Rauter wil zijn huid duur verkopen Geen treinen meer van Berlijn Joodse strijdkrachten zijn welbewapend Nog steeds arrogant Minister Lieftinck goochelt met millioenen Min Fieüez over deB.V.L. Spanje krijgt géén Harshall-hulp Collaborateurs Het nieuwe Rijk „Ik voerde slechts bevelen uit en ben niet voor alles verantwoordelijk". IN "T KORT Eerste Kamer Plan Marshall aangenomen VIERDE JAARGANG No. 1039 VRIJDAG 2 APRIC 1948 De man, iie niat naar radio Oranje luisterde Blijde gebeurtenis in Engeland? Ondanks Marshallhulp zullen we het niet \Vis8elend bewolkt veel royaler hebben Critieke toestand in Duitsland Sovjets controleren Britten en Amerikanen Amerikanen gaan meer vliegtuigen gebruiken Be arbeidsvoorziening in de landbouw Bloed en tranen in het heilige Land. 111 Ze vertrouwen een drievoudige overmacht te kunnen weerstaan Zonnebrillen en nylons Honderd jaar vrijheid van onderwijs Plechtige herdenking in „Schoolstad" kochten zich vrij Grote knoeiboel in Utrecht Dl Uitgave N. V. Uitgeversmij. Neerlandia. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts, C. J. v. Hooteghem, A. E. Langenhorst. Mr. Dr. A. J. J M Mes. Mr. H. B B de Rechter Verschijnt elke werkdag Abonnementsprijs bü vooruitbetaling 3.38 per kwar taal. per post 1 4.25, per week (uitsluitend bij mei postbestelling) f 0.26. Losse exemplaren 6 cent Postrekening 278841 Prijzen voor buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt. Voor God, Koningin en Vaderland Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen Hulst, Dubbele Poort 7, tele foon 102 (Bijbureau: Oostburg, Nieuwstraat 22, telefoon 35). Bu reau voor de Zeeuwse Eilanden: Goes, Westsingel 75, telefoon 2236. Hoofdredacteur: J. J H. A. Bruna. Advertentieprijs (uit sluitend voor de Zeeuwse oplage): 1 0.10 per m/m; voor Re clames (Ingezonden Mededelingen) 1 0.25 per m/m. (Voor de gehele oplage* resp. f 0.25 en i 0.60). Incasso wordt berekend, (Van onze redacteur). TTANS al WIN RAUTER is de man, die er prat op gaat de enige in land te zjjn die niet naar radio Oranje heeft gelnisterd. Het is in (ras zijn die met naar radio oranje heeft gelnisterd. tiet is niet de enige fout, die deze 53-jarige „Hoehere SS- und Poiizeifuehrer und General-Kommissar fuer das Sicherheitswesen" heeft gemaakt. Hij heeft veel ernstigere op zijn geweten; een belangrijk aandeel in het depor teren van vele duizenden Nederlandse burgers, het wegvoeren van sla venarbeiders naar Duitsland, deportatie van studenten, verwoede jacht op verzetsmannen, het roven van huisraad en radiotoestellen en het ver moorden van heel wat goede vaderlanders. TJAUTER moest zich gisteren voor het Bijzonder Gerechtshof te den Haag zitting houdend in het voor malige paleis van Prinses Juliana aan de Kneuterdijk voor zijn oorlogs misdaden verantwoorden. En velen hebben weer de man kunnen zien, voor wie heel Nederland in de oorlogsja ren schrik had. Ongeveer 3 jaar heeft Rauter in de cel doorgebracht. Zijn arrogantie bleek hij er niet door ver loren te hebben. Lichamelijk en gees telijk scheen het celverblijf hem bo vendien geen kwaad te hebben ge daan. Want zijn oude uniform nu zonder de branie-achtige distinctieven zat hem nog als gegoten. Hij toop- de zich een man die van plan is zijn huid zo duur mogelijk te verkopen. Ofschoon hij in de loop van de zit ting opmerkte niet voldoende kans te hebben gehad zijn verdediging voor te bereiden, kon hij merkwaardiger wijs verschillende data bij wijze van spreken uit zijn mouw schudden. Op z'n mond was hij allerminst geval len, want hij interrumpeerde herhaal delijk en deed zulks ad rem en ener giek. Doorgaans gaf hij zijn antwoor den op een bitse commandotoon. deed veel aan „Jawohl, Herr President", maar liet ook dikwijls het „Herr Pre sident" weg. Rauter voelde zich ove rigens min of meer in zijn eer aan getast: hij als Duits hoofdofficier had niet voor een Nederlandse rechtbank moeten terecht staan, zo zei hij met sarcasme, maar voor een internatio naal gerechtshot Voor „mein Fuehrer" bleek hij ech ter nog evenveel ontzag te hebben als enige jaren geleden. Schuldig aan executie» T\E eerste getuige was Schreieder de man van het „Englandspiel". In een zangerig Weens verklaarde