Verplichte veelevering waarschijnlijk binnenkort afgeschaft Watervloed verwoestte Amerikaanse stad Het oude Jeruzalem staat in brand Het moeilijke probleem der samenwerking Haagse kheden r De Republiek wil Nationaal Kabinet Een fokzeug op ieder bedrijf IN 'T KORT College van Rijksbemiddelaars verdwijnt Brieven eit, iboter wasbelastim iing ineens 00 yiERDE JAARGANG No. 1088 DINS DAG 1 JUNI 1948 J Veehouder mag niet aan slager verkopen PASPOORTEN Huizen en auto's werden door de golven als speelgoed meegesleurd - Minstens 300 doden DE GEIEKSE GELEERDE Vatikio- tis heeft een middel tegen radio actieve stralen uitgevonden. Het is aan te brengen op uniformen en op gebouwen. Kans op regen Levende kettingen „RAMPGEBIED" Vandaag Arabisch antwoord aan V. N. De industrialisatie Van Midden Brabant Wijkraden zouden in het geval Gilze Rijen een oplossing brengen De Commissie van Negen naar Bandoeng adres voor IFTEN 276-0 overwaarde t Kis in roeren- Uitgave N. V. Uitgeversmij. Neerlandia. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts; C. J. v. Hooteghem; A. E. Langenhorst; Mr. Dr. A. J. J. M. Mes; Mr. H. B. B. de Rechter. Verschijnt elke werkdag Abonnementsprijs bij vooruitbetaling 1 3.38 per kwar taal, per post 1 4.25, per week (uitsluitend bij niet postbestelling) 0.26. Losse exemplaren 6 cent Postrekening 278841. Prijzen voor buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt. Voor God, Koningin en Vaderland Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen Hulst, Dubbele Poort 7, tele foon 102 (Bijbureau: Oostburg, Nieuwstraat 22, telefoon 35). Bu reau voor de Zeeuwse Eilanden: Goes, Westsingel <5, telefoon 2236. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Advertentieprijs (uit sluitend voor de Zeeuwse oplage): 0.10 per m/m; voor Re clames (Ingezonden Mededelingen) 0.25 per m/m. (Voor de gehele oplage resp. 0.25 en f 0.60). Incasso wordt berekend. D eeds enige tijd wordt nagegaan, of de verplichte vleesleve- r*. ring kan worden afgeschaft in die zin, dat de veehouders niet meer, zoals in voorgaande jaren, en dt jaar, een aanslag zullen krijgen om ditmaal voor de periode 1948 '1949 een voorgeschreven hoeveelheid vlees te leveren. Veehouders moesten verleden jaar nog een gewicht aan vlees per rund, ouder dan een jaar gebaseerd op de voorafgaande December inventarisatie, verplicht leveren. Men gaat thans de mogelijkheden na om deze aanslag te^laten vervallen. selijke toewijzings-commis&ie (PTC), die op haar beurt zorgen, dat de sla- gers regelmatig van vlees worden - voorzien. Dit jaar is. wegens geregelde gewil- i Deze volgens vele veehouders te lige leveranties een vordering vrij- lage melkprijs en de moeilijkheid om wel niet nodige geweest. Hierdoor aan personeel te komen, hebben tal zullen de veehouders geheel vrij zijn yan veehouders, die voor de oorlog wanneer en hoeveel runderen zij voor i industrie- en-of consumptie-melker de slacht willen leveren. Mocht deze waren, doen besluiten hun bedrijf ge regeling een feit worden bespre-1 heel of gedeeltelijk over te schakelen kingen hierover worden door het Be-1 van melkerij in vetweiderij. Hierdoor drijfschap voor vee en vlees gevoerdwerd niet alleen het personeelsgebrek nog met de Min. van Landbouw, dangrotendeels opgevangen, doch boven- wil dit geenszins zeggen, dat van een dien kreeg men voor de droogstaan- voor-oorlogse toestand gesproken kan koeien, die als slachtvee werden worden. klaar gemaakt, bij levering een lo- Verkoop van slachtvee van veehou- nenc*e PrDs* der aan slager zal zeker niet kunnen i Mocht de regeling, zoals hierboven en mogen plaats vinden, omdat ook, omschreven, doorgaan, dus wanneer De varkensstapel. wanneer de aanslag voor de verplich te veelevering vervalt, de veehouders hun slachtvee alleen kwyt kunnen aan het Bedrijfschap voor vee en vlees, welk Bedrijfschap op zijn beurt het geleverde vee overdraagt