Kijkgat in ijzeren gordijn gesloten?
Eeuwenoude toren in brand
Leerzaam bezoek aan comriiune
IN 'T KORT
Finland moet bukken
Ieder steentje is er ééntje
Rauter voelt zich
verantwoordelijk
Heilige Stoel intervenieert
Om onze
kinderen
Geen Europees bezit
in westelij
halfrond
Ver. Staten dienen
resoluties in
VIERDEJAARGANG Na 1037
WOENSDAG 31 MAART 1948
Sovjet-Unie wil ruil van gebieden
In Moskou zou „overeenstemming" bereikt zijn over
een Verdrag van wederzijdse bijstand met Finland
Drama in zakformaat
Genoeg appels,
doch minder peren?
Helpt mede de priester-studenten verlossen
uit hun primitieve Dongense verblijf
Hij wordt Zeer streng
bewaakt
St. Walburgkerk te Zutphen zwaar gehavend
Wapenstilstand in Palestina?
Wisselend bewolkt
Tsjechisch schrijver
bekeert zich
Drs. W. v. d. Riet
jubileert
X
Bloed en tranen in het Heilig Land.11
Grauw en eentonig bestaan zonder gezinsleven
Ook Spanje krijgt
Marshall-hulp
Zeeland en de wereld
omroep
Lpk aangespoeld
serie-film
ils Tarian
1 en 9 uur
787—0
der Steen
werkelijk de
er iets ge-
lan een paai'
Uitgave N. V. Uitgeversmij. Neerlandia. Redactieraad:
A, F. J. Aernoudts; C. J. v. Hooteghem; A. E. Langenhorst: Mr.
Dr. A J- J- M Mes. Mr. a B B de Rechter Verschijnt elke
werkdag Abonnementsprijs bij vooruitbetaling 3.38 per kwar
taal. per post f 4.25. per week (uitsluitend bij niet postbestelling)
f 0.26. Losse exemplaren 6 cent. Postrekening 278841. Prijzen
voor buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt
Voor God, Koningin en Vaderland
Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen Hulst, Dubbele Poort i, tele
foon 102 (Bijbureau: Oostburg, Nieuwstraat 22, telefoon 35). Bu
reau voor de Zeeuwse Eilanden: Goes, Westsingel 75, telefoon
2236. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Advertentieprijs (uit
sluitend voor de Zeeuwse oplage): 0.10 per-m/m; voor Re
clames (Ingezonden Mededelingen) 0.25 per m/m. (Voor de
gehele oplage resp. f 0.25 en 0.60). Incasso wordt berekend.
i
IN MOSKOU gelooft men, zo meldt Reuter, dat de Finse
delegatie met de Sovjet-regering overeenstemming heeft
bereikt over de algemene richtlijnen van een verdrag van
wederzijdse bijstand. Bevestiging hiervan was evenwel niet
te krijgen.
„Overeenstemming" zegt Reuter in een goedmoedige bui,
terwijl iedereen weet, dat Finland de besprekingen wel wat
kan rekken doch zich uiteindelijk niet kan ontwringen
aan de worgende greep van Moskou. Het kleine dappere
Finland moet bukken, of het wit of niet. „Overeenstem
ming" klinkt dan ook vreemd.
P Delft dacht een vader dat z'n
dochtertje In een beerput was
gevallen. Hij sprong in het vleze
nat om de kleine op te vissen. De
opa van de kleine meid, aange
stoken door de angst van de va
der, bleef niet achter en sprong
eveneens met ware doodsverach
ting in de put. Ze maakten zo'n
lawaai, dat een paar kinderen, die
in de buurt aan het spelen waren,
er door werden aangetrokken en
heel nieuwsgierig hun neusjes
over de beerputArtaken om de ge
dragingen van pa en opa te be
wonderen. Bij die kinderen was
ook het gezochte dochtertje.Pa
en opa hebben heel lelijke woor
den gezegd, te lelijk voor «en
nette krant
\fYRON TAYLOR, de persoonlijke
"k vertegenwoordiger van Truman
bij het Vaticaan, wordt binnen een
paar «lagen daar verwacht. Al wordt
officieel gezegd, dat dit bezoek van
Taylor geen bijzondere betekenis
heeft, toch is het niet onwaarschijn
lijk, dat Taylor iets naders wil weten
over de op 18 April a.e. plaats
vindende verkiezingen.
|"*E Chinese communisten, die ln
binnen-Mongolië een offensief op
touw hebben gezet hebben dit moe
ten bekopen met een fiks pak slaag,
daar de regeringstroepen enige mach
tige tegen-offensieven opgezet heb
ben.
TfAS-aardappelen en perzikken zijn
Ik er aL Maar ze zijn voer onze
portemonnaie nog eon tikje te duur.
De eerste kas-aardappelen brachten
op de veiling te Poeldijk nl. f 1.35 tot
f 1.55 per kg. op. Een maaltje wordt
du* nogal prijzig. De eenste perzikken
noteerden maar liefst f ,2.45 per st
Voorlopig houden we niet van per
zikken....
