Verplichte veelevering waarschijnlijk
binnenkort afgeschaft
Watervloed verwoestte
Amerikaanse stad
Het oude Jeruzalem staat
in brand
Het moeilijke probleem
der samenwerking
Haagse
kheden
r
De Republiek
wil Nationaal
Kabinet
Een fokzeug op ieder bedrijf
IN 'T KORT
College van
Rijksbemiddelaars
verdwijnt
Brieven
eit,
iboter
wasbelastim
iing ineens
00
yiERDE JAARGANG No. 1088
DINS DAG 1 JUNI 1948
J
Veehouder mag niet
aan slager verkopen
PASPOORTEN
Huizen en auto's werden door de golven als
speelgoed meegesleurd - Minstens 300 doden
DE GEIEKSE GELEERDE Vatikio-
tis heeft een middel tegen radio
actieve stralen uitgevonden. Het is
aan te brengen op uniformen en op
gebouwen.
Kans op regen
Levende kettingen
„RAMPGEBIED"
Vandaag Arabisch antwoord aan V. N.
De industrialisatie Van Midden Brabant
Wijkraden zouden in het geval Gilze Rijen
een oplossing brengen
De Commissie van
Negen naar Bandoeng
adres voor
IFTEN
276-0
overwaarde
t
Kis in roeren-
Uitgave N. V. Uitgeversmij. Neerlandia. Redactieraad:
A. F. J. Aernoudts; C. J. v. Hooteghem; A. E. Langenhorst; Mr.
Dr. A. J. J. M. Mes; Mr. H. B. B. de Rechter. Verschijnt elke
werkdag Abonnementsprijs bij vooruitbetaling 1 3.38 per kwar
taal, per post 1 4.25, per week (uitsluitend bij niet postbestelling)
0.26. Losse exemplaren 6 cent Postrekening 278841. Prijzen
voor buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt.
Voor God, Koningin en Vaderland
Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen Hulst, Dubbele Poort 7, tele
foon 102 (Bijbureau: Oostburg, Nieuwstraat 22, telefoon 35). Bu
reau voor de Zeeuwse Eilanden: Goes, Westsingel <5, telefoon
2236. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Advertentieprijs (uit
sluitend voor de Zeeuwse oplage): 0.10 per m/m; voor Re
clames (Ingezonden Mededelingen) 0.25 per m/m. (Voor de
gehele oplage resp. 0.25 en f 0.60). Incasso wordt berekend.
D eeds enige tijd wordt nagegaan, of de verplichte vleesleve-
r*. ring kan worden afgeschaft in die zin, dat de veehouders
niet meer, zoals in voorgaande jaren, en dt jaar, een aanslag
zullen krijgen om ditmaal voor de periode 1948 '1949 een
voorgeschreven hoeveelheid vlees te leveren. Veehouders moesten
verleden jaar nog een gewicht aan vlees per rund, ouder dan
een jaar gebaseerd op de voorafgaande December inventarisatie,
verplicht leveren. Men gaat thans de mogelijkheden na om
deze aanslag te^laten vervallen.
selijke toewijzings-commis&ie (PTC),
die op haar beurt zorgen, dat de sla-
gers regelmatig van vlees worden
- voorzien.
Dit jaar is. wegens geregelde gewil- i Deze volgens vele veehouders te
lige leveranties een vordering vrij- lage melkprijs en de moeilijkheid om
wel niet nodige geweest. Hierdoor aan personeel te komen, hebben tal
zullen de veehouders geheel vrij zijn yan veehouders, die voor de oorlog
wanneer en hoeveel runderen zij voor i industrie- en-of consumptie-melker
de slacht willen leveren. Mocht deze waren, doen besluiten hun bedrijf ge
regeling een feit worden bespre-1 heel of gedeeltelijk over te schakelen
kingen hierover worden door het Be-1 van melkerij in vetweiderij. Hierdoor
drijfschap voor vee en vlees gevoerdwerd niet alleen het personeelsgebrek
nog met de Min. van Landbouw, dangrotendeels opgevangen, doch boven-
wil dit geenszins zeggen, dat van een dien kreeg men voor de droogstaan-
voor-oorlogse toestand gesproken kan koeien, die als slachtvee werden
worden. klaar gemaakt, bij levering een lo-
Verkoop van slachtvee van veehou- nenc*e PrDs*
der aan slager zal zeker niet kunnen i Mocht de regeling, zoals hierboven
en mogen plaats vinden, omdat ook, omschreven, doorgaan, dus wanneer
De varkensstapel.
wanneer de aanslag voor de verplich
te veelevering vervalt, de veehouders
hun slachtvee alleen kwyt kunnen aan
het Bedrijfschap voor vee en vlees,
welk Bedrijfschap op zijn beurt het
geleverde vee overdraagt aan de plaat
de aanslag vervalt, dan zal men van
overheidswege ongetwijfeld maatrege
len nemen, om vooral in het najaar
de grote uitstoot op de leverings
markten te kunnen opvangen. Dit
in tegenstelling met verleden jaar
toen de veehouders, naar bedrijfs-ur-
gentie, hun vee konden afzetten.