hij, dat z.i. Rauter inderdaad schuldig moet geacht worden aan de executies, doch radiodiefstallen en geldboeten zouden JIARDNEKKIGE geruchten blij- ven er in Engeland gaan, dat er een blijde gebeurtenis op komst is in het Engelse Kroonprinselijk gezin. Deze gebeurtenis zou in Oc tober plaats vinden. Prinses Elisabeth en haar man zullen op 14 Mei een bezoek aan Parijs brengen op uitnodiging der Franse regering. dl TN LONDEN is een bloemlezing uit de dagboeken van Goebbels gepu bliceerd. Hieruit blijkt, dat Goebbels plannen had voor een groot na-oor- logs „Reich", waarin Zwitserland en Noord-Italië opgenomen zouden zijn. WEGENWACHTERS van de AN.WJ. ook bekend als „gele rijders", heb ben wjj in ons land op 18 April 2 jaar Zij zullen op die dag niet op de wegen verschijnen, doch voor een select inter nationaal gezelschap te Amsterdam de monstreren. gINDS ongeveer een' week zoekt men in de Cannerbarg te Maastricht, naar een man, die wel de onderaardse gangen is ingegaan, doch er niet meer uit is gekomen. Men vermoedt dat hij een ongeluk in de berggange'h heeft gekregen. 2JEVENTIEN officieren van het Ame rikaanse leger zijn ln Washington door mr. van Kleffen* gedecoreerd i.v. m. hun aandeel in de bevrijding van ons land. 4* A.N.W.B. heeft zich tot de Bel gische instanties gewend met het verzoek met ingang van 1 Mei het zgn. bandenvoorschrift buiten werking te stellen. Zoals bekend moet men nu op de triptieken merken en nummers van de banden noteren. j)E MINISTER van Sociale Zaken, heeft de commissie-van Rhijn, nu zij naar rapport over de algemene herzie ning der sociale verzekering heeft vast gesteld, verzocht op korte termijn ad vies uit te brengen omtrent een uitge- standig ^nderbijslagregeling voor zelf JN MADRID is het feit herdacht, dat ne®eu jaar geleden de burgeroor- n ,ei I^de' De traditionele parade werd gehouden, afgenomen door ge neraal Franco. Men hoorde de roep: "Franco-ja. Rusland-neen". volgens hem op rekening van Seyss Inquart moeten worden geschoven. Rauter interrumpeerde en wees er op, dat hij slechte een onderge schikte functie had, al was hjj de persoonlijke vertegenwoordiger van Himmler. Op deze kwestie kwam hij overigens in de loop van de zitting herhaaldelijk terug. „Ik wil verant woordelijk gesteld worden voor dat gene waarvoor ik verantwoordelijk ben," zei hij, „en hetgeen anderen gedaan hebben, moet niet op m(j geschoven worden". Dit kwam o.m. tot uiting toen de beruchte jodenverordeningen ter spra ke kwamen. Rauter erkende verschil lende dezer verordeningen onderte kend te hebben en ook voorr uitvoe ring gezorgd te hebben: „Maar ik nam geen initiatief, zei hij, dat deed Ber lijn". Uit de brieven die Rauter aan Himmler schreef, kwam echter over duidelijk tot uiting, dat hij meer deed dan bevelen uitvoeren. Rauter haalde zijn schouders op over de foto-copiën van deze brieven. Hij verzocht on der gelach der tribune de president toch vooral een nauwkeurig onder zoek in te stellen naar de betrouw baarheid der foto-copiën, „want er Is tegenwoordig zoveel wat niet betrouw baar is", zei hij. Het zoeken naar joden in Zuid- Nederland noemde Rauter camouflage In werkelijkheid is er, merkte hij op, naar agenten uit Londen gezocht die in die dagen boven België uit vlieg tuigen waren gesprongen en die mis schien het Duitse „Englandspiel" zou den kunnen bederven. Hij beweerde het concentratiekamp Vught gebouwd te hebben om niet van de Duitse concentratiekampen afhan kelijk te zijn. De joden moesten daar weg om de legering van andere Ne derlandse gevangenen te verbeteren. Hij beweerde niet te weten, welk lot de joden in Duitsland wachtte, een bewering die een honend gelach aan het publiek ontlokte. Merkwaardig incident merkwaardig incident deed zich voor, toen de oud SS-er van Etten tegen Rauter kwam getuigen en mee deelde dat de generaal destijds bij de installatie van Feldmeyer over de jo denvervolging gesproken had als van „schmutzige Arbeit", die echter ge schiedkundig van grote betekenis was en door de SS zonder zwakheid en met alle middelen moest worden doorge voerd". Rauter wilde op deze getuigenis niet antwoorden. Dit is een man die eens Untersturmfuehrer van de SS was en de eed op