TN vals* textielpunten schijnt thans
hoogconjunctuur te zijn. Want
weer is een uitgebreide handel daarin
ontdekt. Nu ln het Oosten. Twee han
delaars zijn reeds gearresteerd, nl.
een uit Deventer en een uit Apel
doorn. Denkelijk zullen nog meer lie
den bij hun kraag worden gegrepen.
DUIM 40.000 bedevaartgangers zijn
naar Hakendover getrokken. Kar
dinaal van Hoey zegende de menigte
met het Allerheiligste.
tJET WITTE HUIS heeft categorisch
het bericht, dat een bijeenkomst
tan President Truman, de Britse pre
mier Attlee en Maarschalk Stalin te
verwachten zou zijn, tegengesproken.
DEN chocolade- en suikerwerkfa-
briek in het Westen bleek bij con
trole door de C.C.D. circa tien ton
auiker meer in voorraad te hebben dan
verantwoord. Deze suiker was ver
kregen door ln chocoladeproducten
grondstoffen te verwerken welke niet
Waren toegewezen. Ook werd een ho
ger verwerkings-verlies opgegeven
dan in werkelijkheid bestond en was
suiker zwart gekocht.
01 INWONERS van Oberammergau
die vroeger geregeld als acteurs
bij de Passiespelen optraden, bevin
den zich in Russische krijgsgevangen
schap. De burgemeester van het Bei
ers stadje wil zich naar Berlijn bege
ven om de Sovjet-maarschalk Soko-
lovski te verzoeken, hen vrij te laten,
todat zij in 1950 weer kunnen mee
spelen.
l/JEN WEET waar het de Sovjet-Unie
om te doen is. Men wil een com
pleet verdrag van wederzijdse mili
taire bijstand, hetgeen uiteraar» al
leen narigheden voor Finland kan
meebrengen.
Finland voelt er daarom bitter wei
nig voor en heeft de delegatie voor
Moskou op pad gestuurd met de op
dracht eerst de kat uit de boom te
kijken en de draagwijdte van de voor
gestelde militaire overeenkomst te
onderzoeken. Finland is nl. niet be
reid verplichtingen aan te gaan, waar
door misschien Finse troepen naar 't
buitenland gestuurd zouden moeten
worden, of bases in Finland aan Rus
land afgestaan zouden moeten wor
den.
Moskou schijnt nu evenwel vast
te willen houden aan een volledig
militair verdrag en wenst de Finse
verlangens te negeren. Deze Indruk
krijgt men zeer sterk indien men
te weten komt, dat er in Helsinki
gedurende de Paasdagen een leven
dige politieke activiteit heeft ge
heerst. Dit had zijn oorzaak, want
Moskou had een speciale koerier
naar Helsinki gezonden, die de de
finitieve Russische voorstellen aan
de Finse regering heeft overhan
digd.
Dit betekent, dat Moskou er liets
voor voelt de zaak de traineren en
men kan dan ook rustig aannemen
dat de ontwikkeling der dingen nu
een beslissende fase heeft bereikt.
TIET schijnt, dat de Finse Minister
president Paasikivi inmiddels nleu
we instructies aan de Finse delega
tie te Moskou heeft doorgegeven, in
structies die waarschijnlijk tegemoet
komen aan de Sovjet-Russische eisen.
Zo beschouwd is het ln de aanhef ge
noemde Reuter-bericht, waarin over
overeenstemming wordt gesproken, t«
begrfjpen.
fJLAY, de Amerikaanse militaire gou
verneur in Duitsland, heeft be
sloten de gealliet.de bestuursraad op
10 April bijeen te roepen voor de vol
gende periodieke bijeenkomst.
J'ENGE^OLGE van het mooie voor-
jaarsweer ontwikkelen de knop
pen aan de fruitbomen rich snel. De
appels beloven, volgens deskundigen,
i ^eeJ?nd behoorlijke oogst, doch
de Betuwe en Limburg klaagt men
over weinig knop en speciaal bij de
gouareinetten over zwakke knoppen.
Zeeuwse verwachtingen over pe -
ren zijn matig. In overig Nederland is
5® ,st2nd der perebomen niet best,
aoci ook niet onbevredigend. (Gister
;»™n ÏÏJ no& de vrij pessimistische
Al,ngen *n Land van 'ieus-
rm w Altena). Technici dringen aan
WiL, Vo°rhanden hebben van extra
kü *1 V£?r de bestuiving. Mooi weer
kunnen lufbben! 8UnStige im'Ioed
J^uil van gebieden
ALLES is nog wel gissen en raden,
want de Fins-Russische on
derhandelingen staan in het teken
van de geheime diplomatie, doch be
paalde geruchten blijven toch met 'n
zekere hardnekkigheid circuleren. En
vooral geruchten die betrekking heb
ben op afstand van gebieden-aan de
Sovjet-Unie
Zo weet het Zweedse blad „Afton
bladet" te melden, dat Moskou
Noord-Flnland verlangt ln ruil voor
Karelië.