QNZE vleespositie blijft grotendeels
afhankelijk van de varkensstapel,
die op zijn beurt weer opgevoerd kan
worden indien de veevoederpositie
normaler vormen gaat aannemen. Daar
de veevoederpositie en speciaal ook
de aardappelteelt een wat gunstiger
beeld gaat vertonen, zal wellicht een
verruiming in de varkensstapel mo
gelijk zijn. Op advies van de Stich
ting voor de Landbouw, wordt het
toewijzings-stelsel voor fokzeugen in
getrokken. Hierdoor zal dus iedere
akkerbouwer, in tegenstelling met de
afgelopen jaren, een fokzeug op zijn
bedrijf mogen aanhouden en biggen
telen. Ongetwijfeld zal over een half
jaar het aantal biggen aanmerkelijk
groter zijn, waardoor de kans vrij
groot is. dat de biggenprijs, die de
laatste tijd abnormaal hoog was, aan
merkelijk zal gaan zakken. Met na
druk heeft de regering erop gewezen,
dat bij het vervallen van de fokzeu-
gentoewijzing alle risico's door de
varkenshouders genomen dienen te
worden. Het merkwaardige is, dat hoe
wel deze maatregel op initiatief van
agrarische kringen is genomen, voor-
ai de bona fide varkensfokkers niet
geheel gerust zijn voor de gevolgen
hiervan.
Het loslaten van de fokzeugentoe
wijzingen wil echter in geen geval
zeggen, dat iedereen nu maar een fok
zeug kan aanhouden. Niet alleen, dat
de varkenshouder uitteraard gere
gistreerd zal moeten zijn bij het Bu
reau van de provinciale Voedselcom-
missaris, doch tevens zal hij voor zijn
fokzeug. die alleen gekocht zal mo
gen worden op een aankoopvergun
ning, van zijn plaatselijke Bureauhou
der een aanhoudbewijs moeten vra
gen.
De vleesproductie in ons land blijft
goeddeels afhankelijk van voederaan-
voer uit het buitenland en dus van
de deviezen, die onze Regering be
schikbaar kan stellen voor aankoop
daarvan en die van graan voor men-
JJET VERLANGEN van een
rechtgeaard wereldreiziger
gaat onwillekeurig wel eens uit
naar het bezit van een diploma
tieke paspoort. Dat is immers een
voorwerp, waar men op grote rei
zen onnoemelijk veel genoegen
van kan beleven. Zij worden ech
ter schaars en weloverwogen ver
strekt door de regeringen van alle
landen.
Toch slaagde een Italiaanse straat
veger erin te New-York binnen
te komen meteen diplomatie
ke pas. Bij onderzoek bleek, dat
men zo'n nuttig instrument in Ita
lië kon kopen tegen ongeveer
100.000 lire. Een voormalig parle-
menslid wordt ervan verdacht,
dat hi.i in valse paspoorten een
voordelig handeltje heeft opgezet.
Waarom ook niet?
ÏVE MONT-BLANC zou volgens de
Zwitserse radio een tunnel krij
gen. In Rome zijn althans Zwitserse
deskundigen aangekomen om hier
over besprekingen te voeren.
F)R. M. F. DA COSTA GOMEZ, ver-
tegenwoordiger van Curacao in
ons land, heeft ontslag gevraagd.
YJUTJ BETREKKEN timmerhout en
papier uit Finland en leveren
daar kunstzijde, chemische en phar-
maceutische producten en haring voor
terug. Het contract bedraagt f 40 mil
lioen.
jDINNEN ACHTTIEN DAGEN wer
den 392 branden in ons land ge
noteerd. Er ging voor 2 millioen gul
den in vlammen op.
TJOREA hield zijn eerste Nationale
Vergadering. De 198 afgevaardig
den werden door 100 gewapende po
litiemannen bewaakt. Prettige manier
van vergaderen lijkt ons dat.
F)E BENELUX-MINISTERS zullen
Maandag a.s. een conferentie be
ginnen in het Chateau d'Ardennes.
■VTAAR Radio Vatieana mededeelt
zal Z. H. de Paus Woensdag
2 Juni op zijn naamdag (H. Euge-
nius) een rede houden tot het H.
