„De stem van Europa"
Stedelijke hoogmoed stelt
platteland ten achter
Nieuwe puntenwaardering
textielgoederen
Democratie
binnen de partij
Van der Waals ter
dood veroordeeld
Wapenstilstand in
Jeruzalem
De Belgische
kabinetscrisis
IN 'T KORT
II
VIERDE JAARGANG No. 1069.
Het congres in Den Haag
Broederlijke groet aan
alle Volken
Droog weer
Beel wint de eerste étappe
Distributienieuws
Classificatie aanvechtbaar, onjuist en
onrechtvaardig
Aangepast aan stof verbruik
ZATERDAG 8 MEI 19 4-8
W1 willen wij enige opmerkingen
maken over de opvatting van
Prof. Duynstee, die verklaart dat de
„scheur" (als er n.l. een lijst-Welter
komt) de fout is v&n de K.V.P. Hij
meent, dat de eenheid slechts is terug
te vinden, als men aan de groep-
Welter en eventueel andere stromin
gen recht van vertegenwoordiging
binnen de K.V.P. (bedoeld is blijk
baar: binnen de K.V.P.-fractie) geeft.
Nederlandse patrouille
aangevallen
NOODLOTTIG SPEL
DE „VOLENDAM" is aangeko
men; gisteren om negen uur
begon de ontscheping der 676
passagiers. Minister Jonkman con
doleerde persoonlijk de ouders
van de tien der aan boord gestor
ven babies.
Uitgave N. V. Uitgeversmij. Neerlaiidia. Redactieraad:
A. F. J. Aernoudts; C. J. v. Hooteghem; A. E. Langenhorst: Mr.
Dr. A. J. J. M Mes. Mr. H. B B de Rechter Verschijnt elke
werkdag Abonnementsprijs bij vooruitbetaling 3.38 per kwar
taal, per,post t 4.25. per week (uitsluitend bij niet postbestelling)
0.26. "Losse exemplaren 6 cent Postrekening 2/8841 Prijzen
voor buitenlandsé abonnementen worden op aanvraag verstrekt.
Voor God, Koningin en Vaderland
/"VP Schiphol „verwerkten" de douaniers, kwiek en attent als immer, honder-
den deelnemers voor het Europese Congres. In Den Haag verwerkten hon
derden taxi's, nog kwieker dan kwiek, een stroom van gedelegeerden van en
naar alle mogelijke plaatsen, die rechtstreeks of zijdelings iets met het Con
gres te maken hadden.
Hoe zal de taxi-chauffeur, die mannen als van Zeeland, Ramadier, Dala-
dier of Herriot tot klant kreeg, zich wel hebben gevoeld? Zou hij er ook maar
één ogenblik bij hebben stil gestaan, dat hij in een van, hen de meest belang
rijke staatsman van tijdens en na de oorlog vervoerde naar een Congres, dat
sinds de internationale Vredesconferenties van 1898 en 1907, tot een dei-
meest unieke gebeurtenissen in de Europese historie valt te rekenen?
De vlag van de vrijheid
yo althans formuleerde iïet mr P. A.
Kerstens in zijn voorwoord, waar
bij hij dan tevens naging, hoe na de
eerste wereldoorlog in tegenstelling
tot vandaag de staatslieden en de
landen hun ideaal hadden gericht op
..gelijkschakeling en zelfbeschikking"
der volkeren.
Juist daarin lag in de jaren 1933
tot 1940 de grote kans van Hitier, ge
lijk in het Congres van heden de
grote kans ligt voor de vrije democra
tische volken, wanneer ze zich tot één
geheel weten te verenigen, daarmee
vrede en welvaart brengend over ge
heel Europa.
Is het ook niet een der meest voor
de hand liggende conclusies om met
dr. Brugmans te zeggen, dat de O.
Europese staten zich verraden heb
ben gevqeld door ons gebrek aan een
heid en aldus in de handen van Mos
kou zijn gedreven? In de gehele we
reld. zo zei hij, is de vlag van Europa
de vlag van de vrijheid: laat deze uit
stekende congressisten ervoor zorgen,
dat het vertrouwen in de waarde van
die vlag ongeschokt blijft. Hij brak
dan ook een lans voor het instellen
van een Europese regering en een
Europees parlement.
