Mensen mtM,uzen
Zeelands woningprobleem
ijn indruk van Indië"
Sport
'oon
Er vloeit bloed in Kasjmir
Jan Willemen
eld
Een onderhoud met ir. Glerum
Waarom ik zo denk...
2
DE STEM VAN WOENSDAG 4 FEBRUARI 1948
Twee duizend woningen komen
in Zeeland voor 1948 gereed
WEER EENS IETS ANDERS
J 2004J4 kan in de bovenwijdten 86 94 en 100 cm worden besteld
voor bovenwijdte 94 cm. is voor dit model 2.50 tn. stol van 140 cm
ureeate noaig.
Mohammedaan en Hindoe raakten
ook hier slaags
D\ tragedie van het vrij geworden
India, dat thans ten prooi dreigt
te vallen aan opgezweepte politiese
hartstochten, beleeft, hier een reprise
op kleinere schaal. Klein gemeten
naar Indische maatstaven, want er
zijn toch altijd nog enkele millioenen
mensen mee gemoeid. Gelijk het
voownallge Brits-Indlë uiteenviel in
twee staten, India voor de Hindoes
en Pakistan voor de Mohammedanen,
zo is ook Kasjmir verdeeld in twee
kampen. Drie van de vier millioen
inwoners behoren tot de Islam, maar
de rijke bovenlaag en de regerende
families zijn Hindoes. Dit is vele ja
ren vrij goed gegaan, onder het op
pertoezicht van het Britse Gouverne
ment, al behoorde Kasjmir niet tot
de vooruitstrevendste der Indische
Staten. Het onderwijs, was slecht ver
zorgd, bij de eigen bestuursorganen
kwam vaak corruptie voor, en de
Maharadja. Sir Hart 'Slngh, heeft al
eens een opstand te bedwingen gehad
Bij het werk van deze Brabantse kunstenaar
Tentoonstellingen
Wild zwijn
MARKTEN
nerkte, dat
plan was
bid te dalen,
pe niet kwa-
zei de
„Maar zou
zijn op zee
Dit is na
watervlieg -
zei
generaal,
nijn gedach-
het toe
veilig op 't
hij de com-
hand. ,,Ik
zei hij,
ik vergeten
u mij op
attent hebt
draaide
opende de
in zee.
Itiek
deuwe werk
Lardner „It
schrijft 'n
criticus:
|ilijk dit boek
leggen, ten-
een tafel
Bande klnde-
neemt het
lal genoegen,
,600 te liggen.
Leden.
let dekenaat
lel ruim 2300
ltelt, waarbij
lland Tholen
dit zich
Zoom, waar
voor BX..O.
verklng van
I het dus wel
ng wordt ge-
fceuws gewest.
|ren valt uit,
ol heeft; de
Idaarom West
pder dat men
taan van de
Jen bedreigen,
samenwerking
met het be-
|Dagelijks op
de plaats
|g denkt is
rn school zou
Iternaat nodig
fien ook weer
heel wat te
or een kalho-
eilanden te
dit de moed
zal vers'ap-
fen debiele kln-
[ordt-n. Op een
feij onmogelijk
I een of andere
tien jaar zijn
Beving in met
1 dat zij onvol.
grote belem-
ler niets mee
hnen voorthel-
pun aanwezig-
ol het onder-
ok omdat zij
len concentra-
lisen.
haar veel ster-
[rwijzers, haar
arln ook han-
I werkt zo goed,
I leerlingen in
les worden op-
Iwettigt de op-
j.O. vraagt.
alsmede dé
bij het publiek
\FFEZIONE.
ICon Affezione,
loering. De to*
Jteurs uit Ove-
Im hun mede-
fbodene en de
konden deze
muziekvereni-
van de toneel
als schitte-
chouwd.
ingang van 10
en moedercur-
het Wit-Gele
Zr. Vernim-
letd; 21.50 met
122.15 vaart der
|5 avondoverd.;
klassiek.
- 7.00 nws;
>0 dagopening;
|ter; 8.45 Diver-
morgenw.; 9.30
|30 w.st.; 10.30
ml Weston en
[Je; 11.00 vrou-
icht ork. conc.;
Jir.; 12.38 Papa-
Metropole ork:
luiten haar huis
15.00 zieken;
17.00 AVRO-
dier deze week
lymasters; 17.50
1.15 sport; 18.30
Ir. Meikelbach;
|ven; 19.05 Tom
Gigli; 19.30
tws; 20.15 Conc
i; 22.45 achter-
tlek; 23.00 nws;
s f
Lamstuaarde
KA.B. Onder voorzitterschap
Van dhr. J. Asseiman, hield de ,vatn.
arbeidersbeweging hare jaan ei gade-
ring. Uit de verslagen van de secre
taris en penningmeester bleek ne
groei en bloei der afdeling.
Het ledental is steeds stijgende,
terwijl de financiële toestónd goed is.
Dhr. P. Andi iessen, penningmeester
van „Herwonnen Levenskracht
bracht zijn financieel verslag UK.
waaruit bleek dat er een grote som
is bijeen gebracht tot bestrijding oer
t.b.c. Evenwel werd aangespoord tot
meer deelname door de eigen leden.
