iioskcu concentreert zich op Italië
T
Spoedige afname van de vorst?
„Geen
culturele
aalmoes"
Italianen te laks
IN 'T KORT
Het nieuwe
Duitsland
Tsjecho-SIowaakse kabinet uiteen
Wolven kwamen uit hun holen
ém vasi verzetsstrijders
oorlogsmisdaad
ZATERDAG 21 FEBRUARI 1948
Wat staat ,het land der appelsienente wachten
Communisten willen een burgeroorlog ontketenen
om bij de verkiezingen hun doeleinden te bereiken
DE
EX-KONING CAROL GEW
ROEMEEN MEER
38.980 sigaretten zijn bij een
vertegenwoordiger te Am
sterdam in beslag genomen. De man.
die in de cel is gestopt, had de rook
waar zwart gekocht om ze nog zwar
ter te verkopen.
„Je kunt het
toch niet meenemen r
0F
Persconferentie te Lake
Success nader onder
de leupe
De kleren schijnen niet altijd de man te maken
Niet-communistische zal aanbieden, als hij president Benesj
Albanese Bisschoppen
terechtgesteld
DE MïNISTFP van Binnenlandde
'•ken heeft een ernstig be-oep
j j>n 015 de gemeentebesturen en
daaronder re**oHererdp H'eucfn
ten aanzien van de demobtlisan-
b"n zoveel
Geen sport
0
Het oordeel van prof.
Langemeyer
Pensioen
VIERDEJAARGANG No. 1005
Uitgave N. V. Uitgeversmij. Neerlandia. Redactieraad:
A F J Aernoudts, C. J v. Hooteghem: A. E. Langenhorst, Mr.
Dr A J. J M Mes Mr H B. B de Rechter. Verschijnt elke
werkdag Abonnementsprijs bij vooruitbetaling 3 38 per kwar
taal per post f 4-25. per week (uitsluitend bij met postbestelling)
0 26 Losse exemplaren 6 cent. Postrekening 278841 Prijzen
vuor buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt.
Voor God, Koningin en Vaderland
Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen Hulst, Dubbele Poort 7, tele
foon 102 (Bijbureau: Oostburg, Nieuwstraat 22, telefoon 35). Bu
reau voor de Zeeuwse Eilanden: Goes, Westsingel 75, telefoon
2236. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Advertentieprijs (uit
sluitend voor de Zeeuwse oplage): 0.10 per m/m; voor Re
clames (Ingezonden Mededelingen) 1 0.25 per m/m. (Voor de
gehele oplage resp. f 0.25 en 0.60). Incasso wordt berekend.
(Van ome Romeinse correspondent).
UTEER NOG dan op Frankrijk
ill rn België concentreren de rode
machthebbers van het Kremlin hun
aandacht op Italië, waar op lSApril
de kamerverkiezingen zuücr plaats
hebben. De Italiaanse communisten
hebben zelf duidelijk te kennen ge-
yevrn, dat zij er alles op zu!)"ii zet
ten, hnn doeleinden te bereiken en
daar zelfs een burgeroorlog voor wil
len riskeren.
Deze doeleinden, die op het congres
der Corpm. Partij, in Januari in Mi
laan gehouden, nader werden bespro-
1 ken, zijn drieledig. Allereerst beogen
zij de omverwerping Ier Christelijke
regering de Gasperi; vervolgens een
drastische sociale en economische om
wenteling en tenslotte op uitdruk
kelijk verlangen van Moskou de
ttbotage van het Marshall-plan, hoe
wel dit het enige middel is onr Italië
uit de dreigende economische chaos
te redden.
de communistische partij groot heb
ben laten worden, thans geheel door
haar zullen worden overvleugeld.
Het is op zich een verbijsterend feit,
dat Italië na Rusland de grootste com
munistische partij heeft, waar meer
dan een millioen Italianen deel van
uitmaken. Wellicht geen partij in W.-
Ëuropa is zo effectief georganiseerd
en geoefend in militair opzicht en zo
door het communistische ideaal be
geesterd.