College van Kardinalen, om te
danken voor de gelukwensen, die
hem door het H. College zullen
worden aangeboden. Deze rede zal
door Radio-Vaticana om 9.30 uur
Nederlandse tijd, worden uitge
zonden op de golflengten 19.78 M.
25.55 M. en 222 meter. De rede
zal ook door alle Italiaanse zen
ders worden uitgezonden.
TVE in de oprlog gebouwde stad Vanport is Zondag vernield door een water-
vloed, veroorzaakt door het overstromen van de Columbia. Van de
18.700 inwoners van de stad is een nog onbekend aantal, naar schatting min
stens 300, verdronken. Gehele blokken van houten huizen van twee verdie
pingen werden weggespoeld en als wrakhout op elkaar gedreven.
De stad lag ongeveer vijf meter beneden het waterpeil van de rivier
terwijl het water in de stad thans even hoog schijnt te staan als in de rivier.
JN BEIEREN behaalden de sociaal
democraten bij de gemeenteraads
verkiezingen de meerderheid. Dit wijl
de christen-democraten in federalis
ten en christen-socialisten zijn uiteen
gevallen.
fYPHUS heerst op grote schaal te
Neugetting (Amer. zone) door be
smetting van drinkwater in een vluch
tehngenkamp.
gTALIN liet een biografie van zich-
zelf schrijven in 54 talen met 'n
oplage van 7.680.000 exemplaren.
EX-KONING MICHAEL heeft zijn
bv-uid Anne van Bourbon opge
beld. Haar reis naar Athene, waar ze
dezer dagen zouden trouwen, gaat op
„zijn bevel" voorlopig niet door. De
belangstelling van „de wereld" is hem
te groot.
Weersverwachting, geldig tot
vanavond:
Meest matige wind tussen Zuid-
Oost en Zuid-West. Nu en dan
regen, hier en daar met onweer.
Vrij koel.
Vandaag: zon onder 20.50 irir.
^aan onder 13.40 uur. Morgen:
«on op 4.25 uur. Maan op 2.28 u.
Tyjannen, vrouwen en kinderen wcr-
den gegrepen door de kolkende
watervloed, die zich een weg had ge
broken door een spoordijk. Overle
venden vertelden, dat zij door het wa
ter weggesleurd werden, voordat zij
wisten dat er sprake was van een
overstroming. Honderden mensen za
ten Zondagavond op de daken van de
niet weggespoelde huizen, wachtend
tot zij door een of ander bootje zou
den worden opgepikt.
Mannen vormden levende kettin
gen waarlangs vrouwen en kinderen
in veiligheid gebracht konden wor
den, terwijl steeds hoger golven door
de straten spoelden, die de lichte
huisjes van hun fundamenten scheur
den en meevoerden in hun wilde
stroom.
Sirenegehuil was het eerste, dat de
inwoners voor de losgebroken ramp
waarschuwde.
Honderden zouden een veilig heen
komen boven op de dijk, in afwach
ting van overbrenging naar Portland.
Andere honderden echter bevonden
zich plotseling opgesloten in de ver
diepingen der huizen of op de daken.
De houten huizen dreven draaiend en
kantelend mee op de woeste stroom als
lucifersdoosjes of stootten tegen elkan
der en werden versplinterd. Ouders
moesten machteloos toezien, hoe hun
kinderen door het water van hen wer
den weggesleurd. Een Rode-Kruisman
vertelde van een gezin, dat in een
auto zat en dat als verlamd scheen
door de blik van het aanrollende wa
ter. Massa's jammerende mensen lie
pen rond op de hogere gronden aan de
rand van het overstroomde gebied,
aan iedereen vragend naar vermiste
familieleden.
Vanport, dat tijdens de oorlog de
tweede stad van Oregon was met een
bevolking van hoofdzakelijk scheeps
werfarbeiders, is gelegen ten Noorden
van Portland, in een kom, gevormd
door de dijken van de grote weg, de
spoorlijn en de rivier.
Spelende kinderen.
Volgens mededeling van functio
narissen is het een ramp van de
grootste afmetingen en zal het juiste
aantal doden eerst na dagen, mis
schien zelfs na weken, bekend zijn.
De meeste slachtoffers vielen onder
kinderen, die in de zon aan het spelen
waren, toen de kokende golven de
drukke binnenstad binnensloegen. In
de tot rust gekomen zee. die thans
bedekt wat eens Vanport was, zijn
scheepslieden aan de arbeid. Een be
manning haalde vijf lijken uit één
kamer.