Dhr. D. Platjouw bracht namens de
controle-commissie dank aan de pen
ningmeester voor zijn accuraat be-
Tot leden der controle-commissie
voor :;48 werden benoemdD. -at-
jom A Hamerlinck. Als spreker
trat dhr. H. Broeders uit Sluiskil,
die aandachtig gehoor vond.
Dp leden werden op een tractatie
onthaald, vat goed in de smaak viel.
Alles :esamen een geslaagde cn
mooie avond.
Middelburg
PUBLICATIE
Burgemeester en Wethouders van
Middelburg brengen ter algemene
kennis, dat rij besloten hebben de
Stichting „Katholieke Gezinszorg
in de gemeente Middelburg ingaande
29 Januari 1948 te plaatsen op de
lijstvan instellingen van weldadig
heid.
Middelburg, 29 Januari 1948
Burgemeester en Wethouders
benoemd
Jhr. Mr. W. C. Sandberg tot
Essenburg, voorzitter
v j. p. Koene, Secretaris.
OPENING LAS-CURSUS.
Op initiatief van de afd. Middelburg
van de bond van smedenpatroons had
in de ijzergieterij en machinefabriek
van de frma Boddart en Co. de ope
ning plaats van de cursus electrisch las
sen. Hierbij waren mede aanwezig het
dagelijks bestuur van genoemde afd.,
alsmede de heer van Gooi, directeur
van bedoeld bedrijf en de heer G,
Wagenvoorde, controleur van het wet
telijk leerlingwezen in Zeeland. Zowel
van de zijde der patroons als van de
gezellen was hiervoor grote belangstel
ling. Dank zij de welwillende medewer
king van de directie van genoemd be
drijf is het mogeijk ook hier op Wal
cheren dit onderwijs te kunnen geven.
De theoretische en practische lessen
zullen worden gegeven door de heer A.
P Wagenvoorde, smeltlasdeskundige
hier ter plaatse.
Benoemingen. B. en W. benoemden
tot verificateur der financiën Ter secre.
tarie de heer N. Tromp, commies ter
provinciale griffie van Zeeland. Bevor
derd werd tot hoofdcommies ter secre
tarie W. F. van Riet, thans commies
le klasse; tot commies 2e klasse de
heren C. H. van Herwijnen, L. J. van
der Veen en H. W. Lenseiink, thans
adj. commies en tot adj. cómmies de
heren H. Moor en S. Wisse, thans
ambtenaar le klasse.
Bekneld Een buspassagier. C. R.
uit Goes, was zo., onvoorzichtig, om
bij aankomst op de Markt, inplaats
om door de gebruikelijke, door de
nooduitgang de bus te verlaten. Hij
dacht daarmede spoediger de aan-
sluiting met de bus naar Goes te be
reiken. Dit werd hem echter nood
lottig, want hij raakte 'daarbij be-
kneld tussen een tweede achterop rij
dende bus, en verkreeg ernstige in
wendige kneuzingen. Na verleende
etrsie hulp ter plaatse door Dr. Fru-
mau, werd hij naar het Gasthuis te
Middelburg vervoerd.
Nieuu)-Namen
K.V.P.-vergadering. In het Pa
tronaat vergaderde de K.V.P. Als al
tijd was de opkomst zeer slecht. Veer
tien leden 't bestuur inbegrepen hadden
zich de moeite getroost te komen naar
de vergadering. Het contributie-vraag
stuk nam geruimei tijd in beslag vast
gesteld werd een contributie van f 2.-
voor het gezinshoofd en een gulden
vijftig als voor de echtgenote en de
kinderen. De aanwezigen verklaarden
zich bereid de contributie zelf op te
halen daar de meeste jongeren weige
ren zulks te doen. Toch zal andermaal
worden getracht een propaganda-club
op te richten en enkele voorlichtings
avonden te geven. Besloten werd om
binnen enige tijd voor de afdeling 'n
spreker te vragen. Er zal aan de be
stuurders van verschillende vak- en
standsorganisaties gevraagd worden
hun leden op te wekken naar de spre
ker te komen luisteren. Voor de Twee
de Kamer -verkiezingen werden candi
daat gesteld de heren A. Lockefeer
uit Hulst en W. Groffen te Middel
burg.
Goedgekeurd. Op de hengstenkeu-
ring te Hulst werd ook goedgekeurd de
hengst Dirk van Louise eigenaar-fokker
gebr. Kerckhaert van Nieuw-Namen.
Oudersavond. In het versierde
Leo XlII-gebouw gaf de St. Paulus
groep'een oudersavond. Voor een tal
rijk gehoor opende do Aalmoezenier
deze avond met gebed en een toe
spraak. waarin hij de betekenis en stre
ven van 't verkenners en welpen leven
uiteenzette. Hij vroeg om de steun en
sympathie der ouders. Een verkenner
werd geïnstalleerd. De Hopman sprak
over wat de verkenners aan kleding
en uitrusting nodig hebben. Hij vroeg
warm medeleven der ouders. Welpen
en verkenners zongen, speelden to
neel en maakten muziek. Twee ern-
s tge nummertjes werden onberjspe-
1™, V1^ige^oerd en met grote aandacht
vnufif Pauhtsgroep kan met
oldoemng op deze avond terugzien.