Practische militaire ervaring deden
velen op in de laatste periode van de
oorlog, toen zij als partisanen tegen
Duitsers en Italianen streden. Hun lei
der is Luigi Gallo-Longo, die mede-
streeds in de Spaanse burgeroorlog in
de Internationale Brigades en later in
het Nationale Comité der Bevrijding
tegen het einde van de oorlog.
ÜEN andere factor, die velen beang-
stigt, is de nabijheid van Yoego-
Slavië; het communistisch getinte N.-
Italië en het Communistische Yoego-
Slavië van Tito grenzen aan elkaar en
de Italiaanse communisten kunnen
van daaruit alle benodigde wapens ont
zullen misschien zelfs niet
I vangen en --
aarzelen op het voorbeeld iae. uriex-
se communisten een z.g. bevrijai g
oorlog te ontketenen.
eerst Natuurlijk zijn
Papierschaarste kent Italië by de verkiezingsstrijd.-,
niet. Overal vindt men propaganda-materiaal om
zó te stemmen en niet anders.
er ook lichtpunten
in de toekomstige
ontwikkeling te be
speuren. Ook de re
gering heeft haar
voorzorgsmaatrege-
en genomen. Ver
volgens is er een
daling te zien in de
sympathie voor de
rode partij en haar
iropaganda. De an
ti-katholieke tijd
schriften, die zo
veel ergernis wek-
.en bij de welden-
.enden, liepen
terk terug of hiel
den geheel op.
.Don Basilio", dat
1 Januari 1947 nog
een oplaag had van
170.000, haalde bij
het begin van dit
jaar amper de
',00.000. „II Mercan
te" en „II Polo",
beide gelijksoorti
ge smaadschriften,
,'srawenon geheel.
4 LS 'n practisch
gevolg van de
aansporingen van
de H. Vader, werd
de Beweging ge
sticht van de ,Ci-
vilta Italica", die
zich ten doel stelt
de beginselen van
"de beschaving en
de christ. orde te
verdedigen en te
TAE BELANGRIJKSTE partijen
die het tegen elkaar zullen op
nemen in de Italiaanse verkie
zingsstrijd zijn de christen-demo
craten onder de Gasperi, dl uiter
mate fel tegenover de communisten
staan, verzameld onder Togliatti
in het Volksfront. De christen-de
mocraten (de Demochristianl) dra
gen in hun wapen een kruis en het
Volksfront heeft in zijn schild de
kop van Garibaldi.
De derde voornaamste partij is
de autonome socialistische groep
van Ssragat (de P.S.L.I.), ook wel
de ..piselli" (de erwten) genoemd.
verspreiden over het gehele land en
tevens de voorspoed daarvan tracht
te bevorderen. Door deze beweging
werden vele goedgezinden op de drei
gende gevaren attent gemaakt en er
toe gebracht, hun krachten eraan te
geven. En deze hopen dan ook, dat
het gezond verstand het winnen zal
van de rode gevaren, waarmee Italië
wordt bedreigd, en dat evenals in
Frankrijk en België, deze gevaren zul
len worden bezworen.
Wat zal de uitkomst zijn van de ko
mende strijd? Waarschijnlijk zal reeds
voor 18 April, de dag der verkiezin
gen, daarop het antwoord duidelijk
worden.
TAE ongeveer 70 Aartsbisschoppen en
Bisschoppen in Zuid-Jtalië hebben
een gezamenlijke herderlijke brief uit
gegeven. Deze wordt, in verband met
de gebeurtenissen in Italië, ook voor
het buitenland beschouwd als een ge
wichtig religieus en sociaal document
Het vormt een bewijs temeer dat de
Kerk. zich bewust van Haar univer
sele roeping, de mensen leiding geeft
bii de problemen, welke zich op alle
gebieden van het leven voordoen en
hun zieleheil beïnvloeden.
De herderlijke brief besluit met de
volgende kernachtige taal: „Dl. is waar
lijk het uur van de daad; het is nodig
dat wij de luiheid van ons afschud
den. en een eind maken aan de toe
stand van lijdzaamheid en verzaking,
welke er- deed talmen, alsof onze ide
alen er "lankelijk van onze daden
zouden hebben moeten triomferen.
