli '45 in totaal 18.182.000.000
dollars voor hulpverlening aan het
buitenland hebben uitgegeven, van
welk bedrag een groot gedeelte is
„verspild".
500 gram per vier weken
2°ALS BEKEND, wordt het rant
soen voedingsvetten voor de leef
tijdsgroepen B en C mot ingang van
6 Juni a.s. verhoogd met 125 gram
per week. De op de bonnenlijst van
deze week voorkomende bonnen 434
Reserve (B-kaart) en 437 Reserve (C
kaart) geven recht op het kopen van
500 gram boter of margarine of 400
gram vet. Zolang de tegenwoordige
bonkaarten in gebruik zijn. is het om
distributie-technische redenen niet
mogelijk de verhoging van het rant
soen voedingsvetten voor deze leef
tijdsgroepen gelijkmatig te verstrek
ken door b.v. eens per 14 dagen een
bon aan te wijzen voor 250 gram. Vol
staan moet worden met eens per vier
weken een bon aan te wijzen van 500
gram. Enig overleg bij de besteding
van deze bon is derhalve geboden.
TyrOMENTEEL wordt o.m. door het
Rijkskolenbureau ernstig overwo
gen om de eierkolen eventueel met
September van de bon te doen. Zoals
men weet zijn de bruinkoolbriketten
reeds vrij, doch niet zo dat iedere
handelaar maar kan afnemen. De
bruinkoolbriketten worden verdeeld
naar evenredigheid van vroegere af
name. Bij meer productie volgt gelij
ke verdeling.
TN 1948 mag tien procent der immi-
gratie van Nederland naar Frank
rijk uit zelfstandige boeren bestaan,
d.i. 200. Zij mogen hun levende have
meenemen, benevens hun inventaris.
Bovendien mogen zij f 2500 aan Ne
derlands geld storten, waarvoor ze
Franse francs terugkrijgen.
ARABISCHE EN JOODSE woord
voerders hebben in de Veilig
heidsraad interpretaties van het
voorstel tot staken van het vuren
gegeven, die lijnrecht tegenover el
kaar stonden.
Hoesseini van het Arabische Hoge
Comité zeide, dat de kwestie van
toezicht op de naleving van het bevel
de „beslissende factor" was. De Jo
den, zo zeide hij, hebben veel erva
ring opgedaan met het smokkelen
van mensen en wapens in Palestina.
De kwestie der immigratie was ook
een „uiterst gevoelig punt". Volgens
de letter en de geest van het bestand
moest immigratie van beide kanten
worden stopgezet. De Arabieren aam
vaardden het Bestand, dat hen aan
handen en voeten zou binden, terwijl
de Joden in het bezit van hun buit
waren. Het Bestand had geen zin als
de Joden van het standpunt uitgaan,
dat Palestina moet worden verdeeld.
Graaf Folke Bernadotte, is in zijn
speciaal witgeschilderd vliegtuig uit
Cairo vertrokken voor een bezoek aan
Amman, Tel Aviv en Beiroet om Vrij
dag weer naar Cairo terug te keren.
Hij zal met Arabische en Joodse lei
der détails bespreken van het plan
voor de voorgestelde wapenstilstand
van vier weken. Men heeft doen ver
staan, dat hij misschien internationa
le waarnemers zal gebruiken om toe
te zie op naleving van het Be
stand.
Bernadotte zeide „zeer optimistisch"
te zün over het vooruitzicht van het
Bestand, dat „een militaire kwestie
is en van kracht zal worden zodra
dit van militair oogpunt uit moge
lijk is".
Officieren van het Amerikaanse
leger, de marine en luchtmacht staan
gereed om naar Palestina te vliegen
„teneinde een order tot het staken
van het vuren, welke eventueel zal
worden uitgevaardigd, te helpen uit
voeren".
Men neemt in ambtelijke kringen
aan, dat andere landen zal worden
gevraagd voor dit doel officieren te
leveren.
pAUL ROBESON, de beroemde ne-
gerzanger, doet hevig aan politiek
tegenwoordig. Hij doet ni. aan com
munistische propaganda in de V. S.
We vrezen voor hem, dat hij de hui
dige Amerikaanse wetgeving in aan
merking genomen dat liet niet zo
heel lang zal zingen.
rpER BEVORDERING van een regel-
matige vleesvoorziening en ter
waarborging van het normale vlees
rantsoen, werd in de afgelopen jaren
aan elke veehouder een z.g. aanslag
voor de levering van een bepaald
kwantum slachtvee opgelegd.