aan de plaat de aanslag vervalt, dan zal men van overheidswege ongetwijfeld maatrege len nemen, om vooral in het najaar de grote uitstoot op de leverings markten te kunnen opvangen. Dit in tegenstelling met verleden jaar toen de veehouders, naar bedrijfs-ur- gentie, hun vee konden afzetten. QNZE vleespositie blijft grotendeels afhankelijk van de varkensstapel, die op zijn beurt weer opgevoerd kan worden indien de veevoederpositie normaler vormen gaat aannemen. Daar de veevoederpositie en speciaal ook de aardappelteelt een wat gunstiger beeld gaat vertonen, zal wellicht een verruiming in de varkensstapel mo gelijk zijn. Op advies van de Stich ting voor de Landbouw, wordt het toewijzings-stelsel voor fokzeugen in getrokken. Hierdoor zal dus iedere akkerbouwer, in tegenstelling met de afgelopen jaren, een fokzeug op zijn bedrijf mogen aanhouden en biggen telen. Ongetwijfeld zal over een half jaar het aantal biggen aanmerkelijk groter zijn, waardoor de kans vrij groot is. dat de biggenprijs, die de laatste tijd abnormaal hoog was, aan merkelijk zal gaan zakken. Met na druk heeft de regering erop gewezen, dat bij het vervallen van de fokzeu- gentoewijzing alle risico's door de varkenshouders genomen dienen te worden. Het merkwaardige is, dat hoe wel deze maatregel op initiatief van agrarische kringen is genomen, voor- ai de bona fide varkensfokkers niet geheel gerust zijn voor de gevolgen hiervan. Het loslaten van de fokzeugentoe wijzingen wil echter in geen geval zeggen, dat iedereen nu maar een fok zeug kan aanhouden. Niet alleen, dat de varkenshouder uitteraard gere gistreerd zal moeten zijn bij het Bu reau van de provinciale Voedselcom- missaris, doch tevens zal hij voor zijn fokzeug. die alleen gekocht zal mo gen worden op een aankoopvergun ning, van zijn plaatselijke Bureauhou der een aanhoudbewijs moeten vra gen. De vleesproductie in ons land blijft goeddeels afhankelijk van voederaan- voer uit het buitenland en dus van de deviezen, die onze Regering be schikbaar kan stellen voor aankoop daarvan en die van graan voor men- JJET VERLANGEN van een rechtgeaard wereldreiziger gaat onwillekeurig wel eens uit naar het bezit van een diploma tieke paspoort. Dat is immers een voorwerp, waar men op grote rei zen onnoemelijk veel genoegen van kan beleven. Zij worden ech ter schaars en weloverwogen ver strekt door de regeringen van alle landen. Toch slaagde een Italiaanse straat veger erin te New-York binnen te komen meteen diplomatie ke pas. Bij onderzoek bleek, dat men zo'n nuttig instrument in Ita lië kon kopen tegen ongeveer 100.000 lire. Een voormalig parle- menslid wordt ervan verdacht, dat hi.i in valse paspoorten een voordelig handeltje heeft opgezet. Waarom ook niet? ÏVE MONT-BLANC zou volgens de Zwitserse radio een tunnel krij gen. In Rome zijn althans Zwitserse deskundigen aangekomen om hier over besprekingen te voeren. F)R. M. F. DA COSTA GOMEZ, ver- tegenwoordiger van Curacao in ons land, heeft ontslag gevraagd. YJUTJ BETREKKEN timmerhout en papier uit Finland en leveren daar kunstzijde, chemische en phar- maceutische producten en haring voor terug. Het contract bedraagt f 40 mil lioen. jDINNEN ACHTTIEN DAGEN wer den 392 branden in ons land ge noteerd. Er ging voor 2 millioen gul den in vlammen op. TJOREA hield zijn eerste Nationale Vergadering. De 198 afgevaardig den werden door 100 gewapende po litiemannen bewaakt. Prettige manier van vergaderen lijkt ons dat. F)E BENELUX-MINISTERS zullen Maandag a.s. een conferentie be ginnen in het Chateau d'Ardennes. ■VTAAR Radio Vatieana mededeelt zal Z. H. de Paus Woensdag 2 Juni op zijn naamdag (H. Euge- nius) een rede houden tot het H. College van Kardinalen, om te danken voor de gelukwensen, die hem door het H. College zullen worden aangeboden. Deze rede zal door Radio-Vaticana om 9.30 uur Nederlandse tijd, worden uitge zonden op de golflengten 