de Fuehrer aflegde, doch deserteerde. Dit is geen betrouw bare getuige, zei hij met agressieve stem. (Van Etten is na zijn desertie bij de SS tot de illegaliteit toegetreden, waarvoor hij belangrijk werk heeft verricht. Eenzelfde behandeling van de zij de van Rauter viel later van Geel kerken, de propagandaleider van Mussert ten deel. Ook v. Geelker kerken, die volgens Rauter even eens niet betrouwbaar was. Veel sympathie bleek Rauter dus niet voor de NSB te hebben. Van Geel kerken, die zich destijds toch heus wel heeft uitgesloofd voor zijn Duitse vriendjèsj keek erg beteuterd. Hij zag er overigens best uit deze van Geel kerken, zijn pakje zat hem zelfs wat te strak om het lijf. C. van Geelkerken. Van Geelkerken moest getuigen toen de represailles i.v.m. de executie van Seyffardt ter sprake kwamen. Op een vergadering van de NSB kwam Rauter echter met het plan gijzelaars dood te schieten, waartegen van Geelkerken zich verzette. Arbeider» hadden het goed. zpEN aanzien van de razzias ten be- hoeven van de Arbeitseinsatz gaf Rauter toe deze te hebben laten hou den. Ook had hij de tweede distribu tiekaart laten invoeren om een betere controle te kunnen uitoefenen. Hij had echter alleen bevelen uit te voe ren, zei hij. Hij wist over de Arbeits einsatz niets anders dan goed te ver tellen. De Nederlanders hadden het iï) Duitsland zeer goed volgens Rauter. „En bovendien werd door de Arbeits einsatz de werkloosheid ln Nederland opgeheven". Het invoeren van de twee de distributiestamkaart noemde hij 'n uitvinding van S. Louwes. Het roven van meubelen in Neder land was volgens Rauter door Goe- ring bevolen, omdat hij woedend was over de geallieerde bombardementen Het in beslag nemen van radiotoestel len was niet bedoeld om ze daarna cadeau te doen aan Duitsland. Ik kon er echter niets aan doen dat Goebbels er met de buit vandoor ging, betoogde hij. Het laat zich aanzien dat de zitting minstens drie dagen zal duren. Ver-' moedelijk zal mr. Zaayer. eerst op z'n vroegst Zaterdagmiddag zijn requisi toir houden. JJENRI BRONCK, hoofdredacteur de KR°-Gids, die op de KRO- aU »le"SVonden te Geleen en Echt De zou optreden, is in hotel Keerde 1Sittard- waar hij lo- Kenoetk bed aangetroffen. /De geneesheer constateerde hartverlam- neersverwachting, geldig tot neaenavond: wïtar?Chli,se tot matige. langs de waddeneilanden nog tijdelijk har de wmd tussen Zuid-West en Wesi Wisselend bewolkt met plaatselijk enkele buien. Weinig verandering van temperatuur. Heden zon onder 19.15 uur en maan onder 11.06 uur. Zaterdag z°n op 6.11 uur en maan en 4.42 uur. TTOEWEL het bedrag aan dollars, waarover t.z.t. onder het Euro pees herstelprogram door ons land zal kunnen worden beschikt, nog niet met zekerheid kan worden vast gesteld, staat het nu reeds vast, dat ondanks de Marshall-hulp het alge mene verzorgingspeil vooralsnog niet zal kunnen stijgen boven dat van 1947, en dat aanvankelijk hoog stens kleine verbeteringen mogelijk zullen zijn. Dit niet erg op wekkend geluid is te horen tut de deviezennota, die minister Lieftinck thans aan de Tweede Kamer heeft aangeboden. Uit deze nota blijkt, o.m., dat ons nadelig saldo op de gehele be talingsbalans over 1947 beraamd was op 2435 millioen. Ter overbrugging van dit tekort werden verschil lende maatregelen genomen. Er resteerde nog een passief saldo van 609 millioen gulden, waarvoor nog dekking moest worden gevonden. Dit passief saldo is verminderd door een hogere uitvoer en een lagere invoer dan was geraamd. Verder werd het gedekt door een hogere credietverle- ning door het buitenland en o.m. door een hoger bedrag aan vrijwillig geli quideerde effecten. LIEFTINCK. yoo& wat de betalingsbalans 1948 aangaat is een sterk speculatieve prognose gemaakt. De goederen en dienstenbalans vermeldt aan inkom sten en uitgaven een totaal van 4085 millioen, de kapitaalverkeersbalans met een totaal van 1789 millioen laat een nog te dekken tekort zien van 911 millioen Het onzekere punt bij alles vormt de omvang van de Marshall-hulp die Nederland ter beschikking zal krijgen. Indien die hulp zou uitblij ven is het niet ondenkbaar, dat be paalde rantsoenverlagingen onver mijdelijk worden, terwijl door ge brek