Volgens Gerald Wesselius. onderdi
recteur van het Rode Kruis in het
kustgebied van de Stille Oceaan, is
dit de grootste ramp in de geschiede
nis van dit kustgebied. Duizenden
redden hun leven door zwemmen, wa
den. hardlopen en zich voorttrekken
langs een keten van mensen, doch
honderden werden overvallen, toen
de zwakke huizen als tenten samen
klapten. Velen werden in hun auto
verrast en tallozen verdwenen in de
golven, nadat zij op huizen waren ge
sprongen. die van de fundamenten
los geraakt waren.
Men gelooft, dat bij de overstro
ming van Vanport minstens 300 per
sonen om het leven zijn gekomen.
Men is thans bezig met het dreggings
werk, maar er zjjn tot nu toe geen
lijken opgehaald uit het thans rustige
meer, dat de stad met een acht me
ter hoge watermassa overdekt.
Voordat het water van de Columbia
rivier gisteren de dijken doorbrak,
PRESIDENT TRUMAN heeft het
door overstroming geteisterde
gebied in het Noordwesten der V.
S. tot „rampgebied" verklaard en
bevel gegeven overgebleven oor-
logsvoorraden voor hulp en weder
opbouw te gebruiken.
Het ergst is de plaats van Van
port in Oregon getroffen. De pre
sident heeft zijn „diepste sympa
thie met de slachtoffers der over
stroming" betuigd. De order van
Truman geldt voor delen van de
Staten Washington, Oregon en
Idaho.
was medegedeeld, dat er geen gevaar
te duchten was en dat men door mid
del van sirenes voor eventueel gevaar
zou waarschuwen.
Men verwacht, dat de rivier mor
gen te Portland haar hoogste peil zal
bereiken. De reddingsploegen te Van
port zijn gewaarschuwd voor een
eventuel nieuwe vloed.
selijke consumptie. Komt dit laatste in
voldoende mate, dan kan ook de vee
voederpositie gunstiger worden. In
verband met de prijzen op de wereld
markt zal de veehoudersstand er voor
alles naar moeten streven, dat men
met uitsluitend kwaliteitsproducten
aan de markt komt.
Eventuele gunstige export van goe
de producten kan aankoop van vee
voeders in het buitenland stimuleren.
C. de Bruyn sprak voor de
R. K. brood- en banketbakkers
piSTEREN en vandaag kwamen te
's-Hertogenbosch de leden van de
Ned. R. K. Bond van brood-, koek- en
banketbakkers en suikerbewerkers in
vergadering bijeen. Op de eerste dag
voerde de voorzitter van de K. A. B.,
de heer A. C. de Bruyn, het woord.
Hij zeidc o.m., dat het niet onrede
lijk is aan te nemen, dat binnen af
zienbare tijd een wetsontwerp op de
publiekrechtelijke bedrijfsorganisaties
bij de Tweede Kamer zal worden in
gediend, hetgeen betekent, dat het
College van Rijksbemiddelaars in de
huidige vorm gaat verdwijnen.
In plaats hiervan komt een Sociaal-
economische Raad, waarin zowel over
heid als de centrale organisaties zit
ting hebben. De Raad moet de ver
ordeningen op het gebied van de lo
nen en arbeidsvoorwaarden goedkeu
ren. De betrokken Minister alleen kan
de besluiten vernietigen.
De vergadering besloot een fusie
aan te gaan met de Bond van R. K.
Slagersgezellen St. Joris. De verkie
zing van bestuursleden werd uitge
steld tot het a.s. fusie-congres. Vooral
de gemeente-klassen-indeling werd
ernstig becritiseerd. De afgevaardig
de van Zuid-Limburg stelde voor zijn
streek in een klasse in te delen. Met
enkele voorbeelden toonde hij aan,
welk een onrecht de mensen naar
zijn mening door de klassen-indeling
partijen niet wordt gestaakt, zal de
Ook in Noord-Brabant mankeertveiligheidsraad „sancties overwegen",
volgens de leden het een en ander aan i Misschien is het nog ni(.t te laat. Maar
deze gemeenten-classificatie. j Qude Jeruzalem komt nimmer
Andere leden opperden bezwaren i terug,
tegen het feit, dat R.K, feestdagen, als j üe Aral>ieien verbaasd
"yertegenwoordigers van de vijl' Ara
bische landen zijn in Amman bij
eengekomen om een antwoord op te
stellen op het verzoek van de Veilig-
■y"AN BRITS militaire zijde wordt
vernomen, dat de Arabieren de
door hen veroverde Joodse oude stad
van Jeruzalem in brand steken. Dit
geschiedt „als hygiënische maatregel"
Dezelfde bron deelt mee, dat ruim
duizend non-combattanten uit de oude
stad zijn geëvacueerd naar Katamon,
ten Z.W. van Jeruzalem. Ruim 2000
Joden werden als krijgsgevangen naar
Transjordanië gevoerd.