19.78 M. 25.55 M. en 222 meter. De rede zal ook door alle Italiaanse zen ders worden uitgezonden. TVE in de oprlog gebouwde stad Vanport is Zondag vernield door een water- vloed, veroorzaakt door het overstromen van de Columbia. Van de 18.700 inwoners van de stad is een nog onbekend aantal, naar schatting min stens 300, verdronken. Gehele blokken van houten huizen van twee verdie pingen werden weggespoeld en als wrakhout op elkaar gedreven. De stad lag ongeveer vijf meter beneden het waterpeil van de rivier terwijl het water in de stad thans even hoog schijnt te staan als in de rivier. JN BEIEREN behaalden de sociaal democraten bij de gemeenteraads verkiezingen de meerderheid. Dit wijl de christen-democraten in federalis ten en christen-socialisten zijn uiteen gevallen. fYPHUS heerst op grote schaal te Neugetting (Amer. zone) door be smetting van drinkwater in een vluch tehngenkamp. gTALIN liet een biografie van zich- zelf schrijven in 54 talen met 'n oplage van 7.680.000 exemplaren. EX-KONING MICHAEL heeft zijn bv-uid Anne van Bourbon opge beld. Haar reis naar Athene, waar ze dezer dagen zouden trouwen, gaat op „zijn bevel" voorlopig niet door. De belangstelling van „de wereld" is hem te groot. Weersverwachting, geldig tot vanavond: Meest matige wind tussen Zuid- Oost en Zuid-West. Nu en dan regen, hier en daar met onweer. Vrij koel. Vandaag: zon onder 20.50 irir. ^aan onder 13.40 uur. Morgen: «on op 4.25 uur. Maan op 2.28 u. Tyjannen, vrouwen en kinderen wcr- den gegrepen door de kolkende watervloed, die zich een weg had ge broken door een spoordijk. Overle venden vertelden, dat zij door het wa ter weggesleurd werden, voordat zij wisten dat er sprake was van een overstroming. Honderden mensen za ten Zondagavond op de daken van de niet weggespoelde huizen, wachtend tot zij door een of ander bootje zou den worden opgepikt. Mannen vormden levende kettin gen waarlangs vrouwen en kinderen in veiligheid gebracht konden wor den, terwijl steeds hoger golven door de straten spoelden, die de lichte huisjes van hun fundamenten scheur den en meevoerden in hun wilde stroom. Sirenegehuil was het eerste, dat de inwoners voor de losgebroken ramp waarschuwde. Honderden zouden een veilig heen komen boven op de dijk, in afwach ting van overbrenging naar Portland. Andere honderden echter bevonden zich plotseling opgesloten in de ver diepingen der huizen of op de daken. De houten huizen dreven draaiend en kantelend mee op de woeste stroom als lucifersdoosjes of stootten tegen elkan der en werden versplinterd. Ouders moesten machteloos toezien, hoe hun kinderen door het water van hen wer den weggesleurd. Een Rode-Kruisman vertelde van een gezin, dat in een auto zat en dat als verlamd scheen door de blik van het aanrollende wa ter. Massa's jammerende mensen lie pen rond op de hogere gronden aan de rand van het overstroomde gebied, aan iedereen vragend naar vermiste familieleden. Vanport, dat tijdens de oorlog de tweede stad van Oregon was met een bevolking van hoofdzakelijk scheeps werfarbeiders, is gelegen ten Noorden van Portland, in een kom, gevormd door de dijken van de grote weg, de spoorlijn en de rivier. Spelende kinderen. Volgens mededeling van functio narissen is het een ramp van de grootste afmetingen en zal het juiste aantal doden eerst na dagen, mis schien zelfs na weken, bekend zijn. De meeste slachtoffers vielen onder kinderen, die in de zon aan het spelen waren, toen de kokende golven de drukke binnenstad binnensloegen. In de tot rust gekomen zee. die thans bedekt wat eens Vanport was, zijn scheepslieden aan de arbeid. Een be manning haalde vijf lijken uit één kamer. Volgens Gerald Wesselius. onderdi recteur van het Rode Kruis in het kustgebied van de Stille Oceaan, is dit de grootste ramp in de geschiede nis van dit kustgebied. Duizenden redden hun leven door zwemmen, wa den. hardlopen en zich