Ovezande
Monumenten-collecte De collecte,
georganiseerd door de plaatselijke
monumentencommisrie, kan geslaagd
genoemd worden. Er werden voor
i ,io— certificaten verkocht.
Pater v- d- Ven van
ae Witfce Paters, hield een kerkcollec
te voor de ziekenverpleging in de
e van Afrika. Met een goede
- i verllet hÜ Ovezande.
via de kansel werden de parochia
nen bedankt voor hun milde giften.
Auto te water Een vrachtwagen
an de firma Zeeland, aannemer van
de wcRsverbetering in Ovezande. slip
h» het Achterwegje en raakte in
h! ¥.et aen kraan "it Goes kon
rtena wf,, Vij zÜn nete]ige positie wor-
deden ,1 I3 ,PfrS00nUjke ongelukken
ueaen zich niet voor.
Sluiskil
UITVOERING KALOMID 7
ee^n",1^1'61"8'"® "Kalomid" gaf
een geweldige avond voor de overige
/"VVER het bouwvolume, dat onlangs
door het ministerie van Weder
opbouw en Volkshuisvesting met
sterke beperking voor Zeeland werd
vastgesteld is heel wat te doen.
Óver het algemeen en speciaal in de
getroffen streken voelt men zich
sterk teil achter gesteld bij andere
gebieden en men vroeg zich af,
Waarom or.s gewest voor iedere hon
derd woningen, die gereed komen in
1948 er slechts vijftig nieuwe mag
aanbesteden, terwijl dit bijv. voor
het niet getroffen Drente honderd
en voor Den Haag zelfs vierhonderd
bedraagt.
Het Zeeuwse Kamerlid, de heer v. d.
Feltz, die de regering daarover ver
wijten heeft gedaan, ontving van
minster Vos wel de toezegging, dat hij
voor Zeeland de zaak nog eens nader
za! bezien, maar dit nam de ongerust
heid niet weg. Daarom klopten wij
eens aan bij de nieuwe directeur van
de Volkshuisvesting in Zeeland, ir
Glerum, die zo welwillend was ons te
ontvangen en te woord te staan, niet
tegenstaande het werk waarmee hij
overstelpt is.
Hoewel Brabander van geboorte is ir.
bevolking van Sluiskil. Evenals bij
voorgaande uitvoeringen mochten ac
teurs en actrices een luide bijval in
casseren.
Recollcctiedag. De kajotsters
hielden een geslaagde recollectiedag.
Een 35 tal meisjes uit de omliggende
dorpen hebben te samen zich verdiept
in godsdienstige en maatschappelijke
problemen.
Steen
Benoemd. De wachtmeester le
klasse der Rijkspolitie G. Wouters
werd met ingang van 1 Maart als
hoofdagent van politie benoemd bij
de gemeente-politie te Bergen up
Zoom.
Stoppeldijk
K.V.P. vergadering. In de verga
dering der K.V.P. weiden J. van Don
gen, burgemeester van Aardenburg en
C. Devolder van Koewacht candldaat
gesteld voor de a.s. verkiezingen van
de Se Kamer. De heer Lansu van Zuid
dorpe hield voor de weinige maae
aandachtige toehoorders een causerie
over de organisatie van onze K.V.P.
en de voorschriften rond de candi-
daatstelling. t
Missiefilm,Door een pater Do
minicaan uit Zwolle werd de prach
tige missiefilm de Zwarte Zuster ver'
toond, in het R.K. verenigingsgebouw'.
De grootse natuur van Zuid-Afrika en
het heidense leven van de Zoeloenc-
gers werd in deze film schitterend
in beeld gebracht. De talrijke aan
wezigen volgden de film met volle
aandacht. Door het opwekkende
woord van de pater en het boeiend
verhaal is ongetwijfeld het doel van
deze film, n.l. meer kennis van en
liefde voor de missie, bereikt.
Terneuzen
Loterij Door het comité voor ou
den van dagen wordt, blijkens 'n ad
vertentie in dit blad, een grote lote
rij uitgeschreven, die tot doel heeft
de ouden van dagen een genoeglijke
dag te bezorgen.
Men verzocht ons een aanbevellnkje
er voor te schrijven. Acht gij lezer,
zulks nodig? Wie zou de oudjes geen
prettige dag gunnen en het comité
geen rijk gevulde schatkistKoopt
dus ieder een lotjeof twéé1
Vlissingen
Geslaagd. Te Delft slaagde de
heer L. J. Brasser voor het propae-
deutisch examen voor werktuigkunde
ingenieur.
West dorpe
Teerdag. De Visclub „De Plat
zak" hield haar jaarlijkse feestavond
welke werd voorafgegaan door de
jaarvergadering. Deze avond verliep
tot ieders tevredenheid.