aan grondstoffen na enige tijd een grote werkloosheid zou gaan ontstaan. Zou de voorziening der Nederlandse volkshuishouding ongeveer op het peil blijven van 1947, dan zou moeten wor den gerekend op een tekort op de be talingsbalans van 2 milliard. Ook ech ter indien het Marshall-plan komt hel pen. is het niet zeker dat het tekort gedekt zal kunnen worden. Om de tekorten zoveel mogelijk te dekken is een plan opgemaakt om de i bestellingen in dollars gedurende «en den uitgetrokken Het ligt voorts in de bedoeling over te gaan tot het vorderen van originele Amerikaanse aandelen en certificaten daarvan. Inmiddels wordt in de kas- behoefte voorzien door gebruik te maken van het uit Duitsland terugont vangen goud. In het uiterste geval zal een verder deel van de goudvoor raad worden aangesproken. ■MAAR AANLEIDING van tijdens de behandeling der Oorlogsbegroting in de Eerste Kamer gemaakte opmer kingen, deelde minister Fiévez over de B.V.L. mee, dat de regering niets anders wil dan in de nationale reser ve een aantal gezagsgetrouwe men sen te hebben, die zich ter beschik king van de overheid stellen. Hij deel de niet de vrees welke werd geuit ten aanzien van het openzetten van loketten teil behoeve van de natio nale reserve, „want er bestaat onder het volk een zeer grote belangstel ling" zei hij. Het zal volgens de minister nodig zijn, dat in de nationale reserve niet worden opgenomen degenen, die bij mobilisatie van het leger onder de wapenen geroepen moeten worden. Hij deelde mee. dat de oprichting van Veiligheidsbataljons in Indone sië met kracht ter hand is genomen, waardoor de aflossing van troepen kon versneld worden. De minister maakte ook bekend, dat. niet alle territoriale bataljons op 1 Juni a.s. ontbonden zullen worden, zo als aanvankelijk is meegedeeld. Er zullen er nog enkele ook daarna wor den gehandhaafd. De eerste straalvliegtuigen zijn al besteld. Gelden zijn er in de begro ting opgenomen voor eskaders straal vliegtuigen, voor luchtdoelgeschut en ten behoeve van de territoriale troe pen. De minister zal verdere mededelin gen doen aan de commissie voor Le ger en Vloot der beide Kamers. Deze commissie stelt de minister in de ge legenheid. om r-.ededelingen te doen, welke nog niet onmiddellijk openbaar gemaakt kunnen worden gn welke vaak streng geheim moeten zijn. Hij zal met de opmerkingen, wel ke daaromtrent ten aanzien van communistische leden in deze com missie zijn gedaan, bij de voordracht rekening houden. De begroting is z.h.st. aangenomen, natuurlijk met de communisten tegen. DE VERSCHERPTE maatregelen voor het verkeer tussen Berlijn en het Westen zouden, zo meent men in politieke kringen te Berlijn, de eerste stap kunnen zijn ln het kader van een Sovjet-Russisch plan om de andere drie mogendheden op de lange duur te dwingen Berlijn te verlaten. Nog belangrijker acht men de indruk, die de publicatie der Sovjet-maatregelen op de Duitse be volking van Berlijn zal maken. De Russische controle langs de Brits-Russische zone grens is in de laatste dagen zeer verscherpt. Of schoon de grens niet geheel gesloten is, mogen alleen Duitsers met inter zonale passen passeren. Het locale grensverkeer, dat tot dusverre met aan al te strenge controle onderhevig was, is nu volkomen stil gelegd. Alle grensposten zijn extra bemand. Dorpen achter de zone-grens, waar vroeger geen troepen gelegerd waren zijn nu bezet door Ruissische troepen afdelingen. Talrijke vluchtelingen, voornamelijk intellectuelen gaan naar de Britse zone. Zij vrezen, dat het „ijzeren gordijn" geheel gesloten zal worden, waardoor zij later niet meer zouden kunnen vluchten. SPOORWEGVERKEER STAGNEERT TIET TOCH AL zo geminimaliseerde spoorwegverkeer, ondervindt zeer grote stagnatie, doordat aan de Sovjet controle-posten de treinen zeer lang worden'opgehouden. Amerikaanse en Britse treinen zijn op bevel der Sov jets op zijsporen moeten rijden, om daar onderzocht te worden. Amerikaanse treinen moesten te rugrijden, omdat de Amerikaanse treincommandanten weigerden de Russische grensbeambten toegang tot de trein te verlenen. Begrijpelijk is, dat een en ander TIET VOORSTEL van het Amerl- kaanse Huis van Afgevaardigden, om ook Spanje op te