Aan deze ruil zou Moskou zeer veel
gelegen zijn, immers men zou daar
door ook Zweden en Noorwegen wat
meer in bedwang kunnen houden. Be
grijpelijk is dan ook, dat men in deze
Scandinavische landen het verloop der
onderhandelingen te Moskou met gro
te spanning volgt.
Geen staatsgreep
TN DE goede Finse pers blijft de re-
actie tegen het communistische ge
vaar gaande, vooral sinds de echtge
note van de Finse minister van Bin
nenlandse Zaken, een communist, de
even charmante alsldynamische Fertta
Kuusinen op een vergadering ver
klaard heeft, dat Finland Jnaar de
zelfde weg moet als Tsjecho-Slowa-
klje.
Het is mogeljjk, dat Moskou het in
Finland niet tot een staatsgreep zal
laten komen, omdat het per saldo toch
eens z'n gezicht tegenover de buiten
wereld op een beetje fatsoenlijke'ma
nier wil redden.
Indien «ie onderhandelingen te Mos
kou lopen zoals Stalin en Molotov dit
verlangen en twijfel daarover be
staat er o.a. niet meer dan krijgt
de Sovjet-Unie tóch wat het verlangt:
namelijk het sluiten van het kijkgat
in het ijzeren gordijn tussen West
en Oost-Europa, dan Finland totnutoe
vormt.
ttET Seminarie-comité schrijft ons:
De nieuwe lente prikkelt de
meeste mensen tot activiteit en
stemt hen optimistischer. Voor opti
misme heeft het Seminariecomité alle
reilen, maar meer nog is er.reden
voor verhoogde activiteit.
De bouw van het nieuwe klein-Se-
minarie gaat voort; op de vlakte waar
eens de uitgebrande ruines sfonden,
verrijst een ander Ypelaar. Dit feit
geeft ons moed en met vertrouwen
zien we de dag tegemoet, waarop de
studenten bun primitieve Dongense
verblijf zullen verlaten om naar hun
eigen Seminarie terug te keren. Op
het terrein van Ypelaar klinkt het
krachtige geluid van de arbeid, vaar
dige handen metselen de stenen op, de
muren rijzen omhoog en zo nemen de
omtrekken van gangen en leslokalen,
van kapel en recreatiezaal vaster
vormen aan Maarer verrijst 'n
sober en eenvoudig gebouw, t ant
woordend natuurlijk aan de eisen van
hygiëne en practische bruikbaarheid,
maar zonder enige luxe of iets wat
overbodig is. We menen, dat het goed
is, dat we dit beklemtonen. Een bui
tenstaander vergeet zo gemakkelijk,
dat er hier een gebouw moet worden
gezet, dat plaats moet bieden aan een
tweehonderd personen en daardoor zou
hij bij het zien van het uitgebreide
complex geneigd zijn. aan het tegen
deel te gaan geloven Het bestuur van
het Seminarie heeft evenwel reeds
zorgen genoeg en zal al zeer voldaan
zijn, als het in staat is een eenvoudig
Seminarie te bouwen, dat aan een
voudige eisen voldoet.
Om hierbij te helpen gaat het Se
minariecomité rustig maar beslist
verder en hét weet zich daarbij ge-
ruggesteund door het gehele bisdom
Breda. De voorjaarsprijsvraag was een
succes en de gelukkige prijswinnaars
werden reeds verrast met nuttige ge
schenken. Ook de papieractie gaat
verder en beleeft in deze (heerlijke!)
schoonmaaktijd een hoogconjunctuur!
Weest u daarom zo vriendelijk - on
geacht de schoonmaakdrukte - de pa
pierinzameling van het Seminarie
niet te vergeten, maar doet u mee
en laat ons uw oud papier opruimen
rpenslotte: denkt u aan ons, als u gaat
winkelen. U heeft dan op vele
plaatsen al zo'n eenvou^Jg blauw busje
zien staan. Het staat er zonder enige
opdringerigheid, mar 'net is toch met
de bedoeling, dat het blauw blauw ge
laten wordt, integendeel, het is dank
baar voor een kleine attentie In ver
gelijking met uw boodschappen is het
heel goedkoop en is tevreden met wat
los geld, dat u terugkrijgt en dat toch
feitelijk te vies is om te bewaren. U
merkt er tenslotte niets van en mist
het niet eens in uw portemonnaie Het
Seminariecomité daarentegen koopt er
zijn „winkelwaar" voor: de bouwste
nen voor het nieuwe Ypelaar Bij deze
gelegenheid mogen we er aan herinne
ren, dat iedereen, die het Klein Se
minarie en de opleiding van toekom
stige priesters goed gezind is. een
dergelijk busje kan aanvragen bij 't
secretariaat van ons comité: Bosstraat
22 Breda. Het zal ook u aan ons de
vies herinneren: Ieder steentje is er
eentje.