Winston Churchill is erevoorzitter
van liet Congres, waaraan naar schat
ting 1000 grote mannen uit 20 Euro
pese landen deelnemeti. Onder hen
zijn vele oud-premiers en nog meer
oud-ministers van Buitenlandse Zaken
Churchill wees erop, dat zestien Euro
pese landen zich economisch nauw
hebben aaneengesloten, terwijl vijf
stalen een pact van economische en
militaire bijstand sloten. Hij hoopte,
dat spoedig Spanje en Portugal. Ita
lië en Denemarken, Zweden en Noor
wegen zich bij deze vijf zullen aan
sluiten. Deze verwachting, uitgespro
ken door Churchill, heeft uiteraard
bijna de waarde van een „vertrouwe
lijke mededeling."'
..Dit Congres mag er zich terecht
on beroepen de stem van Europa
le zijn zo oordeelde de eerste
staatsman van ons werelddeel, „en
het is treffend, dat dit eerste Con
gres in Nederland plaats vindt, dat
met zijn Benelux-confraters zo'n
prachtig voorbeeld geeft."
Daarna komend tot het probleem
Duitsland, zeide Churchill, dat Euro
pa dit land de grote familie weer
moet binnenvoeren. „Wij verwelko
men elk land, waar de regering be
hoort aan het volk en niet het volk
aan de regering", zo ging hij over tot
het bespreken van Oost-Europa, dat
hij geenszins wilde buitensluiten.
„Ik ben van mening, dat na de
tweede dertig-jarige oorlog (1915-1945)
die we zojuist achter de rug hebben,
de mensheid behoefte heeft aan een
periode van rust en deze dan ook
zoekt. We hebben het meest nodig: de
vrijheid van vrees. Europa behoeft
zich slechts in stand te houden in z'n
oude glorie, betrouwen en deugd, om
het hoofd te kunnen bieden aan alle
vormen van tyrannie en zulks met 'n
onoverwinnelijke kracht. Ik heb een
hoge dunk van dit Congres."
Over de practische doelstelling van
het Congres zei Churchill o.m.: „In-
dien wij ons verdeeldheid permitte-
ren, als we tekort schieten in helder
heid van blik of in moed tot daden,
dan zal een onschatbare gelegenheid
voorbijgaan.
Terwille van onze kinderen moeten
wy nu en in de toekomst eenheid in
vriendschap nastreven; zij zullen dan
de erfgenamen zijn van alle schat
ten van het verleden, beheersers van
alle wetenschap, alle overvloed en
alle glorie van de toekomst."
Geen halve maatregelen.
Qnder de toehoorders van Churchill
bevonden zich o.a. het Prinselijk
paar en de Pauselijke Internuntius,
mgr. Giobbe, onze ministèr-president
en tal van ministers van ons land als
eregasten. Zij ook keken geboeid naai
de indrukwekkende figuur van de En
gelse staatsman, die kalm en waardig
PAUri VAN ZEELAND
zijn woorden met een sober gebaar
onderstrepend, zijn rede uitsprak.
Niet minder belangstelling genoot
Paul van Zeeland. De Belgische
oud-premier zeide, dat de volke
ren van Europa instinctmatig be
grepen hebben, dat het tijd is om
te handelen. De tijd van halve
maatregelen is voorbij. Europa be
schikt over de nodige moed, het
heeft slechts leiders nodig.
Europa beseft, dat door middel van
de Unie de huiselijke haard, de
vrije levensbeschouwing en het ge
luk beschermd zal kunnen blijven;
iedere Europeaan wil meebouwen
aan een „betere wereld", waar
voor velen reeds bewust of onbe
wust het offer van hun leven
brachten.
Paul Ramadier, niet minder be
langrijk dan de vorige sprekers, hield
een uitvoerige rede, die culmineerde
in de uitspraak: „Onze wil moet vast
besloten zijn, temeer omdat ons lot
onverbiddelijk is. Laten wij onstuimig
uitroepen: „Europa ef de dood". Hoe
zeer kwam hiermee overeen de uit
spraak van de Italiaan Carandini. dat
de Europese naties staan voor de
kéuze van "een ondergang of een weder
geboorte. De Roemeense balling, graaf
G-afencu, betoogde, dat Europa een
genee! is, waarvan de delen niet bui-
AAN het einde vaq deze zitting
las voorzitter Paul Ramadier
een resolutie voor. die met een
stemmigheid werd aanvaard. De
tekst dezer resolutie luidt:
„Aan het begin van zijn werk
zaamheden wenst het Congres van
Europa te verklaren, dat de door
hem nagestreefde doeleinden
eerst volledig bereikt zullen zijn
op de dag, dat geheel Europa ver
enigd en georganiseerd zal zijn.