IJzendijke
K.V.P.-vergadering. In de ve: ga-
dering van de afd. IJzendijke van de
K.V.P. werden als candidaten voc
de Tweede Kamer voorlopig gesteld:
de Z. E. H. W., Froger, pastoor van
Schoondij-ce en JSusgemeestcr J v
Dongen te Aardenborg Besloten w-.rd
een 'dankschrijven te riohlen aan
Dr Mes voor het velt eri gocue wtrfc
dat hij in zijn I.HtLteit van Tweede
Kamerlid voor onze provincie heeft
gedaan. De vergadering nam n.ft
algemene stemmen een motie aan,
waarin geprotesteerd wordt tegen de
gelijkschakeling van de nieuwbouw
over het hele land, tot schade van de
herbouw van tijdens de oorlog ver
woeste streken, die nog wat mser
achteraan zullen komen.
Nog werd aan de Kath. raadfractie
opdracht gegeven, om in de gemeen
teraad het toezicht op de naleving
van de voorschriften inzake bioscoop
bezoek voor kinderen, in bespreking
te brengen, aangezien blijkt, dat daar
mede meermalen de hand wordt ge
licht.
RJL Boerinnenbond. Een R.K.
Boerinnenbond werd opgericht als
onderdeel van de N.C.B.. Door een
bijzondere propaganda is het aantal
leden in de laatste dagen verdubbeld.
Hiermede is onze parochie weer een
organisatie rijker, welke vruchtbaar
werken kan onder onze vrouwelijke
jeugd.
Donderdag 5 Februari 1948.
CLINGE: Filmvoorstelling van Flui
tende Kogels" in het St. Aloysius-
patronaat. Aanvang 7 uur.
WESTDORPE. GheseUen van de
Schreyboom met „Maria Bood
schap" van Paul CInudel.
Opvoering van hel toheelspel
„Maria Boodschap" in het patro
naat.
Glerum van Zeeuwse afkomst zijn
vaders wieg stond in Rilland en dat
zal het hem wel gemakkelijker maken
vertrouwd te geraken met zijn nieuwe
amotsgebied, dat hem werd toegewezen
nadat hij zijn sporen in Limburg bij de
Wederopbouw verdiend heeft.
Ir. Glerum zei nog te kort in Zee
land werkzaam te zijn om een gefun
deerd oordeel over de huisvesting te
hebben, maar al pratend bemerkten
wij, dat hij reeds over heel wat feiten
kennis beschikte en zijn ogen goed de
kost gegeven had.
HET BOUWVOLUME.
Natuurlijk kwam het gesprek reeds
vlug bij het befaamde bouwvolume
en de 50 procentclausule terecht. Zijn
eigen oordeel over dit percentage gaf
ir. Glerum liever niet, daar het hem
als ambtenaar niet past critiek op zijn
superieuren uit te oefenen. Hij wilde
alleen zeggen dat het nog eens bekij
ken door de minister van de Zeeuwse
huisvestingszaken, zou leiden tot een
verhoging van het percentage.
Aan de tot nu toe genoemde vijftig
procent zit de volgende consequentie
vast.
Naar ruime schatting zullen er in
1948 in Zeeland tweeduizend nieuwe
woningen gereed komen. Wordt de
vijftig procent gehandhaafd, dan zul
len er dit jaar slechts duizend nieuwe
woningen mogen worden aanbesteed
Nu kunnen deze nieuw aan te beste
den huizen wel grotendeels aan de
getroffen gebieden worden gegeven,
maar men mag ook weer niet blind
zijn voor de behoeften van snel in
bevolking toenemende centra als bijv.
Goes dat ,ln een kwarteeuw tijds zijn
bevolking bijna zag verdubbelen.
Zó bezien is een getal van duizend
niet groot voor een provincie, waarin
een stad als Vlissingen ligt, die alleen
reeds een woningtekort van 1800 heeft.
Ir. Glerum legde er de nadruk
op, dat de genoemde vijftig pro
eent alleen geldt voor 1948 en dat
volgend jaar opnieuw de cijfers
worden vastgesteld.
Op onze vraag hoe het kwam dat
Drente zoveel meer begunstigd werd
dan Zeeland, antwoordde ir Glerum,
dat die bevoorrechting niet bewezen is.
Die kan men slechts vast stellen als
men weet hoeveel woningen daar in
aanbouw zijn Het is heel goed moge
lijk, dat dit laatste aantal zo gering is,
dat de volle toewijzing van honderd
procent minder bètekent dan de vijftig
voor Zeeland.
Ditzelfde geldt ook voor den Haag en
andere grote steden; terwijl voor die
metropolen ook de zwaarwegende fac
tor van de grote bevolkingsaanwas van
belang is.
Dit laatste is inderdaad niet licht te
achten; alleen in Rotterdam bijv. staan
veertigduizend gezinshoofden op de
wachtlijst voor een woonielegenheld!
Vast staat ook. dat Zeeland met twee
duizend nieuwe huizen geen slechts
figuur slaat daar dit vijf procent van
het totaal is, terwijl in Zeeland nog
geen drie procent van Neerlands be
volking huist.
De grootste nood bestaat op Wal
cheren, Schouwen en in W.-Zeeuwsch-
Vlaanderen.
In dit laatste gewest zijn Breskens
en Oostburg er het beste aan toe, wat
de nieuwbouw betreft, maar Sluis,
IJzendijke en. de gemeente Aardenburg
zijn nog verre van verzadigd.
DE SCHADEREGELING.