ïyfARSHALL, de Amerikaanse mi-
nister van Buitenlandse Zaken,
heeft op de Pan-Amerikaanse confe
rentie, die gisteren te Bogota is geo
pend. de steun van alle deelnemende
landen ontvangen met een voorstel,
dat de Amerikaanse Staten een on
derzoek zullen instellen naar „het
probleem van door buitenlandse mo
gendheden geïnspireerde opstandige
activiteit, gericht tegen de instellin
gen, vrede en veiligheid van de Ame
rikaanse republikeinen.
Argentinië, Guatamala, Venezuela,
Bolivia, Equador, Mexico, Panama,
Chili, Raraguay en Peru hebben zich
tegen Europees bezit van koloniën op
het Westelijk halfrond uitgesproken.
Vóór waren: de V. S., Brazilië, Co
lumbia, Uruguay, Cuba en Nicaragua,
San Salvador, Costa Rica, Haiti, Hon
duras en de Dominicaanse republiek
hadden nog geen vaste mening.
/Oorlogsmisdadiger Rauter zal zich
a.s. Donderdag voor het Bijzon
der Gerechtshof te Den Haag moe
ten verantwoorden voor zijn tijdens
de bezetting jegens het Nederlandse
volk gepleegde euveldaden.
Zij, die Rauter de laatste dagen in
zijn cel hebben kunnen observeren,
hebben de indruk gekregen, dat hij
zich rustig en met zelfverzekerd
heid op het proces voorbereidt.
Hij heeft verklaard, dat hij zich ver
antwoordelijk stelt voor alle gepleegde
feiten. Ook wil hij de vezentwoorde-
lijkheid op zich nemen voor de daden
van zijn ondergeschikten daar hij, nu
Himmler en Seyss Inquart van het
toneel verdwenen zijn. zich beschouwt
als de hoogste Duitse politie-autori-
teit, die hier te lande nog moet te
recht staan.
De gezondheidstoestand van Rauter
wordt redelijk genoemd. Wel onder
vindt hij nog steeds hindei vaiTde ge
volgen van de aanslag, die op hem
V"AN gezaghebbende zijde te Tame
wordt vernomen, dat de Heilige
Stoel stappen heeft ondernomen om
de samenwerking van alle partijen
in Palestina te bereiken In een po
ging om tot enige overeenkomst te
geraken, waarbij de rechten van Jo
den en Arabieren aldaar op gelijke
wijze gewaarborgd zullen zijr
De Heilige Stoel vreest, dat dc hui
dige ernstige situatie in Palestina op
een catastrophe zal uitlopen, waar
door de heilige plaatten in gevaar ko<
men.
Opmerkelijk is nu, dat de Ver. Sta
ten' gisterenavond in de Veiligheids
raad resoluties hebben ingediend, die
hetzelfde beogen als in bovenstaand
bericht is vermeld.
De Ver. Staten zijn namelijk met
resoluties gekomen, waarin om een on
middellijke wapenstilstand in Palesti
na verzocht wordt.
Aan het Joods bureau en aan het
Arabische hoge comité wordt verzocht
afgevaardigden naar de Veiligheids
raad te zenden en er wordt een be
roep gedaan op de strijdende partijen
om de gevechten te staken en er wordt
gewezen op de verantwoordelijkheden
die degene op zich laadt, die zou wei
geren om wapenstilstand in overwe
ging te nemen.
De V. S. verlangen bovendien een
speciale zitting van de algemene ver
gadering der Verenigde Naties om de
Weersverwachting, geldig tot
hedenavond:
Zwaar bewolkt me*, ttfdelyke
opklaringen. Plaatselijk enige re-
Ken. Meest matige wind tassen
Zuid en Zaid-West. Iets minder
zacht.
Heden zon onder 19.11 uur en
wian onder 9.14 uur. Donderdag
zon op 6.16 uur en maan op 3.24
uur.
TTE BEKENDE Tsjechoslowaakse
schrijver en dichter Ivan Bl. tny,
die Zaterdag te Londen is aangeko
men als lid van een delegatie van het
TjechiSche door de regering erkende
vakverbond van auteurs, heeft 'n ver
klaring afgelegd, waar hij zich distan-
ciëert van het huidige regiem en
Tsjecho-Slowakije „een door de bols
jewisten geleide politiestaat" noemt.
Blatny was lid van de Tsjechische
communistische partij.
„Indien ik de instructies zou vol
gen, die mij voor mijn vertrek wer
den gegeven, zou lk het Engelse volk
moeten verzekeren, dat alles in Tsje
cho-Slowakije volkomen in orde is en
«lat de toestand overeenkomt met de
«vil van het volk. Mijn geweten ver
biedt mij echter dergelijke leugens te
verbreiden".
Volgens Blatny hebben in zijn ge
boortestad Brno alle weduwen van
door de Duitsers gefusilleerden en ge
deporteerden een formulier ter onder
tekening ontvangen, waarin zij hun
aanhankelijkheid aan de communisti
sche partij betuigen, met de waar
schuwing. dat in geval van weigering
hun pensioen zal worden ingetrok
ken.
kwestie der toekomstige regering van
Palestina nader onder het oog te zien.
Gromyko verklaarde zich natuur
lijk vierkant tegen de Amerikaanse
resoluties.