Overwegende, dat zestien landen
van dit ogenblik af van hun be
sluit tot samenwerking hebben
doen blijken, legt het Congres er
de nadruk op. dat deze groepering
geen gesloten geheel vormt."
Het Congres zendt alle volkeren
een broederlijke groet.
Met deze resolutie was de eerste
algemeene vergadering van het
Congres van Europa ten einde.
ten elkaar kunnen bestaan. Deze wijs
heid is het begin en het einde van 't
Congres, waarvan de eerste dag er een
v/as van gezonde geestdrift, diepe wijs
heid en hoopgevend realisme.
QISTERENMIDDAG veroordeelde de
Rotterdamse Kamer van het
Haagse Bijzondere Gerechtshof de 35-
jarige Anton van der Waals, voorma
lig S.D.-spion en verrader van tien
tallen illegalen tot de doodstraf.
Even onbewogen als hij vijf dagen
lang, gedurende de behandeling van
zijn zaak de advocaat-fiscaal, zijn
rechters en de getuigen a charge heeft
aangehoord en zijn eigen verklaringen
aflegde, even emotieloos heeft Anton
van der Waals terwijl hij schijnbaar
volkomen op zijn gemak, voor liet be-
klaagdenhekje stond zijn doodvonnis
aangehoord. Met een kleine hoofdbe
weging groette hij het Hof na het uit
spreken van de doodstraf, waarna hij
tussen twee parketwachters, tegen wie
hij een opmerking maakte, de rechts
zaal verliet.
De chef van de „Dienst Wim", ka
pitein G. van der Meersche uit
Gent, heeft verklaard, dat hij in
tegenstelling tot de bewering van
mr v. d. Starp. de verdediger van
v. d. Waals, nimmer een onder
houd met deze heeft gehad. Ook
zeide hij: „Als diensthoofd kart ik
verklaren, dat zijn naam (die van
mr v. d. Starp) niet op de lijsten
van mijn agenten of zelfs onder
agenten vermeld staat."
RAMADIER
W( ersverw. chting geldig: tot van
avond:
Droog weer met weinig bewol
king. Meest matige wind tussen
Noord en Oost. Ongeveer dezelf
de temperatuur als gisteren.
Vandaag zon onder 20.16 uur.
maan onder 19.47 uur, morgen
aon op 4.56 uur, maan op 5.02 uur,
»on onder 20.17 uur, maan onder
21.11 uur. Maandag zon op 4.55
uur, maan op 5.24 uur.
Geen aparte bon voor
krentenbrood
TTRENTENBROOD kan betrokken
en afgeleverd worden op welke
willekeurige geldige broodbon, resp.
keuzebon, waarop men brood wenst
te kopen. Het publiek kan geheel vrij
bepalen welke bon het voor het ko
pen van krentenbrood wil besteden.
Bakkers mogen dus niet speciaal een
keuzebon voor brood-gebak of brood
puddingpoeder, vermicelli, e.d. voor
de aflevering van een krentenbrood
verlangen.
Een speciale „krentenbrood"-bon
wordt niet aangewezen, aangezien de
verstrekking van krentenbrood ge
schiedt in het raam van de normale
broodrantsoenering.
„Ik ben blij weer in Nederland te zijn", verklaarde Winston Churchill.
Bü aankomst op „Valkenburg" poseerde hy met zyn echtgenote en ad
miraal Helfrich voor de pers.
Maar nog neutrale
commissaris
■yOLGENS een officieel communiqué
hebben de Arabieren erin toege
stemd het vuren te Jerusalem met in
gang van heden 12 uur nm. te staken
op voorwaarde, dat de Joden hetzelf
de zullen doei,. Inmiddels werd ver
nomen, dat de Haganah reeds gister
avond al haar manschappen in Jeru
salem bevel gaf het vuren te staken.