Van deze aanslag tot verplichte vee
levering werd (sporadisch) gebruik
gemaakt op tijdstippen waarop de
vleesvoorziening dat noodzakelijk
maakte, nl. in perioden van onvoldoen
de aanvoer van vee uit de eigen vee
stapel dan wel bij stagnatie in de
voor de vleesvoorziening nog altijd
noodzakelijke import van vlees.
Hoewel het vleesrantsoen nog aan
zienlijk beneden het vleesverbruik
van voor de oorlog ligt en hoewel de
vleesdistributie niet binnen afzienba
re tijd kan worden opgeheven, zijn
de omstandigheden en de vooruit
zichten wel zodanig gewijzigd, dat de
vee-aanslag niet meer nodig blijkt om
verplichting tot levering van vee op
nader vast te stellen tijdstippen op te
leggen, aldus deelt het ministerie van
Landbouw mee.
Mede opdat bezuiniging van beteke
nis op personeelskosten kan worden
verkregen, heeft de minister thans
besloten voor 1948 geen aanslag vast
te stellen. De veehouders kunnen dus
voortaan zelf bepalen, op welk tijd
stip zij hun voor de slacht bestem'd
vee wensen af te zetten. Wel zal op
het tijdstip van levering invloed wor
den geoefend door een variërend
schema van prijzen voor slachtvee.
Het vervallen van de aanslag brengt
geen enkele wijziging in de voor
schriften voor de afzet van en de han
del in slachtvee.
Vergeet hem niet; hij behoort ook
tot ons; hij heeft Uw hulp en steun
nodig. Gedenk de collecte voor de
Nationale Reclasseringsdag op Zater
dag 5 Juni a.s. De baten komen ten
goede aan de Stichtingen van alle
Gezindten.
n
2»als wij in ons eerste artikel
schreven was vóór de oorlog het
kanaal door Zuid Beveland het
drukst bevaren binnenwater in Eu
ropa. Wat bleef er van die oude
roem over? Op het bureau van de
havenmeester te Hansweert mochten
wij de cijfers van de laatste twee
jaren zien en die waren bijzonder
leerzaam.
Na de diepe neergang in en vlak na
de wereldoorlog liet 1946 weer een vrij
belangrijke verbetering den. Toen
gingen n.l. door de sluizen te Wemeï-
dinge en Hansweert 39.277 schepen
met een totale tonnenmaat van ruim
dertien millioen. In 1947 viel er nieuwe
voortgang te boeken en werden deze
cijfers resp. 42.746 en ruim veertien
millioen. Dit resultaat viel te meer op,
omdat 1947 in Februari een laagtere
cord had te zien gegeven vanwege de
onbarmhartige strenge winter, die ook
de Schelde-wateren in de boeien
sloeg. De gehele maand door passeer
den er slechts 12 schepen!
Dit jaar is ook niet slecht begon
nen. Gedurende de eerste vlei- maan
den werden er 14.505 schepen geschut.
Gaat dit naar verhouding zo door,
ontroering wordt hem te machtig als dan mag over 1948 op 43.500 schepen
hij spreken moet, hij barst in tranen worden gerekend.
Daar voor de oorlog 'n kleine 100.000
schepen passeerden, gaat het langza
merhand op de helft van de voor-oor-
logse „productie" aan.
De reden van de terugval is niet
ver te zoeken. Ongeveer 70% van de
vroegere scheepvaart behoorde tot de
Rijnvaart en nu Duitsland economisch
verlamd is, bleef daar thans slechts
weinig van over. De havenmeester
schatte het aantal schepen dat met
vrachten van en naar West Duitsland
gaat op ongeveer 20% van vroeger!
Duitsland ontvangt voornamelijk
granen en verstuurt grint, zand, zout,
kolen, meststoffen en wat stukgoe
deren.
Ook is er nog enig verkeer met
Bazel.
Des nachts wordt er te Wemeldinge
en Hansweert nog maar weinig ge
schut. Na elf uur gaan de douanes
naar huis. Wel is er nog enige vaart
van en naar het kanaal Terneuzen-
Gent, doch die schepen behoeven niet
te Hansweert te worden gecontroleerd
op contra Dande, omdat daar de doua
ne te Sas van Gent voor zorgt
'n Wereldje apart
Al wat met het kanaal door Zuid
Beveland van doen heeft, vormt
een wereldje apart.