Weg met de traagheid en de platoni
sche protesten!
„KABEL DOOR
MAN"' WORDT
GERUILD.
Twee jaar geleden
kreeg de NeÖer
landse Marine het
Britse escortevlieg-
dekschlp „Nairana"
in bruikleen. Onder
de Nederlandse oor
logsvlag vaart dit
schip als „Karei
Doorman."
De „Nairana-Door-
man" gaat einde
Maart van dit jaar
naar de Britse Ma
rine terug. Half
Mei hoopt de Ne
derlandse Ma^dS
het snellere licht-
vliekdekschip
(Light Fleetcarrier
„Venerable" over
te nemen. Dit
schip, dat thans
op een Britse weit
ln reparatie is, zal
eveneins de naam
„Karei Doormtn"
voeren. Het word?
Nederlands eigen
dom.
DIJ het spelen
met lucifeis
geraakte een Ó-Jarig
kindje te Zaandam
in brand. De peuter
liep zo'n hevige
brandwonden op.
dat zij daaraan in
het ziekenhuis over
leed.
REGERING maakt bekend, dat
in de afgelopen week bij de Ko
ninklijke Landmacht Sn Indiël mi
litair is gesneuveld. B'j het Kon. Ned
Indische Leger en bij de Koa. Mari
ne waren geen verhezen.
TAE V. S. hebben lormeel H bases bij
het Panamdkanaal, welke zy op
leer.basis in 1942 ter verdediging van
het kanaalgebied hadden verworven,
opgegeven.
JfpX-KONING CAROL, de vader
van ex-koning Michaë' is
door de Roemeense regering het
staatsburgerschap van Roemenië
ontnomen. Gen. Radeseu, verschil
lende andere hoge officieren en
buitenlandse vertegenwoo"digers
ondergingen hetzelfde lot
Ds, plaatsvervangende ministers van
Buitenlandse Zaken zijn gisteren
na December weer voor het eerst bij
één gekomen om te proberen het eens
te worden over het Oostenrijkse vre
desverdrag. Er bleek meer eensgezind
neid te zijn, door nieuwe gematigde
Russische voorstellen. Rusland wil nu
25 pet der Ponau soheepvaartmaa*-
schanohen en 200 millioen dollar in 2
jaar te betalen.
JN HET middelpunt der internatio
nale belangstelling staat de Maan-
c\art beginnen Tond^nse drmmogend-
heden conferentie. Vo'"ens berichten
uit Londen zullen de Benelux-landcn
deelnemen aan de roee-te besprekin
gen over West-Duitsland.
TTITBETAUNG kolenbonnen
(mecb-engcn bon 78 B.V. en-
of 81 B. V.). v
Maandag: Vis t.m War.
jGax9coooooo0oooooc)oooooo
TOEN DE journalist W. B.
Woensdagavond met zijn
vrouw van een toneelvoorstelling
in het Bossche Casino thuis kwam
vond hij zijn woning ln de Betha-
niëstraat overhoop gehaald. Uit
een linnenkast op zijn slaapkamer
was een geldkistje ontvreemd,
waarin een behoorlijke som gelds,
tweè spaarbankboekjes en verder
belangrijke papleren en polissen
waren geborgen. De kast was open
gebroken met behulp van de wan
delsabel. welke onze collega nog
uit de tijd dat hij als officier onder
de wapenen was, bewaard Ijafl.
Tot dien in de nacht was de re
cherche bezig om klaarheid in dit
misdrijf te brergen. maar tot
heden tast zij in het donker, zoals
in ve'e soortgelijke gevallen, welke
in deze winter in de Bossche villa-
wUlten-plaats vonden!
De ironie van het noodlot was,
dat de heer W. B. terugkeerde van
de opvoering van het blijspel: „Je
kunt het toch niet meenemen!"
Zo ooit. dan werd deze slogan voor
hem op kostbare wijze gelogen
straft
OOOOCDOOOOOOOOOOOOOOOO©^
1 APRIL zal Frankrijk de gehele
kolenproductie van het Saarge-
bied krijgen, zulks in overeenstem
ming met de economische vereniging
van het Saargebied met Frankrijk,
waarvoor thans een nadere regeling
is getroffen.