Dit is te danken aan de Britse be
middeling. Het schijnt, dat de zaken
er in Palestina er een weinig beter
voor gaan staan. De Joden verklaar
den nl. bovendien, dat zij voor geheel
Palestina eenzelfde houding zullen aan
nemen als thans voor Jerusalem. Met
dat al is Engeland er niet in geslaagd
een voor Joden en Arabieren aan
vaardbare figuur als neutrale commis
saris voor Jerusalem te vinden, wes
halve de Britten aan de V.N. ver
zocht hebben er zelf qen te zoeken.
Dit nu hee.ft weer ontstemming bij
Amerika gewekt. Overigens kan men
denken; voor zulke kwesties is de
groene tafel goed!
XXARRIMAN, de reizende ambassa
deur voor het Marshallplan, gaat
■Zondag in Parijs met afgevaardigden
van de 16 landen confereren.
TAE Kath. Slagershond herdenkt op
10 en 11 Mei in het Kurhaus te
Scheveningen het 30-jarig bestaan.
JJJJT SYSTEEM van loonklassen en
standplaatsen-aftrek is totaal ver
ouderd en wat nog erger is, het sor
teert thans, speciaal voor het platte
land, over het algemeen precies het
omgekeerde effcet van wat er mede
werd beoogd. De poging om middels
dit stelsel de loon- en salarispolitiek
aan te passen aan de bestaande ver
schillen tussen stad en platteland heeft
gefaald en heeft bovendien bewerkt,
dat het platteland nu al geruime tijd
verscheidene ontwikkelingskansen zijn
ontnomen. Daarenboven gaat het stel
sel uit van meerdere normen, die niet
alleen aanvechtbaar maar zelfs onjuist
en soms onrechtvaardig zijn.
Mr. dr. v. Rooy aan het woord.
Tl/ie zou denken dat hiermede het
vonnis is geveld en dat men nu
ten spoedigste denkt over te gaan tot
afschaffing van een systeem, waaraan
zovele bezwaren kleven en dat een zo
nadelige werking voor het platteland
heeft gehad en nog heeft, heeft het
deerlijk mis. aldus burgemeester van
Rooij uit Etten, die wij naar zijn me
ning vroegen over een onderwerp, dat
thans in het mddelpunt van de belang-
stellng wordt geplaatst de afschaf
fing van de z.g. classificatie.
De stedeling heeft steeds verschei
dene argumenten gehanteerd om aan
te tonen, dat er wel degelijk reden is
voor een hogere salariëring van de
arbeidende mens in de stad boven die
van het platteland. De kosten van le
vensonderhoud zo zegt hij zijn
in de slad hogei dan op h platte
land, de stedeling moet meer huishuur
betalen, heeft grotere uitgaven,
J^JET ARKA-Congres, dat begin
deze week in Scheveningen
werd gehouden, was een interes
sant congres. Niet het minst om
dat daarop weer eens het classsifi-
catievraagstuk werd behandeld.
Waarom deze gemeente-aftrek? Is
het platteland dan werkelijk zoveel
goedkoper dan de stad? En waarom
dat verschil in classificatie tussen
gemeenten van gelijk inwonertal
boven en beneden de rivieren!
De redelijkheid van die aftrek
wordt hoe langer hoe meer betwist.
Vandaar, dat wij eens een aantal
persoonlijkheden hebben gevraagd
hun argumenten te etaleren, opdat
daaruit blijke, hoe men in Brabant
en Zeeland over het onderwerp
denkt.
Wij zullen die meningen ln een
viertal artikelen weergeven.
voor de culturele ontwikkeling en
de ontspanning van zichzelf en zijn
gezin. Voor vervoer maakt hij gebruik
van tram of bus en als sociaal mens
heeft hij meer verplichtingen. Met dit
alles dient bij de vaststelling van het
loon- en salarispeil rekening te worden
gehouden, zo redeneert men. Bij de
leraren en onderwijzers en bij de amb
tenaren liggen dan de verhoudingen
evenzo, zij het nog iets concreter ge
formuleerd.
Tegen deze argumenten is het ver
weer van de plattelander steeds te
pletter gelopen en misschien is hem
een zacht verwijt te maken, c!at hij
zijn kracht niet heeft gezocht in een
gezamenlijke actie. Want zeker is, dat
het evenwicht reeds lang is verbroken
en dat in dit opzicht een ernstige wan
verhouding is ontstaan tussen stad
en platteland, welke verhouding ern
stiger vormen zal aannemen naarmate
men ze langer laat bestaan. In feite
immers zijn de argumenten van de ste
deling niet allemaal juist en stuit het
verweer van de plattelander ln laatste
instantie af op het superioriteitsbesef
van de stedeling. De stedelijke hoog
moed stelt het platteland ten achter.