TV: opbouw in laatstgenoemd gewest
wordt ook belemmerd door de
schade-regeling, vooral omdat er nog
geen schikkng is gevonden voor de
eigendommen, die in Franse en Bel
gische handen zitten.
Wel is er 'n regeling voor de bezitters
uit Engeland, Amerika, Canada en
Australië, maar voor Frankrijk en
België is men nog niet verder dan het
overleg.
Ir. Glerum bevestigde, wat wij vorige
week reeds als ons vermoeden uit
spraken, dat er-voor de wederopbouw
der boerderijen een aparte schaderege
ling op komst is. Wijzer dan we geko
men waren, verlieten We de „Sprenck",
waar Volkshuisvesting haar hoofd
kwartier heeft-opgeslagen, en de nieu
we leider met de beste voornemens be
zield is, voor Zeeland te bereiken, wat
menselijkerwijze mogelijk is.
De ruimte, die van. de taille uit een
rokwijdte aangeeft, doet het figuui
breder lijken dat dit ln werkelijk
heid ls.
Dit benoeft voor slanke figuren
geen bezwaar te ijn, doch zwaardere
figuren kunnen de vereiste rok
wijdte beter op een andere mailier
"i-krijgen, n.l. door ingezette banen
die aan de taille smal beginnen er,
naar onderen klokkend uitlopen,
zoals op de tek ning is aangegeven
Het achterpand «an de ,-ok bestaat
lit twee leien, zodat een naad in het
hidden tornt. De rug van het ïflfje
is glad. De ingekmpte delen van het
voorpand worden ingerimpeli: waar
na het pasje wordt opgestikt.
Een grote strik van dezelfde stof
vormt verder de enige garnering.
Het andere model kan heei geschikt
van twee soorten stof worden ge
maakt.
Heeft U een apon. die onder de ahn versleten dan kan men dit
verhelpen door nat gebruiken van een andere stof Deze stof wordt
dan op de japon gestikt en van een knoopgarnering voorzien.
De rok bestaat uit vier banen, die van boven glad om de taille
3luiten en naar •aderen klokkend uitlopen, "a.n voren ziin schuine
steekzakken aangebracht.
Jap°n ™et de strik kan onder J 2003 24 en de andere iapon
l fle administratie var. ..Sella" Kromme Nieuwe
Gracht 66. Utrecht a f 0.95 worden besteld
J 2003 24 ln de bovenwijdten 88- 96 en 102 cm
Aan stof is voor dit model bij een bovenwijdte van 96 cm ona 2.5U
tn. van 140 cm. breeu r.odig.
j^ASJMIR 1 Ver in het Noorden van India, in de schaduw van het mach
tige Himalaja-gebergte, ligt het land, dat velen van. onze lezers zullen
kennen uit de boeiende vertellingen van de Karakorum-reizigers, het echt
paar Visser't' Hooft, die Srinagar, de hoofdstad van Kasjmir steeds als
uitgangspunt van hun tochten kozen.
Hindoe en Mohammedaan verdra
gen elkaar nu eenmaal sleohter dan
water en vuur. Voor een Hindoe is
een koe een heilig dier. Wie een koe
doodde, zelfs al gebeurde dit per on
geluk, werd eens volgens Hindoe-wet
ten met de dood gestraft. Een Mo
hammedaan daarentegen ziet in een
koe alleen maar een nuttig dier, dat
tijdens haar leven zuivel, en na liaar
dood nog eens vlees verschaft. Dit
is één belangrijk verschilpunt, maar
zo zijn er tientallen anderen te noe
men.
Dc Hindoese Maharadja wil het
land aansluiten bij India, prompt is
hierop onder de Mohammedanen een
opstand uitgebroken. Zij wensen aan
sluiting bij Pakistan, hetgeen afge
zien- van de godsdienstige overwegin
gen ook geografisch cn economisch
verantwoord geacht kan worden.
Srinagar, is het toneel geweest
van een felle strijd, tussen de rebel
len en het derwaarts gezonden leger
van India. Ook om Djamma en
Poonch is verbitterd gestreden. De
Mdharadja moest de vluciu nemen
om zich het vege lijf te redden. India
beschuldigt thans Pakistan, dat hel.
in deze kwestie niet onzijdig is ge
bleven, doch aan de rebellen steun
heeft verleend. Zeer onwaarschijnlijk
lijkt dit niet....
Hoe het ook zij, er vloeit in deze
schone streken bloed, en de Veilig
heidsraad staat voor de moeilijke
taak deze kwestie te ontwarren, het
zij door een volksstemming, hetzij
door instelling van een Commissie
van Drie.
Jn een van zijn boeken schreef de
de heer Visser: „In de Mogeltuinen
kleurden fel de uit de grond gewoe
kerde bloemen, omdat het Lente was.
Uit de vlakten van Indië, waar in
dikke nevel het stof der velden en
wegen hing, waren wij omhoog ge
komen naar Kasjmir, waar tegen iet
heldere hemelblauw de wolken zeil
den en hun schaduwen deden schui
ven over de blanke sneeuwvelden op
de hoge bergen....