TT ET DOEK over Het Aneta-versiag
var de persconferentie te 1 akc
Success, waarbij volgens Aneta de
C. G. D. zeer merkwaardige dingen
heeft verteld, is nog steeds niet ge
vallen.
Dc directie van Aneta deelt name
lijk mede, dat zij van het bestuur der
Ned. Federatie van Journalisten een
voorstel ontving, om inzake 'bet Anc-
ta-versiag van de persconferentie 'n
onderzoek te doen instellen doo.- een
onpartijdige commissie, bestaande uit
twee vooraanstaande journalisten be
nevens een Indiëkenner als voorzitter.
Da Nederlandse regering heeft haar
medewerking hiertoe reeds toegezegd.
Aneta gaat hiermede accoord en zai
haar medewerking verlenen, door de
schrijver van het betwiste verslag
naar Nederland te zenden om daar
door de commissie te worden ge
hoord. Aneta zal tevens al de in zijn
bezit zijnde gegevens overleggen.
TAezer dagen vloog
een legervlieg
tuig zo rakelings
over de buitenwij
ken van Zutpheh,
dat een bewoonster
van de schrik een
zenuwtoeval kreeg.
TAE DUITSE „Kri-
minal-Secre-
taer" Erkelstroth,
een van de kop
stukken van de
Arnhemse S.D. is
door het Bijzonder
Gerechtshof te Arn
hem veroordeeld tot
de doodstraf.
- ;van het ontslag der ministers op de
ffl/flf sfprt ff(7(in nPPTl hoogte zal brengen.
fltt'UölC. d gUUll /ICC/l; De sociaal-democ!
-democraten hebben te elf
D* ONENIGHEID In het Tsjeeh.- j-gbtaS* Communisten "en
ClnTtr-lwlraM. bahonai nnaMnae i
sociaaldemocraten hebben tezamen
honderdvijftig zetels in het parlement
en de twee leden van de Slowaakse
arbeiderspartij stemmen gewoonlijk
ais zij. De andere partyen hebben te
zamen honderdachtenveertig zetels.
De grondwet, die gereed zou moeten
zijn, voordat het tweejarig mandaat
van de nationale vergadering verstre
ken is (tegen Mei a.s.) is nog niet
voltooid en de communisten wordt ver
weten, dat zij die voltooiing zouden
belemmeren, teneinde verkiezingen te
voorkomen vóór het aflopen van de
mandaatsperiode. Ontbinding van de
vergadering zou tot gevolg hebben,
dat de binnen zes weken te kiezen
nieuwe vergadering eveneens twee
Slowaakee kabinet waarover
wji gisteren achreven heeft ge
leid tot de ont«I«'--aanvrage van 12
niet-cóairahnistlsclse ministers. De
oorzaak van het conflict Itgt ln bet
ontslaan door de communistische
premier van alle niet-rornmunlsU-
sehe functionarissen bb regerings-
dieasten, o.a. bij de politie.
Voor de ontslagaanvragen bestond 't
kabinet uit 9 communisten, 2 sociaal
democraten, 4 nationale socialisten
(partij van president Benesj). 3 leden
van de kath. volkspartij. 3 Slowaakse
democraten en 2 partijlozen.
Nu zelfs de partijgenoten van pre
sident Benesj (nationale socialisten)
zijn afgetreden, gaat uiteraard de be
langstelling uit haar hetgeen Benesj
ze'f zal doen.
Ten gevolge van het aftreden der
niet-communistische ministers ver
wacht men te Praag een spoedige ont
binding van de wetgevende vergade
ring en de verkiezing van een nieuw
parlement. Men verwacht, dat Gott-
wald, de communistische premier, het
yOLGENS GERUCI-ITEN die in Vati
caanstad de ronde doen, zijn in
Albanië twee bisschoppen, mgr. Fran
cesco Gjini de bisschop van Allessio
en mgr. Giorgio Volaj, de bisschop
van Sappa, met de kogel terechtge
steld. De Aartsbisschop van Durazzo
mgr. Nicola Vincenzo Prennushi zou
tot 20 jaar gevangenisstraf zijn ver
oordeeld.