voorttrekken langs een keten van mensen, doch honderden werden overvallen, toen de zwakke huizen als tenten samen klapten. Velen werden in hun auto verrast en tallozen verdwenen in de golven, nadat zij op huizen waren ge sprongen. die van de fundamenten los geraakt waren. Men gelooft, dat bij de overstro ming van Vanport minstens 300 per sonen om het leven zijn gekomen. Men is thans bezig met het dreggings werk, maar er zjjn tot nu toe geen lijken opgehaald uit het thans rustige meer, dat de stad met een acht me ter hoge watermassa overdekt. Voordat het water van de Columbia rivier gisteren de dijken doorbrak, PRESIDENT TRUMAN heeft het door overstroming geteisterde gebied in het Noordwesten der V. S. tot „rampgebied" verklaard en bevel gegeven overgebleven oor- logsvoorraden voor hulp en weder opbouw te gebruiken. Het ergst is de plaats van Van port in Oregon getroffen. De pre sident heeft zijn „diepste sympa thie met de slachtoffers der over stroming" betuigd. De order van Truman geldt voor delen van de Staten Washington, Oregon en Idaho. was medegedeeld, dat er geen gevaar te duchten was en dat men door mid del van sirenes voor eventueel gevaar zou waarschuwen. Men verwacht, dat de rivier mor gen te Portland haar hoogste peil zal bereiken. De reddingsploegen te Van port zijn gewaarschuwd voor een eventuel nieuwe vloed. selijke consumptie. Komt dit laatste in voldoende mate, dan kan ook de vee voederpositie gunstiger worden. In verband met de prijzen op de wereld markt zal de veehoudersstand er voor alles naar moeten streven, dat men met uitsluitend kwaliteitsproducten aan de markt komt. Eventuele gunstige export van goe de producten kan aankoop van vee voeders in het buitenland stimuleren. C. de Bruyn sprak voor de R. K. brood- en banketbakkers piSTEREN en vandaag kwamen te 's-Hertogenbosch de leden van de Ned. R. K. Bond van brood-, koek- en banketbakkers en suikerbewerkers in vergadering bijeen. Op de eerste dag voerde de voorzitter van de K. A. B., de heer A. C. de Bruyn, het woord. Hij zeidc o.m., dat het niet onrede lijk is aan te nemen, dat binnen af zienbare tijd een wetsontwerp op de publiekrechtelijke bedrijfsorganisaties bij de Tweede Kamer zal worden in gediend, hetgeen betekent, dat het College van Rijksbemiddelaars in de huidige vorm gaat verdwijnen. In plaats hiervan komt een Sociaal- economische Raad, waarin zowel over heid als de centrale organisaties zit ting hebben. De Raad moet de ver ordeningen op het gebied van de lo nen en arbeidsvoorwaarden goedkeu ren. De betrokken Minister alleen kan de besluiten vernietigen. De vergadering besloot een fusie aan te gaan met de Bond van R. K. Slagersgezellen St. Joris. De verkie zing van bestuursleden werd uitge steld tot het a.s. fusie-congres. Vooral de gemeente-klassen-indeling werd ernstig becritiseerd. De afgevaardig de van Zuid-Limburg stelde voor zijn streek in een klasse in te delen. Met enkele voorbeelden toonde hij aan, welk een onrecht de mensen naar zijn mening door de klassen-indeling partijen niet wordt gestaakt, zal de Ook in Noord-Brabant mankeertveiligheidsraad „sancties overwegen", volgens de leden het een en ander aan i Misschien is het nog ni(.t te laat. Maar deze gemeenten-classificatie. j Qude Jeruzalem komt nimmer Andere leden opperden bezwaren i terug, tegen het feit, dat R.K, feestdagen, als j üe Aral>ieien verbaasd "yertegenwoordigers van de vijl' Ara bische landen zijn in Amman bij eengekomen om een antwoord op te stellen op het verzoek van de Veilig- ■y"AN BRITS militaire zijde wordt vernomen, dat de Arabieren de door hen veroverde Joodse oude stad van Jeruzalem in brand steken. Dit geschiedt „als hygiënische maatregel" Dezelfde bron deelt mee, dat ruim duizend non-combattanten uit de oude stad zijn geëvacueerd naar Katamon, ten Z.W. van Jeruzalem. Ruim 2000 Joden werden als krijgsgevangen naar Transjordanië