nemen in het Marshall-hulpplan, is jeen Jang leven beschoren geweest. Want, nadat eerst Marshall en daarna Truman verklaard hebben, tegen hulpverlening aan Spanje ge kant te zijn, is in een gemeenschap pelijke zitting van het Huis van Af gevaardigden en de Senaat beslo ten Spanje n i e t op te nemen in het hulpplan voor Europa. Senator Vandenberg, voorzitter van de Senaatscommissie voor buitenland- se betrekkingen, heeft verklaard, dat secretaris van de stichting voor de land het Congres besloot het amendement b en dienen daal. tevens een aan. betreffende Spanje te laten vallen, omdat het ontwerp lidmaatschap van de organisatie van deelnemende lan den openlaat voor alle andere landen, die eventueel door de thans deelne mende landen worden uitgenodigd. Men was derhalve van mening, aldus Vandenberg, dat het de taak en het orivilege van de zestien deelnemende Europese landen is een besluit ten aanzien van Spanje te nemen. Plaatselijke commissies De STICHTING voor de landbouw in Zeeland schrijft ons: Ook dit jaar zal, daar waar een absoluut gebrek is arbeidskrachten uit eigen omgeving, bij het verplegen en oogsten der gewas sen de nodige hulp worden geboden, door het bureau Oogstvoorzlening. De organisatie van een en ander be rust bij Stichting voor de Landbouw, welke daarvoor alle plaatselijke com missies zal inschakelen. Deze commissies worden volledig ver antwoordelijk gesteld voor de gang van zaken in hun werkgebied en zullen dus speciaal t.a.v. het beoordelen der aan vragen belangrijk werk te verrichten krijgen. Werkgevers die over onvoldoende ar beiders uit eigen omgeving kunnen be schikken en van genoemde hulp ge bruik wensen te 'maken, moeten hun aanvragen richten tot de plaatselijke r«HILI gaat de communistische partij buiten de wet stellen. De president zal een desbetreffend voorstel indienen isle zvn' vraagformulier te ondertekenen Het seizoen 1948 is in 5 perioden in gedeeld en wel: No. 1 tot en met 16 Mei. No. 2 van 17 Mei t.m. 11 Juli. No. 3 van 12 Juli t.m. 8 Augustus. No. 4 van 9 Aug. t.m. 29 Aug. No. 5 na 29 Augustus. Aanvragen voor een bepaalde periode moeten minstens 10 dagen voor dat de periode aanvangt in het bezit van de secretaris van de plaatselijke commis- (Van onze Parijse correspondent) TfERSTE indrukken zijn door de regel juist. Mijn eerste Indruk van Tel Aviv was: één groot gekkenhuis. De krantenjongens schreeuwen nog tienmaal zo hard als die in Parijs. Iedere taxi en iedere bus concerteert een of andere Hebreeuwse symphonie op de claxon. In de drukste straten Is dat lawaai zo vreselijk, dat je geneigd bent je vingers in de oren te stoppen. Ik houd daar niet van. P: ben er niet achter kunnen komen, I kracht. De Joden gaan van het stand- l\AA«Tna1 ♦olon oi' in Tol A m'tr urnrI TWlTlt lilt. Hat hllri fitaot Isnot-ne* hoeveel talen er in Tel Aviv wor den gesproken. Engels, Hebreeuws, Duits, Frans, Roemeens, Russisch, Hongaars, Spaans, Portugees entoen ik er wasNederlands; zij het dan ook tegen me zelf. Hier raken Oost en West elkaar. Reizigers uit Jerusa lem of de luchthaven Lyddia hebben merendeels bleke gezichten en witte neuzen. Er is reden toe. Reizen langs deze wegen gaat inderdaad gepaard met levensgevaar en mensen die prijs stellen op hun leven reizen dan ook niet, of in geblindeerde autobussen. Bussen en taxi's razen letterlijk over de buitenwegen om aldus de gevaars limiet tot een minimum te reduce ren. Maarof je vlug of langzaam over een landmijn rijdt, na-vertcllen doe je niets meer. En dat is jammer. GETALLEN ITet valt niet te loochenen dat er een groot verschil is tussen de Joden van Palestina en die der West Euro pese landen. In Palestina draagt men elkanders lasten; er wordt hard, zeer hard gewerkt. Zelfs thans nu Amerika zijn steun aan het verdelingsplan heeft onttrokken, gaat de opbouw on gestoord voort Men maakt grote plan nen voor de toekomst envoert deze ook inderdaad uit. Trouwens, 't bericht heeft ook geen ogenblik een paniekstemming veroorzaakt De on dertoon van lichte nervositeit die niet te miskennen was, sedert de we derzijdse terreur is toegenomen, is wellicht iets toegenomen, doch men meent te kunnen vertrouwen op eigen punt uit dat hun staat bestaat