De beschuldigingen, welke tegen de
prelaten zouden zijn uitgebracht zijn
met bekend, doch men gelooft, dat zij
van politieke aard zouden zijn.
ROBERT SCHUMAN de Franse pre
mier, heeft in de Nationale Verga
dering meegedeeld, dat hij een motie
van de communisten inzake een voor
stel tot terugbetaling van geblokkeer-
de biljetten van 5000 francs vóór 15
April, als een vertrouwenskwestie zou
behandelen.
^MERIKA GAAT meer vliegtuigen
aan Griekenla*1 leveren.
IK ze zwart kan verkopen bren
ze meer op. don wanneer ik
■T in de hand'"1 bren". dacht
*V"rec^ur van een riiwi^Vnfabriek
tailBftA En daarom deed hij in to-
ai auo fietsen zwart van de hand
gjti overwinst was f 60.000! Nu bromt
l niJ m ae cel.
te ben mrt
n'J! 7°veel mogelijk reke-
n hg te herden.
om
te*
T>ARDOES zijn wij door de vorst overvallen. Inderdaad overvallen, want
we waren al overmoedig geworden door de verwarmende zonnestraal-
t'es van enkele dagen geleden. Zo overmoedig zelfs, dat wij onze minder
dikke jas al vast hadden geïnspecteerd. Trouwens, wij waren niet alleen
ln een lente-achtlge bui geraakt, ook de seringen en enige andere bloem
gewassen in onze tuin hadden zich laten verleiden en zich getooid met
schuchtere groene knopjes.
Thiaif heeft lelijk roet in het eten gegooid. Onze allerdikste jas hebben
wü weer voor de dag moeten halen en wij hebben onze kaehel tot een
maximum-prestatie moeten aanporren. Het laat zich aanzien, dat wij dat
nog een tijdje kannen doen.
Vandaag nog streng,
TJET WEERBERICHT van heden
spreekt tenminste van „aanhou
dende vorst". Of om volledig te zijn
van:
Enkele overdrijvende wolkenvelden
Bijna overal droog weer. Iets afnemen
de wind. Strenge tot matige vorst.
Marken geïsoleerd.
Heden zon onder 18.03 uur.
Maan onder 6.16 unr. Zondag zon
OP 7.44 nnr en onder 18.05 nor.
Maan op 14.38 uur en onder 7 0S
nnr. Maandag zon op 7.42 uur en
Maan op 16.11 uur.
TJET luttele aantal dagen vorst speelt
de bewoners van het eiland Mar
ken reeds danig parten. De Gouwzee
ligt reeds vol drijfijs; terwijl het Mon
nikendammergat al geheel dicht zit,
De met verlof komende militairen zul
len hun familie op Marken niet kun
nen bereiken, daar alleen boten met
zeer sterke motoren er in zaaiden sla
gen door het drijfijs, dat hie- en daar
reeds vast begint te vriezen, heen te
breken.
JJE KOU heeft ook 8l een slachtoffer
gemaakt. In het Groningse plaats
je Ter Apel is namelyk een man, die
des avonds laat van een vergadering
naar huis ging, door de kou bevangen.
Enige uren later vond men hem in
bewusteloze toestand langs de weg. In
het ziekenhuis is hij een tijd daarna
overleden.
Boeren schrokken.
rvE plotselinge koude heeft uiteraard
vele tuinders en boeren de schrik
in het hart doen slaan en hen hier en
daar reeds kleine stroppen bezorgd.
De tuinders, die vroege groenten kwe
ken, zien deze late intocht van koning
Thiaif met lede ogen. De Jonge bloem
koolplanten ontwikkelden zich reeds
aardig en beloofden een vroege oogst.
Het jonge goed in de koude bakken,
idijs bijvoorbeeld, zal ondanks
sla en rai
misschien
iets van de vorst te lijden hebben.
Het staat te bezien of de
wasaen schade zullen oplopen.
langdurige strenge vorst zullen de vin
tertarwe en -rogge zéker iiv-n; in
dien een dik pak sneeuw dm tenmin
ste geen uitkomst zal brengen.
veldge-
A LLE TERREINSPELEN zijn
afgelast. De voetbalprogram
ma's van a.s. Zondag zijn ver
schoven naar Zondag 27 Febr.