gevoerd. De reis van Bernadotte P"N ALDUS vacht de wereld met spanning op 2 Juni 20 uur gmt., het ogenblik waarop de vier weken Bestand zullen moeten ingaan. Graaf Bernadotte reist vor.d met zijn vre desboodschap, hii was ie Cairo er te Tel Aviv. hij sprak met Joden cn Ara bieren en de algemene indruk is tot nu toe. dat de resultaten van zijn be moeiingen hoogstens „schraal" ie noe men zijn. Engeland heeft, naar bet heet. Zon dag een groot aantal wapenen acht vliegtuigen en twintig nieuwe tanks aan de Arabieren overgedragen en 'n zekere Major Newsman zou de Arabi sche aanvallen op Nieuw Jeruzalem leiden. Hoe het de Joden te moede is, nu Tel Aviv bedreigd wordt en oud Jeruzalem is gevallen, laat zich zon der commentaar denken. Via de Irgoen-zender probeert Rus land pressie op de Joden uit te oefe nen zich tot Moskou te wenden om hulp, wijl „de Sovjets toch Israël het eerst hebben erkend". Uit dergelijke berichten kan men begrijpen, dat, de verschrikkingen die nu over Palestina rondwaren, niet hun oorzaak vinden in het betrekkelijke kleine gebied van het H. Land. Het is een samenbundeling van in ternationale problemen, waarvan ve le onschuldiger! de dupe worden. Na twee Juni, ais het vuren door een der snipperdagen aangerekend worden. De voorzitter wees er in dit verband op, dat wij ook met het Westen re kening moeten houden, waar veel minder katholieken wonen dan in het Zuidplijk dee) van Nederland. De rabbi's Israël Minzberg en Benzionhassan droegen de witte vlag van Jeruzalems oude stadgedeelte naar de Arabische linies. En in een door de Arabieren bezette school wachtten zij op de capitulatievoorwaarden Graaf Foike Bernadotte. heidsraad om het vuren vier weken te staken. In de Arabische wereld heerst ver deeldheid van mening over het al of niet aanvaarden van het bevel van de Veiligheidsraad. Naar van betrouw bare zijde wordt vernomen, oefent Engeland pressie uit ten gunste van aanvaarding van het beval door de Arabieren. Azzam Pasja, secretaris van de Ara bische Liga, heeft graat Bernadotte voor diens vertrek uit Cairo naar Hai fa meegedeeld, dat hij „verbaasd" was dat de V. N. tussenbeide komen om de Zionisten te redden op een ogen blik. dat de Arabieren bezig zijn de toestand militair meester te worden. TVE ONDERHANDELINGEN tus- sen Nederland en de Republiek zullen zeker worden beinvloed dooi de komende wijzigingen in het Rep. kabinet", aldus werd uit Kalioerang vernomen. De kabinetswijziging heeft haar ba sis in de resolutie, die op 20 Mei door verschillende politiek partijen in de Republiek werd aangenomen, om in deze tijd de Republikeinse Regering te steunen. Sjarifoeddins oppositiepartij, het democratisch Volksfront (front Rak jat Demokrasi) is reeds definitief uit genodigd om een vertegenwoordiger in het Republikeins kabinet aan te wij zen. Dit zal hoogstwaarschijnlijk de lei der der partij. Amir Sjarifoeddin. worden, terwijl in republikeinse krin gen te Kalioerang de naam van Setiadjit wordt genoemd als mogelij ke candidaat voor opname in het ka binet. De bedoeling der wijziging is, een sterk nationaal Kabinet te vor men, zonder oppositiepartij, teneinde in deze moeilijke tijd eenheid te ver krijgen. en het Kabinet de meest vol ledige steun te verschaffen. De basis voor de samenwerking is reeds ge legd en Maandag zal waarschijnlijk te Djokja tussen het Kabinet en de betrokken politieke partijen een be spreking plaats hebben over de ver deling der portefeuilles. In het nieu we kabinet zal dus de linkervleugel vertegenwoordigd zijn. (Slot) \7AN een bewuste bevordering der in- dustrievestiging in Gilze, Chaam, Alphen en Baarle, is na den oorlog nog geen sprake geweest. Het is niet de bedoeling van dit artikel hierover de staf te breken. Reeds eerder schre ven wij dat sommige plaatselijke be sturen de indruk wekken in twee jaren tg willen verwezenlijken, wat in twin tig jaren zijn