Twee beelden; dit Kasjmir en het
door politieke verdeeldheid bloedende
Kasjmir. Twee beelden; twee werel
den, die van voor 1940 en die van na
1945.
vy IE in de graphicus en glazenier Jan
Willemen uit Dongen een dromer
ziet en dat zijn er naar mijn erva
ring velen vergist zich deerlijk. Nu
moet ik hier eerlijkheidshalve aan
toevoegen, dat het een gemakkelijk
te maken en begrijpelijke vergissing
is. Immers, vooral voor de „leek" ligt
het begrip „dromen" en het begrip
„scheppend kunstenaar zijn" zo on
middellijk naast en in elkaar, dat het
onderscheid tussen deze beide niet
alleen moeilijk is te zien maar zelfs
voor een ongeoefend oog geheel dreigt
weg te vallen. Maar juist daarom
heeft een kunstenaar, die gelijk Jan
Willemen blijkens zijn werk iets te
zeggen heeft, het volle recht aan
spraak te maken op een nauwkeurige
bestudering van zijn producten.
Een diepgaande studie is tegen
woordig ln een dagblad onmogelijk;
wij moeten volstaan met het aange
ven van een enkele richtlijn, waar
mee wij dan de kunstenaar en de
werkelijk belangstellende in zijn
werk een dienst denken te bewijzen.
Allereerst dan deze stelling; Jan Wil
lemen is een vechter.
Tyanneer u het edel gevormde hert
je, dat wij hier voor u afdruk
ken, aandachtig beziet, dan ervaart u
weldra, dat zijn lijn sierlijk is en ka
raktervol tegelijkertijd: dit edele dier
tje overtuigt de beschouwer nadruk
kelijk en niet te weerstaan van ver
schillende waardevolle dingen: 1. de
zelfstandige schoonheid van een dier;
2. de alles overheersende schoonheid
van God in Zijn schepping; 3. de be
langrijke functie van het Schone zelf
waarvan de kunstenaar de dienende
meester is, iflthans behoort te zijn.
Dat Jan Willemen hierover vaak en
diep mediteert is duidelijk en het
bewijst zowel zijn grote aanleg om
het bovenzinnelijke uitdrukking te
geven in de voor allen en iedereen
tastbare realiteit (kenmerkend voor
een kunstenaar, die in aanleg waar
lijk groot IS) als zijn eerlijke opvat
ting over de maatschappelijke taak,
die een kunstenaar heeft te vervul
len: middelaar te zijn. Hij verwezen
lijkt wat sommige gezaghebbende
schrijvers aangaande het kunstenaar-
schaf beweren: het is in eerste en
laatste instantie een priesterschap.
Daarom noemden wij Jan Willemen
een vechter.
ïy/Tisschien komt dit nog scherper
naar voren, als we zien naar zijn
Christofoor, in wiens stoere kleinheid
we een beeld zien van de kunstenaar
zelf: Christus torsend met inspanning
van alle krachten, bedeesd en gering
om die zware en schone opgave, maar
ook sterk en vol overgave om de uit
verkiezing. Zo is het werk Van Jan
Willemen, van wie we nog zeer veel
verwachten, zoveel zelfs, dat we niet
aarzelen te schrijven, dat de kerkelij
ke (liever misschien: religieuze) kunst
van Brabant in hem waarschijnlijk
een van de meest waardèvolle verte
genwoordigers heeft gevonden van de
nu levende generatie.
LEO BOEKRAAD
Twintig jaar Katholiek leven door van Duinkerken
rrERECHT wordt Anton van Duin-
kerken een brillant auteur ge
noemd, en wel ln de dubbele bete
kenis van dat woord. Hij straalt als
een zon aan het vaak nog be
trokken firmament van de vaderland
se litteratuur temidden van sterren,
die hoogstens aanspraak kunnen ma
ken op „tweede of derde grootte"
Kwalitatief en kwantitatief steekt hij
uit boven zijn leeftijdgenoten en in
vele gevallen kan hij zelfs rustig wed
ijveren met vertegenwoordigers van
de geslachten vóór en na hem. Maar
ook zijn wij gedwongen op de twee
de betekenis van „brillant" te wijzen.
Veel vSfi wat van Duinkerken
schrijft is een oog- en zinverblindend
vuurwerk, straalt en schittert naar al
le zijden en men komt soms al te ge
makkelijk in de verleiding de kern
van het betoog critiekloos te aan
vaarden louter en alleen om de wijze
van voordragen. Want zijn schrijf
kunst wekt sterke herinneringen aan
de voordrachtkunst, de in letterschrift
gebrachte rhetorica, waarvan dan ge
voegelijk kan worden toegegeven dat
hij haar tot werkelijke kunst heeft
weten té verheffen.
-VTaar daarmee alleen komen we er
niet, zeker niet als het gaat om
een essay, waar het beweerde drin
gend roept om deugdelijke bewijzen.
Vooral met een opstel als „Verdedi
ging van Carnaval" eisen wij iets
meer dan een glanzende verdediging
van het cultureel-religieuze leven in
het Zuiden des lands: wij willen op
puur zakelijke gronden vernemen of
Carnaval nu eigenlijk in zijn huidige
verschijningsvorm aanvaardbaar is of
niet. Dat van Duinkerken persoonlijk
een voorstander is van Carnavalsvie
ring kan ons verder rustig onberoerd
laten.