Over het algemeen rijn de akkers
niet al te nat. zodat het gevaar voor
diep invriezen van de grond bij een
korte vorstperiode niet bijzonder
groot Ia.
Aan Rusland te duiken.
T)E KOU komt uit Rusland, waar
temperaturen genoteerd zyn van
38 tot 46 onder nu!. De temperatuur
schijnt daar nu echter iets te stijgen
hetgeen gunstige perspectieven zou
kunnen inhouden. Moskou noteerde
gisteren 20 graden.
Praag 27 graden en Berlijn onge
veer 14 graden onder nul. In verschil
lende streken van Duitsland viel er
een massa sneeuw, hier en daar be
reikte deze een dikte van 1.7 cm.
Wolven vallen aan.
TTALIE en Noorwegen hadden last
van wolven. De dieren waagden
zich tot in de veestallen en roofden
vee om zo hun honger een vraatzucht
te stillen.
Parijs heeft kennis gemaakt met de
eerste sneeuw, die er zieh meteen in
b boorli.ike hoeveelheden neervleide
lo.it; '-.reeg sneeuw, echter ir.
onbehoorlijke mate dat de berich
ten spreken van ware sneeuwstormen
TAK UITSPRAAK van de president
van het Neurenbergse tribunaal,
dat partisanen, die de Duitsers be
stookten, geen aanspraak kunnen ma
ken op bescherming door het interna
tionale recht zulks in lijnrechte tegen
spraak met de uitlatingen der geal
lieerden tijdens de oorlog, heeft over
al rijkelijke opschudding verwekt.
Aan deze Uitspraak kan in juridisch
opzicht Immers zeer veel vastzitten.
Het A.N.P. vroeg het oordeel van
prof. mr. G. Langemeyer, de advo
caat-fiscaal van de Bijzondere Raad
van Cassatie, over deze materie.
Deze legde er de nadruk op, dat
het doodschieten van franctireurs in
het volkenrecht vrijwel onbetwist als
geoorloofd geldt. Men bedenke echter
zeide hij dat de grens tussen
franc-tireurs en een wettige krijgs
macht niet altijd zo gemakkelijk te
trekken is.
Wat het doodschieten van gijzelaars
betreft, dit punt is in de volkenrech
telijke litteratuur veel meer betwist.
De weergave van de uitspraak van 't
tribunaal, doet denken, dat het tribu
naal het doodschieten van gijzelaars
geoorloofd zou achten als uiterste mid
del om het bezettende leger te be
veiligen tegen franc-tireurs indien de
ze practisch niet te achterhalen zijn.
Dat een bezettende macht zich te
gen franc-tireurs mag verdedigen, be
hoeft nog niet te betekenen dat deze
zelf wederrechtelijk handelen. Daar
voor bestaat groot verschil van opinie
Ook is denkbaar, dat men het on
geregelde verzet tegen de vijand riet
als gerechtvaardigd door voorafgaan
de inbreuken op het bezettingsrecht,
welke die vijand heeft gemaakt. Het
welk moeilijke problemen kan ople
veren.
beroepsmilitairen in de
bezettingstijd
TTÏT DE MEMORIE van antwoord
betreffende het Wetsontwerp hou
dende regeling pensioen geldige
diensttijd voor beroepsmilitairen der
Koninklijke Landmacht tijdens de be
zetting blijkt, dat zij die toen op
wachtgeld zijn gesteld dan wel pen
sioen hebben Verkregen, de tijd tot
aan de dag waarop zij in werkelijke
dienst zijn teruggekeerd, als voor
pensioen geldige diensttijd mogen be
schouwen, met dien verstande echter,
dat hoogstens in aanmerking zal
worden genomen het tijdvak van IS
Juli 1940 tot 1 Januari 1947.