De kosten van levensonderhoud op het
platteland zijn thans niet veel minder
dan in de stad.
Beide groepen, stedelingen en platte
landers, maken thans gebruik van de
modeme voedingsmiddelen, en lang
niet elke buitenmens beschikt over
eigen verzorging. Op het platteland
heeft zich in dit opzicht immers een
grote verandering voltrokken, waarbij
als een der kenmerken toch niet te
loochenen valt, dat de voortbrengselen
van akkers, tuinen, weiden, boomgaar
den en stallen eerst centraal worden
saamgebracht, vaak in een stad, voor
dat de distributie over stad en platte
land plaats vindt.
Een foute vergelijking.
ren nauwkeurige analyse van de
budgetstatistiek zou hieromtrent
verrassende dingen aan het licht bren
gen. De huishuren in de stad zijn over
het algemeen hoger, doch bij de laatst
gebouwde woningen is het verschil
uiterst miniem. En bij deze vergelij
king worden meermalen ongelijke groot
heden vergeleken. Want voor de hogere
huur heeft de stedeling ook een ruimer
en comfortabeler woning. Het is on
juist om de minste vormen van behui
zing op het platteland te stellen tegen
over de betere behuizing ln de stad.
Ook de steden hebben immers hun
krotwoningen, waarvoor een uiterst
lage huur berekend wordt.
Een onrechtvaardigheid is het om de
aanwezigheid van grotere mogelijk
heden tot culturele ontwikkeling en
ontspanning als argument te gebruiken
om de hogere loonschaal van de stede
ling te rechtvaardigen.
Hierbij wordt inbreuk gemaakt op
het vrije bestedingsrecht van het inko
men. De stedeling heeft een hoger loon,
ook al zou hij dit niet willen besteden
aan ontwikkeling en ontspanning. De
TAE lang verwachte herziening van de
puntenwaardering der textielgoe
deren is thans eindelijk bekend ge
worden en ze wordt Maandag van
kracht. De veranderingen beperken
zich tot zeer kleine verschillen.
Hoofdzaak daarbij was, dat de bere
kening van het aantal verschuldigde
textielpunten meer moest worj'en
aangepast aan het stofverbruik.
Dit motief komt wel zeer sterk tot
uitdrukking in de beperking, dat
voor confectie, overhemden, pyama's,
japonnen, jurken en mantels het aan
tal punten niet meer wordt bepaald
door de leeftijd van de koper doch
door de maat van het kledingstuk.
Bii mantels is bovendien een nieuwe
rubriek ingevoerd, namelijk voor de
half gevoerde, terwijl voor kinder
mantels bovendien een splitsing is ge
maakt in de maten 60 t.m. 80 en 8.1
t.m. 95. Voor halfgevoerde mantels
ziin verschuldigd: maat 60 t.m. 80 15
pnt; 85 t.m. 95 20 pnt; 100 t.m. 110
(resp. 7, 8 en 9) 25 pnt. en grotere ma
ten 35 pnt. Ongevoerde damesmantels
-worden 10 nnt. ..goedkoper", nl. 25
i.p.v. 35 pnt.
Van bovenkleding noemen we van
de wijzigingen voor de, 3 leeftijds
groepen (4 t.m. 9 jaar, 10 t.m. 14, 15
jaar en ouder): battledress ongevoerd:
'16 24 30 nnt.. (was 15. 20 35). bolero-
jasje 5. 6. 10 pnt. 16, 10, 15)-; korte
broeken 5. 7. 9 pnt. (5, 6, 6); deux
pièces 13, 20 pnt. 15. 25); huis-
houdschorten met mouwen worden
voor de grootste maten verlaagd van
20 op 18 pnt.; idem zonder mouwen
worden 10, 14 pnt. (5, 7. 12); demi-
saisons, regenjassen en tweedjassen
kregen een nieuwe rubriek, nl. de
half-aevoerde: 12, 18, en 25 pnt. Bij
overhemden wordt nu verschil ge
maakt tussen hemden met losse of
vaste boord. Met vaste boord en en
kele manchetten worden ze voor de
grootste maten van 15 op 13 pnt. ver
laagd; pullovers en jumpers worden
6. 8 en 12 pnt. (was 6. 10 en 15). slip
overs worden 3, 6 en 9 pnt. (6, 10, 15)
en vesten met mouwen 6. 8 en 12 pnt.