Hadj Amin El Hoesseini, Moefti van
Jeruzalem, zei in een te Lake Suc
cess uitgegeven verklaring, dat de
Arabieren in Palestina geen inmenging
of „inbreuk door buitenlanders" zul
len dulden.
De Arabieren zouden, als ze in Pa
lestina zouden regeren, bereid zijn de
volledige vrijheid voor alle godsdien
sten, gemeenschappen en secten te
waarborgen, aldus de verklaring.
TTET mooie torensilhouet van de
St. Walburgkerk, dat van verre
reeds het stadsbeeld van Zutphen
beheerste, is niet meer.
In de toren van de kerk ontstond
gisterenmiddag brand, welke in een
zeer kort tijdsbestek znik een enor
me „omvang aannam, dat de toren
top? met donderend geraas omlaag
stortte.
Omstreeks 4 uur stegen dikke rook
wolken op uit de middenbouw van de
toren. Na een half uur scheen men
dit begin van de brand meester. Doch
20 minuten later sloegen uit het bo
vengedeelte de vlammen naar buiten.
Aangewakkerd door de straffe Oos
tenwind was de torentop, weldra één
gloeiende steenmassa. Er was geen hou
den meer aan. Om 5 minuten voor 6
kwam de gehele top als een vuurla-
wine naar omlaag.
De brand zette zich nu voort in de
achterbouw, waarvan de zware eiken
binten spoedig in lichtelaaie stonden
Ddbr tijdig ingrijpen wist men het
vuur daar sppedig meester te worden.
Uit voorzorg is de gehele inventaris
uit de kerk gehaald. Vooral is hierbij
veel aandacht besteed aan de histori
sche Librije, die tal van zeldzame
boekwerken bevat en die gebouwd
werd van 1561-1563.
Over de oorzaak van de brand is
nog niets bekend. De vaste spuitin-
richting bij de kerk heeft helaas niet
gewerkt.
Reeds zeer ond.
TTE St. Walburgkerk iS reeds zeer
oud. Heel vroeger kende men een
13e eeuwse St. Walburgkerk in "ut-
phen, welke evenwel in 1446 door een
grote brand belangrijk - werd bescha
digd.
Hetzelfde jaar nog werden de resten
verbouwd tot een driebeukige h-Ilem
kerk met een dwarspand, waarvan de
Noordelijke arm in 1492 en de Zuide
lijke arm in 1499 werd verlengd.
DE 100.000 IN ZEELAND
T)E HOOFDPRIJZEN der Staats-
schijnen 'n Dijzondére voor
keur voor Zeeland te hebben, wat
een pleister op de wonde is, die
veroorzaakt wordt door ambte
lijke achteruitzetting op velerlei
gebied. Ook ditmaal is de ton weer
in ons gewest gevallen en wel bij
;'rie collectrice der Staatsloterij te
Goes, mevra Flacke-Walthans, die
het lot in onderdelen- verkocht.
De helft kwam terecht in 's-
Heerenhoek, nl. bij een clubje
van tien inwoners, die ieder een
twintigje kregen. De andere twin-
tigjes zijn geplaatst te Goes en
omgeving.
Deze week- zullen de gelukki
gen hun „bom duiten" thuis krij-
gen.
gepleegd is. Twee kogels zitten nog
in zijn lichaam en aan zijn rechter
oog is hij zo goed als blind. Bij de
aanslag schijnt een oogzenuw geraakt
te zijn.
Dc bewaking is ondertussen nog
verscherpt. Ondanks zijn protest staat
hij voortdurend onder toezicht. Wan
neer hij zich scheert staat er altijd
een bewaker naast hem en 's nachts
blijft het licht in zijn cel branden,
want men wil geen enkel risico lopen,
dat Rauter door zelfmorod zijn be
rechting zou ontgaan.
De zittingen zullen worden gepre
sideerd door jhr mr P. van Meeuwen.
Mr J. Zaayer zal als procureur-fis
caal optreden.
Er zijn alleen enkele getuigen a
charge opgeroepen - zes in totaal - o.a.
van Geelkerken.
Zilveren priesterfeest op
26 Mei
\P 26 MEI zal op het St. Elisabeths-
Gasthuis te Etten gefeest worden
want dan zal <lrs. W. v. d. Riet de
dag herdenken, waarop hij voor 25
jaar uit de handen van Mgr. P Hop
mans in het groot Seminarie te Hoe
ven de H. Priesterwijding heeft ont
vangen. Drs. W. v. d. Riet is geboren
te Roosendaal ln 1899 en werd pries
ter gewijd op 26 Mei 1923.
Na de H. Priesterwijding werd de
jonge priester om zijn vele talenten
samen met Dr. v. Oorschot, thans pas
toor te Rijsbergèn naar de pas opge
richte Katholieke Universiteit te Nij
megen gezonden waar hij studeerde
in de theologische faculteit afd. H.
Schrift. Om zich verder te bekwamen
bracht Dr. v. d. Riet nog geruime tijd
te Rome door.