Vijn gebundelde opstellen „Waarom
ik zo denk" tellen weliswaar ook
andere en naar onze smaak vanuit
het verstand gezien meer waardevol
le gedeelten, als daar zijn „Apologie
der Cultuur" en het informatieve „Wij
en de politiek" maar dit neemt niet
weg, dat wij ook een verhandeling
als over Carnaval, na zoveel jaren
in een verantwoorde bundel opgeno
men, na een critisch onderzoek niet
zonder meer wensen te aanvaarden.
In dit verband moet ons eveneens van
het hart, dat „Rijksbisschop Ludwig
Miiller" beter niet meer herdrukt had
kunnen worden (het is niet meer ac
tueel en historisch bekeken niet be
langrijk genoeg, terwijl ook/de cri
tiek op de befaamde rede van dr.
Féron waarschijnlijk met meer suc
ces achterwege had kunnen blijven.
"VTu willen wij niet beweren, dat
„Zoals ik denk" om de bovenge
noemde redenen zoveel aan waarde
heeft ingeboet, dat men het beter on
gelezen zou laten. Integendeel, van
Duinkerken is werkelijk brillant: wat
hij schrijft is altijd opnieuw belang
wekkend en het is goed zijn versprei
de opstellen eens in een handig en
goed verzorgd boek bijeen te hebben.
Want ondanks de fouten van zijn
voortreffelijke schrijvers-eigenschap
pen kan men deze bundel zonder
overdrijving „een onmisbaar docu
ment" noemen. De uitgave is van
„Het Spectrum" te Utrecht.
Tn Kunstzaal Donders te Tilburg
(Zomerstraat) zal de kunstschilder
J. J. Moolhuizen zijn landschappen,
bloemstukken en stillevens expose
ren. De tentoonstelling zal op Zater
dagmiddag 7 Februari geopend wor
den om 4 uur, door prof. dr. W. Gs.
Hellinga, hoogleraar aan de Universi
teit van Amsterdam. Deze tentoon
stelling wordt 22 Februari gesloten!
'yanaf Zondag 15 Februari a.s. zal de
kunstschilder Edmond Wingen 'n
retrospectieve tentoonstelling van zijn
werken houden in het Panorama Mes
dag te Den Haag. De opening van de
ze expositie geschiedt door de dich
ter Leo Boekraad.
rjiot en met 29 Februari a.s. zal in
het stedelijk museum te Amster
dam een tentoonstelling worden ge
houden van oude tekeningen en nieu
we litho's van Pablo Picasso.
Eerste halfjaar: Wat heerst hier el
lende. Wat is de kampongbevolking
nog onbeschaafd. Waarom hebben de
ze volken zich niet ontwikkeld gelijk
de Europese volken?
Wat hebben die Hollanders hier
vroeger uitgevoerd? Hebben die allen
aan hun lot overgelaten? Zie, die in
lander eens buigen, als een knipmes.
Zijn zij onderdrukt geworden? Ik zie
een officier 'zitten op een prachtig
kantoor. Grote luie stoelen staan naast
hem, een voornaam uitziend Javaan
zit naast hem op de grond. Zijn de
Hollanders dan zo onbeleefd? Zij wo
nen in prachtige villa's. De bevolking
ln vervallen bamboe-hutten. Kent dit
volk dan geen intellectuelen?
Tweede halfjaar: Het volk lijkt me
toch niet zo dom els ik dacht. Het
heeft toch intellectuelen. Verschillen
de kampongs zien er behoorlijk uit.
Ik zie mooie wegen en spoorlijnen. Ik
zie de sawahs, eenvoudig en toch goed
bewerkt. Wat weet ik toch eigenlijk
al veel van Indië. Waarom is dit door
andere niet gezien en niet meer voor
de bevolking gedaan?
Derde halfjaar: Ik zie steden uit de
grond rijzen. Ik zie prachtige zieken
huizen. Ik zie het Rode Kruis werken
in ver afgelegen kampongs. Ik zie
mooie kerken. Ik zie enorme water
werken en stuwdammen, die de be
vloeiing van de sawahs regelen. Ik zie
spoorlijnen dwars door bergen en over
afgronden. Ik zie t-o ziekenzorg, de
bestrijding. Ik zie al die moderne
hulpmiddelen van deze tijd.
Vierde halfjaar: Hoe zouden toch
die eerste pioniers, die hier aan land
kwamen, het land gevonden hebben'
Hoe hebben zij er kunnen leven, daar
je zelf van malaria baast niet kon ge-
ntzen. Wat moeten hun materialen
primitief geweest zijn. En toch zij
hebben het gedaan. Zij hebben te voet
DE MOEILIJKHEDEN IN KA.d.iMip
het terrein vérkend, door oerwouden,
door moerassen, over bergen en door
afgronden. Spoorlijnen lopen dwars
door alles heen. Bergen moesten ge
ruimd worden, afgronden overbrugd.
Vijfde halfjaar: Commissies komen.