De reis van Bernadotte
P"N ALDUS vacht de wereld met
spanning op 2 Juni 20 uur gmt.,
het ogenblik waarop de vier weken
Bestand zullen moeten ingaan. Graaf
Bernadotte reist vor.d met zijn vre
desboodschap, hii was ie Cairo er te
Tel Aviv. hij sprak met Joden cn Ara
bieren en de algemene indruk is tot
nu toe. dat de resultaten van zijn be
moeiingen hoogstens „schraal" ie noe
men zijn.
Engeland heeft, naar bet heet. Zon
dag een groot aantal wapenen acht
vliegtuigen en twintig nieuwe tanks
aan de Arabieren overgedragen en 'n
zekere Major Newsman zou de Arabi
sche aanvallen op Nieuw Jeruzalem
leiden. Hoe het de Joden te moede
is, nu Tel Aviv bedreigd wordt en oud
Jeruzalem is gevallen, laat zich zon
der commentaar denken.
Via de Irgoen-zender probeert Rus
land pressie op de Joden uit te oefe
nen zich tot Moskou te wenden om
hulp, wijl „de Sovjets toch Israël het
eerst hebben erkend". Uit dergelijke
berichten kan men begrijpen, dat, de
verschrikkingen die nu over Palestina
rondwaren, niet hun oorzaak vinden
in het betrekkelijke kleine gebied
van het H. Land.
Het is een samenbundeling van in
ternationale problemen, waarvan ve
le onschuldiger! de dupe worden. Na
twee Juni, ais het vuren door een der
snipperdagen aangerekend worden.
De voorzitter wees er in dit verband
op, dat wij ook met het Westen re
kening moeten houden, waar veel
minder katholieken wonen dan in het
Zuidplijk dee) van Nederland.
De rabbi's Israël Minzberg en Benzionhassan droegen de witte vlag van
Jeruzalems oude stadgedeelte naar de Arabische linies. En in een door de
Arabieren bezette school wachtten zij op de capitulatievoorwaarden
Graaf Foike Bernadotte.
heidsraad om het vuren vier weken
te staken.
In de Arabische wereld heerst ver
deeldheid van mening over het al of
niet aanvaarden van het bevel van
de Veiligheidsraad. Naar van betrouw
bare zijde wordt vernomen, oefent
Engeland pressie uit ten gunste van
aanvaarding van het beval door de
Arabieren.
Azzam Pasja, secretaris van de Ara
bische Liga, heeft graat Bernadotte
voor diens vertrek uit Cairo naar Hai
fa meegedeeld, dat hij „verbaasd" was
dat de V. N. tussenbeide komen om
de Zionisten te redden op een ogen
blik. dat de Arabieren bezig zijn de
toestand militair meester te worden.
TVE ONDERHANDELINGEN tus-
sen Nederland en de Republiek
zullen zeker worden beinvloed dooi
de komende wijzigingen in het Rep.
kabinet", aldus werd uit Kalioerang
vernomen.
De kabinetswijziging heeft haar ba
sis in de resolutie, die op 20 Mei door
verschillende politiek partijen in de
Republiek werd aangenomen, om in
deze tijd de Republikeinse Regering
te steunen.
Sjarifoeddins oppositiepartij, het
democratisch Volksfront (front Rak
jat Demokrasi) is reeds definitief uit
genodigd om een vertegenwoordiger in
het Republikeins kabinet aan te wij
zen.
Dit zal hoogstwaarschijnlijk de lei
der der partij. Amir Sjarifoeddin.
worden, terwijl in republikeinse krin
gen te Kalioerang de naam van
Setiadjit wordt genoemd als mogelij
ke candidaat voor opname in het ka
binet. De bedoeling der wijziging is,
een sterk nationaal Kabinet te vor
men, zonder oppositiepartij, teneinde
in deze moeilijke tijd eenheid te ver
krijgen. en het Kabinet de meest vol
ledige steun te verschaffen. De basis
voor de samenwerking is reeds ge
legd en Maandag zal waarschijnlijk
te Djokja tussen het Kabinet en de
betrokken politieke partijen een be
spreking plaats hebben over de ver
deling der portefeuilles. In het nieu
we kabinet zal dus de linkervleugel
vertegenwoordigd zijn.
(Slot)
\7AN een bewuste bevordering der in-
dustrievestiging in Gilze, Chaam,
Alphen en Baarle, is na den oorlog
nog geen sprake geweest. Het is niet
de bedoeling van dit artikel hierover
de staf te breken. Reeds eerder schre
ven wij dat sommige plaatselijke be
sturen de indruk wekken in twee jaren
tg willen verwezenlijken, wat in twin
tig jaren zijn beslag moet krijgen.