Het eigenlijke sluis- en schutperso-
neel bestaat uit een groep van onge
veer 60 man, onder commando van de
Hansweertse havenmeester; het werkt
in drie ploegen, omdat dag en nacht
het bedrijf door gaat. Ongeveer de
helft van deze zestig mensen is m
losse dienst.
Naast hen staan de douaniers, ruim
dertig man sterk, die de strijd aan
binden tegen eventuele smokkelaars
onder de schippers. Grote ongerech
tigheden worden maar zelden ontdekt;
de schippere kennen het gevaar, daar
aan verbonden en wagen hun schuit
en broodwinning er niet meer aan.
In deze kleine republiek zijn ook de
parlevinkers" een werkzaam bestand
deel.
Eertijds schoten deze nijvere ne
ringdoenden in schuitjes en vletten
op de schepen af, om een handeltje
met de schippers te proberen, doch
langzamerhand stierf dit geslacht uit.
Het proces werd nog bespoedigd
doordat, vanwege de deviezenbepalln-
gen, het parlevinken te water in de
buitenhaven werd verboden.
Thans worden de „transacties" op
de sluis afgedaan. Bakkers, winkeliers,
groenteboeren, courantverkopers, enz.
waarvan velen hun vaste klanten heb
ben, doen goede zaken met de „drij
vende bui-gerij" al heeft de omvang
daarvan nog niet het volume van de
„goede oude tijd" bereikt.
Het herstel
l?Je nemen natuurlijk ook kennis
van het herstelwerk, dat sinds
1945 aan de gang is en van lieverlee
zijn voltooiing nadert.
Zo kwam te Hansweert de midden-
sluis geheel gereed en is de kleine
sluis bijna klaar.
Aan de grote sluis wordt door de
fa. v. Hattum en Blankevoort met B
60 man gewerkt; over 'n half jaar
hoopt men alles af te leveren.
Ondanks de restauratie gaat de
scheepvaart door en ondervindt er zo
goed als geen belemmering van.
De electrische centrale te Hans
weert, die mede door de Duitsers
werd opgeblazen, zal niet meer opge
bouwd worden. De P.Z.E.M. zal voort
aan de stroom leveren voor de bedie
ning der machinerieën, die merendeels
reeds geleverd zijn en functionneren.
Ook te Wemeldinge heeft men de
drie sluizen onderhanden en meer spe
ciaal de kleine sluis. Men is er iets
minder ver met het definitief herstel
dan te Hansweert, doch 1948 zal weer
belangrijke vorderingen brengen.
De Vlake-bruggen werken ook weer
electrisch, terwijl daarentegen de
nieuwe Postbrug over het kanaal nog
met handkracht moet worden bediend,
wat een bezetting van negen man vor
dert! Zijn de sluizen-complexen klaar,
dan zal men dit object met meer
kracht kunnen aanvaarden. Een laat
ste artikeltje zullen wij nog wijden
aan het schipperskinderen-internaat
te Hansweert, dat met het kanaal in
zo'n nauwe verbinding staat.
OPENLUCHTSPEL
TE BRESKENS
Ter gelegenheid van de jubileumfees
ten zal op nader te bepalen data een
symbolisch openluchtspel worden ver
toond, waarvoor Johan Wesselink,
auteur van de bekende avondspelen te
Oosterbeek, de tekst en de mise-en-
scène bewerkte.
Ook dit spel is als avondspel bedoeld
en zal in een aantal taferelen een beeld
geven hoe een volk uit de verdrukking
en verarming door arbeid omhoog komt
en de wegen baant voor een blijdere
jeugd. Zangkoren zullen in het spel,
dat de titel draagt „Boven de bunker"
de verschillende taferelen onderling
verbinden. Het beleeft een licht- en
kleurenspel te worden, dat tegen een
achtergrond van de duinen een fan
tastisch beeld zal vormen. De bert-'g-
stelling in Breskens en omgeving is
voor dit unieke schouwspel groot.
■yjyte willen tenslotte nog enkele be
langrijke punten uit het Ver
kiezingsmanifest aanroeren, welke op
meer verspreide terreinen liggen.
We komen dan allereerst aan het
belangrijke punt van de oorlogsscha
de, waaromtrent wordt gezegd:
Het regelen van de oorlogsschade,
principieel uitgaande van integraal
herstel van alles wat geen luxe is en
niet met afstel, maar alleen met uit
stel van wat op dit ogenblik onmo
gelijk te herstellen is.