(6, 10 en 15). Sokken van 100 pet.
rayon komen van 4 op 2. standaard
dameskousen en 100 pet. rayon kin
derkousen van 2 op 1 pnt. Nachtkle
ding bleef practisch onveranderd, al
leen werden damesnachtponnen 1 pnt.
dames- en herenpyama's 2 pnt. duur
der; van sport--en strandkleding noe
men we nog trainingspakken 12, 20 en
26 410, 15 en 30), tricot- zwem-, voet
plattelander wordt dit hogere loon ont
houden, doch daarmede wordt tevens
bereikt, dat hem de mogelijkheden om
zich te ontwikkelen en te ontspannen
worden onthouden.
In dit licht moet ook gezien worden
de verandering, welke zich in de voor
bije jaren op het platteland heeft vol
trokken. De kinderen van de arbeiden
de mens profiteren thans ook van de
uitbreiding van het onderwijs in tegen
stelling tot vroeger jaren. Is dit aan
de ene kant een zegen, aan de andere
kant staat hiertegenover, dat deze
kinderen geen inkomsten aanbrengen,
wel geld kosten, maar dat de gezins
hoofden lager worden beloond. Het ont-
spannings- en amusementsleven heeft
zich totaal gewijzigd en is grotendeels
in de steden geconcentreerd, waardoor
de plattelander in dit opzicht op de
stad is aangewezen, waarmede hij,
door de vooruitgang van het vervoer,
nauwer is verbonden.
Averechtse werking.
pen frappant voorbeeld van de ave
rechtse werking van het stelsel,
vertelde burgemeester van Rooy uit
zijn Zeeuwse jaren. Een hoofdonder
wijzer aldaar moet voor zijn verdere
ontwikkeling wel lange reizen maken
en de opvoeding van de kinderen kost
veel meer geld dan in de stad.
Inplaats van standplaatsenaftrek
moest hiervoor een standplaatsenpre-
mie in de plaats worden gesteld. Is
niet het tekort aan goede onderwijs
krachten en ambtenaren op het plat
teland juist te wijten aan de stand
plaatsaftrek?
Nog een ander voorbeeld haalde mr.
dr. v. Rooy aan om te wijzen op de
grote gevaren van de trek van het
platteland naar de stad. Hoewel in
Nederland de intensiteit van het ver
schijnsel niet zo frappant aan de dag
is getreden als in Frankrijk, heeft men
daar de gevolgen ervaren.
De steden oefenen nog steeds hun
aantrekkingskracht uit, groeien ten
koste van het platteland, terwijl het
bewezen is, dat juist de mens in zijn
eigen besloten gemeenschap het best
lot ontwikkeling komt en niet ver
valt tot de categorie van de massa
mens der grote steden.
bal- en athletiekbroek werden 4, 4 en
4 ont. (5, 6 en 6).
En wat de huisvrouwen het meest
zal interesseren: huishoud- en bedde-
goed bleven geheel ongewijzigd. Al
dus publiceert „De Maasbode".
Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen Hulst. Dubbele Poort 7, tele-
ioon 102 (Bijbureau: Oostburg, Nieuwstraat 22, telefoon 35). Bu
reau voor de Zeeuwse Eilanden: Goes, Westsingel 75, telefoon
2236. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Advertentieprijs (uit
sluitend voor de Zeeuwse oplage): 0.10 per m/m; voor Re
clames (Ingezonden Mededelingen) 0.25 per m/m. (Voor de
gehele oplage resp. f 0.25 en f 0.60). Incasso wordt berekend.
TN een onlangs gehouden vergadering
van het Genootschap voor de
Rechtsstaat heeft Prof. F. Duvnstee
de stelling verkondigd, dat binnen
onze bepaalde beginselpartijen de can-
didaatstelling te centraal beheerst
wordt., dat in die partijen een teveel
is aan ..oligarchie". Hij voegde hier
o.m. aan toe, dat daardoor belang
rijke minderheidsstrevingen (op basis
van het zelfde beginsel) in de ver
drukking werden gebracht.