Wat betreft het salaris van onder
gedoken onderofficieren, die zich niet
voor krijgsgevangenschap hebben ge
meld, is het zo dat deze met een
wachtgeld van 70 pet. genoegen moe
ten nemen, uiteraard werd dit door
betrokkenen onrechtmatig geacht ten
opzichte van hen die zich wel ge
meld hadden en hierdoor hun volle
salaris kregen.
Onderduikers kunnen voor de ont
brekende 30 pet. echter niet schade
loos gesteld worden, daar 't nu een
maal onmogelijk is alle schade te ver
goeden welke door de bezetting is
veroorzaakt. Alleen in individuele
gevallen van ernstige financiële ach
teruitgang door onderduikers kan een
financiële tegemoe'k >nvng worden
toegekend.
Havenkade te Bath
verdwijnt
In de jongste raadsvergadering van
Rilland-Bath kwam aan de orde het
voorstel van B. en W. tot opheffing
van de kade. Men zag gevaar voor de
dijk. Zoals de voorzitter echter zei-
de, is dit plan reeds dikwijls bespro
ken en herstel onmogelijk. De op
brengst is nihil en deskundigen zien
niet in, dat er gevaar voor de dijk
bestaat, zodat men tenslotte besloot
tot opheffing over te gaan.
Terug op Republikeins gebied. Reeds zjjn meer dan 25.000 man Rcpublik.
troepen op Java naar Republikein* gebied geëvacueerd. Op deze foto ziet
men een aantal manschappen van de eerste Republikeinse divisie, afkomst!
uit bet gebied ten Zuiden van Bandjar, die achter de Nederlandse linies
w erden weggevoerd. Op hun reis naar Republikeins gebied happen zij op
bet tussenstation Kroja een luchtje. Erg soldatesk ziet dit haveloos eroept-
terroristen er niet uit.
TjtR BLIJKT INDERDAAD ruime
belangstelling te bestaan voor het
onderwerp „Personeelsvereniging".
Verschillende reacties bereikten ons
reeds uit onze lezerskring en het is
alleen maar jammer, dat we ze niet
alle in extenso kunnen vermelden
Vandaag willen we de hoofdinhoud
weergeven van een uitvoerig schrij
ven, dat ons gewerd van de Dis
trictsbestuurder van de K.A.B. voor
Zeeland (Bisdom Haarlem), die vast
stelt, dat de K.A.B. van meet af aan
uit principiële overwegingen strijd
voerde en nog voert tegen de perso
neelsvereniging.
Dat het personeel van een bedrijf
een paar maal per jaar een aardig
avondje heeft, is best, daar gaat het
niet om. Maar, zo gaat de schrijver
verder, wij achten een personeels
vereniging uit de boze.
En wel om de volgende redenen:
de gezinnen worden uiteengerukt en
de klemtoon van ontspanning komt
buiten het gezin te liggen;
de neutraliteit van een ontspanr
ningsvereniging heeft veel gevaren
voor geloof en zeden:
de cultuurscheppende krachten in
de mens worden door neutraliteit
en door de sfeer van dit oppervlakkig
vermaak lam gelegd;
de afhankelijkheid van de mens
aan het bedrijf wordt versterkt;
de gezichtskring van de arbeider,
die als maar dezelfde omgang heeft,
wordt verengd.
Dit wil niet zeggen, dat wij niet
erkennen, dat de ondernemingen voor
haar primair economische taak ook
een subsidiaire taak heeft in cultureel
opzicht, maar dan beperkt.
Zou er geen mogelijkheid bestaan,
dat overheid en bedrijfsleven het
werk der vrije arbeidersorganisaties
steunden, zonder het geheel aan zich
te binden?