In deze formulering is een spits ge
richt tegen het uitgangspunt van het
voorliggende wetsontwerp. Dat be
perkt immers het beginsel van inte
graal herstel aanzienlijk door een
grens, een laag getrokken grens te
bepalen. Neen, zegt de K.V.P., aan 't
beginsel van integraal herstel moet
men niet tornen. Wel achter dient
men rekening te houden met de prac-
tische financieringsmogelijkheden, zo
dat de Staat niet op korte termijn
alles kan uitkeren, zodat de betaling
van een deel over een lange termijn
kan worden uitgesmeerd.
In deze bepaling zitten aanwijzin
gen, om straks een flink robbertje
uit te vechten met de Minister van
Financiën, die het ontwerp zal ver
dedigen. De heer Koops komt nu
trouwens in de fractie en aan hem is
dat wel toevertrouwd.
Nu we toch in de verwoeste stre
ken zitten, noemen we nog een punt
van belang: Het met kracht voort
zetten van de wederopbouw met gro
ter voorrang voor de zwaarst ge
troffen gebiedenGroter voor
rang, d.w.z. van die voorrang is tot-
nutoe weinig gebleken. Dat moet an
ders worden. De K.V.P. zal er zich
voor inspannen.
Tiet invoeren van de publiekrech
telijke bedrijfsorganisatie en
drastische inperking van de ambte
narij, het zijn twee punten, die het
program aan elkaar koppelt en die
dan ook in nauw verband met el
kaar staan. De publiekrechtelijke be
drijfsorganisatie, hartewens van het
katholieke volksdeel, is de verwe
zenlijking nabij. Maar ook deze kan
in verkeerde vormen gegoten wor
den. Denk maar eens aan het voor
ontwerp-Vos. De katholieken moeten
erbij zijn met hun volle macht en
hun volle inzicht, om de weg van de
aanvang af juist te traceren.
Ook het invoeren van medezeggen
schap in de onderneming, waarbij
men onmiddellijk denkt aan de On
dernemersraden, is een punt, dat ons
zeer ter harte gaat en waarnaar dan
ook ongetwijfeld met kracht zal wor
den gestreefd.
Dan zien we, dat de K.V.P. bijzon
der wil opkomen voor bescherming
van het particuliere bedrijfsleven en
een krachtige middenstandspolitiek
wil voeren. Ze ijvert voor bevorde
ring van de industrialisatie en de ex
port, vooral door stimulering van het
particulier initiatief. Ze eist bijzonde
re zorg voor het kleine boeren- en
tuindersbedrijf en wil een prijzenpoli
tiek, waardoor de arbeid van boeren,
tuinders en arbeiders behoorlijk be
loond wordt.
Een moeilijk punt is nog dat van
de classificatie, waaromtrent het pro
gram zegt: „Het met kracht streven
naar een rechtvaardige oplossing van
het probleem der classificatie". We
hadden ook liever kortweg zien staan:
Afschaffing der classificatie. Maar we
moeten erkennen, dat de meningen
daaromtrent in de partij verdeeld
zijn. In ieder geval is uitgesproken,
dat de huidige toestand naar niets
lijkt. De bevoorrechting van de stad
is ook uit een oogpunt van gezonde
bevolkingspolitiek een onding.
Vye kunnen aan het opsommen blij
ven, doch dit alles moge vol
doende zijn, om te beseffen, dat men
met de K.V.P. veilig in de woelige
zee kan gaan. Ze staat voor grote
dir.gen op een vast fundament.
Geef haar weer minstens 32 afge
vaardigden in de Kamer.
En het kan nog beter!
Verplichte levering andere
granen
J)E BELANGRIJKSTE richtlijnen en
bepalingen, welke voor de granen
van de oogst 1948 zullen gelden, hou
den o.m. in, dat de tarwe practisch
geheel voor consumptie beschikbaar
zal moeten komen. Het vrijgeven van
tarwe voor veevoeder-doeleinden zal
niet plaats kunnen hebben.
Andere granen, welke niet voor ver
bruik op de eigen bedrijven toege
wezen worden, zullen verplicht gele
verd moeten worden.
Behoudens nader bekend te maken
uitzonderingsgevallen zal de leverings
verplichting voor telers in Zeeland
en in het N.W. kleigebied van Noord-
Brabant, worden gebaseerd op de wer
kelijke dorsresultaten, welke op dors
briefjes ter kennis van de plaatse
lijke bureauhouders moeten worden
gebracht.
,In overig Brabant zullen da leve
ringsverplichtingen voor granen wor
den gebaseerd op een z g. ..aanslag",
welke zo spoedig mogelijk ter kennis
van de telers zal worden gebracht.