In 1929 volgde zijn benoeming tot
professor aan het Groot Seminarie te
Hoeven als opvolger van prof. Wol-
ters, thans pastoor te Wouw.
Gedurende zijn porfessoraat wat tot
1944 duurde doceerde Drs. v. d. Riet
met grote toewijding en zekwaamheid
in1 de H. Schrift.
In 1944 volgde de benoeming als
pastoor van de H. Joseph parochie
te Dongen.
Iu 1947 werd Drs v. d. Riet benoemd
tot rector aan het St. Elisabeths-Gast
huis te Etten als opvolger van rec
tor Merkelbach van Enkhuizen.
Naast zijn werkzaamheden als rector
kan hij zich nu weer gaan wijden aan
zijn studies in de H. Schrift. Want dit
is de grote liefhebberij van de jubila
ris. Hierover verschenen van zijn hand
vele artikelen in wetenschappelijke
bladen.
Dat de belangstelling van Drs. v. d.
Riet ook uitgaat naar de ontwikkeling
van de jeugd bewees zijn spontaan
aanvaardeik van het ambt van gods-
dienstondeM'ijzer aan de gewestelijke
sociale school te Etten.
in het Oosten een stukje Westerse beschaving er. Westerse welvaart ge
bracht
Men trok hierheen in 1938, totaal
met 40 personen. Het land wag
aangekocht door t Nationaal Fonds
met gelden uit de collectebussen van
New-York, Londen, Warschau, Am
sterdam enz. Ja, de Hagenarh be
stond reeds. Haar mannen waren 't,
die de eerste dagen voor de bescher
ming zorgden. „Ik zal die eerste da
gen nimmer vergeten", aldus de Oos
tenrijker Heinszen. „Reeds de eerste
nacht werden we aangevallen. Gin«is
achter de heuvels lag een onbekend
aantal Arabieren, dat in het wilde
weg in onze richting schoot. Geluk
kig hadden we allereerst loopgraven
gemaakt en stonden de manschap
pen an hun post. Vlak voordat we
cms laatste kruit hadden verschoten
hield aan de andere zijde het vuren
op. De eerste aanval was afgeslagen.
Drie dagen na dien werd een en an
der herhaald. Ginds liggen de twee
mannen begraven, die toen hun le
ven lieten, u had de boel moeten
zien toen we hier aankwamen. Het
was een veel te duur gekochte woes-
ternlj. Met offering en massa's
kunstmest hebben we de grond bouw
rijp gemaakt en nn marcheren we
goed Vorig jaar hebben we zelfs 'n
zwembasin kunnen aanleggen. Dat
gebouw daar en Heinszen wijstop
'n grote houten loods zijn de ver
blijven voor de vrijgezellen. „Ds ka
mertjes zien er zindelijk doch sober
uit. Twee frisse bedden, vier stoelen,
een flinke tafel en een wandversie
ring. Op de tafel liggen boeken:
Marx, Hegel. Keynes de Ilias en
„Pans Pinup", een niet al te net
Parijs boulevardblaadje. De getrouw
den hebben eveneens een kamertje.
De kinderen zijn overdag in de kin
dertehuizen, die inderdaad zijn inge
richt met modern comfort. Zodra de
ouders van hun werk thuis komen
halen ze de kinderen af om er een
poosje mee te wandelen of te spelen
en tegen bedtijd worden de kleintjes
weer aan de zorgen der verpleegsters
toevertrouwd.
De oommime heeft een gezamenlijke
kas, waarin d® gezamenlijke inkom
sten worden gestort en de gezamen
lijke uitgaven worden betaald. Alle
bezittingen zijn van de gemeenschap
Een algemeen bestuur neemt de be
langrijke besluiten, terwij] de dage
lijkse leiding van de commune wordt
overgelaten aan de secretaris. Ten-
slotte is er de Jaarvergadering, die t
bestuur desgewenst op de vingers
kas Ukken,"
COMMUNISTISCHE
SYMPATHIEËN
Mo»kou zou in Palestina gemakkelijk vaste voet krijgen
(Van onze Parijse correspondent).
■yREEMD, kaal land. We hobbelen in een konvooi van dertig auto's naar
het Zuiden. Ik ga het practische communisme zien. Het landschap is
bergachtig. Misschien is „heuvelachtig" juister gezegd. We passeren El Kha-
lesa. Een versvers aangelegde zijweg loopt uit in de commune. Eerlijk is
eerlijk. De gezamenlijke landbouwnederzetting is een oase in de woestijn.
Met noeste arbeid, onderling saamhorigheidsgevoel ,taai doorzettingsvermo
gen en voortdurende gevechten tegen Arabische verzetslieden heeft men hier
Tn deze commune leven thans on
geveer 300 mensen. Ze is een
goed tien jaar oud en geniet dus
niet de grote welvaart van de oude
communes. Toch vait niet te looche
nen dat ook deze 300 mannen en
vrouwen een steenachtige heuvelhel
ling hebben omgetoverd tot een vrij
vruchtbaar bouwland.