Zij bereiken daarmede in vele geval
len een ontwrichting der arbeidsver
houdingen locaal en interlocaal. terwijl
wellicht ook twijfel aan de soliditeit
der nieuwe ondernemingen gewettigd is.
Dat neemt niet weg, dat tijdig beraad
en overleg onmisbaar zullen zijn.
WEGEN.
Cr zijn meerdere factoren die voor een
behoorlijke industriële ontplooiing
in onze streek een ernstige belemme
ring vormen.
Vooreerst moeten wij in dit verband
wijzen op de ellendige toestand der
verkeersverbindingen.
Na het afbinden cn doorsnijden
van de belangrijke verkeersweg Gilze-
Rijen in 1940 is dit probleem nog
steeds niet op behoorlijke wijze op
gelost.
Het is waarlijk niet te wijten aan
het gemeentebestuur van Gilze-Rijen
dat in deze hoogst bedenkelijke toe
stand nog steeds geen verbetering is
ingetreden, noch door een behoorlijke
verbinding van Gilze, Alphen. Chaam
en Baarle met Rijen, noch door een
behoorlijke verbinding van Gilze en
Chaam met Tilburg.
TN EEN SLOTARTIKEL belicht dl'S.
Verster de factoren, die voor een
behoorlijke industriële ontwikkeling
van de streek een belemmering vor
men om dan als conclusie de moge
lijkheid te belichten tot het oprichten
van wijkraden zoals die in Rotterdam
zijn gedacht.
Na dit slot zeggen wij de schrijver
dank voor de weergave van zijn be
langwekkende kijk op een stukje
Brabant, dat. gelegen tussen twee
der grootste steden, van hieruit
steeds de bijzondere belangstelling ge
noot.
VAKONDERWIJS.
Pen tweede moeilijkheid is gelegen in
de afwezigheid van goed vak-on
derwijs. Deze belemmering is van min
der ernstige aard. Wel zou een eigen
school een machtig middel zijn voor
snellere ontsluiting van dit gebied, doch
waar steeds gebleken is dat met vrucht
de scholen in Breda en Tilburg, en
zelfs in Waalwijk konden worden ge
volgd, behoeft hierin zeker geen reden
tot achterblijven te liggen.
DE HOUDING DER BEVOLKING
He ernstigste moeilijkheid ligt in de
onverschillige houding der bevol
king zelf. Tenslotte zal de activiteit
voor industrievestiging allereerst die
nen uit te gaan van de mensen zelf.
Het is voor de gemeentebesturen zeer
veel aangenamer een bestaande stro
ming op te vangen en in goede banen
te leiden, dan zelf voor te moeten gaan
niet het risico van actieve en passieve
tegenstand der inwoners.
Het is merkwaardig, dat in indus
trieel weinig ontwikkelde plaatsen de
bevolking, ook de boerenbevolking, be
ter het belang der industrialisatie in
ziet, en meer bereid is daarvoor offers
te brengen, dan in onze omgeving.
Onverklaarbaar is dit inmiddels niet.
Juist waar wij al enige industrie van
betekenis bezetten, kent men ten on
zent beter ook de gevaren en moeilijk
heden die daaraan verbonden zijn en
die hoewel ze niet van beslissende
aard mogen zijn toch begrijpelijker
wijze dagelijks aan den lijve worden
ondervonden. Wij denken daarbij spe
ciaal aan de benodigde terreinen en
arbeidskrachten.
Indien men daarnaast bedenkt dat
de machtspositie der boeren in deze
omgeving naar verhouding nog groot
is, doordat de industrie in haar groei
halverwege is blijven steken, is daar
mede een der belangrijkste oorzaken
blootgelegd, die een verderen uitgroei
belemmeren.*
GILZE EN RIJEN.
^aarnaast geldt speciaal voor Gilze
nog een andere oorzaak, en wel
deze, dat de omstandigheden hebben
geleid tot een toestand, die de vor
ming van een krachtige en eensgezinde
volksvertegenwoordiging onmogelijk
maakte.
Het .samengaan van Gilze met
Rijen, vroeger reeds leidend tot een
rammelende en tweedrachtige een
heid, is door het vliegveld meer nog
dan vroeger tot een onding geworden.
Het is moeilijk om punten te vinden,
waarop de belangen dezer twee plaat
sen met elkaar in overstemming zijn.