en door geen enkel tractaat opgeheven kan worden. Zij zullen hun eigen staat verdedigen. Informeren naar de sterk te van de strijdorganisaties heeft wei nig zin. Met een knipoog vertelt men dat de Haganah ongeveer 100.000 uit stekend geoefende manschappen telt. Daarnaast bestaat de Stern-groep en de groep Irgoeru die gezamenlijk over minstens 20.000 zwaar bewapende sol daten beschikken. Het knipoogje bete kent: we hebben nog meer mensen en kunnen beschikken over moderni wa pens, ook zware. De Arabische Liga bevat weliswaar een gebied, even groot als bijna geheel Europa (be halve Rusland) en beschikt over een groot mensenareaal, doch het aantal geoefende troepen is vrij gering. Ook buitenlandse waarnemers gelo ven, dat Egypte, Syrië, Irak, Transjor- danië en Soedi-Arablë gezamenlijk niet meer dan 200.000 manschappen op de been kmuien brengen, die boven dien slechter bewapend zouden zijn dan de Joden en merendeels gehandi capt worden door lange verbindings lijnen. Een bevoegde Joodse instantie is van oordeel, dat de Joden een drie voudige overmacht zouden kunnen weerstaan, hoewel rekening gehouden moet worden met het prijsgeven van moeilijk te verdedigen gebied. Dat geldt bv. voor het Zuidelijke deel van Negeb. Men gelooft evenwel nog niet in een Heilige Oorlog. Men neemt aan Oosten temeer omdat dan Rusland als lachende derde op de loer ligt voor de buit. bedrogen: ^owel de communistische als de niet- communistische Jood voelt zich door Londen bedrogen. Amerika heeft aan sympathie ingeboet doordat Tru man zijn steun aan het verdeling-plan onttrok. En omdat Stalin en Truman elkaar invloed in Palestina misgunnen geloven de Joden dat hun zaak er lang niet hopeloos voor staat. Men werkt voort. Bovendien, mocht het tot een conflict komen, dan zullen ze vech ten. „Onze strijdformaties zijn ge oefend in een harde leerschool van tien jaar." Dit is me niet eenmaal, doch minstens tienmaal verzekerd. Ik geloof het. De Haganah is een min of meer geregelde organisatie, die niets of weinig te verbergen heeft. Zij werd opgericht om de Joodse neder zettingen in Arabisch gebied te ver dedigen. Merjuideels zijn het gematig de elemente*die weliswaar niet te rug deinzen voor een geregelde strijd doch niet gebrand zijn op werkelijke terreur. De gevreesde Stemgroep en de Irgoen, kleine tot aan de tanden toe gewapende formaties, zijn de be drijvers der terreur- en vergeldings acties. TTe Joden weten, dat zij in de Ara bische Liga een tegenstander heb ben, die kan putten uit een enorm mensenmateriaal. Maaral vechten de Arabieren graag, ze vechten niet goed, zo verzekert me een Joodse jongedame. Zelfs Duitse instructeurs weten er geen soldaten van te ma ken. Ze schieten omdat het zo gezellig knalt en omdat toevalligerwijs uit 'n kist munitie altijd wel eens één ko geltje doel treft. Ze babbelt lustig door. Heerlijk overdrijvend. Ik moet een foto bekijken van een huis op de Overtoom, waar ze tot 1938 gewoond heeft. Inderdaad was ze juist op tijd weg. Komt u morgen eens aan? We tot een uiterst geladen sfeer heeft geleld, vooral ook omdat de Sovjets een special hobby hebben om mili taire wagens aan een diepgaande controle te onderwerpen en de pa pieren woord voor woord nagaan. Het Amerikaanse militaire bestuur heeft inmiddels bekend gemaakt, dat Sovjetgrenswachten niet in Ameri kaanse militaire trienen zullen wor den toegelaten. Een trein is wegge reden met militaire bewaking, die de opdracht heeft gekregen zich teweer te stellen, indien onbevoegden zullen trachter zich toegang tot de trein te verschaffen. Later heeft het Amerikaanse mi- lilaiie bestuur stopzetting van alle Amerikaanse militaire verkeer per trein bevolen. Dit verkeer zal nu per vliegtuig geschieden. Besprekingen zijn gaande om het luchtverkeer op Berlijn aanzienlijk uit te breiden. BRITS PROTEST. ■yAN BRITSE ZIJDE is bij de Sov- jet-autoriteiten een fel protest in gediend tegen het ophouden van Brit se militaire treinen. Uit Londen wordt bericht, dat Bé- vin persoonlijk zal beslissen, welke stappen in verband met de crisis ge daan moeten worden. In afwachting daarvan is besloten, dat ook geen Britse treinen meer zul len rijden, zodat er practisch geen treinen meer rijden. 