beslag moet krijgen. Zij bereiken daarmede in vele geval len een ontwrichting der arbeidsver houdingen locaal en interlocaal. terwijl wellicht ook twijfel aan de soliditeit der nieuwe ondernemingen gewettigd is. Dat neemt niet weg, dat tijdig beraad en overleg onmisbaar zullen zijn. WEGEN. Cr zijn meerdere factoren die voor een behoorlijke industriële ontplooiing in onze streek een ernstige belemme ring vormen. Vooreerst moeten wij in dit verband wijzen op de ellendige toestand der verkeersverbindingen. Na het afbinden cn doorsnijden van de belangrijke verkeersweg Gilze- Rijen in 1940 is dit probleem nog steeds niet op behoorlijke wijze op gelost. Het is waarlijk niet te wijten aan het gemeentebestuur van Gilze-Rijen dat in deze hoogst bedenkelijke toe stand nog steeds geen verbetering is ingetreden, noch door een behoorlijke verbinding van Gilze, Alphen. Chaam en Baarle met Rijen, noch door een behoorlijke verbinding van Gilze en Chaam met Tilburg. TN EEN SLOTARTIKEL belicht dl'S. Verster de factoren, die voor een behoorlijke industriële ontwikkeling van de streek een belemmering vor men om dan als conclusie de moge lijkheid te belichten tot het oprichten van wijkraden zoals die in Rotterdam zijn gedacht. Na dit slot zeggen wij de schrijver dank voor de weergave van zijn be langwekkende kijk op een stukje Brabant, dat. gelegen tussen twee der grootste steden, van hieruit steeds de bijzondere belangstelling ge noot. VAKONDERWIJS. Pen tweede moeilijkheid is gelegen in de afwezigheid van goed vak-on derwijs. Deze belemmering is van min der ernstige aard. Wel zou een eigen school een machtig middel zijn voor snellere ontsluiting van dit gebied, doch waar steeds gebleken is dat met vrucht de scholen in Breda en Tilburg, en zelfs in Waalwijk konden worden ge volgd, behoeft hierin zeker geen reden tot achterblijven te liggen. DE HOUDING DER BEVOLKING He ernstigste moeilijkheid ligt in de onverschillige houding der bevol king zelf. Tenslotte zal de activiteit voor industrievestiging allereerst die nen uit te gaan van de mensen zelf. Het is voor de gemeentebesturen zeer veel aangenamer een bestaande stro ming op te vangen en in goede banen te leiden, dan zelf voor te moeten gaan niet het risico van actieve en passieve tegenstand der inwoners. Het is merkwaardig, dat in indus trieel weinig ontwikkelde plaatsen de bevolking, ook de boerenbevolking, be ter het belang der industrialisatie in ziet, en meer bereid is daarvoor offers te brengen, dan in onze omgeving. Onverklaarbaar is dit inmiddels niet. Juist waar wij al enige industrie van betekenis bezetten, kent men ten on zent beter ook de gevaren en moeilijk heden die daaraan verbonden zijn en die hoewel ze niet van beslissende aard mogen zijn toch begrijpelijker wijze dagelijks aan den lijve worden ondervonden. Wij denken daarbij spe ciaal aan de benodigde terreinen en arbeidskrachten. Indien men daarnaast bedenkt dat de machtspositie der boeren in deze omgeving naar verhouding nog groot is, doordat de industrie in haar groei halverwege is blijven steken, is daar mede een der belangrijkste oorzaken blootgelegd, die een verderen uitgroei belemmeren.* GILZE EN RIJEN. ^aarnaast geldt speciaal voor Gilze nog een andere oorzaak, en wel deze, dat de omstandigheden hebben geleid tot een toestand, die de vor ming van een krachtige en eensgezinde volksvertegenwoordiging onmogelijk maakte. Het .samengaan van Gilze met Rijen, vroeger reeds leidend tot een rammelende en tweedrachtige een heid, is door het vliegveld meer nog dan vroeger tot een onding geworden. Het is moeilijk om punten te vinden, waarop de belangen dezer twee plaat sen met elkaar in overstemming zijn. Rijen volop geïndustrialiseerd, welhaast overmatig en in ieder geval te eenzij dig, rijk, gunstig gelegen en met prach tige verbindingen. Gilze daarentegen met veel meer overwegende landbouw