Pater Stokman bracht toen de
groep-Welter ter sprake. Als de Wel-
terianen in de Kath. fractie vertegen
woordigd zouden zijn, dan zou de
fractie verdeeld zijn over één der ge
wichtigste punten van de hedendaag
se politiek en een op deze fractie
steunende regering zou al even ver
deeld dreigen te worden.
In de Gelderlander heeft Prof. D.
een dezer dagen nog eens zijn licht
over deze zaak doen schijnen. Hij
wil, daf zij die op gelijk beginsel een
anders gekleurd politiek beleid wen
sen een faire kans hebben om hun
inzicht binnen de partij tot gelding te
brengen, ook bij de candidaatstelling.
Wij vallen Prof. D. bij in zijn op
vatting, dat binnen de partij vrijheid
van mening en uiting aanwezig moet
zijn. En erkennen tevens, dat zulks
bij de K.V.P. het geval is. Helaas
zijn velen, die afwijkende meningen
hebben, geen lid der partij en zijn
daardoor zelf oorzaak, dat met hun
stem door de partij geen rekening
wordt gehouden.
En nu de candidaatstelling. Hoe is
deze in de K.V.P.? Wordt zij werke
lijk te centraal beheerst?
De voorlopige aanwijzing der can-
didaten geschiedt in de afdelingen,
dus van onder af. Dan volgen de ad
viezen der Kringen evenmin oli
garchisch die eerst door een twee
derde meerderheid van de verkiezings
raad kunnen worden gewijzigd. De
verkiezingsraad stelt het definitief
advies vast. (Wij laten hier de z.g.
qualiteitszetels buiten beschouwing».
En dan volgt de Groslijststemming,
waardoor tenslotte wederom van on
der af de volgorde der candidaten
wordt bepaald. Een ieder kan bekend
zijn. dat deze Groslijststemming geen
formaliteit is; herhaaldelijk is van het
advies afgeweken, ook b.v. in 1946.
"Miet een ieder kan voorkomen op de
candidatenlijst der K.V.P.: alleen
zij, die het program der partij onder
schrijven. Wat nu de Groep-Welter
betreft, zij heeft blijkbaar voldoende
invloed binnen de K.V.P. om haar
voorman in ten minste vijf afdelin
gen te hebben zien gesteld. Toch staat
de heer Weiter niet op de Groslijst.
Wat kan hiervan de reden zijn?
Wij menen te weten, dat de heer
Weiter weliswaar het program en het
Verkiezingsmanifest wilde onderschrij
ven, maar tevens te kennen had ge
geven het standpunt van „Rijkseen
heid" (waarvan hij onder-voorzitter
is) aan te hangen. Het is duidelijk,
dat het Partijbestuur met dit „ja" en
„nee" geen raad wist en hem der
halve, toen hij dit standpunt hand
haafde, niet op de lijst heeft ge
plaatst.
Dat de groep-Welter nu althans
volgens de pèrsberichten met een
eigen lijst uitkomt, wordt door Prof.
Duynstee evenals door ons betreurd.
Wij zullen hier niet ingaan op het
feit, dat een dergelijke groep geen in
vloed zou verkrijgen in de Kamer en
slechts kan bewerken, dat de P.v.d.A.
de grootste fractie gaat vormen. En
dat daardoor het tegenoverge
stelde wordt bereikt van wat de
groep nastreeft. De Maasbode van Za
terdag j.l. en ook Prof. Romme in de
vergadering in Enschedé hebben hier
op reeds terecht gewezen.
Hij wil daarmee te kennen geven,
dat een „homogene en evenwichtige
fractie" niet gewenst is. Hij wil een
fractie, waarin zich verschillende op
vattingen op verschillende terreinen
weerspiegelden, waardoor een
consequentie, die hij aanvaardt de
practijk der parlementaire Kabinet
ten, steunend op bepaalde fracties,
onmogelijk wordt. Als gevolg daarvan
is hij van oordeel, dat „het moet gaan
in de richting van z.g. extra-parle
mentaire Kabinetten: regering en Ka
mer zouden losser tegenover elkaar
staan.