0°K Vin. aan het smokkelfront houdt men rekening met de seizoenwisseling. Dit bleek o.a. in de nacht van Woensdag op Don derdag, toen de marechaussée uit Roosendaal tijdens een patrouille op een groepje smokkelaars stuit te. De drageïs gingen er op het bemerken van onraad meteen van door doch lieten een paar dui^Vnd zonnebrillen en 200 paar Nylons als buit achter, alles bij elkaar een waarde vertegenwoor digend van naar schatting f 10.000 Een schadelijke nacht voor de heren opdrachtgevsrs. TN DE HOUTRUSTHALLEN te Den Haag, waar de tentoonstelling ^Schoolstad" loopt heeft op plechtige wijze de herdenking plaats gehad van het honderdjarig bestaan van de vrij heid van onderwijs in ons land. Bij de ze plechtigheid waren o.m. aanwezig: Z.Em. Kardinaal de Jong, mgr. Paolo Giobbe, mgr. J. Willekes, de Vicaris sen-Generaal van de bisdommen Den Bosch, Haarlem en Breda, de minister- president en vele andere autoriteiten. Mgr. dr. Verhoeven, de directeur van het Centraal Bureau voor Onderwijs en Opvoeding hield een toespraak, waar in hij uiteenzette, dat onze onderwijs wetgeving enig in de wereld is. De herdenkingsrede werd uitgespro ken door prof. Rogier, die een interes sant overzicht gaf van de eeuw onder wijsvrijheid en erop wees welke prach- •ige resultaten het katholieke onder wijs heeft mogen boeken. TIET HOOFD van de PJR.A.C. te Utrecht, J. van Gooi, is onder zeer ernstige verdenking van groot scheepse op zeer geraffineerde wijze onder zijn ieidng uitgevoerde knoeie rijen met dossiers van collaborateurs gearresteerd. Alle dossiers bij de P.R.A.C. had den e^n z.g. „waarderingsprijs", wel ke varieerde van 5000 tot 100.000 gul den. Kwam een collaboratie-zaak in behandeling dan toog 'n medewerker van v. Gooi naar de persoon in kwes tie en deelde mede, welke bedrag be taald zou moeten worden, wilde hij dat van zijn zaak een zg. „licht dos sier" zou worden samengesteld. Ging de man hier niet op in, dan werd aan de officier-fiscaal eerst het lichte^ dossier gezonden, maar later werd dan het z.g. „zware-dossier" nagezonden. Van G. en zijn medewerkers er worden nog meer arrestaties verwacht splitsten nl. de dossiers. Op deze wijze werd geen argwaan gewekt, als later nog een aanvullend dossier werd nagezonden, daar het immers mogelijk was, dat na afsluiting van het eerste nog aanvullende gegevens ter beschik king waren gekomen. z A - „7 «wun, u inuigcii cciiö aan. we v? A™enk* Engeland alle zeilen hebben vlak bij de stad een sinaasap- If1! -- i, n °Ta e voorkomen.pel-plantage. Nee kind. morgen ga ik omdat zij aJlerminst gediend zijn bij weer weg. Het is me hier te duur en een openlijk contact in het nabije bovendien ben ik te laag verzekerd. Het Amerikaanse Huis van Afge vaardigden heeft met 329 tegen 74 stemmen het wetsontwerp aangeno men, volgens hetwelk in het kader van het plan-Marshall 5.3 milliard dol lar voor het herstel van Europa en 'n aparte som voor Griekenland, Turkije en China beschikbaar zal worden gesteld. Het wetsontwerp is thans naar het Congres gezonden, dat in de komende dagen in verenigde zitting het uitein delijk ontwerp zal opstellen, dat naar men verwacht binnen 10 dagen aan president Truman ter tekening voor gelegd zal kunnen worden. ZWARTE AARDAPPELEN. Aardappelhar-ielaar G. H. te Kr. had een partij van 97700 kg. aardappelen verkocht tegen f 10.40 per >°0 kg. De prijsbeheersing heeft hem daarvoor verkiezingen van dezzomer zullen worden uitgelokt door een grondwetsherziening. Een grondwetsherziening, welke no dig is om verder te bouwen aan de nieuwe inrichting van het koninkrijk. Zulk een nieuwe inrichting werd reeds aangekondigd in de koninklijk» rede van December 1942. Gelijkwaar- digheid der delen, blijvende samen werking op basis van vrijwilligheid, dat waren de hoofdpunten van de ra dio-toespraak. welke toen onder ver antwoordelijkheid van het Kabinet* Gerbrandy werd gehouden. Onder zeer moeilijke omstandighe* den is er na de bevrijding gewerkt aan de verwezenlijking dier grondge dachten, welke eigenlijk buiten het kader van de geldende Grondwet vie len. t De Regeringen van na de bevrijding hebben gemeend, dat ze een heel eind konden komen met toepassing van de in Londen