Ministers komen. Verslaggevers ko
men. De Veiligheidsraad Dienstplich
tigen, die pas hier zijn, schrijven brie
ven naar huis van verontwaardiging:
„Moeten wij opruimen, wat anderen
verknoeid hebben O.V.W.-ers
schrijven: „Ziet naar jns. Wij vragen
niet. wij doen. Wij zijn de pioniers"
Grote stukken verschijnen in Hol
land en elders in de couranten. Er
wordt gekankerd, er Viordt geoor
deeld: O.V.W.-ers. leeglopende avon
turiers. Dienstplichtigen, arme ge
dwongen jongens. Wat hier vroeger
zat: het overschot van de maatschap
pij. En toch in Indië wordt gebouwd
Er wordt gewerkt, omdanks gekanker
Ik denk weer aan de eerste pioniers
Ik zie weer die officier zitten, naast
hem die Javaan gehurkt. Wat voelt
die Javaan zich op zijn gemak, omdat
die officier zo goed zijn adat kent. en
die respecteert Hier werd iets groots
verricht. Hier wordt iets groots ver
richt. Nederland heeft grote mannen
Ik zwij'g en denk. Ben dankbaar hier
te kunnen zijn. Ik voel me prettig. Ik
weet van Indië niets af.
O.V.W.-er „T" BRIG.
^yERDEN destijds reeds sporen
van een wild zwijn in de bos
rijke landgoederen van de heer
Meursse onder Putte gevonden,
thans is het boswachter Schaiken
gelukt bij zijn tocht een wild zwijn
ongemerkt tot op 15 meter afstand
te naderen. Een tweetal schoten
werden doeltreffend gelost. Het
naar schatting 150 pond wegende
beest kon de schoten blijkbaar ge
makkelijk hebben, want met ach
terlating van wat bloed, verdween
het naar veiliger oorden.
GOES. 2 Febr. 1948. Groenten:
Spruiten 29—33, Witlof I 15—23, Rode
kool 12, Boerekool 1118, Savoyekool
3.509.50, Peen I 8.50, alles per 100 kg.
GOES, 3 Febr. 1948. Appels: Goud-
reinetten 19—71, jonathan 20—98, Zure
Bellefleur 1654, Golden Deleeious 18
—71, Lombarts Calville 27—33, Relnet-
ten van Zucalmaglio 2635, Court
SCHAKEN
GOES WINT VAN TERNEUZEN.
Een ontmoeting tussen de Terneu-
zense en de Goese schaakclubs werd
door de Göesénaren gewonnen'met 6V2
3»/2- De gedetailleerde uitslag was:
P. v. d. Sande (Terneuzen)A. Reu-
sen (Goes) '/a—'/2; S. W. Henry—A.
Nordlohne 01; J. v. d. StaalG. Vo
mer 1—0: A. v. d. StaalH. Oylemans
1—0; B. Burger—J. de Kuyper 01;
J. KaanA. Looien 10; J. v. Bemme-
len-H. Verbeek VsliA. Mamerlynck
J. Ouwerkerk 0—1; A. StaÜhouders
J. v. Zweden 0—1; B. Swets—Mr. C.
M. Kegge Vz—Vi.
SPORT IN 'T KORT
IJzendijke won de blljartontmoe-
ting tegen Sluis met 596—349 car.
De organisatie van de interland-
handboog-wedstrijd Nederland en Bel
gië ls opgedragen aan de jongste schut
terij in den lande, n.l. De Rare Schut
ters, te Tilburg.
pendu 11—16, Fr. Bellefleur 12—22.
Reulemans 16—28, Zoete Bellefleur 26
—38, Zoete Ermgaard 2650, Pomme
d'Orange 1626, Zoete Campagner 23,
alles per 100 kg.; Peren; Comtesse de
Paris 52—62, Pondsperen 24—33, St.
Romy ^4—38, Kleiperen 18—37, Gieser
Wildeman 23—46, Brederode 3045,
Winterlouwtjes 19-»29.
ROTTERDAM, 3 Februari. To
taal aangevoerd 2173 stuks vee, n.l.
390 paarden, 33 veulens. 375 magere
runderen, 713 vette runderen, 38 gras
kalveren, 195 nuchtere kalveren, 22
schapen en lammeren, 1 varken, 355
biggen, 110 bokken en geiten.
Prijzen slachtpaarden 1.55—1.20—
0.700 per kg. Paarden f 850700400.
Hitten f 600—500—300. Kalfkosien
800675500. Melkkoeien 820.
700—500. Varekoeien 500—400—350
Vaarzen ƒ550—400—275. Pinken (375-
275225. Glaskalveren 200110
—50. Biggen f 605035.
Biggen aanvoer korter, handel vlot,
prijzen stijgend. Pa.rden, aanvoer
Iets ruimer, handel vlot, prijzen werk
en slachtpaarden iets stijver, verder
als vorige week. Kalf- en melkkoeien
aanvoer als vorige week, handel ta
melijk. prijzen iets hoger. Varekoet-n
aanvoer iets groter, handel kalm, prij
zen prijshoudend. Vaarzen en pinken
aanvoer iets ruimer, handel matig
prijzHii stabiel, nraskaiveren aanvoer
gering, handel lui, prijzen onveran
derd