Rijen volop geïndustrialiseerd, welhaast
overmatig en in ieder geval te eenzij
dig, rijk, gunstig gelegen en met prach
tige verbindingen. Gilze daarentegen
met veel meer overwegende landbouw
belangen, onvolgroeid in zijn industrie,
met sterker belang bij de meer arbeids
intensieve schoenindustrie, met slechte
wegen en verbindingen en ook in ander
opzicht door de oorlog veel zwaarder
getroffen.
Naast deze min- of meer natuurlijke
tegenstelling bestaan in beide plaatsen
innerlijke weerstanden, als gevolg van
onderling wantrouwen en onmatige cri-
tiek tussen verschillende groepen in
Gilze en Rijen. Dit vertroebelde de
verhoudingen en maakt het voor beide
plaatsen moeilijk om te komen tot re
presentatieve vertegenwoordiging in de
gemeenteraad. Het kleine aaniai ver
tegenwoordigers per kerkdorp en het
overdreven streven naar evenredige
standenvertegenwoordiging hetzelfde
euvel, dat de K.V.P. thans met kracht
bestrijdt voor haar T.K.-fractie) maken
dit te erger.
In theorie is de oplossing van dit
probleem zeer eenvoudig. Men zou zeg
gen: Splitst de gemeente. Men dient
evenwel te bedenken, dat deze oplos
sing in de practijk verre van eenvou
dig is. Wee degene die zich in deze
ambtelijke heksenketel zou durven be
geven. Naast tal van bezwaren van for
melen aard, zouden ook gevestigde be
langen zich hiertegen verzetten.
Een meer eenvoudige oplossing zou
gelegen zijn in de oprichting van par
ticuliere verenigingen die een aanvul
lende taak zouden kunnen uitoefenen
op het gebied van de behartiging dei-
plaatselijke belangen. De tijd heeft
wel duidelijk geleerd, dat ook op dit
gebied slecht magere resultaten te be
reiken zijn. De vrees der overheid dat
zulke verenigingen zich op haar ter
rein zullen begeven, doemt hen tot
machteloosheid, terwijl daarenboven
telkens opnieuw 't wantrouwen en 't
gebrek aan medewerking zo groot wa
ren dat niet licht iemand zich weer aan
een dergelijke poging zal wagen.
WIJKRADEN.
£r is een derde oplossing, die wel ac
ceptabel lijkt. Het steeds meer in
zwang komende systeem der Wijk
raden zou hierin oplossing kunnen
brengen. Zoals in Rotterdam de wijk
raad een door de gemeenteraad be
noemde en representatieve vertegen
woordiging van een bepaalde wijk, b.v.
Hoek van Holland de semi-officiële
adviseur werd van de gemeenteraad, zo
zou ook in Gilze en Rijen de wijkraad
als semi-officiële adviseur de politieke
wilsvorming, zeer ten bate van het ge
heel cn van de delen, kunnen verwe
zenlijken.
Daarmede zou Gilze hoewel be-
hoorend tot de gemeente Gilze-Rijen
zijn belangen beter kunnen behar
tigen tesamen met de gemeenten op
\l eiker samenwerking het nu eenmaal
van nature is aangewezen.
Indien deze plaatsen daartoe dan
eveneens zouden kunnen besluiten, en
indien allen daarbij eensgezind zou
den uitgaan van de wenselijkheid
tot bevordering huner industriële ont
wikkeling. zou hier in samenwerking
ongetwijfeld bereikbaar worden, wat
thans onmogelijk blijkt.
Dl'S. J. B. L. VERSTER.
Gelegenheidswetgeving
rnOCH ben ik het in één opzicht ze-
ker niet eens met de N. Rott. Cou
rant. Deze zin opvangende mengde ik
mij gisteren in het gesprek van een
aantal vrienden. Men had het over 't
wetsontwerp van Minister Witteman,
officiëel geheten „Ontwerp van wet
tot aanvulling van de provinciale wet
en de gemeentewet betreffende het
tussentijds ontslag van leden van Ge
deputeerde Staten en van wethou
ders."
De memorie van Antwoord op het
voorlopig verslag, dat de Tweede Ka
mer heeft uitgebracht over dit wets
ontwerp is onlangs verschenen en
daaraan heeft de N. Rott. Crt. een
week geleden een hoofdartikel gewijd.
U weet, waarover de zaak gaat. Na
de communistische staatsgreep in
Tsjecho Slowakije, die hoog gepre
zen "werd door de Nederlandse com
munistische partij, is in vele ge
meenten in ons land aan communis
tische wethouders het vertrouwen op
gezegd. De „heren" bleven echter rus
tig zitten. Het wetsontwerp nu heeft
tot strekking wethouders en leden
van Ged. Staten, die het vertrouwen
missen van de raad, resp. de Provin
ciale Staten, te ontslaan.