belangen, onvolgroeid in zijn industrie, met sterker belang bij de meer arbeids intensieve schoenindustrie, met slechte wegen en verbindingen en ook in ander opzicht door de oorlog veel zwaarder getroffen. Naast deze min- of meer natuurlijke tegenstelling bestaan in beide plaatsen innerlijke weerstanden, als gevolg van onderling wantrouwen en onmatige cri- tiek tussen verschillende groepen in Gilze en Rijen. Dit vertroebelde de verhoudingen en maakt het voor beide plaatsen moeilijk om te komen tot re presentatieve vertegenwoordiging in de gemeenteraad. Het kleine aaniai ver tegenwoordigers per kerkdorp en het overdreven streven naar evenredige standenvertegenwoordiging hetzelfde euvel, dat de K.V.P. thans met kracht bestrijdt voor haar T.K.-fractie) maken dit te erger. In theorie is de oplossing van dit probleem zeer eenvoudig. Men zou zeg gen: Splitst de gemeente. Men dient evenwel te bedenken, dat deze oplos sing in de practijk verre van eenvou dig is. Wee degene die zich in deze ambtelijke heksenketel zou durven be geven. Naast tal van bezwaren van for melen aard, zouden ook gevestigde be langen zich hiertegen verzetten. Een meer eenvoudige oplossing zou gelegen zijn in de oprichting van par ticuliere verenigingen die een aanvul lende taak zouden kunnen uitoefenen op het gebied van de behartiging dei- plaatselijke belangen. De tijd heeft wel duidelijk geleerd, dat ook op dit gebied slecht magere resultaten te be reiken zijn. De vrees der overheid dat zulke verenigingen zich op haar ter rein zullen begeven, doemt hen tot machteloosheid, terwijl daarenboven telkens opnieuw 't wantrouwen en 't gebrek aan medewerking zo groot wa ren dat niet licht iemand zich weer aan een dergelijke poging zal wagen. WIJKRADEN. £r is een derde oplossing, die wel ac ceptabel lijkt. Het steeds meer in zwang komende systeem der Wijk raden zou hierin oplossing kunnen brengen. Zoals in Rotterdam de wijk raad een door de gemeenteraad be noemde en representatieve vertegen woordiging van een bepaalde wijk, b.v. Hoek van Holland de semi-officiële adviseur werd van de gemeenteraad, zo zou ook in Gilze en Rijen de wijkraad als semi-officiële adviseur de politieke wilsvorming, zeer ten bate van het ge heel cn van de delen, kunnen verwe zenlijken. Daarmede zou Gilze hoewel be- hoorend tot de gemeente Gilze-Rijen zijn belangen beter kunnen behar tigen tesamen met de gemeenten op \l eiker samenwerking het nu eenmaal van nature is aangewezen. Indien deze plaatsen daartoe dan eveneens zouden kunnen besluiten, en indien allen daarbij eensgezind zou den uitgaan van de wenselijkheid tot bevordering huner industriële ont wikkeling. zou hier in samenwerking ongetwijfeld bereikbaar worden, wat thans onmogelijk blijkt. Dl'S. J. B. L. VERSTER. Gelegenheidswetgeving rnOCH ben ik het in één opzicht ze- ker niet eens met de N. Rott. Cou rant. Deze zin opvangende mengde ik mij gisteren in het gesprek van een aantal vrienden. Men had het over 't wetsontwerp van Minister Witteman, officiëel geheten „Ontwerp van wet tot aanvulling van de provinciale wet en de gemeentewet betreffende het tussentijds ontslag van leden van Ge deputeerde Staten en van wethou ders." De memorie van Antwoord op het voorlopig verslag, dat de Tweede Ka mer heeft uitgebracht over dit wets ontwerp is onlangs verschenen en daaraan heeft de N. Rott. Crt. een week geleden een hoofdartikel gewijd. U weet, waarover de zaak gaat. Na de communistische staatsgreep in Tsjecho Slowakije, die hoog gepre zen "werd door de Nederlandse com munistische partij, is in vele ge meenten in ons land aan communis tische wethouders het vertrouwen op gezegd. De „heren" bleven echter rus tig zitten. Het wetsontwerp nu heeft tot strekking wethouders en leden van Ged. Staten, die het vertrouwen missen van de raad, resp. de Provin ciale Staten, te ontslaan. Uit de aard der zaak heeft dit ont werp van