Toch is het leven ar grauw en een
tonig. Dat bemerkt men na een uur
al. Een topprestatie werdt door nie
mand geleverd. Het gezinsleven ont
breekt goeddeels met alle onheilza
me gevolgen van dien. Man en vrouw
kunnen gaan samenwonen, zonder
officieel gehuwd te zijn. De gemeen
schap is te klein. Men kijkt elkaar
te veel op de vingers. Het oestuur
ziet zich soms genoodzaakt met een
enkele vingerwijzing raad te geven
in problemen betreffende de verhou
ding man-vrouw.
Een groot deel der leden, vermoede
lijk het merendeel,' is zuiver commu
nistisch. Een minder groot «leel
heeft Russische sympathieën. Men is
wat voorzichtig in het bijzijn van
vreemde pottenkijkers en toch ligt 't
er dik bovenop, dat er in deze land-
bouwcommunes gevaarlijke commu
nistische tendenzcp zijn.
Voorlopig blijven ze in de perken
van het redelijke, door de aanwezig
heid van vele niet-communistische
nederzettingen en liberale invloeden
in het Joodse opperbestuur Maar
hoe lang nog? Marx wordt, zij het
met begrip voor critiek, door velen
verheerlijkt. Indien inderdaad een in
ternationaal leger de Joodse staat zou
komen beschermen, indien inderdaad
Russen^ op deze wijze vaste voet zou-
ken krijgen langs de Jordaan, zijn de
gevolgen niet te overzien. Hopelijk
vergis ik me.
Tocli kan ik me niet aan de indruk
onttrekken dat Rusland hier. als het
de kans kreeg, gemakkelijk een va
zalstaat zou stichten,, die niet alleen
de positie van Engeland in het Oos
telijk bekken van de Middellandse
Zee ernstig zou kunnen schaden. Tur
kije en Griekenland direct zou kun
nen bedreigen, doch die eveneens een
permanent gevaar zou kunnen bete
kenen voor de vrije doorvaar in het
Suezkanaal.
NIET EENVOUDIG
Een Joods zakenman, die we later
spraken in Tel Aviv en die ook vroe
ger in zo'n commune had geleefd,
trachtte me gerust te stellen: „Mij
dunkt zijn de communes geschikt om
gezamenlijk de eerste stoot te kun
nen opvangen, doch zou het privé-
bezit moeten moeten terug keren, zo
dra er een bepaalde mate van wel
stand is ontstaan. Voor mij was de
commune een hulpmiddel om mijn
doel te bereiken. Alleen doorgewin
terde communisten vinden het pret
tig dat hun kinderen in een Kinder
tehuis worden opgevoed. Ons land zou
er wel bij varen als het operette-com
munisme der welvarende communes
werd--afgeschaft en als de leden der
communes wat minder aanstoot gaven
aan de Arabische omgeving, die vier
honderd jaar achter is".
jyeen! De situatie is hier lang niet
eenvoudig. Een bezoek r.an een
commune leert dat. Wat zou Moskou
prettiger vinden dan een Communis
tisch Palestina misbruiken om in ge
heel de Arabische wereld de lont bij
het kruitvat te brengen.
In TransjorJanië, Syrië, Arabië
wordt het volk met de knoet gere
geerd door de Effendi s. Het groot
grondbezit mergelt de bewoners uit.
De achterlijke landbouwmethoden ver
hinderen iedere vooruitgang. De ar
moede is. er groot. Er heerst een niet
te miskennen ondertoon van wrevel
ten aanzien van de Westerse mogend
heden, gevoed door de Effendi's als ex
cuus voor hun eigen hebzucht.
Indien hier op welke wijze ook Rus
sische troepen zouden komen is de
ramp niet te overzien. Deze slag zou
Staliu meer waard zijn dan dit van
Praag, Helsinki, Rome, Parijs of
Athene want met deze ene pion zou
hij een groot deel van het schaak-
bor gaan beheersen. Ik vrees, dat
mijn Joodse zegsman van gisteren zich
heeft vergist
jij AAR aanleiding van de artikelen
van onze onderwijsmedewerker
over het gebrek aan aansluiting tus
sen lager en middelbaar onderwijs, wil
ook een lezer, die zich „huisvader
tekent, het een en ander in het mid
den brengen. Het zijn tenslotte onze
kinderen, zo zegt hij, die de dupe
worden van het „dril"systeem der 5*
en 6e klasse van de lagere school.