Uit de aard der zaak heeft dit ont
werp van wet niet alleen betrekking
op communistische functionarissen,
maar op alle wethouders en leden van
G.S. aan wie het vertrouwen is op
gezegd.
De N. Rott. Crt. waardeerde in haar
hoofdartikel deze te verwachten wet
telijke regeling als een vastleggen van
een goede gewoonte. Dit nu werd door
één mijner vrienden bestreden. Hij
merkte op, dat het helaas bij herha
ling gebeurd is, in kleinere gemeen
ten, dat 'n wethouder na gebleken
gebrek aan vertrouwen - zijn zetel niet
ter beschikking stelde. En hij vond het
'n grote winst, dat door dit ontwerp
aan 'n dergelijk onjuist optreden een
einde wordt gemaakt.
Interessanter is de kwestie, of hier
sprake is van „gelegenheidswet
geving", zoals van sommige zijden in
het voorlopig verslag der Tweede
Kamer is opgemerkt. Een wijze van
wetgeving, waartegen bezwaren wer
den kenbaar gemaakt.
Inderdaad is als gevolg van een be
paalde „gelegenheid" (de houding van
de Communistische Partij Nederland
na de revolutie in Praag) het ontwerp
van minister Witteman tot stand ge
komen.
Het betreft echter zoals hierbo
ven reeds werd gezegd, niet uitslui
tend een ontslag van communistische
functionarissen; het heeft een alge
mene strekking. Vandaar ook, dat de
minister en m.i. terecht in de
memorie van Antwoord, in de derge
lijke stukken kenmerkende stijl „be
twijfelt of deze qualificatie juist mag
worden genoemd."
Ter staving van zijn opvatting
meent de minister dan ook „geen vrij
heid" te vinden om het ontwerp slechts
voor een beperkte tijd te doen gelden.
Zou hij die vrijheid wel gevonden
hebben, dan zou hij daarmee inder
daad een stuk gelegenheidswetgeving
hebben gemaakt.
J^ekening houdende met de wensen,
geuit in het Voorlopig Verslag,
is de minister bereid een aanvulling
op te nemen om overijlde besluiten
te voorkomen.
Zo zou hij willen vaststellen, dat 't
besluit tot ontslag niet eerder mag
worden genomen dan 14 dagen nadat
de betrokkene het vertrouwen is op
gezegd. Verder zal de agenda der zit
ting nadrukkelijk het voorstel tot ont
slag moeten bevatten. Bovendien zal
er voor elke wethouder of Gedepu
teerde, die ontslagen wordt een afzon
derlijk besluit nodig zijn. En tot
slot: het ontslag zal met de formele
redenen moeten worden omkleed.
Deze aanvulling, die zeker gewenst
lijkt, zal voorkomen, dat bv. in klei
nere gemeenten persoonlijke kwesties
of groepsgesehillen overijld een ont
slag van een wethouder ten gevolge
zouden kunnen hebben.
Want besluit blijft besluit: tegen een
mogelijkheid van beroep (d.w.z. voor
wethouders of Ged. Staten en voor
Gedeputeerden op de Kroon) heeft de
minister nadrukkelijk bezwaar ge
maakt. daar het hier beslissingen be
treft, die in het politieke vlak liggen.
JJet ontwerp geeft geen uitkomst
voor de gemeenten, waar de raad
in meerderheid uit communisten be
staat. Voor zover ik weet. zijn dit de
gemeenten Beorta en Finsterwolde in
de provincie Groningen. De minister
heeft echter toegezegd, indien in der
gelijke gemeenten de situatie zou lei
den tot grove verwaarlozing van het
bestuur, het initiatief te nemen tot
toepassing van de mogelijkheden, die
de Grondwet in deze biedt. Overigens
zo verklaart de minister volgt
de commissaris der Koningin met de
grootste waakzaamheid de situatie in
de gemeenten, die hier in geding zijn.
TJE COMMISSIE VAN NEGEN, die
naai- men weet de Ronde Tafel
Conferentie voorbereidt, is door de
Nederlandse Regering uitgenodigd als
waarnemers deel te nemen aan de
Conferentie van Bandoeng. De heer
P. Kerstens h eft dc uitnodiging aan
vaard, de heer v. d. Goes van Naters
heeft haar in verband met de ver
kiezingen afgewezen, de heer Joekes,
die momenteel i.i Indië vertoeft, zal
worden vervangen door de heer Lo-
gemann, terwijl de heer Stikker zich
reeds in Indië bevindt. De heer Rom-
me heeft .verklaard een officiële uit
nodiging te zullen aanvaarden.