wet niet alleen betrekking op communistische functionarissen, maar op alle wethouders en leden van G.S. aan wie het vertrouwen is op gezegd. De N. Rott. Crt. waardeerde in haar hoofdartikel deze te verwachten wet telijke regeling als een vastleggen van een goede gewoonte. Dit nu werd door één mijner vrienden bestreden. Hij merkte op, dat het helaas bij herha ling gebeurd is, in kleinere gemeen ten, dat 'n wethouder na gebleken gebrek aan vertrouwen - zijn zetel niet ter beschikking stelde. En hij vond het 'n grote winst, dat door dit ontwerp aan 'n dergelijk onjuist optreden een einde wordt gemaakt. Interessanter is de kwestie, of hier sprake is van „gelegenheidswet geving", zoals van sommige zijden in het voorlopig verslag der Tweede Kamer is opgemerkt. Een wijze van wetgeving, waartegen bezwaren wer den kenbaar gemaakt. Inderdaad is als gevolg van een be paalde „gelegenheid" (de houding van de Communistische Partij Nederland na de revolutie in Praag) het ontwerp van minister Witteman tot stand ge komen. Het betreft echter zoals hierbo ven reeds werd gezegd, niet uitslui tend een ontslag van communistische functionarissen; het heeft een alge mene strekking. Vandaar ook, dat de minister en m.i. terecht in de memorie van Antwoord, in de derge lijke stukken kenmerkende stijl „be twijfelt of deze qualificatie juist mag worden genoemd." Ter staving van zijn opvatting meent de minister dan ook „geen vrij heid" te vinden om het ontwerp slechts voor een beperkte tijd te doen gelden. Zou hij die vrijheid wel gevonden hebben, dan zou hij daarmee inder daad een stuk gelegenheidswetgeving hebben gemaakt. J^ekening houdende met de wensen, geuit in het Voorlopig Verslag, is de minister bereid een aanvulling op te nemen om overijlde besluiten te voorkomen. Zo zou hij willen vaststellen, dat 't besluit tot ontslag niet eerder mag worden genomen dan 14 dagen nadat de betrokkene het vertrouwen is op gezegd. Verder zal de agenda der zit ting nadrukkelijk het voorstel tot ont slag moeten bevatten. Bovendien zal er voor elke wethouder of Gedepu teerde, die ontslagen wordt een afzon derlijk besluit nodig zijn. En tot slot: het ontslag zal met de formele redenen moeten worden omkleed. Deze aanvulling, die zeker gewenst lijkt, zal voorkomen, dat bv. in klei nere gemeenten persoonlijke kwesties of groepsgesehillen overijld een ont slag van een wethouder ten gevolge zouden kunnen hebben. Want besluit blijft besluit: tegen een mogelijkheid van beroep (d.w.z. voor wethouders of Ged. Staten en voor Gedeputeerden op de Kroon) heeft de minister nadrukkelijk bezwaar ge maakt. daar het hier beslissingen be treft, die in het politieke vlak liggen. JJet ontwerp geeft geen uitkomst voor de gemeenten, waar de raad in meerderheid uit communisten be staat. Voor zover ik weet. zijn dit de gemeenten Beorta en Finsterwolde in de provincie Groningen. De minister heeft echter toegezegd, indien in der gelijke gemeenten de situatie zou lei den tot grove verwaarlozing van het bestuur, het initiatief te nemen tot toepassing van de mogelijkheden, die de Grondwet in deze biedt. Overigens zo verklaart de minister volgt de commissaris der Koningin met de grootste waakzaamheid de situatie in de gemeenten, die hier in geding zijn. TJE COMMISSIE VAN NEGEN, die naai- men weet de Ronde Tafel Conferentie voorbereidt, is door de Nederlandse Regering uitgenodigd als waarnemers deel te nemen aan de Conferentie van Bandoeng. De heer P. Kerstens h eft dc uitnodiging aan vaard, de heer v. d. Goes van Naters heeft haar in verband met de ver kiezingen afgewezen, de heer Joekes, die momenteel i.i Indië vertoeft, zal worden vervangen door de heer Lo- gemann, terwijl de heer Stikker zich reeds in Indië bevindt. De heer Rom- me heeft .verklaard een officiële uit nodiging te zullen aanvaarden.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1948 | | pagina 1