"E'en nadere verklaring ligt in het
volgende:
De arbeid, dat was de cultuurop
dracht van het allereerste begin. De
arbeid was geen straf maar een
schone taak, alleen de moeite en het
zweet vergezelden de erfzonde. En
zo kon men vroeger ook spreken van
het eerzame handwerk. Met de toe
nemende rationalisatie echter, waar
bij efficiency het slagwoord werd, en
Taylor de arbeiders leerde werken op
de wijzerplaat van de chronometer, is
dat ailes veranderd. Nu de psycho
techniek, de ziel in dienst stelt van
de techniek, nu detailwerk slechts
handigheid en geen handvaardigheid
vraagt, nu is het arbeidslied gestor
ven. Duizenden werken in fabrieken,
eentonig werk, in gelijkmatig tempo
als een machine, hersenloos, want
denken is gevaarlijk, nu is er een
voortdurende spanning, die nerveus
maakt. Het eindproduct is niet 'meer
door de maker van het detail er
kend als zijn scheppingswerk. De ar
beid Is slechts middel, doel is pres
tatie en steeds meer prestatie, en
daardoor geldverdienen en meer geld
verdienen. En daardoor worden de ver
houdingen in het bedrijf geregeld en
ontdaan van het menselijke hart.
Daarom worden bedrijf en schaftlo
kaal beheerst door het materialisme
van de tijd. Zo zelfs dat de Paus in
Q.A. als volgt kon spreken. „Terwijl
de levende stof veredeld de fabriek
verlaat, worden de mensen daar be
dorven en verlaagd."
Als de bedrijven nu inzien dat zij
met loon niet alles vergoed hebben
wat de arbeider aan het bedrijf geeft
zijn wij al een eind ver, en zo komen
we weer tot ons uitgangspunt: de
fabriek zocht zelf naar middelen om
compensatie te verschaffen, ten dela
uit goedbedoelde menslievendheid,
ten dele uit economische overwe
gingen.
Doch daar die arbeidesorganisaties.
die vanaf het begin der arbeiders
emancipatie zich met de deproletari-
sering, en met de opvoeding inzaka
culturele, godsdienstige en zedelijke
vorming, hebben bezig gehouden, de
geëigende organen zijn, deze taak, die
zij tot nu toe met stijgend succes
volbracht hebben, tot verdere ontplooi
ing te brengen, is hier de eis gewet
tigd, dat bedryf en overheid dit werk
steunen.
Trouwens, niet de personeelsverenl-
gingen, maar de Ondernemings
raden zfln de aangewezen organen,
om de onderlinge verhoudingen tus
sen werkgever en werknemer te rege
len, en een sfeer van wederzijds ver
trouwen te scheppen.
Het overleg in een ondernemings
raad kan alle mogelijke onderwerpen
betreffen. Het ligt voor de hand, dat
vooral over de arbeidsvoorwaarden
wordt gesproken. Een moeilijk punt
is daarbij te zorgen, dat er geen con
flict ontstaat tussen het terrein der
vakverenigingen, en het terrein van
de ondernemingsraad. De vakbewe
ging bepaald de primaire arbeidsvoor
waarden, maar er blijven nog tal van
onderwerpen over om te bespreken in
de ondernemingsraad. B.v. regelingen
betreffende kleed-, was- en schaftloka
len, toepassing tariefstelsel, het ver
delen van de vacantie-dagen (snip
perdagen) enz. Bovendien kan de
activiteit van de ondernemingsraad
zich uitstrekken op economisch ter
rein, met dien verstande, dat terwijl
men op sociaal terrein kan mee be
slissen, men hier een adviserende stem
heeft. Voor de verzekering van de so
ciale rust is het van grote betekenis,
als de arbeider inlichtingen kan vra
gen over allerlei economische aange
legenheden.
Wanneer bij dit overleg van de zij
de van de ondernemer voldoende
openhartigheid wordt, betoond, en de
arbeiders over een gezond verant
woordelijkheidsgevoel beschikken, dan
zal een beter begrip voor de "weder
zijdse moeilijkheden en een groter
vertrouwen daarvan het gevolg zijn.
wat een onmisbare factor is -yoor liet
algemene welzijn.
Zo zien wij dus, dat terwijl er prin
cipieel onoverkomelijke bezwaren be
staan tegen de personeelsvereniging
enerzijds, anderzijds uit sociaal-eco
nomische overwegingen geen enkele
noodzaak aanwezig rnoet worden ge
acht.
2° zullen wij Glijven protesteren te
gen fabrieksontspanning en pas
sen wij ervoor onze handen als be
delaars omhoog te heffen, om een
culturele aalmoes van de fabriek
ontvangen.
volgende koer Ir.fcn we nog
enkele andere stemmen horen)