uitgevaardigde Noodbeslui- ten. Ddch dit kreeg met het vorderen van de tijd een voortdurend meer ge wrongen karakter. De regerihg acht het nodig consti tutionele machtigingen te scheppen voor het verder opbouwen en uitbou wen van de nieuwe Rijksconstructi», Tte discussies in een daartoe inge- stelde staatscommissie hebben zich tussen twee polen bewogen. Enerzijds de mogelijkheid van het verlenen van een blanco volmacht. Anderzijds het nauwkeurig uitteke nen van de nieuwe constructie in grondwetsbepalingen. Voor de eerste methode pleit de communist Stokvis in een afzonder lijke nota. De laatste methode bepleit nie mand, maar de heer Schouten schijnt er toch naar over te hellen. Hij Immers heeft de door de meer derheid gekozen oplossing verworpen- omdat ze z.i. te vaag is. Die oplossing bestaat namelijk hier in, dat de uitkomsten van het tot nu toe gevoerde overleg met de Over zeese gebiedsdelen in grote trekken zijn vastgelegd in een nieuw grond- wetsartikeL Daarin wordt dan ge sproken over de Unie met aan het hoofd de Koningin. Over de eigen organen van de Unie, betrekking heb bend op buitenlandse betrekkingen, defensie en financiën. Over het ko ninkrijk nieuwe stijl en de federatieve Verenigde Staten van Indonesië. Over de vrijwillige aanvaarding langs de mocratische weg van het nieuwe be stel in de verschillende gebiedsdelen. Binnen dit raam nu kunnen vol - gens het voorgestelde afwijkingen van de Grondwet worden toegestaan, bij eenvoudige wet, mits deze wet een meerderheid van twee-derden in de Kamers behaalt. Aldus de meerderheid der Grond wetscommissie, welker voorstel in zijn grondgedachten vermoedelijk we! door de regering zal worden over genomen. Voa\s gezegd heeft de anti-revolutio- aire leider hieraan zijn goedkeu ring niet kunnen hechten. Een artikel „Met schone handen" in. „Trouw" licht ons nader in over de motieven van die afwijzing. De a.r. wensen in geen enkel opzicht mee te werken aan het voortgaan en het be vestigen van de huidige regerlngspo* litiek. Zij menen, dat nog op de huidige dag een wijziging „ten goede" moge- lijkmis. Zolang er in Indië qgn Neder lands machtsapparaat Is, achten tij zulk een wijziging uitvoerbaar. Zo lang de Nederlandse regering voor 't anker der huidige Grondwet ligt, vin den zij zulk een gewijzigde politiek de enig rechtmatige politiek. Klagend over vaagheid, blijven de a.r. zo echter ook in het vage. Waar om niet royaal gezegd: „We willen er op los slaan en de republiek met mi litaire macht wegvagen"? En durven ze zichzelf de internationale conse quenties daarvan voor ogen stellen? De christelijk-historischen blijken zich op een meer realistisch stand punt te stellen? De heer Tilanus heeft in de jaar vergadering van zijn partij de bezwa ren tegen de Indonesische politiek der regering ook breed uitgemeten. Maar, zo voegde hij eraan toe. er zijn toe- zeegingen gedaan. Internationaal en nationaal worden die geregistreerd en het zon struisvogelpolitiek zijn daar- voor de ogen te sluiten. De' zetten, gedaan op het schaakbord, kan men zo maai- niet ongedaan maken. Van belang is dus, hoe de verdere ontwikke^g zal zijn en wel in het bijzonder de bevoegdheden, die aan de Nederlands-Indonesische Unie zullen kunnen worden toegekend. Gevraagd om aan de verdere ontwikkeling mede te werken, zowel in de Ronde tafelconferentie met de West als in de Rondetafelconferentie met de Oost. heeft de heer Tilanus gemeend, zich aan die constructieve arbeid niet te mogen onttrekken. Hij herinnerde zich de houding van Groen van Prinsterei Lohman, Hoedemaker, De Visser en Schokking, die bij volkomen bezin ning op en fundering in hun begin selen, onder moeilijke omstandighe den synthetische staatslieden zijn ge weest. Degenen, die nu nog terzijde blij ven staan, ziet hij dus niet als syn thetische staatslieden. En hij heeft gelijk. Oppositie is goed,- nuttig en nodig. Maar er kan een ogenblik komen, dat ze onvruchtbaar en negatief wordt.... een proces-verbaal gegeven omdat prijs maar 8.80 en t 8.70 per 100 kft Jiad mogen bedragen. Een bedrag van ruim 1500 zou de handelaar te veel hebben verdiend op deze wijze.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1948 | | pagina 1