„Volgens onze bescheiden mening
wordt in uw blad van 16 Maart aan
het middelbaar onderwijs ten onrech
te in de schoenen geschoven, dat voor
toelating tot het Middelbaar Onder
wijs enkel feiten worden gevraagd en
de verworven vorming wordt verwaar
loosd. Logisch is, dat het Middel
baar Onderwijs een zekere vorming
vraagt om daarop te kunnen voort
bouwen, en dat het om over die vor
ming te kunnen oordelen een toela
tingsexamen vraagt. En zulk een
examen zal wel moeilijk anders kun
nen zijn dan een vragen naar feiten,
omdat van onze 13-jarigen geen brede
en gefundeerde kennis kan worden
verwacht
,De fout schuilt o.L dan ook noch
bij het M.O., noch in de techniek van
het examen maar enkel en alleen bi j
het Lager Onderwijs. En het mooiste
is, dat deze fout tegenwoordig vol
strekt niet meer gemaakt behoeft te
worden, maar dat „men" er rustig
mee doorgaat. Helaas is het ons onbe
kend, bij welke instantie men moet
wezen om verbetering te bekomen, an
ders zou onzerzijds reeds geruime tijd
geleden een protest zijn ingediend.
,Het is ons bekend, dat jaren ge
leden dit probleem onoplosbaar was.
maar sinds het begin van de oorlog
is het dit niet meer.
,Wat toch is het geval? Officieel
en ook in werkelijkheid telt een la
gere school 7 leerjaren. Nc is toch
logisch, dat de leerlingen vanuit d*
7de klas het toelatingsexamen doen
voor het Middelbaar Onderwijs.
„Mis! Altijd is de 6e klas de oplei
dingsklas geweest en daarom blijft dit
zo.
.Waarom? vragen wij ons af, kan
men zo moeilijk met net oude bre
ken, indien al zo lang is gebleken, dat
de te behandelen stof voor twee leer
jaren (5e en 6e) te veel is? Of ls men
bang voor protesten van enkele ver
waande ouders, die met opoffering
van de levensvreugde hunner kinde
ren eisen, dat hun kind in elk geval
met 1! jaar op de Middelbare" school
komt?
„Oi. hebben verstandige ouders veel
meer recht om te eisen, dat hun kind
pas met 13 Jaar op de Middelbare
School komt en dat hun kinderen
niet vanaf het 10e jaar de levens
vreugde alsmede speelgelegenheid
wordt ontnomen, omdat ze na school
tijd reeds twee uren of langer moe
ten lessen leren, waarbij ze dan meest
al hulp van vader of moeder nodig
hebben, want voor de gezonde concur
rentie heeft men van de 5e klas ook
maar vast een opleidingsklas gemaakt
(wij spreken uit ervaring van 'n kind
wiens intelligentiequotiënt volgens de
gereviseerde Thermantest 118 pet. be
droeg aan het begin van het 5e leer
jaar).
„Als het Lager Onderwijs maar wil
de overgaan de stof van de 5e en 6e
klas te verdelen, over 5, 6 en 7 en van
uit de 7e klas toelatingsexamen werd
gedaan voor de M.S., dan zouden
tienduizenden kinderen heel wat ge
lukkiger lagere schooljaren hebben.
Dit jaar langer komt zowel de vor
ming als de ontwikkeling ten goede.
„Hier vindt uw onderwijsmedewer
ker meteen het antwoord op een
enige weken geleden géstelde vraag,
waarom de kinderen in de lagere klas
sen graag naar school gaan en in d«
hogere niet meer."
/Tnze onderwijsmedewerker tekent
hierbij aan:
Het gaat ons niet om de hoogte van
de stapel leerboekjes, maar om de in
houd van die boekjes! Heeft Huisva
der niet begrepen, dat de vernieuwing
niet streeft naar inkrimping van de
leerstof op de eerste p'aats. maar naar
een andere keuze van die stof? Al
hadden we twee jaren extra tijd, om
de candidaten klaar te stomen, daar
mee was aan de geest van het onder
wijs niets verbeterd. Wanneer wij tot
nu toe aan de leerlingen haastig en
knoeierig hebben zitten prutsen, dan
zegt Huisvader: „Pruts wat kalmer
aan en neem er wat extra tijd voor.''
Liever' zou ik zeggen: „Doe het vlug
of langzaam, maar pruts niet!"
Ook een vernieuwde L.S. zal aan
uw kind feiten en parate kennis bij
brengen, daarop kunt u gerust zijn.
Maar we moeten geen losse stapels op
hopen, doch organismen opbouwen.
Ons doel is: het kind en niet: het
examen. Het lijkt mij werkelijk, dat
Huisvader mijn grieven tegen hel
toelatingsexamen verkeerd heeft be
grepen: ik heb geen bezwaar om hard
te lopen, maar de trein, waar ik heen
ren, bevalt me niet.
TIET AMERIKAANSE Huls van Af-
gevaeirdigden heeft erin toege
stemd, Spanje te betrekken bij de
steun aan het buitenland ten bedrage
van 6.205 millioen dollar.
Zaterdag 3 April a.s. zal de heer Hou
tekamer uit Goes, secretaris der prov.
V.V.V., voor de Wereldomroep een
Zeeuwse schets voordragen.
De tijd van uitzending is 21.17 en d*
golflengten 25.57, 31.28 en 49.79 M.
Aan het Duivelshoekje te Brezketvs
is het lijk aangespoeld van de 23-ja*
rige Izaak v. d. Heuvel, opvarende bij
het vissersvaartuig Br. 1, dat op 4
Januari j.l. nabij Blanckenberge ver
ging.