Afgezien van het feit, dat Prof. D.
hier onder extra-parlementaire Ka
binetten toch wel iets anders ver
staat, dan gemeenlijk bedoeld wordt,
vragen wij ons af: „Hoe kan er bij
dergelijke fracties (zij verdienen die
naam dan eigenlijk niet meer) ooit
van een werkelijk beleid der rege
ring sprake zijn?" Dan kan men de
K.V.P. met recht verwijten, dat- men
niet precies weet wat men aan haar
heeft. De partijvorming is tóch geen
doel op zich. De partij is een instru
ment „om het fllrlementalr-democra-
tische stelsel goed te laten functio
neren. De practijk leert ons dat een
partij, in casu de K.V.P. dient te zijn
èn beginselpartij én programpartij. Zij
leert ons ook, dat dit program eerst
na behandeling in de lagere organen
der partij moet worden vastgesteld
door de Partijraad, welk lichaam ten
slotte wederom is opgebouw uit ver
tegenwoordigers der partij in al haar
geledingen.
En tot slot: ten behoeve van een
vast beleid eist de K.V.P. met recht,
dat een candidaat op haar lijst dit
program onderschrijft. Dat deze eic
geen „kadaver-discipline" in de frat»
Zie vervolg onderaan kolom 6
TN de omgeving van Koeningan bij
Cheribon is een Nederlandse vei^
ligheidspatrouille aangevallen door 'n
bende van circa 1000 man, aldus ver
nam Aneta. De bendeleden waren ge
wapend met. slag- en steekwapens. De
aanval werd afgeslagen, waarbij de
bende zeer aanzienlijke verliezen ge
leden kou hebben, terwijl aan Ne
derlandse zijde geen verliezen zou*
den hebben plaats gehad-. De corres
pondent van Aneta te Tasikmajaja
meldt, dat in de omgeving van de stad
7 Indonesiërs door rampokkers wer
den vermoord.
Komt Spaak terug
JJE voorzitter van de senaat, Rol-
lin. heeft opdracht van de prins
regent gekregen de tegenstellingen,
die tusr»<n de katholieken, en de socia
listen ten aanzien van de onderwijs
kwestie bestaan, te trachten weg te
nemen of te verzachten. Hieruit me
nen waarnemers de conclusie te mo
gen trekken, dat, indien deze hierin
slaagt, het geenszins uitgesloten moet
worden geacht, dat Spaak als eerste
minister terugkeert. Men neemt aan.
dat het opheffen van genoemde ge
schillen door S"--k als voorwaarde
voor een mogei' I terugkeer is ge
steld. Het is nu lleen nog maar de
vraag of er geen „andere kwesties"
zitten.
TPNKELE VERKENNERS en een
paar kinderen waren aan het
spelen in de zandbergen te Mook
bij Nijmegen. Bij het graven stort
te op een gegeven ogenblik een
massa zand aan de bosrand in.
Drie jongens werden bedolven.
Toen helpende handen de slacht
offers hadden bevrijd, kwam er
plotseling een nieuwe verschui
ving, welke opnieuw slachtoffers
eiste.
Nu liep het echter niet zo gun
stig af: twee jongens, een uit Nij
megen en een uit Mook, werden
onder het zand bedolven en zijn
aan de gevolgen overleden.
/Ti\VEE kinderen in Fanningen speel
den met vuur. Beide kinderen
werden totaal verkoold uit het in
brand geraakte kippenhok, waarin zij
„speelden", te voorschijn gehaald. Ze
waren vier jaar oud.
QNS LAND krijgt in het kader van
het Marshallplan 4.5 millioen ton
lijnolie ter waarde van 1.291.000 dol
lars.
JJORLOGEVERGUNNINGEN met
zwarte opdruk verliezen per 1
Juni a.s. hun geldigheid, die met rode
opdruk blijven voorlopig geldig.
TAE KINDERPOSTZEGEL-ACTIE
bracht ruim 362 duizend gulden
op. Er werden meer dan 11 millioen
kinderzegels verkocht. Maar over die
periode gingen 100 millioen poststuk
ken bij de PTT de deur uit...
TJE A.N.W.B. wegwijzers worden
voortaan verlicht, zodat men in
het donker niet behoeft te verdwalen.
In ons land staan er maar 4500.
tie met zich mee behoeft te voeren,
heeft eveneens de practijk aange
toond. En ook wordt de positie van
de ,.volksM-vertegenwoordi«ei er niet
door verzwakt of aangetast.